05.06.2013 Views

Opciones de Titulación en la UNAM - PVE - UNAM

Opciones de Titulación en la UNAM - PVE - UNAM

Opciones de Titulación en la UNAM - PVE - UNAM

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

004<br />

CUADERNOS<br />

BáSICOS DE<br />

ADMINISTRACIÓN<br />

ESCOLAR<br />

UNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICO<br />

SECRETARÍA GENERAL<br />

DIRECCIÓN GENERAL DE ADMINISTRACIÓN ESCOLAR<br />

<strong>Opciones</strong> <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong><br />

Faculta<strong>de</strong>s y Escue<strong>la</strong>s


004<br />

CUADERNOS<br />

BáSICOS DE<br />

ADMINISTRACIÓN<br />

ESCOLAR<br />

UNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICO<br />

SECRETARÍA GENERAL<br />

DIRECCIÓN GENERAL DE ADMINISTRACIÓN ESCOLAR<br />

<strong>Opciones</strong> <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong><br />

Faculta<strong>de</strong>s y Escue<strong>la</strong>s


Directorio <strong>UNAM</strong><br />

Dr. José Narro Robles<br />

Rector<br />

Dr. Sergio M. Alcocer Martínez <strong>de</strong> Castro<br />

Secretario G<strong>en</strong>eral<br />

Lic. Enrique <strong>de</strong>l Val B<strong>la</strong>nco<br />

Secretario Administrativo<br />

Mtro. Javier <strong>de</strong> <strong>la</strong> Fu<strong>en</strong>te Hernán<strong>de</strong>z<br />

Secretario <strong>de</strong> Desarrollo Institucional<br />

M.C. Ramiro Jesús Sandoval<br />

Secretario <strong>de</strong> Servicios a <strong>la</strong> Comunidad<br />

Lic. Luis Raúl González Pérez<br />

Abogado G<strong>en</strong>eral<br />

© <strong>UNAM</strong>/ Secretaría G<strong>en</strong>eral/ DGAE<br />

Coordinación G<strong>en</strong>eral: Dr. Isidro Ávi<strong>la</strong> Martínez<br />

Responsable <strong>de</strong> <strong>la</strong> publicación: Lic. Ivonne Ramírez W<strong>en</strong>ce<br />

Información:<br />

Secretarios <strong>de</strong> Servicios Esco<strong>la</strong>res <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Faculta<strong>de</strong>s y Escue<strong>la</strong>s<br />

Sistematización <strong>de</strong> <strong>la</strong> información y redacción:<br />

Lic. Ivette González Parada, Lic. Hilda Laura Castillo Díaz,<br />

Lic. Ana María Hernán<strong>de</strong>z López y Sra. Marice<strong>la</strong> Tabares Muñoz<br />

Cuidado <strong>de</strong> <strong>la</strong> edición<br />

Lic. Ana María Hernán<strong>de</strong>z López<br />

Diseño: Andrés Mario Ramírez Cuevas<br />

Impresión: Grupo San Jorge<br />

México, D.F., febrero <strong>de</strong> 2011<br />

1ª. impresión: 600 ejemp<strong>la</strong>res<br />

Directorio DGAe<br />

Dr. Isidro Ávi<strong>la</strong> Martínez<br />

Director G<strong>en</strong>eral<br />

Lic. Ivonne Ramírez W<strong>en</strong>ce<br />

Subdirectora <strong>de</strong> Coordinación,<br />

Desarrollo y Análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> Información<br />

Subdirección <strong>de</strong> Registro y Aplicación<br />

<strong>de</strong>l Exam<strong>en</strong> <strong>de</strong> Selección<br />

C.P. Agustín Mercado<br />

Subdirector <strong>de</strong> Certificación y Control Docum<strong>en</strong>tal<br />

Mat. Yo<strong>la</strong>nda Val<strong>en</strong>cia Agui<strong>la</strong>r<br />

Subdirectora <strong>de</strong> Sistemas <strong>de</strong> Registro Esco<strong>la</strong>r<br />

Lic. Balfred Santael<strong>la</strong> Hinojosa<br />

Jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> Unidad <strong>de</strong> Administración<br />

<strong>de</strong>l Posgrado<br />

Sr. Carlos Cruz Santos<br />

Subdirector <strong>de</strong> Diseño <strong>de</strong> Proyectos<br />

Lic. Sergio Rodríguez Medina<br />

Jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> Unidad Administrativa


Índice<br />

Pres<strong>en</strong>tación<br />

7<br />

Facultad <strong>de</strong> Arquitectura<br />

9<br />

Escue<strong>la</strong> Nacional <strong>de</strong> Artes Plásticas<br />

27<br />

Facultad <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias<br />

31<br />

Facultad <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Sociales<br />

39<br />

Facultad <strong>de</strong> Química<br />

43<br />

Facultad <strong>de</strong> Contaduría y Administración<br />

47<br />

Facultad <strong>de</strong> Derecho<br />

57<br />

Facultad <strong>de</strong> Economía<br />

61


Escue<strong>la</strong> Nacional <strong>de</strong> Enfermería y Obstetricia<br />

65<br />

Facultad <strong>de</strong> Filosofía y Letras<br />

75<br />

Facultad <strong>de</strong> Ing<strong>en</strong>iería<br />

81<br />

Facultad <strong>de</strong> Medicina<br />

89<br />

Escue<strong>la</strong> Nacional <strong>de</strong> Música<br />

93<br />

Facultad <strong>de</strong> Odontología<br />

101<br />

Escue<strong>la</strong> Nacional <strong>de</strong> Trabajo Social<br />

107<br />

Facultad <strong>de</strong> Medicina Veterinaria y Zootecnia<br />

115<br />

Facultad <strong>de</strong> Psicología<br />

121<br />

Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Cuautitlán<br />

125<br />

Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Acatlán<br />

133


Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Iztaca<strong>la</strong><br />

141<br />

Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Aragón<br />

155<br />

Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Zaragoza<br />

159<br />

Instituto <strong>de</strong> Biotecnología<br />

169<br />

C<strong>en</strong>tro P<strong>en</strong>insu<strong>la</strong>r <strong>en</strong> Humanida<strong>de</strong>s<br />

y Ci<strong>en</strong>cias Sociales<br />

173<br />

C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Física Aplicada y Tecnología Avanzada<br />

177<br />

C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Investigaciones <strong>en</strong> Ecosistemas<br />

183


Pres<strong>en</strong>tación<br />

La <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> Universidad Nacional Autónoma <strong>de</strong> México, es el último<br />

proceso que “cuyos objetivos… son: valorar <strong>en</strong> conjunto los conocimi<strong>en</strong>tos<br />

g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>tante <strong>en</strong> su carrera; que éste <strong>de</strong>muestre su capacidad para<br />

aplicar los conocimi<strong>en</strong>tos adquiridos y que posee criterio profesional”. 1<br />

La obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> un Título Universitario es un acontecimi<strong>en</strong>to que ti<strong>en</strong>e<br />

una relevancia <strong>en</strong> el ámbito personal para cada uno <strong>de</strong> los nuevos profesionistas<br />

formados <strong>en</strong> nuestra Universidad, así como para <strong>la</strong> sociedad, que recibe<br />

personas preparadas para at<strong>en</strong><strong>de</strong>r los problemas sociales <strong>de</strong> nuestro país.<br />

Por lo antes expuesto, resulta relevante <strong>la</strong> publicación <strong>de</strong> un docum<strong>en</strong>to<br />

que integre <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción que a <strong>la</strong> fecha se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran autorizadas<br />

por los Consejos Técnicos <strong>de</strong> Faculta<strong>de</strong>s y Escue<strong>la</strong>s, así como por los Comités<br />

Académicos <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>en</strong> todos los campos universitarios. Sus objetivos<br />

son difundir <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción esco<strong>la</strong>r cada una <strong>de</strong> éstas, sus requisitos,<br />

sus condiciones, sus procedimi<strong>en</strong>tos, a fin <strong>de</strong> motivarlos a realizar <strong>la</strong>s acciones<br />

<strong>en</strong>caminadas a <strong>la</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> un Título Universitario.<br />

La Secretaría G<strong>en</strong>eral a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Administración<br />

Esco<strong>la</strong>r (DGAE), se dio a <strong>la</strong> tarea <strong>de</strong> compi<strong>la</strong>r y sistematizar <strong>la</strong>s diversas opciones<br />

que ofertan Faculta<strong>de</strong>s y Escue<strong>la</strong>s, para <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> esta publicación,<br />

consi<strong>de</strong>rando <strong>la</strong>s opciones aprobadas por los Consejos Técnicos antes <strong>de</strong> octubre<br />

<strong>de</strong>l 2010, razón por <strong>la</strong> cual se hará necesario incorporar <strong>la</strong>s nuevas opciones<br />

que se aprueb<strong>en</strong> año con año a versiones que se actualic<strong>en</strong> periódicam<strong>en</strong>te.<br />

Para <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> esta recopi<strong>la</strong>ción se contó con <strong>la</strong> valiosa co<strong>la</strong>boración<br />

<strong>de</strong> los Secretarios <strong>de</strong> Servicios Esco<strong>la</strong>res <strong>de</strong> cada Facultad y Escue<strong>la</strong>, qui<strong>en</strong>es<br />

proporcionaron docum<strong>en</strong>tación sustancial que, posteriorm<strong>en</strong>te se actualizó y<br />

<strong>en</strong>riqueció con <strong>la</strong>s nuevas ori<strong>en</strong>taciones realizadas por los Consejos Técnicos. 2<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 7


El or<strong>de</strong>n <strong>en</strong> que se pres<strong>en</strong>tan cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Faculta<strong>de</strong>s, Escue<strong>la</strong>s y C<strong>en</strong>tros<br />

respon<strong>de</strong> a <strong>la</strong> c<strong>la</strong>ve asignada a cada p<strong>la</strong>ntel. Asimismo, <strong>en</strong> cada <strong>en</strong>tidad<br />

académica se <strong>en</strong>listan, primero, <strong>la</strong>s carreras que se impart<strong>en</strong> y luego <strong>la</strong>s opciones<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción aprobadas para cada una <strong>de</strong> el<strong>la</strong>s.<br />

Finalm<strong>en</strong>te, esperamos que <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>te publicación cump<strong>la</strong> con su cometido,<br />

que es hacer más accesible <strong>la</strong> información <strong>de</strong> <strong>la</strong>s diversas formas <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción a los universitarios <strong>en</strong> formación y para aquellos que han obt<strong>en</strong>ido<br />

ya el número <strong>de</strong> créditos que exige el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> su Lic<strong>en</strong>ciatura y que por<br />

motivos personales, profesionales o <strong>de</strong> otra índole aún no concluy<strong>en</strong> este<br />

trámite.<br />

Dr. Sergio M. Alcocer Martínez <strong>de</strong> Castro<br />

Secretario G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Universidad Nacional Autónoma <strong>de</strong> México<br />

1. Artículo 18, Capítulo VI <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

2. Un reconocimi<strong>en</strong>to y agra<strong>de</strong>cimi<strong>en</strong>to especial para el personal <strong>de</strong> <strong>la</strong> DGAE que durante<br />

meses <strong>de</strong>dicó parte importante <strong>de</strong> su tiempo y esfuerzo <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>la</strong>bor <strong>de</strong> sistematización <strong>de</strong> esta<br />

información. Gracias a Ivonne Ramírez W<strong>en</strong>ce, Gloria Ivette González Parada, Hilda Laura<br />

Castillo Díaz, Ana María Hernán<strong>de</strong>z López, y Marice<strong>la</strong> Tabares Muñoz.


FACULTAD<br />

DE<br />

ARQUITECTURA<br />

proceDiMi<strong>en</strong>To De priMer ingreso AL sisTeMA De UniversiDAD AbierTA... 9


La Facultad <strong>de</strong> Arquitectura imparte cuatro lic<strong>en</strong>ciaturas:<br />

• Arquitectura<br />

• Arquitectura <strong>de</strong> Paisaje<br />

• Diseño Industrial<br />

• Urbanismo<br />

Cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas ti<strong>en</strong><strong>en</strong> distintas opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción que<br />

fueron aprobadas por el H. Consejo Técnico. Para <strong>la</strong> inscripción, formas <strong>de</strong><br />

pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones y trámites esco<strong>la</strong>res administrativos <strong>de</strong>berán<br />

consultar <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad o <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

Coordinación <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura correspondi<strong>en</strong>te, o <strong>en</strong> <strong>la</strong> página: http://arquitectura.unam.mx/in<strong>de</strong>x.php/exam<strong>en</strong>esprofesionales<br />

ARQUITECTURA<br />

MEDIANTE TESIS O TESINA<br />

Y EXAMEN PROFESIONAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Esta opción es válida para los alumnos que t<strong>en</strong>-<br />

gan cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>-<br />

ciatura.<br />

Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> un docum<strong>en</strong>-<br />

to <strong>de</strong> tesis que incluya <strong>la</strong> formu<strong>la</strong>ción, <strong>de</strong>sarrollo<br />

y sust<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> conceptos específicos o una<br />

tesina realizada individualm<strong>en</strong>te que postule<br />

líneas conceptuales básicas <strong>de</strong>l tema <strong>de</strong>sarro-<br />

l<strong>la</strong>do, prefer<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong>de</strong> un proyecto urbano<br />

arquitectónico.<br />

10 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura.<br />

Haber cubierto todos los requisitos curricu<strong>la</strong>-<br />

res correspondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l<br />

que egresó.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Podrán elegir esta opción, los alumnos que ha-<br />

yan cubierto el 100% <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera<br />

y se incorpor<strong>en</strong> por un semestre a un proyec-<br />

to <strong>de</strong> investigación registrado <strong>en</strong> <strong>la</strong> Secretaría<br />

Académica.


REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto todos los requisitos curricu<strong>la</strong>-<br />

res correspondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l<br />

que egresó.<br />

Registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

Profesionales <strong>en</strong> uno <strong>de</strong> los proyectos <strong>de</strong> in-<br />

vestigación e<strong>la</strong>borado por uno <strong>de</strong> los investi-<br />

gadores <strong>de</strong>l CIEP o por un profesor <strong>de</strong> tiempo<br />

completo o por los profesores <strong>de</strong>l Seminario<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> cada taller, el cual <strong>de</strong>berá es-<br />

tar <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te registrado y aprobado por <strong>la</strong><br />

Secretaria Académica <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Esta opción es válida para los alumnos que ingre-<br />

san <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los tiempos curricu<strong>la</strong>res al Seminario<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I, con carácter esco<strong>la</strong>rizado.<br />

La evaluación se realizará mediante <strong>la</strong> e<strong>la</strong>bo-<br />

ración <strong>de</strong> un trabajo final aprobado por el grupo<br />

<strong>de</strong> profesores <strong>de</strong>l Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong>l<br />

Taller <strong>de</strong> Arquitectura respectivo y <strong>la</strong> realización<br />

<strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> profesional.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Totalidad <strong>de</strong> créditos cubiertos previos a <strong>la</strong><br />

Etapa <strong>de</strong> Demostración.<br />

Haber aprobado 8 <strong>de</strong> 12 cursos selectivos.<br />

Inscribirse al Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II se-<br />

gún sea el caso.<br />

•<br />

Registrarse <strong>en</strong> el grupo académico o a una<br />

terna conformada por profesores <strong>de</strong>l Semina-<br />

rio <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> correspondi<strong>en</strong>te al Taller <strong>en</strong> el<br />

cual está inscrito el alumno.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Podrá elegir esta opción, el alumno que haya<br />

cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>cia-<br />

tura, <strong>de</strong>berá aprobar un exam<strong>en</strong> escrito, que<br />

consistirá <strong>en</strong> una exploración g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> los<br />

conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l estudiante, <strong>de</strong> su capacidad<br />

para aplicarlos y <strong>de</strong> su criterio profesional. Se<br />

efectuará <strong>en</strong> dos etapas.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubierto el 100% los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> arquitectura.<br />

Haber cubierto todos los requisitos curricu<strong>la</strong>-<br />

res correspondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l<br />

que egresó.<br />

Registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

Profesionales.<br />

En <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesiona-<br />

les obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong> guía <strong>de</strong> estudios con los reacti-<br />

vos y ejercicios que permitan <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración<br />

<strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 11


POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS<br />

Y ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Podrá elegir esta opción, el alumno que haya cu-<br />

bierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

con un promedio <strong>de</strong> 9.5, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l periodo pre-<br />

visto <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l que egresó y que<br />

no haya obt<strong>en</strong>ido una calificación reprobatoria.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> arquitectura.<br />

Haber concluido sus estudios <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

con un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5.<br />

Haber concluido sus estudios <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l pe-<br />

riodo previsto por el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido una calificación reproba-<br />

toria.<br />

Haber cubierto todos los requisitos curricu<strong>la</strong>-<br />

res correspondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l<br />

que egresó.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Podrán optar por esta opción los alumnos que<br />

t<strong>en</strong>gan cubierto el 100% los créditos, <strong>la</strong> du-<br />

ración será <strong>de</strong> un semestre. Consistirá <strong>en</strong> el<br />

12 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

análisis crítico <strong>de</strong>l programa <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura y<br />

<strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didáctico para un <strong>de</strong>-<br />

terminado curso curricu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>de</strong> arquitectura, sin que se ad-<br />

quiera <strong>la</strong> responsabilidad <strong>de</strong> impartir c<strong>la</strong>se.<br />

> REQUISITOS<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 8<br />

•<br />

•<br />

•<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong>s asignaturas don<strong>de</strong> pret<strong>en</strong><strong>de</strong> co<strong>la</strong>borar.<br />

Haber cubierto todos los requisitos curricu<strong>la</strong>-<br />

res correspondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l<br />

que egresó.<br />

Registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

Profesionales.<br />

Registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong>l Seminario<br />

<strong>de</strong> Área correspondi<strong>en</strong>te al curso bajo <strong>la</strong> tuto-<br />

ría y el aval <strong>de</strong> un Profesor <strong>de</strong> Asignatura "B" o<br />

<strong>de</strong> Tiempo Completo.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Esta opción podrá elegir<strong>la</strong> el alumno que se<br />

inscriba al Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> II o el egre-<br />

sado que haya cubierto el 100% <strong>de</strong> créditos<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura, y que <strong>de</strong>muestre <strong>en</strong> ambos<br />

casos que ha realizado y adquirido experi<strong>en</strong>cia<br />

<strong>en</strong> una actividad profesional afín a <strong>la</strong> disciplina<br />

arquitectónica.


REQUISITOS<br />

Para los alumnos que se inscriban <strong>en</strong> el Seminario<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> II:<br />

•<br />

•<br />

Totalidad <strong>de</strong> créditos cubiertos, restando sólo los<br />

correspondi<strong>en</strong>tes al Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> II.<br />

Haber cubierto todos los requisitos curricu-<br />

<strong>la</strong>res correspondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios<br />

vig<strong>en</strong>te.<br />

Para los egresados que ti<strong>en</strong><strong>en</strong> el 100% <strong>de</strong> los<br />

créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura:<br />

•<br />

Haber cubierto todos los requisitos curricu<strong>la</strong>-<br />

res correspondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l<br />

que egresó.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

Esta opción está sujeta a <strong>la</strong>s revisiones y modi-<br />

ficaciones <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Estudios<br />

<strong>de</strong> Posgrado y <strong>de</strong> los p<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> estudio <strong>de</strong>l pos-<br />

grado respectivos.<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Podrá elegir esta opción, el egresado que se<br />

inscriba <strong>en</strong> una especialización o maestría im-<br />

partida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, cumpli<strong>en</strong>do los requisi-<br />

tos <strong>de</strong> ingreso y perman<strong>en</strong>cia previstos <strong>en</strong> el<br />

Programa <strong>de</strong> Posgrado correspondi<strong>en</strong>te y para<br />

el caso <strong>de</strong> Maestría con el 51% <strong>de</strong> los créditos<br />

que marque <strong>la</strong> opción elegida y el 100% <strong>en</strong> el<br />

caso <strong>de</strong> una especialización.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> arquitectura.<br />

Haber cubierto todos los requisitos curricu<strong>la</strong>-<br />

res correspondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l<br />

que egresó.<br />

Registrarse a <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

Profesionales.<br />

Inscribirse a una especialización o maestría<br />

impartida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, <strong>de</strong>l listado aprobado<br />

por el H. Consejo Técnico.<br />

Cursar <strong>la</strong>s asignaturas o activida<strong>de</strong>s acadé-<br />

micas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> posgrado, que<br />

hayan sido aprobadas por H. Consejo Técnico.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Mediante esta opción se obt<strong>en</strong>drán conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos y capacida<strong>de</strong>s complem<strong>en</strong>tarias a su<br />

formación <strong>en</strong> arquitectura. El alumno que cum-<br />

p<strong>la</strong> los requisitos <strong>de</strong>berá elegir alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s op-<br />

ciones sigui<strong>en</strong>tes:<br />

•<br />

•<br />

Cursar un número adicional <strong>de</strong> asignaturas<br />

selectivas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios, equival<strong>en</strong>tes<br />

al 10% total <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Aprobar cursos o diplomados <strong>de</strong> Educación<br />

Continua impartidos por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, con una<br />

duración mínima <strong>de</strong> 240 horas.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 13


REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> arquitectura.<br />

Haber concluido sus estudios <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

Haber cubierto todos los requisitos curricu<strong>la</strong>-<br />

res <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios que egresó.<br />

Registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

Profesionales.<br />

Inscribirse a cursos selectivos, <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma<br />

Área <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>to, impartidos <strong>en</strong> <strong>la</strong> Fa-<br />

cultad <strong>de</strong> Arquitectura o <strong>en</strong> otra Facultad <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> previa autorización <strong>de</strong> <strong>la</strong> Coordina-<br />

ción <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales y <strong>de</strong>l Cole-<br />

gio Académico <strong>de</strong> Arquitectura, cuya suma<br />

sean por lo m<strong>en</strong>os 40 créditos, o inscribirse<br />

a algún curso o diplomado impartido por <strong>la</strong><br />

<strong>UNAM</strong>, con duración mínima <strong>de</strong> 240 horas<br />

que previam<strong>en</strong>te haya sido especificado por<br />

el H. Consejo Técnico como opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>-<br />

ción <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

En el caso <strong>de</strong> los cursos selectivos, el egre-<br />

sado podrá inscribirse <strong>en</strong> aquellos que no<br />

haya cursado durante <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Aprobar <strong>la</strong>s asignaturas selectivas comple-<br />

m<strong>en</strong>tarias con un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

Aprobar los Cursos y Diplomados <strong>de</strong> Educa-<br />

ción Continua.<br />

14 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Esta opción podrá elegir<strong>la</strong> el egresado que ya haya<br />

cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura,<br />

haya cubierto todos los requisitos curricu<strong>la</strong>res co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l que egresó<br />

y que haya concluido su servicio social y que <strong>la</strong> Co-<br />

misión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> consi<strong>de</strong>re que por su calidad<br />

repres<strong>en</strong>te una opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto con todos los requisitos curri-<br />

cu<strong>la</strong>res correspondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios<br />

<strong>de</strong>l que egresó.<br />

Registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

Profesionales.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> constancia y el informe final <strong>de</strong>l<br />

servicio social a <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> res-<br />

pectiva para su evaluación y aprobación.<br />

Registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Servicio<br />

Social qui<strong>en</strong> <strong>de</strong>signará al grupo <strong>de</strong> tutores<br />

responsables.<br />

Deberá pres<strong>en</strong>tarse por parte <strong>de</strong>l grupo res-<br />

ponsable, el programa <strong>de</strong> trabajo académico<br />

correspondi<strong>en</strong>te, cal<strong>en</strong>darizado a un semes-<br />

tre que cumplirá el egresado.


ARQUITECTURA DE PAISAJE<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Participar <strong>en</strong> un proyecto <strong>de</strong> investigación re-<br />

gistrado y ava<strong>la</strong>do <strong>en</strong> <strong>la</strong> Unidad Académica<br />

<strong>de</strong> Arquitectura <strong>de</strong> Paisaje (UAAP) o <strong>en</strong> algún<br />

c<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> investigación <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, don<strong>de</strong> el<br />

estudiante pueda <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r una <strong>la</strong>bor <strong>de</strong> inves-<br />

tigación re<strong>la</strong>cionada con <strong>la</strong> arquitectura <strong>de</strong> pai-<br />

saje, que contribuya a su <strong>de</strong>sarrollo profesional<br />

y ampliando su apr<strong>en</strong>dizaje.<br />

> REQUISITOS<br />

Cumplir con todos los requisitos <strong>de</strong> egreso esti-<br />

pu<strong>la</strong>dos por el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto todos los créditos y asignatu-<br />

ras <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> Servicios Esco<strong>la</strong>res a Semina-<br />

rio <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II <strong>en</strong> sistema esco<strong>la</strong>rizado<br />

si<strong>en</strong>do requisito haber aprobado <strong>la</strong>s etapas<br />

inicial, básica y <strong>de</strong> formación <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> es-<br />

tudios 2000.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> UAAP bajo <strong>la</strong> tutoría <strong>de</strong> un<br />

responsable <strong>de</strong> investigación <strong>de</strong> un proyecto<br />

con <strong>la</strong>s características seña<strong>la</strong>das.<br />

El proyecto <strong>de</strong> investigación <strong>de</strong>berá estar<br />

registrado <strong>en</strong> una institución académica re-<br />

conocida y <strong>en</strong> <strong>la</strong> Secretaría Académica <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Arquitectura, y su re<strong>la</strong>ción<br />

con <strong>la</strong> arquitectura <strong>de</strong> paisaje <strong>de</strong>berá <strong>de</strong> ser<br />

•<br />

aprobada por <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

UAAP.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> traba-<br />

jo para dos semestres ava<strong>la</strong>do por el investi-<br />

gador responsable, así como <strong>la</strong>s formas <strong>de</strong><br />

evaluación que se someterán a <strong>la</strong> aprobación<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>.<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> una tesis <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>ndo un pro-<br />

yecto <strong>de</strong> arquitectura <strong>de</strong> paisaje <strong>en</strong> el sistema<br />

esco<strong>la</strong>rizado.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cursado y aprobado <strong>la</strong>s etapas inicial,<br />

básica y <strong>de</strong> formación <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios<br />

2000 o <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n 1985.<br />

Haber cubierto todos los créditos y asignatu-<br />

ras <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> servicios esco<strong>la</strong>res al Semi-<br />

nario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios<br />

2000 <strong>en</strong> sistema esco<strong>la</strong>rizado.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> UAAP bajo <strong>la</strong> tutoría <strong>de</strong> un di-<br />

rector <strong>de</strong> tesis.<br />

El proyecto <strong>de</strong> tesis <strong>de</strong>berá <strong>de</strong> ser ava<strong>la</strong>do<br />

por el director <strong>de</strong> tesis y aprobado por <strong>la</strong> Co-<br />

misión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> UAAP.<br />

Cumplir con todos los requisitos <strong>de</strong> egreso<br />

estipu<strong>la</strong>dos por el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 15


MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Aprobación <strong>de</strong> un exam<strong>en</strong> oral y/o escrito que<br />

consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> exploración <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l<br />

estudiante, <strong>de</strong> su capacidad para aplicarlos y <strong>de</strong><br />

su criterio profesional.<br />

> REQUISITOS<br />

Cumplir con todos los requisitos <strong>de</strong> egreso esti-<br />

pu<strong>la</strong>dos por el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto todos los créditos y asignatu-<br />

ras <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II <strong>en</strong><br />

sistema esco<strong>la</strong>rizado si<strong>en</strong>do requisito haber<br />

aprobado <strong>la</strong>s etapas inicial, básica, y <strong>de</strong> for-<br />

mación <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000.<br />

La Comisión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> UAAP, ase-<br />

sorada por los profesores <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma que<br />

impart<strong>en</strong> c<strong>la</strong>ses <strong>en</strong> cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas se-<br />

leccionadas, diseñará un exam<strong>en</strong> que será<br />

aplicado <strong>en</strong> cinco partes, pres<strong>en</strong>tándose<br />

dos partes <strong>en</strong> el primer semestre y tres <strong>en</strong> el<br />

segundo. Cada exam<strong>en</strong> correspon<strong>de</strong>rá a un<br />

área <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000: Ci<strong>en</strong>cias Am-<br />

bi<strong>en</strong>tales, Tecnológica, Teórico-Humanística,<br />

Urbana y Diseño.<br />

El exam<strong>en</strong> será aplicado por un profesor <strong>de</strong>-<br />

signado por el Consejo Interno.<br />

Alumnos <strong>de</strong>l P<strong>la</strong>n 1985: haber cubierto todos<br />

16 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

los créditos <strong>de</strong>l P<strong>la</strong>n 1985 excepto Seminario<br />

<strong>de</strong> Exam<strong>en</strong> Profesional. Cursar Seminario <strong>de</strong><br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS<br />

Y ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Haber cubierto <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios 2000 <strong>en</strong> el tiempo previsto y ob-<br />

t<strong>en</strong>er un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5 <strong>de</strong> califi-<br />

caciones.<br />

> REQUISITOS<br />

Cumplir con todos los requisitos <strong>de</strong> egreso esti-<br />

pu<strong>la</strong>dos por el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto todos los créditos y asignatu-<br />

ras <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000 <strong>en</strong> el periodo<br />

previsto <strong>en</strong> el mismo.<br />

Cumplir con el servicio social (480 horas).<br />

Cubrir y aprobar 180 horas <strong>de</strong> práctica profe-<br />

sional supervisada.<br />

Constancia <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> compr<strong>en</strong>sión<br />

<strong>de</strong> un idioma.<br />

Aprobar los cursos <strong>de</strong> computación “Intro-<br />

ducción a <strong>la</strong> computación” y “Diseño asistido<br />

por computadora” que imparte <strong>la</strong> Facultad.<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido el promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5.<br />

•<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura o módulo.


POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

El alumno <strong>de</strong>berá e<strong>la</strong>borar material didáctico<br />

para un <strong>de</strong>terminado curso curricu<strong>la</strong>r, así como<br />

<strong>la</strong> crítica al programa <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura.<br />

> REQUISITOS<br />

Cumplir con todos los requisitos <strong>de</strong> egreso esti-<br />

pu<strong>la</strong>dos por el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto todos los créditos y asignatu-<br />

ras <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Cumplir con el servicio social (480 horas).<br />

Cubrir 180 horas <strong>de</strong> práctica profesional su-<br />

pervisada.<br />

Constancia <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> compr<strong>en</strong>sión<br />

<strong>de</strong> un idioma.<br />

Aprobar los cursos <strong>de</strong> computación “Intro-<br />

ducción a <strong>la</strong> computación” y “Diseño asistido<br />

por computadora” que imparte <strong>la</strong> Facultad.<br />

Haber sido alumno <strong>de</strong>stacado <strong>de</strong> <strong>la</strong> asigna-<br />

tura <strong>de</strong> <strong>la</strong> cual se vaya a e<strong>la</strong>borar el material<br />

didáctico con promedio mínimo <strong>de</strong> 8 <strong>en</strong> el<br />

área a <strong>la</strong> que pert<strong>en</strong>ece <strong>la</strong> materia.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II <strong>en</strong><br />

sistema esco<strong>la</strong>rizado si<strong>en</strong>do requisito haber<br />

aprobado <strong>la</strong>s etapas inicial, básica y <strong>de</strong> forma-<br />

ción <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000.<br />

Alumnos <strong>de</strong>l P<strong>la</strong>n 1985: haber cubierto todos<br />

los créditos <strong>de</strong>l P<strong>la</strong>n 1985 excepto Seminario<br />

<strong>de</strong> Exam<strong>en</strong> Profesional. Cursar Seminario <strong>de</strong><br />

•<br />

•<br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> UAAP bajo <strong>la</strong> tutoría <strong>de</strong> un<br />

profesor <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma que sea el titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

asignatura <strong>de</strong> <strong>la</strong> cual se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rá el mate-<br />

rial didáctico y <strong>la</strong> crítica al programa.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá <strong>en</strong>tregar un p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> traba-<br />

jo ava<strong>la</strong>do por el profesor titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> <strong>la</strong> materia<br />

para dos semestres, así como <strong>la</strong>s formas <strong>de</strong><br />

evaluación que se someterán a aprobación<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

El alumno <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un docum<strong>en</strong>to o<br />

reporte con carácter crítico don<strong>de</strong> <strong>de</strong>scriba los<br />

productos <strong>de</strong> su experi<strong>en</strong>cia profesional <strong>en</strong> el<br />

campo <strong>de</strong> <strong>la</strong> arquitectura <strong>de</strong> paisaje.<br />

> REQUISITOS<br />

Cumplir con todos los requisitos <strong>de</strong> egreso esti-<br />

pu<strong>la</strong>dos por el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto todos los créditos y asigna-<br />

turas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000 (certificado y<br />

revisión <strong>de</strong> estudios).<br />

Cumplir con el servicio social (480 horas).<br />

Cubrir y aprobar 180 horas <strong>de</strong> práctica profe-<br />

sional supervisada.<br />

Constancia <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> compr<strong>en</strong>sión<br />

<strong>de</strong> un idioma.<br />

Aprobar los cursos <strong>de</strong> computación “Intro-<br />

ducción a <strong>la</strong> computación” y “Diseño asistido<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 17


por computadora” que imparte <strong>la</strong> Facultad.<br />

1. Alumnos <strong>de</strong>l P<strong>la</strong>n 1985 ó 2000 que no hayan<br />

acreditado el 100% <strong>de</strong> los créditos:<br />

•<br />

Inscribirse <strong>en</strong> Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II <strong>en</strong><br />

sistema esco<strong>la</strong>rizado si<strong>en</strong>do requisito haber<br />

aprobado <strong>la</strong>s etapas inicial, básica y <strong>de</strong> forma-<br />

ción <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000.<br />

2. Alumnos <strong>de</strong>l P<strong>la</strong>n 1985 ó 2000 que hayan<br />

acreditado el 100% <strong>de</strong> los créditos:<br />

•<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Unidad Académica <strong>de</strong> Arqui-<br />

tectura <strong>de</strong> Paisaje (UAAP).<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Exc<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> y <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong>l trabajo final por créditos <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

maestría.<br />

> REQUISITOS<br />

Cumplir con todos los requisitos <strong>de</strong> egreso esti-<br />

pu<strong>la</strong>dos por el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto todos los créditos y asignaturas.<br />

Cumplir con el servicio social (480 horas).<br />

Cubrir y aprobar 180 horas <strong>de</strong> práctica profe-<br />

sional supervisada.<br />

Aprobación <strong>de</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> un idioma.<br />

Aprobar los cursos <strong>de</strong>: “Introducción a <strong>la</strong><br />

computación” y “Diseño asistido por compu-<br />

tadora” que imparte <strong>la</strong> Facultad.<br />

• Promedio<br />

mínimo <strong>de</strong> 8.0 <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

18 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Inscribirse a una maestría afín a <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

<strong>en</strong> arquitectura <strong>de</strong> paisaje <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> apro-<br />

bada por <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>. El progra-<br />

ma <strong>de</strong> maestría <strong>de</strong>berá ser por semestres.<br />

Cursar y aprobar todos los créditos <strong>de</strong> los dos<br />

primeros semestres <strong>de</strong> <strong>la</strong> maestría con un<br />

promedio mínimo <strong>de</strong> 8.<br />

Realizar un docum<strong>en</strong>to o memoria <strong>de</strong> su ex-<br />

peri<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> maestría.<br />

Cambiar <strong>de</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> caso <strong>de</strong> no<br />

aprobar todos los requisitos.<br />

POR TESIS TEÓRICA<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> una tesis teórica individual <strong>de</strong>sa-<br />

rrol<strong>la</strong>ndo un tema re<strong>la</strong>cionado con <strong>la</strong> arquitectu-<br />

ra <strong>de</strong> paisaje.<br />

> REQUISITOS<br />

Haber cursado y aprobado <strong>la</strong>s etapas inicial, bá-<br />

sica y <strong>de</strong> formación <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 2000 o<br />

<strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n 1985.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Inscribirse <strong>en</strong> Servicios Esco<strong>la</strong>res al Semi-<br />

nario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios<br />

2000, <strong>en</strong> sistema esco<strong>la</strong>rizado.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> UAAP bajo <strong>la</strong> tutoría <strong>de</strong> un di-<br />

rector <strong>de</strong> tesis.<br />

El proyecto teórico <strong>de</strong>berá <strong>de</strong> ser ava<strong>la</strong>do por<br />

el director <strong>de</strong> tesis y aprobado por <strong>la</strong> Comi-<br />

sión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> UAAP.


DISEÑO INDUSTRIAL<br />

MEDIANTE TESIS O TESINA<br />

Y EXAMEN PROFESIONAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Trabajo teórico <strong>de</strong> reflexión y análisis crítico <strong>de</strong><br />

los f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>os re<strong>la</strong>tivos a <strong>la</strong>s bases teóricas <strong>de</strong>l<br />

Diseño Industrial: Fundam<strong>en</strong>tos, Temas selec-<br />

tos, Aspectos históricos, su <strong>de</strong>sarrollo. At<strong>en</strong>-<br />

di<strong>en</strong>do principalm<strong>en</strong>te a su importancia como<br />

actividad que comunica, g<strong>en</strong>era y modifica los<br />

valores <strong>de</strong> cultura material <strong>de</strong> <strong>la</strong> sociedad.<br />

> REQUISITOS<br />

Para registrar <strong>la</strong> opción<br />

1. Explicar <strong>la</strong> pertin<strong>en</strong>cia e importancia <strong>de</strong>l trabajo.<br />

2. Programa <strong>de</strong> trabajo.<br />

3. Firma <strong>de</strong> registro.<br />

Para titu<strong>la</strong>ción<br />

1. Requisitos estipu<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

2. Aprobación <strong>de</strong> impresión.<br />

3. Docum<strong>en</strong>to escrito.<br />

4. Réplica <strong>en</strong> exam<strong>en</strong> profesional.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Se trata <strong>de</strong> un reporte <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong> investiga-<br />

ción y sus responsabilida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> el mismo, <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong>s líneas <strong>de</strong>l CIDI, PAPITT, PAPIME, tesis doc-<br />

torales y <strong>de</strong> maestría. Será un docum<strong>en</strong>to con<br />

grado <strong>de</strong> complejidad equival<strong>en</strong>te a <strong>la</strong>s otras<br />

opciones. El tesista pue<strong>de</strong> cursar Diseño VII y<br />

VIII <strong>en</strong> un solo semestre.<br />

> REQUISITOS<br />

Para registrar <strong>la</strong> opción<br />

1. Haber sido invitado a participar como investi-<br />

gador <strong>en</strong> un proyecto.<br />

2. Pres<strong>en</strong>tar propuesta explicando <strong>la</strong> importan-<br />

cia y pertin<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l trabajo.<br />

3. Director <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis, qui<strong>en</strong> <strong>de</strong>be ser doc<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l<br />

CIDI y miembro <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> investigación.<br />

4. Sanción por <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Investigación<br />

<strong>de</strong>l CIDI.<br />

5. Programa <strong>de</strong> trabajo.<br />

6. Firma <strong>de</strong> Registro.<br />

Para titu<strong>la</strong>ción<br />

1. Los estipu<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

2. Docum<strong>en</strong>to escrito.<br />

3. Evaluación por <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> Investigación<br />

<strong>de</strong>l CIDI.<br />

4. Réplica.<br />

5. Ceremonia <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Texto docum<strong>en</strong>tado <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un pro-<br />

ducto como proyecto <strong>de</strong> Diseño Industrial.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 19


REQUISITOS<br />

Para registrar <strong>la</strong> opción<br />

1. Pres<strong>en</strong>tar propuesta explicando los niveles<br />

<strong>de</strong> pertin<strong>en</strong>cia, certidumbre, complejidad y<br />

alcances <strong>de</strong>l trabajo.<br />

2. Programa <strong>de</strong> trabajo.<br />

3. Firma <strong>de</strong> registro.<br />

Para titu<strong>la</strong>ción<br />

1. Los estipu<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

2. Aprobación <strong>de</strong> impresión.<br />

3. Docum<strong>en</strong>to escrito.<br />

4. Réplica <strong>en</strong> exam<strong>en</strong> profesional.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS<br />

Y ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> una Memoria crítica que con-<br />

sistirá <strong>en</strong> <strong>la</strong> revisión y evaluación <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo<br />

<strong>de</strong> un producto realizado como proyecto <strong>de</strong> Di-<br />

seño Industrial <strong>en</strong> algún semestre <strong>de</strong>l Taller <strong>de</strong><br />

Diseño Industrial durante <strong>la</strong> carrera.<br />

El tesista pue<strong>de</strong> cursar Diseño VII y VIII <strong>en</strong><br />

un solo semestre.<br />

> REQUISITOS<br />

1. Ser alumno regu<strong>la</strong>r.<br />

2. Promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5 con 100% <strong>de</strong> sus<br />

créditos.<br />

3. Propuesta.<br />

4. Programa <strong>de</strong> trabajo.<br />

20 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

5. Firma <strong>de</strong> Registro.<br />

Para titu<strong>la</strong>ción<br />

1. Los estipu<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

2. Evaluación <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> Trabajo Acadé-<br />

mico <strong>de</strong>l CIDI.<br />

3. Ceremonia <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Programa Especial <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> (PET).<br />

El alumno pue<strong>de</strong> cursar Diseño VII y VIII <strong>en</strong> un<br />

solo semestre si <strong>de</strong>be <strong>la</strong>s asignaturas equiva-<br />

l<strong>en</strong>tes.<br />

Programa Especial <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> para Incor-<br />

poradas (PETI).<br />

Para los egresados <strong>de</strong> instituciones incorpora-<br />

das se solicita acta <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>to original.<br />

Por acuerdo <strong>de</strong> <strong>la</strong> DGIRE, <strong>UNAM</strong>, el CIDI<br />

pue<strong>de</strong> acreditar <strong>la</strong>s asignaturas Diseño VII, VIII y<br />

el servicio social para estos egresados.<br />

> REQUISITOS<br />

Para registrar <strong>la</strong> opción<br />

1. Experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> dos años <strong>en</strong> el ejercicio profe-<br />

sional <strong>de</strong> <strong>la</strong> disciplina.<br />

2. Propuesta con objetivos y alcances.<br />

3. Muestra gráfica y <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> productos<br />

<strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>dos.<br />

4. Programa <strong>de</strong> trabajo.<br />

5.<br />

Firma <strong>de</strong> registro.


Para titu<strong>la</strong>ción<br />

1. Los estipu<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

2. Aprobación <strong>de</strong> impresión.<br />

3. Docum<strong>en</strong>to escrito.<br />

4. Replica <strong>en</strong> exam<strong>en</strong> profesional.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Reporte <strong>de</strong> servicio social que consiste <strong>en</strong> un re-<br />

porte <strong>de</strong> trabajo don<strong>de</strong> <strong>de</strong>talle sus responsabili-<br />

da<strong>de</strong>s <strong>en</strong> proyectos y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> productos <strong>de</strong><br />

diseño industrial durante su servicio social.<br />

El cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong>l docum<strong>en</strong>to es un reporte<br />

equival<strong>en</strong>te <strong>en</strong> nivel <strong>de</strong> complejidad a <strong>la</strong>s otras<br />

opciones. El tesista pue<strong>de</strong> cursar Diseño VII y<br />

VIII <strong>en</strong> un solo semestre.<br />

> REQUISITOS<br />

Para registrar <strong>la</strong> opción<br />

1. Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

2. Pres<strong>en</strong>tar propuesta explicando <strong>la</strong> importan-<br />

cia y pertin<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l trabajo.<br />

3. Sanción por <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> Trabajo Académi-<br />

co <strong>de</strong>l CIDI.<br />

4. Programa <strong>de</strong> trabajo.<br />

5. Firma <strong>de</strong> registro.<br />

Para titu<strong>la</strong>ción<br />

1. Los estipu<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

2. Docum<strong>en</strong>to escrito.<br />

3. Evaluación por <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> Trabajo Acadé-<br />

mico CIDI.<br />

4. Réplica.<br />

5. Ceremonia <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR EMPRESARIO<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Diseñador Empresario. Consiste <strong>en</strong> un reporte<br />

<strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo, gestión y diseño <strong>de</strong><br />

productos para una empresa fabricante, el alum-<br />

no <strong>de</strong>be t<strong>en</strong>er una participación a nivel directivo.<br />

El cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong>l docum<strong>en</strong>to es equival<strong>en</strong>te<br />

<strong>en</strong> nivel <strong>de</strong> complejidad a <strong>la</strong>s otras opciones. El<br />

tesista pue<strong>de</strong> cursar Diseño VII y VIII <strong>en</strong> un solo<br />

semestre.<br />

> REQUISITOS<br />

1. Haber iniciado <strong>la</strong> fabricación interativa <strong>de</strong> un<br />

producto colocado ya <strong>en</strong> el mercado.<br />

2. Pres<strong>en</strong>tar propuesta explicando <strong>la</strong> importan-<br />

cia y pertin<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l trabajo.<br />

3. Programa <strong>de</strong> trabajo.<br />

4. Firma <strong>de</strong> registro.<br />

Para titu<strong>la</strong>ción<br />

1. Los estipu<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

2. Aprobación <strong>de</strong> impresión.<br />

3. Docum<strong>en</strong>to escrito.<br />

4.<br />

Réplica <strong>en</strong> exam<strong>en</strong> profesional.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 21


URBANISMO<br />

MEDIANTE TESIS O TESINA Y<br />

EXAMEN PROFESIONAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

a) Tesis teórica y/o teórico-práctica. Consiste<br />

<strong>en</strong> una argum<strong>en</strong>tación (teórico-metodológica)<br />

sobre un tema específico, que pue<strong>de</strong> ser ilus-<br />

trada —si se toma <strong>la</strong> opción— con un estudio<br />

<strong>de</strong> caso (práctico).<br />

Existe un p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>to inicial (hipótesis a<br />

comprobar) que surge <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bate académico<br />

sobre el tema, <strong>de</strong> <strong>la</strong> postura <strong>de</strong> un autor recono-<br />

cido, o que se juzga <strong>de</strong> importancia académica.<br />

Implica <strong>la</strong> asesoría <strong>de</strong> un Director <strong>de</strong> Tesis.<br />

b) Desarrollo <strong>de</strong> proyecto. Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>bo-<br />

ración <strong>de</strong> los docum<strong>en</strong>tos conceptuales, artísticos<br />

y técnicos que dan lugar a <strong>la</strong> at<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> una nece-<br />

sidad social, grupal o individual, mediante un ejer-<br />

cicio <strong>de</strong> diseño. Implica <strong>la</strong> <strong>de</strong>finición <strong>de</strong>l problema<br />

a resolver, <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> un programa <strong>de</strong> nece-<br />

sida<strong>de</strong>s, <strong>la</strong> exploración <strong>de</strong> diversos p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>-<br />

tos conceptuales (forma) y <strong>la</strong> selección <strong>de</strong> uno <strong>de</strong><br />

ellos mediante una argum<strong>en</strong>tación. La opción se-<br />

leccionada se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong> <strong>en</strong> los términos técnicos<br />

correspondi<strong>en</strong>tes a un proyecto ejecutivo. Implica<br />

<strong>la</strong> asesoría <strong>de</strong> un Director <strong>de</strong> Tesis.<br />

> REQUISITOS<br />

En ambas modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>berán cursar y apro-<br />

22 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

bar los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II, <strong>en</strong> don<strong>de</strong><br />

se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rá <strong>la</strong> tesis o el proyecto elegido.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Se refiere a <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> un trabajo como parte<br />

<strong>de</strong> un proyecto <strong>de</strong> investigación formal <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>-<br />

do por un doc<strong>en</strong>te o investigador <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> (no<br />

necesariam<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Arquitectura),<br />

que se convierte <strong>en</strong> el tutor <strong>de</strong> dicho trabajo.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Existir una investigación previam<strong>en</strong>te registrada.<br />

Pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> un protocolo <strong>de</strong> investigación<br />

y un programa <strong>de</strong> trabajo a dos semestres,<br />

equival<strong>en</strong>te a los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

Registrar el proyecto <strong>de</strong> investigación <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

Unidad Académica por parte <strong>de</strong>l investiga-<br />

dor, pres<strong>en</strong>tando una copia <strong>de</strong>l protocolo <strong>de</strong><br />

investigación.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un programa <strong>de</strong> trabajo equival<strong>en</strong>te a<br />

dos semestres <strong>de</strong>l Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

Inscribir el Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Se refiere a <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> un <strong>en</strong>sayo sobre<br />

un tema específico <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica profesional,


que se prepara con el apoyo <strong>de</strong> un Seminario or-<br />

ganizado para ese efecto.<br />

Los temas <strong>de</strong> investigación serán fijados por el<br />

titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>l Seminario, y se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rán <strong>en</strong> dos<br />

semestres como parte <strong>de</strong>l Seminario <strong>de</strong> Titu<strong>la</strong>-<br />

ción I y II, por lo que el alumno aprobará éstos al<br />

<strong>en</strong>tregar su <strong>en</strong>sayo y ser evaluado positivam<strong>en</strong>-<br />

te por el titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> <strong>la</strong> materia.<br />

> REQUISITOS<br />

Cursar y aprobar los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y<br />

II, <strong>en</strong> don<strong>de</strong> se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rá <strong>la</strong> tesina.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Se refiere a <strong>la</strong> ex<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong><br />

II y <strong>de</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> un trabajo terminal. El Se-<br />

minario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I se calificará con un <strong>en</strong>sayo<br />

sobre <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia académica <strong>de</strong>l alumno, su vi-<br />

sión y evaluación sobre <strong>la</strong>s materias, los doc<strong>en</strong>tes<br />

y <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s académicas <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> <strong>la</strong> ca-<br />

rrera. El Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> II se calificará con<br />

el mismo promedio que pres<strong>en</strong>te el postu<strong>la</strong>nte al<br />

terminar el 9º semestre.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Aprobar los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

• T<strong>en</strong>er promedio <strong>de</strong> 9.5 o superior al terminar<br />

el 100% <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas y créditos, no ha-<br />

•<br />

•<br />

ber reprobado ninguna materia y terminar los<br />

créditos sin exce<strong>de</strong>r el tiempo previsto para<br />

<strong>la</strong> carrera.<br />

Al inscribirse, pres<strong>en</strong>tar a <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> Titu-<br />

<strong>la</strong>ción constancia <strong>de</strong> estudios que pruebe un<br />

promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5 y regu<strong>la</strong>ridad aca-<br />

démica al iniciar el nov<strong>en</strong>o semestre.<br />

Inscribirse al Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO A LA<br />

DOCENCIA<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> un trabajo <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>-<br />

cia, fundam<strong>en</strong>talm<strong>en</strong>te <strong>de</strong> material didáctico,<br />

aunque podrían p<strong>la</strong>ntearse también cuestiones<br />

sobre métodos <strong>de</strong> <strong>en</strong>señanza apr<strong>en</strong>dizaje (inves-<br />

tigación, evaluación, <strong>la</strong>boratorio, etc.); lo anterior<br />

bajo <strong>la</strong> dirección <strong>de</strong> un doc<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong> Universi-<br />

dad, que se convierte <strong>en</strong> tutor <strong>de</strong>l alumno.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Exist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> un proyecto registrado <strong>de</strong><br />

mejorami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>señanza por parte<br />

<strong>de</strong> un doc<strong>en</strong>te.<br />

Pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> un programa <strong>de</strong> trabajo a<br />

dos semestres, equival<strong>en</strong>te a los Semina-<br />

rios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II, <strong>en</strong> el que se establez-<br />

ca con precisión los trabajos a <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r<br />

por el postu<strong>la</strong>nte.<br />

Registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Unidad Académica, por par-<br />

te <strong>de</strong>l doc<strong>en</strong>te <strong>de</strong> un proyecto <strong>de</strong> trabajo que<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 23


•<br />

•<br />

señale <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong><br />

materiales <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> materia.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un programa <strong>de</strong> trabajo con un mí-<br />

nimo <strong>de</strong> horas equival<strong>en</strong>te a los Seminarios<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

Inscribir los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Consiste <strong>en</strong> un producto <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica profesional<br />

<strong>de</strong>l estudiante, que g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te toma cuerpo <strong>en</strong><br />

proyectos específicos. Pres<strong>en</strong>ta dos modalida<strong>de</strong>s:<br />

1. Cuando el alumno ha terminado el 100% <strong>de</strong><br />

los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera.<br />

2. Cuando el alumno a<strong>de</strong>uda los Seminarios <strong>de</strong><br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

> REQUISITOS<br />

Modalidad 1<br />

•<br />

Comprobar que ha acreditado el 100% <strong>de</strong> los<br />

créditos y pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> docum<strong>en</strong>tación nece-<br />

saria para el reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> su se<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

trabajo y <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong>l tutor.<br />

Modalidad 2<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> docum<strong>en</strong>tación necesaria para<br />

el reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> su se<strong>de</strong> <strong>de</strong> trabajo y <strong>la</strong><br />

aprobación <strong>de</strong>l tutor, así como un programa<br />

<strong>de</strong>tal<strong>la</strong>do <strong>de</strong> trabajo que cubrirá <strong>en</strong> dos se-<br />

mestres, con un mínimo <strong>de</strong> horas equival<strong>en</strong>-<br />

te al Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

24 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

Cursar y aprobar los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong><br />

I y II.<br />

Modalidad 1<br />

a) Inscripción<br />

•<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> docum<strong>en</strong>tación que acredite el<br />

reconocimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> su se<strong>de</strong> <strong>de</strong> trabajo y que<br />

consi<strong>de</strong>re un tutor responsable <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sem-<br />

peño <strong>la</strong>boral <strong>de</strong>l estudiante.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> historia académica con los Semi-<br />

narios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II aprobados.<br />

Modalidad 2<br />

a) Inscripción<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> docum<strong>en</strong>tación que acredite el<br />

reconocimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> su se<strong>de</strong> <strong>de</strong> trabajo y que<br />

consi<strong>de</strong>re un tutor responsable <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sem-<br />

peño <strong>la</strong>boral <strong>de</strong>l estudiante.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un programa <strong>de</strong> trabajo con un mí-<br />

nimo <strong>de</strong> horas equival<strong>en</strong>te a los Seminarios<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

Inscribir los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Consiste <strong>en</strong> el reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> estudio <strong>de</strong><br />

especialización, maestría o doctorado <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>UNAM</strong>, equival<strong>en</strong>tes a los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes a dos semestres <strong>de</strong>l programa <strong>de</strong><br />

posgrado con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8. Los<br />

programas <strong>de</strong> posgrado <strong>de</strong>berán ser afines a <strong>la</strong>


carrera y estar aprobados como tal por <strong>la</strong> Coor-<br />

dinación <strong>de</strong> Urbanismo.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber concluido el 100% <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas y<br />

créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera.<br />

• Al inscribirse <strong>de</strong>be pres<strong>en</strong>tar una constancia<br />

•<br />

oficial que acredite 100% <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura.<br />

Pres<strong>en</strong>tar una constancia oficial <strong>de</strong> inscrip-<br />

ción al posgrado.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

El alumno <strong>de</strong>berá aprobar un número adicional<br />

<strong>de</strong> asignaturas <strong>de</strong> una lic<strong>en</strong>ciatura afín a <strong>la</strong> <strong>de</strong><br />

Urbanismo, impartida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, cubri<strong>en</strong>do<br />

un mínimo <strong>de</strong> 39 créditos con un promedio mí-<br />

nimo <strong>de</strong> 9.<br />

Las lic<strong>en</strong>ciaturas afines a <strong>la</strong> carrera serán <strong>de</strong>-<br />

signadas como tales por <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong><br />

Urbanismo.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá aprobar un curso o diplomado<br />

<strong>de</strong> Educación Continua impartido por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>,<br />

que t<strong>en</strong>ga afinidad con <strong>la</strong> carrera y una duración<br />

mínima <strong>de</strong> 240 hrs.<br />

Los cursos o diplomados afines serán <strong>de</strong>signa-<br />

dos como tales por <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Urbanismo.<br />

> REQUISITOS<br />

En ambos casos <strong>de</strong>berán haber concluido el<br />

100% <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas y créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>-<br />

ciatura <strong>en</strong> urbanismo con promedio <strong>de</strong> 8.5.<br />

Al inscribirse pres<strong>en</strong>tar una constancia oficial<br />

que acredite 100% <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

> CARACTERÍSTICAS<br />

Se refiere a <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> una tesina basada<br />

<strong>en</strong> el reporte pres<strong>en</strong>tado al término <strong>de</strong>l servicio<br />

social.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cursar y aprobar los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong><br />

I y II <strong>en</strong> el que se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rá <strong>la</strong> tesina.<br />

En el Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rá<br />

el docum<strong>en</strong>to final.<br />

El Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> II se aprobará con<br />

un <strong>en</strong>sayo sobre <strong>la</strong> forma <strong>en</strong> que se abordó<br />

<strong>la</strong> problemática a resolver durante el servicio<br />

social y sobre <strong>la</strong>s lecciones y fal<strong>la</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> ex-<br />

peri<strong>en</strong>cia.<br />

Inscribirse a Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II.<br />

Notas:<br />

1. En todos los casos <strong>en</strong> los que se requiere<br />

pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> profesional, el proce-<br />

dimi<strong>en</strong>to consiste <strong>en</strong> solicitarlo a <strong>la</strong> Coordi-<br />

nación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 25


Facultad <strong>de</strong> Arquitectura con una propuesta<br />

<strong>de</strong> tres sinodales propietarios y dos supl<strong>en</strong>-<br />

tes. La Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es da una<br />

fecha para realizarlo y proporciona el acta <strong>de</strong>l<br />

exam<strong>en</strong> profesional, que <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> ser lle-<br />

nada por los sinodales se <strong>en</strong>trega <strong>en</strong> esa<br />

Coordinación para que se realice el trámite<br />

<strong>de</strong> emisión <strong>de</strong>l título correspondi<strong>en</strong>te.<br />

2. En los casos <strong>en</strong> los que no se pres<strong>en</strong>ta el exa-<br />

m<strong>en</strong>, <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Urbanismo <strong>en</strong>viará<br />

a <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesiona-<br />

les un oficio indicando que se cubrieron los<br />

requisitos para obt<strong>en</strong>er el título, y anexará <strong>la</strong><br />

carta <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comisión <strong>de</strong> Titu<strong>la</strong>-<br />

ción. Con este oficio, <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Exá-<br />

m<strong>en</strong>es Profesionales podrá realizar el trámite<br />

<strong>de</strong> emisión <strong>de</strong>l título correspondi<strong>en</strong>te.<br />

3. Los requisitos finales <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción son los<br />

que marca el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>cia-<br />

tura <strong>en</strong> Urbanismo: aprobar el total <strong>de</strong> asig-<br />

naturas y créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera, cumplir con<br />

el servicio social, pres<strong>en</strong>tar compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong><br />

idioma (inglés o francés) y obt<strong>en</strong>er una eva-<br />

luación positiva <strong>en</strong> <strong>la</strong>s opciones que aquí se<br />

<strong>de</strong>tal<strong>la</strong>n.<br />

4. Cuando se hab<strong>la</strong> <strong>de</strong> réplica oral <strong>en</strong> exam<strong>en</strong><br />

profesional, nos referimos a <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación<br />

<strong>de</strong>l trabajo terminal ante un jurado <strong>de</strong> tres<br />

sinodales titu<strong>la</strong>res y dos supl<strong>en</strong>tes como lo<br />

marca el Art. 22 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong><br />

Exám<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

26 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

Glosario<br />

CIEP C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Investigación <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong><br />

Posgrado.<br />

CIDI C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Investigaciones <strong>de</strong> Diseño In-<br />

dustrial.<br />

PAPIIT Programa <strong>de</strong> Apoyo a Proyectos <strong>de</strong> In-<br />

vestigación e Innovación Tecnológica.<br />

PAPIME Programa <strong>de</strong> Apoyo a Proyectos para<br />

<strong>la</strong> Innovación y Mejorami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> En-<br />

señanza.<br />

DGIRE Dirección G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Incorporación y<br />

Revalidación <strong>de</strong> Estudios.<br />

RGE Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>UNAM</strong>.


ESCUELA<br />

NACIONAL DE<br />

ARTES PLáSTICAS<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 27


Los alumnos <strong>de</strong> <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong> Nacional <strong>de</strong> Artes Plásticas egresan <strong>de</strong> cuatro<br />

lic<strong>en</strong>ciaturas:<br />

• Artes Visuales<br />

• Comunicación Gráfica<br />

• Diseño Gráfico<br />

• Diseño y Comunicación Visual<br />

Y ti<strong>en</strong><strong>en</strong> diez opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción aprobadas por el H. Consejo Técnico<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong> <strong>en</strong> sesión <strong>de</strong>l 17 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2004. Para conocer los trámites y<br />

requerimi<strong>en</strong>tos favor <strong>de</strong> consultar <strong>la</strong> página: http://www.<strong>en</strong>ap.unam.mx/titu<strong>la</strong>cion<br />

MEDIANTE TESIS O TESINA<br />

a) La tesis consiste <strong>en</strong> un trabajo escrito indivi-<br />

dual o grupal que <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong> un tema <strong>de</strong>termina-<br />

do poco explorado, o con un <strong>en</strong>foque nuevo, <strong>de</strong><br />

acuerdo a <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura cursada. Pres<strong>en</strong>ta un<br />

esquema que incluye introducción, capítulos y<br />

conclusiones, bibliografía y si es el caso apén-<br />

dices. Debe contar con un corpus <strong>de</strong> investiga-<br />

ción <strong>de</strong> al m<strong>en</strong>os 20 fu<strong>en</strong>tes docum<strong>en</strong>tales <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s cuales <strong>de</strong>rive un aparato crítico y su ext<strong>en</strong>-<br />

sión mínima será <strong>de</strong> 40 cuartil<strong>la</strong>s sin imág<strong>en</strong>es.<br />

Esta modalidad requiere <strong>de</strong> un director<br />

<strong>de</strong> tesis, compr<strong>en</strong><strong>de</strong> una réplica oral, se eva-<br />

lúa <strong>de</strong> manera individual y el alumno pue<strong>de</strong><br />

recibir m<strong>en</strong>ción honorífica <strong>de</strong> acuerdo al Re-<br />

g<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es siempre y<br />

cuando haya obt<strong>en</strong>ido promedio <strong>de</strong> 9.0 y no<br />

pres<strong>en</strong>tar exám<strong>en</strong>es extraordinarios durante<br />

sus estudios <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

28 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

b) La tesina consiste <strong>en</strong> un trabajo escrito indi-<br />

vidual <strong>de</strong> carácter monográfico y <strong>de</strong> compi<strong>la</strong>ción<br />

que expone mediante <strong>la</strong> <strong>de</strong>scripción una inves-<br />

tigación docum<strong>en</strong>tal, <strong>de</strong> campo o el <strong>de</strong>sarrollo<br />

<strong>de</strong> un trabajo práctico. Su estructura incluye una<br />

breve introducción y <strong>de</strong>sarrollo, es necesario<br />

que pres<strong>en</strong>te aparato crítico y conclusiones. Se<br />

requiere <strong>de</strong> al m<strong>en</strong>os 10 fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> consulta.<br />

Su ext<strong>en</strong>sión mínima será <strong>de</strong> 20 cuartil<strong>la</strong>s <strong>de</strong><br />

texto más los anexos visuales que se requieran.<br />

Esta modalidad requiere <strong>de</strong>l aval <strong>de</strong> un doc<strong>en</strong>te,<br />

compr<strong>en</strong><strong>de</strong> réplica oral y sus variantes son:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Recuperación <strong>de</strong> experi<strong>en</strong>cia profesional: na-<br />

rración contextualizada <strong>de</strong> algún proyecto o<br />

pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> obra realizada.<br />

Historia <strong>de</strong> vida: biografía <strong>de</strong> algún personaje<br />

relevante para <strong>la</strong> institución o <strong>la</strong> disciplina.<br />

Pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> un suceso educativo <strong>en</strong> el<br />

que participó el sust<strong>en</strong>tante: seminarios <strong>de</strong><br />

tesis, diplomados, etc.<br />

Ensayo: visión personal sobre un tema espe-<br />

cífico fundam<strong>en</strong>tado <strong>en</strong> información actual.


