eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

ere, satanen interbentzioak izkribu zaharrean itsatsitako paper zati
berriagoetan daudelarik, gauza bera gertatzen da.
APAIZA
Elizako jendearen ordezkari bakarra. Azken izkribuan azaltzen da
hau ere, Jeanen ezkontzan eta heriotzean. Zeremonia hauen
teatralizazio sinpleari tankera liturgikoa ematen laguntzen dio.
Tankera hori, noski, bada beste hiru izkribuetan, apaizaren
presentzia arau zaintzailerik gabe izan arren.
D izkribuan bakarrik agertu izanak pentsaraziko liguke agian,
elizako jendea behin tradizioa finkatuta sartzen dela
errepresentazioan, pastoral hagiografikoetan izan ezik noski; baina
hori segurtatzeko, XVIII. mendeko izkribu guztiak aztertu beharko
lirateke.
Dena den, gure apaiz honi bete-betean dagokio Oihartzabalek
pertsonaia hauei buruz esandakoa (koroatzearen zeremonian agertzen
ez bazaigu ere): "leur apparition ne s'insère pas véritablement dans
l'action: il s'agit de les faire participer à leur place à quelques
grandes cérémonies: baptême, mariage, couronnement, etc. (...) ils
sont des éléments nécessaires, non à l'histoire, mais à certains des
tableaux que celle-ci permet de faire représenter" (1988: 784).
Pertsonaiei begiratuta beraz, esan daiteke antzezmoduaren
bilakaera gertatzen dela lau izkribuetan zehar. Gainera, iturriaz
aparteko pertsonaiak, bertan azaltzen den argumentu sinplearen osagarri,
antzezbaldintzek eta herri ohiturak eskatuta erasten dira.
3.3. Pertsonaiak eszena gainean.
Pastoral izkribu hauetan somatzen den gauza nabarmena
antzezoharren gehipena da, izkribu zaharrenetatik berrienetara.
C izkribuaren alde horretatiko urritasuna, izkribuaren beste
kopiarik ez egitearren, antzezoharrak dauden moduan egotetik letorke; hau
da, zuzenketa, gehitze, kentze eta tatxatu ugarirekin. Horrek esan nahi
luke, beharbada, izkribu zaharra dela, hasiera bateko errepresentazio
maila sinple-sinplearekin, eta gerora, hainbatetan erabilita eta kopia
155