Madrid <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 1235 hasta el <strong>de</strong> 1275 . Ilustraciones y textos <strong>de</strong> la vida <strong>de</strong> San Isidro por Juan Diácono et temporaliter ad pacem, tranquillum et bonum statum subditi sibi cleri et populi, divina favente clementia consequetur. Quocirca, universitati vestre per apostolica scripta mandamus quatinus ei<strong>de</strong>m Electo, tamquam patri et pastori animarum vestrarum humiliter inten<strong>de</strong>ntes ac sibi exhibentes obedientiam et reverentiam <strong>de</strong>bitam et <strong>de</strong>votam, ipsius monita et mandata salubria curetis <strong>de</strong>vote suscipere ac eficaciter adimplere; alioquin sententiam, quam i<strong>de</strong>m rite tulerit in rebelles, ratam habebimus et faciemus auctore Domino usque ad satisfactionem condignam, appellatione remota, inviolabiliter observari. Datum Viterbii XII kal. Septembris, pontificatus nostri anno secundo. Es esta bula (21 Agosto 1266) <strong>de</strong> alguna trascen<strong>de</strong>ncia para bien apreciar el movimiento <strong>de</strong> la historia eclesiástica <strong>de</strong> Madrid, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el dia en que falleció (27 Octubre 1261) D. Sancho, hermano <strong>de</strong> Alfonso X, hasta el momento <strong>de</strong> aplicarse el principio <strong>de</strong> las reservas pontificias en la persona <strong>de</strong>l cuñado <strong>de</strong>l Rey, D. Sancho <strong>de</strong> Aragón. En el documento 74 (30 Setiembre 1257) suscribieron tres personajes: D. Bartolomé, arcediano <strong>de</strong> Madrid , D. Armingote, arcediano <strong>de</strong> Talavera y D. Domingo Pascasio, canónigo <strong>de</strong> Toledo. Cuatro meses in<strong>de</strong>cisa la elección <strong>de</strong> Arzobispo, recayó en el anciano Domingo Pascasio, quien había presenciado (16 Julio, 1212) la gloriosa victoria <strong>de</strong> las Navas 135 . Muerto éste (2 Junio 1262) hízose por el Cabildo nueva elección, en la que se partieron los sufragios, inclinándose una porción consi<strong>de</strong>rable <strong>de</strong> los electores parte hacia D. Armingote, arcediano <strong>de</strong> Talavera, y parte hacia el Maestro D. Martín <strong>de</strong> Talavera, Deán <strong>de</strong> Burgos y juntamente canónigo Toledano, el cual no murió, como preten<strong>de</strong> Risco 136 , en 27 <strong>de</strong> Agosto <strong>de</strong> 1258, sino mucho más tar<strong>de</strong>. De él habla la carta <strong>de</strong>l Rey 137 , dirigida á D. Domingo Pascual <strong>de</strong>s<strong>de</strong> Sevilla en 22 <strong>de</strong> Abril <strong>de</strong> 1262. Síntomas <strong>de</strong> la relajación, que comenzaba entonces á invadir al estado eclesiástico <strong>de</strong> Aragón y <strong>de</strong> Castilla, <strong>de</strong>ben estimarse dos documentos muy significativos é incontestables. El uno es la bula <strong>de</strong> 135 « Crux vero Domini, quae coram Toletano Pontifice consueverat baiulari, praeferente eam Dominico Pascasii canonico Toletano, per Agarenorum aciens miraculose transivit. » D. Rodrigo, De rebus Hispaniae , l. VIII, cap. 10. 136 España Sagrada , t. XXVI, páginas 323, 328. -Fúndase en una mala y truncada copia <strong>de</strong>l Cronicón <strong>de</strong> Car<strong>de</strong>ña ( Esp. Sagr. , t. XXIII, pág. 374). 137 Memorial histórico español , t. I, páginas 191, 192. 68
Madrid <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 1235 hasta el <strong>de</strong> 1275 . Ilustraciones y textos <strong>de</strong> la vida <strong>de</strong> San Isidro por Juan Diácono Clemente IV 138 , fechada en 27 <strong>de</strong> Noviembre <strong>de</strong> 1266, y dirigida al nuevo arzobispo <strong>de</strong> Toledo, don<strong>de</strong> el Papa increpa á D. Sancho <strong>de</strong> Aragón por haber echado mano <strong>de</strong> la simonía y <strong>de</strong>l engaño para obtener la mitra primacial; y es el otro la regia provisión <strong>de</strong> Alfonso X 139 , otorgando <strong>de</strong>s<strong>de</strong> Sevilla (19 Junio 1262) á todos los clérigos <strong>de</strong>l obispado <strong>de</strong> Salamanca «que puedan facer here<strong>de</strong>ros á todos sus fijos, et á todas sus fijas, et á todos sus nietos, et á todas sus nietas... en todos sus bienes, assí muebles como raices.» 138 Potthast, 19883.- El mismo Papa, en 6 <strong>de</strong> Diciembre <strong>de</strong> 1266 (Potthast, 19887), dió la mitra <strong>de</strong> Astorga á D. Armando, hijo <strong>de</strong> cura y <strong>de</strong> soltera. 139 Memorial histórico español , t. I, páginas 193 y 194. 69