12.06.2013 Views

40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital

40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital

40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

648 Las Retractaciones<br />

la triste condición de nuestra naturaleza vino, con razón, del<br />

pecado original. He dicho también: «no debe ser objeto de<br />

culto y sí completamente rechazado todo lo que ven los ojos<br />

mortales, todo lo que perciben los sentidos» 8 , y debería decir:<br />

«todo lo que perciben los sentidos del cuerpo mortal», porque<br />

también está el sentido del alma 9 ; pero entonces hablaba según<br />

la costumbre de aquellos que llaman sentidos solamente a los<br />

del cuerpo, y sensibles sólo a las cosas corporales. Y al hablar<br />

de este modo sólo resulta algo claro para los que emplean esa<br />

frase.<br />

También dije: «¿qué te parece que es vivir felizmente sino<br />

vivir conforme a lo más noble que hay en el hombre?» 10 Y<br />

poco más adelante, al explicar lo de «qué hay más noble en el<br />

hombre», añado: «¿quién dudará de que nada hay mejor en el<br />

hombre que aquella parte del alma a cuyo señorío debe obedecer<br />

todo lo demás que hay en el hombre?» Pues, para que<br />

no me pidas otra definición, esta parte puede llamarse «sentido<br />

del alma o razón» 11 . Esto es verdad: que en la naturaleza<br />

humana nada hay mejor que el sentido del alma o la razón.<br />

Pero no ha de vivir según su natural el que quiera vivir felizmente;<br />

de lo contrario, vive según el hombre, cuando debe<br />

vivir según Dios para poder llegar a ser feliz. Para alcanzar la<br />

felicidad, nuestro espíritu no debe sentirse satisfecho de sí<br />

mismo, sino sometido a Dios.<br />

Itemque illic quod dixi: Nihil omnino colendum esse, totumque abiciendum<br />

quidquid mortalibus oculis cernitur, quidquid idlus sensus [586] attingit (Ibid.,<br />

n. 3), addenda erant verba, ut diceretur: quidquid mortalis corporis ullus sensus<br />

attingit; est enim sensus et mentís (cf. Tob 2,10-11; 4; Ps 12,4;<br />

Eph 1,18). Sed eorum more tune loquebar, qui sensum non nisí corporis<br />

dicunt, et sensibilia non nisi corporalia. Itaque ubicumque sic locutus sum,<br />

parum est ambiguitas evitata, nisi apud eos quorum consuetudo est locutionis<br />

huius. ítem dixi: Quid censes aliud esse beate vivere, nisi secundum id quod in<br />

homine optimum est, vivere? Et quid dixerim: in hotnine esse optimum, paulo<br />

post explícans: Quis, inquam, dubitaverit, nihil esse aliud hominis optimum,<br />

quam eam partem animi, cui dominanti obtemperare convenit cetera quaeque<br />

in homine sunt? Haec autem, ne aliam postules definitionem, mens (14) aut<br />

ratio dici potest (I 2,5). Hoc quidem verum est; nam quantum attinet<br />

ad hominis naturam, nihil est in eo melius quam mens et ratio, sed non<br />

secundum ipsam debet vivere, qui beate vult vivere, alioquin secundum homínem<br />

vivit, cum secundum Deum vivendum sit (cf. 1 Petr 4,6), ut possit<br />

s S. AUG., De duabus animabus 2,2,3; cf. PLATO, De república 533d; PLOTINUS, Enead.<br />

6,8(39) 19; ORÍGENES, De principas 1,1,7.<br />

9 Ibid., De ordine 2,4,11; Soliloquia 1,6,12.<br />

10 Ibid., Contra Acad. 2,5; De moribus Ecclesiae catholicae et de moribus manichaeo-<br />

rum. 11 Ibid.<br />

Libro I, 1 649<br />

Respondiendo a mi interlocutor he dicho también: «ciertamente<br />

no está equivocado; y desearía de corazón que el pronóstico<br />

te sirva para el futuro» 12 . Aunque esto no lo dije en<br />

serio, sino de broma, sin embargo no quisiera emplear más esa<br />

palabra, puesto que no recuerdo haber leído pronóstico ni en<br />

nuestras Sagradas Escrituras ni en los escritos de comentarista<br />

eclesiástico alguno, aunque se llame abominación la que se<br />

encuentra con frecuencia en los libros divinos.<br />

3. En el libro segundo es completamente inútil y estúpida<br />

«la fabulilla sobre la Filocalia y la Filosofía como hermanas<br />

gemelas, engendradas de un mismo padre» 15 . Porque o la<br />

llamada Filocalia es una broma y, por tanto, de ningún modo<br />

gemela de la Filosofía; o, si hay que respetar este nombre,<br />

porque en latín significa el amor de la belleza, y designa la<br />

verdadera y suma belleza de la sabiduría, Filocalia es en las<br />

cosas incorpóreas y supremas lo mismo que Filosofía; y en<br />

manera alguna son como dos hermanas. En otro pasaje, tratando<br />

del alma, dije: «regresará más segura al cielo» 14 . Debería<br />

haber dicho con más propiedad «irá», en vez de «regresará»,<br />

porque hay quienes piensan que las almas humanas<br />

caídas o arrojadas del cielo por sus pecados están encerradas<br />

en los cuerpos mortales 15 . Pero no he dudado en decirlo,<br />

ad beatitudinem pervenire; propter quam consequendam non seipsa debet<br />

esse contenta, sed Deo mens nostra subdenda est. ítem respondens ei, cum<br />

quo disputabatur: Hic plañe, inquam, non erras; auod ut tibi ornen sit ad<br />

reliqua, libenter optaverim (I 4,11). Hoc licet non serio, sed ioco dictum sit,<br />

nollem tamen eo verbo uti. Ornen quippe me legisse non recoló, sive in sacris<br />

Litterís nostris (cf. 3 Reg 20,33), sive in sermone cuiusquam ecclesiastici<br />

disputatoris: quamvis abominatio inde sit dicta, quae in divinis Libris assidue<br />

reperitur.<br />

3. In secundo autem libro prorsus inepta est et insulsa illa quasi fábula<br />

de Philocalia et Philosophia, quod sint germanae et eodem párente procreatae<br />

(II 3,7). Aut enim philocalia quae dicitur, non nisi in nugis est, et<br />

ob hoc philosophiae nulla ratione (15) germana, aut si propterca est hoc<br />

nomen honorandum, quia latine interpretatum, amorem significat pulchritudinis,<br />

et est vera ac summa sapientiae pulchri[587]tudo; eadem ipsa est<br />

in rebus incorporalibus atque summis philocalia quae philosophia, ñeque<br />

ullo modo sunt quasi sórores duae. Alio loco de animo, cum agerem dixi:<br />

Securior rediturus in caelum (II 9,22). Iturus autem, quam, rediturus dixissem<br />

12 Ibid., Contra Acad. 1,4. El empleo de la palabra «ornen» (pronóstico) no le agrada<br />

a San Agustín porque no lo encuentra en la Biblia según los LXX que suele citar,<br />

aunque sabe y acepta que viene en la Vulgata de San Jerónimo; 3 Reg 20,33.<br />

13 Ibid., 2,3,7.<br />

11 Ibid., 2,9,22.<br />

15 Ibid., Epist. 166,27; cf. PLOTINUS, Ennead. 4,8(6); POKPHIKIUS en S. AUG., De Civ.<br />

Dei 10,30; 22,27; ORÍGENES, De principas 1,6,2-3.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!