•<br />

•<br />

•<br />

Bitácoras: <strong>de</strong>scripción y muestra <strong>de</strong> activida-<br />

<strong>de</strong>s realizadas durante el servicio social.<br />

Descripción y evaluación <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s y re-<br />

sultados <strong>de</strong> su participación <strong>en</strong> un proyecto<br />

específico <strong>de</strong> investigación.<br />

Compi<strong>la</strong>ciones: catálogos <strong>de</strong> fu<strong>en</strong>tes docu-<br />

m<strong>en</strong>tales, objetuales, refer<strong>en</strong>ciales o <strong>de</strong> obra<br />

artística.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Podrá elegir esta opción el alumno que se incor-<br />

pore al m<strong>en</strong>os por un semestre a un proyecto<br />

<strong>de</strong> investigación registrado previam<strong>en</strong>te para<br />

tales fines <strong>en</strong> su <strong>en</strong>tidad académica.<br />

Deberá <strong>en</strong>tregar un trabajo escrito que po-<br />

drá consistir <strong>en</strong> una tesis, <strong>en</strong> una tesina o <strong>en</strong> un<br />

artículo académico aceptado para su publica-<br />

ción <strong>en</strong> una revista arbitrada.<br />

En el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis o <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesina, <strong>la</strong> réplica<br />

oral se realizará conforme se establece <strong>en</strong> los<br />

Artículos 21, 22 y 24 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

En el caso <strong>de</strong>l artículo académico, <strong>la</strong> evalua-<br />

ción se realizará conforme a lo dispuesto <strong>en</strong> el<br />

Artículo 23 <strong>de</strong>l citado Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to.<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

Podrá optar por esta opción el alumno que haya<br />

cursado regu<strong>la</strong>rm<strong>en</strong>te y aprobado <strong>la</strong> asignatura<br />

<strong>de</strong> Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>, y cuyo trabajo final<br />

sea aprobado por el titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura como<br />

un trabajo que cubre <strong>la</strong>s características <strong>de</strong> una<br />

tesis o tesina y que pue<strong>de</strong> pres<strong>en</strong>tar inmediata-<br />

m<strong>en</strong>te el exam<strong>en</strong> profesional, <strong>de</strong> conformidad<br />

con lo dispuesto <strong>en</strong> el Artículo 22 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>-<br />

to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong> un exam<strong>en</strong> es-<br />

crito acreditado <strong>en</strong> <strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Eva-<br />

luación Educativa <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>; consistirá <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

exploración g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> los conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l<br />

estudiante, <strong>de</strong> su capacidad para aplicarlos y su<br />

criterio profesional. Podrá efectuarse <strong>en</strong> una o<br />

varias sesiones. Para acce<strong>de</strong>r a esta modalidad<br />

se requiere un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0 y más<br />

<strong>de</strong> 2 años <strong>de</strong> egreso. Esta modalidad se podrá<br />

aplicar a distancia.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS<br />

Y ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Opción que podrá elegir el alumno que haya<br />

obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5 (no hay<br />

excepciones), haber cubierto <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong><br />

los créditos <strong>en</strong> el tiempo establecido, sin re-<br />

cursami<strong>en</strong>tos y sin exám<strong>en</strong>es extraordinarios.<br />

Que t<strong>en</strong>gan liberado el servicio social y haber<br />

acreditado el idioma (Diseño y Comunicación<br />

Visual).<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 29


POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

Consistirá <strong>en</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didáctico<br />

para cualquier nivel educativo y/o <strong>la</strong> crítica escri-<br />

ta al programa <strong>de</strong> alguna asignatura o actividad<br />

académica <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

o <strong>de</strong> bachillerato, o <strong>de</strong> éste <strong>en</strong> su totalidad. Esta<br />

opción se evaluará conforme al Artículo 23 <strong>de</strong>l<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL DE<br />

DISEÑO O PRODUCCIÓN DE OBRA<br />

ARTÍSTICA<br />

Esta opción requiere que el alumno se incor-<br />

pore al m<strong>en</strong>os por un semestre a una actividad<br />

profesional registrada y aprobada <strong>en</strong> el Departa-<br />

m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> para este fin o que proyec-<br />

te, produzca y exhiba una muestra artística. El<br />

docum<strong>en</strong>to terminal será una tesina monográfi-<br />

ca escrita o catálogo como versión <strong>de</strong> tesina.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

En esta opción el alumno <strong>de</strong>berá acreditar <strong>la</strong>s<br />

asignaturas y activida<strong>de</strong>s correspondi<strong>en</strong>tes <strong>de</strong><br />

una especialización impartida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> (se<br />

recomi<strong>en</strong>da que sean estudios afines). Las con-<br />

diciones <strong>de</strong> ingreso serán <strong>la</strong>s que indique el co-<br />

mité académico <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>tidad correspondi<strong>en</strong>te.<br />

30 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR PROFUNDIZACIÓN<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

El alumno <strong>de</strong>berá haber concluido <strong>la</strong> totalidad<br />

<strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> su lic<strong>en</strong>ciatura con un promedio<br />

mínimo <strong>de</strong> 8.5 y aprobar 55 créditos <strong>de</strong> otra<br />

lic<strong>en</strong>ciatura con un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0,<br />

o <strong>de</strong>berá haber cursado un Diplomado o cur-<br />

sos registrados como opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

ENAP con una duración <strong>de</strong> 240 horas.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

En esta opción el alumno <strong>de</strong>berá inscribirse<br />

<strong>en</strong> alguno <strong>de</strong> los programas <strong>de</strong> servicio social<br />

consi<strong>de</strong>rados como opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, el cual<br />

será revisado por <strong>la</strong> subcomisión y aprobado por<br />

el H. Consejo Técnico. a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> pres<strong>en</strong>tar a su<br />

término una tesina (véase apartado <strong>de</strong> tesina).


FACULTAD<br />

DE<br />

CIENCIAS<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 31


En <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias se impart<strong>en</strong> siete lic<strong>en</strong>ciaturas:<br />

• Actuaría<br />

• Biología<br />

• Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Computación<br />

• Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra<br />

• Física<br />

• Matemáticas<br />

• Manejo Sust<strong>en</strong>table <strong>de</strong> Zonas Costeras<br />

A continuación se pres<strong>en</strong>tan <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>tes opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. En cada<br />

opción se indican <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas para <strong>la</strong>s que aplican. Para mayor información<br />

consultar <strong>la</strong> página: http://www.fci<strong>en</strong>cias.unam.mx/secretarias/<br />

g<strong>en</strong>eral/<strong>de</strong>p/Titu<strong>la</strong>cion/html.<br />

Consi<strong>de</strong>raciones g<strong>en</strong>erales<br />

1. Para cada carrera impartida <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad<br />

<strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias existirá un Comité Académico,<br />

formado por el Coordinador <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera y al<br />

m<strong>en</strong>os cuatro miembros más, invitando a <strong>de</strong>-<br />

p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias e instituciones afines a nombrar<br />

un repres<strong>en</strong>tante.<br />

El procedimi<strong>en</strong>to para <strong>de</strong>signar a los repres<strong>en</strong>-<br />

tantes internos <strong>de</strong>berá ser aprobado por el H.<br />

Consejo Técnico. Se recomi<strong>en</strong>da que al m<strong>en</strong>os<br />

dos miembros sean <strong>de</strong> <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias o institu-<br />

ciones distintas. Los miembros <strong>de</strong>l comité dura-<br />

rán <strong>en</strong> su cargo 3 años y podrán ser <strong>de</strong>signados<br />

hasta por dos periodos consecutivos.<br />

2. El Comité Académico t<strong>en</strong>drá <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes<br />

funciones:<br />

a) Ve<strong>la</strong>r por <strong>la</strong> calidad académica <strong>de</strong> los di-<br />

fer<strong>en</strong>tes procesos <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

32 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

b) Aprobar tutores y asesores, y <strong>de</strong>signar<br />

sinodales <strong>de</strong> acuerdo a los requisitos<br />

<strong>de</strong> cada modalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

c) Aprobar aquello que el Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción requiera <strong>de</strong> acuerdo a cada<br />

modalidad.<br />

d) Definir los mecanismos para darle se-<br />

guimi<strong>en</strong>to a los estudiantes inscritos <strong>en</strong><br />

alguna modalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

e) Analizar y resolver <strong>la</strong>s excepciones.<br />

3. El alumno sólo podrá tramitar <strong>la</strong> expedición<br />

<strong>de</strong> su título <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber cumplido los<br />

requisitos para <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción que<br />

haya escogido y haber acreditado el 100% <strong>de</strong><br />

los créditos <strong>de</strong> su carrera, cumplido el servi-<br />

cio social y los requisitos <strong>de</strong> idiomas estable-<br />

cidos <strong>en</strong> su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

4. En <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción que incluyan una<br />

réplica oral, se conformará un jurado <strong>de</strong> 5 si-


nodales, tres titu<strong>la</strong>res y dos supl<strong>en</strong>tes, don<strong>de</strong><br />

al m<strong>en</strong>os uno imparta c<strong>la</strong>ses <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

correspondi<strong>en</strong>te.<br />

5. Cada sinodal t<strong>en</strong>drá 20 días hábiles, <strong>de</strong>spués<br />

<strong>de</strong> que reciba el material a ser evaluado, para<br />

dar su opinión justificada y por escrito al Comité<br />

Académico. Ésta podrá ser: aprobado, condi-<br />

cionado o no aprobado.<br />

6. A petición <strong>de</strong>l alumno el Comité Académico<br />

sustituirá a un sinodal que no responda <strong>en</strong> el<br />

p<strong>la</strong>zo establecido.<br />

7. Todos los escritos académicos que serán eva-<br />

luados por un jurado <strong>de</strong>berán:<br />

a) Estar <strong>en</strong> español.<br />

b) Estar estructurados al m<strong>en</strong>os con un re-<br />

sum<strong>en</strong>, objetivos, <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> <strong>la</strong> tarea<br />

realizada, <strong>de</strong>sarrollo y <strong>la</strong>s conclusiones.<br />

8. En el caso <strong>en</strong> que se e<strong>la</strong>bore un trabajo es-<br />

crito, éste <strong>de</strong>berá ser aprobado por el tutor<br />

antes <strong>de</strong> turnarse al jurado.<br />

9. Un alumno no aprobado <strong>en</strong> opciones don<strong>de</strong><br />

haya tutor, no podrá t<strong>en</strong>er al mismo tutor <strong>en</strong><br />

otra opción.<br />

10. En el caso <strong>de</strong> carreras simultáneas, los Co-<br />

mités Académicos correspondi<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>be-<br />

rán coordinarse.<br />

11. Cualquier conflicto que trasci<strong>en</strong>da al Comi-<br />

té Académico será resuelto por el Consejo<br />

Técnico.<br />

POR TESIS<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Actuaría, Biología, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Computación, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra, Física y<br />

Matemáticas.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

La tesis podrá ser individual o grupal, pero su<br />

réplica oral será evaluarse <strong>de</strong> forma individual.<br />

El tutor <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis <strong>de</strong>be cumplir con lo esti-<br />

pu<strong>la</strong>do <strong>en</strong> el Artículo 29 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to Ge-<br />

neral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

El proyecto <strong>de</strong> tesis <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tarse para<br />

su evaluación y aprobación por el Comité<br />

Académico. Éste trámite requiere haber cu-<br />

bierto el 75% <strong>de</strong> los créditos.<br />

Para que se asigne jurado el alumno <strong>de</strong>berá<br />

haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos, los<br />

requisitos <strong>de</strong> idiomas y el servicio social.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA INVESTIGACIÓN<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Actuaría, Biología, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Computación, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra, Física y<br />

Matemáticas.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Los tutores pres<strong>en</strong>tarán proyectos <strong>de</strong> inves-<br />

tigación al m<strong>en</strong>os un mes antes <strong>de</strong>l inicio <strong>de</strong>l<br />

semestre, para su evaluación y aprobación<br />

por el Comité Académico.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá t<strong>en</strong>er el 100% <strong>de</strong> los crédi-<br />

tos y cubierto el servicio social.<br />

El alumno se incorporará por un semestre<br />

lectivo a un proyecto, <strong>de</strong>dicándole al m<strong>en</strong>os<br />

20 horas a <strong>la</strong> semana.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 33


•<br />

•<br />

Una vez concluido el semestre <strong>de</strong>berá pre-<br />

s<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> los sigui<strong>en</strong>tes 6 meses un reporte<br />

<strong>de</strong> investigación individual, <strong>de</strong> lo contrario el<br />

estudiante <strong>de</strong>berá optar por otra opción.<br />

En todos los casos habrá una revisión por un<br />

jurado, qui<strong>en</strong> <strong>de</strong>terminará <strong>la</strong> forma específi-<br />

ca <strong>de</strong> <strong>la</strong> réplica oral.<br />

POR SEMINARIO DE TITULACIÓN<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Actuaría, Biología, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Computación, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra, Física y<br />

Matemáticas.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El profesor interesado pres<strong>en</strong>tará un proto-<br />

colo con <strong>la</strong>s especificaciones que establezca<br />

el Comité Académico, al m<strong>en</strong>os un mes an-<br />

tes <strong>de</strong>l inicio <strong>de</strong>l semestre, para su evalua-<br />

ción y aprobación.<br />

Para inscribirse, los alumnos <strong>de</strong>berán haber<br />

cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera,<br />

los requisitos <strong>de</strong> idiomas y el servicio social.<br />

El Comité Académico nombrará a un jurado<br />

al inicio <strong>de</strong>l semestre.<br />

En todos los casos habrá una revisión <strong>de</strong>l tra-<br />

bajo por el jurado que <strong>de</strong>terminará <strong>la</strong> forma<br />

específica <strong>de</strong> <strong>la</strong> réplica oral.<br />

El resultado <strong>de</strong> <strong>la</strong> evaluación se dará a cono-<br />

cer al final <strong>de</strong>l semestre lectivo.<br />

34 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

Lic<strong>en</strong>ciatura: Física.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cada año, el Comité Académico <strong>de</strong>signará<br />

un jurado que e<strong>la</strong>borará una convocatoria.<br />

El jurado publicará los temarios, e<strong>la</strong>borará<br />

y evaluará el exam<strong>en</strong>, que consistirá <strong>en</strong> una<br />

exploración g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> los conocimi<strong>en</strong>tos<br />

<strong>de</strong>l estudiante y <strong>de</strong> su capacidad para apli-<br />

carlos. Los resultados se publicarán 20 días<br />

hábiles <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> terminado el exam<strong>en</strong>.<br />

El Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos podrá<br />

cont<strong>en</strong>er una parte oral y otra escrita.<br />

El exam<strong>en</strong> podrá realizarse <strong>en</strong> más <strong>de</strong> una<br />

sesión, pero no exce<strong>de</strong>rá 7 días hábiles.<br />

El alumno podrá optar por esta forma <strong>de</strong> titu-<br />

<strong>la</strong>ción sólo dos veces.<br />

POR ALTO RENDIMIENTO<br />

ACADÉMICO<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra y Física.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse por esta opción el alumno <strong>de</strong>berá:<br />

• Obt<strong>en</strong>er un promedio mínimo <strong>de</strong> califica-<br />

•<br />

•<br />

ciones <strong>de</strong> 9.5.<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> su p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios <strong>en</strong>, a lo más, el número <strong>de</strong> se-<br />

mestres previsto <strong>en</strong> el mismo.<br />

Haberse inscrito una so<strong>la</strong> vez <strong>en</strong> todas <strong>la</strong>s<br />

asignaturas, ya sea <strong>en</strong> ordinario o <strong>en</strong> ex-<br />

traordinario.


POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Actuaría, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Computación,<br />

Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra, Física y Matemáticas, .<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El alumno <strong>de</strong>berá proponer un proyecto do-<br />

c<strong>en</strong>te al Comité Académico. Si el proyecto<br />

es aprobado y se consi<strong>de</strong>ra pertin<strong>en</strong>te se<br />

<strong>de</strong>signará un tutor.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar el producto que<br />

justifique <strong>la</strong> actividad <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia,<br />

acompañado <strong>de</strong> un informe académico.<br />

El Comité Académico <strong>de</strong>signará un jurado<br />

que evaluará el informe académico y <strong>de</strong>ter-<br />

minará <strong>la</strong> forma específica <strong>de</strong> <strong>la</strong> réplica oral.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Actuaría, Biología, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Computación, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra, Física y<br />

Matemáticas.<br />

•<br />

•<br />

El alumno <strong>de</strong>berá haber trabajado un mínimo<br />

<strong>de</strong> 20 horas a <strong>la</strong> semana o su equival<strong>en</strong>te du-<br />

rante 18 meses, <strong>en</strong> una actividad re<strong>la</strong>cionada<br />

con su carrera.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un informe <strong>de</strong><br />

trabajo sobre su actividad profesional al Co-<br />

mité Académico, éste nombrará a un jurado<br />

que evaluará el informe. Tanto el Comité<br />

Académico como el jurado, podrán solicitar<br />

<strong>la</strong> información que consi<strong>de</strong>r<strong>en</strong> necesaria<br />

para justificar <strong>la</strong> antigüedad y <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s<br />

realizadas.<br />

•<br />

El jurado <strong>de</strong>terminará <strong>la</strong> forma específica <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> réplica oral.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra, Biología y Física.<br />

•<br />

•<br />

El alumno <strong>de</strong>berá ingresar a cualquiera <strong>de</strong> los<br />

programas <strong>de</strong> posgrado <strong>en</strong> los que participa<br />

<strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias o <strong>de</strong> los dos Consejos<br />

Académicos <strong>de</strong> Área con los que <strong>la</strong> Facultad<br />

está vincu<strong>la</strong>da. Cada Comité Académico po-<br />

drá ampliar <strong>la</strong> lista <strong>de</strong> posgrados afines. Para<br />

el resto <strong>de</strong> los programas <strong>de</strong> posgrado, el<br />

alumno <strong>de</strong>berá hacer una solicitud justifican-<br />

do el programa <strong>de</strong> posgrado que <strong>de</strong>sea cur-<br />

sar ante el Comité Académico.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá acreditar <strong>en</strong> forma sa-<br />

tisfactoria <strong>la</strong>s asignaturas o activida<strong>de</strong>s<br />

académicas <strong>en</strong> un semestre lectivo como<br />

estudiante <strong>de</strong> tiempo completo, <strong>de</strong> acuerdo<br />

con lo establecido por el Comité Académico<br />

<strong>de</strong>l posgrado correspondi<strong>en</strong>te.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra y Física.<br />

•<br />

Esta opción pue<strong>de</strong> cubrirse cursando mate-<br />

rias adicionales <strong>en</strong> <strong>la</strong> misma lic<strong>en</strong>ciatura u<br />

otra afín impartida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, o bi<strong>en</strong> cur-<br />

sando un Diplomado.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 35


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El alumno <strong>de</strong>berá haber concluido los crédi-<br />

tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura con un promedio mí-<br />

nimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

El alumno podrá cursar un Diplomado impar-<br />

tido por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> y aprobado por el Comité<br />

Académico. El Diplomado <strong>de</strong>berá t<strong>en</strong>er una<br />

duración mínima <strong>de</strong> 240 horas y un mecanis-<br />

mo c<strong>la</strong>ro <strong>de</strong> evaluación.<br />

En el caso <strong>de</strong> materias adicionales, el alum-<br />

no <strong>de</strong>berá proponer al Comité Académico <strong>la</strong>s<br />

materias, que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> correspon<strong>de</strong>r a cuando<br />

m<strong>en</strong>os el 10% <strong>de</strong>l total <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> su li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura.<br />

La propuesta <strong>de</strong>berá estar acompañada <strong>de</strong><br />

una justificación escrita. El estudiante <strong>de</strong>be-<br />

rá aprobar todas <strong>la</strong>s materias y obt<strong>en</strong>er un<br />

promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Actuaría, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Computación,<br />

Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra y Física.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El alumno <strong>de</strong>be pres<strong>en</strong>tar un proyecto al Co-<br />

mité Académico, justificando <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

actividad con <strong>la</strong> carrera. El Comité Académi-<br />

co <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>cidir si el proyecto <strong>de</strong> servicio<br />

social es sufici<strong>en</strong>te para obt<strong>en</strong>er el título.<br />

Al finalizar el servicio social se pres<strong>en</strong>tará un<br />

informe académico y se <strong>de</strong>signará un jurado<br />

para su evaluación.<br />

El jurado <strong>de</strong>signado <strong>de</strong>terminará <strong>la</strong> forma es-<br />

pecífica <strong>de</strong> <strong>la</strong> réplica oral.<br />

36 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR PROYECTO DE APOYO<br />

A LA DIVULGACIÓN<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Actuaría, Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Computación,<br />

Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tierra, Física y Matemáticas.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El alumno <strong>de</strong>berá proponer un proyecto <strong>de</strong><br />

divulgación al Comité Académico. Si el pro-<br />

yecto es aprobado y se consi<strong>de</strong>ra pertin<strong>en</strong>te<br />

se <strong>de</strong>signará un tutor.<br />

El alumno <strong>de</strong>be pres<strong>en</strong>tar el producto <strong>de</strong> di-<br />

vulgación que justifique <strong>la</strong> actividad <strong>de</strong> apoyo<br />

a <strong>la</strong> divulgación, acompañado <strong>de</strong> un informe<br />

académico.<br />

El Comité Académico <strong>de</strong>signará un jurado<br />

que evaluará el informe académico y <strong>de</strong>ter-<br />

minará <strong>la</strong> forma específica <strong>de</strong> <strong>la</strong> réplica oral.<br />

POR EXÁMENES INTERNACIONALES<br />

Lic<strong>en</strong>ciatura: Actuaría.<br />

En caso <strong>de</strong> que para alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s carreras que<br />

se impart<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad exista un organismo<br />

<strong>de</strong> certificación profesional internacional, com-<br />

pet<strong>en</strong>te y reconocido por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, el Comité<br />

Académico respectivo podrá <strong>de</strong>cidir y <strong>de</strong>finir <strong>la</strong>s<br />

características específicas con <strong>la</strong>s que el proce-<br />

so <strong>de</strong> certificación aplicado por dicho organismo<br />

pue<strong>de</strong> ser una opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.


MANEJO SUSTENTABLE DE<br />

ZONAS COSTERAS<br />

> REQUISITOS DE TITULACIÓN<br />

El título que se otorgará al cumplir los requisitos<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios es el <strong>de</strong> Li-<br />

c<strong>en</strong>ciado <strong>en</strong> Manejo Sust<strong>en</strong>table <strong>de</strong> Zonas Cos-<br />

teras, para obt<strong>en</strong>erlo, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> los requisitos<br />

<strong>de</strong> egreso, se requerirá cumplir y aprobar una<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS<br />

Y ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Si al término <strong>de</strong>l 6o. semestre el promedio ge-<br />

neral <strong>de</strong>l estudiante es 9.5, podrá cursar y acre-<br />

ditar asignaturas optativas durante el séptimo y<br />

el octavo semestre para optar por esta forma <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción. Al término <strong>de</strong> cada semestre, <strong>de</strong>berá<br />

pres<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II<br />

un informe <strong>de</strong>l avance <strong>de</strong> los conocimi<strong>en</strong>tos ad-<br />

quiridos, mant<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do el promedio mínimo <strong>de</strong><br />

9.5. El Comité Académico podrá recom<strong>en</strong>dar al<br />

Consejo Técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias que<br />

dichas asignaturas optativas sean aquel<strong>la</strong>s que<br />

form<strong>en</strong> parte <strong>de</strong> un p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> maes-<br />

tría afín, por lo que t<strong>en</strong>drán el mismo valor <strong>en</strong><br />

créditos que <strong>la</strong>s optativas cont<strong>en</strong>idas <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios, Sin embargo, t<strong>en</strong>drán una c<strong>la</strong>ve<br />

distinta <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>de</strong>l nivel <strong>de</strong> maestría que, a solici-<br />

tud <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias, asignará <strong>la</strong> Direc-<br />

ción G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Administración Esco<strong>la</strong>r.<br />

MEDIANTE TESIS Y EXAMEN<br />

PROFESIONAL<br />

Los estudiantes podrán realizar una tesis <strong>de</strong><br />

forma individual o grupal bajo <strong>la</strong> supervisión <strong>de</strong><br />

un director <strong>de</strong> tesis. Los avances <strong>de</strong> dicho tra-<br />

bajo <strong>de</strong>berán pres<strong>en</strong>tarse <strong>de</strong> forma individual<br />

<strong>en</strong> los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>. En el Seminario<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> II se pres<strong>en</strong>tará <strong>la</strong> tesis y su répli-<br />

ca oral, por lo que <strong>la</strong> evaluación estará a cargo<br />

<strong>de</strong> un jurado. Los requisitos que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> cumplir<br />

los directores <strong>de</strong> tesis y sinodales <strong>de</strong> exám<strong>en</strong>es<br />

emanarán <strong>de</strong> acuerdos <strong>de</strong>l Comité Académico.<br />

Los nombrami<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> directores <strong>de</strong> tesis y<br />

sinodales <strong>de</strong> exám<strong>en</strong>es serán realizados por el<br />

director <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias a propuesta<br />

<strong>de</strong>l Comité Académico. En exám<strong>en</strong>es <strong>de</strong> excep-<br />

cional calidad y t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta los antece-<br />

<strong>de</strong>ntes académicos <strong>de</strong>l estudiante, <strong>de</strong> acuerdo<br />

con el Artículo 27 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong><br />

Exám<strong>en</strong>es y a los Artículos 2 inciso c) y 12 <strong>de</strong>l<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l Reconocimi<strong>en</strong>to al Mérito Uni-<br />

versitario, el jurado podrá otorgar <strong>la</strong> m<strong>en</strong>ción<br />

honorífica.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

El alumno <strong>de</strong>berá integrarse, bajo <strong>la</strong> supervisión<br />

<strong>de</strong> un tutor, a un <strong>la</strong>boratorio <strong>de</strong> investigación<br />

para <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r un proyecto específico. Al tér-<br />

mino <strong>de</strong> su estancia, el estudiante <strong>de</strong>berá pre-<br />

s<strong>en</strong>tar un reporte <strong>de</strong> investigación. Los avances<br />

<strong>de</strong> dicho reporte serán evaluados <strong>en</strong> los Semi-<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 37


narios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II. Las características <strong>de</strong>l<br />

reporte emanarán <strong>de</strong> acuerdos <strong>de</strong>l Comité Aca-<br />

démico y su acreditación correspon<strong>de</strong>rá tam-<br />

bién al mismo Comité.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

En el marco <strong>de</strong> los Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> I y II,<br />

el alumno realizará prácticas profesionales vincu-<br />

<strong>la</strong>das al sector productivo o social que conduzcan<br />

a <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> reportes técnicos que serán<br />

evaluados <strong>en</strong> dichos seminarios. La acreditación<br />

correspon<strong>de</strong>rá al Comité Académico.<br />

38 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004


FACULTAD<br />

DE<br />

CIENCIAS POLÍTICAS<br />

Y SOCIALES<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 39


En <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Sociales se impart<strong>en</strong> cuatro lic<strong>en</strong>ciaturas:<br />

• Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comunicación (Periodismo)<br />

• Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Administración Pública<br />

• Re<strong>la</strong>ciones Internacionales<br />

• Sociología<br />

Ti<strong>en</strong>e cinco opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, aprobadas por el H. Consejo Técnico <strong>en</strong><br />

su sesión <strong>de</strong>l 10 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2008. Para mayor información consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://www.politicas.unam.mx/carreras/cc/normatividad.php<br />

Los trabajos <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción podrán adoptar diver-<br />

sas modalida<strong>de</strong>s, agrupadas <strong>en</strong> los sigui<strong>en</strong>tes<br />

géneros o categorías g<strong>en</strong>erales:<br />

•<br />

•<br />

Trabajo <strong>de</strong> Investigación.<br />

Trabajo Profesional.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comunicación;<br />

Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Administración Pública (opción<br />

Administración Pública); Ci<strong>en</strong>cias Políticas y<br />

Administración Pública (opción Ci<strong>en</strong>cia Política);<br />

Re<strong>la</strong>ciones Internacionales y Sociología.<br />

Es un trabajo <strong>de</strong> análisis que aborda un tema es-<br />

pecífico con rigor teórico y metodológico, <strong>en</strong> el<br />

que el alumno sust<strong>en</strong>ta argum<strong>en</strong>tos, sujetos a<br />

comprobación o contrastación. La tesis es una<br />

proposición que se expone, se <strong>de</strong>fi<strong>en</strong><strong>de</strong> y ti<strong>en</strong>e<br />

como coro<strong>la</strong>rio lógico una conclusión. Implica<br />

una unidad <strong>en</strong>tre proposición, comprobación y<br />

conclusión.<br />

La tesis pue<strong>de</strong> ser una investigación teórica<br />

o empírica. Permite <strong>la</strong> construcción <strong>de</strong>l objeto<br />

40 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

<strong>de</strong> estudio, así como el diálogo <strong>en</strong>tre el aparato<br />

conceptual y <strong>la</strong> realidad. Según el tipo <strong>de</strong> inves-<br />

tigación <strong>de</strong>l que se trate, <strong>la</strong> tesis pue<strong>de</strong> emplear<br />

diversas herrami<strong>en</strong>tas que muestr<strong>en</strong> <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción<br />

<strong>en</strong>tre <strong>la</strong> reflexión y <strong>la</strong> investigación concreta, <strong>en</strong><br />

el <strong>en</strong>t<strong>en</strong>dido <strong>de</strong> que el papel que <strong>de</strong>sempeñan<br />

los instrum<strong>en</strong>tos y herrami<strong>en</strong>tas que apoyan<br />

<strong>la</strong> verificación, pue<strong>de</strong>n variar. Pue<strong>de</strong> pres<strong>en</strong>tar<br />

propuestas o suger<strong>en</strong>cias, creadas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

perspectiva <strong>de</strong> <strong>la</strong> disciplina o profesión.<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong> aparato crítico y su ext<strong>en</strong>sión es<br />

mayor a 80 cuartil<strong>la</strong>s, mismas que no contabili-<br />

zan bibliografía, anexos o apéndices.<br />

MEDIANTE TESINA<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comunicación;<br />

Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Administración Pública (opción<br />

Administración Pública); Ci<strong>en</strong>cias Políticas y<br />

Administración Pública (opción Ci<strong>en</strong>cia Política);<br />

Re<strong>la</strong>ciones Internacionales y Sociología.<br />

Es un trabajo <strong>de</strong> investigación docum<strong>en</strong>tal <strong>de</strong><br />

carácter monográfico, que el alumno e<strong>la</strong>bora <strong>de</strong>


manera sistemática, rigurosa y sintética, con <strong>la</strong><br />

finalidad <strong>de</strong> explorar y/o <strong>de</strong>scribir un tema que<br />

se inscribe <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> su campo disciplinario.<br />

Debe mostrar capacidad <strong>de</strong> análisis y <strong>de</strong> sín-<br />

tesis; a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> un conocimi<strong>en</strong>to apropiado<br />

sobre <strong>la</strong>s fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> información, <strong>de</strong>be pres<strong>en</strong>-<br />

tar conclusiones y aparato crítico. Su ext<strong>en</strong>sión<br />

mínima será <strong>de</strong> 60 cuartil<strong>la</strong>s, mismas que no<br />

contabilizan bibliografía, anexos o apéndices.<br />

POR ENSAYO<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comunicación;<br />

Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Administración Pública (opción<br />

Administración Pública); Ci<strong>en</strong>cias Políticas y<br />

Administración Pública (opción Ci<strong>en</strong>cia Política) y<br />

Sociología.<br />

Es <strong>la</strong> disertación escrita, con estructura libre,<br />

que invoca el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un tema, asunto, au-<br />

tor o diversos autores <strong>de</strong> <strong>la</strong> disciplina, <strong>de</strong>sarro-<br />

l<strong>la</strong>da <strong>de</strong> manera novedosa, original y propositiva.<br />

La argum<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>be ser consist<strong>en</strong>te y sus-<br />

t<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> refer<strong>en</strong>tes teóricos y/o históricos.<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong> conclusiones y un riguroso apa-<br />

rato crítico. Su ext<strong>en</strong>sión mínima es <strong>de</strong> 60 cuar-<br />

til<strong>la</strong>s, mismas que no contabilizan bibliografía,<br />

anexos o apéndices.<br />

POR INFORME DE PRÁCTICA<br />

PROFESIONAL<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comunicación;<br />

Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Administración Pública (opción<br />

Administración Pública); Ci<strong>en</strong>cias Políticas y<br />

Administración Pública (opción Ci<strong>en</strong>cia Política);<br />

Re<strong>la</strong>ciones Internacionales y Sociología.<br />

Es un reporte que <strong>de</strong>muestra <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l<br />

egresado <strong>en</strong> alguna actividad vincu<strong>la</strong>da con su<br />

formación disciplinaria, <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>da <strong>en</strong> su con-<br />

dición <strong>de</strong> practicante <strong>de</strong> <strong>la</strong> profesión, posterior<br />

al servicio social, durante un periodo no m<strong>en</strong>or a<br />

seis meses. Pue<strong>de</strong> versar sobre su <strong>de</strong>sempeño<br />

<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral, o sobre una tarea asignada <strong>en</strong> parti-<br />

cu<strong>la</strong>r. El Informe no pue<strong>de</strong> circunscribirse a una<br />

mera <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>-<br />

das, pues <strong>de</strong>berá cont<strong>en</strong>er un análisis, conclu-<br />

siones y suger<strong>en</strong>cias o recom<strong>en</strong>daciones. Será<br />

requisito pres<strong>en</strong>tar un docum<strong>en</strong>to oficial <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

institución don<strong>de</strong> se realizó y que avale dicha<br />

práctica profesional. Su ext<strong>en</strong>sión mínima será<br />

<strong>de</strong> 45 cuartil<strong>la</strong>s, mismas que no contabilizan bi-<br />

bliografía, anexos o apéndices.<br />

POR INFORME DE SERVICIO SOCIAL<br />

Lic<strong>en</strong>ciaturas: Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comunicación;<br />

Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Administración Pública (opción<br />

Administración Pública); Ci<strong>en</strong>cias Políticas y<br />

Administración Pública (opción Ci<strong>en</strong>cia Política) y<br />

Sociología.<br />

Es un reporte que muestra <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l<br />

egresado <strong>en</strong> alguna actividad vincu<strong>la</strong>da con su<br />

formación disciplinaria, <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>da <strong>en</strong> su con-<br />

dición <strong>de</strong> practicante <strong>de</strong> <strong>la</strong> profesión durante un<br />

periodo no m<strong>en</strong>or a seis meses. Pue<strong>de</strong> versar<br />

sobre su <strong>de</strong>sempeño <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral, o sobre una<br />

tarea asignada <strong>en</strong> particu<strong>la</strong>r. El docum<strong>en</strong>to <strong>de</strong>be<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 41


compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r una pres<strong>en</strong>tación e<strong>la</strong>borada por <strong>la</strong><br />

institución <strong>en</strong> <strong>la</strong> cual se realizó el servicio social,<br />

así como los objetivos y funciones que justifica-<br />

ron su participación.<br />

El Informe no pue<strong>de</strong> circunscribirse a una<br />

mera <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>-<br />

das, pues <strong>de</strong>berá cont<strong>en</strong>er un análisis, conclu-<br />

siones y suger<strong>en</strong>cias o recom<strong>en</strong>daciones. Será<br />

requisito pres<strong>en</strong>tar un docum<strong>en</strong>to oficial <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

institución don<strong>de</strong> se realizó y que avale dicho<br />

servicio social. Su ext<strong>en</strong>sión mínima será <strong>de</strong> 45<br />

cuartil<strong>la</strong>s, mismas que no contabilizan bibliogra-<br />

fía, anexos o apéndices.<br />

POR PROTOTIPO PROFESIONAL<br />

Lic<strong>en</strong>ciatura: Ci<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comunicación.<br />

Es una propuesta original y creativa que <strong>de</strong>-<br />

muestra los conocimi<strong>en</strong>tos adquiridos <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

carrera y que ti<strong>en</strong>e una finalidad aplicativa <strong>en</strong> al-<br />

guna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes modalida<strong>de</strong>s:<br />

Géneros periodísticos (reportaje, crónica,<br />

<strong>en</strong>sayo periodístico y <strong>en</strong>trevista); diseño <strong>de</strong><br />

campañas publicitarias (social y comercial); in-<br />

vestigación <strong>de</strong> mercado; estrategia <strong>de</strong> medios;<br />

diseño <strong>de</strong> campañas políticas; investigación<br />

<strong>de</strong> opinión pública (diagnóstico <strong>de</strong> contexto y<br />

condiciones políticas); programa <strong>de</strong> comuni-<br />

cación organizacional; programa <strong>de</strong> re<strong>la</strong>ciones<br />

públicas; diagnóstico <strong>en</strong> comunicación orga-<br />

nizacional; diagnóstico <strong>de</strong> imag<strong>en</strong> corporativa;<br />

producción <strong>de</strong> p<strong>la</strong>taforma creativa; medios y<br />

materiales para <strong>la</strong> comunicación <strong>en</strong> <strong>la</strong>s organi-<br />

42 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

zaciones; portafolios fotográfico; producción<br />

o realización audiovisual por vía analógica o<br />

digital; producción o realización <strong>de</strong> proyectos<br />

sonoros; producción o realización <strong>de</strong> proyectos<br />

<strong>de</strong> imág<strong>en</strong>es <strong>en</strong> movimi<strong>en</strong>to; producción o rea-<br />

lización <strong>de</strong> materiales multimedia interactivos;<br />

diseño y realización <strong>de</strong> guiones audiovisuales, y<br />

diseño y estrategias <strong>de</strong> producción audiovisual.<br />

POR INFORME DE ESTADÍA<br />

PRÁCTICA<br />

Lic<strong>en</strong>ciatura: Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Administración<br />

Pública (opción Administración Pública).<br />

Es el informe escrito que refiere <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia<br />

adquirida por un alumno <strong>en</strong> <strong>la</strong> estadía práctica<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> programas y/o proyectos <strong>en</strong> institu-<br />

ciones públicas y/o sociales, y <strong>en</strong> el cual se <strong>de</strong>-<br />

muestran los conocimi<strong>en</strong>tos, capacida<strong>de</strong>s y<br />

valores profesionales. El informe compr<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>scripción, análisis y resultados <strong>de</strong> una ac-<br />

tividad, así como <strong>la</strong> evaluación profesional y el<br />

diseño <strong>de</strong> propuestas creativas para <strong>la</strong> solución<br />

<strong>de</strong> problemas. Si bi<strong>en</strong> pue<strong>de</strong> tratarse <strong>de</strong> un es-<br />

tudio <strong>de</strong> caso, se <strong>de</strong>berá circunscribir al carácter<br />

práctico <strong>de</strong>l ejercicio reportado. El tiempo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

actividad profesional no <strong>de</strong>be ser m<strong>en</strong>or a seis<br />

meses y el trabajo correspon<strong>de</strong>rá a <strong>la</strong>s áreas y<br />

activida<strong>de</strong>s a <strong>la</strong>s que se ori<strong>en</strong>ta el perfil profe-<br />

sional <strong>de</strong>l autor. La ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>l trabajo será<br />

<strong>de</strong> un mínimo <strong>de</strong> 45 cuartil<strong>la</strong>s, sin contabilizar<br />

bibliografía, anexos o apéndices.


FACULTAD<br />

DE<br />

QUÍMICA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 43


Las cinco lic<strong>en</strong>ciaturas que se impart<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Química son:<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Química<br />

• Ingi<strong>en</strong>ería Química Metalúrgica<br />

• Química<br />

• Química <strong>de</strong> Alim<strong>en</strong>tos<br />

• Química Farmacéutica Biológica<br />

Cu<strong>en</strong>ta con tres opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción para cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s carreras, éstas<br />

son regu<strong>la</strong>das por un Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to que pue<strong>de</strong> ser consultado <strong>en</strong> <strong>la</strong> página:<br />

http://esco<strong>la</strong>res.quimica.unam.mx/exaprof/anexos.html<br />

POR ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Esta opción no requiere prueba escrita ni oral, es<br />

<strong>de</strong>cir, el título se adquiere automáticam<strong>en</strong>te al<br />

término <strong>de</strong> los estudios y el resultado será: Apro-<br />

bado con M<strong>en</strong>ción Honorifica, siempre que se<br />

cubran los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

•<br />

Cubrir el 100% <strong>de</strong> créditos <strong>en</strong> el periodo previsto<br />

por el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios regu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera.<br />

• Promedio mínimo global <strong>de</strong> 9.5.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> ninguna asignatura.<br />

Solicitar esta opción <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo no mayor a un<br />

año <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> <strong>la</strong> conclusión <strong>de</strong> sus estudios.<br />

El Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales<br />

<strong>en</strong>tregará al alumno un Citatorio oficial para<br />

que asista a <strong>la</strong> ceremonia don<strong>de</strong> recibirá <strong>de</strong>l<br />

Director o <strong>de</strong> <strong>la</strong> persona que éste <strong>de</strong>signe, <strong>la</strong><br />

Constancia <strong>de</strong>l término <strong>de</strong> estudios con alto<br />

nivel académico y <strong>la</strong> m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

44 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

MEDIANTE EXAMEN PROFESIONAL<br />

Se <strong>en</strong>ti<strong>en</strong><strong>de</strong> por exam<strong>en</strong> profesional el con-<br />

junto <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s académicas que realiza el<br />

estudiante que ha cumplido con los requisitos<br />

seña<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el Artículo 3 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad. El exam<strong>en</strong> profesional<br />

consta <strong>de</strong> dos pruebas: una escrita y otra oral,<br />

ambas <strong>de</strong>b<strong>en</strong> ser aceptadas por el jurado <strong>de</strong>-<br />

signado para exam<strong>en</strong> profesional. Las opciones<br />

que incluye esta vía son:<br />

a) Tesis, tesina, o trabajo monográfico <strong>de</strong> actua-<br />

lización.<br />

b) Actividad <strong>de</strong> investigación.<br />

c) Informe <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica profesional.<br />

d) Cursos <strong>de</strong> educación continua.<br />

a) Tesis<br />

Individual. Consiste <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un tema<br />

escogido por el alumno.<br />

Mancomunada. El trabajo es <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>do por<br />

dos alumnos <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma carrera; <strong>en</strong> el caso <strong>de</strong><br />

que se solicite <strong>la</strong> participación <strong>de</strong> un mayor núme-


o <strong>de</strong> alumnos, <strong>la</strong> autorización recaerá <strong>en</strong> una co-<br />

misión nombrada por el H. Consejo Técnico.<br />

Colectiva Interdisciplinaria y/o Multidiscipli-<br />

naria. Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> proyectos<br />

<strong>de</strong> interés nacional, regional o particu<strong>la</strong>r con par-<br />

ticipación <strong>de</strong> un grupo <strong>de</strong> alumnos <strong>de</strong> difer<strong>en</strong>tes<br />

carreras y áreas <strong>de</strong> esta Facultad, cuyo número no<br />

exceda <strong>de</strong> cinco y no más <strong>de</strong> dos <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma ca-<br />

rrera. Si se solicita un mayor número <strong>de</strong> alumnos,<br />

<strong>la</strong> autorización recaerá <strong>en</strong> el H. Consejo Técnico. En<br />

esta modalidad cada alumno pue<strong>de</strong> responsabili-<br />

zarse <strong>de</strong> una parte <strong>de</strong>l trabajo, pero todos <strong>de</strong>berán<br />

conocer <strong>en</strong> su integridad el tema asignado.<br />

b) Tesina<br />

Se <strong>en</strong>ti<strong>en</strong><strong>de</strong> por tesina una afirmación sust<strong>en</strong>-<br />

tada <strong>en</strong> evi<strong>de</strong>ncias que no necesariam<strong>en</strong>te son<br />

resultado <strong>de</strong>l trabajo experim<strong>en</strong>tal <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>-<br />

tante, sino que pue<strong>de</strong>n ser extraídas <strong>de</strong> trabajos<br />

publicados <strong>en</strong> revistas o libros, con <strong>la</strong> adapta-<br />

ción necesaria para el problema específico que<br />

p<strong>la</strong>ntee el sust<strong>en</strong>tante.<br />

c) Trabajo monográfico <strong>de</strong> actualización<br />

Consiste <strong>en</strong> una investigación bibliográfica ex-<br />

haustiva sobre un tema relevante re<strong>la</strong>cionado<br />

con <strong>la</strong> carrera correspondi<strong>en</strong>te. Es el resultado<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> consulta <strong>de</strong> los artículos publicados <strong>en</strong><br />

revistas especializadas que abarque, como mí-<br />

nimo, los últimos cinco años. Debe reve<strong>la</strong>r el cri-<br />

terio <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>tante <strong>en</strong> <strong>la</strong> recopi<strong>la</strong>ción y <strong>de</strong>berá<br />

pres<strong>en</strong>tarse <strong>en</strong> forma resumida y consist<strong>en</strong>te,<br />

incluy<strong>en</strong>do a<strong>de</strong>más <strong>la</strong>s conclusiones más sig-<br />

nificativas, <strong>la</strong>s cuales prov<strong>en</strong>drán <strong>de</strong> un análisis<br />

crítico <strong>de</strong> <strong>la</strong> información.<br />

d) Informe <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica profesional<br />

Esta opción podrá elegir<strong>la</strong> el alumno que duran-<br />

te o al término <strong>de</strong> sus estudios, se incorpore al<br />

m<strong>en</strong>os por dos años a una actividad profesional.<br />

Después <strong>de</strong> concluir el periodo correspondi<strong>en</strong>te,<br />

el alumno pres<strong>en</strong>tará un trabajo escrito que <strong>de</strong>-<br />

muestre el dominio <strong>de</strong> sus capacida<strong>de</strong>s y compe-<br />

t<strong>en</strong>cias profesionales. Será un reporte crítico <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s profesionales realizadas, tratado<br />

con un <strong>en</strong>foque original, indicando <strong>la</strong>s conclusio-<br />

nes obt<strong>en</strong>idas. Versará sobre <strong>la</strong> resolución <strong>de</strong> pro-<br />

blemas re<strong>la</strong>cionados con <strong>la</strong> carrera respectiva.<br />

El trabajo <strong>de</strong>berá estar ava<strong>la</strong>do por escrito<br />

por un académico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Química,<br />

y podrá contar con un supervisor técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

empresa correspondi<strong>en</strong>te.<br />

Cuando dos o más sust<strong>en</strong>tantes <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma<br />

carrera, <strong>en</strong> forma simultánea o sucesiva, <strong>de</strong>sem-<br />

peñ<strong>en</strong> iguales funciones <strong>en</strong> uno o más c<strong>en</strong>tros<br />

simi<strong>la</strong>res <strong>de</strong> trabajo, se evitará <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad <strong>de</strong> los<br />

títulos <strong>de</strong> los informes, así como <strong>la</strong> igualdad <strong>en</strong> el<br />

tratami<strong>en</strong>to y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> los temas.<br />

e) Cursos <strong>de</strong> educación continua<br />

El alumno que elija esta opción <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado un mínimo <strong>de</strong> 160 horas <strong>de</strong><br />

un Diplomado <strong>de</strong> educación continua.<br />

Obt<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cada uno <strong>de</strong> los cursos <strong>de</strong>l Diplo-<br />

mado, una calificación mínima <strong>de</strong> 8.0.<br />

Optar por una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s dos modalida<strong>de</strong>s vig<strong>en</strong>-<br />

tes para educación continua:<br />

- Tesina y prueba oral. El tema <strong>de</strong>l tra-<br />

bajo escrito será asignado por alguno <strong>de</strong><br />

los pon<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> los cursos <strong>de</strong>l Diploma-<br />

do, a propuesta <strong>de</strong>l interesado.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 45


•<br />

- Exam<strong>en</strong> <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos. Solici-<br />

tar a <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Ext<strong>en</strong>sión Acadé-<br />

mica su incorporación a esta vía, don<strong>de</strong> se<br />

le asignará tutor, qui<strong>en</strong> <strong>de</strong>finirá un tema es-<br />

crito, así como un tema oral, re<strong>la</strong>cionados<br />

ambos con los cursos <strong>de</strong> su Diplomado.<br />

Entregar un trabajo escrito, <strong>de</strong> acuerdo con <strong>la</strong><br />

modalidad elegida, que podrá consistir <strong>en</strong>:<br />

- Una tesina asesorada por alguno <strong>de</strong><br />

los pon<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>l Diplomado, o<br />

- Un trabajo escrito cuyo tema fue pro-<br />

puesto por el tutor <strong>de</strong>signado, <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>-<br />

do <strong>en</strong> 10 días naturales, <strong>en</strong> un máximo <strong>de</strong><br />

20 cuartil<strong>la</strong>s a doble espacio.<br />

e) Actividad <strong>de</strong> Investigación<br />

Dirigido a: Pasantes que se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tr<strong>en</strong> traba-<br />

jando <strong>en</strong> un proyecto <strong>de</strong> investigación.<br />

Requisito: Haberse incorporado al m<strong>en</strong>os<br />

por un semestre a un proyecto <strong>de</strong> investigación<br />

registrado previam<strong>en</strong>te para tal fin <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordi-<br />

nación <strong>de</strong> Asuntos Esco<strong>la</strong>res (Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

Exám<strong>en</strong>es Profesionales) para su titu<strong>la</strong>ción.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El trabajo escrito podrá consistir <strong>en</strong>:<br />

Un artículo académico, sobre esa investigación,<br />

aceptado para su publicación <strong>en</strong> una revista ar-<br />

bitrada nacional o internacional, ava<strong>la</strong>da por <strong>la</strong><br />

comisión <strong>de</strong>signada por el H. Consejo Técnico.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá haber participado como<br />

uno <strong>de</strong> los tres primeros autores.<br />

El artículo académico versará sobre un tema<br />

re<strong>la</strong>cionado con <strong>la</strong> carrera <strong>de</strong>l alumno.<br />

No se acepta, un resum<strong>en</strong> corto o ext<strong>en</strong>so,<br />

so<strong>la</strong>m<strong>en</strong>te se acepta el artículo completo.<br />

La e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> un capítulo <strong>de</strong> un libro,<br />

46 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

aceptado por <strong>la</strong> editorial correspondi<strong>en</strong>te, el<br />

registro <strong>de</strong>l ISBN y ava<strong>la</strong>do por <strong>la</strong> comisión<br />

<strong>de</strong>signada por el H. Consejo Técnico.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá haber participado como<br />

uno <strong>de</strong> los tres primeros autores.<br />

Al artículo aceptado <strong>de</strong>berá adicionarse el<br />

protocolo <strong>de</strong> investigación aprobado por el res-<br />

ponsable <strong>de</strong>l proyecto, el cual <strong>de</strong>berá incluir: a)<br />

Introducción; b) Objetivos <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación; c)<br />

Materiales y métodos; d) Diseño experim<strong>en</strong>tal<br />

y, e) Revisión bibliográfica preliminar <strong>de</strong>l tema.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE POSGRADO<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que cum-<br />

p<strong>la</strong>n con los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> cual-<br />

quiera <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas que se ofrec<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> Facultad, <strong>en</strong> un máximo <strong>de</strong> 11 semestres y<br />

con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

Ingresar a una especialización, maestría o<br />

doctorado don<strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad t<strong>en</strong>ga partici-<br />

pación, cumpli<strong>en</strong>do los requisitos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes (aprobación <strong>de</strong> los exám<strong>en</strong>es <strong>de</strong><br />

selección).<br />

Acreditar <strong>la</strong>s asignaturas o activida<strong>de</strong>s acadé-<br />

micas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudio <strong>de</strong>l posgrado corres-<br />

pondi<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> su primer semestre, obt<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do<br />

un promedio global mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

En caso <strong>de</strong> no cumplir estos requisitos, el<br />

egresado no per<strong>de</strong>rá el <strong>de</strong>recho a titu<strong>la</strong>rse me-<br />

diante otras opciones aprobadas por el H. Con-<br />

sejo Técnico.


FACULTAD<br />

DE<br />

CONTADURÍA<br />

Y ADMINISTRACIÓN<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 47


La Facultad <strong>de</strong> Contaduría y Administración imparte <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>de</strong>:<br />

• Administración<br />

• Contaduría<br />

• Informática<br />

Ti<strong>en</strong>e diez opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción para <strong>la</strong>s tres lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>de</strong> acuerdo al<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales aprobado por el H. Consejo Técnico<br />

<strong>en</strong> su sesión <strong>de</strong>l 21 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2010. Para conocer los procedimi<strong>en</strong>tos consultar<br />

<strong>la</strong> página: http://www.fca.unam.mx/titu<strong>la</strong>cion/opciones.php<br />

POR SEMINARIO DE DESARROLLO<br />

EN UN ÁREA DE CONOCIMIENTO<br />

El Seminario consiste <strong>en</strong> un conjunto <strong>de</strong> módu-<br />

los que profundizan <strong>en</strong> el estudio <strong>de</strong> alguna <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s áreas a que se refiere el Artículo 8 <strong>de</strong>l Re-<br />

g<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales (REP), y<br />

cuya duración será, <strong>en</strong> conjunto, <strong>de</strong> 160 horas.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá cursar y aprobar los módulos<br />

que lo compon<strong>en</strong>, y que son refer<strong>en</strong>tes y com-<br />

plem<strong>en</strong>tarios a <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l área respec-<br />

tiva, estudiadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> carrera (Artículo 15 <strong>de</strong>l<br />

REP).<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios que correspondan a <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

cursada.<br />

Haber cumplido con el servicio social, confor-<br />

me a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Legis<strong>la</strong>ción Univer-<br />

sitaria.<br />

48 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

Haber acreditado el exam<strong>en</strong> o curso <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma inglés <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>-<br />

tro <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> L<strong>en</strong>guas Extranjeras<br />

(CELE) o por <strong>la</strong> Mediateca <strong>de</strong> esta Facultad<br />

(g<strong>en</strong>eraciones 93 y posteriores).<br />

• T<strong>en</strong>er un promedio mínimo g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> 9.0,<br />

•<br />

<strong>en</strong> su carrera, o<br />

En el caso <strong>de</strong> no cumplir con el requisito ante-<br />

rior, <strong>de</strong>berá solicitar ante el Jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera<br />

correspondi<strong>en</strong>te un exam<strong>en</strong> <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>-<br />

tos previos (<strong>de</strong> requisitos) g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong>l área<br />

que cursará, el cual <strong>de</strong>berá ser aprobado con<br />

una calificación mínima <strong>de</strong> 9.0, y notificará<br />

<strong>de</strong> su solicitud al Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exáme-<br />

nes Profesionales.<br />

El Seminario se acreditará con una calificación<br />

mínima <strong>de</strong> 8.0, que resultará <strong>de</strong>l promedio <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

calificaciones <strong>de</strong> todos los módulos y una asist<strong>en</strong>-<br />

cia no inferior al 90% <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sesiones programadas<br />

(Artículo 18 <strong>de</strong>l REP).


POR ESTUDIOS EN EL EXTRANJERO<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> realizar estudios que<br />

sum<strong>en</strong> <strong>en</strong> conjunto un mínimo <strong>de</strong> 160 horas <strong>de</strong><br />

c<strong>la</strong>se <strong>en</strong> una universidad extranjera, con <strong>la</strong> que<br />

<strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> t<strong>en</strong>ga conv<strong>en</strong>io académico vig<strong>en</strong>te, o<br />

<strong>en</strong> aquel<strong>la</strong>s instituciones que autorice el jefe <strong>de</strong><br />

carrera previo análisis <strong>de</strong>l prestigio académico.<br />

Su objetivo es que el alumno conozca y partici-<br />

pe <strong>en</strong> corri<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> su carre-<br />

ra, que se están <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>ndo fuera <strong>de</strong> nuestro<br />

país.<br />

Podrán participar los alumnos que:<br />

•<br />

•<br />

Domin<strong>en</strong> el idioma <strong>de</strong>l país <strong>en</strong> el que <strong>de</strong>sean<br />

estudiar.<br />

T<strong>en</strong>gan <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> viajar y <strong>de</strong>seos <strong>de</strong><br />

vivir experi<strong>en</strong>cias académicas y culturales <strong>en</strong><br />

un ambi<strong>en</strong>te universitario distinto.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios que correspondan a <strong>la</strong> li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura cursada.<br />

Haber cumplido con el servicio social, confor-<br />

me a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Legis<strong>la</strong>ción Univer-<br />

sitaria Apartado 4.13 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong>l Servicio Social.<br />

Haber acreditado el exam<strong>en</strong> o curso <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma inglés <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>-<br />

tro <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> L<strong>en</strong>guas Extranjeras<br />

(CELE) o por <strong>la</strong> Mediateca <strong>de</strong> esta Facultad<br />

(g<strong>en</strong>eraciones 93 y posteriores).<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar al mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> inscribirse, una<br />

propuesta <strong>de</strong> p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> trabajo que cont<strong>en</strong>ga<br />

los sigui<strong>en</strong>tes datos:<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

Institución solicitada.<br />

Carrera que cursa.<br />

Estudios que realizará.<br />

Exposición <strong>de</strong> motivos.<br />

Tiempo <strong>en</strong> horas <strong>de</strong> c<strong>la</strong>se.<br />

Periodo <strong>en</strong> el que se estudiará.<br />

Esta propuesta, para ser válida, <strong>de</strong>berá t<strong>en</strong>er<br />

<strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong>l Jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera correspon-<br />

di<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

Esta opción se acredita pres<strong>en</strong>tando ante el<br />

Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales, <strong>la</strong><br />

constancia <strong>de</strong> aprobación expedida por el Jefe<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera. Para efectos <strong>de</strong> <strong>la</strong> vig<strong>en</strong>cia a que<br />

se refiere el Artículo 9 <strong>de</strong>l REP, se consi<strong>de</strong>rará<br />

un año a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong>l término <strong>de</strong> los es-<br />

tudios con calificación aprobatoria.<br />

POR DIPLOMADO PARA EFECTOS DE<br />

TITULACIÓN (Pres<strong>en</strong>cial o <strong>en</strong> Línea)<br />

El Diplomado es un conjunto <strong>de</strong> estudios sobre<br />

temas muy específicos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura, con<br />

una duración mínima <strong>de</strong> 240 horas, divididas <strong>en</strong><br />

dos módulos o más. El objetivo <strong>de</strong> esta opción es<br />

que el alumno se actualice, profundice y adquiera<br />

conocimi<strong>en</strong>tos prácticos <strong>en</strong> una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong><br />

conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad, lo cual podrá hacer-<br />

lo <strong>de</strong> manera pres<strong>en</strong>cial o <strong>en</strong> línea, a través <strong>de</strong> los<br />

medios y recursos para <strong>la</strong> Eduación a Distancia,<br />

<strong>en</strong> los diplomados que así est<strong>en</strong> programados.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 49


Podrán participar los alumnos que:<br />

•<br />

Quieran poner al día sus conocimi<strong>en</strong>tos con<br />

<strong>la</strong>s más reci<strong>en</strong>tes innovaciones <strong>en</strong> <strong>la</strong>s diver-<br />

sas disciplinas.<br />

• Dese<strong>en</strong> <strong>en</strong>riquecer su currículum con un di-<br />

•<br />

•<br />

plomado universitario.<br />

Quieran intercambiar experi<strong>en</strong>cias con profe-<br />

sionales que <strong>la</strong>boran <strong>en</strong> los diversos sectores<br />

empresariales y que son el perfil <strong>de</strong> concu-<br />

rr<strong>en</strong>cia regu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> los diplomados.<br />

Prefieran una opción <strong>de</strong> cursos esco<strong>la</strong>rizados<br />

con fecha certera <strong>de</strong> terminación.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera.<br />

Haber cumplido con el servicio social, confor-<br />

me a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Legis<strong>la</strong>ción Universi-<br />

taria (Apartado 4.13 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong>l Servicio Social).<br />

Haber acreditado el exam<strong>en</strong> o curso <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma inglés <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>-<br />

tro <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> L<strong>en</strong>guas Extranjeras<br />

(CELE) o por <strong>la</strong> Mediateca <strong>de</strong> esta Facultad<br />

(G<strong>en</strong>eraciones 93 y posteriores).<br />

• T<strong>en</strong>er un promedio mínimo g<strong>en</strong>eral <strong>en</strong> su<br />

carrera <strong>de</strong> 8.0. En el caso <strong>de</strong> no cumplir con<br />

el requisito anterior, <strong>de</strong>berá solicitar ante el<br />

Jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera correspondi<strong>en</strong>te un exa-<br />

m<strong>en</strong> <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos previos (<strong>de</strong> requisi-<br />

tos) g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong>l área que cursará, el cual<br />

<strong>de</strong>berá ser aprobado con una calificación<br />

mínima <strong>de</strong> 8.0, y notificará <strong>de</strong> su solicitud al<br />

Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales.<br />

50 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

El Diplomado (Pres<strong>en</strong>cial o <strong>en</strong> Línea) se<br />

acreditará cuando el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exáme-<br />

nes Profesionales <strong>en</strong>tregue el docum<strong>en</strong>to que<br />

haga constar que se aprobaron todos los mó-<br />

dulos que compr<strong>en</strong><strong>de</strong> el diplomado y que, <strong>en</strong> el<br />

mismo, se obtuvo una calificación promedio<br />

mínima <strong>de</strong> 8.0, y una asist<strong>en</strong>cia no inferior al<br />

90% <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sesiones programadas (Artículo 33<br />

<strong>de</strong>l REP).<br />

POR DISEÑO DE UN SISTEMA<br />

O PROYECTO PARA UNA<br />

ORGANIZACIÓN<br />

El Sistema o Proyecto para una Organización<br />

consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> un trabajo escrito<br />

que p<strong>la</strong>ntee, <strong>de</strong>sarrolle y resuelva un problema<br />

real <strong>de</strong> una organización, aplicando los conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos teóricos y técnicos apr<strong>en</strong>didos durante<br />

<strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura (Artículo 37 <strong>de</strong>l REP).<br />

Podrán participar los alumnos que:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>gan experi<strong>en</strong>cia <strong>la</strong>boral, prefer<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te<br />

<strong>en</strong> el diseño <strong>de</strong> sistemas o proyectos.<br />

Posean espíritu pragmático y creativo.<br />

Quieran ejercitar su habilidad para redactar<br />

informes técnicos.<br />

Dese<strong>en</strong> aprovechar experi<strong>en</strong>cias y trabajos<br />

realizados <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> algún puesto<br />

<strong>en</strong> organizaciones que con <strong>la</strong> guía <strong>de</strong>l profesor,<br />

puedan adquirir calidad <strong>de</strong> informe técnico.


REQUISITOS<br />

G<strong>en</strong>erales<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Hayan acreditado el 85% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Haber cumplido con el servicio social, confor-<br />

me a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Legis<strong>la</strong>ción Universi-<br />

taria (Apartado 4.13 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong>l Servicio Social).<br />

Haber acreditado el exam<strong>en</strong> o curso <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma inglés <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>-<br />

tro <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> L<strong>en</strong>guas Extranjeras<br />

(CELE) o por <strong>la</strong> Mediateca <strong>de</strong> esta Facultad<br />

(g<strong>en</strong>eraciones 93 y posteriores).<br />

La aprobación por escrito <strong>de</strong>l protocolo <strong>de</strong>l<br />

Diseño <strong>de</strong> un Sistema o Proyecto para una<br />

Organización expedida por el Asesor.<br />

Esta opción se consi<strong>de</strong>rará acreditada cuan-<br />

do el asesor asi<strong>en</strong>te <strong>la</strong> calificación aprobatoria<br />

<strong>en</strong> el acta respectiva y el alumno <strong>en</strong>tregue <strong>la</strong><br />

carta <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong>l trabajo expedida y fir-<br />

mada por el asesor con qui<strong>en</strong> se inscribió.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

La tesis consiste <strong>en</strong> una investigación básica o<br />

aplicada, <strong>en</strong> <strong>la</strong> que el alumno p<strong>la</strong>ntee y busque<br />

<strong>la</strong> solución teórica y técnica <strong>de</strong> un problema <strong>de</strong>l<br />

campo <strong>de</strong> alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s disciplinas propias <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Facultad. Esta opción ti<strong>en</strong>e como objetivo contri-<br />

buir, tanto a <strong>la</strong> formación metodológica <strong>de</strong>l alum-<br />

no, como al avance <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

disciplinas <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad, por lo que <strong>de</strong>berá estar<br />

sólidam<strong>en</strong>te sust<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> <strong>la</strong> teoría <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>-<br />

ciatura correspondi<strong>en</strong>te (Artículo 51 <strong>de</strong>l REP).<br />

Podrán participar los alumnos que:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Se si<strong>en</strong>tan motivados por <strong>la</strong> búsqueda <strong>de</strong><br />

nuevos conocimi<strong>en</strong>tos, ya sean teóricos (in-<br />

vestigación básica) o prácticos (investigación<br />

aplicada).<br />

Posean espíritu crítico, creativo y experim<strong>en</strong>-<br />

tador.<br />

Gust<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> lectura y <strong>la</strong> redacción <strong>de</strong> sus pro-<br />

pias i<strong>de</strong>as.<br />

Hayan acreditado el 85% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong><br />

su carrera.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cumplido con el servicio social, confor-<br />

me a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Legis<strong>la</strong>ción Univer-<br />

sitaria.<br />

Haber acreditado el exam<strong>en</strong> o curso <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma inglés <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>-<br />

tro <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> L<strong>en</strong>guas Extranjeras<br />

(CELE) o por <strong>la</strong> Mediateca <strong>de</strong> esta Facultad<br />

(g<strong>en</strong>eraciones 93 y posteriores).<br />

T<strong>en</strong>er cubiertos por lo m<strong>en</strong>os el 85% <strong>de</strong> cré-<br />

ditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

La aprobación por escrito <strong>de</strong>l protocolo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

tesis expedida por el asesor.<br />

Esta opción se consi<strong>de</strong>rará acreditada cuan-<br />

do el asesor asi<strong>en</strong>te <strong>la</strong> calificación aprobatoria<br />

<strong>en</strong> el acta respectiva y el alumno <strong>en</strong>tregue <strong>la</strong><br />

carta <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong>l trabajo expedida y fir-<br />

mada por el asesor con qui<strong>en</strong> se inscribió.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 51


POR EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong><br />

escrito que abarcará reactivos <strong>de</strong> todas <strong>la</strong>s asig-<br />

naturas obligatorias <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios vig<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera cursada. El objetivo <strong>de</strong> esta opción<br />

es que el sust<strong>en</strong>tante pueda <strong>de</strong>mostrar que los<br />

conocimi<strong>en</strong>tos adquiridos durante su estancia<br />

como alumno <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera son los sufici<strong>en</strong>tes<br />

para ejercer<strong>la</strong>.<br />

Podrán participar los alumnos que:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

No dispon<strong>en</strong> <strong>de</strong> tiempo sufici<strong>en</strong>te para acudir<br />

<strong>de</strong> manera pres<strong>en</strong>cial a alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opcio-<br />

nes <strong>de</strong> los cursos.<br />

Para aquel<strong>la</strong>s personas que se si<strong>en</strong>t<strong>en</strong> más<br />

seguras al realizar una prueba escrita y no oral.<br />

Para qui<strong>en</strong>es ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> facilidad <strong>de</strong> estudiar y<br />

prepararse por cu<strong>en</strong>ta propia.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Haber cumplido con el servicio social, confor-<br />

me a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Legis<strong>la</strong>ción Univer-<br />

sitaria.<br />

Haber acreditado el exam<strong>en</strong> o curso <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma inglés <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>-<br />

tro <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> L<strong>en</strong>guas Extranjeras<br />

(CELE) o por <strong>la</strong> Mediateca <strong>de</strong> esta Facultad<br />

(g<strong>en</strong>eraciones 93 y posteriores).<br />

52 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

El Exam<strong>en</strong> t<strong>en</strong>drá el sufici<strong>en</strong>te número <strong>de</strong><br />

reactivos <strong>de</strong> opción múltiple que <strong>de</strong>n repres<strong>en</strong>-<br />

tatividad <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to, y se acreditará si un<br />

mínimo <strong>de</strong> 80% <strong>de</strong> los reactivos que lo compon-<br />

gan están contestados correctam<strong>en</strong>te.<br />

En caso <strong>de</strong> que el alumno no acredite el Exa-<br />

m<strong>en</strong>, podrá volverlo a solicitar, transcurrido un<br />

periodo <strong>de</strong> seis meses <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>en</strong> que<br />

quedó susp<strong>en</strong>dido.<br />

En esta opción no se aplicará <strong>la</strong> prueba oral<br />

y <strong>la</strong> toma <strong>de</strong> protesta se realizará grupalm<strong>en</strong>te<br />

bajo convocatoria <strong>de</strong>l Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exáme-<br />

nes Profesionales.<br />

POR ESTUDIOS DE<br />

ESPECIALIZACIÓN<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> obt<strong>en</strong>er el 100% <strong>de</strong><br />

los créditos <strong>de</strong> alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s especializaciones<br />

que se impart<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong><br />

Posgrado <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad a fin <strong>de</strong> dar respuesta a<br />

<strong>la</strong> necesidad social <strong>de</strong> formación y actualización<br />

<strong>de</strong> especialistas <strong>en</strong> <strong>la</strong>s áreas: Fiscal, Alta Direc-<br />

ción, Mercadotecnia y Recursos Humanos.<br />

Podrán participar los alumnos que:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Dese<strong>en</strong> ampliar su formación académica a<br />

través <strong>de</strong> los Programas <strong>de</strong> Especializaciones<br />

que ofrece <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong> Posgra-<br />

do <strong>en</strong> sus difer<strong>en</strong>tes áreas.<br />

Busqu<strong>en</strong> <strong>la</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l Título Profesional al<br />

mismo tiempo que cursan una especialidad.<br />

Dese<strong>en</strong> <strong>en</strong>riquecer su currículo con una Es-<br />

pecialidad universitaria.


