Bakearen dimentsio kulturala Euskal Herriko uste sistema ... - Euskara

Hitzaurrea
Lan hau "Bakeari buruzko Ikerketa" (Peace Research) delako diziplina zientifiko
globalaren baitan kokatzen da. Hau gatazka suntsitzaileak sortzen dituzten
baldintzak argitzera zuzentzen
den diziplina zientifiko orokorra bezala ulertzen da. Era berean, biolentzia fisiko,
egitural -edo egituralki baldintzaturiko beharren pribazioa- zein kultural maila
jaisteko beharrezkoak diren baldintzak ezagutzea ahalbidetzen du diziplina
honek. Biolentzia kulturalak, biolentzia egiturala zein zuzena justifikatzeko
erabiliak izan daitezkeen gizarte-kontzientzia eta oroimenean ainguratutako
pertzepzioak, jarrerak, munduari buruzko uste sistemak, e.a. barneratzen dituen
biolentziaren dimentsioa adierazten du (Galtung, 1990).
Biolentzia zuzenak eta egituralak bere aurkakoak dituzten bezalaxe, biolentzia
kulturalak Bake kulturalean du bere aurkakoa, zeinean bake zuzena zein
egiturala justifikatzeko eta zilegitzeko balio duten kultura baten aspektuak
aurkituko liratekeen.
Ideologiak, erlijioak, identitatearen eraketarako prozesuak eta exotaldeari
buruzko pertzepzioak barne hartzen dituen bakearen dimentsio kultural honek,
izugarrizko garrantzia duela aipatu behar da. Bakerako heziketa honen
inguruan antolatzen dela esatea besterik ez dago (Gutierrez, 1991).
Dimentsio kultural honen azterketan kokatzen da, hain zuzen, lan honen
helburua. Gure asmo orokorra, aldagai batzuren eraginez Euskaldunen uste
sistema eta pertzepzioetan aurki daitezkeen bake zein biolentzia kulturalaren
elementuak ikertu eta definitzea da. Horretarako gure kultura politikoaren bi
alde garrantzitsu aztertuko ditugu: (1) Munduari buruzko uste sistemak: hauek
bakeari buruzko uste sistemen bidez aztertuko ditugu. Hain zuzen ere,
Irudikapen Sozialen eremu teorikoaren baitan. Irudikapen hauek eta Identitate
soziala eta ideologia abertzalea zein politikoaren arteko dinamiketan sakonduko
dugu, irudikapen hauetan aurki daitezkeen bake zein biolentzia kulturalaren
aldeak izan daitezkeenak eratortzeko asmoz. (2) Exotaldeari buruzko
pertzepzio eta ebaluaketak: hauetan identitate gatazkatsuekiko taldekidetzak
eta identitate sozialaren salientzia bezalako aldagaiek duten eragina ikertuko
dugu, aldagai hauen arabera exotaldearen etsai-irudi desgizakor bat ematen
den ala ez aztertuko dugularik.
Proiektu honen izaera berriztatzailea eta originala azpimarratu nahi genuke,
bakeari buruzko ikerketaren eremua nahiko berria bait da. Are gehiago Euskal
Herrian, non eremu honetan burutu diren ikerketak oso urriak izan diren.
Bestalde, nazioarte mailan eremu honetan egindako ikerketek ez dute orain
arte inoiz bakearen dimentsio kulturalean sakondu. Teorikoki ere nahiko berria
dela esan daiteke, irudikapen sozialen eremua gizarte-zientzien alorrean nahiko
berria bait da.
Azterketa-objektu bezala bakeari buruzko uste sistemak aukeratzearen
arrazoia, egun kontzeptu hau balio emozionalez kargaturik egotea izan da.
Gainera, bakearen definizio zabal bat egoteak Bakea uste sistema bat bezala