11.08.2013 Views

Proceso de liofilización. - Inici

Proceso de liofilización. - Inici

Proceso de liofilización. - Inici

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Dra. Mireia Oliva i Herrera


Definición y consi<strong>de</strong>raciones generales.<br />

Bases termodinámicas <strong>de</strong> la <strong>liofilización</strong>: Diagramas<br />

<strong>de</strong> estado. Punto eutéctico.<br />

Vacío: Definición, unida<strong>de</strong>s y conceptos relacionados<br />

<strong>de</strong> importancia en <strong>liofilización</strong><br />

<strong>Proceso</strong> <strong>de</strong> <strong>liofilización</strong>.<br />

Equipos <strong>de</strong> <strong>liofilización</strong> y control <strong>de</strong>l proceso.<br />

Aplicación <strong>de</strong> la <strong>liofilización</strong> a la obtención <strong>de</strong> formas<br />

farmacéuticas.<br />

Problemas tecnológicos <strong>de</strong> la <strong>liofilización</strong>.


= CRIODESECACIÓN (freeze-drying)<br />

Técnica <strong>de</strong> <strong>de</strong>secación por sublimación <strong>de</strong>l<br />

agua previamente congelada <strong>de</strong> un cuerpo<br />

(solución, suspensión, tejidos animales o<br />

vegetales, alimentos...).<br />

Sustancias termolábiles e inestables en<br />

medio acuoso (<strong>de</strong>gradación enzimática,...)<br />

Ausencia <strong>de</strong> fase líquida intermedia


Soluciones o suspensiones <strong>de</strong> fármacos:<br />

Se obtienen polvos liofilizados constituidos<br />

por TODAS las partículas sólidas existentes<br />

en el medio líquido original.<br />

Producto seco:<br />

Textura porosa y friable.<br />

Marcado carácter liófilo.<br />

Las preparaciones inyectables se esterilizan<br />

previamente a la <strong>liofilización</strong>.<br />

Tomado <strong>de</strong> ISBN: 84-475-2837-5


Tomado <strong>de</strong> ISBN: 84-475-2837-5


VENTAJAS<br />

Se obtienen productos <strong>de</strong> redisolución rápida<br />

La forma y características <strong>de</strong>l producto final<br />

son esencialmente las originales<br />

<strong>Proceso</strong> idóneo para sustancias termolábiles<br />

Pérdida mínima <strong>de</strong> constituyentes volátiles<br />

Contenido muy bajo <strong>de</strong> humedad final<br />

Compatible con la elaboración en medio aséptico<br />

Los constituyentes oxidables están protegidos


INCONVENIENTES<br />

Alto coste <strong>de</strong> instalaciones y equipos<br />

Elevado gasto energético<br />

Operación <strong>de</strong> larga duración


Aumento temperatura<br />

Cambio <strong>de</strong> estado<br />

Disminución temperatura<br />

Cambio <strong>de</strong> estado


Es la presión que ejerce el vapor sobre un<br />

líquido en equilibrio evaporación-con<strong>de</strong>nsación.<br />

Es la presión que ejerce el vapor sobre un<br />

sólido en equilibrio sublimación-solidificación.<br />

Para una misma sustancia, el valor <strong>de</strong> P v<br />

<strong>de</strong>pen<strong>de</strong> <strong>de</strong> la temperatura (↑T, ↑P V )


760 mmHg (0 m) 100ºC<br />

585 mmHg (2000 m) 93ºC<br />

4.6 mmHg 0ºC<br />

1 atm ≡ 1 bar ≡ 760 mmHg<br />

1 mmHg ≡ 1 Torr ≡ 1000 Micron (μmHg → μ)


Medidas <strong>de</strong> resistividad: Mi<strong>de</strong> las <strong>de</strong>sviaciones<br />

<strong>de</strong> conductividad eléctrica <strong>de</strong> un sistema, que es<br />

función <strong>de</strong> la temperatura, durante los procesos<br />

<strong>de</strong> congelación y fusión. La resistividad sube hasta<br />

que el producto está totalmente congelado.<br />

Análisis térmico diferencial: Se monitorizan los<br />

cambios termodinámicos <strong>de</strong>l producto en relación a<br />

la temperatura, comparando la solución problema<br />

con el disolvente puro.


T c<br />

Calefacción<br />

Congelación<br />

T f<br />

Temperatura<br />

<strong>de</strong> Fusión<br />

Temperatura<br />

Eutéctica


Par termoeléctrico<br />

Solución<br />

Resistencia<br />

Termómetro<br />

eléctrica<br />

Disolvente<br />

líquido


+Δt<br />

-40<br />

+Δt<br />

Δt<br />

-40 -20 0 +20<br />

Temp. ºC


“Espacio<br />

lleno<br />

inferior a la presión<br />

El vacío<br />

Clases<br />

<strong>de</strong> un gas a una presión<br />

absoluto<br />

<strong>de</strong> vacío:<br />

Vacío grueso o bajo<br />

Vacío medio<br />

Alto vacío<br />

Ultra alto vacío<br />

vacío<br />

atmosfèrica”<br />

no existe.<br />

760 - 1 Torr.<br />

1 – 10-3 Torr.<br />

10-3 -10-7 Torr.<br />

< 10-7 Torr.