•<br />

Dispongan <strong>de</strong>l tiempo sufici<strong>en</strong>te para cursar<br />

todas <strong>la</strong>s asignaturas correspondi<strong>en</strong>tes a <strong>la</strong><br />

especialidad <strong>en</strong> el periodo <strong>de</strong> tiempo prees-<br />

tablecido.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Haber cumplido con el servicio social, conforme<br />

a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Legis<strong>la</strong>ción Universitaria.<br />

Haber acreditado el exam<strong>en</strong> o curso <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma inglés <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>-<br />

tro <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> L<strong>en</strong>guas Extranjeras<br />

(CELE) o por <strong>la</strong> Mediateca <strong>de</strong> esta Facultad.<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo g<strong>en</strong>e-<br />

•<br />

•<br />

•<br />

ral <strong>de</strong> 8.0 <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Registrarse al Proceso <strong>de</strong> Admisión <strong>en</strong> <strong>la</strong> Divi-<br />

sión <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong> Posgrado, pres<strong>en</strong>tando el<br />

Oficio <strong>de</strong> <strong>la</strong> Secretaría <strong>de</strong> Servicios Esco<strong>la</strong>res.<br />

Contar con <strong>la</strong> Constancia <strong>de</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong><br />

lectura <strong>de</strong> textos <strong>en</strong> el idioma inglés acredita-<br />

da por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> (incluso <strong>la</strong>s personas que <strong>en</strong><br />

su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios no sea obligatorio).<br />

Cumplir con todos los requisitos que exige el<br />

posgrado, a excepción <strong>de</strong>l Título y <strong>la</strong> Cédu<strong>la</strong><br />

Profesional.<br />

Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción se aprobará cuando<br />

el alumno <strong>de</strong>muestre ante el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

Exám<strong>en</strong>es Profesionales, por medio <strong>de</strong> su historia<br />

académica emitida por el posgrado, que ha obt<strong>en</strong>i-<br />

do el 100% <strong>de</strong> los créditos que otorga <strong>la</strong> especia-<br />

lidad <strong>en</strong> que se haya inscrito, con una calificación<br />

promedio igual o mayor a 8.0 y que ésta ha sido<br />

realizada <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l periodo <strong>de</strong> tiempo límite esta-<br />

blecido <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios correspondi<strong>en</strong>te (un<br />

año). Para efectos <strong>de</strong>l Diploma <strong>de</strong> <strong>la</strong> Especialidad<br />

emitido por <strong>la</strong> DGAE el alumno podrá continuar<br />

con su trámite una vez que se haya titu<strong>la</strong>do <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

POR ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Esta opción consi<strong>de</strong>ra como Alto Nivel Acadé-<br />

mico el óptimo aprovechami<strong>en</strong>to esco<strong>la</strong>r <strong>de</strong> un<br />

alumno durante sus estudios profesionales,<br />

que se manifiesta <strong>en</strong> el promedio expresado<br />

<strong>en</strong> el Certificado Integro. Los alumnos egresa-<br />

dos <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Contaduría y Administra-<br />

ción (FAC) <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> quedarán ex<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

prueba escrita y oral <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> profesional;<br />

los alumnos egresados <strong>de</strong> instituciones incor-<br />

poradas <strong>de</strong>berán pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> oral.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber aprobado todas <strong>la</strong>s asignaturas <strong>en</strong> cur-<br />

sos y exám<strong>en</strong>es ordinarios <strong>en</strong> su respectivo<br />

periodo <strong>de</strong> estudios, y <strong>en</strong> <strong>la</strong> primera inscrip-<br />

ción. Los extraordinarios sólo se permitirán si<br />

es por a<strong>de</strong><strong>la</strong>ntar materias y éste se acredita<br />

<strong>en</strong> una primera inscripción.<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5<br />

•<br />

•<br />

durante los estudios profesionales.<br />

Haber cumplido con el servicio social, conforme<br />

a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Legis<strong>la</strong>ción Universitaria.<br />

Haber acreditado el exam<strong>en</strong> o curso <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma inglés <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>-<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 53


•<br />

tro <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> L<strong>en</strong>guas Extranjeras<br />

(CELE) o por <strong>la</strong> Mediateca <strong>de</strong> esta Facultad<br />

(g<strong>en</strong>eraciones 93 y posteriores).<br />

Si se trata <strong>de</strong> <strong>la</strong> prueba oral, no a<strong>de</strong>udar ma-<br />

terial bibliográfico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Biblioteca C<strong>en</strong>tral y<br />

biblioteca <strong>de</strong> esta Facultad.<br />

Para los alumnos egresados <strong>de</strong> institucio-<br />

nes incorporadas, así como para los alumnos <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> FCA que opt<strong>en</strong> por <strong>la</strong> m<strong>en</strong>ción honorífica, <strong>la</strong><br />

prueba oral versará sobre conocimi<strong>en</strong>tos g<strong>en</strong>e-<br />

rales <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

El ejercicio <strong>de</strong> <strong>la</strong> solicitud e inscripción cadu-<br />

cará <strong>en</strong> el término <strong>de</strong> un año a partir <strong>de</strong> haber<br />

acreditado <strong>la</strong> última asignatura <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> es-<br />

tudios, <strong>de</strong> no hacer válido su <strong>de</strong>recho, <strong>de</strong>berá<br />

pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> prueba escrita <strong>en</strong> cualquiera <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

opciones seña<strong>la</strong>das <strong>en</strong> el Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exá-<br />

m<strong>en</strong>es Profesionales <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

SÓLO ALUMNOS <strong>UNAM</strong>. Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

consiste <strong>en</strong> que el alumno <strong>de</strong>berá realizar su<br />

servicio social como opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, <strong>de</strong>ntro<br />

<strong>de</strong> los programas autorizados por <strong>la</strong> Dirección<br />

G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Ori<strong>en</strong>tación y Servicios Educativos<br />

para tal fin.<br />

Podrán participar los alumnos que:<br />

•<br />

Busqu<strong>en</strong> <strong>la</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> su título profesional<br />

realizando el servicio social a través <strong>de</strong> algu-<br />

no <strong>de</strong> los programas aprobados para esta fi-<br />

nalidad y, al mismo tiempo, cumpli<strong>en</strong>do con<br />

<strong>la</strong> prueba escrita <strong>de</strong> su trámite <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

54 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

Quieran aplicar los conocimi<strong>en</strong>tos adquiri-<br />

dos durante su carrera ya sea <strong>en</strong> el programa<br />

Empr<strong>en</strong><strong>de</strong>dores, Asesoría Fiscal, Automa-<br />

tización <strong>de</strong> Procesos, E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> ma-<br />

nuales <strong>de</strong> organización y procedimi<strong>en</strong>tos,<br />

E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> textos <strong>de</strong> <strong>en</strong>señanza para <strong>la</strong><br />

Contaduría.<br />

Para acreditar<strong>la</strong>, el alumno <strong>de</strong>berá:<br />

»<br />

»<br />

»<br />

Inscribirse <strong>en</strong> alguno <strong>de</strong> los programas <strong>de</strong><br />

servicio social acor<strong>de</strong> con el perfil <strong>de</strong> su li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura y pres<strong>en</strong>tar al término, un informe<br />

escrito <strong>en</strong> <strong>la</strong> modalidad <strong>de</strong> tesina, <strong>la</strong> cual <strong>de</strong>s-<br />

cribirá <strong>la</strong> participación <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>ntro<br />

<strong>de</strong>l programa <strong>de</strong> servicio social.<br />

Contará para ello con un asesor (el respon-<br />

sable <strong>de</strong>l programa) qui<strong>en</strong> se <strong>en</strong>cargará <strong>de</strong><br />

asesorar, revisar y supervisar el trabajo <strong>de</strong>l<br />

alumno, así como el análisis y argum<strong>en</strong>tación<br />

<strong>de</strong> los fundam<strong>en</strong>tos teóricos y metodológi-<br />

cos <strong>de</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación.<br />

Concluir <strong>la</strong> tesina <strong>en</strong> un tiempo máximo <strong>de</strong> 3<br />

meses, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber terminado el ser-<br />

vicio social, <strong>de</strong> lo contrario sólo recibirá su<br />

constancia <strong>de</strong> servicio social, quedando sin<br />

efecto <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Estar cursando el nov<strong>en</strong>o semestre <strong>de</strong> <strong>la</strong> ca-<br />

rrera o t<strong>en</strong>er el 100% <strong>de</strong> créditos cubiertos<br />

<strong>de</strong> acuerdo a su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

No a<strong>de</strong>udar ninguna asignatura.<br />

No haber realizado el servicio social.<br />

•<br />

Concluir el servicio social <strong>en</strong> un periodo míni-


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

mo <strong>de</strong> 6 meses y máximo <strong>de</strong> 7 meses, cum-<br />

pli<strong>en</strong>do con <strong>la</strong>s 480 horas ininterrumpidas<br />

que exige el programa.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> alguno <strong>de</strong> los programas <strong>de</strong><br />

servicio social autorizados como opción <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción.<br />

Ser aceptado por el responsable <strong>de</strong>l programa.<br />

Obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong> aprobación escrita por parte <strong>de</strong><br />

qui<strong>en</strong> será el asesor <strong>de</strong>l trabajo.<br />

Concluir <strong>la</strong> tesina <strong>en</strong> un tiempo máximo <strong>de</strong> 3<br />

meses, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber terminado el ser-<br />

vicio social.<br />

Concluir con el total <strong>de</strong> créditos y requisitos<br />

g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción que se seña<strong>la</strong>n <strong>en</strong> el<br />

Artículo 5 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exá-<br />

m<strong>en</strong>es Profesionales al término <strong>de</strong> su servi-<br />

cio social.<br />

Posteriorm<strong>en</strong>te, el participante pres<strong>en</strong>tará<br />

una réplica oral fr<strong>en</strong>te a un jurado compuesto<br />

por tres sínodos acerca <strong>de</strong> su Tesina, don<strong>de</strong> <strong>de</strong>-<br />

mostrará contar con los conocimi<strong>en</strong>tos y com-<br />

pet<strong>en</strong>cias <strong>la</strong>borales <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>das durante su<br />

servicio social, el cual <strong>de</strong>berá estar vincu<strong>la</strong>do<br />

con los conocimi<strong>en</strong>tos adquiridos durante su<br />

carrera.<br />

Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción se consi<strong>de</strong>rará<br />

acreditada cuando el alumno concluya el ser-<br />

vicio social, <strong>en</strong>tregue <strong>la</strong> tesina con <strong>la</strong> carta <strong>de</strong><br />

aprobación <strong>de</strong>l trabajo expedida y firmada por<br />

el asesor qui<strong>en</strong> le dirigió el trabajo y, él mismo,<br />

asi<strong>en</strong>te <strong>la</strong> calificación aprobatoria <strong>en</strong> el acta res-<br />

pectiva.<br />

POR AMPLIACIÓN<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

INTERFACULTADES<br />

Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción consiste <strong>en</strong> cursar y<br />

aprobar un número adicional <strong>de</strong> asignaturas<br />

que se impart<strong>en</strong> <strong>en</strong> diversas Faculta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>UNAM</strong>, equival<strong>en</strong>te al diez por ci<strong>en</strong>to (10%) <strong>de</strong><br />

los créditos totales <strong>de</strong> su lic<strong>en</strong>ciatura; con un<br />

promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 y que <strong>de</strong>berán ser<br />

autorizadas por el jefe <strong>de</strong> carrera correspon-<br />

di<strong>en</strong>te. A través <strong>de</strong>l estudio <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas,<br />

se pret<strong>en</strong><strong>de</strong> que el alumno obt<strong>en</strong>ga conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos y capacida<strong>de</strong>s complem<strong>en</strong>tarias a su<br />

formación.<br />

Las asignaturas que se cursarán <strong>de</strong>berán<br />

estar re<strong>la</strong>cionadas o ser complem<strong>en</strong>tarias a <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura que cursó el alumno.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios que corresponda a su lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Haber cumplido con el servicio social, conforme<br />

a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Legis<strong>la</strong>ción Universitaria.<br />

Haber acreditado el exam<strong>en</strong> o curso <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma inglés <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>-<br />

tro <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> L<strong>en</strong>guas Extranjeras<br />

(CELE) o por <strong>la</strong> Mediateca <strong>de</strong> esta Facultad<br />

(g<strong>en</strong>eraciones 93 y posteriores).<br />

No a<strong>de</strong>udar material bibliográfico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Biblio-<br />

teca c<strong>en</strong>tral y biblioteca <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad para el<br />

trámite <strong>de</strong> expedición <strong>de</strong> título y cédu<strong>la</strong> pro-<br />

fesional.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 55


•<br />

Quién opte por esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, <strong>de</strong>-<br />

berá pres<strong>en</strong>tar al mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> inscribirse a <strong>la</strong><br />

misma, el Formato <strong>de</strong> Solicitud <strong>de</strong> Registro<br />

<strong>de</strong> Asignaturas para <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

por Ampliación <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos Interfacul-<br />

ta<strong>de</strong>s, acompañado <strong>de</strong>l cont<strong>en</strong>ido temático<br />

<strong>de</strong> cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas que el alumno<br />

propone cursar. Esta propuesta para ser vá-<br />

lida <strong>de</strong>berá t<strong>en</strong>er <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong>l jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera correspondi<strong>en</strong>te.<br />

La aceptación <strong>de</strong>l alumno para cursar asig-<br />

naturas adicionales como opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

estará sujeta al cupo <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>ntel solicitado. Una<br />

vez concluidas <strong>la</strong>s asignaturas, el alumno <strong>en</strong>tre-<br />

gará al Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesio-<br />

nales <strong>la</strong> historia académica don<strong>de</strong> conste <strong>la</strong>s<br />

calificaciones que obtuvo.<br />

Adicionalm<strong>en</strong>te, <strong>en</strong>tregará al jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> ca-<br />

rrera correspondi<strong>en</strong>te, un informe escrito <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

asignaturas cursadas que cont<strong>en</strong>drá:<br />

56 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

a) Resum<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas cursadas y<br />

temario respectivo.<br />

b) Re<strong>la</strong>ción con <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

c) Análisis crítico <strong>de</strong>l cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> cada<br />

asignatura.<br />

Lo anterior con el fin <strong>de</strong> recibir su aproba-<br />

ción y dar por concluida <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

<strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> profesional. Sin esta aprobación, <strong>la</strong><br />

opción no se consi<strong>de</strong>rará válida.<br />

Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción se acreditará pre-<br />

s<strong>en</strong>tando ante el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

profesionales, <strong>la</strong> constancia <strong>de</strong> aprobación<br />

expedida por el jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera. Para efectos<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> vig<strong>en</strong>cia a que se refiere el Artículo 9 <strong>de</strong>l<br />

pres<strong>en</strong>te Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to se consi<strong>de</strong>rará un año a<br />

partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong>l término <strong>de</strong> los estudios con<br />

calificación aprobatoria.


FACULTAD<br />

DE<br />

DERECHO<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 57


La Facultad <strong>de</strong> Derecho imparte <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Derecho y cu<strong>en</strong>ta con seis<br />

opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, aprobadas por el H. Consejo Técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

Las opciones también son aplicables para los alumnos <strong>de</strong>l Sistema Incorporado<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>. Para mayor información consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://132.248.84.176:8080/web/guest/titu<strong>la</strong>cion<br />

MEDIANTE TESIS Y EXAMEN<br />

PROFESIONAL<br />

La tesis y exam<strong>en</strong> profesional es <strong>la</strong> realización<br />

<strong>de</strong> un trabajo <strong>de</strong> investigación que p<strong>la</strong>ntee y<br />

busque <strong>la</strong> solución a un problema concreto <strong>de</strong><br />

un área <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to jurídico, bajo <strong>la</strong> direc-<br />

ción <strong>de</strong> un profesor y <strong>de</strong>berá ser afín a una <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s líneas <strong>de</strong> investigación que están <strong>de</strong>sarro-<br />

l<strong>la</strong>ndo los académicos <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad. Se inte-<br />

gra por dos partes:<br />

• La escrita, que consiste <strong>en</strong> un trabajo indi-<br />

vidual <strong>de</strong> investigación dirigido por un asesor<br />

aprobado por el Seminario <strong>en</strong> el que se está<br />

inscrito.<br />

• La oral consiste <strong>en</strong> un exam<strong>en</strong> fr<strong>en</strong>te a tres<br />

sinodales que serán <strong>de</strong>signados por <strong>la</strong> Secre-<br />

taría <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales.<br />

El alumno que <strong>de</strong>see iniciar <strong>la</strong> tesis <strong>de</strong>berá<br />

haber acreditado el 100% <strong>de</strong> los créditos tota-<br />

les <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura, pres<strong>en</strong>tando <strong>la</strong> Constan-<br />

cia <strong>de</strong> Terminación <strong>de</strong> Estudios.<br />

El objetivo <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis y exam<strong>en</strong> profesional es<br />

contribuir a <strong>la</strong> formación metodológica <strong>de</strong>l alum-<br />

no y al avance <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación <strong>en</strong> <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong><br />

conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Derecho.<br />

58 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> profe-<br />

sional para obt<strong>en</strong>er el Título <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciado <strong>en</strong><br />

Derecho.<br />

1. Para inscribirse el alumno <strong>de</strong>be cumplir con<br />

los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

a) Historial académico impreso <strong>en</strong> el que se acre-<br />

dite el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios al que pert<strong>en</strong>ece, con<br />

promedio mínimo g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> 9.5. Vig<strong>en</strong>cia<br />

<strong>de</strong> impresión: 30 días naturales.<br />

b) Haber concluido <strong>en</strong> un periodo máximo <strong>de</strong><br />

diez semestres, contados a partir <strong>de</strong>l semes-<br />

tre <strong>en</strong> que el alumno ingresó a <strong>la</strong> Facultad.<br />

c) No t<strong>en</strong>er registrado <strong>en</strong> el Historial Académico<br />

exám<strong>en</strong>es ordinarios ni <strong>en</strong> extraordinarios,<br />

ninguna asignatura con calificación <strong>de</strong> NA<br />

(No Acreditada) o 5 (cinco), o más <strong>de</strong> cinco<br />

NP (no pres<strong>en</strong>tada).<br />

d) Ser aprobada su solicitud por el Comité <strong>de</strong><br />

Admisión.<br />

La evaluación será oral y se realizará sobre<br />

los conocimi<strong>en</strong>tos que el alumno t<strong>en</strong>ga <strong>de</strong> un<br />

tema específico <strong>de</strong> alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>tes<br />

áreas <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho.


El exam<strong>en</strong> se realizará ante tres sinodales<br />

<strong>de</strong>signados por <strong>la</strong> Secretaría <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Pro-<br />

fesionales <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Derecho, qui<strong>en</strong>es<br />

por mayoría <strong>de</strong> votos <strong>de</strong>cidirán sobre <strong>la</strong> aproba-<br />

ción o no <strong>de</strong>l mismo.<br />

Los alumnos que se inscriban a esta forma<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción no <strong>de</strong>berán realizar trabajo escrito<br />

sobre el tema seleccionado.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

Consiste <strong>en</strong> acreditar íntegram<strong>en</strong>te el programa<br />

académico <strong>de</strong> alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s especialida<strong>de</strong>s que<br />

se impart<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong> Pos-<br />

grado <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Derecho. Para obt<strong>en</strong>er<br />

el Título <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciado <strong>en</strong> Derecho, mediante<br />

esta forma <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, el alumno <strong>de</strong>berá cum-<br />

plir con los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

•<br />

•<br />

Acreditar íntegram<strong>en</strong>te el programa <strong>de</strong> <strong>la</strong> es-<br />

pecialidad seleccionada <strong>de</strong> forma regu<strong>la</strong>r con<br />

un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0.<br />

No obt<strong>en</strong>er ninguna calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> el curso <strong>de</strong> <strong>la</strong> especialidad.<br />

El objetivo <strong>de</strong> esta forma <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción es<br />

permitir a los alumnos <strong>de</strong> alto nivel académico<br />

continuar sus estudios <strong>en</strong> los programas <strong>de</strong> Es-<br />

pecialidad que ofrece <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong><br />

Posgrado <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Derecho, sin t<strong>en</strong>er<br />

que pres<strong>en</strong>tar exam<strong>en</strong> oral y/o escrito para ob-<br />

t<strong>en</strong>er el Título Profesional <strong>de</strong> <strong>la</strong> Lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong><br />

Derecho.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> cursar un Diplomado, es-<br />

tablecido para tal efecto, <strong>en</strong> alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong>l<br />

conocimi<strong>en</strong>to jurídico, con <strong>la</strong> finalidad <strong>de</strong> profun-<br />

dizar y reforzar los conocimi<strong>en</strong>tos para obt<strong>en</strong>er el<br />

Título Profesional <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciado <strong>en</strong> Derecho. Las<br />

áreas <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to que ofrece <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong><br />

Derecho para <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> Diplomados son:<br />

1. Derecho Administrativo.<br />

2. Derecho Civil.<br />

3. Comercio Exterior.<br />

4. Derecho Constitucional y Amparo.<br />

5. Derecho Económico.<br />

6. Filosofía y Teoría <strong>de</strong>l Derecho.<br />

7. Derecho Fiscal.<br />

8. Historia <strong>de</strong>l Derecho y Derecho Comparado.<br />

9. Derecho Internacional.<br />

10. Derecho Mercantil.<br />

11. Ci<strong>en</strong>cias P<strong>en</strong>ales.<br />

12. Derecho Social.<br />

Y <strong>la</strong>s <strong>de</strong>más que por su relevancia, <strong>de</strong>termi-<br />

ne el H. Consejo Técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Dere-<br />

cho. El cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> los programas académicos<br />

<strong>de</strong> los Diplomados podrá ser consultado <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

página web <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad o <strong>en</strong> <strong>la</strong>s oficinas <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

División <strong>de</strong> Educación Continua.<br />

La finalidad <strong>de</strong> los Diplomados es que el<br />

alumno adquiera y actualice sus conocimi<strong>en</strong>tos<br />

teóricos y prácticos <strong>en</strong> alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong>l<br />

conocimi<strong>en</strong>to jurídico.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 59


El Diplomado ti<strong>en</strong>e una duración mínima <strong>de</strong><br />

240 horas. Cada Diplomado compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá un<br />

número <strong>de</strong>terminado <strong>de</strong> módulos, los cuales<br />

se impartirán dos o tres veces por semana <strong>de</strong><br />

acuerdo con lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> convocatoria<br />

respectiva, y serán impartidos por profesores<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Derecho y/o por doc<strong>en</strong>tes in-<br />

vitados.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> un<br />

exam<strong>en</strong> escrito que cont<strong>en</strong>drá temas re<strong>la</strong>cio-<br />

nados con todas <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong> <strong>de</strong>recho, mismo<br />

que <strong>de</strong>berá ser aprobado para po<strong>de</strong>r obt<strong>en</strong>er el<br />

Título <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciado <strong>en</strong> Derecho.<br />

Los temas <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> podrán ser consulta-<br />

dos <strong>en</strong> <strong>la</strong> Secretaría Académica <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad<br />

<strong>de</strong> Derecho. La Secretaría <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profe-<br />

sionales realizará el cal<strong>en</strong>dario <strong>de</strong> programación<br />

<strong>de</strong> exám<strong>en</strong>es y <strong>la</strong> convocatoria respectiva.<br />

60 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR PRÁCTICA JURÍDICA MEDIANTE<br />

TRABAJO PROFESIONAL<br />

El alumno que opte por esta opción <strong>de</strong>berá<br />

realizar<strong>la</strong> durante el periodo establecido (g<strong>en</strong>e-<br />

ralm<strong>en</strong>te <strong>de</strong> un año) <strong>en</strong> el conv<strong>en</strong>io <strong>de</strong> co<strong>la</strong>bora-<br />

ción firmado por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> con <strong>la</strong> institución <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> que se vaya a realizar <strong>la</strong> práctica <strong>de</strong> manera<br />

ininterrumpida.<br />

Para inscribirse el alumno <strong>de</strong>be cumplir con<br />

los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

• T<strong>en</strong>er promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0.<br />

•<br />

•<br />

No haber <strong>la</strong>borado, ni <strong>la</strong>borar <strong>de</strong> forma per-<br />

man<strong>en</strong>te o ev<strong>en</strong>tual <strong>en</strong> <strong>la</strong> institución que se le<br />

asigne para realizar el trabajo profesional.<br />

Ser aprobada su solicitud por el Comité <strong>de</strong><br />

Admisión.


FACULTAD<br />

DE<br />

ECONOMÍA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 61


La Facultad <strong>de</strong> Economía imparte <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Economía y ti<strong>en</strong>e nueve<br />

opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, <strong>de</strong> acuerdo al Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to aprobado por el H. Consejo<br />

Técnico el 29 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2005. Para mayor información consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://herzog.economia.unam.mx/secss/in<strong>de</strong>x.htm<br />

Para obt<strong>en</strong>er el título <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciado <strong>en</strong> Econo-<br />

mía se requiere: haber cubierto todos los crédi-<br />

tos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios que el estudiante cursó,<br />

t<strong>en</strong>er liberado el servicio social y aprobar el exa-<br />

m<strong>en</strong> profesional correspondi<strong>en</strong>te, con excep-<br />

ción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción por Estudios<br />

<strong>de</strong> Posgrado y Totalidad <strong>de</strong> Créditos y Alto Nivel<br />

Académico.<br />

bas:<br />

El exam<strong>en</strong> profesional consiste <strong>en</strong> dos prue-<br />

a) Un trabajo escrito bajo <strong>la</strong> ori<strong>en</strong>tación perma-<br />

n<strong>en</strong>te <strong>de</strong> un tutor.<br />

b) La pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> un exam<strong>en</strong> oral que po-<br />

drá versar principalm<strong>en</strong>te sobre el trabajo es-<br />

crito. La prueba oral se realizará <strong>en</strong> una so<strong>la</strong><br />

sesión abierta ante un jurado.<br />

Trabajo escrito<br />

Consiste <strong>en</strong> una investigación <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te sus-<br />

t<strong>en</strong>tada teórica y metodológicam<strong>en</strong>te que se<br />

e<strong>la</strong>borará sobre cualquier tema <strong>de</strong> estudio <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

ci<strong>en</strong>cia económica o <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas que cons-<br />

tituy<strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios que el alumno cursó.<br />

El texto <strong>de</strong>berá constituir una aportación<br />

personal y que contribuya al mejor conocimi<strong>en</strong>-<br />

to <strong>de</strong> un problema económico, o trate <strong>de</strong> alguna<br />

cuestión teórica, analítica o empírica importante<br />

62 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

para el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia económica.<br />

En <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong> Diplomado y Semina-<br />

rio <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>, se e<strong>la</strong>borará una tesina como<br />

prueba escrita, con base <strong>en</strong> <strong>la</strong> temática <strong>de</strong> cada<br />

una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones que ofrece <strong>la</strong> Facultad <strong>en</strong> el<br />

C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Educación Continua.<br />

En <strong>la</strong> opción Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos consistirá <strong>en</strong> una prueba escrita.<br />

En <strong>la</strong>s modalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción por estudios<br />

<strong>de</strong> Posgrado y Totalidad <strong>de</strong> Créditos y Alto Ni-<br />

vel Académico, opcionalm<strong>en</strong>te el estudiante<br />

<strong>de</strong>berá e<strong>la</strong>borar un <strong>en</strong>sayo para obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong><br />

m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

Características <strong>de</strong>l Trabajo o Ensayo Escrito:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Título<br />

Índice G<strong>en</strong>eral<br />

Justificación y <strong>de</strong>limitación<br />

Objetivos: g<strong>en</strong>eral y particu<strong>la</strong>res<br />

Metodología consi<strong>de</strong>rando los marcos teóri-<br />

cos y/o históricos<br />

Desarrollo <strong>de</strong>l tema<br />

Conclusiones y recom<strong>en</strong>daciones<br />

Bibliografía<br />

En <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> tesis, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>berá com-<br />

pr<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong> hipótesis <strong>de</strong> trabajo.


