Geometría en el espacio - Departamento de Matemáticas ...

Geometría en el espacio - Departamento de Matemáticas ... Geometría en el espacio - Departamento de Matemáticas ...

matematicas.unex.es
from matematicas.unex.es More from this publisher
20.07.2013 Views

Bloque: Geometría Tema: Geometría en el espacio HEDIMA Planos Ecuaciones de los planos Rectas Ecuaciones de la recta Paralelismo y ángulos Distancias y áreas Herramientas digitales de auto-aprendizaje para Matemáticas HEDIMA, Grupo de innovación didáctica Departamento de Matemáticas Universidad de Extremadura

Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Herrami<strong>en</strong>tas digitales <strong>de</strong><br />

auto-apr<strong>en</strong>dizaje para <strong>Matemáticas</strong><br />

HEDIMA, Grupo <strong>de</strong> innovación didáctica<br />

Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Matemáticas</strong><br />

Universidad <strong>de</strong> Extremadura


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Bloque: <strong>Geometría</strong><br />

Tema: <strong>Geometría</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Índice<br />

Planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

Ecuaciones<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y ángulos<br />

Distancias y áreas


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Puntos y vectores <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

En <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> R 3 , convi<strong>en</strong>e distinguir <strong>en</strong>tre punto y vector:<br />

Puntos y vectores<br />

Si consi<strong>de</strong>ramos R 3 como un conjunto, sus <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos los llamaremos puntos,<br />

y los escribiremos con letras mayúsculas: P, Q, R, . . ..<br />

Si consi<strong>de</strong>ramos R 3 como <strong>espacio</strong> vectorial, sus <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos se llaman vectores,<br />

y los escribiremos con letras minúsculas: u, v, w, . . ..<br />

Tanto un punto P como un vector v se repres<strong>en</strong>tan por una terna <strong>de</strong><br />

números reales, que se llaman sus coord<strong>en</strong>adas.<br />

Notación<br />

Al escribir P (2, 1, 0), hacemos refer<strong>en</strong>cia al punto P <strong>de</strong> coord<strong>en</strong>adas (2, 1, 0).<br />

Análogam<strong>en</strong>te, la notación v(2, 1, 0) hace refer<strong>en</strong>cia al vector <strong>de</strong> coord<strong>en</strong>adas<br />

(2, 1, 0).


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Puntos y vectores <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

La sutil difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre punto y vector es fundam<strong>en</strong>tal.<br />

La operación que permite hacer geometría es la traslación <strong>de</strong> un punto P<br />

por un vector v:<br />

Traslación <strong>de</strong> un punto por un vector<br />

Sea P (p1, p2, p3) un punto y v(v1, v2, v3) un vector. El punto P + v se <strong>de</strong>fine<br />

como <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> coord<strong>en</strong>adas (p1 + v1, p2 + v2, p3 + v3).


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Puntos y vectores <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

La sutil difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre punto y vector es fundam<strong>en</strong>tal.<br />

La operación que permite hacer geometría es la traslación <strong>de</strong> un punto P<br />

por un vector v:<br />

Traslación <strong>de</strong> un punto por un vector<br />

Sea P (p1, p2, p3) un punto y v(v1, v2, v3) un vector. El punto P + v se <strong>de</strong>fine<br />

como <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> coord<strong>en</strong>adas (p1 + v1, p2 + v2, p3 + v3).<br />

Ejemplo<br />

La traslación d<strong>el</strong> punto P (1, 2, 3) por <strong>el</strong> vector v(0, 0, 7) es <strong>el</strong> punto <strong>de</strong><br />

coord<strong>en</strong>adas:<br />

(1, 2, 10) .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Geometria <strong>de</strong> rectas y planos <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong>


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Definición<br />

Dado un punto P d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> y un par <strong>de</strong> vectores no proporcionales e, v, <strong>el</strong><br />

plano que pasa por P con la dirección 〈e, v〉 es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> los puntos X<br />

que satisfac<strong>en</strong>:<br />

X = P + λe + µv<br />

para algunos λ, µ ∈ R .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Definición<br />

