40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
670 Las Retractaciones<br />
2. En estos libros los temas tratados son tantos que<br />
muchas cuestiones incidentales, que, o no pude resolver o<br />
requerían entonces una larga explicación, serían pospuestas,<br />
para que, de una y otra parte, o desde todos los aspectos de<br />
aquellas cuestiones en las que no aparecía lo que era más<br />
conforme a la verdad, nuestro raciocinio se concluyese con<br />
esto: que, cualquiera que fuese la verdad, se debía creer y<br />
proclamar también que Dios es digno de alabanza. Ciertamente<br />
que fue suscitada esta discusión por aquellos que niegan<br />
que el mal tiene su origen en el libre albedrío de la voluntad;<br />
y, si es así, pretenden culpar a Dios, como autor de todas las<br />
naturalezas, queriendo de este modo, según el error impío de<br />
los maniqueos, introducir una naturaleza del mal inmutable y<br />
coeterna con Dios. Pero en cuanto a la gracia de Dios, con la<br />
que ha predestinado a sus elegidos de tal manera que El mismo<br />
prepara la voluntad de aquellos que usan en sí mismos ya<br />
del libre albedrío, nada se ha disputado en estos libros al lado<br />
de esta cuestión propuesta. Mas cuando da lugar a que se haga<br />
mención de esta gracia, se menciona, no como si se tratase de<br />
defenderla con un raciocinio bien trabajado. Porque una cosa<br />
es indagar de dónde viene el mal, y otra cómo se vuelve al bien<br />
primero o se llega a un bien mayor.<br />
2. In his librís ita multa disserta sunt, ut incidentes nonnullae quaestiones,<br />
quas vel enodare non poteram, vel longam sermocinationem in praesenti<br />
requirebant, ita differrentur, ut ex utraque parte, vel ex ómnibus earumdem<br />
quaestionum partibus, in quibus non apparebat quid potius congrueret veritati,<br />
ad hoc tamen ratiocínatio nostra concluderetur, ut quodlibet eorum<br />
verum esset, laudandus crederetur, vel etiam ostenderetur Deus. Propter eos<br />
quippe disputatio illa suscepta est, qui negant, ex libero voluntatis arbitrio<br />
mali originem duci, et Deum, si ita est, creatorem omnium naturarum culpandum<br />
esse contendunt: eo modo volentes secundum suae impietatis errorem<br />
(Manichaei enim sunt), immutabilem quamdam et Deo coaetemam (38) introducere<br />
mali naturam. De gratia vero Dei, qua suos electos sic praedestinavit,<br />
ut eorum, qui iam in eis utuntur libero arbitrio, ipse etiam praeparet<br />
voluntates (cf. Prov 8,35 sec. LXX), nihil in his libris disputatum est propter<br />
hoc proposita quaestione. Ubi autem incidít locus ut huius gratiae fieret commemoratio,<br />
transeunter commemorata est; non, quasi inde ageretur, operosa<br />
ratiocinatione defensa. Aliud est enim quaerere, unde sit malum; et aliud est<br />
quaerere, unde redeatur ad pristinum, vel ad maius perveniatur bonum.<br />
la De dono perseverantiae (años 428-429), 26-30. Directamente San Agustín se propone<br />
refutar a los maniqueos, que niegan el libre albedrío y pretenden hacer a Dios responsable<br />
del mal y del pecado. Contra ellos insiste defendiendo la libertad. Las Retractaciones<br />
se detienen extensamente a aclarar en qué sentido habla de la libertad; y, aunque<br />
no hable expresamente de la gracia, se está refiriendo a ella, para concluir: «Ved cómo,<br />
antes de aparecer la herejía pelagiana, ya me he expresado como si esta obra fuera<br />
directamente contra ella» (Retract. 9,6); De libero arbitrio 1,2,4; 1,16,35; 3,16,46;<br />
3,22,65; Confess. 5,5,8; 5,7,12; De dono perseverantiae 11,27.<br />
Libro l, 9 671<br />
3. Por tanto, los nuevos herejes pelagianos, que exponen<br />
el libre albedrío de la voluntad de manera que no dejan lugar a<br />
la gracia de Dios, cuando afirman a veces que ésta se nos da<br />
según nuestros méritos, no se gloríen como si yo hubiese defendido<br />
su causa, porque en estos libros y a favor del libre albedrío<br />
he dicho muchas cosas que exigía el tema de aquella discusión.<br />
Dije, en efecto, en el libro primero: «los crímenes son vengados<br />
por la justicia de Dios», y añadí: «y no serían castigados con<br />
justicia si no fueran hechos por la voluntad» lb . Lo mismo, cuando<br />
demuestro que la buena voluntad es un bien tan grande que<br />
se debería anteponer con razón a todos los bienes corpóreos y<br />
externos, he dicho: «por tanto, ves ya, según creo, que está<br />
determinado en nuestra voluntad que gocemos o carezcamos de<br />
este bien tan grande y verdadero. Porque ¿qué hay tan en la<br />
voluntad como la misma voluntad?» ' 7<br />
Y en otro lugar: «¿qué razón hay para dudar, aun cuando<br />
nunca hayamos sido sabios, de que nosotros merecemos y<br />
vivimos por la voluntad o una vida honrosa y bienaventurada<br />
o una vida desdichada y miserable?» 78 También digo: «De lo<br />
cual se deduce que todo el que quiere vivir recta y honestamente,<br />
si él quiere quererlo sobre las cosas fugaces, que consiga<br />
tan gran fortuna con tanta facilidad que, para él, poseer<br />
lo que quiso no sea otra cosa que el mismo querer» 79 .<br />
Dije igualmente en otra parte: «porque aquella ley eterna,<br />
a cuya consideración ya es tiempo de volver, ha establecido de<br />
3. Quapropter novi haeretici Pelagiani, qui liberum sic asserunt voluntatis<br />
arbitrium, ut gratiae Dei non relinquant locum, quandoquidem eam secundum<br />
merita nostra dari asserunt, non se extollant, quasi eorum egerim causam,<br />
quia multa in his libris dixi pro libero arbitrio, quae illius disputationis<br />
causa poscebat. Dixi quippe in libro primo, malefacta iustitia Dei vindicad; et<br />
addidi: Non enim iuste vináicarentur, nisi fierent volúntate (I 1,1). ítem cum<br />
ipsam bonam voluntatem tam magnum bonum esse monstrarem, ut ómnibus<br />
corporeis et externis bonis mérito anteponeretur, dixi; Vides igitur iam, ut (39)<br />
existimo, in volúntate nostra esse constitutum, ut hoc vel fruamur vel careamus<br />
tanto et tam vero bono: quid enim tam in volúntate quam ipsa voluntas sita est?<br />
(I 12,26). Et alio loco: Quid ergu causae est, inquam, cur dubitandum putemus,<br />
etiam si nunquam ante sapientes fuimus, volúntate nos tamen laudabilem et<br />
beatam vitam, volúntate turpem et miseram mereri ac [596] degere? (I 13,28).<br />
ítem alio loco: Ex quo conficitur, inquam, ut quisquís recte honesteque vult<br />
vivere, si id se velle prae fugacibus rebus velit; assequatur tantam rem tanta<br />
facilítate, ut nihil aliud ei, quam ipsum velle, sit habere quod voluit (Ib., 29).<br />
Itemque alibi dixi: Hoc enim aeterna lex tila, ad cuius considerationem rediré<br />
n Ibid., 1,12,25-26.<br />
77 Ibid., 1,13,28-29.<br />
78 Ibid.<br />
" Ibid.