descargar en PDF - Centro de Estudios del Jiloca
descargar en PDF - Centro de Estudios del Jiloca
descargar en PDF - Centro de Estudios del Jiloca
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hidrogeología<br />
Manantiales <strong>de</strong>l <strong>Jiloca</strong>:<br />
Ojos <strong>de</strong> Monreal, Caminreal, Fu<strong>en</strong>tes Claras y El Poyo <strong>de</strong>l Cid<br />
Están consi<strong>de</strong>rados P.I.G. <strong>de</strong> importancia local (excepto los <strong>de</strong><br />
Caminreal), aunque ninguno <strong>de</strong> ellos goza <strong>de</strong> figura <strong>de</strong> protección<br />
alguna. Las aguas subterráneas que afloran pert<strong>en</strong>ec<strong>en</strong> a la unidad<br />
sept<strong>en</strong>trional, <strong>de</strong>l sistema acuífero <strong>de</strong> Monreal-Gallocanta (el <strong>de</strong><br />
mayor superficie <strong>de</strong> la cu<strong>en</strong>ca <strong>de</strong>l Ebro). El aflorami<strong>en</strong>to se<br />
produce gracias a accid<strong>en</strong>tes tectónicos transversos a la fosa <strong>de</strong>l<br />
<strong>Jiloca</strong>.<br />
D<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> este sistema, pert<strong>en</strong>ec<strong>en</strong> al subsistema <strong>de</strong>l valle <strong>de</strong>l<br />
<strong>Jiloca</strong> con unos recursos potables anuales <strong>de</strong> 40 hm 3 /año.<br />
Los <strong>de</strong> Caminreal (Ojos <strong>de</strong> la Rifa) son los mayores <strong>en</strong> superficie y<br />
los <strong>de</strong> Monreal <strong>de</strong>l Campo los <strong>de</strong> mayor caudal sali<strong>en</strong>te. A estos<br />
dos se un<strong>en</strong> los Ojos <strong>de</strong> Fu<strong>en</strong>tes Claras y los Ojos <strong>de</strong> El Poyo <strong>de</strong>l<br />
Cid, <strong>de</strong> m<strong>en</strong>or ext<strong>en</strong>sión y caudal que los anteriores.<br />
Fu<strong>en</strong>te <strong>de</strong> Cella<br />
Geología<br />
Fu<strong>en</strong>te <strong>de</strong> Cella. Fue<br />
utilizada ya <strong>en</strong> época<br />
musulmana, aunque la<br />
construcción <strong>de</strong>l pretil<br />
elíptico <strong>de</strong> sillería y los<br />
cárcavos fue realizada<br />
por el ing<strong>en</strong>iero italiano<br />
Domingo Ferrari <strong>en</strong><br />
1729. De esta fu<strong>en</strong>te<br />
part<strong>en</strong> tres acequias: El<br />
Caudo, Las Granjas y la<br />
acequia madre o «río<br />
Cella», cuyas aguas<br />
riegan las más <strong>de</strong> 46.000<br />
Ha. <strong>de</strong> tierras <strong>de</strong> labor<br />
correspondi<strong>en</strong>tes a los<br />
siete pueblos <strong>de</strong>l Alto<br />
<strong>Jiloca</strong><br />
Punto <strong>de</strong> Interés geológico <strong>de</strong> importancia regional, se trata <strong>de</strong> un gran pozo artesiano, el<br />
mayor <strong>de</strong> Europa, correspondi<strong>en</strong>te a una surg<strong>en</strong>cia kárstica <strong>de</strong> las aguas <strong>de</strong>l subsistema<br />
acuífero Cella-Molina <strong>de</strong> Aragón, cuya salida está favorecida por la pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> fallas<br />
activas <strong>de</strong> dirección NO-SE <strong>en</strong> las calizas jurásicas.<br />
61