Dado un punto P d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> y un par <strong>de</strong> vectores no proporcionales e, v, <strong>el</strong><br />

plano que pasa por P con la dirección 〈e, v〉 es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> los puntos X<br />

que satisfac<strong>en</strong>:<br />

X = P + λe + µv<br />

para algunos λ, µ ∈ R .<br />

Convi<strong>en</strong>e recordar:<br />

La dirección <strong>de</strong> un plano es un <strong>espacio</strong> vectorial <strong>de</strong> dim<strong>en</strong>sión dos, 〈e, v〉.<br />

Por tres puntos no alineados, P , Q y R, pasa un único plano, que<br />

d<strong>en</strong>otamos P + Q + R:<br />

P + Q + R := P + λ <br />

P Q + µ <br />

P R .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ejemplo<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0), Q(0, 1, 0) y R(0, 0, 1).<br />

Dado que P Q = (−1, 1, 0) y P R = (−1, 0, 1), <strong>el</strong> plano <strong>de</strong>finido por estos<br />

tres puntos es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> puntos X(x, y, z) <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> que satisfac<strong>en</strong>:<br />

(x, y, z) = (1, 0, 0) + λ(−1, 1, 0) + µ(−1, 0, 1) .<br />

La dirección <strong>de</strong> este plano P + Q + R es <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> vectorial<br />

〈 <br />

P Q, <br />

P R〉 = 〈(−1, 1, 0), (−1, 0, 1)〉 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuaciones paramétricas<br />

Sean P (p1, p2, p3) un punto y dos vectores e(e1, e2, e3), v(v1, v2, v3), no<br />

proporcionales. El plano que pasa por P con dirección 〈e, v〉 es <strong>el</strong> conjunto<br />

<strong>de</strong> puntos X(x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = p1 + λ e1 + µ v1<br />

y = p2 + λ e2 + µ v2 λ, µ ∈ R .<br />

⎪⎩<br />

z = p3 + λ e3 + µ v3


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuaciones paramétricas<br />

Sean P (p1, p2, p3) un punto y dos vectores e(e1, e2, e3), v(v1, v2, v3), no<br />

proporcionales. El plano que pasa por P con dirección 〈e, v〉 es <strong>el</strong> conjunto<br />

<strong>de</strong> puntos X(x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = p1 + λ e1 + µ v1<br />

y = p2 + λ e2 + µ v2 λ, µ ∈ R .<br />

⎪⎩<br />

z = p3 + λ e3 + µ v3<br />

Ejemplo<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0), Q(0, 1, 0) y R(0, 0, 1).<br />

Como P Q = (−1, 1, 0) y P R = (−1, 0, 1), las ecuaciones paramétricas d<strong>el</strong><br />

plano que pasa por estos tres puntos son:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = 1 − λ − µ<br />

y = λ<br />

.<br />

⎪⎩<br />

z = µ


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación g<strong>en</strong>eral<br />

Todo plano admite una ecuación d<strong>el</strong> tipo:<br />

para ciertos números a, b, c, d ∈ R.<br />

ax + by + cz = d


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación g<strong>en</strong>eral<br />

Todo plano admite una ecuación d<strong>el</strong> tipo:<br />

para ciertos números a, b, c, d ∈ R.<br />

Observación<br />

ax + by + cz = d<br />

A partir <strong>de</strong> dicha ecuación, po<strong>de</strong>mos obt<strong>en</strong>er directam<strong>en</strong>te:<br />

La dirección perp<strong>en</strong>dicular al plano:<br />

〈(a, b, c)〉 .<br />

La dirección d<strong>el</strong> plano: basta <strong>en</strong>contrar dos vectores linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes y ortogonales a (a, b, c); por ejemplo, utilizando <strong>el</strong><br />

producto vectorial:<br />

<br />

<br />

〈(b, −a, 0),<br />

b c<br />

−a 0<br />

<br />

<br />

<br />

, − <br />

<br />

a c<br />

b 0<br />

<br />

<br />

<br />

,<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

a b<br />

b −a<br />

<br />

<br />

<br />

〉 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ejemplo<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0), Q(0, 1, 0) y R(0, 0, 1).<br />

Hemos calculado <strong>en</strong> <strong>el</strong> ejemplo anterior que la dirección d<strong>el</strong> plano P + Q + R<br />

es <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> vectorial<br />

〈(−1, 1, 0), (−1, 0, 1)〉 .<br />

Para calcular la dirección ortogonal, pue<strong>de</strong> establecerse un sistema <strong>de</strong><br />

ecuaciones, o bi<strong>en</strong> (por estar <strong>en</strong> dim<strong>en</strong>sión 3), utilizar <strong>el</strong> producto vectorial:<br />

