Statute of Autonomy of the Principality of Asturias. Organic Law 7 ...
Statute of Autonomy of the Principality of Asturias. Organic Law 7 ...
Statute of Autonomy of the Principality of Asturias. Organic Law 7 ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
LLEI ORGÁNICA 7/1981, DE 30 D’AVIENTU, D’ESTATUTU<br />
D’AUTONOMÍA DEL PRINCIPÁU D’ASTURIES (B.O.E. , númberu 9, de<br />
11 de xineru de 1982)<br />
TÍTULU D’ENTAMU<br />
Artículu 1<br />
1. Asturies constitúise en Comunidá Autónoma, acordies cola<br />
Constitución y esti Estatutu, que ye la so norma institucional básica.<br />
2. La Comunidá Autónoma, comunidá histórica constituyida nel<br />
exerciciu del derechu al autogobiernu amparáu na Constitución, llámase<br />
Principáu d’Asturies.<br />
Artículu 2<br />
El territoriu del Principáu d’Asturies ye’l de los conceyos que tán<br />
dientro les llendes actuales de la provincia d’Asturies; pal so cambéu<br />
atenderáse a lo qu’apaez nel artículu 56 d’esti Estatutu.<br />
Artículu 3<br />
1. La bandera del Principáu d’Asturies ye la tradicional cola Cruz de la<br />
Victoria n’amariello enriba de fondu azul.<br />
2. El Principáu d’Asturies tien escudu de so y per Llei del Principáu<br />
escoyerá’l so himnu.<br />
Artículu 4<br />
1. El bable gociará de protección. Promoveráse'l so usu, al so<br />
espardimientu nos medios de comunicación y la so enseñanza, mirando en<br />
tou casu poles sos variantes y pola voluntariedá del so deprendimientu.<br />
2. Una llei del Principáu regulará la protección, usu y promoción del<br />
bable.<br />
Artículu 5<br />
El llugar u s’asitien les instituciones del Principáu d’Asturies ye la ciudá<br />
d’Uviéu, ensin perxuiciu de que per Llei del Principáu, dalgún de los sos<br />
muérganos, servicios o dependencies puea afitase n’otru llugar del territoriu.<br />
Artículu 6<br />
1. El Principáu d’Asturies ta organizáu en Conceyos y en Fasteres.<br />
2. A la Parroquia reconoceráse-y personalidá xurídica, como forma<br />
tradicional que ye de xuntura y asitiamientu de la xente asturiano.
3. Podrán facese Faces Metropolitanes.<br />
Artículu 7<br />
1. A los efectos d’esti Estatutu tienen la condición política d’asturianos los<br />
ciudadanos españoles que, acordies coles lleis xenerales del Estáu, tean<br />
avecindaos no alministrativo en dalgún Conceyu d’Asturies.<br />
2. Como asturianos, esfruten los derechos políticos inxertos nesti Estatutu<br />
los ciudadanos españoles asitiaos nel estranxeru que tuvieren la última<br />
vecindá alministrativa n’Asturies, y dexen niciu d’ello nel Consuláu<br />
d’España que correspuenda. Tendrán los mesmos derechos, si asina lo piden,<br />
los sos descendientes inscritos como españoles na forma qu’afite la Llei del<br />
Estáu.<br />
Artículu 8<br />
Les comunidaes asturianes asitiaes fuera d’Asturies podrán pidir, como<br />
tales, la reconocencia de la so asturianía, entendiéndola como’l derechu a<br />
collaborar y entrar a la parte na vida social y cultural d’Asturies. Una Llei del<br />
Principáu d’Asturies regulará, ensin perxuiciu de les competencies del Estáu,<br />
l’algame y sen d’esa reconocencia, qu’enxamás llevará inxerío que se-yos<br />
dean derechos políticos.<br />
El Principáu d’Asturies podrá pidir al Estáu que, pa favorecer lo dicho<br />
enantes, faiga los Trataos o Acuerdos Internacionales afayadizos colos Estaos<br />
u tean les mentaes comunidaes.<br />
Artículu 9<br />
1. Los derechos y obligaciones fonderos de los asturianos son los que<br />
s’afiten na Constitución.<br />
2. Les Instituciones de la Comunidá Autónoma d’Asturies, dientro de les<br />
sos competencies, curiarán sobre manera por:<br />
a) Dar seguranza pal exerciciu afayadizu de los derechos y obligaciones<br />
fonderos de los que s’asitien nel Principáu.<br />
b) Dar puxu a una política empobinada a meyorar les condiciones de vida<br />
y trabayu.<br />
c) Tomar aquelles midíes empobinaes al llogru de más puestos de trabayu<br />
y a la estabilidá económica.<br />
d) Facer los posibles, empuestos nel camín de llograr les condiciones<br />
afayadices y valtar los pilancos, p’algamar de mou efectivu y real la llibertá y<br />
la igualdá del individuu y de los grupos nos que s’inxer.<br />
e) Dar facilidaes pa que tolos ciudadanos s’inxerten na vida política,<br />
económica, cultural y social d’Asturies.
TÍTULU I<br />
DE LES COMPETENCIES DEL PRINCIPÁU D’ASTURIES<br />
Artículu 10<br />
1. El Principáu d’Asturies tien competencia dafechu nes materies que<br />
siguen darréu:<br />
1. Igua, réxime y funcionamientu de les sos instituciones d’autogobiernu.<br />
2. Alteriamientu de los términos y nomes de los conceyos inxertaos nel so<br />
territoriu, amás de la creación d’organizaciones d’ámbitu inferior y superior a<br />
los mesmos, nos términos qu’apaecen nel artículu 6 d’esti Estatutu.<br />
3. Igua del territoriu y de la costa, urbanismu y vivienda.<br />
4. Obres públiques que nun tean dientro del interés xeneral del Estáu nin<br />
cinquen a otra Comunidá Autónoma.<br />
5. Los ferrocarriles, carreteres y caminos que tengan un itinerariu namái<br />
pela Comunidá Autónoma, y nos mesmos términos el tresporte per tierra,<br />
mar, cable o tubería.<br />
6. El tresporte per mar ente puertos o puntos de la Comunidá Autónoma<br />
ensin conexón con puertos o puntos d’otros ámbitos territoriales.<br />
7. Centros de contratación y terminales de carga en materia de tresporte.<br />
8. Afitamientu de bolses de valores y afitamientu y regulación de centros<br />
de contratación de mercancíes, acordies cola llexislación mercantil.<br />
9. Puertos d’abellugu y tamién los puertos, aeropuertos y helipuertos que<br />
nun seyan d’interés xeneral pal Estáu.<br />
10. Agricultura, ganadería ya industria agroalimentaria, acordies cola igua<br />
xeneral de la economía.<br />
11. Tratamientu especial de les zones de monte.<br />
12. Proyectos, fechura y esplotación de los aprovechamientos hidráulicos<br />
y tamién los hidroeléctricos, preses y de riegu d’interés pa la Rexón. Agua<br />
mineral y termal. Agua soterraño cuando’l calce del agua tea dafechu dientro<br />
del territoriu de la Comunidá Autónoma.<br />
Igua y concesión de recursos y aprovechamientos hidráulicos cuando’l<br />
calce del agua tea dafechu dientro del territoriu de la Comunidá Autónoma.<br />
13. Pesca n’agua interior, de ríos y llagos, marisquéu, acuicultura,<br />
oclecultura, lo mesmo que l’esporpolle d’otra forma cualesquiera de cultivu<br />
industrial. Caza. Curiáu de los ecosistemes onde se faigan eses actividaes.<br />
14. Comerciu interior, ensin perxuiciu de la política xeneral de precios, de<br />
la llibre circulación de bienes nel territoriu del Estáu y de la llexislación sobre<br />
defensa de la competencia. Feries y mercaos interiores. Denominación<br />
d’orixe, en collaboración col Estáu.<br />
15. Planificación de l’actividá económica y fomentu del desendolque<br />
económicu de la Comunidá Autónoma dientro de los oxetivos marcaos pola
política económica xeneral. Creación y xestión d’un sector públicu de la<br />
