eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

BOKALAK
/a/-ren kasuan aldaketarik ez. Behin edo beste itxi egiten da: anaie,
hereman (47). Saintic motako desagerpena, mugatzailea ezabatzekoa alegia,
oso gutxitan ematen da .
/e/: hitz hasierako zenbait i- irekita azalduko zaigu: ebilten (503),
edequi (20). Subjunktibo jokatuetan agertuko zaigu: deçadan, deçen, leçan.
Ordinalen atzizkia -guerren. Maileguetan mantenduko da trabakari eta
sonante artean: letera (20), "giristino", "segeretu" eta abarretan bezala.
/o/: honela hau ere. Sudurkari aurreko hersketan posibilitate biak lehian
(Charl. 117 or.): guiçon gehienetan (422 etab.), conte ugariago counte
baino, afrountia, ounsa, trioumphac (530).
/i/: hitz hasierarako J eta j; i eta y barne eta bukaerarako, gehien batean
hurrenez hurren. Grekoaren presentzia urria hala ere, beste izkribuekin
konparatuta. Palatala herstetik sortutakoak badaude: jntertenitçen (603),
jzquiriba (19).
/u/: ou idatzita, ohi bezala, eta /ü/ biribilduari buruzko joera zuberotar
arruntarena da: utculi, uthurri etab. Grafia etimologikoa maileguetan:
governeur (27).
DIPTONGOAK
Goranzko gutxi legoke, baina arazo berbera dugu izkribu guztietan, silaba
banaketa segururik egin ezina alegia. Beheranzkoak, normalak: beit-
proklitikoa, aditz izena eratzekoak: igaiten, eramaiten, jouaiten; gai,
gaiça eta hoguei zenbatzailea. Busti aurrean batzuetan: hainche (570),
gaineran (549). Hitz mailegatu eta izenordain indartuetan ere badaude:
Laidoriotaco, jhaurec (184).
KONTSONANTEAK
Ezpainkariei dagokiela, batzuetan grafia etimologikoa nabari da zenbait
bikoizketatan: oppunionia (468). "v" eta "b" arteko aldaketa maileguetan
batez ere: bezpera, abisa, livratia. Gortu trabakari aurrean: ezpiritu
(261), ezpeiniz. Noizpait kontrakzio bidez ozena desagertu: alhabat (177).
62