Sinterizazio-atmosferaren eragina M graduko (ASP 30 ... - Euskara

Sinterizazio-atmosferaren eragina M graduko (ASP 30 ... - Euskara Sinterizazio-atmosferaren eragina M graduko (ASP 30 ... - Euskara

euskara.euskadi.net
from euskara.euskadi.net More from this publisher
26.08.2013 Views

erri batetan esaten denaren arabera /36/, oso Nitrogeno gutxi geratzen da austenitan disolbaturik . Nitrogenoa zurgatu eta gero hondar-austenita kopuruaren gehikuntza handia aurkitzen da (% 55-a baino handiagokoa) /33,40-42/ ; honek, austenitan Nitrogenorik ez aurkitzearekin batera, karburoak karbonitruroz ordezkatzeak eragindako austenitaren Karbono-edukin handitzearen ondorioa dirudi . T motatako altzairuen Nitrogeno-zurgapenak (T42 eta T15) /27,30,31,36/ dakar ez bakarrik sinterizazio-tenperatura optimoaren txikiagotzea, baizik eta sinterizazio-tenperatura bitartearen zabalkuntza ere, ez bait dira agertzen altzairua erabiltezina egiten zuten fase eutektikoak . Ondorio hau, M motatako altzairuetan aurkitu ez dena, interes industrial handikoa gertatzen da, bitartea zabala baldin bada tenperatura-kontrol sofistikaturik ez duten labeetan egitura egokizko pieza-portzentai handi bat lortuko litzatekeelako ; hutseko sinterizazioan, ordea, txanda bakoitzean pieza-portzentai handi bat bota behar da azpi- edo gain-sinterizatuak direlako, egitura egokia lortzeko tenperatura-bitartea oso laburra bait da . Artikulo berri batetan /37/ bitarte hau altzairu lasterren oreka-diagramekin ere erlazionatu da eta, era berean, Wright-ek /43/ Tl altzairuaren sinterizaziotenperaturen tartea zabaldu egin du Karbono-edukina handituz Banadioarena mantentzen zuela . Nitrogeno-edukin handiko atmosferan sinterizatzearen abantail bat, zein zenbait autorek azaldua den /27-40/, zera da, egitura askozaz xeheagoa lortzen dela : MC karburo larriak MX karbonitruo txikiaz (1 bat mm-koak) ordezkatzen dira, zeintzuk karburoak baino egonkorragoak diren, eta ez diren goi-tenperaturatan disolbatzen ; gasean sinterizatutako T motatako altzairuen ale-tamainaren kontrolean eragin handia daukate karbonitruro txiki eta egonkor hauek . Eragin hau ez da aurkitu M2 altzairuan /37/ . 2 .3 Tratamendu Termikoak Altzairu lasterren tratamendu termikoak nahiko konplexuak dira, alde batetik, austenizazio-tenperaturen tartea estua delako eta, bestetik, tenplaketa ondoren iraoketa anizkunak egin behar direlako . Propietate mekanikoak tratamendu termikoek eraginda dira eta, nahiz eta altzairu konbentzionalen tratamenduekiko erantzuna ondo ezaguna izan /44-46/, ezin da onartu Hauts-Metalurgiaren bidez lortutako altzairu lasterrek portaera bera izango dutenik . Dulis eta lag .-ek /47/, adibidez, altzairu hauek tratatuak zirenean karburo aleatuen disoluzioa altzairu konbentzionaletan baino handiagoa zela aurkitu zuten . 2 .3 .1 Suberaketa Tratamendu honen beharra zer honi dagokio batez ere : altzairu hauek tenplagarritasun handikoak dira, sinterizazio-tenperaturetatik airetan hoztu ondoren ere gogortasun handia aurkezten dutelarik . Hau dela eta, bigundu egin behar dira mekanizatuak izan baino lehen . 22

