26.08.2013 Views

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

3.2. Pertsonaien deskripzio <strong>eta</strong> bilakaera.<br />

Jean de Parisen trageriaren izkribu<strong>eta</strong>ko bik ematen dute<br />

errejentek libreto<strong>eta</strong>n idatzi ohi zuten rol zerrenda. D <strong>eta</strong> B dira.<br />

Normalean, pertsonai izenari errezitatu beharreko bertsoen kopurua<br />

erasten zioten. Ikusiko dugunez, batzu<strong>eta</strong>n ez zebiltzan oso ondo bertso<br />

kontak<strong>eta</strong>n, D izkribuko rol zerrendan bezala.<br />

Bertso kopuru gutxi gorabeherakoa edo aktoreen parte hartze maila,<br />

idazten hasi baino lehen erabakitzen zen nobela edo istorioa<br />

teatroratzeko. Hérellek galdetu <strong>eta</strong> gero, Aguer errejentak esandakoak<br />

lirateke prozeduraren eredua:<br />

"Quand je veux composer une pièce, je cherche d'abord un<br />

nombre d'acteurs (Hérellek: ce mot est pris ici dans le sens<br />

de "rôles" de "dramatis personae") convenable pour que la<br />

pièce soit jolie: 18 au minimum, et jusqu'à 25, s'il y en a.<br />

"Puis je compose à peu près 1000 versets, comme nous les<br />

appelons, ou, pour mieux dire, 2000 vers. C'est à peu près le<br />

nombre des vers qui peuvent être récités par les acteurs, de<br />

dix heures du matin à cinq heures de l'après-midi.<br />

"Je lis le livre; puis, quand je vois quelque chose de joli<br />

pour la pièce, je le compose.<br />

"Je m'arrange autant que possible pour que celui qui aura le<br />

plus long rôle n'ait pas plus de 120 versets à dire, et le<br />

plus petit, 20 ou 25.<br />

"Au premier sermon, je raconte en résumé ce qui va être<br />

représenté. Au dernier, je supplie le public de ne pas<br />

critiquer les mauvaises allures des acteurs". (1922: 700-701).<br />

Bi mendeon arteko errejent honen deskripzio laburrean, batetik<br />

zera dugu, pheredikiak emanaldiaren testua erredaktatu <strong>eta</strong> gero idazten<br />

zirela. Bestetik, errepresentazioaren iraupena <strong>eta</strong> bertso kopurua, gure D<br />

izkribuari aplika lekizkioke gehien batean, Jean de Parisen pertsonaiak<br />

32, <strong>eta</strong> bertso kopuruen diferentzien tartea 4etik 158rainokoa gertatzen<br />

den arren.<br />

144

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!