MEDIANTE TESIS<br />

Consiste <strong>en</strong> un trabajo individual o colectivo<br />

<strong>en</strong> torno a un tema teórico y/o empírico funda-<br />

m<strong>en</strong>tado <strong>en</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia económica, producto <strong>de</strong><br />

una investigación don<strong>de</strong> se abor<strong>de</strong> metodoló-<br />

gicam<strong>en</strong>te el tema, a partir <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminados<br />

supuestos teóricos que permitan establecer<br />

una postura (hipótesis) y <strong>de</strong>rivar p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>-<br />

tos y, <strong>en</strong> su caso, prospectivos.<br />

MEDIANTE TESINA<br />

Sust<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> aspectos teóricos o empíricos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

ci<strong>en</strong>cia económica<br />

Consiste <strong>en</strong> un trabajo <strong>de</strong> investigación indivi-<br />

dual <strong>en</strong> torno a un aspecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> realidad eco-<br />

nómica o paradigma <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia económica,<br />

o bi<strong>en</strong> sobre alguna obra o autor, don<strong>de</strong> se in-<br />

tegr<strong>en</strong> los difer<strong>en</strong>tes <strong>en</strong>foques teóricos, analí-<br />

ticos o empíricos, así como los antece<strong>de</strong>ntes<br />

g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong>l objeto <strong>de</strong> estudio.<br />

MEDIANTE TESINA<br />

Sust<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> informe profesional<br />

Consiste <strong>en</strong> un trabajo <strong>de</strong> investigación indi-<br />

vidual don<strong>de</strong> se <strong>de</strong>scriba <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia pro-<br />

fesional <strong>de</strong>l estudiante, así como un análisis y<br />

argum<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> los sust<strong>en</strong>tos teóricos y me-<br />

todológicos <strong>de</strong> su práctica profesional y <strong>de</strong> su<br />

aportación <strong>en</strong> el campo <strong>de</strong> trabajo.<br />

MEDIANTE TESINA<br />

Sust<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> el servicio social<br />

Consiste <strong>en</strong> un trabajo <strong>de</strong> investigación individual<br />

don<strong>de</strong> se <strong>de</strong>scriba <strong>la</strong> participación <strong>de</strong>l estudian-<br />

te <strong>en</strong> un programa <strong>de</strong> servicio social, así como<br />

el análisis y argum<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> los fundam<strong>en</strong>tos<br />

teóricos y metodológicos <strong>de</strong> <strong>la</strong> prestación <strong>de</strong>l<br />

servicio social.<br />

POR DIPLOMADO EN LA FACULTAD<br />

Estos estudios <strong>de</strong>berán ofrecer <strong>la</strong> oportunidad<br />

<strong>de</strong> preparar a los estudiantes con los conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos, habilida<strong>de</strong>s y actitu<strong>de</strong>s necesarias<br />

para realizar aportaciones que coadyuv<strong>en</strong> a ge-<br />

nerar valor agregado <strong>en</strong> el campo <strong>la</strong>boral <strong>en</strong> el<br />

que se <strong>de</strong>sarroll<strong>en</strong>. Los programas <strong>de</strong>berán ga-<br />

rantizar <strong>la</strong> excel<strong>en</strong>cia, actualización y calificación<br />

<strong>en</strong> un campo <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia económica.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un trabajo que<br />

reúna <strong>la</strong> calidad académica necesaria para ser<br />

pres<strong>en</strong>tado <strong>en</strong> exam<strong>en</strong> profesional.<br />

POR SEMINARIO<br />

Son estudios que se impart<strong>en</strong> <strong>en</strong> un área <strong>de</strong><br />

conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia económica <strong>en</strong>cami-<br />

nados a apoyar a los alumnos y egresados <strong>en</strong><br />

el proceso <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. Podrán optar por esta<br />

opción los alumnos afectados por el Artículo 22<br />

<strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Inscripciones que<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 63


cubran los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubierto el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios y liberado<br />

el servicio social.<br />

Ingresar a algún Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>, <strong>de</strong><br />

acuerdo a los procedimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong><br />

Educación Continua.<br />

El estudiante <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un trabajo que<br />

reúna <strong>la</strong> calidad académica necesaria para ser<br />

pres<strong>en</strong>tado <strong>en</strong> exam<strong>en</strong> profesional.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> exploración g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> los cono-<br />

cimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l estudiante, <strong>de</strong> su capacidad para<br />

aplicarlos y <strong>de</strong> su criterio profesional. La prueba<br />

podrá efectuarse <strong>en</strong> una o varias sesiones. El<br />

exam<strong>en</strong> <strong>de</strong>berá contemp<strong>la</strong>r todas <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong><br />

conocimi<strong>en</strong>to básico <strong>en</strong> <strong>la</strong> formación profesional<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> economía, expresadas <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estu-<br />

dios vig<strong>en</strong>te, integrando <strong>en</strong> cada apartado o área<br />

<strong>la</strong> revisión <strong>de</strong> los conceptos teóricos fundam<strong>en</strong>-<br />

tales y su aplicación a través <strong>de</strong> ejercicios <strong>de</strong> aná-<br />

lisis cuantitativo o cualitativo, <strong>de</strong> prefer<strong>en</strong>cia con<br />

re<strong>la</strong>ción a problemas <strong>de</strong> <strong>la</strong> economía nacional.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO (ESPECIALIZACIÓN Y<br />

MAESTRÍA)<br />

Estos estudios <strong>de</strong>berán ofrecer <strong>la</strong> oportunidad<br />

<strong>de</strong> continuar <strong>la</strong> formación <strong>de</strong> los economistas<br />

con miras a afrontar los problemas que <strong>la</strong> rea-<br />

64 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

lidad p<strong>la</strong>ntea a <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia económica, con una<br />

sólida formación teórica que involucre un co-<br />

nocimi<strong>en</strong>to profundo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s distintas corri<strong>en</strong>tes<br />

predominantes, así como <strong>de</strong> los métodos ma-<br />

temáticos, estadísticos, econométricos y otros,<br />

que son empleados <strong>en</strong> <strong>la</strong>s investigaciones eco-<br />

nómicas teóricas y empíricas.<br />

Podrán optar por esta opción los alumnos que<br />

cubran los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubierto el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios y liberado<br />

el servicio social.<br />

Ingresar al Programa Único <strong>de</strong> Especiali-<br />

zaciones <strong>en</strong> Economía o <strong>en</strong> el Programa <strong>de</strong><br />

Maestría <strong>en</strong> Economía <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, y haber<br />

cubierto los créditos <strong>de</strong>l primer semestre con<br />

un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

Para obt<strong>en</strong>er m<strong>en</strong>ción honorífica t<strong>en</strong>drán que<br />

e<strong>la</strong>borar un <strong>en</strong>sayo.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Los estudiantes que elijan esta opción t<strong>en</strong>drán<br />

que cubrir los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5<br />

•<br />

y t<strong>en</strong>er cubierto el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>en</strong> el pe-<br />

riodo previsto (sistema esco<strong>la</strong>rizado) y para<br />

los alumnos <strong>de</strong>l sistema abierto <strong>en</strong> el periodo<br />

previsto más 50% <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera (7.5 años).<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

(no acreditada o “5”) <strong>en</strong> alguna asignatura <strong>de</strong>l<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Para obt<strong>en</strong>er m<strong>en</strong>ción honorífica t<strong>en</strong>drán que<br />

e<strong>la</strong>borar un <strong>en</strong>sayo .


ESCUELA<br />

N A C I O N A L D E<br />

ENFERMERÍA Y OBSTETRICIA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 65


En <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong> Nacional <strong>de</strong> Enfermería y Obstetricia se impart<strong>en</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes<br />

lic<strong>en</strong>ciaturas:<br />

• Enfermería<br />

• Enfermería y Obstetricia<br />

Cu<strong>en</strong>ta con 11 opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, <strong>de</strong> acuerdo al Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong><br />

Exám<strong>en</strong>es aprobado el 7 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong>l 2004, por el H. Consejo Universitario.<br />

Para mayor información consultar <strong>la</strong> página: http://132.248.141.62/<strong>en</strong>eosite/<br />

Servicios_esco<strong>la</strong>res/opciones<strong>de</strong>titu<strong>la</strong>cion.php<br />

MEDIANTE TESIS O TESINA Y<br />

EXAMEN PROFESIONAL<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá una tesis individual o grupal o una<br />

tesina individual y su réplica oral, que <strong>de</strong>berá<br />

evaluarse <strong>de</strong> manera individual. La evaluación<br />

se realizará <strong>de</strong> conformidad con los Artículos 21,<br />

22 y 24 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

Lineami<strong>en</strong>tos: Tesis<br />

La tesis consiste <strong>en</strong> un trabajo escrito <strong>de</strong> una in-<br />

vestigación <strong>de</strong> campo sobre algún problema <strong>de</strong>l<br />

área <strong>de</strong> estudio <strong>de</strong> <strong>la</strong> profesión; requiere c<strong>la</strong>ridad y<br />

<strong>de</strong>limitación <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l problema, así<br />

como sistematicidad y consist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> los argu-<br />

m<strong>en</strong>tos p<strong>la</strong>nteados, fundam<strong>en</strong>tados <strong>en</strong> fu<strong>en</strong>tes<br />

bibliográficas y <strong>en</strong> <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>tante.<br />

•<br />

•<br />

El alumno podrá optar por titu<strong>la</strong>rse a través<br />

<strong>de</strong> tesis individual o grupal.<br />

El alumno podrá elegir a un director <strong>de</strong> tesis<br />

que sea ava<strong>la</strong>do por <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes.<br />

66 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

El alumno podrá titu<strong>la</strong>rse hasta <strong>en</strong> un periodo<br />

<strong>de</strong> doce meses <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l regis-<br />

tro <strong>de</strong>l proyecto <strong>de</strong> investigación.<br />

Requisitos<br />

»<br />

»<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios comprobable<br />

a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

Contar con <strong>la</strong> Carta Única <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong><br />

Servicio Social emitida por <strong>la</strong> autoridad co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te (Dirección G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Ori<strong>en</strong>ta-<br />

ción y Servicios Educativos /DGOSE).<br />

At<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong>s disposiciones <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Inves-<br />

tigación sobre <strong>la</strong>s características <strong>de</strong> una tesis:<br />

•<br />

•<br />

La tesis t<strong>en</strong>drá una ext<strong>en</strong>sión <strong>en</strong>tre 60 y 120<br />

cuartil<strong>la</strong>s.<br />

Cont<strong>en</strong>ido: índice <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis, in-<br />

troducción, marco teórico, problema, objeti-<br />

vos, metodología, <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> resultados,<br />

conclusiones y bibliografía.


Lineami<strong>en</strong>tos: Tesina<br />

Ent<strong>en</strong><strong>de</strong>mos por tesina al trabajo escrito sobre<br />

un tema directam<strong>en</strong>te re<strong>la</strong>cionado con los obje-<br />

tivos curricu<strong>la</strong>res <strong>de</strong> Ia lic<strong>en</strong>ciatura, referido a un<br />

tópico <strong>de</strong> naturaleza teórica <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas<br />

<strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to principales <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El alumno podrá optar por titu<strong>la</strong>rse a través<br />

<strong>de</strong> tesina individual.<br />

El alumno podrá elegir a un director <strong>de</strong> tesina<br />

que sea ava<strong>la</strong>do por <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes.<br />

El alumno podrá titu<strong>la</strong>rse hasta <strong>en</strong> un periodo<br />

<strong>de</strong> doce meses <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l regis-<br />

tro <strong>de</strong>l proyecto.<br />

Requisitos<br />

»<br />

»<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios comprobable<br />

a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

Contar con <strong>la</strong> Carta Única <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong><br />

Servicio Social emitida por <strong>la</strong> autoridad co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te (DGOSE).<br />

At<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong>s disposiciones <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Inves-<br />

tigación sobre <strong>la</strong>s características <strong>de</strong> una tesina:<br />

»<br />

»<br />

Deberá t<strong>en</strong>er una ext<strong>en</strong>sión aproximada <strong>de</strong><br />

45 cuartil<strong>la</strong>s.<br />

Cont<strong>en</strong>ido: índice <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong>l trabajo,<br />

introducción, problema, objetivos, <strong>de</strong>sarrollo,<br />

conclusiones y bibliografía.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Podrá elegir esta opción el alumno que se incor-<br />

pore al m<strong>en</strong>os por un semestre a un proyecto<br />

institucional <strong>de</strong> investigación.<br />

Lineami<strong>en</strong>tos<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El alumno se incorpora a un proyecto <strong>de</strong> in-<br />

vestigación `registrado y aprobado por el co-<br />

mité <strong>de</strong> investigación <strong>de</strong> <strong>la</strong> ENEO.<br />

Deberá pres<strong>en</strong>tar al director <strong>de</strong>l proyecto el p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> trabajo a <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r durante el semestre.<br />

El director <strong>de</strong>l proyecto t<strong>en</strong>drá <strong>la</strong> responsabi-<br />

lidad <strong>de</strong> tutorar al alumno durante su perma-<br />

n<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el proyecto y hasta Ia conclusión<br />

<strong>de</strong> su trabajo.<br />

El alumno optará por realizar tesis, tesina o<br />

artículo académico para publicación <strong>en</strong> revis-<br />

ta arbitrada.<br />

Deberá <strong>en</strong>tregar por escrito el trabajo realiza-<br />

do al tutor y obt<strong>en</strong>er su aprobación para conti-<br />

nuar con los trámites <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

En el caso <strong>de</strong> artículo académico, el alumno<br />

<strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar al tutor <strong>la</strong> carta <strong>de</strong> acepta-<br />

ción <strong>de</strong>l mismo <strong>en</strong> revista arbitrada.<br />

Para todos los casos (tesis, tesina o artículo),<br />

el alumno será evaluado por un jurado <strong>de</strong> tres<br />

miembros perman<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>l personal acadé-<br />

mico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad, <strong>en</strong> don<strong>de</strong> al m<strong>en</strong>os uno<br />

<strong>de</strong> ellos será su director <strong>de</strong>l trabajo y ante los<br />

cuales pres<strong>en</strong>tara una réplica oral.<br />

Requisitos<br />

»<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios comprobable<br />

a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

»<br />

Contar con <strong>la</strong> Carta Única <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong><br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 67


Servicio Social emitida por <strong>la</strong> autoridad co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te (DGOSE)<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

Esta opción posibilitara que, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los<br />

tiempos curricu<strong>la</strong>res, se incluya una asignatura<br />

<strong>de</strong> Seminario <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción y <strong>la</strong> realización <strong>de</strong>l<br />

exam<strong>en</strong> profesional, <strong>de</strong> conformidad con lo<br />

dispuesto por el Artículo 22 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to Ge-<br />

neral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

Lineami<strong>en</strong>tos<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> se cursará <strong>en</strong> dos<br />

semestres con una duración mínima <strong>de</strong> 64<br />

horas curricu<strong>la</strong>res.<br />

El seminario estará integrado por un máximo<br />

<strong>de</strong> 10 alumnos.<br />

E<strong>la</strong>borar durante el tiempo <strong>de</strong>l Seminario<br />

una tesis o tesina aprobado por el titu<strong>la</strong>r<br />

<strong>de</strong>l mismo.<br />

El doc<strong>en</strong>te que imparta el Seminario será el<br />

tutor <strong>de</strong>l trabajo recepcional. El proyecto <strong>de</strong>-<br />

berá registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios<br />

Profesionales y aprobarse por el Comité Aca-<br />

démico <strong>de</strong> <strong>la</strong> División, una vez que haya sido<br />

aprobado por el tutor.<br />

La evaluación se realizará mediante <strong>la</strong> e<strong>la</strong>bo-<br />

ración y <strong>en</strong>trega <strong>de</strong>l trabajo final, aprobado<br />

por el titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>l Seminario y <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación<br />

<strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> profesional conforme al Artículo<br />

22 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

68 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

Requisitos<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

Estar cursando el 7o. y 8o. semestre <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciado <strong>en</strong> Enfermería y Obs-<br />

tetricia.<br />

Ser alumno regu<strong>la</strong>r hasta el 6o. semestre.<br />

La tesis o tesina <strong>de</strong>berá correspon<strong>de</strong>r al cam-<br />

po disciplinario <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermería<br />

Cumplir mínimo con el 90% <strong>de</strong> <strong>la</strong> asist<strong>en</strong>cia<br />

al seminario.<br />

Cumplir con <strong>la</strong> <strong>en</strong>trega oportuna <strong>de</strong> los pro-<br />

ductos intermedios asignados por el tutor.<br />

Acreditar el Seminario <strong>de</strong> tesis con <strong>la</strong> <strong>en</strong>trega<br />

<strong>de</strong>l trabajo final.<br />

Responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l tutor<br />

»<br />

»<br />

»<br />

Impartir el Seminario <strong>en</strong> <strong>la</strong>s fechas y horarios<br />

programados por <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios Pro-<br />

fesionales.<br />

Asesorar perman<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te al alumno <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />

el inicio hasta <strong>la</strong> conclusión <strong>de</strong>l trabajo recep-<br />

cional.<br />

El tutor <strong>de</strong>berá formar parte <strong>de</strong>l Jurado <strong>de</strong>l<br />

exam<strong>en</strong> profesional.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong> un exam<strong>en</strong> escri-<br />

to que consistirá <strong>en</strong> una exploración g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong><br />

los conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l estudiante, <strong>de</strong> su capaci-<br />

dad para aplicarlos y <strong>de</strong> su criterio profesional.


Requisitos<br />

»<br />

»<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios comprobable<br />

a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

Contar con <strong>la</strong> Carta Única <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong><br />

Servicio Social emitida por <strong>la</strong> autoridad co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te (DGOSE).<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que cum-<br />

p<strong>la</strong>n los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

» T<strong>en</strong>er un promedio g<strong>en</strong>eral mínimo <strong>de</strong> 9.5.<br />

»<br />

»<br />

»<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura o módulo.<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios comprobable<br />

a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

Contar con <strong>la</strong> Carta Única <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong><br />

Servicio Social emitida por <strong>la</strong> autoridad co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te (DGOSE).<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO A LA<br />

DOCENCIA<br />

Consistirá <strong>en</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didác-<br />

tico y/o critica escrita al programa <strong>de</strong> alguna<br />

asignatura o actividad académica <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />

estudios <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura o <strong>de</strong> bachillerato, o <strong>de</strong><br />

éste <strong>en</strong> su totalidad. El comité <strong>de</strong>signado <strong>de</strong>be-<br />

rá evaluar el conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l alumno sobre <strong>la</strong><br />

materia y efectuar una exploración g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong><br />

sus conocimi<strong>en</strong>tos, su capacidad para aplicarlos<br />

y su criterio profesional.<br />

a. E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didáctico<br />

Se consi<strong>de</strong>ra como material didáctico: vi<strong>de</strong>os, ma-<br />

teriales multimedia (CD, DVD) o <strong>en</strong> línea que apo-<br />

y<strong>en</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> apr<strong>en</strong>dizaje <strong>de</strong> alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

asignaturas que conforman el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Lineami<strong>en</strong>tos<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cada aca<strong>de</strong>mia <strong>de</strong>terminará los temas o tópi-<br />

cos <strong>de</strong> los programas <strong>de</strong> estudio que requie-<br />

ran <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didáctico para<br />

apoyo <strong>de</strong>l apr<strong>en</strong>dizaje.<br />

Es responsabilidad <strong>de</strong>l alumno pres<strong>en</strong>tar a <strong>la</strong><br />

aca<strong>de</strong>mia respectiva, un guión <strong>de</strong> <strong>la</strong> temáti-<br />

ca a <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r firmado por un doc<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

escue<strong>la</strong> que fungirá como asesor académico<br />

para esta actividad.<br />

La aca<strong>de</strong>mia <strong>en</strong> pl<strong>en</strong>o dará <strong>la</strong> aprobación para<br />

realizar esta actividad.<br />

Pres<strong>en</strong>tar una réplica oral <strong>de</strong>l trabajo, ante un ju-<br />

rado integrado por tres sinodales titu<strong>la</strong>res y dos<br />

supl<strong>en</strong>tes conforme a lo dispuesto <strong>en</strong> el Artícu-<br />

lo 23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

La utilización y distribución <strong>de</strong>l material se<br />

realizará conforme a <strong>la</strong> normatividad institu-<br />

cional sobre <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> autor.<br />

Requisitos<br />

»<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios comprobable<br />

a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 69


»<br />

»<br />

Contar con <strong>la</strong> Carta Única <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong><br />

Servicio Social emitida por <strong>la</strong> autoridad co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te (DGOSE).<br />

A partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> autorización <strong>de</strong> <strong>la</strong> aca<strong>de</strong>mia t<strong>en</strong>-<br />

drá un p<strong>la</strong>zo máximo <strong>de</strong> seis meses para <strong>la</strong><br />

<strong>en</strong>trega <strong>de</strong>l trabajo, <strong>de</strong> no ser así le será can-<br />

ce<strong>la</strong>da esta opción para titu<strong>la</strong>ción y <strong>de</strong>berá<br />

seleccionar otra.<br />

b. Critica escrita al programa <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

asignatura<br />

Lineami<strong>en</strong>tos<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Esta opción será elegida por aquellos pasan-<br />

tes becarios incorporados <strong>en</strong> función, ayu-<br />

dantes <strong>de</strong> profesor, y que como resultado <strong>de</strong><br />

su experi<strong>en</strong>cia contribuyan al <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l<br />

programa académico.<br />

El asesor académico será profesor <strong>de</strong> carrera<br />

asociado o titu<strong>la</strong>r que imparta <strong>la</strong> asignatura <strong>en</strong><br />

cuestión.<br />

La duración <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad <strong>en</strong> doc<strong>en</strong>cia será<br />

como mínima <strong>de</strong> seis meses.<br />

La utilización y distribución <strong>de</strong>l material se<br />

realizará conforme a <strong>la</strong> normatividad institu-<br />

cional sobre los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> autor.<br />

Requisitos para el alumno:<br />

»<br />

»<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios comprobable<br />

a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

Contar con <strong>la</strong> Carta Única <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong><br />

Servicio Social emitida por <strong>la</strong> autoridad co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te (DGOSE).<br />

70 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

»<br />

A partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> autorización por <strong>la</strong> aca<strong>de</strong>mia<br />

t<strong>en</strong>drá un p<strong>la</strong>zo máximo <strong>de</strong> seis meses para<br />

<strong>la</strong> <strong>en</strong>trega <strong>de</strong>l trabajo, <strong>de</strong> no ser así le será<br />

cance<strong>la</strong>da esta opción para titu<strong>la</strong>ción y <strong>de</strong>be-<br />

rá seleccionar otra.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

Esta opción podrá elegir<strong>la</strong> el alumno que duran-<br />

te o al término <strong>de</strong> sus estudios se incorpore al<br />

m<strong>en</strong>os por un semestre a una actividad profe-<br />

sional <strong>en</strong> instituciones públicas o privadas. Des-<br />

pués <strong>de</strong> concluir el periodo correspondi<strong>en</strong>te, el<br />

alumno pres<strong>en</strong>tará un informe escrito don<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>muestre su dominio <strong>de</strong> capacida<strong>de</strong>s y com-<br />

pet<strong>en</strong>cias profesionales, ava<strong>la</strong>do por escrito por<br />

un responsable que está aprobado y registrado<br />

para estos fines <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>tidad académica.<br />

Lineami<strong>en</strong>tos<br />

Esta opción podrá ser elegida por alumnos que<br />

<strong>la</strong>bor<strong>en</strong> <strong>en</strong> alguna institución <strong>de</strong>l sector salud y<br />

que t<strong>en</strong>gan como responsabilidad mínima <strong>la</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>en</strong>fermera(o) g<strong>en</strong>eral comprobable, o aquellos<br />

alumnos que no se han insertado al mercado<br />

<strong>la</strong>boral y se incorpor<strong>en</strong> a algún programa asig-<br />

nado por <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios Profesionales.<br />

•<br />

•<br />

Cubrir al m<strong>en</strong>os el 75% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios respectivo y ser alumno regu<strong>la</strong>r.<br />

Desempeñar activida<strong>de</strong>s profesionales <strong>de</strong><br />

<strong>en</strong>fermería <strong>en</strong> instituciones <strong>de</strong> salud <strong>de</strong> pri-<br />

mero, segundo o tercer nivel <strong>de</strong> at<strong>en</strong>ción o<br />

empresas públicas o privadas.<br />

•<br />

Las activida<strong>de</strong>s profesionales que <strong>de</strong>sem-


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

peñe <strong>en</strong> ningún caso podrán ser distintas al<br />

quehacer <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermería.<br />

La División <strong>de</strong> Estudios Profesionales asignará<br />

un tutor académico que conduzca al estudian-<br />

te durante este periodo y que establezca vin-<br />

cu<strong>la</strong>ción con <strong>la</strong> institución correspondi<strong>en</strong>te.<br />

El alumno <strong>en</strong>tregará a <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios<br />

Profesionales un p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> trabajo ava<strong>la</strong>do por<br />

el tutor.<br />

Al concluir el periodo correspondi<strong>en</strong>te el alum-<br />

no pres<strong>en</strong>tará un informe escrito que <strong>de</strong>mues-<br />

tre su dominio y compet<strong>en</strong>cia profesionales,<br />

ava<strong>la</strong>do por escrito por el tutor académico.<br />

El estudiante hará una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo<br />

ante un jurado conforme lo establece el Artícu-<br />

lo 23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

La escue<strong>la</strong>, a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios<br />

Profesionales, seleccionará <strong>la</strong>s se<strong>de</strong>s que<br />

consi<strong>de</strong>re idóneas, así como <strong>la</strong> vig<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l<br />

trabajo escrito para los fines <strong>de</strong> esta opción.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE POSGRADO<br />

El alumno que elija esta opción <strong>de</strong>berá Ingresar<br />

a una especialización, maestría o doctorado im-<br />

partido por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, cumpli<strong>en</strong>do con los requi-<br />

sitos correspondi<strong>en</strong>tes:<br />

» Promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0 <strong>en</strong> los estudios <strong>de</strong><br />

»<br />

»<br />

lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Cumplir con el proceso <strong>de</strong> admisión estable-<br />

cido por el comité académico <strong>de</strong>l programa.<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

comprobable a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

»<br />

Contar con <strong>la</strong> Carta Única <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong><br />

Servicio Social emitida por <strong>la</strong> autoridad co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te (DGOSE).<br />

Requisitos para estudios <strong>de</strong> Especialización<br />

»<br />

»<br />

»<br />

Cumplir con el proceso <strong>de</strong> admisión estable-<br />

cido por el Comité Académico <strong>de</strong>l programa.<br />

Cubrir satisfactoriam<strong>en</strong>te los créditos <strong>de</strong>l pri-<br />

mer semestre.<br />

Contar con <strong>la</strong> aprobación por escrito <strong>de</strong>l Co-<br />

mité Académico <strong>de</strong>l programa para iniciar con<br />

los trámites correspondi<strong>en</strong>tes para <strong>la</strong> expedi-<br />

ción <strong>de</strong>l título <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Requisitos para estudios <strong>de</strong> Maestría<br />

»<br />

»<br />

Cumplir con el proceso <strong>de</strong> admisión estable-<br />

cido por el Comité Académico <strong>de</strong>l programa.<br />

Cubrir satisfactoriam<strong>en</strong>te los créditos <strong>de</strong>l pri-<br />

mer semestre.<br />

» Obt<strong>en</strong>er un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5 <strong>en</strong> el<br />

»<br />

primer semestre <strong>de</strong> <strong>la</strong> maestría.<br />

Contar con <strong>la</strong> aprobación por escrito <strong>de</strong>l Comi-<br />

té Académico para iniciar con los trámites co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>tes para <strong>la</strong> expedición <strong>de</strong>l título.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Consiste <strong>en</strong> cursar activida<strong>de</strong>s académicas <strong>de</strong><br />

perfeccionami<strong>en</strong>to y <strong>de</strong>sarrollo teórico-práctico<br />

<strong>en</strong> algún campo específico o especializado <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 71


<strong>en</strong>fermería aprobados por el Comité Académico<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera. El alumno podrá elegir una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

sigui<strong>en</strong>tes alternativas:<br />

•<br />

•<br />

Aprobar un número adicional <strong>de</strong> asignaturas<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> misma lic<strong>en</strong>ciatura o <strong>de</strong> otra afin impar-<br />

tida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, equival<strong>en</strong>te cuando m<strong>en</strong>os<br />

al 10% <strong>de</strong> créditos totales <strong>de</strong> su lic<strong>en</strong>ciatura,<br />

con un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0. Dichas<br />

asignaturas se consi<strong>de</strong>rarán como un se-<br />

mestre adicional durante el cual el alumno<br />

obt<strong>en</strong>drá conocimi<strong>en</strong>tos y capacida<strong>de</strong>s com-<br />

plem<strong>en</strong>tarias a su formación.<br />

Aprobar cursos o diplomados impartidos por<br />

<strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, con una duración mínima <strong>de</strong> 240<br />

horas especificados como opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>-<br />

ción <strong>en</strong> su lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Lineami<strong>en</strong>tos<br />

El alumno que opte por esta modalidad <strong>de</strong> ti-<br />

tu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>berá cubrir el equival<strong>en</strong>te a 40 cré-<br />

ditos adicionales a los cursados <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />

estudios.<br />

Estas asignaturas podrán ser organizadas<br />

<strong>en</strong> diplomados o seminarios <strong>de</strong> profundización<br />

teórico-prácticas, los c<strong>la</strong>ustros y <strong>la</strong>s aca<strong>de</strong>mias<br />

serán responsables <strong>de</strong> su diseño y puesta <strong>en</strong><br />

marcha, existi<strong>en</strong>do <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> que algu-<br />

nas asignaturas sean tomadas <strong>en</strong> otros p<strong>la</strong>nes<br />

<strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> carreras afines.<br />

En ambos casos no serán materias ais<strong>la</strong>das,<br />

más bi<strong>en</strong> un grupo <strong>de</strong> asignaturas que propor-<br />

cion<strong>en</strong> al estudiante un marco integrador <strong>de</strong><br />

una temática <strong>en</strong> particu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas funda-<br />

m<strong>en</strong>tales <strong>de</strong> <strong>la</strong> profesión, que le permitan t<strong>en</strong>er<br />

una p<strong>la</strong>taforma <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos teóricos, me-<br />

72 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

todológicos e instrum<strong>en</strong>tales que le sirvan para<br />

el ejercicio libre <strong>de</strong> <strong>la</strong> profesión o para iniciar es-<br />

tudios <strong>de</strong> posgrado.<br />

Los p<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> estudio <strong>de</strong> los diplomados serán<br />

aprobados por el H. Consejo Técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> escue<strong>la</strong><br />

a propuesta <strong>de</strong>l Comité académico <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera.<br />

El alumno podrá proponer cursar <strong>en</strong> otras<br />

lic<strong>en</strong>ciaturas afines estos créditos, siempre y<br />

cuando sean pertin<strong>en</strong>tes para su formación pro-<br />

fesional, <strong>en</strong> cuyo caso <strong>de</strong>berá obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong> autori-<br />

zación por escrito <strong>de</strong>l H. Consejo Técnico y <strong>de</strong>l<br />

Comité Académico <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera.<br />

Requisitos<br />

»<br />

Haber concluido <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura con un promedio mínimo <strong>de</strong><br />

8.5.<br />

POR SERVICIO SOCIAL RURAL<br />

El alumno realiza el servicio social rural <strong>en</strong> un<br />

programa aprobado por <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios<br />

Profesionales y al final <strong>de</strong> éste e<strong>la</strong>borará una<br />

tesina sobre <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s realizadas y será<br />

evaluado conforme a lo dispuesto <strong>en</strong> el Artículo<br />

23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

Lineami<strong>en</strong>tos<br />

•<br />

•<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios comprobable<br />

a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

Registrarse <strong>en</strong> un Programa <strong>de</strong> servicio social<br />

rural aprobado por el H. Consejo Técnico.