PQ × <br />

<br />

<br />

<br />

x y z <br />

<br />

P R = <br />

−1 1 0 <br />

= x + y + z<br />

−1 0 1 <br />

<strong>de</strong> modo que la dirección ortogonal al plano es 〈(1, 1, 1)〉 y su ecuación<br />

g<strong>en</strong>eral es <strong>de</strong> la forma x + y + z = d.<br />

Como <strong>el</strong> punto P (1, 0, 0) está <strong>en</strong> <strong>el</strong> plano, su ecuación g<strong>en</strong>eral ha <strong>de</strong> ser<br />

x + y + z = 1 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación, dados tres puntos<br />

El plano que pasa por los puntos P (p1, p2, p3), Q(q1, q2) y R(r1, r2, r3)<br />

admite la ecuación: <br />

x<br />

p1<br />

q1<br />

z1<br />

y<br />

p2<br />

q2<br />

r2<br />

z<br />

p3<br />

q3<br />

r3<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

= 0 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación, dados tres puntos<br />

El plano que pasa por los puntos P (p1, p2, p3), Q(q1, q2) y R(r1, r2, r3)<br />

admite la ecuación: <br />

x<br />

p1<br />

q1<br />

z1<br />

y<br />

p2<br />

q2<br />

r2<br />

z<br />

p3<br />

q3<br />

r3<br />

1<br />

1<br />

1<br />

1<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

= 0 .<br />

<br />

<br />

Observación<br />

Recuér<strong>de</strong>se la fórmula para calcular un <strong>de</strong>terminante, <strong>de</strong>sarrollando por una<br />

fila o por una columna.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> los planos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ejemplo<br />

La ecuación d<strong>el</strong> plano que pasa por los puntos P (2, 0, 0), Q(0, 2, 0) y<br />

R(0, 0, 2) ti<strong>en</strong>e como ecuación:<br />

<br />

<br />

<br />

x y z 1 <br />

<br />

<br />

0 = 2 0 0 1 x y z <br />

x y 1 <br />

<br />

<br />

<br />

0 2 0 1 = <br />

2 0 0 <br />

− 2 <br />

2 0 1 <br />

<br />

<br />

0 0 2 1 0 2 0 0 2 1 <br />

= 4z − 2(4 − 2x − 2y) = 4(x + y + z − 2) .<br />

Es <strong>de</strong>cir, la ecuación <strong>de</strong> tal plano es:<br />

x + y + z = 2 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Definición<br />

Dado un punto P d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> y vector no nulo v, la recta que pasa por P con<br />

la dirección v es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> los puntos X que satisfac<strong>en</strong>:<br />

para algún λ ∈ R .<br />

X = P + λv


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Definición<br />

Dado un punto P d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> y vector no nulo v, la recta que pasa por P con<br />

la dirección v es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> los puntos X que satisfac<strong>en</strong>:<br />

para algún λ ∈ R .<br />

Ejemplo<br />

X = P + λv<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0) y Q(2, 1, 1).<br />

Dado que P Q = (1, 1, 1), la recta que <strong>de</strong>terminan; es <strong>de</strong>cir, la única recta<br />

que pasa por P y Q, es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> puntos X(x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

(x, y, z) = (1, 0, 0) + λ(1, 1, 1) .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuaciones paramétricas<br />

Si P ≡ (p1, p2, p3) y v ≡ (v1, v2, v3), la recta que pasa por P con dirección v<br />

es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> puntos X ≡ (x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = p1 + λ v1<br />

y = p2 + λ v2<br />

⎪⎩<br />

z = p3 + λ v3<br />

para algún λ ∈ R.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuaciones paramétricas<br />

Si P ≡ (p1, p2, p3) y v ≡ (v1, v2, v3), la recta que pasa por P con dirección v<br />

es <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> puntos X ≡ (x, y, z) que satisfac<strong>en</strong>:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = p1 + λ v1<br />

y = p2 + λ v2<br />

⎪⎩<br />

z = p3 + λ v3<br />

para algún λ ∈ R.<br />

Ejemplo<br />

Consi<strong>de</strong>remos los puntos P (1, 0, 0) y Q(2, 1, 1).<br />

Dado que P Q = (1, 1, 1), las ecauciones paramétricas <strong>de</strong> la recta P + Q son:<br />