Comunidá Autónoma.<br />
16. Artesanía.<br />
17. Museos, archivos, biblioteques, hemeroteques, servicios de Belles<br />
Artes y otros centros de depósitu cultural o colecciones de triba asemeyada<br />
y conservatorios de música d’interés del Principáu d’Asturies, que nun<br />
seyan de titularidá estatal.<br />
18. Patrimoniu cultural, históricu, arqueolóxicu, incluyida l’arqueoloxía<br />
industrial, monumental, arquitectónicu, científicu y artísticu d’interés pal<br />
Principáu d’Asturies.<br />
19. Investigación, ensin perxuiciu de lo mentao nel artículu 149.1.15ª de<br />
la Constitución. Academies con llar social nel Principáu d’Asturies.<br />
20. Cultura, y de mou especial dando puxu a les sos manifestaciones<br />
autóctones y a la enseñanza de la cultura asturiana, too ello ensin perxuiciu<br />
de lo mentao nel artículu 149.2 de la Constitución.<br />
21. Afitamientu y protección del bable nes variantes que, como<br />
modalidaes llingüístiques, empléguense dientro’l territoriu del Principáu<br />
d’Asturies.<br />
22. Turismu.<br />
23. Deporte y tiempu llibre.<br />
24. Asistencia y bienestar social. Desendolque comunitariu. Actuaciones<br />
de inxerimientu social.<br />
25. Protección y cuidáu de menores, ensin perxuiciu de lo mentao nel<br />
artículu 149.1.6ª y 8ª de la Constitución.<br />
26. Casinos, xuegos y apuestes sacante les apuestes mutues deportivobenéfiques.<br />
27. Cooperatives y entidaes asemeyaes, mutues non inxertaes nel<br />
sistema de Seguridá Social, ensin perxuiciu de lo conseñao nel artículu<br />
149.1.6ª de la Constitución.<br />
28. Espectáculos públicos.<br />
29. Estadístiques pa les finalidaes de la Comunidá Autónoma, n’andecha<br />
cola xeneral del Estáu y cola de les demás Comunidaes Autónomes.<br />
30. Fundaciones que faigan principalmente les sos actividaes nel<br />
Principáu d’Asturies.<br />
31. Industria, ensin perxuiciu de lo que determinen les disposiciones del<br />
Estáu nel exerciciu de les sos competencies por razones de seguridá,<br />
sanitaries o d’interés militar y les rellacionaes coles industries que tengan<br />
que siguir la llexislación de mines, hidrocarburos y enerxía nuclear.<br />
L’exerciciu de la competencia fadráse acordies coles bases y la ordenación<br />
de l’actividá económica xeneral y la política monetaria del Estáu, nos<br />
términos de lo afitao nos artículos 38, 131 y 149.1.11ª y 13ª de la<br />
Constitución.
32. Instalaciones de producción, distribución y tresporte de cualquier<br />
enerxía y fluyíu enerxético, cuando’l so tresporte nun salga d’Asturies o’l<br />
so aprovechamientu nun afecte a otra Comunidá Autónoma. Too ello ensin<br />
perxuiciu de lo conseñao nos númberos 22 y 25 del apartáu 1 del artículu<br />
149 de la Constitución.<br />
33. Procedimientu alministrativu deriváu de les especialidaes del<br />
derechu sustantivu y de la organización propia de la Comunidá Autónoma.<br />
34. Publicidá, ensin perxuiciu de les normes dictaes pol Estáu pa<br />
sectores y medios específicos, acordies col artículu 149.1.1ª, 6ª y 8ª de la<br />
Constitución.<br />
35. Serviciu meteorolóxicu de la Comunidá Autónoma.<br />
36. Caxes d’Aforros ya instituciones de creitu corporativu públicu y<br />
territorial, dientro de la ordenación xeneral de la economía y acordies coles<br />
disposiciones que n’usu de les sos facultaes dicte l’Estáu.<br />
2. Nel exerciciu d’estes competencies corresponderá al Principáu<br />
d’Asturies la potestá llexislativa, la potestá reglamentaria y la función<br />
executiva, qu’exercerá respetando, en tou casu, lo que ta afitao na<br />
Constitución.<br />
Artículu 11<br />
Dientro de la llexislación cimera del Estáu, y nel so casu, nos términos<br />
que la mesma estableza, correspuende al Principáu d’Asturies l’esporpolle<br />
llexislativu y la execución nes materies que siguen darréu:<br />
1. Montes, aprovechamientos y servicios forestales, víes pecuaries,<br />
pastos y espacios naturales protexíos.<br />
2. Sanidá ya hixene.<br />
3. Coordinación d’hospitales en xeneral, inxeríos nella los de la<br />
Seguridá Social.<br />
4. Ordenación farmacéutica.<br />
5. Protección del mediu ambiente, incluyíos los vertíos industriales y<br />
contaminantes en ríos, llagos y agües interiores y normes amestaes de<br />
protección del mediu ambiente.<br />
6. Réxime mineru y enerxéticu.<br />
7. Ordenamientu del sector pesqueru.<br />
8. Defensa del consumidor y del usuariu, acordies coles bases y la<br />
ordenación de l’actividá económica xeneral y la política monetaria del<br />
Estáu, les bases y la coordinación xeneral de la sanidá, acordies colo<br />
conseñao nos artículos 38, 131 y nos númberos 11, 13 y 16 del apartáu 1<br />
del artículu 149 de la Constitución.<br />
9. Corporaciones de Derechu públicu representatives d’intereses<br />
económicos y pr<strong>of</strong>esionales. Exerciciu de les pr<strong>of</strong>esiones titulaes.<br />
10. Réxime llocal.
11. Sistema de consultes populares nel ámbitu del Principáu d’Asturies,<br />
acordies colo que disponga la Llei a la que se refier l’artículu 92.3 de la<br />
Constitución y demás lleis del Estáu, correspondiendo a ésti l’autorización<br />
de la so convocatoria.<br />
Artículu 12<br />
Correspuende al Principáu d’Asturies la execución de la llexislación del<br />
Estáu, nos términos que na mesma s’afiten, sobre les materies que siguen<br />
darréu:<br />
1. Execución dientro’l so ámbitu territorial, de los trataos internacionales<br />
no que cinca a les materies propies de les competencies del Principáu<br />
d’Asturies.<br />
2. Asociaciones.<br />
3. Feries internacionales.<br />
4. Xestión de los encontos y servicios sociales del sistema de Seguridá<br />
Social. IMSERSO. La determinación de los encontos del sistema, los<br />
requisitos p’afitar les condiciones del beneficiariu y la financiación<br />
fadránse acordies coles normes afitaes pol Estáu nel exerciciu de les sos<br />
competencies tal lo que se diz nel númberu 17 del apartáu 1 del artículu<br />
149 de la Constitución.<br />
5. Museos, archivos, biblioteques, hemeroteques y colecciones<br />
asemeyaes de titularidá estatal con una xestión que nun tea reservada pa<br />
l’Alministración del Estáu. Los términos de la xestión fadránse pente<br />
medies d'acuerdos.<br />
6. Peses y midíes. Contraste de metales.<br />
7. Planes afitaos pol Estáu pa implantar o reestructurar sectores<br />
económicos.<br />
8. Productos farmacéuticos.<br />
9. Propiedá intelectual ya industrial.<br />
10. Llaboral. Acordies col númberu 7 del apartáu 1 del artículu 149 de la<br />
Constitución, correspuende al Estáu la competencia sobre llexislación<br />
llaboral y l’alta inspección. Queden reservaes al Estáu toles competencies<br />
no que cinca a migraciones interiores y esteriores, fondos d’ámbitu<br />
nacional y d’emplegu ensin perxuiciu de lo qu’afiten les normes del Estáu<br />
sobre estes materies.<br />
11. Protección civil. Salvamentu marítimu.<br />
12. Puertos, aeropuertos y helipuertos d’interés xeneral cuando l’Estáu<br />
nun guarde pa sí la so xestión directa.
