eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

Zeharo harritu gaitu honen azterketak. Gida moduan
ezarritako bost laburpenen bila jota, batean ere ez du
erantzuten. Ez dira Ecosse eta Pologne-ko erregeak azaltzen
Espainiako gortean. Berrogetamazortzi kapitulu ematen ditu,
Wickersheimer-ek eginiko edizioak baino bat gutxiago, honen
19 eta 20 kapituluak batera jarriz. Edukina orokorrean
laburturik badago ere, ez du egiten beste edizio gehienetan
aurkitu ditugun inolako adierazpenik gabeko salto edo
mozketarik. Espainiako erregeren alabaren izenik ez da
agertzen 12. kapituluan.
Wickersheimer-en azterketa kronologikoan kokatu nahi
izan ezkero, La Rochelle-ko Toussaint de Govy-rena
dugu antzekoena, baina ez dirudi hori izan zitekeenik honen
iturria, Toussaint-enak azken kapitulua kentzen baitu,
Arvieu-ren honek ez bezala.
Bestalde, XVII eta XVIII mendeetako edizioen
deskribapenarekin antzik ez duenez, agian esan liteke XVI.
mendeko batean oinarritua dela. Horretan izenburuen
konparazioak lagunduko liguke; izan ere, Lyon-en eginiko
lehen edizioaren titulua antzeko gertatzen baita hasieran:
S'ensuyt un très beau et excellent romant nommé Jehan de
Paris Roy de France (Bollème, 1975: 438, 529 zenb.). Hala
ere, tituluaren jarraipena nabarmenki antzeko gertatzen da,
Oudot-en lehen edizioarenarekin (ibid. 530 zenb.).
Badirudi edizio hau Wickersheimer-ek kontuan hartu ez
zuen multzo baten partaide dela, Frantziako ekialdetik, Midian
zehar, hegoaldera egingo ziren berrinprimatzeek osatua,
jarraian aztertuko ditugun Toulouse-koekin erakusten duen
antz apurragatik.
* L'Excellent Roman/nommé/Jean de Paris,/Roi de
France/lequel, après que son père eut remis le/roi d'Espagne
en son royaume, pour/sa valeur épousa la fille dudit roi
avec/grande pompe et magnificence, puis/l'ammena en France,
où ils vécurent/long-temps en grand honneur et gloire./A
Toulouse/De l'imprimerie d'Antoine Navarre, rue/des
Tierçaires, nº84. (Pariseko Liburutegi Nazionala, Y2 23899).
118