euskalarien nazioarteko jardunaldiak IKER - 1 - Euskaltzaindia

EGUNGO EUSKARAN SILABAREN ZENBAIT EITEZTE IKERKETA ...
Azpimarratzekoa da ere hemen, gaurko euskararekiko aspektu soziolinguistiko
guztien garrantzia, eta ez soilik gure euskara deskribatzeko bakarrik,
baita ere beren zituazioa ulertzeko, eta ahalik eta hoberen planifikatzeko.
3. Lan «honetan» silabari buruz ulerkuntzan erabiltzen ditugun erizpideak
(transkripzioa, mugaketa, etab.)
1. Silaba hitzaren mugan barruan aztertu dugu, alde batetik, bere fonologia
bere fonetika baino geihago interesatu zaigulako; hau posible izan da
eskatu dugun irakurketa pausatuagatik, eta hizkuntz idatziak hizkuntz irakurrian
duen eragin bortitzarengatik.
Unitate grafiko bakoitza hitza bat bezala kontsideratu dugu, textu idatzietan
agertzen den bezala, alegia, diskurtsoetan erabiliak (lehen lau textu
multzoen textuetan), eta beraz hitzak berez flexio morfosintaktiko guztiez.
(Ez zaigu interesatzen hemen, ba, aukeraketa honez teorizatu edo justifikatu,
adieraztea baizik).
Textuetan gidoi batez banaturik unitate lexikoek (konposaketa adierazteko
balio dute: «zer-ikusi» adibidez, edo sustantibo propioetan flexioa adierazteko:
«Euskera-n» adibidez) hitz bakar bezela kontsideratu ditugu. Hizte-.
gietan agertzen diren perifrasiak «bultz gin» adibidez, ezaugarrien (lema)
tokia betez, baita ere hitz bakar bezela lan honetan.
2. Ez dugu azentua kontutan izan, neurkiketa bokalikoa, eta abar, lan
honetan silaba deskribatzean. (4-garren atalean adierazten ditugun aspektuei
mugatu gata).
3. Interpretazio foniko naharoena (textu honen irakurketa pausatuan,
arestian esan dugunez) aipaturiko textuen traskripzio fonikoan norma bakartzak
hartu duguna da. Oro har, sistema ortografiko propioaz batera dator
(gorago esan dugunez) (ikus korrespondentzia taula, amaierako anexoan).
Laburtzearren, fonemak deitu ditugu, lan honetan erabilitako unitate fonikoei.
4. Erabilitako informatzaile guztiei ez diegu lan honetan erabiliak izan
diren textu osoak irakurtzera eman. Horregatik zati batzuetako irakurketaren
interpretazio fonikoak, norma bakartzat hartu dira corpus osorako, transkripzio
berdina onartu da, extrapolapenez (ikus korrespondentzia taulak, amaierako
anexotan).
5. Silaba ezberdinei dagokienez kontsideratu ditugu hitzaren baTruan
gidoi batez banaturiko elementu fonikoak, salbuespen honez, zati batetako
elementuek ez dezaketela silabarik osotu bokalik ez dutelako. Hots: «zerikusi»,
honela silabatu dugu: zer-i-ku-si (eta ez: ze-ri-ku-si, edo: ze-rri-ku-si),
eta «Euskera-n» aldiz: eus-ke-ran.
6. Lan honetan ez dugu hartu ezta kontsideratu zenbaki siglak, formulak
eta abar, gure textuetan agertzen direnak. Baina bai transkribitu eta erabili
ditugu beste hizkuntzetako textuak (gure kasuan, espainolez, frantsesez eta
ingelesez) gure euskarazko textuetan txertatuak; Kasu hauetan auTkitu dugun
[7] 485