13. Xestión de l’asistencia sanitaria de la Seguridá Social, acordies colo<br />
previsto nel númberu 17 del apartáu 1 del artículu 149 de la Constitución,<br />
guardándose l’Estáu pa sí la cimera inspección qu’empobina al<br />
cumplimientu de la función a que se refier esti preceptu.<br />
14. Creitu, banca y seguros, acordies coles previsiones de les regles 6, 11<br />
y 13 del apartáu 1 del artículu 149 de la Constitución.<br />
15. Tresporte de mercancíes y viaxeros que tengan el so orixe y destín<br />
nel territoriu del Principáu d’Asturies, ensin perxuiciu de la execución<br />
directa que guarde pa sí l’Estáu.<br />
Artículu 13<br />
Acordies coles lleis del Estáu, el Conseyu de Gobiernu nomará a los<br />
notarios y rexistradores de la propiedá y de mercáu, amás d’a los<br />
corredores de comerciu y participará nel afitamientu de les llendes<br />
correspondientes.<br />
Artículu 14<br />
1. La Xunta Xeneral del Principáu d’Asturies podrá exercer la iniciativa<br />
llexislativa conseñada nel artículu 87.2 de la Constitución pa l’aprobación<br />
pol Estáu de les lleis previstes nel artículu 150.1 y 2 de la Constitución.<br />
2. En cualquier casu, el Principáu d’Asturies podrá facer de so les demás<br />
competencies que la llexislación del Estáu reserve pa les Comunidaes<br />
Autónomes.<br />
Artículu 15<br />
1. Toles competencies conseñaes nos artículos anteriores y nos demás<br />
d’esti Estatutu entenderánse referíes al territoriu del Principáu d’Asturies.<br />
2. Nel exerciciu de les sos competencies, el Principáu d’Asturies tendrá<br />
les potestaes y privilexos propios de l’Alministración del Estáu, ente los<br />
que s’alcuentren:<br />
a) La presunción de llexitimidá y la executoriedá de los sos actos, asina<br />
como los poderes d’execución forzosa y revisión en vía alministrativa.<br />
b) La potestá d’espropiación, inxiriéndose nello la declaración d’urxente<br />
ocupación de los bienes cincaos, y l’exerciciu de les restantes competencies<br />
de la llexislación espropiatoria atribuíes a l’Alministración del Estáu<br />
cuando se trate de materies de competencia de la Comunidá Autónoma.<br />
c) La potestá de sanción dientro los finxos qu’afite l’ordenamientu<br />
xurídicu.<br />
d) La facultá d’emplegu del procedimientu d’apremiu.<br />
e) La inembargabilidá de los sos bienes y derechos, de la mesma manera<br />
que los privilexos de prelación, preferencia y demás, reconocíos a la<br />
Facienda pública pal cobru de los sos creitos, ensin perxuiciu de los que
correspuendan nesta materia a la Facienda del Estáu y con igualdá de<br />
derechos a les otres Comunidaes Autónomes.<br />
f) La lliberación de toa obligación de garantía o prenda delantre cualquier<br />
muérganu alministrativu o Tribunal xurisdiccional.<br />
Nun s’almitirán interdictos escontra les actuaciones del Principáu en<br />
materia de les sos competencies, feches acordies col procedimientu llegal.<br />
3. Nel exerciciu de la competencia prevista nel artículu 10.1.1 del<br />
presente Estatutu y acordies cola llexislación del Estáu, correspuende a la<br />
Comunidá Autónoma, ente otres materies, l’afitamientu del réxime<br />
estatutariu de los sos funcionarios, el réxime xurídico-alministrativu<br />
deriváu de les competencies asumíes, la regulación de los bienes de<br />
dominiu públicu y patrimoniales que seyan titularidá de la Comunidá<br />
Autónoma, amás de les servidumes públiques no que cinca a la so<br />
competencia y la regulación de los contratos y concesiones alministratives<br />
nel ámbitu del Principáu d’Asturies.<br />
Artículu 16<br />
EI Principáu d’Asturies dará puxu al caltenimientu y recoyida del<br />
derechu tradicional asturianu.<br />
Artículu 17<br />
1. En materia de medios audiovisuales de comunicación social del Estáu,<br />
el Principáu d’Asturies exercerá toles potestaes y competencies que-y<br />
correspuendan, nos términos y casos afitaos na llexislación cimera del<br />
Estáu.<br />
2. Correspuénde-y tamién, dientro de les normes cimeres del Estáu, el<br />
desendolcu llexislativu y la execución del réxime de prensa y, en xeneral,<br />
de tolos medios de comunicación social.<br />
3. Nos términos afitaos nos párrafos anteriores d’esti artículu, la<br />
Comunidá Autónoma podrá regular, crear y caltener la so propia televisión,<br />
radio y prensa y, en xeneral, tolos medios de comunicación social pal<br />
algame de los sos finxos.<br />
Artículu 18<br />
1. Correspuende a la Comunidá Autónoma la competencia de desendolcu<br />
llexislativu y execución de la enseñanza en tola so estensión, niveles y<br />
graos, modalidaes y especialidá, acordies colo mentao nel artículu 27 de la<br />
Constitución y lleis orgániques que, acordies col apartáu 1 del artículu 81<br />
de la mesma, desendólquenlu, y ensin perxuiciu de les facultaes que-y da al<br />
Estáu’l númberu 30 del apartáu 1 del artículu 149 y de l’alta inspección pal<br />
so cumplimientu y seguranza.<br />
2. Col envís de dar seguranza d’una ufierta homoxénea y afayadiza del<br />
serviciu públicu de la educación que faiga posible correxir les desigualdaes
o desequilibrios que puean dase, la Comunidá Autónoma dará a<br />
l’Alministración del Estáu la información qu’ésta-y pida sobre’l<br />
funcionamientu del sistema educativu nos sos aspectos cualitativos y<br />
cuantitativos y collaborará cola Alministración del Estáu nes actuaciones<br />
de siguimientu y evaluación del sistema educativu nacional.<br />
3. Nel exerciciu d’estes competencies, la Comunidá Autónoma dará puxu<br />
a la investigación, sobre manera a la que cinque a materies o aspectos que<br />
dan calter al Principáu d’Asturies, y a la creación de centros universitarios<br />
na Comunidá Autónoma.<br />
Artículu 19<br />
1. Según los finxos y númberu que la llexislación xeneral del Estáu afite,<br />
el Principáu d’Asturies propondrá les persones que formarán parte de los<br />
muérganos d’alministración d’aquelles empreses públiques de titularidá<br />
estatal asitiaes n’Asturies que llexislación tala diga.<br />
2. El Principáu d’Asturies podrá facer y unviar al Gobiernu tolos<br />
informes, estudios y propuestes relatives a la xestión de les empreses citaes<br />
o a la so incidencia na socioeconomía de la Comunidad Autónoma. Estos<br />
informes, estudios o propuestes darán llugar a resolución motivada del<br />
Gobiernu o de los muérganos o Entidaes titulares de la participación de les<br />
Empreses.<br />
Artículu 20<br />
1. Correspuende a la Comunidá Autónoma del Principáu d’Asturies la<br />
vixilancia y protección de los edificios ya instalaciones de la propia<br />
Comunidá y la coordinación de les policíes llocales asturianes, ensin<br />
perxuiciu de la so dependencia de les autoridaes municipales.<br />
2. Pal exerciciu de la competencia prevista nel apartáu anterior, la<br />
Comunidá Autónoma podrá acordar col Estáu l’allugamientu d’unidaes del<br />
Cuerpu Nacional de Policía nos términos y pal exerciciu de les funciones<br />
previstes na Llei Orgánica mentada nel artículu 149.1.29ª de la<br />
Constitución.<br />
Artículu 21<br />
1. El Principáu d’Asturies podrá facer acuerdos con otres Comunidaes<br />
Autónomes pa la xestión y ufierta de servicios propios de la esclusiva<br />
competencia de les mesmes. Si se faen los mentaos acuerdos, enantes de<br />
que tengan puxu llegal, habrá que ponelo na conocencia de les Cortes<br />
Xenerales. Si les Cortes Xenerales, o dalguna de les Cámares, punxeren<br />
