eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

Ildo horretatik, beraz, Troyes-eko J.-A. Garnier-en edizioan
hark aurkitu zituen aldaketak zehaztu egin ditugu, eta horiek baliatuko
ditugu, batetik, pastoralen izkribuetan ere agertzen ote diren ikusteko
(ikus 3.1.), eta, bestetik, aztertu ahal izan ditugun edizio diferenteetako
aleetan zunda bezala aplikatzeko. Horrela, pastoralgileek erabiliko zuten
alea zehaztuko genuke, eta, istorioa Zuberoako teatrora noiz sartu zen ez
ezik, nola moldatu zuten ere hobeto jakin genezake.
Zehazturiko aldaketak laburpenak dira, testu mozketak
askotan, colportage-ko literaturaren kontsumo gehikuntzak eta irakurlego
berrira (nekazal bizimodukora) moldatu beharrak, garaiko ideologia nagusi
den Kontrarreformaren itzalarekin batera, eragindakoak. Nobelaren bost alde
desberdinetan agertzen dira. Hona hemen, eskuzkribuetatik Wickersheimer-ek
osaturiko aurreko edizioaren kapituluen arabera:
1) Nobelaren 14 (Comment la royne de de France envoya au
devant du roy d'Anglaterre des plus grans de ses barons et aussi les
bourgeois de la ville), 15 (Comment le duc d'Orleans et de Bourbon vindrent
tout nuyt au boys de Vincennes pour apporter les nouvelles au roy comme
vous orrez) eta 16 (Comment le roy de France vint dissimulé a Paris pour
peur qu'il ne fust cougneu des Anglois) kapituluen laburpena, azkenaren
titulupean bildua.
Anglaterre estofen xerka Parisera iritsi delarik, Jean
Vincennes-era joana da Chancelierrarekin. Bertara inguratuko zaizkio
Orleans eta Bourbon, Anglaterreren bisitaren eta, bide batez, aitak
Espainian behiala agindutakoaren berri ematera. Jeanek, lo egiten saiatu
eta gero, gortera bueltatu eta Espainara abiatzea erabakitzen du. Edizio
berrietan salto bat gertatzen da, Anglaterre bere gelara erretiratu eta
gero, Jean azaltzen baita amari bere erabakiaren berri emanez. Ikus
2.2.1.II. atala.
2) Nobelaren 36 (Comment les archiers de la garde de Jehan de
Paris entrerent en grant triumphe et honneur) eta 37 (Comment il entra six
aultres clerons qui menoient les archiers de la arrieregarde de Jehan de
Paris) kapituluen laburpena, aurrekoaren titulupean.
Burgoseko sarrera desfilean hainbeste jende pasatzen ikusita,
Anglaterrek iradokitzen du ez ote diren sartzen ate batetik eta gero
108