KARDABERAZ BILDUMA - 2 9 - Euskerazaintza

I. D I D A K T I K A 19
bildur = temor; eusk. bildur
asmar = conocer; eusk. asmatu (= pensar, adivinar)
aizcona = flecha; eusk. azkona
buruca = pelea; eusk. burruka
anca, anco = pierna, grupa; eusk. anika, zango (erd. zancarrón)
alzar = elevar; eusk. altxa
botar = lanzar; eusk. bota (erd. botadura)
cencerro = campanilla de pastor; eusk. zintzarri
cazurro — malicioso (metatesis zacurro) eusk. zakur
cachorro = perrito (metat. chacurro) eusk. txakur
Itz oiek euskeraz areago erabiltzen bait dirá, euskaldunak diranez.
EUSKERA BERE BARRUTIK
Orain arte, Euskera azaletik ikusi degu, bere inguruko Izkuntzen
aldetik, alegia. Ikustagun orain barrutik. Apurtxo bat.
Itz bitan aipatu degu leen, Euskera dan atzizki-zalea izenen jokuan,
eta atzekoz-aurrera-zalea Morfologian eta Sintaxis'ean : (GizonA, gizonaREN;
etxeko atea; etorri da; ikusi dezun gizona "hombre el", "hombre
el de"; "casa de puerta lá"; "venido ha"; "visto has que hombre el").
Aipa dezagun beste ezagungarri bat-edo-beste geiago.
Izkuntza-Jakintzan, leen, "Izkuntza aglutinante" eta "Izkuntza flexionaV
etab. aipatzen ziran : "aglutinante" eta atzizki-zalea, alegia, ez
aurre-itz-zalea; eta "flexional", aditzaren jokuan batez ere, kiribil-zalea,
biurri-zalea... Orain "aglutinante-ta", itz oiek ez bait dira ainbeste
aipatzen. Bañan, ala ere, "aglutinante" itzak zerbait argi ekartzen dio
gure Izkuntzaren ezaguerari.
* * *
1.— Aglutinante izateak, —itzak alkarrekin itxaskor izateak, alegia,
Euskeraren Iztegiari aberastasun aundia ematen dio; bi itzekin bat egiñez,
itz berri bat— askotan itz tekniko eder bat —sortzen bait degu
euskaldunok.