torgues dientro los trenta díes de magar reciban l’anunciu del acuerdu<br />
tendrá que dir acordies colo afitao nel párrafu que sigue. Si pasáu esi plazu<br />
nun se punxeren torgues al acuerdu, tendrá puxu dafechu.<br />
2. La Comunidá Autónoma podrá tamién facer acuerdos de collaboración
con otres Comunidaes Autónomes, algamando, enantes, el preste de les<br />
Cortes Xenerales.<br />
TÍTULU II<br />
DE LOS MUÉRGANOS INSTITUCIONALES DEL PRINCIPÁU<br />
D’ASTURIES<br />
Artículu 22<br />
Los muérganos institucionales del Principáu d’Asturies son la Xunta<br />
Xeneral, el Conseyu de Gobiernu y el Presidente.<br />
CAPÍTULU I<br />
DE LA XUNTA XENERAL DEL PRINCIPÁU D’ASTURIES<br />
Artículu 23<br />
1. La Xunta Xeneral del Principáu d’Asturies representa al pueblu<br />
asturianu, exerce la potestá llexislativa, aprueba los presupuestos,<br />
empobina y controla lo que fai’l Conseyu de Gobiernu y exerce les otres<br />
competencies que-y da la Constitución, esti Estatutu y demás normes del<br />
ordenamientu xurídicu.<br />
2. La Xunta Xeneral ye inviolable.<br />
Artículu 24<br />
Ye tamién competencia de la Xunta Xeneral:<br />
1. Escoyer d’ente los sos miembros al Presidente del Principáu<br />
d’Asturies.<br />
2. Nomar los Senadores a que se refier l’artículu 69.5 de la Constitución,<br />
acordies colo que s’afite nuna llei de la Xunta, qu’en tou casu dará<br />
seguranza a la representación proporcional afayadiza.<br />
3. Exercer la iniciativa llexislativa como diz la Constitución.<br />
4. Fixar les previsiones de tipu políticu, social y económicu que, acordies<br />
col artículu 131.2 de la Constitución, vaya empobinar el Principáu<br />
d’Asturies al Gobiernu pa facer los proyectos de planificación.<br />
5. Exercer les competencies que según l’artículu 10.1.2 correspuenden al<br />
Principáu d’Asturies no que cinca a camudar finxos y nomes de los<br />
conceyos de la mesma manera que les facultaes relatives a facer l’aniciu de<br />
muérganos territoriales de que se fala nel artículu enantes mentáu.<br />
6. Regular la delegación de competencies alministratives del Principáu<br />
nún o en dellos conceyos o nes organizaciones territoriales a que se refier
l’artículu sestu.<br />
7. Autorizar al Conseyu de Gobiernu el preste pa obligase nos acuerdos y<br />
acuerdos del Principáu d’Asturies con otres Comunidaes Autónomes, y al<br />
empar, supervisar la so execución. El Conseyu de Gobiernu informará a la<br />
Xunta Xeneral de los demás acuerdos y acuerdos qu’obliguen al Principáu.<br />
8. Afitar contribuciones. Autorizar el recursu al creitu.<br />
9. Aprobar el programa del Conseyu de Gobiernu y esixir la so<br />
responsabilidá política na forma qu’afite una Llei de la Xunta.<br />
10. Ver y aprobar la Cuenta Xeneral del Principáu, ensin perxuiciu de lo<br />
afitao nos artículos 35 ter y 55 d’esti Estatutu.<br />
11. Poner recursos d’inconstitucionalidá y presentar delantre’l Tribunal<br />
Constitucional talamente y nes circunstancies afitaes na Constitución y na<br />
Llei Orgánica del Tribunal Constitucional.<br />
12. Recibir la información que-y mande’l Conseyu de Gobiernu sobre<br />
trataos y acuerdos internacionales no que cinque a materies d’interés<br />
particular pal Principáu d’Asturies, amosando’l so paecer sobre los<br />
mesmos.<br />
Artículu 24.bis<br />
1. La Xunta Xeneral podrá delegar nel Conseyu de Gobiernu la potestá<br />
de dictar normes col rangu de llei.<br />
2. Les disposiciones del Conseyu de Gobiernu que tengan llexislación<br />
delegada recibirán el títulu de Decretos Llexislativos.<br />
3. Nun podrá delegase l’aprobación de la Llei de Presupuestos nin la de<br />
normes con rangu de llei pa les qu’esti Estatutu, les lleis o’l Reglamentu de<br />
la Xunta Xeneral necesiten de mayoríes cualificaes.<br />
4. La delegación llexislativa tendrá que se dar al Conseyu de Gobiernu de<br />
manera espresa pa materia concreta y con plazu pal so exerciciu. La<br />
delegación estríncase pol usu que d’ella faiga’l Conseyu de Gobiernu pente<br />
medies del espublizamientu de la norma correspondiente. Nun se podrá<br />
entender como concedida per tiempu implícitu o tiempu indetermináu.<br />
Tampoco se podrá permitir la subdelegación a autoridaes estremaes de les<br />
del propiu Conseyu de Gobiernu.<br />
5. La delegación llexislativa tendrá que se dar pente medies d’una llei de<br />
bases cuando’l so oxetu seya la formación de testos articulaos o per una llei<br />
ordinaria cuando seya refundir dellos testos llegales nún solo.<br />
6. Les lleis de bases perllendarán con precisión l’oxetu y algame de la<br />
delegación llexislativa y los principios y criterios qu’han siguise nel so<br />
exerciciu. Les lleis de bases nun podrán en nengún casu autorizar el so<br />
propiu cambéu nin dar el preste pa dictar normes con calter retroactivu.<br />
7. L’autorización pa refundir testos llegales determinará l’ámbitu<br />
normativu al que se refier el conteníu de la delegación, especificando si se<br />
refier namás a la formulación d’un testu únicu o si s’inxerta la d’iguar,
aclariar y harmonizar los testos llegales que tienen que ser refundíos.<br />
8. Cuando una proposición de llei o una enmienda fuera contraria a la<br />
delegación llexislativa n’usu, el Conseyu de Gobiernu ye llibre pa oponese<br />
a la so tramitación. Nesi supuestu, podrá presentase una proposición de llei<br />
pa desaniciar en too o en parte la llei de delegación.<br />
9. Ensin perxuiciu del control xurisdiccional, el Reglamentu de la Xunta<br />
Xeneral y les lleis de delegación podrán afitar fórmules amestaes de<br />
control.<br />
Artículu 25<br />
1. La Xunta Xeneral del Principáu d’Asturies escuéyese pa cuatro años<br />
per sufraxu universal, llibre, igual, directu y secretu, aplicándose un<br />
sistema de representación proporcional.<br />
2. Per llei del Principáu, que lo mesmo p’aprobase que pa camudase<br />
necesita’l votu favoratible de la mayoría absoluta de la Xunta Xeneral,<br />
afitaráse’l númberu de miembros, ente trenta y cinco y cuarenta y cinco, les<br />
sos causes d’inelixibilidá y d’incompatibilidá y les demás circunstancies<br />
del procedimientu electoral.<br />
3. El Presidente del Principáu, depués de discutiniu del Conseyu de<br />
Gobiernu y baxo la so responsabilidá esclusiva, podrá acordar la disolución<br />
de la Cámara, con anticipación al términu natural de la Llexislatura.<br />
La disolución acordaráse per Decretu, nel que tamién se convocarán<br />
elecciones, apaeciendo nél tolos requisitos qu’esixa la llexislación electoral<br />
aplicable.<br />
El Presidente nun podrá acordar la disolución de la Cámara nel primer<br />
periodu de sesiones de la Llexislatura, cuando quede menos d’una añu pa<br />
que fine, nin cuando tea tramitándose una moción de censura. Tampoco se<br />
va poder acordar la disolución enantes de que pase’l plazu d’un añu dende<br />
la última disolución per esti procedimientu.<br />
Enxamás el Presidente podrá desfacer la Cámara en tando convocáu un<br />
procesu electoral estatal.<br />
En tou casu, la nueva Cámara que resulte de la convocatoria electoral<br />
tendrá un mandáu llendáu pol términu natural de la Llexislatura orixinaria.<br />
4. El Presidente del Principáu llamará a elecciones, acordies colo<br />
conseñao na Llei de Réxime Electoral Xeneral, de mou que se faigan el<br />
cuartu domingu de mayu de cada cuatro años, ensin perxuiciu de lo<br />
qu’afiten les Cortes Xenerales, col esclusivu envís de coordinar el<br />
