40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
702 Las Retractaciones<br />
eso se llama pecado, porque ha sido cometido a causa de un<br />
pecado, y es castigo de un pecado, puesto que está hablando<br />
de la concupiscencia de la carne, como lo declara a continuación<br />
diciendo: Sé que no habita en mí, es decir, en mi carne, el<br />
bien; porque está en mí querer el bien, pero no realizarlo. La<br />
realización perfecta consiste en que en el hombre no exista ni<br />
siquiera la misma concupiscencia del pecado, a la cual ciertamente<br />
no consiente la voluntad, cuando la vida es buena. Sin<br />
embargo, no realiza perfectamente el bien, porque anida dentro<br />
todavía la concupiscencia a la que se opone la voluntad. La<br />
culpabilidad de esa concupiscencia es destruida en el bautismo,<br />
pero queda la debilidad, contra la cual lucha celosísimamente<br />
todo fiel que progresa en el bien, hasta que sea curada.<br />
En cuanto al pecado, «que en ninguna parte existe sino en la<br />
voluntad», ha de entenderse precisamente de la justa condena<br />
subsiguiente. Porque el pecado entró en el mundo por un solo<br />
hombre. Aunque también ese pecado, por el que se consiente<br />
en la concupiscencia del pecado, no es cometido sino por la<br />
voluntad. Por esto dije en otro lugar: «Que no se peca sino<br />
voluntariamente» 151 .<br />
3. También he definido en otro lugar a la misma voluntad<br />
diciendo: «La voluntad es un movimiento del alma para no<br />
perder o para conseguir algún bien sin coacción alguna» 152 . Lo<br />
dije así para distinguir con esa definición al que quiere del que<br />
no quiere, y de ese modo la intención va referida a aquellos<br />
Apostolus, ideo peccatum vocatur, quia peccato factum est, et poena peccati<br />
est, quandoquidem hoc de concupiscentia carnis dicitur, quod aperit in consequentibus<br />
dicens: Seto quia non habitat in me, hoc est in carne mea honum:<br />
velle enim adiacet mihi, perficere autem honum, non (Rom 7,18). Perfectio<br />
quippe boni [609] est, ut nec ipsa concupiscentia peccati sit in nomine, cui<br />
quidem quando bene vivítur, non consentit voluntas; verumtamen non perficit<br />
bonum, quia inest adhuc concupiscentia cui repugnat voluntas, cuius concupiscentiae<br />
reatus in Baptismate solvitur, sed infirmitas manet, cui doñee sanetur,<br />
omnis fidelis qui bene proficit, studiosissime reluctatur. Peccatum autem<br />
quod nusquam est nisi in volúntate, illud (74) praecipue intellegendum est,<br />
quod iusta damnatio consecuta est. Hoc enim per unum hominem introivit in<br />
mundum (cf. Rom 5,12): quanquam et hoc peccatum quo consentitur peccati<br />
concupiscentiae, non nisi volúntate committitur. Propter hoc et alio loco dixi:<br />
Non igitur nisi volúntate peccatur (9,12).<br />
3. Itemque alio loco ipsam voluntatem definivi dicens: Voluntas est animi<br />
motus, cogente nullo, ad aliquid vel non amittendum vel (47) adipiscendum<br />
(9,14). Quod propterea dictum est, ut hac definitione volens a nolente discerneretur,<br />
et sic ad illos referretur intentio, qui primi in paradiso fuerunt humano<br />
generi origo malí, nullo cogente peccando, hoc est libera volúntate peccan-<br />
151 Ibid., 10,14.<br />
152 Ibid.<br />
Libro 1, 15 703<br />
primeros que en el paraíso fueron el origen del mal para el<br />
género humano, sin que nadie les obligara a pecar, esto es, a<br />
pecar por su libre voluntad, porque obraron también a sabiendas<br />
contra el precepto; y además aquel tentador los persuadió<br />
para hacerlo, pero no los obligó. En realidad, el que ha pecado<br />
por ignorancia puede decirse también sin ningún inconveniente<br />
que ha pecado sin querer, aunque quien ha obrado<br />
por ignorancia, sin embargo, ha obrado, también, voluntariamente;<br />
de este modo tampoco aquel pecado pudo existir sin la<br />
voluntad. «Voluntad que, según la definición, fue un movimiento<br />
del alma para no perder o para conseguir algún bien<br />
sin coacción alguna». Pues si no lo hubiese querido no lo<br />
hubiese hecho, ni fue coaccionado para hacerlo. Luego lo hizo<br />
porque quiso, aunque no pecó porque quiso, al ignorar que<br />
era un pecado lo que hizo. Así tampoco ese pecado pudo<br />
existir sin la voluntad, pero no la voluntad del pecado, sino la<br />
voluntad del hecho, que, sin embargo, fue un pecado, porque<br />
ese hecho es lo que no debió hacerse. En cuanto a todo el que<br />
peca a sabiendas, cuando puede resistir sin pecar al que le<br />
coacciona al pecado y sin embargo no lo hace, de cierto que<br />
peca voluntariamente, porque el que puede resistir no está<br />
obligado a ceder. En cambio, quien no puede resistir de buena<br />
voluntad a la pasión que lo arrastra, y por eso obra contra<br />
los preceptos de la justicia, ya comete el pecado, de tal<br />
manera que tiene también la pena del pecado. En consecuencia,<br />
es verdad clarísima que el pecado no puede existir sin la<br />
voluntad.<br />
4. Igualmente la definición del pecado cuando dije: «El<br />
pecado es la voluntad de retener o conseguir lo que prohibe<br />
do, quia et scientes contra praeceptum fecerunt, et Ule tentator suasit ut hoc<br />
fieret, non coegit (cf. Gen 3,1-6). Nam et qui nesciens peccavit, non incongruenter<br />
nolens peccasse dici potest, quamvis et ipse quod nesciens fecit,<br />
volens tamen fecit; ita nec ipsius esse potuit sine volúntate peccatum. Quae<br />
voluntas utique sicut definita est, animi motus fuit, nullo cogente, ad aliquid<br />
vel (75) non amittendum, vel adipiscendum. Quod enim si noluisset, non<br />
fecisset, non coactus est faceré. Quia voluit ergo fecit, etiamsi non quia voluit<br />
peccavit, nesciens peccatum esse quod fecit: ita nec tale peccatum sine volúntate<br />
esse potuit, sed volúntate facti, non volúntate peccati, quod tamen factum<br />
peccatum fuit; hoc enim factum est quod fieri non debuit. Quisquís autem<br />
sciens peccat, si potest cogentí ad peccatum sine peccato resistere, nec tamen<br />
facit, utique volens peccat, quoniam qui potest resistere, non cogitur cederé.<br />
Qui vero cogenti cupiditati bona volúntate resistere non potest, et ideo facit<br />
contra praecepta iustitiae, iam hoc ita peccatum est, ut sit etiam poena peccati.<br />
Quapropter peccatum sine volúntate esse non posse verissimum est.<br />
4. Itemque definitio peccati qua diximus: Peccatum est voluntas retinendi<br />
vel consequendi quod iustitia vetat, et unde liberum est abstinere (11,15), prop-