26.08.2013 Views

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Izkribuen arteko erlazioa ere ezin izan dugu gehiegi zehaztu.<br />

Guztiarekin ere, iturburutik zuzenean moldatutako testu partean ikusten<br />

den antzak, aurreko bertsio galdu baten esistentzia egiazta liezaguke.<br />

Hori da, hain zuzen, A <strong>eta</strong> B izkribuen kasua: lehenengoan artxel bakarra<br />

<strong>eta</strong> Alicor mairua agertu arren, <strong>eta</strong> bigarrenean, lau artxel, mairurik ez<br />

<strong>eta</strong> artxelen <strong>eta</strong> infantaren saioak egon arren, narrazioaren mamiaren<br />

bertsozko moldapena pareko samar gertatzen da, 6.1. ataleko aldaer<strong>eta</strong>n<br />

azaldu legez. C izkribuan bi horien edukiak biltzen dira. Bestalde,<br />

badirudi Ainciondok, D bertsioan, nahikoa zuzen jarraitzen diola<br />

Etchebarnerenari, <strong>eta</strong> oso posibletzat jo behar dugu bertatik aldatu<br />

izana, beti ere, pastorala hobetu <strong>eta</strong> finduz, noski. Azkenik, Hegiaphalen<br />

E bertsioa dugu, 1894koa, Ctik zuzenean aldatua. Beraz, gutxi gorabehera,<br />

berrehun urteko tarte batean jokatuko zen pastorala.<br />

Jean de Paris iturri bakar <strong>eta</strong> zehaztun trageria da, beste batzuek<br />

(Charlemagnek, St. Jacquesek <strong>eta</strong> bestek, esaterako) aurkezten duten hari<br />

nagusiaz aparteko istorio nahask<strong>eta</strong>rik gabea. Zuberoako herri tradizio<br />

dramatikoa nahikoa kodeturik zegoen garaian antzeztu zela dirudi.<br />

Izkribuek teatro ireki bat erakusten digute <strong>eta</strong>, bertan, musika saioak,<br />

zamari gaineko ibilaldiak, jokalarien sartu-irtenak, batailak, pertsonaia<br />

barregarrien interbentzioak, <strong>eta</strong>b., finkatu samar daude. Elementuon<br />

finkapen hori badirudi izkributik izkribura, urratsez urrats edo mailaka<br />

bezala gertatzen dela, Ainciondoren azken emanaldi orekatuenera iritsi<br />

arte. Hegiaphalen geroko bertsio laburtuarekin aldak<strong>eta</strong> letorke, hala<br />

ere, funtzionalago <strong>eta</strong> modernoagoa ematen baitu.<br />

Hasiera bateko errejentek iturriko istorioak erakutsitako ekintza<br />

narratiboa azpimarkatzen dute. Horrek istorioa sinpletzea dakar; baina,<br />

aldi berean, antzezmodu tradizionalaren kodera moldatzen dutelarik,<br />

elementu berriez progresiboki jantzi, hornitu edo osatu egiten dute. Uste<br />

dugu hau guztia argi samar geratu dela 3. <strong>eta</strong> 6. 2. atal<strong>eta</strong>n. Dena den,<br />

nabarmendu beharra dago, ikerk<strong>eta</strong> honen ondoriorik behinena bezala jo<br />

baitezakegu. Elementu osagarri nagusi horien zerrenda hau litzateke:<br />

* B izkribuko Infantaren saioa bakarkakoa da. Iturriko istorioaren<br />

klimaxa indartzeko aurreratze bat edo izango litzateke. An falta den<br />

azken zatian antzeko zerbait izango genuen agian. Cn <strong>eta</strong>, geroago, Dn<br />

Izkutuko Saio bezala izendatu dugun hori bihurtzen da, <strong>eta</strong> antzezpenean<br />

hobeto txertaturik agertzen zaigu.<br />

160

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!