calendariu de les estremaes consultes electorales.<br />
5. La Xunta Xeneral escoyida convocarála’l Presidente del Principáu<br />
saliente, dientro los quince díes que sigan a la celebración de les<br />
elecciones.<br />
Artículu 26
Los miembros de la Xunta Xeneral del Principáu:<br />
1. Nun tan venceyaos a mandáu imperativu.<br />
2. Tendrán, mesmamente, n’acabando’l so mandáu, inviolabilidá poles<br />
opiniones asoleyaes n’actos parllamentarios y polos votos daos nel<br />
exerciciu del so cargu. A lo llargo’l so mandáu nun podrán detenelos nin<br />
retenelos polos actos delictivos fechos nel territoriu d’Asturies sinón<br />
cuando se trate de flagrante delitu, correspondiendo decidir, en tou casu, la<br />
so inculpación, prisión, procesamientu y xuiciu al Tribunal Cimeru de<br />
Xusticia de la Comunidá Autónoma. Fuera d’esti territoriu la<br />
responsabilidá penal será esixible, nos mesmos términos, delantre la Sala<br />
de lo Penal del Tribunal Supremu.<br />
3. Tienen derechu a facer entrugues, interpelaciones y mociones,<br />
acordies colo afitao nel Reglamentu. Tamién tienen derechu a llograr de les<br />
Autoridaes de la Comunidá Autónoma la información que-yos faiga falta<br />
pal desendolque de les sos funciones.<br />
4. Pol exerciciu del so cargu representativu, los Diputaos de la Xunta<br />
Xeneral sedrán retribuyíos. Les modalidaes de les asignaciones afitaránse<br />
acordies colo que se conseñe nel Reglamentu de la Cámara.<br />
Artículu 27<br />
1. La Xunta Xeneral del Principáu aconceyaráse, añalmente, en dos<br />
tandes de xuntes, la primera ente los meses de setiembre y avientu, y la<br />
segunda ente febreru y xunu.<br />
2. A pidimientu del Conseyu de Gobiernu, de la Diputación Permanente<br />
o d’un cuartu de los miembros de la Xunta, ésta podrá aconceyase en xunta<br />
estraordinaria, que se zarrará acabante terminar l’orde del día pal que la<br />
convocaren.<br />
3. Les xuntes plenaries de la Xunta son públiques, a nun ser naquellos<br />
casos que diga’l Reglamentu.<br />
4. Pa la deliberación y toma d'acuerdos, la Xunta tien que s’aconceyar<br />
acordies col reglamentu y tando presentes la mayoría de los sos miembros.<br />
Los acuerdos fáense per mayoría de los presentes si ye que l’Estatutu, les<br />
Lleis o’l Reglamentu nun piden otres mayoríes más cualificaes.<br />
5. El votu ye personal y nun pue delegase.<br />
Artículu 28.<br />
1. La Xunta Xeneral aprueba’l so presupuestu y l’estatutu del so<br />
personal, y fai’l so Reglamentu onde s’inxerirá, tamién, l’estatutu de los<br />
sos miembros. P’aprobar el Reglamentu y camudalu fai falta’l votu<br />
favoratible de la mayoría absoluta.<br />
2. La Xunta, nel so primer aconceyamientu, escueye’l so Presidente y los
miembros qu’habrán asitiase na Mesa, que nun podrán ser, enxamás,<br />
miembros del Conseyu de Gobiernu nin Presidente del mesmu.<br />
Artículu 29<br />
1. La Xunta Xeneral del Principáu funciona en Plenu y en Comisiones.<br />
2. Les Comisiones son permanentes y, nel so casu especiales o<br />
d’investigación.<br />
3. Mentanto la Xunta Xeneral del Principáu nun tea aconceyada o<br />
cuando’l so mandáu tuviera acabáu, habrá una Diputación Permanente, pa<br />
la que’l Reglamentu afitará’l mou d’elección, la so composición y les sos<br />
funciones.<br />
Artículu 30<br />
Los que formen la Xunta estrémense en Grupos y el Reglamentu<br />
inxertará les condiciones de formación, organización y funciones. Tou<br />
miembru de la Cámara tará inxeríu nun Grupu y daráse seguranza de la<br />
presencia de caún d’estos nes Comisiones y Diputación Permanente, según<br />
el so númberu de miembros.<br />
Artículu 31<br />
1. La iniciativa del exerciciu de la potestá llexislativa y reglamentaria<br />
afitaes nel artículu 23 d’esti Estatutu correspuende a los miembros de la<br />
Xunta Xeneral y al Conseyu de Gobiernu. Per llei del Principáu regularáse<br />
la iniciativa de los Conceyos y la iniciativa popular nes materies que seyan<br />
competencia dafechu del Principáu d’Asturies.<br />
2. Les lleis aprobaes pola Xunta Xeneral promulgaránse en nome del Rei<br />
pol Presidente del Principáu, que fairá que s’asoleye nel Boletín Oficial del<br />
Principáu d’Asturies dientro los quince díes acabante aprobase y tamién<br />
nel Boletín Oficial del Estáu. Los Reglamentos asoleyaránse per orde del<br />
Presidente del Principáu, dientro’l mesmu plazu, nel Boletín Oficial del<br />
Principáu d’Asturies.<br />
CAPÍTULU II<br />
DEL PRESIDENTE DEL PRINCIPÁU D’ASTURIES<br />
Artículu 32<br />
1. La Xunta Xeneral escoyerá al Presidente del Principáu d’Asturies<br />
d’ente los sos miembros y el Rei ye quien lu noma.<br />
Tien que lu escoyer la mayoría absoluta de los miembros de la Xunta na<br />
primer convocatoria y la mayoría cenciella nes otres, pero ente caúna de les<br />
convocatories habrán pasar cuarenta y ocho hores polo menos.<br />
Si pasáu’l plazu de dos meses acabante constituise la Xunta dengún
candidatu llograra que lu escoyeren, la Xunta Xeneral escoyida esfairáse<br />
llamando darréu a unes nueves elecciones. El mandáu de la nueva Xunta<br />
durará, en tou casu, hasta la fecha que debiera acabar la primera.<br />
2. El Presidente del Principáu d’Asturies ye’l del Conseyu de Gobiernu y<br />
empobina’l so facer, coordina l’alministración de la Comunidá Autónoma,<br />
noma y separta a los conseyeros y tien la representación cimera del<br />
Principáu y la ordinaria del Estáu n’Asturies.<br />
3. El Presidente del Principáu d’Asturies respuende políticamente<br />
delantre la Xunta Xeneral.<br />
4. Una llei del Principáu, aprobada pel votu favoratible de la mayoría<br />
absoluta, afitará l’estatutu personal, el mou d’elección y separtación y les<br />
atribuciones del Presidente.<br />
CAPÍTULU III<br />
DEL CONSEYU DE GOBIERNU<br />
Artículu 33<br />
1. El Conseyu de Gobiernu ye’l muérganu colexáu qu’empobina la<br />
política de la Comunidá Autónoma y al que correspuenden les funciones<br />
executiva y alministrativa y l’exerciciu de la potestá reglamentaria.<br />
2. Per llei del Principáu, aprobada per mayoría absoluta, regularánse les<br />
atribuciones del Conseyu de Gobiernu, asina como l’estatutu, mou de<br />
nomamientu y separtación de los que nél s’inxeren.<br />
3. Una llei de la Xunta regulará’l réxime d’asoleyamientu de les normes<br />
y publicidá de les disposiciones y actos que surdan del Conseyu de<br />
Gobiernu y de l’Alministración del Principáu d’Asturies.<br />
4. El Conseyu de Gobiernu sedrá informáu de los acuerdos y trataos<br />
internacionales que puean afectar a materies del so interés específicu.<br />
Artículu 34<br />
1. El Conseyu de Gobiernu respuende políticamente delantre la Xunta<br />
Xeneral de mou solidariu, ensin perxuiciu de la responsabilidá directa de<br />
caún de los sos miembros pola so xestión.<br />
2. Una llei de la Xunta, aprobada pel votu favoratible de la mayoría de<br />
los sos miembros, regulará la responsabilidá afitada nel númberu anterior y,<br />
en xeneral, les rellaciones ente la Xunta y el Conseyu.<br />
Artículu 35<br />
1. El Presidente del Conseyu de Gobiernu, depués de delliberar, pue<br />
plantegar delantre la Xunta Xeneral la cuestión del enfotu nel so programa<br />
o nuna declaración de política xeneral dientro les competencies que tien el<br />
Principáu con esti Estatutu. Entiéndese que lu algama cuando vote<br />
favoratiblemente la mayoría cenciella de los miembros de la Xunta.
