26.08.2013 Views

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Afrikatu<strong>eta</strong>n, D izkribuan bezala, dispertsio nabaria dago. Hitz azkenean<br />

batzu<strong>eta</strong>n -tz agertuko zaigu: fitetz (6), hanitz (146), bokalartean<br />

hanitchez (576) ahoskera modua nagusi delarik. Hobikaria bitara dager<br />

normalean: ounsa (30), amens (479) gehien<strong>eta</strong>n, amenx (414) urriagoaren<br />

aldean. Bokalartean <strong>eta</strong> azkenean: exaien (128), arraxa (209), hox <strong>eta</strong>b.<br />

Aspiratua zuberera arruntean bezala. Elkark<strong>eta</strong> kasu<strong>eta</strong>n ematen du hitz<br />

hasierakoa dela galtzen dena: jlherriala (148). Beste izkribu<strong>eta</strong>n azaltzen<br />

ez den hasierako bakanen bat: hereman (47).<br />

/f/ frikaria mailegu<strong>eta</strong>ko hitz hasieran <strong>eta</strong> bokalartean, batzu<strong>eta</strong>n<br />

bikoiztua: iffanta (544). Grafia etimologikoa: trioumpha (417).<br />

Likidoak direla <strong>eta</strong>, grafia bikoitza da nagusi, sabaikaritzen ez den<br />

kasu<strong>eta</strong>n ere, izkribu hau aldatu zuenaren idazkeran: collore (633),<br />

neskatilla (99), alla (7 <strong>eta</strong> 54), dudalla (92), colleraturic (521), ellibat<br />

(356), gurekilla (202), herrialla (21) <strong>eta</strong>b. Mallur liteke mailegu horren<br />

forma arruntena. Sonanteen arteko alternantzia nabari da: ar<strong>eta</strong> (477),<br />

Cartielety (185). Celuco forma zuberotar jatorra mantentzen da izkribu<br />

hon<strong>eta</strong>n.<br />

Dardarkarien kasuan kontuan hartzekoa litzateke izkribu hon<strong>eta</strong>n gogorra<br />

mantentzen dela normalean: jkaragarria, erregue, haurra, baina ez beti:<br />

ecari (163) beti horrela, tresora (266), ekharia (107). retira aurrebokalik<br />

gabe gehien<strong>eta</strong>n, baina erretira (491 <strong>eta</strong> 500eko antz.). Bigunaren<br />

desagerpen kasu gutxi daude: erran ceitan (389), orotat (160), angles<strong>eta</strong>t<br />

(298), potentzial trinkoan mantentzen delarik: diroueniq (660). edertaçun,<br />

oker edo disimilazio bidezko idazmodu desohizkoa, behin besterik ez. Dena<br />

den, Lafonek r bigunari buruz esanak gogoan hartzekoak direla uste dugu,<br />

haren ikerket<strong>eta</strong>tik mende bat baino atzeragoko testuak izan arren: "Lorsque<br />

les gens de Larrau chantent des chansons, en souletin ou dans d'autres<br />

dialectes, ils cherchent à respecter la prononciation traditionnelle et<br />

prononcer les r douces intervocaliques" (1958, 88 or.). Hauei buruz D<br />

izkribuan esan duguna gainera daiteke.<br />

Izkribu honek ez digu testuaz gaineko informaziorik ematen: ez<br />

aldatzaileari buruz, ezta datari buruz ere. Ozazeko etxe batean aurkitu zen<br />

XIX. mendearen hondarr<strong>eta</strong>n. Lhandek <strong>eta</strong> bere garaiko zenbaitek<br />

hamazortzigarren mendekoa dela diote. Gure ustez laur<strong>eta</strong>n zaharren<strong>eta</strong>koa<br />

izan liteke grafia <strong>eta</strong> istorioaren planteamendua direla <strong>eta</strong>: pertsonaia<br />

gutxiago besteek baino, iturriari atxikiago da, <strong>eta</strong> erantsi gutxiago<br />

aurkezten ditu. Testua ez dago osorik. Azkenaldeko folio batzuk urratuta<br />

daude, gainalde<strong>eta</strong>ko zenbait bertso <strong>eta</strong> bertso zati irakur daitezkeelarik.<br />

Hauek beste modu batera zenbatu ditut: izkribuaren folio edo orriaren<br />

zenbakia jarriz <strong>eta</strong> eskuin ala ezkerr<strong>eta</strong>ko zutabean dauden zehaztuz.<br />

64

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!