Sinterizazio-atmosferaren eragina M graduko (ASP 30 ... - Euskara

Sinterizazio-atmosferaren eragina M graduko (ASP 30 ... - Euskara Sinterizazio-atmosferaren eragina M graduko (ASP 30 ... - Euskara

euskara.euskadi.net
from euskara.euskadi.net More from this publisher
26.08.2013 Views

Gogordura sekundarioa eragiteko prezipitatzen diren karburoen naturari dagokionean, ez dago argi zein den ; alde batetik, oso analisi-teknika sofistikatuak erabili behar dira (TEM, STEM) eta bestalde altzairuaren konposaketaren menpekoak dira . Badirudi M3C edo MC motakoak direla, baina M23C6-ak ere har dezake parte . Batzutan M2C-a ere ikusi da . Esaten den beste zerbait da ez direla prezipitatuak baizik eta aurre-prezipitatuak gogordura sekundarioa eragiten dutenak . Dena den, argi dagoena zerau omen da : goi-tenperaturatan, biguntzea gertatzen denean (600°C), aurkitzen diren karburoak M6C eta M23C6 motatakoak direla . 2 .4 Propietate Mekanikoak 2 .4 .1 Gogortasuna Altzairu laster baten egoera deskribatzeko ezaugarri mekaniko erabiliena gogortasuna da, zein, gainera, neurtzeko oso erraza den . Altzairu hauen gogortasuna neurtzeko erabili izan den prozedura diamantezko sargailuarena da, Vickers sistema erabiliz . Tenplaketa ondorengo gogortasuna austenizazio-tenperatura eta -denbora eta aleazio-elementuen edukinarekiko menpekoa da . Austenizazio-denbora luzatzen den heinean, tenperatura finko batentzat, gogortasuna jeitsi egiten da, karburoak hazi egiten bait dira eta hortaz haien arteko distantzia zabaltzen ; gainera, ale-tamainaren handitzea ere gertatzen da /53-55/ eta karburoen austenitan disolbatze handiagoa /42/ . Konposaketari dagokionean, altzairu lasterren tenplaketa ondorengo gogortasunean eragin handiena duten elementuak hauexek dira : Molibdenoa, Kobaltoa, Karbonoa eta Nitrogenoa /33,41,54,55/ . Bestalde, iraoketa ondorengo gogortasuna ere iraoketa-tenperatura eta -denbora eta aleazio-elementuen edukinaren menpekoa da . Wolframio, Kobalto edota beste elementu karburo-sortzaileen edukinak eragin handia du iraoketako gogortasun gorenean . Adibidez, T42 eta T6 altzairuak termikoki tratatuak izan ondoren 1020 HV /56/ eta 1000 HV /12/-ko gogortasunak lortzen dira . T6 altzairuaren Wolframio (% 20) eta Kobalto-edukina (% 12) handiak dira ; T42-arenak, aldiz, hauexek dira % 10 Kobalto, % 3 Molibdeno eta % 1 .3 Karbono . M motatako altzairuak T motatakoak baino bigunagoak dira ; adibidez, M2-aren gogortasun gorena 900 HV-koa da /57/ . Garatzen ari diren M motatako altzairu berrien artean 40-en taldekoak daude, M42-a barne (% 1 .1 Karbono, % 1 .15 Banadio, % 1 .5 Wolframio, % 9 .5 Molibdeno, % 4 Kromo eta % 8 Kobalto) ; iraoketa hirukoitza jasan ondoren 1000 bat HV-eko gogortasuna lortzen da /58/. Hortaz, erlazio estua dago konposaketa, tratamendu termikoa eta gogortasun makroskopikoaren artean . 25

