eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

331 153 360, 4 l. 373, 4 l.
336 158 365 378, 4 l.
345 167 374, 4 l. 388, 4 l.
346 167' 375, 4 l. 389, 4 l.
347 167'' 376, 4 l. 390, 4 l.
408 - 478, 4 l. 503, 4 l.
409 - 479, 4 l. 504, 4 l.
445 - 517, 4 l. 542, 4 l.
660 - 770, 4 l. 780, 4 l.
661 - 771, 4 l. 781, 4 l.
666 - 776, 4 l. 785, 4 l.
- 322 865, 4 l. 919, 4 l.
PASTORALGILEEK MOLDATZE LANEAN EGINIKO EKARPENAK: pastoralgile,
errejent edo kopisten lana garai hartan istorioak euskaratu eta teatro
emanaldia paratzea zen.
Moldatze lan horren testigantza zuzen eta antzinakoena, oker ez
bagaude eta dakigunaren arabera, Hérelle-ri Aguer eta Jean Heguiaphal
pastoralgileek emandako datuak dira (ikus 3.2. atala eta Les Pastorales à
sujets tragiques considérées littérairement). Bai hortik, bai beste
informazio bide batzuetatik atera daitekeen ondorioa testua baino,
emanaldiaren ikuskizuna hobestea da (Oihartzabal, 1985). Teatrogile haiek
ikuskizun, ikusgarri bat aurkezten zioten herriari. Inguruko nekazal jendea
biltzen zuen festaren gunea zen pastorala. Horren arabera, errejentak
publikoari, honek erabat ulertzen duen kode dramatiko baten bidez eskeintzen
dio frantsesezko istorioa. Kode hori badirudi lehen eskuzkribuak agertu
zirenerako finkaturik zegoela, nahiz eta handik aurrera eboluzionatzen duen,
Jean de Parisen bertan, Phantzarten (konparatu besterik ez dago, esaterako,
Cazaurangen 1803ko itzulpen biarnesaren pertsonai zerrenda eta Jakes
Oihenarteren bertsioarena; Peyrègne, 1978 eta Mozos, 1986) eta, batik bat,
Oihartzabalen tesian (1988), besteak beste, argi baino argiago froga
daitekeenez. Kode dramatiko horretan testuak ez zuen garrantzi handirik. Ez
dugu ahaztu behar izkribu guzti hauek teatro tradizioaren eta, beraz, herri
errepresentazioen osagarri beharrezko, baina inola ere ez nahiko zirela.
Dena den, nabarmendu beharreko lehen ekarpena istorio frantsesak
bertsotan jartzea da. Bertsook, ezaguna denez, doinu jakinean deklamatzen
edo kantatzen ziren, eta oraindik ere hala da. Bertso mota horren ezaugarri
49