eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara
26.08.2013 • Views
Share Embed Flag

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskara.euskadi.net

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

Hitz hasierako "fl-" taldean ez da frikaria eroriko mailegu berri<strong>eta</strong>n: flor<br />

(454) <strong>eta</strong> floc (557). Batzu<strong>eta</strong>n grafia etimologikoa mantendu: Josaphat<br />

(910). Ikus Charl. 121, <strong>eta</strong> Mitxelena 1977, 98 or.<br />

Likido<strong>eta</strong>n, /l/ <strong>eta</strong> /ll/, ez dirudi palatalizazioa urria denik (Charl. 121<br />

or.). Grafian behintzat mantendu egiten da: batalla nahiz batailla, botilla<br />

(749), illustria (867), Brillant (533), hullen <strong>eta</strong> azkeneko honen aldakiak,<br />

Charlemagnen bezala (348 b. adibidez). Dena den, fonema hauei buruzko<br />

aipagarriena, lateral <strong>eta</strong> dardarkari bigunaren arteko konkurrentzia da,<br />

behenafar euskalkirantz joaz: Celuco (179) bezalako ahoskera bakanago<br />

agertzen da Ceri<strong>eta</strong>ra (180) <strong>eta</strong> Cerian (942) motakoa baino.<br />

Dardarkariak, /r/ <strong>eta</strong> /rr/. Jakina denez, zubererak bigunaren aldeko joera<br />

azaltzen du. Izkribu hon<strong>eta</strong>n ordea, dardarkari gogorra ederki dago<br />

markatua: fierritatia (123), erraiten dere (LPh30), eçarry (779), erreguia<br />

(49) <strong>eta</strong>b. Biguna desagertzen deneko adibide gutxi, izan ere dioeniq<br />

motakoen aldean, aditz forma jokatu askok mantentzen baitu: Ciauriste<br />

(807).<br />

Gavel-ek oso berritzat jotzen zuen gertaera hau: "à Sainte Engrace, des<br />

personnes nées vers 1840 prononçaient encore couramment nombreuses r de<br />

cette sorte. De méme les prêtres nés avant le milieu du XIXe siècle<br />

prononçaient encore l'r douce intervocalique dans les sermons, alors<br />

qu'aujourd'hui les prédicateurs souletins l'amuissent presque tous" (1936,<br />

296). Beste izkribu<strong>eta</strong>n ere biguna mantendu egiten da orokorrean -En izan<br />

ezik-, baina gogorra biguntzeko joera dute, honek ez bezala. Hitz hasieran<br />

ez zaio, mailegu berri<strong>eta</strong>n behintzat, bokalik aurrejartzen: remestiatcia<br />

(33), retira, bigarren hau maiztasun handikoa. Esan liteke ez dela hitz<br />

zaharrik r-ez hasten denik (Mitxelena 1977, 155 or.). Alternantzia dago<br />

hala ere agertzen diren bokal<strong>eta</strong>n, ar- <strong>eta</strong> er- alegia (Charl. 70 b.).<br />

Ainciondok aldatutako izkribu honen grafia aztertuta esan liteke ekialdeko<br />

behenafarrera <strong>eta</strong> zubereraz idatzia dagoela, Amikuze aldeko hizkeraz<br />

alegia. Azterturikoen artean izkribu osoena da, bai testu kopuru aldetik,<br />

bai grafiaren kalitateagatik. Idazkera ulergarrien <strong>eta</strong> anarkia gutxienekoa<br />

grafian <strong>eta</strong>, besteak beste, horregatik aukeratu dugu oinarri testu bezala.<br />

1827ko data darama ex-librisean: Pierre Celhay, Arüe. Ainhizeko ustezko<br />

emanaldiaren libretoa izan liteke; geroago, agian, Arüen ere erabiliko<br />

zena, testuaren <strong>eta</strong> ex-librisaren arteko letra diferentzia nabarmena baita,<br />

azken horrenak berriagoa dirudielarik.<br />

A izkribua (San Telmo Museokoa)<br />

61

logo

productos

Resources

Compañías

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!