⎧<br />

⎪⎨ x = 1 + λ<br />

y = λ .<br />

⎪⎩<br />

z = λ


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación, dados dos puntos<br />

La recta que pasa por los puntos P (p1, p2, p3) y Q(q1, q2, q3) admite las<br />

ecuaciones:<br />

x − p1<br />

= y − p2<br />

= z − p3<br />

.<br />

q1 − p1<br />

q2 − p2<br />

q3 − p3


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación, dados dos puntos<br />

La recta que pasa por los puntos P (p1, p2, p3) y Q(q1, q2, q3) admite las<br />

ecuaciones:<br />

x − p1<br />

= y − p2<br />

= z − p3<br />

.<br />

Ejemplo<br />

q1 − p1<br />

q2 − p2<br />

q3 − p3<br />

La recta que pasa por los puntos P (1, 0, 0) y Q(2, 1, 1) es:<br />

x − 1 y z<br />

= =<br />

2 − 1 1 − 0 1 − 0 ,<br />

es <strong>de</strong>cir, que se trata <strong>de</strong> la recta <strong>de</strong> ecuaciones:<br />

<br />

x − 2y = 1<br />

r ≡<br />

.<br />

y − z = 0


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación g<strong>en</strong>eral<br />

Toda recta <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> es intersección <strong>de</strong> dos planos, <strong>de</strong> modo que pue<strong>de</strong><br />

escribirse como solución <strong>de</strong> un sistema <strong>de</strong> ecuaciones d<strong>el</strong> tipo:<br />

r ≡<br />

<br />

ax + by + cz = d<br />

a ′ x + b ′ y + c ′ z = d ′<br />

si<strong>en</strong>do los vectores (a, b, c) y (a ′ , b ′ , c ′ ) linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ecuaciones <strong>de</strong> las rectas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

Ecuación g<strong>en</strong>eral<br />

Toda recta <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>espacio</strong> es intersección <strong>de</strong> dos planos, <strong>de</strong> modo que pue<strong>de</strong><br />

escribirse como solución <strong>de</strong> un sistema <strong>de</strong> ecuaciones d<strong>el</strong> tipo:<br />

r ≡<br />

<br />

ax + by + cz = d<br />

a ′ x + b ′ y + c ′ z = d ′<br />

si<strong>en</strong>do los vectores (a, b, c) y (a ′ , b ′ , c ′ ) linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes.<br />

Ejemplo<br />

Como hemos visto <strong>en</strong> <strong>el</strong> ejemplo anterior, la recta que pasa por los puntos<br />

P (1, 0, 0) y Q(2, 1, 1) es <strong>el</strong> corte <strong>de</strong> los planos:<br />

π1 ≡ x − 2y = 1 y π2 ≡ y − z = 0 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y ángulos


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ismo <strong>de</strong> rectas y planos<br />

Definición<br />

Dos rectas o dos planos son paral<strong>el</strong>os si ti<strong>en</strong><strong>en</strong> la misma dirección.<br />

Una recta es paral<strong>el</strong>a a un plano si su dirección está cont<strong>en</strong>ida <strong>en</strong> la d<strong>el</strong> plano.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ismo <strong>de</strong> rectas y planos<br />

Definición<br />

Dos rectas o dos planos son paral<strong>el</strong>os si ti<strong>en</strong><strong>en</strong> la misma dirección.<br />

Una recta es paral<strong>el</strong>a a un plano si su dirección está cont<strong>en</strong>ida <strong>en</strong> la d<strong>el</strong> plano.<br />

Condición <strong>de</strong> paral<strong>el</strong>ismo<br />

Dos rectas son paral<strong>el</strong>as si cualesquiera vectores directores <strong>de</strong> ambas son<br />

proporcionales.<br />

Dos planos son paral<strong>el</strong>os si cualesquiera vectores normales <strong>de</strong> ambos son<br />

proporcionales.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ismo <strong>de</strong> rectas y planos<br />

