40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
698<br />
Las Retractaciones<br />
aunque, sin embargo, entendemos la gran diferencia que hay<br />
entre lo uno y lo otro.<br />
4. Igualmente lo de que «no hay duda de que todos los<br />
hombres son necios o sabios» 144 puede parecer que contradice<br />
a lo que se lee en el libro tercero de El libre albedrío: «Como si<br />
en la naturaleza humana no hubiese término medio entre la<br />
necedad y la sabiduría» 145 . Hablé así cuando investigaba sobre<br />
el primer hombre si fue creado sabio o necio, o ni lo uno ni lo<br />
otro; porque, siendo la necedad un gran defecto, en modo alguno<br />
se le puede llamar necio a quien fue creado sin defecto alguno,<br />
y tampoco aparece claro cómo le podemos llamar sabio a<br />
aquel que fue víctima de la seducción. Por eso quise decir en<br />
síntesis: «como si en la naturaleza humana no hubiese término<br />
medio entre la necedad y la sabiduría». Pensaba entonces también<br />
en los niños, a los cuales, aunque confesamos que contraen<br />
el pecado original, sin embargo no los podemos llamar<br />
propiamente ni sabios ni necios, porque todavía no usan el libre<br />
albedrío ni bien ni mal. Ahora, pues, he dicho que todos los<br />
hombres son o sabios o necios, queriendo que se entendiese a<br />
aquellos que tienen uso de razón, por la cual se distinguen de<br />
los animales, de modo que sean hombres; así como decimos que<br />
todos los hombres quieren ser felices. ¿Acaso en esta sentencia<br />
tan verdadera y clara hemos recelado de que se entiendan también<br />
los párvulos que todavía no son capaces de desearlo?<br />
corporis sensibus, et quod fíde dignis credimus testibus, dum tamen Ínter haec<br />
et illud quid distet intellegamus.<br />
(69) 4. ítem quod dixi: Nernini dubium est, omnes homines aut stultos<br />
esse aut sapientes (12,27), potest videri esse contrarium illi quod legitur in libro<br />
tertio de Libero Arbitrio: Quasi vero natura humana praeter stultitiam et sapientiam<br />
nullam tnediam recipiat affectionem (III 24,71). Sed illud íbi dictum<br />
est, ubi de primo homine quaerebatur utrum sapiens fuerit factus, ad stultus,<br />
an neutrum, quoniam nullo modo stultum dicere poteramus qui sine virio<br />
factus est, cum sit stulti(44Jtia magnum vitium; et sapientem quomodo diceremus<br />
qui potuit seduci, non satis apparebat. Ideoque ad compendium dicere<br />
volui, quasi vero natura humana praeter stultitiam et sapientiam nullam mediam<br />
recipiat affectionem. Intuebar quippe etíam párvulos, quos lícet confiteamur<br />
trahere origínale peccatum, tamen nec sapientes nec stultos possumus<br />
proprie dicere, nondum utentes libero arbitrio, seu bene seu male. Nunc<br />
autem aut sapientes aut stultos esse omnes homines dixi, eos volens intellegi<br />
qui íam ratione utuntur, qua discernuntur a pecoribus, ut homines sint, sicut<br />
dicimus beatos esse omnes homines velle. Nunquid (70) enim in hac sententia<br />
tam vera atque manifesta metuimus ne intellegantur et parvuli, qui hoc adhuc<br />
velle non possunt?<br />
144 Ibid., 12,27.<br />
145 De libero arbitrio 3,2471; Confess. 10,21,31; De Civ. Dei 10,1,1; In Ps. 32,2,15;<br />
CICERO, Tusculanae disputationes 5,10,28.<br />
Libro I, 14 699<br />
5. Al recordar en otro lugar los milagros que el Señor<br />
Jesús hizo cuando vivía aquí en la carne, añadí la frase: «¿Por<br />
qué, preguntarás, no se hacen ahora esos milagros?», y he<br />
respondido: «Porque no impresionarían si no fuesen algo extraordinario;<br />
y no serían algo extraordinario si fuesen ordinarios»<br />
146 . Con ello quise decir que ahora no se hacen ni tan<br />
grandes ni todos, pero no que ahora tampoco se haga ningún<br />
milagro 147 .<br />
6. Pero al final del libro digo: «Porque este discurso se<br />
alarga más de lo que pensaba, pongo punto final. Recuerda,<br />
sin embargo, que aún no pretendo comenzar a refutar a los<br />
maniqueos ni he examinado aún sus imposturas, así como<br />
tampoco he pretendido exponer elevados conceptos de la fe<br />
católica, sino que he querido únicamente, cuanto podía, desvanecer<br />
en ti la falsa opinión sobre los verdaderos cristianos<br />
insinuada en nosotros con menos torpeza que malicia, y a la<br />
vez despertar en ti la inquietud por el estudio de las grandes<br />
verdades divinas. Por lo cual este volumen queda así concluido;<br />
y cuando sea mayor la serenidad de tu espíritu, tal vez sea<br />
más expedito en lo demás» 148 . No he dicho esto como si aún<br />
no hubiese escrito nada contra los maniqueos, o no hubiese<br />
publicado nada sobre la doctrina católica, cuando tantos volúmenes<br />
publicados atestiguan que no me he callado sobre<br />
ambos asuntos. Lo que quise expresar en este libro, dedicado<br />
al amigo Honorato, es que no había empezado aún a refutar<br />
5. Alio loco cum" commemorassem, quae Dominus Iesus fecit cum hic<br />
esset in carne, adiunxi, dicens; Cur, inquis, ista modo non fiunt? Atque respondí:<br />
Quia non moverent nisi mira essent; si autem sólita essent, mira non<br />
essent (16,34). Hoc autem dixi, quia non tanta nec omnia modo, non quia<br />
nulla fiunt etíam modo.<br />
6. In fine autem libri: Sed quoniam sermo iste noster, inquam, multo<br />
processit longius quam putabam, hic finem libro faciamus, in quo memineris<br />
voló, nondum Manichaeos me coepisse refellere, et illas nugas nondum invasisse,<br />
ñeque de ipsa Catholica magnum aliquid aperuisse, sed voluisse tantummodo<br />
eruere tibi, si possem, falsam h opinionem de veris Chrtstianis malitiose aut<br />
imperite nobis insinuatam, et erigere ad magna quaedam et divina discenda.<br />
Quare hoc volumen ita sese habeat: placatiore autem (71) animo tuo facto, ero<br />
for[(>08]tassis in ceteris promptior (18,36). Haec non ita dixi, quasi nihil adversus<br />
Manichaeos adhuc seripsissem, vel nihil de doctrina catholica mandassem<br />
litteris, cum tot superius edita volumina de utraque re non me tacuisse<br />
testentur, sed in hoc libro ad illum scripto nondum Manichaeos refellere<br />
146<br />
De útil. cred. 16,34; cf. Hortensias, fragm. 59, en De Trinitate 13,4,7.<br />
147<br />
Ibid.<br />
148<br />
Ibid., 18,36; De Mor. manich.; De lib. arb.; De Gen. c. manich.; De ver. reí.<br />
a] Miracula add. CCL, CSEL.<br />
b] Falsam omití. CSEL.