KARDABERAZ BILDUMA - 2 9 - Euskerazaintza

22 MANUEL DE LEKUONA. OBRAS COMPLEIAS
ekarri nau ("me ha traido")
" au
" du
" gaitu
" zaitu
" zaituzte
" ditu
ekarri dit ("me lo han traido")
" dik, din
" dio
" digu
" dizu
" dizute
" die
Amalau forma oietan, azkeneko "lo" ori, "los" biurtuta, zazpi for>
ma geiago egiten bait dira, eta zazpi geiago oiekin, ogeitabat formai, er
derazko "ha traido" bakar batentzat.
Ogeita-bat forma oiek oraindik geitu litezke —eta geitzen dira— b:
edo lau aldiz geiago, ika-ta-toka'ko izkeran sartzen bagera, orain gi
zasemarekin, orain emakumearekin : ekarri dit, ekarri dizkit'en arian
ekarri zidaik, ekarri zizkidak; (gizonezkoarekin); ekarri zidanan, ekarri
zizkidanan (emakumearekin); ekarri dio, ekarri dizkio'ren arian, berriz
ekarri zetxiok, ekarri zetxizkiok (gizonezkoarekin); ekarri zetxionan.
ekarri zatxizkionan (emakumearekin)...
Ola luza bait liteke arrigarriro, aditz-joku arrigarri ori... Arriga
rriago bait da, ordea, nolako garboz erabiltzen dituzten forma guzti
oiek, gure baserrietako baserritarrik xumeenak, jakintsurik jakintsuenak
arriturik uzteraño.
ESAERA ZAARRAK, ATSOTITZAK, SUPITAK, ESAERAK
Erderaz, "refranez". Erriak ain gogozko dituan esaerak. Erri bakoitzaren
psikologi-ageriak direnak. Jakinduri-kutxa. Erri-jakinduri.
Gai asko ukitzen dituzte esaera zaar oiek. Danak zuurtasun ederrean.
Azalez, gure esaera zaarrik geienak, bertso-eran daude. Ba dira,
ala ere, bertso-eran ez daudenak. (Erderaz, bear bada, geiago dira bertso
ez diranak).
Purran bezela bilduak, irurogei bat ipiñiko ditugu.
Goiz gorri, arrats eudi.
Zapata txuri paperez, eudi danean batere-ez.
Gezurra esan nuan Getarian, ni baño leen zan atarian.
Ez jan, .eta ez lan.