KARDABERAZ BILDUMA - 2 9 - Euskerazaintza

432 MANUEL DE . LEK.UONA.—OBRAS COMPLETAS
24) "Jauna da errien ebazle". Berriz ere aditz osotua: "ebazle-
-izan", erderaz "juzgar" esango litzakeana. ll'gn. legea.
25) "Biotz eta giltzurrin, ikertzen dituzun...". "Biotza ta giltzurriñak
ikertzen dituzun"-en ordez, "biotz eta giltzurrin" dio, artikulo gabe.
15'gn. legean sartzen da bete-betean : ots! orrenbeste ta orrenbeste -a
gabeko esaera-sallean, alegia: "buru-belarri; ezker-eskubi; aurre ta
atze"; "aide ta bote"; esaera correlativoetan ere berdin gertatzen bait
da : "senar-emazte; seme-alaba" etab.
26) "Ikertzen dezu, Jaun orrek". Euskerazko deiki vocativo jatorra,
-a artikuloaren ordez, "ori, orrek" demostrativoa ipiñiaz egiten
deguna. 13'gn. legea. ("Maria: nora zoaz / eder galant ori?").
27) "Jainkoa, ebazle zuzen, bizkor eta iraunkor". Iru adjectivum,
irurak artikulorik gabe, esaera giarrago, indartsuago egin bearrez. 9'gn.
legea.
28) "Lezea Berak ideki du sakon". "Sakon" adjetivoa, artikulorik
gabe, adverbio biurtu zaigu. 12'gn. legea.
29) "Eresi egingo diot". "Eresi-egin" aditz osotua, erderaz "cantar"
esangolitzakeana. ll'gn. legea.
* * . # •
Oar bat.—Artikulorik gabeko 29 esaera oiek, "Illekiko Eliz-Otoitzetako"
lenengo "Gau-alditik" artu ditugu.
Orixe'k, olaxe, besteak beste, artikuloak kenduaz, izkuntzari alako
giartasun berezi bat ematen dio —leen ere esan degu-ta— "Dabid'en
Salmoai" ain egoki dagokion giartasun ta trinkotasun berezi bat.
Guzti ori, ordea, olerki-gauza izanik, egoki legoke emen Orixe'ren
prosa-troxuren batzuek ere, gai oni buruz, aztertzea. Bañan ori beste
egun baterako utziko degu.
Nolanai dala, nik uste, Orixe'ren trebetasun berezia gai ontan, gure
ll'gn. legean aipatu degun "aditz osotuaren" teknikari zor zaio. Ori bai :
zenbait aditzi, bere konplementua bereiz eta artikulodun ipiñi bearrean,
Orixe'k konplementu ori aditzari berari erantsi egiten diola, bion artean
ola "aditz osotu bat" .egiteko; eta ortik —teknika ortatik— dator
Orixe'ren esaeraren giartasun ta trinkotasun ta azkartasun berezi ura.