eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

genero-kodetze maila batean? Jakin ez, izan ere, B da antzezohar hori
horrela ematen duen bakarra ezagutzen ditugunen artean. Puntu honek
egiaztatu beharrekoa dirudi beste pastoral izkribuetan, antzezoharretan
erakutsitako jokamodua zehazteko.
II. Anglaterreko erregeren prokuradore bidezko ezkontza,
Pariserako bidaia eta Jean Espainiara abiatu (191-326 bb.).
Iturriaren 11tik 17ra arteko kapituluak dira. Hemen hasten da,
berez, istorioa Jeanen agerpenarekin. Aurreko partea kontakizunaren
funtsa adierazteko sarrera moduko bat izango zen.
Nobelaren 11. kapituluak, 191-227 bertsoak hartzen ditu. Kapitulu
laburra da, elkarrizketarik gabea, eta istorioaren denboran salto luzea
egiten du. Bertan kontatzen denez, Espainarrek, Frantziako errege hil
zela jakinda, hil dolu handia egin zuten. Gero alabak, behar bezala hazi
eta hezita, hamabost urte bete zuenean, gurasoak zaharturik eta
erresumaren kargua uzteko semerik gabe gertatu ziren. Orduan: "panserent
entr'eulx qu'il estoit besoing et temps pour le mieulx de la marier a
quelque ung qui gouverneroit le royaulme. Et se faisoient enquerir par
toutes terres mary que fut propice pour la fille, car ilz avoient tout
oublié la promesse qu'ilz avoient faicte au roy de France, tant que les
nouvelles en vindrent au roy d'Anglaterre qui pour lors estoit vefve, par
quoy envoya un embaxade en Espagne" (Wickersheimer, 1923: 18).
Zati labur hori lau izkribuek moldatzen dute pastoraleko 197-227
bertsoetan. Erraza zaigu luzatze horren arrazoiari erreparatzea: denbora
luze horretan gertatutakoak azaltzeko, pastoraletako teknika xumeak ez du
antzerki baliabide handirik. Pertsonaiak izango dira hitzez hitz
denboraren aurreratze hori adieraziko dutenak, beti ere, jalkitze,
erretiratze eta besteren laguntzaz.
Hurrengo 12. kapituluaren lehen hamar lerroek ere, hamar bertso
hartuko dituzte pastoralean (217-227). Aurrekoa bezalako zabaltze moduko
bat da, narrazioan joan-etorri batzuk lerro gutxitan adieraz
daitezkeelako; aitzitik, antzeztuz adierazteko orduan, pertsonaiek
errezitatuko dute zer egin behar duten, eszenatik erretira eta bertara
jalki, eta gainontzeko eszena mugimenduetan ere kode tradizionalaren
arabera jokatu.
129