Es la distancia media que una molécula pue<strong>de</strong> recorrer,<br />

antes <strong>de</strong> chocar con otra (<strong>de</strong>sviándose <strong>de</strong> su trayectoria)<br />

a una presión y temperatura <strong>de</strong>terminadas.<br />

Presión Libre camino medio Régimen <strong>de</strong> vacío<br />

760 Torr. 6 x 10 -6 cm<br />

100 Torr. 3 x 10 -5 cm<br />

10 Torr. 5 x 10 -4 cm<br />

1 Torr. 0,005 cm<br />

10 -3<br />

10 -4<br />

Torr. 5 cm<br />

Régimen viscoso<br />

Régimen difusivo<br />

(región habitual <strong>de</strong> la<br />

<strong>liofilización</strong>)<br />

Torr. 50 cm Régimen molecular


Régimen<br />

Régimen<br />

Régimen<br />

Viscoso<br />

Difusivo<br />

Molecular


CONGELACIÓN<br />

DESECACIÓN PRIMARIA<br />

Sublimación<br />

DESECACIÓN SECUNDARIA<br />

Desorción


Presión<br />

(mmHg)<br />

Temp. (ºC)<br />

Congelación<br />

Desecación<br />

Conexión<br />

bomba <strong>de</strong><br />

vacío<br />

<strong>Inici</strong>o calefacción<br />

Sublimación<br />

Temperatura<br />

Presión<br />

primaria Desecación<br />

secundaria<br />

Tiempo<br />

(unida<strong>de</strong>s arbitrarias)


Dentro o fuera <strong>de</strong>l liofilizador<br />

Disposición <strong>de</strong> los productos<br />

A granel: Ban<strong>de</strong>jas (1.5-2 cm espesor)<br />

En envases: Viales, ampollas o frascos<br />

Velocidad <strong>de</strong> congelación<br />

Rápida<br />

Lenta


Aire<br />

frío<br />

Alcohol<br />

frío


Velocidad<br />

congelación<br />

congelaci<br />

Rápida pida<br />

Nº y tamaño tama<br />

cristales<br />

Pocos y<br />

gran<strong>de</strong>s<br />

Lenta Numerosos<br />

pequeños<br />

y<br />

Estructura<br />

material<br />

Poros<br />

gran<strong>de</strong>s<br />

Poros pqños<br />

Mayor sup.<br />

específica<br />

Desecación<br />

Desecaci<br />

primaria<br />

Más<br />

Más<br />

rápida Más<br />

Desecación<br />

Desecaci<br />

secundaria<br />

lenta<br />

lenta Más rápida


Aumento <strong>de</strong> temperatura<br />

Excesivo: Fusión eutéctica → formación espuma<br />

→ ““Puffing Puffing””<br />

Insuficiente: Δ duración proceso<br />

Fuerza motriz <strong>de</strong> la <strong>liofilización</strong><br />

Optimización relación P y T A


Diferencia <strong>de</strong> PV entre la superficie <strong>de</strong> sublimación<br />

y la superficie <strong>de</strong>l con<strong>de</strong>nsador<br />

ºC Micron ºC Micron ºC Micron<br />

0<br />

-1<br />

-3<br />

-4.5<br />

-7<br />

-9.5<br />

-13<br />

-17.5<br />

-18.2<br />

-19.5<br />

-20.7<br />

-22.6<br />

4579<br />

4000<br />

3500<br />

3000<br />

2500<br />

2000<br />

1500<br />

1000<br />

900<br />

800<br />

700<br />

600<br />

-24.5<br />

-25<br />

-26.2<br />

-28.8<br />

-32.8<br />

-39.4<br />

-42<br />

-45.5<br />

-49.7<br />

-53.3<br />

-58.5<br />

-63.5<br />

500<br />

450<br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

75<br />

50<br />

30<br />

20<br />

10<br />

5<br />

-65<br />

-67.2<br />

-69.9<br />

-74.2<br />

-78.5<br />

-80<br />

-81.17<br />

-84<br />

-88.5<br />

-92<br />

-94.5<br />

-100<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0.5<br />

0.4<br />

0.3<br />

0.2<br />

0.1<br />

0.05<br />

0.025<br />

0.011


Eliminación <strong>de</strong>l agua ligada al producto<br />

y vapores absorbidos<br />

Disminución presión: ~ 10 μ<br />

Aumento <strong>de</strong> temperatura<br />

Excesivo: <strong>de</strong>snaturalización producto<br />

Insuficiente: Δ duración proceso


2<br />

t<br />

p<br />

4<br />

3<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8 9 11<br />

1. Cámara <strong>de</strong> con<strong>de</strong>nsación 4. Depósito fluido calefactor 8. Compresor<br />

2. Cámara <strong>de</strong> <strong>liofilización</strong> 5. Bomba impulsora 9. Sistema refrigerante<br />

3. Ban<strong>de</strong>jas calentadas y<br />

refrigeradas<br />

6. Puerta <strong>de</strong> comunicación 10. Depósito fluido refrigerante<br />

10<br />

7. Serpentín refrigerado 11. Bomba <strong>de</strong> vacío


Sustancias <strong>de</strong> carga:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Glicina<br />

Gelatina<br />

Manitol<br />

Lactosa<br />

Dextrosa<br />

Polivinilpirrolidona (PVP)<br />

Estabilizadores:<br />

•<br />

•<br />

Físicos<br />

Químicos<br />

• Microbiológicos


Características organolépticas<br />

Tiempo <strong>de</strong> rehidratación o reconstitución<br />

Humedad residual<br />

Riqueza en fármaco<br />

Esterilidad

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!