Ejemplo<br />

Los planos paral<strong>el</strong>os al plano 2x − y + z = 1 son los que vi<strong>en</strong><strong>en</strong> dados por<br />

ecuaciones d<strong>el</strong> tipo:<br />

2x − y + z = d<br />

si<strong>en</strong>do d ∈ R una constante cualquiera.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ángulos <strong>en</strong>tre rectas y planos<br />

Definición<br />

Dados dos planos π y π ′ , <strong>el</strong> ángulo que forman, que escribimos ∠(π, π ′ ), se<br />

<strong>de</strong>fine como <strong>el</strong> ángulo que forma una recta perp<strong>en</strong>dicular a π con una recta<br />

perp<strong>en</strong>dicular a π ′ .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ángulos <strong>en</strong>tre rectas y planos<br />

Definición<br />

Dados dos planos π y π ′ , <strong>el</strong> ángulo que forman, que escribimos ∠(π, π ′ ), se<br />

<strong>de</strong>fine como <strong>el</strong> ángulo que forma una recta perp<strong>en</strong>dicular a π con una recta<br />

perp<strong>en</strong>dicular a π ′ .<br />

Definición<br />

Dada una recta r y un plano π, <strong>el</strong> ángulo que forman, que escribimos ∠(r, π),<br />

se <strong>de</strong>fine como <strong>el</strong> ángulo que forma r con su proyección ortogonal sobre π.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Ángulos<br />

Ejemplo<br />

El ángulo que forman los planos π ≡ x + y + z = 1 y <strong>el</strong> plano<br />

π ′ ≡ 2x − y − z = −3 es <strong>el</strong> ángulo que forman sus vectores normales,<br />

(1, 1, 1) y (2, −1, −1).<br />

Es <strong>de</strong>cir,<br />

∠(π, π ′ ) = π<br />

2 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancias y áreas


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancia <strong>de</strong> un punto a plano<br />

Cálculo<br />

La distancia <strong>de</strong> un punto P (p1, p2, p3) al plano π <strong>de</strong> ecuación<br />

ax + by + cz = d vale:<br />

dist(P, π) =<br />

|ap1 + bp2 + cp3 − d|<br />

√ a 2 + b 2 + c 2<br />

.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancia <strong>de</strong> un punto a plano<br />

Cálculo<br />

La distancia <strong>de</strong> un punto P (p1, p2, p3) al plano π <strong>de</strong> ecuación<br />

ax + by + cz = d vale:<br />

Ejemplo<br />

dist(P, π) =<br />

|ap1 + bp2 + cp3 − d|<br />

√ a 2 + b 2 + c 2<br />

La distancia d<strong>el</strong> punto P (3, 1, 2) al plano π <strong>de</strong> ecuación 2x + 2y + 2z = −4<br />

vale:<br />

|2 · 3 + 2 · 1 + 2 · 2 − (−4)|<br />

dist(P, π) = √ =<br />

22 + 22 + 22 16<br />

2 √ 3 = 8 √ .<br />

3<br />

.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancia <strong>de</strong> un punto a una recta<br />

Cálculo<br />

Sea r una recta que pasa por un punto Q con dirección 〈v〉.<br />

La distancia <strong>de</strong> un punto P a la recta r vale:<br />

dist(P, r) =<br />

PQ × v<br />

v<br />

don<strong>de</strong> × d<strong>en</strong>ota <strong>el</strong> producto vectorial y <strong>el</strong> módulo <strong>de</strong> vectores.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Distancia <strong>de</strong> un punto a una recta<br />

Cálculo<br />

Sea r una recta que pasa por un punto Q con dirección 〈v〉.<br />

La distancia <strong>de</strong> un punto P a la recta r vale:<br />

dist(P, r) =<br />

PQ × v<br />

v<br />

don<strong>de</strong> × d<strong>en</strong>ota <strong>el</strong> producto vectorial y <strong>el</strong> módulo <strong>de</strong> vectores.<br />

Ejemplo<br />

Sean los puntos P (1, 0, 0) y Q(0, 1, 0), y sea <strong>el</strong> vector v(−1, 0, 1).<br />

Según la fórmula anterior, la distancia d<strong>el</strong> punto P a la recta r = Q + 〈v〉<br />

vale:<br />

PQ × v<br />

dist(P, r) = =<br />

v<br />

(1, 1, 1)<br />

<br />

3<br />

√ =<br />

2 2 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ogramos<br />

Definición<br />

Cuatro puntos no alineados <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> un cuadrilátero. Un cuadrilátero se dice<br />

paral<strong>el</strong>ogramo si sus lados son paral<strong>el</strong>os dos a dos.


