eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

ere hortik dabil, baina artxelen aukeraketa ez da bereziki
nabarmentzen iturriaren edizioetan zehar.
Wickersheimer-ek egindako ikerketa historikoan, nobelak bere
sorrera garaiko gertakizun errealekin duen erlazioa frogatu du.
Esaterako, Charles VIII.ak, nobelako Jean de Parisek irudikatuak,
erresumako erregeorde jarri zuen Bourbon-eko dukeari hau esaten dio,
karta bidez, Florentziara egingo duen entrada ikusgarriaz: "que long
temps a telle entrée n'esté faicte" (1925: 53). Entradaren ondorengo
testigantza idatziak aipatzen ditu gero Wickersheimer-ek: "Dans le
récit de cette entrée que nous a laissé un témoin oculaire, Sanuto,
nous relevons un trait qu'il est curieux de comparer à un passage de
Jehan de Paris. La magnificence des archers francais émerveilla
Sanuto. Ils étaient si richement armés qu'il les jugea être tous
comtes ou seigneurs pour le moins" (1925: 54). Testigantza hori
Venezian XIX mendean editaturiko liburu batetik hartzen du (La
spedizioni di Carlo VIII en Italia, 1874: 135). Nobelarekiko
kointzidentzia nabarmena da: "Ce sont là termes presque semblables à
ceux dont se sert le roi d'Espagne à la vue des archers de Jean de
Paris: Comment (...) m'appelez vous cecy archiers qui tous semblent
estre seigneurs?" (ibid.).
Pastoralean ere antzera gertatzen da, emanaldiaren pertsonaia
inportante gertatzen direlarik. Aukera horren arrazoiak beraz,
aspalditik letozke.
Herota: mezulari rola duena, iturriaren antzera azaltzen da (nahiz
eta bertan bi herot edo anglesen herota ere aipatu), eta eszena
gainean atzera eta aurrera gehien mugitzen dena da.
Chancelierra: erregegaiaren ingurukoena nobelan eta orduko botere
jerarkian. Pastoralean aukeratua Jeani Vincenara laguntzeko, eta
Jeanen asiejaren arduradun.
Besteek ez dute iturrian ez bezalako funtzio nabarmenik:
Frantziako errege-erreginak, Jean eta dukeak. Azken horietaz, ordea,
zertxobait gehiago esango dugu:
Borbon: iturriko Gabriel pajearena ere egiten duena. Hor ematen
zaion izen jakin horren zergatiaz pentsatuta, arrazoi sakonaz
aukeratua da: Testamentu Berriko arkaingeru iragarlearena alegia,
150