eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

maisutasunez saltaraziz, eskuzapia (boukanesa pastoralean) hartu eta boneta
erazten du, agurrari erantzunez. Infantak egindako ongietorria gortekoek
txalotzen duten artean, Anglaterrari goibeldu egin zaio begitartea; hala
ere, bere ohoreagatik barnean sortzen hasi zaion erneguari eustea
erabakitzen du. Atzegoardiako bostehun armagizonen iristearekin bukatuko da
desfilea.
Jeanek, bere gizonekin, aurrera jo duenez gero; gorteko dama
guztiek eskatuta, Espainako erregek Quariongo kontea eta bere laguna ("son
compaignon") igortzen ditu haren bila. Hauek, hala ere, ezin izango dira
harekin mintzatu: goardiak, kapitaina eta chancelierraren mailaraino
iritsita ere, azken honek bidea eragotziko die; izan ere, Espainako errege
bera etorri behar bailitzateke zerbait nahi balu, Jean de Parisek hori
merezi du eta: "Et comment, est il si fort malade qu'il ne fust peu venir
jusques icy dire ce qu'il veult?". Mezulariak beraz, bueltatu eta gortekoei
ematen diete gertatukoaren berri. Anglaterreko erregek Jeanekiko bere susmo
txarren seinaletzat jotzen du hori: "Ne vous avois je pas bien dit qu'il
avoit la teste lunaticque, et qu'il tenoit du fol? Et cy c'estoit a moy
faire, je ne le prieroye plus". Aragoak ordea, kontrako iritzia du eta bere
burua eskaintzen dio Espainakoari, Jean de Parisi etortzeko gonbitea
egitera joaten laguntzeko. Espainakoak ere joan beharra dagoela uste du
eta, azkenean, Anglaterrekoak berak ere, "pour faire le bon vallet",
aldatzen du bere iritzia. Eztabaida bukatuz, Espainakoak bere suhigaiarekin
joatea erabakitzen du, bereganako errespetu eta Anglaterreko
erregerenganako maitasunarengatik Jeanek etortzea onartuko duelakoan.
Aragoa eta Nafarroako erregeak bertan geldituko dira damei laguntzen eta
Jean behar bezalako ohorez hartzeko gertakizunen arduradun.
Frantsesek bi errege horiek ikusita, errespetu handiz hartuko
dituzte eta beren buruzagiarengana gidatuko. Bidean zehar, bertako
hornidura eta apaingarriek txundituta uzten badituzte bi erregeok, zer
esanik ez Jeanen egoitzara ailegatzean. Espainiako errege bera makurtzen
da, hainbesterainoko botere erakusketa egin duenaren aurrean. Gizalegezko
harrera solemnea egin eta gero, gortera bisitan joateko gonbitea egiten
diote Jeani. Honek pozik onesten du, baina aurretik colaçionea ("espices et
confitures de toutes sortes, et vins de plusieurs façons et couleurs")
eskaintzen die bere egoitzan. Gortera abiatzen dira gero.
V. Jean de Paris Frantziako errege bezala agertu, ezkondu eta
bere herrira abiatu (48-59 kapituluak).
92