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Entregar <strong>en</strong> <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios Profesio-<br />

nales el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> trabajo a realizar <strong>en</strong> el servi-<br />

cio social ava<strong>la</strong>do por el tutor.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un informe final <strong>de</strong> servicio social<br />

como requisito adicional para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

Pres<strong>en</strong>tar exam<strong>en</strong> oral ante un jurado <strong>de</strong><br />

acuerdo al Artículo 23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>e-<br />

ral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

La División <strong>de</strong> Estudios Profesionales asigna-<br />

rá un tutor académico que se comprometerá<br />

a asesorar al alumno durante <strong>la</strong> realización <strong>de</strong>l<br />

servicio social.<br />

POR PROCESO ATENCIÓN DE<br />

ENFERMERÍA<br />

Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción consiste <strong>en</strong> que el<br />

alumno realice un Proceso At<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> Enfer-<br />

mería que sea producto <strong>de</strong> su experi<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el<br />

ámbito asist<strong>en</strong>cial o comunitario. En éste <strong>de</strong>be-<br />

rán <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rse <strong>la</strong>s etapas <strong>de</strong> valoración, diag-<br />

nóstico, p<strong>la</strong>neación, ejecución y evaluación <strong>de</strong>l<br />

cuidado <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermería, así como el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> alta<br />

respectivo.<br />

Lineami<strong>en</strong>tos<br />

•<br />

•<br />

Contar con el 100% <strong>de</strong> los créditos corres-<br />

pondi<strong>en</strong>tes al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios comprobables<br />

a través <strong>de</strong>l historial académico.<br />

Carta Única <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong> Servicio Social<br />

emitida por <strong>la</strong> autoridad correspondi<strong>en</strong>te<br />

(DGOSE).<br />

REQUISITOS GENERALES PARA TODAS<br />

LAS OPCIONES DE TITULACIÓN<br />

»<br />

»<br />

»<br />

Registrar <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> <strong>la</strong> Secreta-<br />

ría <strong>de</strong> Asuntos Esco<strong>la</strong>res.<br />

La División <strong>de</strong> Estudios Profesionales será res-<br />

ponsable <strong>de</strong> asignar el tutor académico.<br />

La Administración Esco<strong>la</strong>r realizará los trámites<br />

necesarios para el registro y expedición <strong>de</strong><br />

docum<strong>en</strong>tos.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 73


FACULTAD<br />

DE<br />

FILOSOFÍA Y LETRAS


En <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Filosofía y Letras se impart<strong>en</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes lic<strong>en</strong>ciaturas:<br />

• Bibliotecología<br />

• Desarrollo y Gestión Interculturales<br />

• Estudios Latinoamericanos<br />

• Filosofía<br />

• Geografía<br />

• Historia<br />

• L<strong>en</strong>gua y Literaturas Hispánicas<br />

• L<strong>en</strong>gua y Literaturas Mo<strong>de</strong>rnas Alemanas<br />

• L<strong>en</strong>gua y Literaturas Mo<strong>de</strong>rnas Francesas<br />

• L<strong>en</strong>gua y Literaturas Mo<strong>de</strong>rnas Inglesas<br />

• L<strong>en</strong>gua y Literaturas Mo<strong>de</strong>rnas Italianas<br />

• L<strong>en</strong>gua y Literaturas Mo<strong>de</strong>rnas Portuguesas<br />

• Letras Clásicas<br />

• Literatura Dramática y Teatro<br />

• Pedagogía<br />

Cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas ti<strong>en</strong>e nueve opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, <strong>en</strong> cualquiera<br />

<strong>de</strong> éstas se requiere sust<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> profesional que compr<strong>en</strong><strong>de</strong> una<br />

réplica oral y un trabajo escrito <strong>de</strong> acuerdo a <strong>la</strong>s modificaciones a los sigui<strong>en</strong>tes<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>tos: G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es, G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Estudios Técnicos y Profesionales,<br />

y G<strong>en</strong>eral para <strong>la</strong> Pres<strong>en</strong>tación Aprobación y Modificación <strong>de</strong> P<strong>la</strong>nes <strong>de</strong><br />

Estudio, aprobadas por el H. Consejo Universitario y publicadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gaceta<br />

<strong>de</strong>l 28 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 2004. Para mayor información visitar <strong>la</strong> página:<br />

http://www.filos.unam.mx/titu<strong>la</strong>cion<br />

MEDIANTE TESIS<br />

La tesis es un trabajo propio que, <strong>en</strong> sí mismo,<br />

constituye una unidad cuyo objetivo es <strong>de</strong>mos-<br />

trar que el alumno cu<strong>en</strong>ta con una formación<br />

a<strong>de</strong>cuada <strong>en</strong> <strong>la</strong> disciplina correspondi<strong>en</strong>te y<br />

76 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

posee <strong>la</strong> capacidad para organizar sistemática-<br />

m<strong>en</strong>te los conocimi<strong>en</strong>tos y expresarlos <strong>en</strong> for-<br />

ma correcta y coher<strong>en</strong>te.<br />

Por lo anterior, <strong>la</strong> tesis <strong>de</strong>be: <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r el<br />

tema con una reflexión personal, incorporar y<br />

manejar información sufici<strong>en</strong>te y actualizada so-<br />

bre el tema. Mostrar rigor <strong>en</strong> <strong>la</strong> argum<strong>en</strong>tación,


estar escrita con c<strong>la</strong>ridad, sin errores sintácticos<br />

ni faltas <strong>de</strong> ortografía. Cont<strong>en</strong>er aparato crítico,<br />

índice y bibliografía. La ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> argum<strong>en</strong>tación que el tema requiera.<br />

* Cuando se justifique, el Consejo Técnico podrá<br />

autorizar una tesis conjunta.<br />

MEDIANTE TESINA<br />

La tesina es un escrito propio <strong>de</strong> carácter mono-<br />

gráfico y heurístico, cuyo objetivo es <strong>de</strong>mostrar<br />

que el alumno cu<strong>en</strong>ta con una formación a<strong>de</strong>cua-<br />

da <strong>en</strong> <strong>la</strong> disciplina correspondi<strong>en</strong>te y posee <strong>la</strong>s<br />

capacida<strong>de</strong>s para organizar los conocimi<strong>en</strong>tos y<br />

expresarlos <strong>en</strong> forma correcta y coher<strong>en</strong>te.<br />

Por lo anterior, <strong>la</strong> tesina <strong>de</strong>be incorporar y ma-<br />

nejar información sufici<strong>en</strong>te y actualizada sobre<br />

el tema. Mostrar rigor <strong>en</strong> <strong>la</strong> argum<strong>en</strong>tación, estar<br />

escrita con c<strong>la</strong>ridad, sin errores sintácticos ni fal-<br />

tas <strong>de</strong> ortografía. Cont<strong>en</strong>er aparato crítico, índice<br />

y bibliografía. La ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> <strong>la</strong> argu-<br />

m<strong>en</strong>tación que el tema requiera.<br />

POR INFORME ACADÉMICO<br />

Es un trabajo propio que recoge <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia<br />

<strong>de</strong> una actividad profesional, <strong>de</strong> una investiga-<br />

ción que <strong>de</strong>rive <strong>en</strong> un artículo académico o <strong>en</strong><br />

un informe <strong>de</strong> apoyo para <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia mediante<br />

<strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didáctico, <strong>de</strong> servicio<br />

social o <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> campo.<br />

El informe académico, <strong>en</strong> cualquiera <strong>de</strong> sus<br />

modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>be:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Describir <strong>la</strong> tarea sobre <strong>la</strong> cual versa el informe.<br />

Valorar <strong>de</strong> modo crítico <strong>la</strong> actividad reseñada.<br />

Estar escrito con c<strong>la</strong>ridad, sin errores sintácti-<br />

cos ni faltas <strong>de</strong> ortografía.<br />

Cont<strong>en</strong>er marco teórico, índice y bibliografía<br />

cuando el trabajo lo requiera.<br />

La ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> cada informe.<br />

> MODALIDADES DEL INFORME ACADÉMICO<br />

a) Informe Académico por Actividad<br />

Profesional<br />

En los casos <strong>en</strong> que un egresado <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>-<br />

ciaturas <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad t<strong>en</strong>ga una experi<strong>en</strong>cia<br />

profesional, al m<strong>en</strong>os <strong>de</strong> un año, afín a <strong>la</strong> carrera<br />

que estudió y c<strong>en</strong>trada <strong>en</strong> tareas concretas, po-<br />

drá optar por pres<strong>en</strong>tar un informe académico<br />

por actividad profesional.<br />

b) Informe Académico por Artículo<br />

Académico<br />

El alumno que se incorpore al m<strong>en</strong>os por un<br />

año a un proyecto <strong>de</strong> investigación registrado<br />

previam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Filosofía y Letras<br />

podrá elegir esta opción. Su trabajo, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l<br />

proyecto, <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>rivar <strong>en</strong> un <strong>en</strong>sayo o artículo<br />

académico <strong>de</strong> su autoría, aceptado para su pu-<br />

blicación o publicado <strong>en</strong> una revista arbitrada,<br />

capítulo <strong>en</strong> libro, etc.<br />

c) Informe Académico <strong>de</strong> Investigación<br />

El alumno que se incorpore al m<strong>en</strong>os por un año<br />

a un proyecto <strong>de</strong> investigación registrado pre-<br />

viam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Filosofía y Letras po-<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 77


drá pres<strong>en</strong>tar un informe académico don<strong>de</strong> se<br />

p<strong>la</strong>sme el trabajo realizado por el estudiante <strong>en</strong><br />

dicho proyecto.<br />

d) Informe Académico por E<strong>la</strong>boración<br />

Com<strong>en</strong>tada <strong>de</strong> Material Didáctico para<br />

apoyar <strong>la</strong> Doc<strong>en</strong>cia<br />

Esta modalidad consiste, <strong>en</strong> primer lugar, <strong>en</strong><br />

haber e<strong>la</strong>borado un material <strong>de</strong> apoyo para <strong>la</strong><br />

doc<strong>en</strong>cia, re<strong>la</strong>tivo a su carrera (libro <strong>de</strong> texto,<br />

antología, disco compacto, software, base <strong>de</strong><br />

datos, vi<strong>de</strong>o, etc.). El informe, que incluye este<br />

material, <strong>de</strong>be reflejar el conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l es-<br />

tudiante sobre su cont<strong>en</strong>ido, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>la</strong> ca-<br />

pacidad para usarlo, con un criterio profesional<br />

como parte <strong>de</strong> un programa institucional.<br />

e) Informe Académico por servicio social<br />

En el caso <strong>de</strong> que un alumno realice su servicio<br />

social conforme al reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to correspondi<strong>en</strong>te<br />

y re<strong>la</strong>cionado con su carrera, podrá optar por ti-<br />

tu<strong>la</strong>rse con un informe académico por servicio<br />

social. El p<strong>la</strong>zo <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> conclusión <strong>de</strong>l servicio<br />

social y el registro <strong>de</strong>l informe no podrá exce<strong>de</strong>r<br />

<strong>de</strong> un año.<br />

f) Informe Académico por Trabajo <strong>de</strong> Campo<br />

Los egresados <strong>de</strong> una carrera cuyo p<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />

estudios incluya prácticas <strong>de</strong> campo, apro-<br />

badas por su respectivo Comité Académico<br />

como susceptibles <strong>de</strong> <strong>de</strong>rivar <strong>en</strong> informes<br />

académicos, podrán titu<strong>la</strong>rse mediante esta<br />

opción. El p<strong>la</strong>zo <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> conclusión <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

práctica y el registro <strong>de</strong>l informe no podrá ex-<br />

ce<strong>de</strong>r <strong>de</strong> un año.<br />

78 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

> REQUISITOS ADICIONALES PARA REGISTRO DE<br />

INFORME ACADÉMICO<br />

1. Qui<strong>en</strong>es opt<strong>en</strong> por un Informe Académico<br />

por Actividad Profesional <strong>de</strong>berán pres<strong>en</strong>-<br />

tar su currículum actualizado.<br />

2. Qui<strong>en</strong>es opt<strong>en</strong> por un Informe Académico<br />

por Artículo Académico, <strong>de</strong>berán pres<strong>en</strong>-<br />

tar una constancia <strong>de</strong> participación <strong>en</strong> un<br />

proyecto o seminario <strong>de</strong> investigación re-<br />

gistrado <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Filosofía y Letras<br />

y <strong>la</strong> aceptación <strong>de</strong> <strong>la</strong> publicación, <strong>en</strong> revista<br />

o libro arbitrados. El asesor será uno <strong>de</strong> los<br />

académicos participantes <strong>en</strong> el proyecto <strong>de</strong><br />

investigación.<br />

3. Qui<strong>en</strong>es opt<strong>en</strong> por un Informe Académi-<br />

co <strong>de</strong> Investigación <strong>de</strong>berán pres<strong>en</strong>tar una<br />

constancia <strong>de</strong> participación <strong>en</strong> un proyecto o<br />

seminario <strong>de</strong> investigación registrado <strong>en</strong> <strong>la</strong> Fa-<br />

cultad <strong>de</strong> Filosofía y Letras. El asesor será uno<br />

<strong>de</strong> los académicos participantes <strong>en</strong> el proyec-<br />

to <strong>de</strong> investigación.<br />

4. Qui<strong>en</strong>es opt<strong>en</strong> por un Informe Académico<br />

por E<strong>la</strong>boración Com<strong>en</strong>tada <strong>de</strong> Material<br />

Didáctico para Apoyar <strong>la</strong> Doc<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>berán<br />

pres<strong>en</strong>tar su currículum actualizado.<br />

5. Qui<strong>en</strong>es opt<strong>en</strong> por un Informe Académico<br />

•<br />

•<br />

por servicio social <strong>de</strong>berán pres<strong>en</strong>tar:<br />

Carta <strong>de</strong> <strong>la</strong> institución don<strong>de</strong> se realizó el ser-<br />

vicio social <strong>en</strong> <strong>la</strong> que se indiqu<strong>en</strong> <strong>la</strong>s activida-<br />

<strong>de</strong>s específicas que <strong>de</strong>sarrolló el alumno y su<br />

duración.<br />

Comprobante <strong>de</strong> registro expedido por el De-<br />

partam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> servicio social <strong>de</strong> <strong>la</strong> SASE <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Facultad.


6. Qui<strong>en</strong>es opt<strong>en</strong> por un Informe Académico<br />

por Trabajo <strong>de</strong> Campo <strong>de</strong>berán pres<strong>en</strong>tar el<br />

programa <strong>de</strong> <strong>la</strong>s prácticas <strong>de</strong> campo que con-<br />

t<strong>en</strong>drá: Objetivos <strong>de</strong>finidos, etapas y méto-<br />

dos <strong>de</strong> trabajo, con el visto bu<strong>en</strong>o <strong>de</strong>l asesor.<br />

Estas prácticas t<strong>en</strong>drán que formar parte <strong>de</strong>l<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios correspondi<strong>en</strong>te.<br />

POR TRADUCCIÓN COMENTADA*<br />

Únicam<strong>en</strong>te para los Colegios <strong>de</strong> Letras Clásicas y<br />

Letras Mo<strong>de</strong>rnas (alemanas, francesas, inglesas,<br />

italianas y portuguesas).<br />

Los egresados <strong>de</strong> <strong>la</strong>s carreras <strong>de</strong> Letras Clási-<br />

cas y Mo<strong>de</strong>rnas, <strong>en</strong> virtud <strong>de</strong> que <strong>la</strong> traducción<br />

constituye una actividad inher<strong>en</strong>te a estas dis-<br />

ciplinas, podrán optar por esta forma. Consiste<br />

<strong>en</strong> realizar una traducción <strong>de</strong> un texto literario o<br />

académico, que formará parte <strong>de</strong>l trabajo, acom-<br />

pañada por un prólogo.<br />

Por lo anterior, <strong>la</strong> traducción com<strong>en</strong>tada <strong>de</strong>be:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Incluir un escrito acerca <strong>de</strong> <strong>la</strong> importancia <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> obra, los contextos g<strong>en</strong>eral y particu<strong>la</strong>r, los<br />

criterios y procedimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> traducción.<br />

Valorar <strong>de</strong> modo crítico <strong>la</strong>s dificulta<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l<br />

proceso y sus soluciones.<br />

Estar escrita con c<strong>la</strong>ridad, sin errores sintácti-<br />

cos ni faltas <strong>de</strong> ortografía.<br />

Cont<strong>en</strong>er marco teórico, índice y bibliografía<br />

cuando el trabajo lo requiera.<br />

La ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> <strong>la</strong> naturaleza <strong>de</strong>l<br />

texto traducido.<br />

* Se fom<strong>en</strong>tará <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> seminarios es-<br />

pecíficos para el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> proyectos <strong>de</strong> tra-<br />

ducción. Docum<strong>en</strong>to aprobado por el Consejo<br />

Técnico <strong>en</strong> su sesión <strong>de</strong>l 23 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2005.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 79


FACULTAD<br />

DE<br />

INGENIERÍA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 81


Las lic<strong>en</strong>ciaturas que se impart<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Ing<strong>en</strong>iería son <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes:<br />

• Ingi<strong>en</strong>ería Civil<br />

• Ing<strong>en</strong>iería <strong>de</strong> Minas y Metalurgía<br />

• Ing<strong>en</strong>iería <strong>en</strong> Computación<br />

• Ing<strong>en</strong>iería <strong>en</strong> Telecomunicaciones<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Eléctrica y Electrónica<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Geofísica<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Geológica<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Geomática<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Industrial<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Mecánica<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Mecatrónica<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Petrolera<br />

Ti<strong>en</strong>e nueve opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción regu<strong>la</strong>das por un Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to aprobado<br />

por el H. Consejo Técnico <strong>en</strong> su sesión <strong>de</strong>l 13 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong>l 2008. Para mayor<br />

información consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://ing<strong>en</strong>ieria.unam.mx/paginas/alumnos.htm<br />

Para cualquiera <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones, <strong>la</strong> evaluación<br />

que se realice al sust<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>berá garantizar<br />

un alto nivel académico y cumplir los sigui<strong>en</strong>tes<br />

objetivos:<br />

1. Valorar <strong>en</strong> conjunto los conocimi<strong>en</strong>tos g<strong>en</strong>e-<br />

rales <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>tante;<br />

2. Que éste <strong>de</strong>muestre su capacidad para apli-<br />

car los conocimi<strong>en</strong>tos adquiridos.<br />

3. Que posee criterio profesional.<br />

82 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

REQUISITOS A CUBRIR PARA LA OBTENCIÓN DEL<br />

TÍTULO<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto <strong>en</strong> su totalidad los créditos y<br />

requisitos <strong>de</strong> egreso <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te y cumplir con alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s op-<br />

ciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción seña<strong>la</strong>das.<br />

En el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones: Mediante Exa-<br />

m<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos, por Totali-<br />

dad <strong>de</strong> Créditos y Alto Nivel Académico, por<br />

Estudios <strong>de</strong> Posgrado y por Ampliación y<br />

profundización <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos, el alumno<br />

<strong>de</strong>berá haber cubierto <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> créditos


<strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios correspondi<strong>en</strong>te para ini-<br />

ciar el trámite <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

MEDIANTE TESIS O TESINA Y<br />

EXAMEN PROFESIONAL<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá una tesis individual o grupal o una<br />

tesina individual, y su réplica oral, que <strong>de</strong>berá<br />

evaluarse <strong>de</strong> manera individual. La evaluación se<br />

realizará <strong>de</strong> conformidad con los Artículos 22 y<br />

23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

El alumno que <strong>de</strong>see utilizar esta opción,<br />

<strong>de</strong>berá contar con <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong>l tema res-<br />

pectivo por parte <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Podrá elegir esta opción el alumno que se incor-<br />

pore al m<strong>en</strong>os por un semestre a un proyecto<br />

<strong>de</strong> investigación, registrado previam<strong>en</strong>te para<br />

tales fines ante el comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción corres-<br />

pondi<strong>en</strong>te, el cual evaluará <strong>la</strong> pertin<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l<br />

proyecto como opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. El registro<br />

<strong>de</strong>berá ser hecho por el responsable <strong>de</strong>l proyec-<br />

to, especificando c<strong>la</strong>ram<strong>en</strong>te <strong>la</strong> participación<br />

<strong>de</strong>l alumno <strong>en</strong> el mismo.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá <strong>en</strong>tregar un trabajo escrito<br />

que podrá consistir <strong>en</strong> una tesis, <strong>en</strong> una tesina o<br />

<strong>en</strong> un artículo académico aceptado para su pu-<br />

blicación <strong>en</strong> una revista arbitrada.<br />

Para <strong>la</strong> tesis o tesina, <strong>la</strong> réplica oral se reali-<br />

zará conforme a lo que se establece <strong>en</strong> los Ar-<br />

tículos 22 y 23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Facultad.<br />

Para el caso <strong>de</strong>l artículo académico acepta-<br />

do para su publicación <strong>en</strong> una revista arbitrada,<br />

su participación <strong>en</strong> el mismo será como autor<br />

o coautor. La evaluación <strong>de</strong>l artículo se realizará<br />

conforme a lo establecido <strong>en</strong> el Artículo 22 <strong>de</strong>l<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad, y será a<br />

través <strong>de</strong> una réplica oral que <strong>de</strong>berá apegarse<br />

al <strong>en</strong>torno académico <strong>de</strong>l propio artículo. El co-<br />

mité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción correspondi<strong>en</strong>te, evaluará <strong>la</strong><br />

pertin<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l artículo publicado.<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción posibilita que <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />

los tiempos curricu<strong>la</strong>res, se incluya una asigna-<br />

tura <strong>de</strong> Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>. La evaluación se<br />

realizará mediante <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong>l trabajo final<br />

aprobado por el titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>l seminario y <strong>la</strong> realiza-<br />

ción <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> profesional, <strong>de</strong> conformidad con<br />

lo dispuesto por el Artículo 23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

El alumno que <strong>de</strong>see utilizar esta opción,<br />

<strong>de</strong>berá contar con <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong>l tema res-<br />

pectivo por parte <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Esta opción compr<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong> un<br />

exam<strong>en</strong> escrito, que consiste <strong>en</strong> una explo-<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 83


ación g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> los conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l estu-<br />

diante, <strong>de</strong> su capacidad para aplicarlos y <strong>de</strong> su<br />

criterio profesional. Podrá efectuarse <strong>en</strong> una o<br />

varias sesiones, <strong>de</strong> conformidad con el proce-<br />

dimi<strong>en</strong>to que establezca el comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

correspondi<strong>en</strong>te.<br />

La Facultad <strong>de</strong> Ing<strong>en</strong>iería podrá asumir el<br />

resultado <strong>de</strong> un exam<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos, aplicado por una <strong>en</strong>tidad difer<strong>en</strong>te,<br />

siempre y cuando ese exam<strong>en</strong> compr<strong>en</strong>da<br />

aspectos que coincidan pl<strong>en</strong>am<strong>en</strong>te con lo<br />

expresado <strong>en</strong> el Artículo 2 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad. Para ello, el Consejo<br />

Técnico autorizará <strong>la</strong>s evaluaciones externas<br />

que podrán ser consi<strong>de</strong>radas como opción <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción, apoyándose <strong>en</strong> <strong>la</strong> opinión <strong>de</strong>l comité<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción correspondi<strong>en</strong>te.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá solicitar <strong>la</strong> autorización<br />

<strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos con el<br />

que pret<strong>en</strong><strong>de</strong> obt<strong>en</strong>er su titu<strong>la</strong>ción al comité<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. Si el exam<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos que solicita el alumno es interno a <strong>la</strong><br />

Facultad, o si<strong>en</strong>do externo ha sido autorizado<br />

previam<strong>en</strong>te por el Consejo Técnico, dicho exa-<br />

m<strong>en</strong> podrá ser seleccionado como opción <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción.<br />

En caso <strong>de</strong> que el exam<strong>en</strong> sea externo y no<br />

t<strong>en</strong>ga el aval previo <strong>de</strong>l Consejo Técnico, <strong>la</strong> soli-<br />

citud será turnada por el comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción a<br />

este cuerpo colegiado; para este fin, el alumno<br />

<strong>de</strong>berá proporcionar <strong>la</strong> información que le per-<br />

mitirá al pl<strong>en</strong>o establecer que dicho exam<strong>en</strong><br />

cumple con los objetivos <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción.<br />

84 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que cum-<br />

p<strong>la</strong>n los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

a) Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5<br />

<strong>en</strong> su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios;<br />

b) Haber cubierto <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong><br />

su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>en</strong> el periodo previsto <strong>en</strong><br />

el mismo;<br />

c) No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura o módulo.<br />

En casos excepcionales, no atribuibles al alum-<br />

no, <strong>de</strong>rivados <strong>de</strong> modificaciones al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> es-<br />

tudios correspondi<strong>en</strong>te, el Consejo Técnico, a<br />

petición <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción respectivo, po-<br />

drá a<strong>de</strong>cuar el p<strong>la</strong>zo previsto <strong>en</strong> el inciso (b) <strong>de</strong><br />

este Artículo.<br />

El alumno que <strong>de</strong>see utilizar esta opción,<br />

<strong>de</strong>berá contar con <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción correspondi<strong>en</strong>te.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

Esta opción podrá elegir<strong>la</strong> el alumno que duran-<br />

te o al término <strong>de</strong> sus estudios se incorpore al<br />

m<strong>en</strong>os por un semestre a una actividad profe-<br />

sional. Después <strong>de</strong> concluir el período corres-<br />

pondi<strong>en</strong>te, el alumno pres<strong>en</strong>tará un informe<br />

escrito individual que <strong>de</strong>muestre su dominio<br />

<strong>de</strong> capacida<strong>de</strong>s y compet<strong>en</strong>cias profesionales,<br />

ava<strong>la</strong>do por un responsable que esté aproba-


do para estos fines por el comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

respectivo.<br />

La forma <strong>en</strong> que será evaluado el sust<strong>en</strong>-<br />

tante es <strong>la</strong> contemp<strong>la</strong>da <strong>en</strong> los Artículos 22 y<br />

23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

Para que un alumno pueda utilizar esta opción<br />

es indisp<strong>en</strong>sable que <strong>la</strong>s <strong>la</strong>bores realizadas co-<br />

rrespondan a activida<strong>de</strong>s profesionales afines a<br />

<strong>la</strong> ing<strong>en</strong>iería.<br />

El aval al que se refiere esta opción <strong>de</strong>berá<br />

ser <strong>de</strong> un ing<strong>en</strong>iero con cédu<strong>la</strong> profesional <strong>en</strong> el<br />

área correspondi<strong>en</strong>te o afín, con al m<strong>en</strong>os cinco<br />

años <strong>de</strong> experi<strong>en</strong>cia profesional.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

El alumno que elija esta opción <strong>de</strong>berá:<br />

a) Ingresar a una especialización, maestría o<br />

doctorado impartido por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, cumpli<strong>en</strong>-<br />

do los requisitos correspondi<strong>en</strong>tes.<br />

b) Acreditar <strong>la</strong>s asignaturas o activida<strong>de</strong>s acadé-<br />

micas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l posgrado, <strong>de</strong><br />

acuerdo al sigui<strong>en</strong>te procedimi<strong>en</strong>to:<br />

1) El comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>terminará <strong>la</strong> per-<br />

tin<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> elección <strong>de</strong>l alumno <strong>en</strong> fun-<br />

ción <strong>de</strong>l posgrado seleccionado.<br />

2) El alumno, una vez que haya obt<strong>en</strong>ido su<br />

ingreso a un programa <strong>de</strong> especialización,<br />

maestría o doctorado, <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar al<br />

comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción respectivo, <strong>la</strong>s activi-<br />

da<strong>de</strong>s (asignaturas, seminarios o activida-<br />

<strong>de</strong>s <strong>de</strong> investigación compr<strong>en</strong>didas como<br />

parte <strong>de</strong>l programa <strong>de</strong> posgrado corres-<br />

pondi<strong>en</strong>te) que su tutor (o comité tutoral<br />

según sea el caso) le asignó para cursar du-<br />

rante el primer semestre <strong>de</strong> sus estudios<br />

<strong>de</strong> posgrado. Estas activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>berán<br />

<strong>en</strong>t<strong>en</strong><strong>de</strong>rse como <strong>la</strong>s que se asignan a un<br />

alumno <strong>de</strong> tiempo completo.<br />

3) El alumno <strong>de</strong>berá aprobar <strong>la</strong>s asignaturas<br />

y/o activida<strong>de</strong>s académicas asignadas con<br />

un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0. Una vez<br />

aprobadas estas activida<strong>de</strong>s, pres<strong>en</strong>tará al<br />

comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción los comprobantes res-<br />

pectivos; <strong>de</strong> ser el caso, el comité solicita-<br />

rá a <strong>la</strong> administración esco<strong>la</strong>r realizar los<br />

trámites correspondi<strong>en</strong>tes a <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

El alumno basará su elección <strong>en</strong> esta modali-<br />

dad, <strong>en</strong> una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes alternativas:<br />

a) El alumno <strong>de</strong>berá haber concluido los créditos<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura con un promedio mínimo<br />

<strong>de</strong> 8.5 y aprobar un número adicional <strong>de</strong> asig-<br />

naturas <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma lic<strong>en</strong>ciatura o <strong>de</strong> otra afín<br />

impartida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, equival<strong>en</strong>te a cuando<br />

m<strong>en</strong>os el 10% <strong>de</strong> créditos totales <strong>de</strong> su lic<strong>en</strong>-<br />

ciatura, con un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

Dichas asignaturas se consi<strong>de</strong>rarán como un<br />

semestre adicional, durante el cual el alum-<br />

no obt<strong>en</strong>drá conocimi<strong>en</strong>tos y capacida<strong>de</strong>s<br />

complem<strong>en</strong>tarias a su formación. El alumno<br />

<strong>de</strong>berá someter para su aprobación al comité<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción respectivo el proyecto <strong>de</strong> asig-<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 85


naturas a cursar como parte <strong>de</strong> esta opción;<br />

estas asignaturas <strong>de</strong>berán ser afines a su ca-<br />

rrera; el comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción emitirá su aproba-<br />

ción o bi<strong>en</strong> <strong>la</strong>s recom<strong>en</strong>daciones respectivas.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá cursar <strong>la</strong>s asignaturas<br />

incluidas <strong>en</strong> su proyecto, <strong>en</strong> un semestre<br />

lectivo y no <strong>de</strong>berá obt<strong>en</strong>er calificación repro-<br />

batoria o <strong>de</strong> NP. De no cumplir con cualquiera<br />

<strong>de</strong> estos requisitos, el alumno no podrá elegir<br />

<strong>de</strong> nuevo esta alternativa <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

b) Podrán elegir esta alternativa los alumnos con<br />

promedio <strong>de</strong> calificaciones mayor o igual a<br />

8.5 y <strong>de</strong>berán aprobar cursos o diplomados <strong>de</strong><br />

educación continua impartidos por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>,<br />

con una duración total mínima <strong>de</strong> 240 horas.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá someter al comité <strong>de</strong> ti-<br />

tu<strong>la</strong>ción respectivo, el proyecto <strong>de</strong> cursos o<br />

diplomados a cursar. Estos cursos o diploma-<br />

dos <strong>de</strong>berán ser afines a su carrera y <strong>de</strong>berán<br />

cont<strong>en</strong>er una evaluación formal bi<strong>en</strong> estable-<br />

cida; el comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción emitirá su aproba-<br />

ción o bi<strong>en</strong> <strong>la</strong>s recom<strong>en</strong>daciones respectivas.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá obt<strong>en</strong>er un promedio mí-<br />

nimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> el total <strong>de</strong> los cursos o diplo-<br />

mados recibidos para po<strong>de</strong>r obt<strong>en</strong>er el título<br />

profesional.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

El alumno que elija esta opción someterá el<br />

tema y <strong>la</strong> síntesis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s realizadas<br />

<strong>en</strong> el servicio social ante el comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

correspondi<strong>en</strong>te, <strong>de</strong> ser aprobado, <strong>de</strong>berá:<br />

a) Entregar una tesina individual sobre <strong>la</strong>s activi-<br />

86 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

da<strong>de</strong>s realizadas; <strong>la</strong> cual <strong>de</strong>berá cumplir con<br />

los objetivos <strong>de</strong>l Artículo 4° <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>-<br />

to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong>l Servicio Social (RGSS) <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>UNAM</strong>, mismos que serán comprobados por<br />

el comité evaluador <strong>en</strong> una réplica oral.<br />

b) Ser evaluado satisfactoriam<strong>en</strong>te, conforme a<br />

lo dispuesto <strong>en</strong> el Artículo 23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

> INFORMACIÓN SUSTANTIVA<br />

Comité <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>. Con el fin <strong>de</strong> imp<strong>la</strong>ntar<br />

y operar los procedimi<strong>en</strong>tos re<strong>la</strong>tivos a <strong>la</strong>s op-<br />

ciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, el director <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong><br />

Ing<strong>en</strong>iería integrará un comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción por<br />

cada división profesional, estructurado <strong>de</strong> <strong>la</strong> si-<br />

gui<strong>en</strong>te forma:<br />

a) Jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> división (presi<strong>de</strong>nte);<br />

b) Secretario académico <strong>de</strong> <strong>la</strong> división;<br />

c) Jefes <strong>de</strong> <strong>de</strong>partam<strong>en</strong>to;<br />

d) Coordinadores <strong>de</strong> carrera.<br />

Cada división hará <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l<br />

Consejo Técnico <strong>la</strong> conformación <strong>de</strong> su comité<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

De <strong>la</strong> aprobación previa <strong>de</strong>l trabajo escrito<br />

<strong>en</strong> algunas opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. Cuando<br />

<strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción requieran <strong>de</strong> una tesis<br />

o <strong>de</strong> un trabajo escrito, será necesario, antes <strong>de</strong><br />

conce<strong>de</strong>r al alumno <strong>la</strong> réplica oral, que todos los<br />

sinodales o miembros <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

<strong>de</strong>signado <strong>de</strong>n su aceptación por escrito. Esta<br />

aceptación no comprometerá el voto <strong>de</strong>l sinodal<br />

o miembro <strong>de</strong>l comité <strong>de</strong>signado <strong>en</strong> el exam<strong>en</strong>.


