40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
688 Las Retractaciones<br />
simamente que sólo ha de ser adorado con religión verdadera<br />
el único Dios verdadero, esto es: la Trinidad, Padre, Hijo y<br />
Espíritu Santo; y con cuánta misericordia suya ha concedido<br />
a los hombres, durante la presente economía temporal, la religión<br />
cristiana, que es la religión verdadera; y cómo el hombre<br />
debe ser preparado con dulzura para el mismo culto de Dios.<br />
En fin, este libro va principalmente contra las dos naturalezas<br />
de los maniqueos.<br />
2. En este libro digo en algún sitio: «Que te conste clara<br />
y evidentemente que no habría podido haber error alguno en<br />
religión, si el alma, en vez de a su Dios, no hubiera dado culto<br />
al alma, o al cuerpo, o a sus propias invenciones». Aquí entiendo<br />
por alma a toda criatura incorpórea, no en el sentido<br />
de las Escrituras, que, cuando no hablan en sentido metafórico,<br />
no sé si quieren entender por alma aquella por la cual<br />
viven los animales mortales, entre los cuales están también los<br />
hombres, mientras que son mortales. En cambio, poco después<br />
comprendí mejor y más brevemente el mismo sentido, cuando<br />
dije: «No sirvamos, pues, a la criatura, sino más bien al Creador,<br />
ni nos perdamos en nuestros vanos pensamientos; y ésa es<br />
la religión perfecta» 122 . Por supuesto que con una sola palabra<br />
he designado a una y a otra criatura, esto es, a la espiritual y<br />
a la corporal. Finalmente, lo que dije allí: «o a sus propias<br />
imaginaciones», lo dije aquí por esto: «ni nos perdamos en<br />
nuestros vanos pensamientos».<br />
3. He dicho también: «En el tiempo presente la religión<br />
cristiana es aquella cuyo conocimiento y práctica trae con toda<br />
Filium et Spiritum sanctum religione vera colendum: et quanta misericordia<br />
eius, per temporalem dispensationem concessa sit hominibus christiana religio,<br />
quae vera religio est, et ad eumdem cultutn Dei quemadmodum sit homo<br />
quadam vita sua* coaptandus. Máxime [603] tamen contra duas naturas<br />
Manichaeorum líber hic loquitur.<br />
2. In hoc libro quodam loco: Sit, ínquam, tibi manifestum atque perceptum,<br />
nullum errorem in religione esse potuisse, si anima pro Deo suo non coleret<br />
animatn, aut corpus, aut phantasmata sua (10,18). Hic animam pro universa<br />
creatura incorporalí posui non loquens more Scripturarum, quae animam<br />
quando non translato verbo utuntur, nescio utrum velint intellegí nisi (58) eam<br />
qua vivunt animalia mortalia (cf. lo 12,25), in quibus et nomines sunt, quamdiu<br />
mortales sunt. Paulo post (37) autem eumdem sensum melius sum breviusque<br />
complexus, ubi dixi (10,19): No« ergo creaturae potius quam Creatori<br />
serviamus, nec evanescamus in cogitationibus nostris (cf. Rom 1,25.21), et<br />
perfecta religio est. Creaturam quippe uno nomine utramque, id est spiritualem<br />
corporalemque significaví. Restat quod ibi dixi: aut phantasmata sua, propter<br />
quod hic dixi: nec evanescamus in cogitationibus nostris.<br />
122 Ibid., 10,18-19; De sermone Domini 2,15,50.<br />
a] Vita sua) suavitate CSEL.<br />
Libro I, 13 689<br />
seguridad y certeza la salvación» 123 ; esto lo dije según el nombre,<br />
no según la realidad misma que ese nombre significa.<br />
Porque la misma realidad, que se llama ahora religión cristiana,<br />
existía ya en los antiguos ni ha faltado nunca desde el<br />
origen del género humano hasta que vino el mismo Cristo en<br />
la carne, por quien la verdadera religión, que ya existía, comenzó<br />
a llamarse cristiana. En efecto, cuando los Apóstoles<br />
comenzaron a predicar, después de la resurrección y ascensión<br />
al cielo, y muchísimos creyeron en El, los discípulos fueron<br />
llamados cristianos por primera vez en Antioquía, como está<br />
escrito. Por eso dije: «En el tiempo presente la religión cristiana<br />
es aquélla», no porque no existiese antes, sino porque se<br />
llamó así después.<br />
4. En otro lugar digo: «Atiende, pues, diligente y piadosamente<br />
a lo que sigue, cuanto puedas, porque a esos tales<br />
ayuda Dios» 124 . No se ha de entender como si Dios ayudase<br />
únicamente a esos tales, piadosos y diligentes, cuando ayuda<br />
también a los que no son tales para que lo sean, esto es, para<br />
que lo busquen diligente y piadosamente; y a estos tales los<br />
ayuda para que lo encuentren.<br />
Igualmente en otro sitio digo: «que se puede concluir ya,<br />
por lo tanto, que, después de la muerte corporal que debemos<br />
al primer pecado, este cuerpo será restituido, a su tiempo y en<br />
su orden, a su primitivo estado de estabilidad» 125 . Lo cual ha<br />
3. ítem quod dixi: Ea est nostris temporibus christiana religio, quam cognoscere<br />
ac sequi securissima et certissima salus est, secundum hoc nomen dictum<br />
est, non secundum ipsam rem, cuius hoc nomen est. Nam res ipsa quae<br />
nunc christiana religio nuncupatur, erat apud antiquos, nec defuit ab initio<br />
generis humani, quousque ipse Christus veniret in carne, unde vera religio<br />
quae iam erat, coepit appellari christiana. Cum enim eum post resurrectionem<br />
ascensionemque in caelum coepissent Apostoli praedicare, et plurimi crederent,<br />
primum apud Antiochiam, sicut scriptutn est, appellati sunt discipuli<br />
Chri(59)stiani (cf. Act 11,26). Propterea dixi: Haec est nostris temporibus<br />
christiana religio; non quia prioribus temporibus non fuit, sed quia posterioribus<br />
hoc nomen accepit.<br />
4. Alio loco: Intende igitur, inquam, in haec quae sequuntur, diligenter et<br />
pie, quantum potes; tales enim adiuvat Deus (10,20). Quod non ita intellegendum<br />
est, quasi tantummodo tales adiuvet, cum adiuvet etiam non tales ut sint<br />
tales, id est, ut diligenter et pie quaerant: tales autem adiuvat ut inveniant.<br />
Itemque alibi: Deinde, inquam, iam erit consequens ut post mortem corporalem<br />
quam debemus primo peccato, tempore suo atque ordine suo hoc corpus restituatur<br />
pristinae stabilitati (12,25). Quod sic accipiendum est, quia etiam prístina<br />
^ Ibid., 10,19; Epist. 102,12-15.<br />
Ibid., 10,20; Quaestiones ad Simpíiáanum 1,2,21.<br />
Ibid., 12,25; cf. FLORUS LUGDUNENSIS, Expositio... 158r,2.