eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

Beste hiru edizio dago bertan honen berdin-berdinak
direnak, aldaketa xehe eta garrantzirik gabeko batzuk
kenduta, orrialde kopuru berbera (hogeita lau), kapitulu
berberak (hogeita hiru) eta besteetan azaltzen ez diren
xehetasun aipagarri batzuk baitituzte: Y2 33454 (De
l'Imprimerie de Desclassau et Navarre (...) Et sevend,/Chez
L. Abadie cadet (...) fabricant de papier à tapisserie); Y2
3345 (De l'Imprimerie de J.-M. Corne); eta Y2 p. 584
(Imprimerie de Léon Dieulafoy), azken hau Bollème-k bere
zerrendaren 531 zenbakipeko bigarren lekuan jarria, Berriasekoaren
ondoren hain zuzen.
Lehen begiratu batean badirudi Wickersheimer-ek
deskribaturiko Caen-go edizioaren antzekoak direla. Xehetasun
apur batez, hark azalduriko ezaugarriak Toulouse-ko hauekin
konparatuz gero, iritzi hori indartu ez ezik, berdin samarrak
izan litezkeela esan genezake: lehen hamazazpi kapituluak
hamalaura laburtuta; bidaia kapitulu batean eta euriaren
pasadizoa kenduta; desfilea kapitulu huts batean eta
segizioaren partaide berberez etab. Bollème-k ordea, hogeita
hamasei orrialdekotzat jotzen du Caen-goa; baina esan beharra
dago kontraesanak gertatzen direla ikerlarien artean,
esaterako Pariseko J. Bonfons-en alargunak egindakoaz hogeita
zortzi orrialde dituela dio, Wickersheimer-ek bat ere
mozketarik gabeko XVI. mendekoekin parekatzen duen bitartean
(1925: 62).
Esango genuke, gehienez ere, Toulouse-ko hauek Caen-goa
baino laburtxoagoak litezkeela eta, nobela herritartzean
nagusituriko joera orokorraren arabera, modernoagoak agian.
J.-A. Garnier-en edizioak aurkezten dituen laburpen edo
mozketen gida aplikatuta, Berrias-eko edizioan bezala,
desberdintasun handiak somatzen dira aztertu ditugun
besteekiko. Bigarren eta hirugarrena agertzen dira, baina
desfilea zeharo murriztuta dagoelako. Laugarren laburpenari
dagozkion kapituluak erabat kenduta daude, Jean zuzenean
sartzen baita gortera, inongo gonbite edo atzera-aurrerarik
gabe.
119