eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara
26.08.2013 • Views
Share Embed Flag

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskara.euskadi.net

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

Frantziako erregeren heriotza luze samar emana dago pastoralean<br />

(160-190 bb.). Bertan, A izkribuak, besteek jartzen ez dituzten lau<br />

bertso gehiago ematen ditu (A145-148; D190.ean). Hau<strong>eta</strong>ko bik hil kantua<br />

osatzen dute, Ck ere, testurik ematen ez duen arren, antzezoharrean<br />

zehazten duena.<br />

Hemen, hil aurreko otoitzak, doluak <strong>eta</strong> hilaren garraiatzeak<br />

zeremonia erlijioso ikusgarria eragingo zuten. Frantziako errege hil<br />

aurreko bertsoa (182), latinez egindako otoitz bat da. Hau pastoralean<br />

azaltzen zaigun latinezko bigarrena da <strong>eta</strong>, aurrekoa ez bezala (28 b.), D<br />

izkribuan bakarrik azaltzen da. Ck <strong>eta</strong> Ek ordea, antzezoharrean aipatzen<br />

dute: Eran Jmanusa (C182). Horrelako bertso latinezko hauek ohizko<br />

bihurtuko ziren pastoral<strong>eta</strong>n.<br />

Nabarmentzekoa da, hala ere, iturrian halakorik inondik ez<br />

agertzea. Honek esan nahi du, beste colportage liburu<strong>eta</strong>tik, edo<br />

probableago dena, beste pastoral emanaldi edo otoitz popularr<strong>eta</strong>tik<br />

hartuko zituztela, <strong>eta</strong> gure izkribu hauen garairako, beraz, nahiko<br />

errotuta egongo zela heriotzak teatroan emateko modu tradizional hau.<br />

Dena den, ez genuke inolaz ere alde batera utzi behar<br />

elizkizun<strong>eta</strong>ko <strong>eta</strong> beste erlijio testuen eragina guzti hon<strong>eta</strong>n.<br />

Esaterako, De profundis-a hainbat pastoral izkributan, <strong>eta</strong> gure D<br />

izkribuaren amaieran ere, aipatzen dena, Pauen argitaraturiko Pronu<strong>eta</strong>n<br />

osorik <strong>eta</strong> latinez azaltzen da, ohizko beste otoitzekin batera (11-12<br />

orr.).<br />

Izanez ere, gorago esan dugunez, colportage liburuen artean<br />

erlijiozkoak erruz azaltzen dira; tartean, katexima herritarrak,<br />

sermoiak, otoitz bildumak <strong>eta</strong>b. Uste dugu horiek izan zirela, besteak<br />

beste, pastoralgileek baliatuko zuketen harrobi modukoa, emanaldien<br />

liturgi itxurazko parteak <strong>eta</strong> kantuak burutzeko orduan. Guzti hori<br />

areagotuta, noski, gure izkribuen garaitsuko bi ale eskueran <strong>eta</strong><br />

zubereraz ditugularik, Othoitçe <strong>eta</strong> Canticac, <strong>eta</strong> Pronuak alegia.<br />

Azkenik, B izkribu urratu <strong>eta</strong> foliogabetuaren lehen agerpena dugu<br />

parte hon<strong>eta</strong>n. Larrañeko Arhexen hon<strong>eta</strong>n, beste pastoral izkribu<strong>eta</strong>n<br />

horren maiz agertzen ez den antzezoharra nabarmentzen da: Bara. Normalean<br />

batail<strong>eta</strong>rako erreserbatzen da termino hau. Izkribu horr<strong>eta</strong>n ordea,<br />

edozein pertsonaiaren berbaldia amaitzen denean jartzen du, aktorea<br />

isildu <strong>eta</strong> geratu egiten dela adieraziz. Garai bateko izkribuek zehaztu<br />

beharko ote zuten hori, <strong>eta</strong> gerokoek jakintzat eman <strong>eta</strong> kenduko, beste<br />

128

logo

productos

Resources

Compañías

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!