eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

95 orr.). Pastoral honetan ordea, ozenerako hiru aukerok daude: plaçer,
placer (347), arrazoua (779) (Mitxelena 1977, 148 or.).
/s/ beti honela bokalartean eta gehienbat maileguetan: espos (168),
abusatcen (723), paralisa (167 antz. eta 905 antz.), irousago (386), desir
(748); hizkera liturgikoan ugari: Misericordiosa, gloriosa etab. Ozen hau
bokalartean edo kontsonante ozen aurrean agertuko zaigu, baina /i/ aurrean
izan ezik (Larrasquet 1939, 151 or. eta Charl. 281 b.).
/x/ batzuetan j eta besteetan g bezala: jouan, juan, Sujeta, Jean, jalki,
baina gin izanen da forma ugariena; bestalde, pagia (624), virgina (921),
ginco (173) etab. Mailegu berri diren batzuetan ere bai: Bourjoues (LPh65),
Estrangerric (279), mesagerrac (683) (Charl. 120 or.). Zalantzak dauzkagu
hala ere, idazkera anarkikoak eraginda, esate baterako pasejuz eta deja
galdera (501).
Afrikatuak:
/tz/ tc, tç eta c modura idatzia: frantciaren, franciaco, abança; minça
jeneralean, mintca bakanen aldean. Aditz forma zenbaitetan ez da objektu
plurala markatzeko erabiltzen deitçut (777), itçaguçu (483), deitciet
(464). Hitz bukaeran tz azaltzen zaigu: Bethicotz (758), hanitz (674).
Joera honek, aditz nominalizazioaren alternantziaz gainera -atchikiten
(74), baina hunkitcen (75) eta jalkhitçen (592) exenplurako-, zubereraren
mendebaldera garamatza izkribu honi dagokiola.
/ts/ x, tx eta ts bezala azaltzen da. Pastoral izkribuetan orokorra da
grafia desberdinon arteko konkurrentzia (ikus, esate baterako, Baküs
pastorala 37, 40, 281, 527, eta 625 bb.). /n/ sonantearen atzetik agertuko
zaigu normalean: erauntxi (392), onxa (75), ounxa (606), phenxamendia
(303). Hitz azkenean ere bai: erakats (630) eta erakax (303). Hitz hasieran
ez.
/tx/, grafia frantsesari jarraituz, tch eta tçh. Hitz hasieran ematen du ez
dagoela afrikaturako joerarik, Larrasquetek zioen bezala (Charl. 120 or.).
Bokalartean eta sonante atzean agertzen da eskuarki: arribantcha (LPh81),
esperantcha (145), etchiki (815), itchura (365) eta artcher.
/h/ aspiratua, bokalartean zalantzarik gabe markatzen balin bada ere -duha
(170), dihaçu (373), ohore (166) etab.-, normalak dira hitz hasieratik
kendutakoak: aiciari (97), uxa (307), atceman, oben (799), arçara (515),
adi (825) etab., zuberera aspirazio aldetik hain oparoa ez dela erakusten
digutenak. Maileguetako hitz hasierako aspiratua ere erori: arrible (547).
Honi buruz, Mitxelena 1977, 208-210 orr. eta Txillardegi 1984, 262-269.
/f/ frikari gorra, ondo markatua, baina maileguetan besterik ez: francia,
fanitu, founditcen, fripouaq, ifernuko azkenau sudurkariaren erorketaz.
60