2. La Xunta Xeneral pue esixir responsabilidá política al Conseyu de<br />
Gobiernu faciendo per mayoría absoluta la moción de censura. Ésta tendrán<br />
que la proponer polo menos un 15% de los miembros de la Xunta, y habrá<br />
d’inxertase nella un candidatu a Presidente del Principáu d’Asturies. La<br />
moción de censura nun se votará enantes de los cinco díes de que tea<br />
presentada. Nos dos díes primeros d’esti plazu podrán presentase mociones<br />
alternatives. Si nun s’aprobara la moción de censura na Xunta Xeneral, los<br />
que la roblaren nun podrán entamar otres nueves mentanto nun pase un añu<br />
d’aquella dientro la mesma Llexislatura.<br />
3. Si la Xunta Xeneral adoptara una moción de censura, el Presidente del<br />
Principáu presentará la so dimisión delantre la mesma, y el so Presidente<br />
llamará en quince díes a la xunta plenaria pa escoyer un nuevu Presidente<br />
del Principáu según el mou afitáu nel artículu 32.1, ensin qu’en dengún<br />
casu s’esfaiga la Xunta Xeneral.<br />
4. Si la Xunta Xeneral negara’l so enfotu, el Presidente del Principáu<br />
presentará la so dimisión delantre la mesma y el candidatu inxeríu naquélla<br />
entiéndese que tien l’enfotu de la Xunta. El Rei nomarálu Presidente del<br />
Principáu.<br />
5. El Presidente del Principáu nun podrá plantegar la cuestión d’enfotu<br />
mentanto tea tramitándose una moción de censura.<br />
6. El Conseyu de Gobiernu saliente siguirá coles sos funciones mentanto<br />
la toma posesión del nuevu Conseyu nun se faiga.<br />
Artículu 35.bis.<br />
1. La responsabilidá penal del Principáu d’Asturies y de los miembros<br />
del Conseyu de Gobiernu esixiráse delantre’l Tribunal Superior de Xusticia<br />
del Principáu d’Asturies polos actos cometíos nel territoriu del Principáu.<br />
Fuera d’ésti, la responsabilidá penal esixiráse énte la Sala de lo Penal del<br />
Tribunal Supremu.<br />
2. Delantre los mesmos Tribunales respectivamente esixiráse la<br />
responsabilidá civil en que les mentaes persones cayeren con ocasión del<br />
exerciciu los sos cargos.<br />
TÍTULU II. BIS<br />
DE LOS MUÉRGANOS AUXILIARES DEL PRINCIPÁU<br />
D’ASTURIES<br />
Artículu 35.ter.<br />
1. Créase la Sindicatura de Cuentes del Principáu d’Asturies. Per llei del<br />
Principáu regularáse la so composición y funciones.
2. Dependerá directamente de la Xunta Xeneral del Principáu y exercerá<br />
les sos funciones per delegación d’ella nel esame y comprobación de la<br />
Cuenta Xeneral del Principáu.<br />
Artículu 35.quater.<br />
Créase’l Conseyu Consultivu del Principáu d’Asturies como muérganu<br />
cimeru de consulta de la Comunidá Autónoma. Per llei del Principáu<br />
regularánse la so composición y competencies.<br />
TÍTULU III<br />
DE L’ALMINISTRACIÓN DE XUSTICIA<br />
Artículu 36<br />
El Tribunal Cimeru de Xusticia del Principáu d’Asturies, nel que<br />
s’inxerirá l’Audiencia Territorial d’Uviéu, ye’l muérganu xurisdiccional<br />
fechu cumal de la organización xudicial nel so ámbitu territorial y<br />
delantre’l que s’estrinquen les socesives instancies procesales, según afita<br />
l’artículu 152 de la Constitución y acordies con esti Estatutu, y la Llei<br />
Orgániques del Poder Xudicial.<br />
Artículu 37<br />
1. La competencia de los muérganos xurisdiccionales n’Asturies algama:<br />
a) Nel orde civil a toles instancies y graos, a nun ser los recursos de<br />
casación y revisión.<br />
b) Nel orde penal y social, a toles instancies y graos, a nun ser los<br />
recursos de casación y revisión.<br />
c) Nel orde contencioso-alministrativu, a los recursos que se deduzan<br />
escontra los actos y disposiciones de les Alministraciones públiques, según<br />
s’afite na Llei Orgánica del Poder Xudicial.<br />
d) A les cuestiones de competencia ente los muérganos xudiciales<br />
n’Asturies.<br />
2. Nes otres materies podrán ponese, cuando proceda, delantre’l Tribunal<br />
Supremu, el recursu de casación o’l que correspuenda según les lleis del<br />
Estáu y, nel so casu, el de revisión. El Tribunal Supremu resolverá tamién<br />
les cuestiones de competencia ente los Tribunales d’Asturies y los del restu<br />
España.<br />
Artículu 38<br />
1. El Presidente del Tribunal Cimeru de Xusticia del Principáu d’Asturies<br />
nomarálu’l Rei en pidiéndolo’l Conseyu Xeneral del Poder Xudicial. El<br />
Presidente del Principáu d’Asturies mandará que s’asoleye’l so
nomamientu nel Boletín Oficial del Principáu d’Asturies.<br />
2. El nomamientu de los Maxistraos, Xueces y Secretarios del Tribunal<br />
Cimeru de Xusticia d’Asturies fairáse según s’afite na Llei Orgánica del<br />
Poder Xudicial.<br />
Artículu 39<br />
Pidiéndolo’l Principáu, el muérganu afayadizu llamará a los concursos y<br />
oposiciones pa enllenar les places llibres n’Asturies de Maxistraos, Xueces,<br />
Secretarios Xudiciales y demás personal al serviciu l’alministración de<br />
Xusticia, según s’afite na Llei Orgánica del Poder Xudicial.<br />
Artículu 40<br />
Desaniciáu.<br />
Artículu 41<br />
No que cinca a l’Alministración de Xusticia, a nun ser la militar,<br />
correspuénde-y al Principáu:<br />
l. Exercer toles facultaes que la Llei Orgánica del Poder Xudicial<br />
reconozan o atribuyan al Gobiernu del Estáu.<br />
2. Fixar los finxos de les llendes territoriales de los muérganos<br />
xurisdiccionales n’Asturies y l’asitiamientu de la so capital.<br />
TÍTULU IV<br />
FACIENDA Y ECONOMÍA<br />
Artículu 42<br />
EI Principáu d’Asturies, dientro les llendes de coordinación coles<br />
Faciendes estatal y llocal y de la solidaridá ente tolos españoles, tien<br />
autonomía financiera, dominiu públicu y patrimoniu de so, acordies cola<br />
Constitución, con esti Estatutu y cola Llei Orgánica de Financiación de les<br />
Comunidaes Autónomes.<br />
Artículu 43<br />
1. Son bienes del Principáu d’Asturies:<br />
a) Los que seyan propiedá del Muérganu Preautonómicu y de la<br />
Diputación Provincial.<br />
b) Los que tuvieren inxeríos nos servicios que se trespasen al Principáu.<br />
c) Los que llograra per títulos xurídicos afayadizos.<br />
2. El Principáu tien capacidá dafechu pa llograr, alministrar y enayenar<br />
los bienes que faen el so patrimoniu.<br />