La presencia del hidrógeno hace a la mezcla reductora y el metano provee un potencial de carbono que evita parcialmente la decarburación del acero durante el proceso . Durante la sinterización se produce una nitrogenación del acero /36/, encontrándose que la cantidad de nitrógeno absorbido depende del contenido en vanadio del mismo /27/ . Este nitrógeno absorbido sustituye al carbono en los carburos MC formando carbonitruros MX y liberando carbono en la austenita . En un trabajo reciente en un acero tipo T42 /36/ se ha encontrado que apenas queda nitrógeno disuelto en la austenita . Lo que sí tiene lugar tras la absorción del nitrógeno es un aumento importante en la cantidad de austenita retenida (más de un 55 %) /33,40-42/, lo que, de acuerdo con la observación anterior -ausencia de nitrógeno disuelto en la austenita-, parece ser consecuencia del alto contenido en carbono de la austenita debido a la sustitución de carburos por carbonitruros . La absorción de nitrógeno por los aceros de grado T (T42 y T15) /27,30,31,36/ no sólo lleva a una disminución de la temperatura óptima de sinterización, sino que también a una ampliación del rango de temperaturas de sinterización a densidad total sin que aparezca la fase eutéctica extensiva, que haría al acero sinterizado inservible . Este hecho, que no ha sido comprobado para los aceros de grado M, resulta de un gran interés industrial, pues si dicho rango es lo suficientemente amplio, se podrían conseguir en hornos sin un sofisticado control de temperatura un elevado porcentaje de piezas con estructura adecuada, no como en el caso de la sinterización en vacío, en el en que cada hornada se deben eliminar un importante porcentaje de piezas subsinterizadas y otro de sobresinterizadas, debido a que únicamente en un estrecho margen de temperaturas se obtiene la estructura adecuada . En un artículo reciente /37/ se ha relacionado este rango también con los diagramas de equilibrio de los aceros rápidos y, en la misma línea, Wright /43/ ha conseguido ampliar el rango de temperaturas de sinterización en un acero T1 mediante el incremento del contenido en carbono para los mismos contenidos en vanadio . Una ventaja que se obtiene tras la sinterización en la atmósfera rica en nitrógeno, reportada por algunos autores /27-40/, es también la obtención de microestructuras mucho más finas . En primer lugar, se sustituyen los carburos MC masivos de gran tamaño por carbonitruros MX finos (del orden de 1 µm) . Dichos carbonitruros son mucho más estables que los carburos, por lo que no se disuelven a elevadas temperaturas y, por ende, ejercen un importante efecto de afino de tamaño de grano en aceros grado T sinterizados en la atmósfera gaseosa . Dicho efecto, que no ha sido observado en un acero M2 /37/, es la razón por la cual los aceros sinterizados en gas a temperaturas superiores a la TOS presentan tamaños de grano muy inferiores a los sinterizados en vacío . 2 .3 Tratamientos Térmicos Los tratamientos térmicos de los aceros rápidos de herramientas son relativamente complejos debido a que el rango de temperaturas de austenización es muy amplio, por una parte, y, por otra, a la necesidad de revenidos múltiples tras el temple . Las propiedades mecánicas son determinadas por el tratamiento térmico y, aunque la respuesta de los aceros convencionales a estos tratamientos térmicos está muy bien documentada /44,45,46/, no puede 22

La presencia del hidrógeno hace a la mezcla reductora y el metano provee un potencial de<br />

carbono que evita parcialmente la decarburación del acero durante el proceso . Durante la<br />

sinterización se produce una nitrogenación del acero /36/, encontrándose que la cantidad de<br />

nitrógeno absorbido depende del contenido en vanadio del mismo /27/ . Este nitrógeno absorbido<br />

sustituye al carbono en los carburos MC formando carbonitruros MX y liberando<br />

carbono en la austenita . En un trabajo reciente en un acero tipo T42 /36/ se ha encontrado<br />

que apenas queda nitrógeno disuelto en la austenita . Lo que sí tiene lugar tras la absorción<br />

del nitrógeno es un aumento importante en la cantidad de austenita retenida (más de un 55<br />

%) /33,40-42/, lo que, de acuerdo con la observación anterior -ausencia de nitrógeno disuelto<br />

en la austenita-, parece ser consecuencia del alto contenido en carbono de la<br />

austenita debido a la sustitución de carburos por carbonitruros .<br />

La absorción de nitrógeno por los aceros de grado T (T42 y T15) /27,<strong>30</strong>,31,36/ no sólo lleva<br />

a una disminución de la temperatura óptima de sinterización, sino que también a una<br />

ampliación del rango de temperaturas de sinterización a densidad total sin que aparezca la<br />

fase eutéctica extensiva, que haría al acero sinterizado inservible . Este hecho, que no ha<br />

sido comprobado para los aceros de grado M, resulta de un gran interés industrial, pues si<br />

dicho rango es lo suficientemente amplio, se podrían conseguir en hornos sin un sofisticado<br />

control de temperatura un elevado porcentaje de piezas con estructura adecuada, no como<br />

en el caso de la sinterización en vacío, en el en que cada hornada se deben eliminar un importante<br />

porcentaje de piezas subsinterizadas y otro de sobresinterizadas, debido a que únicamente<br />

en un estrecho margen de temperaturas se obtiene la estructura adecuada . En un<br />

artículo reciente /37/ se ha relacionado este rango también con los diagramas de equilibrio<br />

de los aceros rápidos y, en la misma línea, Wright /43/ ha conseguido ampliar el rango de<br />

temperaturas de sinterización en un acero T1 mediante el incremento del contenido en carbono<br />

para los mismos contenidos en vanadio .<br />

Una ventaja que se obtiene tras la sinterización en la atmósfera rica en nitrógeno, reportada<br />

por algunos autores /27-40/, es también la obtención de microestructuras mucho más finas .<br />

En primer lugar, se sustituyen los carburos MC masivos de gran tamaño por carbonitruros<br />

MX finos (del orden de 1 µm) . Dichos carbonitruros son mucho más estables que los carburos,<br />

por lo que no se disuelven a elevadas temperaturas y, por ende, ejercen un importante<br />

efecto de afino de tamaño de grano en aceros grado T sinterizados en la atmósfera<br />

gaseosa . Dicho efecto, que no ha sido observado en un acero M2 /37/, es la razón por la<br />

cual los aceros sinterizados en gas a temperaturas superiores a la TOS presentan tamaños<br />

de grano muy inferiores a los sinterizados en vacío .<br />

2 .3 Tratamientos Térmicos<br />

Los tratamientos térmicos de los aceros rápidos de herramientas son relativamente complejos<br />

debido a que el rango de temperaturas de austenización es muy amplio, por una parte, y,<br />

por otra, a la necesidad de revenidos múltiples tras el temple . Las propiedades mecánicas<br />

son determinadas por el tratamiento térmico y, aunque la respuesta de los aceros convencionales<br />

a estos tratamientos térmicos está muy bien documentada /44,45,46/, no puede<br />

22

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!