elementos de aleación para que se transforme en martensita en el enfriamiento posterior a temperatura ambiente . Se muestran en la figura 2 .3 /52/ las curvas de revenido para un acero rápido T15 sinterizado en vacío y en atmósfera industrial . Se puede observar que el máximo de dureza aumenta al aumentar la temperatura de austenización hasta llegar a la temperatura de sinterización, en que disminuye . Este incremento se debe a la mayor disolución de carburos que enriquecen la austenita en elementos aleantes, que permanecen en solución después del temple, pero que durante el revenido darán lugar a una fina precipitación de carburos secundarios que endurecerán el acero . En cuanto al efecto del nitrógeno, debido al aumento de austenita retenida, las muestras sinterizadas en gas necesitan de una mayor temperatura de revenido para alcanzar dicho pico, siendo, además, éste más alto que el de las muestras sinterizadas en vacío . El proceso global de revenido es muy complejo al producirse por un lado el revenido (ablandamiento) de la martensita, disminuyendo su dureza con la temperatura, y darse, por otro, un proceso de endurecimiento por precipitación junto con la transformación de austenita . Dado que la transformación de austenita a martensita tiene lugar durante el enfriamiento tras la precipitación de carburos en el revenido, se debe someter la pieza a un nuevo revenido para acondicionar la nueva martensita . Si el contenido en carbono y/o elementos de aleación es alto, un solo revenido no es suficiente para desestabilizar la gran cantidad de austenita presente, por lo que se someten las piezas hasta a tres revenidos . En cuanto a la naturaleza de los carburos que precipitan para producir los fenómenos de endurecimiento secundario, tampoco existe una clara evidencia, pues por una parte se deben utilizar técnicas muy sofisticadas de análisis (TEM, STEM) y por otro lado dependen también de la composición del acero . Parecen ser del tipo M3C o MC, pero también el M23C6 puede tomar parte. También se ha encontrado en alguna ocasión el M2C . Se habla, incluso, de que en ciertos casos no son los precipitados sino los pre-precipitados los responsables del endurecimiento secundario . Sí existe una evidencia más clara de que a temperaturas superiores, en las que se produce el ablandamiento (600°C) los carburos precipitados son del tipo M6C y M23C6 . 2 .4 Propiedades Mecánicas 2 .4 .1 Dureza La característica mecánica más utilizada para describir el estado de un acero rápido, que además es fácil de medir, es la de su dureza . El método tradicionalmente usado para la medida de dureza en los aceros rápidos es el de penetradores de diamante, ya sea con el sistema Vickers o Rockwell . La dureza después del temple es función de la temperatura y tiempo de austenización y del contenido de elementos de aleación presentes en el acero . Aumentando el tiempo de auste- 25

Gogordura sekundarioa eragiteko prezipitatzen diren karburoen naturari dagokionean, ez<br />

dago argi zein den ; alde batetik, oso analisi-teknika sofistikatuak erabili behar dira<br />

(TEM, STEM) eta bestalde altzairuaren konposaketaren menpekoak dira . Badirudi M3C<br />

edo MC motakoak direla, baina M23C6-ak ere har dezake parte . Batzutan M2C-a ere<br />

ikusi da . Esaten den beste zerbait da ez direla prezipitatuak baizik eta aurre-prezipitatuak<br />

gogordura sekundarioa eragiten dutenak . Dena den, argi dagoena zerau omen da : goi-tenperaturatan,<br />

biguntzea gertatzen denean (600°C), aurkitzen diren karburoak M6C eta<br />

M23C6 motatakoak direla .<br />

2 .4 Propietate Mekanikoak<br />

2 .4 .1 Gogortasuna<br />

Altzairu laster baten egoera deskribatzeko ezaugarri mekaniko erabiliena gogortasuna da,<br />

zein, gainera, neurtzeko oso erraza den . Altzairu hauen gogortasuna neurtzeko erabili<br />

izan den prozedura diamantezko sargailuarena da, Vickers sistema erabiliz .<br />

Tenplaketa ondorengo gogortasuna austenizazio-tenperatura eta -denbora eta aleazio-elementuen<br />

edukinarekiko menpekoa da . Austenizazio-denbora luzatzen den heinean, tenperatura<br />

finko batentzat, gogortasuna jeitsi egiten da, karburoak hazi egiten bait dira eta<br />

hortaz haien arteko distantzia zabaltzen ; gainera, ale-tamainaren handitzea ere gertatzen<br />

da /53-55/ eta karburoen austenitan disolbatze handiagoa /42/ . Konposaketari<br />

dagokionean, altzairu lasterren tenplaketa ondorengo gogortasunean eragin handiena<br />

duten elementuak hauexek dira : Molibdenoa, Kobaltoa, Karbonoa eta Nitrogenoa<br />

/33,41,54,55/ .<br />

Bestalde, iraoketa ondorengo gogortasuna ere iraoketa-tenperatura eta -denbora eta<br />

aleazio-elementuen edukinaren menpekoa da .<br />

Wolframio, Kobalto edota beste elementu karburo-sortzaileen edukinak eragin handia du<br />

iraoketako gogortasun gorenean . Adibidez, T42 eta T6 altzairuak termikoki tratatuak izan<br />

ondoren 1020 HV /56/ eta 1000 HV /12/-ko gogortasunak lortzen dira . T6 altzairuaren<br />

Wolframio (% 20) eta Kobalto-edukina (% 12) handiak dira ; T42-arenak, aldiz, hauexek<br />

dira % 10 Kobalto, % 3 Molibdeno eta % 1 .3 Karbono . M motatako altzairuak T motatakoak<br />

baino bigunagoak dira ; adibidez, M2-aren gogortasun gorena 900 HV-koa da /57/ .<br />

Garatzen ari diren M motatako altzairu berrien artean 40-en taldekoak daude, M42-a<br />

barne (% 1 .1 Karbono, % 1 .15 Banadio, % 1 .5 Wolframio, % 9 .5 Molibdeno, % 4 Kromo<br />

eta % 8 Kobalto) ; iraoketa hirukoitza jasan ondoren 1000 bat HV-eko gogortasuna<br />

lortzen da /58/. Hortaz, erlazio estua dago konposaketa, tratamendu termikoa eta<br />

gogortasun makroskopikoaren artean .<br />

25

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!