26.08.2013 Views

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Moda edo eredu berriei egokitzen zaizkie. Ohiko horiek baino laburrago,<br />

harrapaerrazago suertatzen dira irakurle trebatugabekoentzat, <strong>eta</strong><br />

interesgarriago ere bai. Izan ere, elementu mirakuluzko edo harrigarriak<br />

alde batera lagata, giza nortasunaren ezaugarriei gehiago ekiten baitzaio.<br />

Barreak ere badu bere lekua inguru hon<strong>eta</strong>n. Gure Jean de Parisen ateraldi<br />

ironiko, <strong>eta</strong>, guretzat, haurkeria itxurako haiek, <strong>eta</strong> amodio lehia,<br />

pastoralean gatazka batez irudikatuaren presentziak, anglomaniaren mezua<br />

ederki erakusten dute. Horrela, aurreko mendean erruz zabaldutako beste<br />

testu batzu<strong>eta</strong>n baino, pertsonaia edo sujet gizatiarrago bat aurkezten<br />

digute XVIII. mendeko aleek.<br />

Pastoral<strong>eta</strong>n ordea, badirudi, iturri zuzenena azken ekoizpen<br />

berri horiek izanda ere, tasun horiek suj<strong>eta</strong>ren irudi estereotipatuan<br />

galtzen direla, teatralizazio sinple baten bidez.<br />

Liburu urdinak ruralizatzen dira baina hizkuntz <strong>eta</strong><br />

transmisio genero desberdinez. Alegia, esan daiteke Bibliothèque bleue<br />

barruko aleen euskalduntze <strong>eta</strong> teatroratzean, Frantzian zehar liburu<br />

zabalkundearekin batera nagusitzen den alfab<strong>eta</strong>tzeak zerikusirik izan<br />

duela. Egoera soziolinguistikoak bi bide hartzen du orduan, <strong>eta</strong> lurralde<br />

frantsestunean alfab<strong>eta</strong>tzea zabalkunde horrekin batera hedatu ahala,<br />

menpeko hizkuntz eremu<strong>eta</strong>n teatro moldapen-itzulpenak nagusitzen dira.<br />

Garai horr<strong>eta</strong>n alfab<strong>eta</strong>tzeak mantendu zuen gorako progresio<br />

normala, Iraultzak aldaeraziko ez zuena. Prozesu horr<strong>eta</strong>n ordea,<br />

desberdintasun geografiko ugari dago; baina esan liteke, orokorrean,<br />

colportage-ko liburu jakinen arrakastak, instruction, civilités <strong>eta</strong> hainbat<br />

liburu teknikoren presentzia nabarmenaz, alfab<strong>eta</strong>tze eskabide bati erantzun<br />

ahal izango ziola.<br />

Euskal Herriko iparmendebalari dagokionez, gizon alfab<strong>eta</strong>tu<br />

bilakatutakoen gorakada somatzen da XVIII.ean, erdiak sinatzen omen<br />

duelarik mende hondarr<strong>eta</strong>n (Furet-Ozouf, 1977: 42).<br />

Maurice Sacx-en ikerk<strong>eta</strong>k ordea, nekazal eremu euskaldunean<br />

alfab<strong>eta</strong>tze frantsesa askoz atzeratuago zegoela erakusten digu, Baigorriko<br />

ezkonagiri<strong>eta</strong>n egiaztatu zuenez: gizonen %4ak <strong>eta</strong> andreen %1ak besterik ez<br />

baitu sinatzen mende horr<strong>eta</strong>n zehar. Gainera, sinatzaileen artean,<br />

"plusieurs signatures appartienent aux familles de la noblesse locale ou de<br />

robins. Il semblerait, donc, que le gros de la population n'ait pas cherché<br />

à bénéficier de la présence de régents dans la paroisse" (1980: 168).<br />

80

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!