08.06.2013 Views

LIBRO DE RESÚMENES Enlace pdf - Seea.es

LIBRO DE RESÚMENES Enlace pdf - Seea.es

LIBRO DE RESÚMENES Enlace pdf - Seea.es

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ENEMIGOS NATURALES <strong>DE</strong> LA PROCESIONARIA <strong>DE</strong>L PINO EN EL<br />

NORTE <strong>DE</strong> VALENCIA (ESPAÑA)<br />

LÓPEZ-SEBASTIÁN, E. 1 ; SELFA, J. 1 ; FRAGO, E. 1 ; TORMOS, J. 2 ; GUARA, M. 3 ;<br />

CURRÁS, R. 3<br />

1<br />

Universitat de València, Facultat de Biologia, Departament de Zoologia, Laboratori<br />

d’Entomologia, Dr. Moliner 50, 46100-Burjassot (València), Spain<br />

2<br />

Universidad de Salamanca, Facultad de Biología, Unidad de Zoología, 37071-Salamanca,<br />

Spain.<br />

3<br />

Universitat de València, Facultat de Biologia, Departament de Botànica, Dr. Moliner 50,<br />

46100-Burjassot (València), Spain.<br />

En la pr<strong>es</strong>ente comunicación se ofrecen los r<strong>es</strong>ultados del seguimiento de la<br />

proc<strong>es</strong>ionaria del pino, Thaumetopoea pityocampa (Denis et Schiffermüller)<br />

(Lepidoptera, Notodontidae), y de su complejo asociado de enemigos natural<strong>es</strong>, que<br />

fueron obtenidos a lo largo de varios años en cuatro masas de pino negro situadas<br />

en el Norte de la provincia de Valencia (España). La inv<strong>es</strong>tigación fue d<strong>es</strong>arrollada<br />

en parte con cargo al Proyecto de I+D GV99-129-1-03 subvencionado por la<br />

Generalitat Valenciana.<br />

La mortalidad natural de la plaga afectó al 34-60% del total mu<strong>es</strong>treado, y el<br />

complejo de enemigos natural<strong>es</strong> <strong>es</strong>tuvo compu<strong>es</strong>to principalmente por insectos<br />

parasitoid<strong>es</strong> que atacaron cualquier fase de d<strong>es</strong>arrollo del fitófago: ooparasitoid<strong>es</strong><br />

(5.9-14.3%), y parasitoid<strong>es</strong> larval<strong>es</strong> y larval-pupal<strong>es</strong> (10.3-53.1%). De las 9<br />

<strong>es</strong>peci<strong>es</strong> de parasitoid<strong>es</strong> encontradas, d<strong>es</strong>tacaron por su importancia Ooencyrtus<br />

pityocampae (Mercet) (Hymenoptera, Encyrtidae), Phryxe caudata (Rondani)<br />

(Diptera, Tachinidae), y Villa sp. (Diptera, Bombyliidae). Asimismo, el <strong>es</strong>tudio del<br />

complejo se completó con dos <strong>es</strong>peci<strong>es</strong> de Orthoptera Tettigoniidae que<br />

depredaron pu<strong>es</strong>tas de huevos, con unas tasas que alcanzaron un promedio de<br />

unos 30 huevos por pu<strong>es</strong>ta.<br />

Aunque todos <strong>es</strong>tos antagónicos biológicos influyeron en las fluctuacion<strong>es</strong><br />

periódicas de las poblacion<strong>es</strong>, no se le pudo atribuir a ninguno de ellos un papel<br />

determinante por su eficacia, ya que tanto las tasas de parasitismo y depredación<br />

como la composición en <strong>es</strong>peci<strong>es</strong> del complejo se mostraron muy variabl<strong>es</strong> en<br />

función de los años y de los nivel<strong>es</strong> de inf<strong>es</strong>tación.<br />

Palabras-clave: Thaumetopoea pityocampa, pino negro, parasitismo, depredación,<br />

España<br />

195

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!