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Paral<strong>el</strong>ogramos<br />

Definición<br />

Cuatro puntos no alineados <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> un cuadrilátero. Un cuadrilátero se dice<br />

paral<strong>el</strong>ogramo si sus lados son paral<strong>el</strong>os dos a dos.<br />

Área <strong>de</strong> un paral<strong>el</strong>ogramo<br />

El área d<strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo <strong>de</strong> vértices P, Q, R y S es <strong>el</strong> módulo d<strong>el</strong> producto<br />

vectorial <strong>de</strong> sus lados:<br />

Área d<strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo = <br />

P Q × <br />

P S .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Área <strong>de</strong> un paral<strong>el</strong>ogramos<br />

Ejemplo<br />

Sea <strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo <strong>de</strong> vértices P (0, 0, 0), Q(1, 1, 0), R(4, 1, 0) y S(3, 0, 0).<br />

Los lados vi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong>terminados por los vectores P Q = (1, 1, 0) y<br />

PS = (3, 0, 0), cuyo producto vectorial vale (0, 0, −3), <strong>de</strong> modo que <strong>el</strong> área<br />

que <strong>en</strong>cierra <strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo es:<br />

Área d<strong>el</strong> paral<strong>el</strong>ogramo = (0, 0, −3) = 3 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Triángulos<br />

Definición<br />

Tres puntos no alineados d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> un triángulo.<br />

En <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>, se pue<strong>de</strong> utilizar <strong>el</strong> producto vectorial para obt<strong>en</strong>er<br />

rápidam<strong>en</strong>te <strong>el</strong> área <strong>de</strong> un triángulo:


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Triángulos<br />

Definición<br />

Tres puntos no alineados d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> un triángulo.<br />

En <strong>el</strong> <strong>espacio</strong>, se pue<strong>de</strong> utilizar <strong>el</strong> producto vectorial para obt<strong>en</strong>er<br />

rápidam<strong>en</strong>te <strong>el</strong> área <strong>de</strong> un triángulo:<br />

Área <strong>de</strong> un triángulo<br />

El área d<strong>el</strong> triángulo <strong>de</strong> vértices P, Q y R es la mitad d<strong>el</strong> módulo d<strong>el</strong><br />

producto vectorial <strong>de</strong> sus lados P Q y P R<br />

Área d<strong>el</strong> triángulo = 1<br />

PQ ×<br />

2 P R .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

Área <strong>de</strong> un triángulo<br />

Ejemplo<br />

Sea <strong>el</strong> triángulo <strong>de</strong> vértices P (0, 0, 0), Q(1, 1, 0) y R(3, 0, 0).<br />

El producto vectorial <strong>de</strong> los lados P Q = (1, 1, 0) y P R = (3, 0, 0) es<br />

(0, 0, −3), <strong>de</strong> modo que <strong>el</strong> área que <strong>en</strong>cierra <strong>el</strong> triángulo es:<br />

Área d<strong>el</strong> triángulo = 1<br />

3<br />

(0, 0, −3) =<br />

2 2 .


Bloque:<br />

<strong>Geometría</strong><br />

Tema:<br />

<strong>Geometría</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>espacio</strong><br />

HEDIMA<br />

Planos<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> los planos<br />

Rectas<br />

Ecuaciones<br />

<strong>de</strong> la recta<br />

Paral<strong>el</strong>ismo y<br />

ángulos<br />

Distancias y<br />

áreas<br />

La esfera<br />

Definición<br />

Dados un punto C y un número positivo r, la esfera <strong>de</strong> c<strong>en</strong>tro C y radio r es<br />

<strong>el</strong> lugar geométrico <strong>de</strong> los puntos d<strong>el</strong> <strong>espacio</strong> cuya distancia al punto C es<br />

igual a r.<br />

Si C(c1, c2, c3), la condición anterior se expresa <strong>en</strong> coord<strong>en</strong>adas:<br />

(x − c1) 2 + (y − c2) 2 + (z − c3) 2 = r 2 .

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!