3. El réxime xurídicu de los bienes patrimoniales y de dominiu públicu
del Principáu deberán regulase per una llei de la Xunta Xeneral, acordies<br />
con esti Estatutu.<br />
Artículu 44<br />
La Facienda del Principáu d’Asturies fáenla:<br />
1. Los rindimientos algamaos coles propies contribuciones.<br />
2. Los rindimientos de les contribuciones cedíos del Estáu y afitaos na<br />
disposición amestáu.<br />
3. Los recargos percima les contribuciones estatales.<br />
4. Un porcentax de participación nos ingresos del Estáu.<br />
5. Nel so casu, los ingresos que surdan del Fondu de Compensación<br />
Interterritorial y d’otros Fondos pal esporpolle rexonal.<br />
6. Otres asignaciones con cargu a los Presupuestos del Estáu.<br />
7. La emisión del Delda y el recursu al Creitu.<br />
8. Los rindimientos surdíos del so patrimoniu.<br />
9. Ingresos de Derechu priváu.<br />
10. Multes y sanciones impuestes según les sos competencies.<br />
10 bis. Ingresos de cualquier otra triba que la llexislación prevea nel<br />
marcu del artículu 157 de la Constitución.<br />
Artículu 45<br />
1. La xestión, lliquidación, recaldu, inspección de les propies<br />
contribuciones, asina como la conocencia de les reclamaciones que-yos<br />
cinquen corresponderá al Principáu, que tendrá toles atribuciones pa la<br />
execución y organización d’eses xeres, ensin perxuiciu de la collaboración<br />
que puea facese cola Alministración Tributaria del Estáu, sobre manera<br />
cuando venga pidida asina pola naturaleza de la contribución.<br />
2. Nel casu de contribuciones cedíes, el Principáu tomará per delegación<br />
del Estáu la xestión, lliquidación, recaldu, inspección y revisión, nel so<br />
casu, de los mesmos ensin perxuiciu de la collaboración que puea facese<br />
ente les dos Alministraciones, too ello acordies colo que se perafite na llei<br />
que fixe la llargura y condiciones de la cesión.<br />
3. La xestión, lliquidación, recaldu, inspección y revisión, nel so casu, de<br />
les demás contribuciones del Estáu, feches n’Asturies, corresponderá a<br />
l’Alministración Tributaria del Estáu, ensin perxuiciu de la delegación<br />
que’l Principáu puea recibir d’ésti y de la collaboración que puea facese<br />
sobre manera cuando asina lo pida la naturaleza de la contribución.<br />
Artículu 46<br />
Regularánse, necesariamente per Llei de la Xunta Xeneral les materies<br />
que siguen darréu:<br />
1. L’afitamientu, cambéu y desaniciu de los sos impuestos, tases y<br />
contribuciones especiales.
2. L’afitamientu, cambéu y desaniciu de los recargos percima les<br />
contribuciones del Estáu.<br />
3. El réxime xeneral presupuestariu del Principáu.<br />
Artículu 47<br />
1. Correspuende al Conseyu de Gobiernu facer el Presupuestu del<br />
Principáu y a la Xunta Xeneral el so esame, igua, aprobación y control.<br />
2. El Conseyu de Gobiernu presentará’l proyectu del Presupuestu a la<br />
Xunta enantes del trimestre caberu del añu.<br />
3. El Presupuestu tendrá calter añal y nél inxertaránse perdafechu tolos<br />
gastos y entraes del Principáu y de los muérganos ya instituciones que d’él<br />
dependen.<br />
4. Si la llei del Presupuestu nun s’aprobara enantes del día primeru del so<br />
exerciciu económicu correspondiente, consideraráse allargáu’l Presupuestu<br />
del exerciciu anterior hasta que’l nuevu s’apruebe.<br />
5. Desaniciáu.<br />
Artículu 48<br />
1. El Principáu d’Asturies, col preste d’una Llei de la Xunta Xeneral y pa<br />
financiar gastos d’inversión, podrá acordar operaciones de creitu o sacar<br />
Delda Pública representada en títulos, valores o n’otros documentos.<br />
2. La llargura y característiques d’estes operaciones iguaránse según les<br />
normes xenerales del Estáu.<br />
3. Los títulos sacaos tendrán la consideranza de fondos públicos, a tolos<br />
efectos.<br />
4. El Principáu d’Asturies podrá facer operaciones de creitu per un plazu<br />
que nun trespase l’añu, p’asina cubrir les sos necesidaes transitories<br />
d’ayalguería.<br />
5. Lo que s’afita nos apartaos anteriores fairáse acordies colo que diz<br />
nesti sentíu la Llei Orgánica de Financiación de les Comunidaes<br />
Autónomes.<br />
Artículu 49<br />
1. El Principáu d’Asturies, acordies coles disposiciones del Estáu, dará<br />
puxu al asitiamientu d’instituciones públiques de creitu y aforru<br />
territoriales, y podrá adoptar les midíes que-y paezan necesaries pa dar<br />
seguranza de la so funcionalidá y dar posibilidaes al llogru y afitamientu<br />
del aforru rexonal.<br />
2. El Principáu d’Asturies tien llibertá pa facer entidaes que dean puxu a<br />
la plena ocupación y esporpolle económicu y social, dientro les sos
competencies. De la mesma manera podrá facer empreses públiques como<br />
mediu d’execución de les funciones que seyan de la so competencia, según<br />
s’afita nesti Estatutu.<br />
Artículu 50<br />
1. El Principáu d’Asturies promoverá los oxetivos afitaos nos artículos<br />
129.2 y 130.1 de la Constitución.<br />
Artículu 51<br />
El Principáu d’Asturies tendrá’l tratamientu fiscal que la llei afite pal<br />
Estáu.<br />
Artículu 51.bis.<br />
Correspuende al Principáu d’Asturies el cuidáu financieru de les<br />
Corporaciones Llocales ensin perxuiciu de l’autonomía que-yos da<br />
l’artículu 140 de la Constitución y dientro de lo que s’inxer nos artículos<br />
142 y 149.1.18ª de la mesma.<br />
TÍTULU V<br />
DEL CONTROL SOBRE L’ACTIVIDÁ DE LOS MUÉRGANOS DEL<br />
PRINCIPÁU<br />
Artículu 52<br />
Les Lleis del Principáu someteránse namái al control de constitucionalidá<br />
qu’exerce’l Tribunal Constitucional.<br />
Artículu 53<br />
Desaniciáu.<br />
Artículu 54<br />
Los actos y disposiciones de l’Alministración del Principáu namái se<br />
someterán al control de la xurisdicción contencioso-alministrativa.<br />
Artículu 55<br />
1. El control económicu y presupuestariu del Principáu exerceráse pola<br />
Sindicatura de Cuentes del Principáu, ensin perxuiciu de les funciones del<br />
Tribunal de Cuentes del Reinu.<br />
2. L’informe de la Sindicatura de Cuentes del Principáu unviaráse a la<br />
Xunta Xeneral pa la so tramitación acordies colo que prevea’l Reglamentu<br />
de la Cámara.
