eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara
26.08.2013 • Views
Share Embed Flag

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskara.euskadi.net

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

saltzen baita (Robert le diable, Richard sans peur, Hélène de<br />

Constantinople, Pierre de Provence <strong>eta</strong> Jean de Calais dira besteak). Ikus<br />

Bollème, 1972.<br />

Garai horr<strong>eta</strong>n ere, XVII.ean askotan editatutako autore<br />

ezagunen obrak desagertzen dira colportage-tik. XVIII. mendean arrakastatsu<br />

diren tituluak iturri aniztunak dira <strong>eta</strong> ahistorizismoak nagusituak. Kasu<br />

hon<strong>eta</strong>n Jean de Paris <strong>eta</strong> Jean de Calais, azkeneko hau pastoral bezala ere<br />

hainbat<strong>eta</strong>n emana (Hérelle, 1928: 120-121), salbuespenak dira, XV. mendeko<br />

gertaer<strong>eta</strong>n oinarrituta sortu baitziren; baina irakurleek erreferente<br />

historikoa aspaldian galduko zuten. Denbora <strong>eta</strong> espazio narratiboaz<br />

gabetzen da testua, heroiaren nortasunaren kualitate estereotipatuak<br />

azpimarratzeko, <strong>eta</strong> horiek testuari dimentsio dramatikoa ematen diote.<br />

Izanez ere, edizio herritarrek aurkezten diguten testu eredua ezin<br />

egokiagoa baita antzerkiratua izan dadin: lanaren ondoren, iluntzeko<br />

atsedenean ozenki irakurtzeko kapitulu laburr<strong>eta</strong>n banatua, testuarekin<br />

lotura gutxi erakusten zuten grabatuez hornitua, teatro itxurako mundu<br />

irrealaren irudia zabaltzen zuten entzuleengan (Garamendi, 1991: 613-614).<br />

Horrela sartuko zen herri nekazari<strong>eta</strong>n colportage-ko liburu<br />

multzo handia. Itxura guztien arabera, XVIII. mende erdiraino itxoin<br />

beharko dute orduko nekazariek liburu merke <strong>eta</strong> libertigarriak baldintza<br />

normal<strong>eta</strong>n eskuratzeko (Marais, 76-77). Zenbait testigantza ere badugu,<br />

liburu urdin merkeak irakurtzen duen jendearen aldak<strong>eta</strong> edo lerrapenaz:<br />

maila sozio-kulturalari dagokiola, goitik behera joango da; <strong>eta</strong>,<br />

bizitokiari dagokiola, hiritik nekazal lurralde<strong>eta</strong>ra. Lerrapen honek<br />

colportage-ko literatura, XIX. mende erdian, Bigarren Inperioarekin erabat<br />

rurala izatea ekarriko du (Darmon: 1972).<br />

Publiko irakurlearen bilakaera horr<strong>eta</strong>n zehar nabarmentzen<br />

dena zera da: askotan, berez, iletratuentzako testuak izatea, kapitulu<br />

labur anitz<strong>eta</strong>n banatuak, prologoz <strong>eta</strong> kapituluen izenburu<strong>eta</strong>n agertzen<br />

diren adierazpenez hornituak, ozen <strong>eta</strong> tarte egokiz irakurriak izateko,<br />

eguneroko zereginek uzten zituzten atsedenaldi apur <strong>eta</strong> laburr<strong>eta</strong>n. Hitz<br />

bitan esanda, batetik testu<strong>eta</strong>n mozk<strong>eta</strong> bat nabaritzen da, edukinak orrazte<br />

aldera egina; <strong>eta</strong>, bestetik, liburu zabalkundeak eskualde nekazari<strong>eta</strong>ra<br />

jotzen du. Hain zuzen ere, pastoral izkribuen hazkuntza hasten denean.<br />

COLPORTAGE-TIK PASTORALETARA: publiko berri <strong>eta</strong> askotan<br />

analfabeto horrengana zabaltzean aldakuntza nabarmenak ematen dira, Jean de<br />

Parisekin gertatzen den moduan <strong>eta</strong> ohiko gai tradizional<strong>eta</strong>n ez bezala.<br />

79

logo

productos

Resources

Compañías

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!