eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

(612) ouhoure etab. Zubererari dagokionez, asoziatiboaren -kila(n) edo -
ki(n) formak agertuko dira, baina, zuberera arruntean ez bezala, ez da
nasalaren galera beti gertatzen izkribu honetan: erreguerekin (820),
batekin (228).
"Ihau" izenordain indartua diptongo sudurkariz ahoskatzekoa da Larrasqueten
arabera (1939, 141).
Alokutiboen hitz azkeneko sudurkarien erorketaz: "La chute du -n finale
dans certaines formes tutoyées du souletin avait été relevée par Larrasquet
(1934, 49 or.) pour le souletin nord-oriental", hau ordea, iragan,
orainaldi eta subjunktiboan ere gerta daitekeelarik (Charl. 273 b., eta
Yrizar, II 279 orrialdeko koadroan argi azaltzen den bezala).
Txistukari gorrak:
/z/ frikari horzkaria hitz hasieran ç edo c bezala agertuko da. Erdian,
horiek berak eta gutxitan z, eta bukaeran z, instrumentalean eta ez
proklitikoan ikusten den bezala. Maileguetan, batzuetan grafia
etimologikoari eutsi egingo zaio: esplicatione (783), opositione (537).
Herskari eta sonanteen aurretik mantentzeko joera: ezpeikira (11), ez niz
(899), ez naye (26) normalean, nahiz eta eliçate (598), eniz etab. ere,
bakanago izan arren, agertu (Inchauspe, 1858, 6). Aspiratuaren aurretik
normalean erori: ehiz (424). Herskari aurrean hala ere, alternantzia dago,
eskuarki /z/ mantentzen delarik: bazcaitera (LPh77 eta 78), /s/ ematen
duten hitz batzuk gorabehera: baskaitera (LPh76). Gauza bera goian
aipaturiko Jraizteco, ireisteco bikotean.
/s/ frikari hobikaria honela agertuko zaigu hitz hasieran, baina
bokalartean bikoiztuaren bidezko ahoskabearen markatzea ematen da, izkribu
honetan joera hedatu samarra izanik: Jhessi (449), hassi (LPh36, 659 eta
752), ikhussi (748). Baina gutxiago izan arren baditugu hasi, puisanta
etab.; dena den, ikhousi forma orokorra da. Maileguetan ere alternantzia
bera gorra markatzearen aldeko joeraz: printcessa (641 eta 649), blessa
(452 antz. eta 839 antz.), assamblada (465 eta 755), anglessa, francessa,
assé azentu eta guzti, gosse (767) bera ere, baina Carrosac (300),
embasadoria (335), Comisionia (746) etab. paseya antzezoharra, hainbestetan
agertzen dena, ahoskabea izanen da beti, bikoiztu gabe azalduta ere.
/x/ frikari sabaikaria ch frantses grafiaz markatzen da edo çh bidez:
puchanta (172), puçhant (637), cherkha (503), lachoki (132) etab. Dena den,
horrelaxe idatziriko zenbaitek ahoskera afrikatua beharko lukete agian:
chilinchau (124) eta marchanten (249), esate baterako.
Txistukari ozenak:
/z/ "Les anciens auteurs souletins représentaient la sourde intervocalique
par la graphie c ou ç, et la sonore intervocalique par z" (Gavel 1936, 294-
59