euskalarien nazioarteko jardunaldiak IKER - 1 - Euskaltzaindia

EGUNGO EUSKARAN SILABAREN ZENBAIT EITEZTE IKERKETA ...
– pa-si-en-tzi-a (5 silaba)
– es-pon-ta-ne-o-a (6 silaba), eta abar.
Zalantza handiena moeta honen irakurlegoarengan ematen da bokal arteko
h grafema silaba banatzaile balorearekiko, alegia, na-hi (bi silaba) edo
nahi (silaba bat) delakoaren artean.
Oro har, zalantza mailarik handiena lehen talde edo a) moeta irakurleengan
ematen da. Hau kontraeskor dirudi, hala ere, portzentai handienez euskaraz
loturik dauden irakurle inkestatuak talde honen barruan daudelako, profesionalki
ere. Zenbat eta euskararen irakurketa eta ikerketa handiagoa, eta
irakurketa era garrantziaren konszientzia handiagoa burutu (argiago textu
berberaren irakurketa errepika-erazi dugunean), hainbat zalantza maila handiagoa.
8. Arrazoi ezberdinengatik, aukeratu dugun erizpide bakarra, eta gure
lanean textuen transkripzio fonikoan erabili duguna, lehen multzo edo
a)moetako irakurlei erantzuten duena da (ikus korrespondentzia taula).
9.
Euskaraz ohizko sustantibo propioak (baita berrienetan), bai geografikoak
eta bai pertsonarenak, gehienetan irakurriak dira mailegu berriak izango
balira bezala, eta guk ere tratamendu kontsideratu ditugu gure lanean.
Adibidez, eta bokal taldearekiko:
i-dia-za-bal
gar-men-dia
li-zun-dia, eta abar.
(salbuezpenez: le-ta-men-di-a, ia irakurle guztiengan)
10. Fonema palatal bezala kontsideratu ditugu l eta n grafemak i bokalen
ondoren eta bokalen aurrean, eta lan honetan honela adierazi ditugu
eta /in/: «mila» mi-ila [misa) fonikoki emanez (gure lanean)., «mina» mi-ina
[mina] emanez, modu honetan jaso baitugu gure irakurleengandik.
Modu eta arrazoi berberagatik (nahiz eta kasu honetan gure irakurleen
partez zalantza maila handiago izan) beti mantendu dugu gure transkripzio
fonikoan, ortografikoki aurkitu dugun bokale taldea, 1 eta n grafemaren aurrean
ere, adibidez:
«iraila»: i-rai-ila [iraila]
«gainean»: gai-ine-an (gainean)
(Zenbait salbuespen: «makina »: ma-ki-na [makina},
administratu: ad-mi-nis-tra-tu, [administratu],
«gabardina»: . ga-bar-di-na [gabardina),
«dilindan»: di-lin-dan [dilindan},
«ursulina»: ur-su-li-na [ursulina],
«morphina»: mor-phi-na [morfina],
palatalizaziorik gabe).
[9] 487