TÍTULU VI<br />
DE LA IGUA DEL ESTATUTU<br />
Artículu 56<br />
La igua d’esti Estatutu fadráse asina:<br />
1. Correspuende aniciala a un cuartu de los miembros de la Xunta<br />
Xeneral, a dos tercios de los conceyos asturianos o al Conseyu de<br />
Gobiernu, asina como al Gobiernu y a les Cortes Xenerales del Estáu.<br />
2. El proyectu d’igua aprobarálu la Xunta Xeneral del Principáu per<br />
mayoría de tres quintos de los sos miembros, y someteráse llueu a<br />
l’aprobación de les Cortes Xenerales como Llei Orgánica.<br />
Artículu 56.bis.<br />
Cuando la reforma d’esti Estatutu namái tenga por oxetu l’ampliación de<br />
competencies en materies que nun tean constitucionalmente reservaes al<br />
Estáu, la iniciativa sedrá la que s’afita nel artículu anterior, y el proyectu de<br />
reforma tendrá que s’aprobar per mayoría absoluta de los miembros de la<br />
Xunta Xeneral, enantes de la so posterior aprobación poles Cortes<br />
Xenerales como Llei Orgánica.<br />
DISPOSICIÓN AMESTADA<br />
1. Cédese a la Comunidá Autónoma del Principáu d’Asturies, el<br />
rindimientu de los tributos que siguen darréu:<br />
a) Impuestu sobre la Renta de les Persones Físiques, con calter parcial,<br />
cola llende del 33 por 100.<br />
b) Impuestu sobre’l Patrimoniu.<br />
c) Impuestu sobre Socesiones y Donaciones.<br />
d) Impuestu sobre Tresmisiones Patrimoniales y Actos Xurídicos<br />
Documentaos.<br />
e) Tributos sobre’l Xuegu.<br />
f) Impuestu sobre’l Valor Añadíu, con calter parcial, cola llende nel 35<br />
por 100.<br />
g) Impuestu Especial sobre la Cerveza, con calter parcial, cola llende nel<br />
40 por 100.<br />
h) Impuestu Especial sobre’l Vinu y Bebíes Formentaes, con calter
parcial, cola llende nel 40 por 100.<br />
i) Impuestu Especial sobre Productos Intermedios, con calter parcial, cola<br />
llende nel 40 por 100.<br />
j) Impuestu sobre l’Alcohol y Bebíes Derivaes, con calter parcial, cola<br />
llende nel 40 por 100.<br />
k) Impuestu Especial sobre Hidrocarburos, con calter parcial, cola llende<br />
nel 40 por 100.<br />
l) Impuestu Especial sobre Llabores del Tabacu, con calter parcial, cola<br />
llende nel 40 por 100.<br />
m) Impuestu Especial sobre la Electricidá<br />
n) Impuestu Especial sobre determinaos Medios de Tresporte.<br />
ñ) Impuestu sobre les Ventes Minoristes de determinaos Hidrocarburos.<br />
L’eventual desaniciu y cambéu pol Estáu de dalguna de les contribuciones<br />
enantes mentaes llevará darréu’l desaniciu y cambéu de la cesión.<br />
2. El conteníu d’esta disposición podrá camudase per acuerdu del Gobiernu<br />
cola Comunidá Autónoma, tramitándolo’l Gobiernu como proyectu de llei<br />
ordinaria.<br />
3. El llargor y condiciones de la cesión fadránse pola Comisión Mista a<br />
que se refier la disposición transitoria cuarta, según los criterios afitaos nel<br />
artículu 10.4 de la Llei Orgánica 8/1980, de 22 de setiembre, de<br />
Financiación de les Comunidaes Autónomes. El Gobiernu tramitará<br />
l’acuerdu de la Comisión como proyectu de llei dientro los seis meses<br />
acabante constituise la primer Xunta Xeneral del Principáu.<br />
Primera<br />
Desaniciada.<br />
Segunda.<br />
Desaniciada.<br />
Tercera<br />
Desaniciada.<br />
DISPOSICIONES TRANSITORIES<br />
Cuarta<br />
El trespasu de los servicios inxeríos nes competencies que según esti<br />
Estatutu correspuenden al Principáu, fadránse acordies coles bases que<br />
siguen darréu:<br />
l. A más tardar dientro un mes dende que’l Presidente fora nomáu pol<br />
Rei, nomaránse los vocales d’una Comisión Mista con encargu<br />
d’inventariar los bienes y derechos del Estáu que deban trespasase al
Principáu, d’iguar los servicios y funcionarios que deban trespasase y<br />
entamar l’adaptación, si fai falta, de los que pasen a la competencia del<br />
Principáu.<br />
2. La Comisión Mista fáenla, a la par, vocales escoyíos pol Gobiernu de<br />
la Nación y pol Conseyu de Gobiernu y ellaborará ella mesma les normes<br />
del so funcionamientu.<br />
Los acuerdos de la Comisión Mista tomarán la forma de propuesta al<br />
Gobiernu de la Nación, que los aprobará per decretu, conseñando aquéllos<br />
como amestaos al mesmu y asoleyaránse al empar nel Boletín Oficial del<br />
Estáu y nel Boletín Oficial del Principáu d’Asturies, teniendo puxu<br />
acabante asoleyase.<br />
3. La Comisión Mista fadrá los calendarios y plazos pal trespasu de caún<br />
de los servicios. En tou casu, dicha Xunta dexará afitao nun plazu de dos<br />
años, dende que la fixeren, al términu en qu’habrán acabase tolos trespasos<br />
de servicios que correspuende al Principáu, según esti Estatutu.<br />
4. Pa iguar los trespasos y pa verificalos per bloques orgánicos de<br />
naturaleza homoxénea, a la Comisión Mista de tresferencies ayudaránla<br />
xuntes sectoriales d’ámbitu nacional, agrupaes per materies, y con enfotu<br />
fondu d’iguar colos representantes de l’Alministración del Estáu los<br />
trespasos de medios personales, financieros y materiales que deba recibir la<br />
Comunidá Autónoma.<br />
Les Xuntes sectoriales treslladarán les sos propuestes acordies cola<br />
Comisión Mista, que les fadrá perafitará.<br />
5. Será títulu abondo pa escribir nel Rexistru de la Propiedá del trespasu<br />
de bienes inmuebles del Estáu al Principáu, la certificación pola Comisión<br />
Mista de los acuerdos gubernamentales promulgaos de mou afayadizu. Esta<br />
certificación deberá inxerir los requisitos esixíos pola Llei Hipotecaria.<br />
El cambéu de titularidá nos contratos d’arriendu de llocales pa <strong>of</strong>icines<br />
públiques de los servicios que se tresfieran nun da derechu al arrendador a<br />
desaniciar o renovar el contratu.<br />
6. El Principáu asumirá con carácter definitivu y automáticu y ensin<br />
solución de continuidá, los servicios que se trespasaran al Conseyu Rexonal<br />
d’Asturies. Nes competencies pa les que’l trespasu tuviera en cursu<br />
d’execución siguirá tramitándose según s’afite nel correspondiente decretu<br />
de trespasu. Lo mesmo nun casu como n’otru les tresferencies feches<br />
adaptaránse, si fai falta, a lo que se diz nesti Estatutu.<br />
7. Desaniciáu.<br />
Quinta<br />
Mentanto nun se dean les disposiciones que dexen la financiación de los<br />
servicios tresferíos correspondientes a competencies propies del Principáu,<br />
l’Estáu contribuirá al so caltenimientu partiendo d’una cantidá igual al<br />
coste efectivu del serviciu nel momentu de la tresferencia, poniéndola al
día acordies coles circunstancies.<br />
Pa dar seguranza d’esta financiación, la Comisión Mista fecha al empar<br />
pol Estáu y el Principáu afitará en cada momentu’l so algame.<br />
Sesta<br />
Respetaránse tolos derechos algamaos de toa triba y naturaleza que nos<br />
momentos de les diferentes tresferencies tengan los funcionarios y personal<br />
inxeríos nos servicios estatales o nos d’otres instituciones públiques oxetu<br />
de les mentaes tresferencies.<br />
Séptima<br />
Mentanto nun se promulgue la llexislación del Estáu a que se refier<br />
l’artículu 19.1 d’esti Estatutu, el Principáu d’Asturies propondrá d’ente les<br />
persones perafayadices pal cargu, trés de los miembros de caún de los<br />
Conseyos d’Alministración de la Empresa Públixa ‘Hunosa’.<br />
Esta propuesta formularála la Xunta Xeneral del Principáu dientro los<br />
trenta díes acabante facese. Caún de los miembros d’ésta podrá votar non<br />
más de dos candidatos propuestos.<br />
Octava<br />
Desaniciada.<br />
Novena<br />
Desaniciada.