12.06.2013 Views

40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital

40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital

40. Escritos varios - Biblioteca Católica Digital

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

644 Las Retractaciones<br />

2. Que cada cual tome como quiera lo que hago; a mí<br />

en este caso me ha convenido tener presente aquella sentencia<br />

del Apóstol donde dice: Si nos juzgamos a nosotros mismos,<br />

no seremos juzgados por el Señor. Y también lo que está<br />

escrito: En mucho hablar no faltará pecado, me aterra muchísimo,<br />

no por que haya escrito mucho, o porque muchas cosas<br />

que yo no he dictado, sin embargo, también han sido escritas<br />

como dichas por mí. Y lejos de mí llamar palabrería a las<br />

palabras necesarias, cualquiera que sea su multitud y prolijidad.<br />

Sino que temo precisamente esta sentencia de la Escritura<br />

Santa porque de tantas discusiones mías, sin duda que se<br />

pueden recoger muchas frases, que, aunque no sean falsas, sí<br />

pueden parecerlo o ser tenidas como inútiles. Pues ¿a quién<br />

de sus fieles no ha aterrado el Señor cuando dice: De toda<br />

palabra ociosa que dijere el hombre dará cuenta en el día del<br />

juicio? De donde también su apóstol Santiago dice: que todo<br />

hombre sea pronto para escuchar y tardo para hablar. Y en otro<br />

lugar añade: No queráis haceros muchos los maestros, hermanos<br />

míos, sabiendo que seréis juzgados más severamente. Porque<br />

todos faltamos muchas veces. Si alguno no falta al hablar,<br />

ése es un hombre perfecto. Yo no me atribuyo tanta perfección,<br />

ni siquiera ahora que ya soy viejo, mucho menos cuando<br />

de joven comencé a escribir o a hablar al pueblo. Y tanta<br />

responsabilidad me echaban que, cuando había que hablar al<br />

pueblo en cualquier parte, estando yo presente, rarísima era<br />

(8) 2. Sed, ut volet, quisque accipiat hoc quod fació; me tamen apostolicam<br />

illam sententiam et in hac re oportuit intueri, ubi ait: Si nos ipsos<br />

iudkaremus, a Domino non iudicaremur (1 Cor 11,31). Illud etiam quod<br />

scriptum est: Ex multiloquio non effugies peccatum (Prov 10,19), terret me<br />

plurimum; non quia multa scripsi, vel quia multa etiam, quae dictata non sunt,<br />

tamen a me dicta conscripta sunt (absit enim ut multiloquium deputem,<br />

quando necessaria dícuntur, [584] quantalibet sermonum multitudine ac<br />

prolixitate dicantur): sed istam sententiam Scripturae sanctae propterea timeo,<br />

quia de tam multis disputationibus meis sine dubio multa colligi possunt, quae<br />

si non falsa, et certe videantur, sive etiam convincantur non necessaria. Quem<br />

vero Christus fidelium suorum non terruit, ubi ait: Omne verbum otiosum<br />

quodcumque dixerit homo, (6) reddet pro eo rationem in die iudicii? (Mat<br />

12,36). Unde et eius apostolus Iacobus: Sit, inquit, omnis homo velox ad<br />

audiendum, tardus autem ad loquendum (Iac 1,19). Et alio loco: Nolite, inquit,<br />

plures magistri (9) fieri, fratres mei, scientes quoniam maius iudicium sumitis.<br />

In multis enim offendimus omnes. Si quis in verbo non offendit, hic perfectus<br />

est vir (Ib 3,1-2). Ego mihi hanc perfectionem nec nunc arrogo, cum iam sim<br />

senex: quanto minus cum iuvenis coepi scribere, vel apud populos dícere;<br />

tantumque mihi tributum est, ut ubicumque me praesente loqui opus esset ad<br />

populum, rarissime tacere atque alios audire permitterer, et esse velox ad<br />

audiendum, tardus autem ad loquendum. Restat igitur ut me ipse iudicem sub<br />

Prólogo 645<br />

la vez que se me permitía callar y escuchar a los demás, y ser<br />

pronto para oír y tardo para hablar. Me queda, por lo tanto,<br />

juzgarme a mí mismo a los pies del único Maestro, cuyo juicio<br />

sobre mis faltas quiero evitar. Porque entiendo que entonces<br />

llegan a ser muchos los maestros, cuando existen pareceres<br />

diversos y opuestos entre sí. Mas cuando todos coinciden y<br />

dicen la verdad, entonces no se apartan del magisterio del<br />

único Maestro verdadero. En cambio, faltan, no cuando hablan<br />

mucho de El, sino cuando añaden algo de su cosecha.<br />

Sin duda que, de este modo, de la palabrería pasan también<br />

a la falsedad.<br />

3. Por otra parte, además he querido escribir esta obra<br />

para ponerla en manos de los hombres, a quienes no puedo<br />

reclamar los libros que he publicado para corregirlos. Tampoco<br />

omito las obras que escribí cuando, siendo aún catecúmeno<br />

y, dejada toda esperanza terrena que ambicionaba, todavía<br />

estaba hinchado con los gustos literarios del siglo, porque aquellos<br />

escritos llegaron también a conocimiento de copistas y lectores,<br />

y son leídos con provecho, si se les disculpa algunas<br />

faltas, o con tal de no adherirse a ellas cuando no se las disculpa.<br />

Por todo lo cual, quienquiera que los lea, que no me imite<br />

en mis errores, sino en mi progreso hacia lo mejor. Porque<br />

quien lea mis opúsculos por el orden en que los escribí, encontrará<br />

tal vez cómo he ido progresando al escribirlos. Y para que<br />

lo pueda comprobar, en lo posible procuraré que llegue a conocer<br />

ese mismo orden en esta obra 5 .<br />

[585] magistro uno (cf. Mt 23,8), cuius de offensionibus meis iudicium evadere<br />

cupio. Magistros autem plures tune fieri existimo, cum diversa atque<br />

inter se adversa sentiunt. Cum vero idipsum dicunt omnes (cf. 1 Cor 1,10),<br />

et verum dicunt, ab unius veri magistri magisterio non recedunt. Offendunt<br />

autem, non cum illius multa dicunt, sed cum addunt sua (cf. lo 8,44). Sic<br />

quippe incidunt ex multñoquio etiam in falsiloquium.<br />

3. Scribere autem ista mihi placuit, ut haec emittam in manus hominum,<br />

a quibus ea quae iam edidi, revocare emendanda non possum. Nec<br />

illa sane praetereo, quae catechumenus iam, licet relicta spe quam [586]<br />

terrenam gerebam, sed adhuc secularium litterarum inflatus consuetudine<br />

scripsi, quia et ipsa exierunt in notítiam describentium atque legentium,<br />

et leguntur utiliter, si nonnullis ignoscatur; vel si non ignoscatur, non tamen<br />

inhaereatur erratis. Quapropter quicumque ista lecturi sunt, non me imitentur<br />

errantem, sed in melius proficientem. Inveniet enim fortasse quo(7)modo<br />

scribendo profecerim, quisquís opuscula mea, ordine quo scripta sunt, legerit.<br />

Quod ut possit, hoc opere, quantum potero, curabo ut eumdem ordinem<br />

noverit.<br />

' «Confieso que me esfuerzo por pertenecer al número de aquellos que escriben<br />

progresando y progresan escribiendo... Dios me otorgue lo que deseo, a saber, recoger

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!