De <strong>la</strong> réplica oral. Ésta podrá versar princi-<br />

palm<strong>en</strong>te sobre el cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis, <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

tesina, <strong>de</strong>l informe, <strong>de</strong>l artículo, o sobre conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera.<br />

De <strong>la</strong> integración <strong>de</strong> los jurados para exáme-<br />

nes profesionales o <strong>de</strong> los comités <strong>de</strong> eva-<br />

luación. De conformidad con los Artículos 22,<br />

23 y 24 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, los jurados <strong>de</strong> exám<strong>en</strong>es profesio-<br />

nales o los comités <strong>de</strong> evaluación para titu<strong>la</strong>ción<br />

serán <strong>de</strong>signados por el director, qui<strong>en</strong> podrá<br />

<strong>de</strong>legar esta facultad <strong>en</strong> los comités <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>-<br />

ción. Se integrarán por: un presi<strong>de</strong>nte, un vocal,<br />

un secretario, un primer supl<strong>en</strong>te y un segundo<br />

supl<strong>en</strong>te. Todos ellos <strong>de</strong>b<strong>en</strong> ser miembros <strong>de</strong>l<br />

personal académico <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

De los tutores o directores <strong>de</strong> tesis. De confor-<br />

midad con el Artículo 28 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>e-<br />

ral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s opciones<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> que se requiera <strong>la</strong> participación<br />

<strong>de</strong> un tutor o director <strong>de</strong>l trabajo escrito, para <strong>la</strong><br />

obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l título <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura, éste será pro-<br />

puesto por el alumno al comité <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción; el<br />

comité revisará que el académico seleccionado<br />

satisfaga los requisitos establecidos <strong>en</strong> este Re-<br />

g<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to. En caso <strong>de</strong> que el alumno no cu<strong>en</strong>te<br />

con una propuesta <strong>de</strong> tutor o director, podrá se-<br />

leccionarlo <strong>de</strong> un listado e<strong>la</strong>borado por el comité<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, bajo los mecanismos y requisitos<br />

que se establec<strong>en</strong> <strong>en</strong> este Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to.<br />

De los requisitos para <strong>la</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

m<strong>en</strong>ción honorífica. Con base <strong>en</strong> los Artículos<br />

2 inciso (c) y 12 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l Reconoci-<br />

mi<strong>en</strong>to al Mérito Universitario (RRMU) y con<br />

fundam<strong>en</strong>to <strong>en</strong> los Artículos 18 al 27 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>-<br />

m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, <strong>en</strong><br />

aquel<strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción aprobadas por el<br />

Consejo Técnico, que incluyan <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación<br />

<strong>de</strong> un trabajo escrito y exista réplica oral, ambos<br />

<strong>de</strong> excepcional calidad a juicio <strong>de</strong>l jurado respec-<br />

tivo y que a<strong>de</strong>más el alumno sust<strong>en</strong>tante t<strong>en</strong>ga<br />

un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> sus estudios,<br />

<strong>la</strong> Universidad lo distinguirá otorgándole <strong>la</strong> m<strong>en</strong>-<br />

ción honorífica.<br />

Los antece<strong>de</strong>ntes académicos <strong>de</strong> un sust<strong>en</strong>-<br />

tante para po<strong>de</strong>r aspirar al otorgami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

m<strong>en</strong>ción honorífica son los sigui<strong>en</strong>tes:<br />

a) No t<strong>en</strong>er ninguna calificación <strong>de</strong> NA, cinco o<br />

NP <strong>en</strong> los estudios.<br />

b) Haber cubierto sus estudios <strong>en</strong> los tiempos<br />

que marca el respectivo p<strong>la</strong>n.<br />

c) En casos excepcionales, por causas <strong>de</strong> fuerza<br />

mayor que no hayan permitido el cumplimi<strong>en</strong>-<br />

to <strong>de</strong> alguno <strong>de</strong> los incisos previos, si el jurado<br />

consi<strong>de</strong>ra que amerita el otorgami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

m<strong>en</strong>ción honorífica, éste solicitará al Consejo<br />

Técnico eximir al sust<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>l cumplimi<strong>en</strong>-<br />

to <strong>de</strong> alguno <strong>de</strong> los antece<strong>de</strong>ntes m<strong>en</strong>ciona-<br />

dos <strong>en</strong> los incisos (a) y (b).<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 87


GLOSARIO BáSICO<br />

Tesis: es un trabajo escrito que implica un proce-<br />

so continuo <strong>de</strong> investigación bajo una metodolo-<br />

gía específica para probar una o varias hipótesis.<br />

Debe estar compuesta al m<strong>en</strong>os por los sigui<strong>en</strong>-<br />

tes elem<strong>en</strong>tos: tema y problemática abordada,<br />

hipótesis y objetivos, metodología, marco teóri-<br />

co o estado <strong>de</strong>l arte, análisis <strong>de</strong> datos, conclusio-<br />

nes y refer<strong>en</strong>cias bibliohemerográficas.<br />

Tesina: es un trabajo escrito simi<strong>la</strong>r a <strong>la</strong> tesis<br />

pero con m<strong>en</strong>or nivel <strong>de</strong> profundidad. La dife-<br />

r<strong>en</strong>cia fundam<strong>en</strong>tal <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesina es su m<strong>en</strong>or<br />

ext<strong>en</strong>sión respecto a <strong>la</strong> tesis, lo cual exige una<br />

<strong>de</strong>limitación más precisa <strong>de</strong>l tema y una argu-<br />

m<strong>en</strong>tación escueta y certera. Debe también<br />

cont<strong>en</strong>er, al m<strong>en</strong>os, tema y problemática abor-<br />

dada, hipótesis y objetivo, metodología, marco<br />

teórico o estado <strong>de</strong>l arte, análisis <strong>de</strong> datos, con-<br />

clusiones y refer<strong>en</strong>cias bibliohemerográficas.<br />

Informe escrito (al que se hace refer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción por trabajo profesional):<br />

es un docum<strong>en</strong>to que también requiere <strong>de</strong> una<br />

metodología específica <strong>en</strong> don<strong>de</strong> el alumno <strong>de</strong>-<br />

muestre que posee conocimi<strong>en</strong>tos, habilida<strong>de</strong>s,<br />

actitu<strong>de</strong>s y valores para abordar situaciones pro-<br />

fesionales que requieran <strong>la</strong> compet<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> un<br />

ing<strong>en</strong>iero. Los elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> los que <strong>de</strong>be estar<br />

compuesto al m<strong>en</strong>os son: tema y problemática<br />

abordada, objetivos y metodología, <strong>de</strong>scripción<br />

<strong>de</strong>l sistema focal, análisis <strong>de</strong> datos, conclusio-<br />

nes y refer<strong>en</strong>cias bibliohemerográficas.<br />

88 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004


FACULTAD<br />

DE<br />

MEDICINA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 89


La Facultad <strong>de</strong> Medicina imparte <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>de</strong>:<br />

• Investigación Biomédica Básica<br />

• Médico Cirujano<br />

Cada lic<strong>en</strong>ciatura ti<strong>en</strong>e varias opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. Las opciones <strong>de</strong> Médico<br />

Cirujano están regu<strong>la</strong>das por el acuerdo <strong>de</strong>l H. Consejo Técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad<br />

<strong>de</strong> Medicina <strong>de</strong>l 13 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2005. Para mayor información consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://www.facmed.unam.mx/marco/in<strong>de</strong>x.php?dir_ver=69<br />

Para <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>de</strong> Biomédica Básica consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://www.biomedicas.unam.mx/_administracion/_doc<strong>en</strong>cia/lic<strong>en</strong>ciatura_investigacion.html<br />

MÉDICO CIRUJANO<br />

Todos los alumnos <strong>de</strong>berán elegir alguna <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, a<strong>de</strong>más<br />

<strong>de</strong> realizar servicio social, pres<strong>en</strong>tar un reporte<br />

técnico <strong>de</strong>l mismo, aprobar el exam<strong>en</strong> <strong>de</strong> com-<br />

pr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong> inglés técnico médico y<br />

aprobar un exam<strong>en</strong> práctico.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Podrá elegir esta opción el alumno que este<br />

inscrito <strong>en</strong> el Programa <strong>de</strong> Apoyo y Fom<strong>en</strong>to<br />

a <strong>la</strong> Investigación Estudiantil (AFINES), o que<br />

pres<strong>en</strong>te evi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su participación <strong>en</strong> artí-<br />

culos publicados <strong>en</strong> revistas indizadas, que se<br />

incorpore al m<strong>en</strong>os por un año a un proyecto <strong>de</strong><br />

investigación registrado <strong>en</strong> el mismo programa.<br />

Deberá <strong>en</strong>tregar un trabajo escrito que podrá<br />

consistir <strong>en</strong> una tesis, una tesina o un artículo<br />

90 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

aceptado para su publicación <strong>en</strong> una revista ar-<br />

bitrada e indizada. En el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis o <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

tesina, <strong>la</strong> réplica oral se realizará conforme se<br />

establece <strong>en</strong> los Artículos 21, 22 y 24 <strong>de</strong>l Re-<br />

g<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

En el caso <strong>de</strong>l artículo, <strong>la</strong> evaluación se realiza-<br />

rá conforme a lo dispuesto <strong>en</strong> el Artículo 23 <strong>de</strong>l<br />

mismo.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong> un exam<strong>en</strong> es-<br />

crito, que consistirá <strong>en</strong> una exploración g<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong> los conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l estudiante, <strong>de</strong> su ca-<br />

pacidad para aplicarlos y <strong>de</strong> su criterio profesio-<br />

nal. Podrá efectuarse <strong>en</strong> una o varios sesiones.<br />

La normatividad que regule esta opción será <strong>de</strong>-<br />

terminada por el Consejo Técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

Será requisito aprobar este exam<strong>en</strong> antes <strong>de</strong><br />

realizar el servicio social.


POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que cum-<br />

p<strong>la</strong>n los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

1. Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong><br />

9.5.<br />

2. Haber cubierto <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong><br />

su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>en</strong> el periodo previsto <strong>en</strong> el<br />

mismo.<br />

3. No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura o módulo.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

El alumno que elija esta opción <strong>de</strong>berá:<br />

1. Ingresar a una especialización* maestría o<br />

doctorado impartido por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, cumpli<strong>en</strong>-<br />

do los requisitos correspondi<strong>en</strong>tes.<br />

2. Acreditar <strong>la</strong>s asignaturas o activida<strong>de</strong>s acadé-<br />

micas <strong>de</strong>l primer semestre <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estu-<br />

dios <strong>de</strong>l posgrado.<br />

* No especialización médica.<br />

INVESTIGACIÓN BIOMÉDICA<br />

BáSICA<br />

El alumno <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Medicina que haya<br />

cursado <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Investigación Biomé-<br />

dica Básica <strong>de</strong>berá elegir alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>-<br />

tes opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> realizar el<br />

servicio social, pres<strong>en</strong>tar un reporte técnico <strong>de</strong>l<br />

mismo y aprobar un exam<strong>en</strong> <strong>de</strong> compr<strong>en</strong>sión<br />

<strong>de</strong>l idioma inglés.<br />

MEDIANTE TESIS Y EXAMEN<br />

PROFESIONAL<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá una tesis <strong>de</strong> investigación indivi-<br />

dual o grupal. Conforme a lo establecido <strong>en</strong> los<br />

Artículos 21, 22, y 24 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong><br />

Exám<strong>en</strong>es, realizarán una réplica oral <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis,<br />

que <strong>de</strong>berá evaluarse <strong>de</strong> manera individual.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

El alumno <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un artículo <strong>de</strong> inves-<br />

tigación que haya sido publicado o esté acepta-<br />

do para su publicación <strong>en</strong> una revista arbitrada<br />

<strong>de</strong> circu<strong>la</strong>ción internacional, <strong>en</strong> el cual aparezca<br />

como autor y sust<strong>en</strong>tará su réplica oral. Las eva-<br />

luaciones se realizarán conforme a lo dispuesto<br />

<strong>en</strong> los Artículos 21 y 23 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 91


POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que cum-<br />

p<strong>la</strong>n los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

1. Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong><br />

9.5.<br />

2. Haber cubierto <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong>l<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>en</strong> el periodo previsto <strong>en</strong> el<br />

mismo.<br />

3. No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS<br />

EN POSGRADO<br />

El alumno que elija esta opción <strong>de</strong>berá:<br />

1. Ingresar a una maestría o doctorado imparti-<br />

do por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, cumpli<strong>en</strong>do los requisitos<br />

correspondi<strong>en</strong>tes.<br />

2. Acreditar <strong>la</strong>s asignaturas o activida<strong>de</strong>s acadé-<br />

micas <strong>de</strong>l primer semestre <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estu-<br />

dios <strong>de</strong>l posgrado.<br />

92 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004


ESCUELA<br />

NACIONAL DE<br />

MÚSICA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 93


En <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong> Nacional <strong>de</strong> Música se impart<strong>en</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>de</strong>:<br />

• Canto<br />

• Composición<br />

• Educación Musical<br />

• Etnomusicología<br />

• Instrum<strong>en</strong>tista<br />

• Piano<br />

Sus opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción fueron integradas por el H. Consejo Técnico, y<br />

dada su naturaleza se adhier<strong>en</strong> a los Apartados “A” y “B” <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es, pues los egresados produc<strong>en</strong> y/o pres<strong>en</strong>tan obras artísticas.<br />

Para mayor información consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://www.<strong>en</strong>musica.unam.mx/opciones_<strong>de</strong>_titu<strong>la</strong>cion.html<br />

El proceso <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción consistirá <strong>en</strong> dos par-<br />

tes: una teórica y una práctica. Por ello, el estu-<br />

diante, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> elegir alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, <strong>de</strong>berá realizar: una réplica oral<br />

(cuando así esté contemp<strong>la</strong>do), y una pres<strong>en</strong>-<br />

tación pública (<strong>en</strong> todos los casos), <strong>de</strong> acuerdo<br />

a lo <strong>de</strong>terminado por H. Consejo Técnico <strong>en</strong> su<br />

XLIX sesión Ordinaria, celebrada el 30 <strong>de</strong> marzo<br />

<strong>de</strong> 2005, y revisadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> LVII sesión Ordinaria<br />

<strong>de</strong>l día 22 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2006 y X sesión Ordina-<br />

ria <strong>de</strong>l 27 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 2007.<br />

Toda opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>berá garantizar<br />

un alto nivel académico. Respecto <strong>de</strong>l trabajo<br />

escrito y con apego al Artículo 20 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>-<br />

to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es (RGM) <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong><br />

—con base <strong>en</strong> el cual el trabajo realizado <strong>de</strong>berá<br />

ser sust<strong>en</strong>tado con rigor académico— el alum-<br />

no podrá elegir <strong>en</strong>tre alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción.<br />

94 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

El exam<strong>en</strong> profesional se integrará con una<br />

parte teórica (con réplica oral salvo <strong>en</strong> los casos<br />

indicados) y una parte práctica.<br />

1. Para el exam<strong>en</strong> teórico, se podrá elegir <strong>la</strong> pre-<br />

s<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>:<br />

Tesis, o una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes opciones:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Notas al Programa.<br />

Intérprete <strong>en</strong> <strong>la</strong> Grabación <strong>de</strong> Música<br />

Mexicana.<br />

Actividad <strong>de</strong> Investigación.<br />

Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

Actividad <strong>de</strong> Apoyo a <strong>la</strong> Doc<strong>en</strong>cia.<br />

Trabajo Profesional.<br />

2. Réplica oral <strong>de</strong>l trabajo escrito (según <strong>la</strong> op-<br />

ción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción).<br />

3. Para el exam<strong>en</strong> práctico, se podrá elegir <strong>en</strong>tre<br />

alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes opciones <strong>de</strong> Pres<strong>en</strong>-<br />

tación Pública:


•<br />

•<br />

•<br />

Recital Público (para todas <strong>la</strong>s carreras).<br />

Confer<strong>en</strong>cia (para <strong>la</strong> carrera <strong>de</strong> Etnomusico-<br />

logía).<br />

Confer<strong>en</strong>cia-Concierto (para <strong>la</strong>s carreras <strong>de</strong><br />

Etnomusicología, Educación Musical y Com-<br />

posición).<br />

MEDIANTE TESIS<br />

Se trata <strong>de</strong> un trabajo <strong>de</strong> investigación original<br />

sobre algún tema re<strong>la</strong>cionado con <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatu-<br />

ra <strong>en</strong> <strong>la</strong> que se <strong>de</strong>sea obt<strong>en</strong>er el título. La tesis<br />

t<strong>en</strong>drá una ext<strong>en</strong>sión mínima <strong>de</strong> 90 cuartil<strong>la</strong>s<br />

(interlineado a 1.5). Con base <strong>en</strong> los lineami<strong>en</strong>-<br />

tos <strong>de</strong>l Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Tesis <strong>de</strong> <strong>la</strong> Dirección<br />

G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Bibliotecas, se consi<strong>de</strong>ran dos tipos<br />

fundam<strong>en</strong>tales <strong>de</strong> tesis:<br />

1. Monográfico, que guarda <strong>la</strong> estructura <strong>de</strong> una<br />

monografía o publicación impresa como un<br />

libro.<br />

2. Protocolo, reporte <strong>de</strong> investigación ci<strong>en</strong>tífica.<br />

Es importante <strong>de</strong>stacar que <strong>la</strong> tesis <strong>de</strong>berá<br />

estar apegada a uno u otro tipo, o si por el tra-<br />

tami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> información, podrá utilizarse un<br />

formato mixto con elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> los dos tipos.<br />

POR NOTAS AL PROGRAMA<br />

El trabajo consistirá <strong>en</strong> dos textos inter<strong>de</strong>p<strong>en</strong>-<br />

di<strong>en</strong>tes:<br />

a) Una investigación sólida, original, inédita y <strong>de</strong><br />

naturaleza amplia, que incluya:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Introducción.<br />

Cont<strong>en</strong>ido o índice g<strong>en</strong>eral .<br />

Programa <strong>de</strong>l recital, integrando todas <strong>la</strong>s<br />

obras e intérpretes <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mismas (particu<strong>la</strong>r-<br />

m<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> versión final).<br />

Contexto histórico y social <strong>de</strong> <strong>la</strong>s obras y sus<br />

autores.<br />

Análisis musical <strong>de</strong> cada obra.<br />

Reflexión personal por parte <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>tante<br />

(ya sea intérprete o compositor).<br />

Bibliografía o fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> consulta.<br />

Listado <strong>de</strong> gráficos y ejemplos musicales.<br />

b) Síntesis <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación anterior, que será<br />

usada para integrarse a manera <strong>de</strong> notas al pro-<br />

grama <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación pública.<br />

En el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong> opción Notas al Programa, <strong>la</strong><br />

síntesis para el programa <strong>de</strong> mano <strong>de</strong>berá limitar-<br />

se a un mínimo <strong>de</strong> 10,000 y un máximo <strong>de</strong> 11,500<br />

caracteres con espacios. Una vez que t<strong>en</strong>ga <strong>la</strong><br />

aprobación <strong>de</strong> los cinco sinodales, ésta <strong>de</strong>berá<br />

<strong>en</strong>tregarse <strong>en</strong> el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Publicaciones<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong> Nacional <strong>de</strong> Música (ENM) —tanto<br />

<strong>en</strong> formato digital (disco compacto o disquette)<br />

como impresa— con un mínimo <strong>de</strong> 10 días hábi-<br />

les antes <strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> profesional.<br />

POR LA PARTICIPACIÓN COMO<br />

INTÉRPRETE EN LA GRABACIÓN DE<br />

MÚSICA MEXICANA<br />

El material a grabar <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

Estar constituido por obras que integr<strong>en</strong>, <strong>de</strong><br />

manera c<strong>la</strong>ra y sustancial, <strong>la</strong> participación <strong>de</strong>l<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 95


•<br />

•<br />

intérprete que pres<strong>en</strong>ta el proyecto. Es <strong>de</strong>cir,<br />

<strong>en</strong> el caso <strong>de</strong> <strong>en</strong>sambles, <strong>la</strong> parte <strong>de</strong> cada obra<br />

que sea ejecutada por el intérprete sust<strong>en</strong>tan-<br />

te <strong>de</strong>berá equivaler, <strong>en</strong> promedio, al nivel <strong>de</strong><br />

relevancia y dificultad que pres<strong>en</strong>ta el resto <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s partes <strong>de</strong> <strong>la</strong> pieza que se interpreta.<br />

Ser original para <strong>la</strong> especialidad <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>-<br />

tante. Esto quiere <strong>de</strong>cir que <strong>la</strong> parte que<br />

interprete el sust<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>be haber sido<br />

compuesta <strong>de</strong> manera específica para su ins-<br />

trum<strong>en</strong>to o, <strong>en</strong> su caso, re<strong>la</strong>cionada directa-<br />

m<strong>en</strong>te con su especialidad, quedando como<br />

opción <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> grabar obras <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

que el resto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s partes hayan sido transcri-<br />

tas para otro(s) instrum<strong>en</strong>to(s). Por ejemplo,<br />

un f<strong>la</strong>utista podría grabar una obra original<br />

para f<strong>la</strong>uta y guitarra <strong>en</strong> una versión para f<strong>la</strong>u-<br />

ta y arpa o f<strong>la</strong>uta y piano.<br />

Sumar un mínimo <strong>de</strong> 50 y un máximo <strong>de</strong> 70<br />

minutos.<br />

D<strong>en</strong>tro <strong>de</strong>l material a grabar, se sugiere in-<br />

cluir alguna obra inédita (que no haya sido gra-<br />

bada con anterioridad).<br />

El sust<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar al Comité<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>, para su aprobación, <strong>la</strong> propuesta<br />

<strong>de</strong> su programa <strong>de</strong> pres<strong>en</strong>tación pública dife-<br />

r<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l programa a grabar. El repertorio para <strong>la</strong><br />

grabación <strong>de</strong>berá incluir:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

El nombre <strong>de</strong> cada pieza y, <strong>en</strong> su caso, sus<br />

respectivas partes o movimi<strong>en</strong>tos.<br />

El nombre <strong>de</strong>l compositor y, <strong>en</strong> su caso, <strong>de</strong>l<br />

autor <strong>de</strong> <strong>la</strong> transcripción.<br />

La duración aproximada <strong>de</strong> cada obra.<br />

Sugerir asesor (qui<strong>en</strong> se <strong>en</strong>cargará <strong>de</strong> super-<br />

96 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

visar el proceso <strong>de</strong> grabación y aprobará el<br />

producto que se pres<strong>en</strong>tará a los sinodales).<br />

Una vez concluida <strong>la</strong> grabación y con el visto<br />

bu<strong>en</strong>o por escrito <strong>de</strong>l asesor, el sust<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>-<br />

berá <strong>en</strong>tregar a cada sinodal, que será <strong>de</strong>signa-<br />

do por el Director <strong>de</strong> <strong>la</strong> ENM:<br />

1. Grabación <strong>en</strong> disco compacto <strong>en</strong> formato <strong>de</strong><br />

audio “.wav” o “.aiff”<br />

2. Partituras.<br />

3. Cua<strong>de</strong>rnillo, que <strong>de</strong>be incluir información re-<br />

<strong>la</strong>cionada con <strong>la</strong>s obras, datos biográficos <strong>de</strong>l<br />

o los compositores, duración exacta y núme-<br />

ro <strong>de</strong> pista correspondi<strong>en</strong>te a cada pieza.<br />

La grabación <strong>de</strong>be contar con una calidad <strong>de</strong><br />

sonido tal que permita apreciar con c<strong>la</strong>ridad, <strong>la</strong><br />

calidad técnica e interpretativa <strong>de</strong> <strong>la</strong>s obras que<br />

integran el proyecto.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Podrá elegir esta opción todo aquel alumno que<br />

esté incorporado a un proyecto <strong>de</strong> investigación<br />

—registrado previam<strong>en</strong>te, para tales fines, <strong>en</strong><br />

su <strong>en</strong>tidad académica—. El estudiante <strong>de</strong>berá<br />

<strong>en</strong>tregar un trabajo por escrito, que podrá con-<br />

sistir <strong>en</strong> una tesis o una tesina. Con el fin <strong>de</strong><br />

apoyar <strong>la</strong> práctica <strong>de</strong> esta opción, se fom<strong>en</strong>tará<br />

el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> diversos programas que con-<br />

templ<strong>en</strong> aquel<strong>la</strong>s líneas <strong>de</strong> investigación que<br />

sean <strong>de</strong> importancia para <strong>la</strong> ENM, así como el<br />

establecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> proyectos interinstituciona-<br />

les y <strong>la</strong> integración a proyectos <strong>de</strong> tesis docto-


ales. Tanto los criterios como <strong>la</strong> pertin<strong>en</strong>cia <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> línea <strong>de</strong> investigación serán <strong>de</strong>finidos por los<br />

cuerpos académicos colegiados correspondi<strong>en</strong>-<br />

tes a <strong>la</strong> carrera <strong>de</strong>l solicitante.<br />

Los proyectos pres<strong>en</strong>tados al Comité <strong>de</strong> Ti-<br />

tu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>berán incluir <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes partes:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Título t<strong>en</strong>tativo <strong>de</strong>l proyecto.<br />

Antece<strong>de</strong>ntes.<br />

Objetivo.<br />

Cronograma.<br />

Fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> consulta.<br />

Nombre y firma <strong>de</strong>l asesor <strong>de</strong>l proyecto.<br />

La tesina consiste <strong>en</strong> un trabajo <strong>de</strong> investi-<br />

gación sobre algún tema re<strong>la</strong>cionado con <strong>la</strong> li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> <strong>la</strong> que se <strong>de</strong>sea obt<strong>en</strong>er el título,<br />

por medio <strong>de</strong>l cual el alumno <strong>de</strong>muestre saber<br />

aplicar los conocimi<strong>en</strong>tos adquiridos durante su<br />

formación o durante el proceso <strong>de</strong>l proyecto <strong>de</strong><br />

investigación. Su ext<strong>en</strong>sión mínima será <strong>de</strong> 50<br />

cuartil<strong>la</strong>s (interlineado a 1.5).<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Esta opción se refiere a <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong> un<br />

exam<strong>en</strong> escrito, oral o <strong>la</strong> combinación <strong>de</strong> am-<br />

bos, que consistirá <strong>en</strong> una exploración g<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong> los conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>tante que, a su<br />

vez, permita verificar tanto su capacidad para<br />

aplicarlos como el uso que, para ello, hace <strong>de</strong> su<br />

criterio profesional. El exam<strong>en</strong> podrá efectuar-<br />

se <strong>en</strong> una o varias sesiones. Su cont<strong>en</strong>ido se<br />

apegará al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios y será diseñado por<br />

los c<strong>la</strong>ustros que hayan participado <strong>en</strong> <strong>la</strong> forma-<br />

ción teórica y práctica <strong>de</strong>l alumno, por lo cual,<br />

mediante este instrum<strong>en</strong>to se podrá evaluar <strong>la</strong><br />

formación adquirida a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera. Para<br />

consi<strong>de</strong>rar esta opción se requiere contar con<br />

un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> <strong>la</strong> historia aca-<br />

démica <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO A LA<br />

DOCENCIA<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> una<br />

propuesta metodológica, cuya fundam<strong>en</strong>tación<br />

crítica se ori<strong>en</strong>te hacia el mejorami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los<br />

procesos <strong>de</strong> <strong>en</strong>señanza-apr<strong>en</strong>dizaje, a partir<br />

<strong>de</strong>l establecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> una línea <strong>de</strong> investiga-<br />

ción y/o <strong>de</strong> innovación pedagógica. Para realizar<br />

esto, el alumno <strong>de</strong>berá contar con un asesor es-<br />

pecializado <strong>en</strong> el área educativa. El sust<strong>en</strong>tan-<br />

te realizará un informe <strong>de</strong> actividad académica<br />

para el exam<strong>en</strong> teórico con réplica oral.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

Para esta opción el alumno podrá elegir una <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes modalida<strong>de</strong>s:<br />

a) Incorporarse durante un año lectivo a una ac-<br />

tividad profesional conducida o ava<strong>la</strong>da por<br />

un asesor que esté aprobado para este fin<br />

por el Comité <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong> Na-<br />

cional <strong>de</strong> Música, y pres<strong>en</strong>tar un informe <strong>de</strong><br />

activida<strong>de</strong>s profesionales al final <strong>de</strong>l período<br />

<strong>de</strong> realización <strong>de</strong> dicha actividad. La pertin<strong>en</strong>-<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 97


cia, calidad y viabilidad <strong>de</strong> cada proyecto <strong>de</strong><br />

actividad profesional <strong>de</strong>berá ser aprobada<br />

previam<strong>en</strong>te por el Comité <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>.<br />

b) Pres<strong>en</strong>tar una memoria <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempeño <strong>la</strong>boral<br />

que <strong>de</strong>muestre su dominio <strong>de</strong> capacida<strong>de</strong>s y<br />

compet<strong>en</strong>cias profesionales, <strong>de</strong>tal<strong>la</strong>ndo su tra-<br />

yectoria profesional <strong>en</strong> los dos últimos años.<br />

En el caso <strong>de</strong> que el sust<strong>en</strong>tante haya rea-<br />

lizado ya alguna actividad profesional durante<br />

dos años sin haber<strong>la</strong> registrado con anteriori-<br />

dad, y solicite titu<strong>la</strong>ción por trayectoria profesio-<br />

nal, <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un informe académico <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> misma con el fin <strong>de</strong> que sea consi<strong>de</strong>rada su<br />

pertin<strong>en</strong>cia para esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

Este informe <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>mostrar <strong>la</strong>s capacida-<br />

<strong>de</strong>s y compet<strong>en</strong>cias profesionales <strong>de</strong>l alumno y<br />

requiere ser anexado al formato único <strong>de</strong> proyec-<br />

tos <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción para su registro ante el Consejo<br />

Técnico.<br />

Se podrá incluir <strong>en</strong> el informe uno o varios <strong>de</strong><br />

los sigui<strong>en</strong>tes aspectos:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Concertismo (<strong>de</strong> cámara, orquestal y solista).<br />

Doc<strong>en</strong>cia (<strong>en</strong> instituciones <strong>de</strong> educación su-<br />

perior y/o imparti<strong>en</strong>do cursos nacionales o<br />

internacionales <strong>en</strong> cualquiera <strong>de</strong> los niveles<br />

<strong>de</strong> educación).<br />

Grabaciones profesionales (compositores e<br />

instrum<strong>en</strong>tistas).<br />

Realización <strong>de</strong> proyectos <strong>de</strong> investigación re-<br />

levantes para el alumno (Etnomusicología y<br />

Educación Musical).<br />

Pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> obras <strong>en</strong> foros y/o publica-<br />

ción <strong>de</strong> obras propias (Compositores).<br />

98 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

> LAS OPCIONES DE PRESENTACIÓN PÚBLICA<br />

1.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Recital público<br />

Deberá t<strong>en</strong>er una duración <strong>de</strong> 45 minutos,<br />

como mínimo, o <strong>de</strong> una hora con 30 minutos,<br />

como máximo.<br />

El repertorio para el recital público corres-<br />

pondi<strong>en</strong>te a <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>en</strong>: Instrum<strong>en</strong>-<br />

tista, Piano y Canto, <strong>de</strong>berá estructurarse<br />

con obras originales para el instrum<strong>en</strong>to o<br />

tesitura y podrá cont<strong>en</strong>er obras repres<strong>en</strong>ta-<br />

tivas <strong>de</strong> difer<strong>en</strong>tes períodos (<strong>de</strong> acuerdo con<br />

su instrum<strong>en</strong>to), o se podrá abordar sólo<br />

uno <strong>de</strong> ellos <strong>de</strong> manera especializada. Se<br />

recomi<strong>en</strong>da <strong>la</strong> inclusión <strong>de</strong>, al m<strong>en</strong>os, una<br />

pieza <strong>de</strong> un compositor mexicano. Aquellos<br />

instrum<strong>en</strong>tos que pres<strong>en</strong>t<strong>en</strong> limitaciones<br />

con re<strong>la</strong>ción al repertorio original, podrán<br />

solicitar un ajuste (<strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción a transcrip-<br />

ciones), que será revisado por el Comité <strong>de</strong><br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>.<br />

El repertorio para el recital público corres-<br />

pondi<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Composición<br />

<strong>de</strong>berá estructurarse con obras propias. Pre-<br />

fer<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong>en</strong> vivo o grabación acústica y,<br />

<strong>de</strong> no ser posible, versión MIDI con <strong>la</strong> mejor<br />

calidad, un máximo <strong>de</strong> 50% <strong>de</strong>l recital.<br />

El repertorio para el recital público correspon-<br />

di<strong>en</strong>te a <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>en</strong> Educación Musi-<br />

cal y Etnomusicología <strong>de</strong>berá estructurarse<br />

con obras re<strong>la</strong>tivas al objeto <strong>de</strong> estudio <strong>de</strong><br />

cada área.


2. Confer<strong>en</strong>cia<br />

Para el área <strong>de</strong> Etnomusicología:<br />

•<br />

Deberá t<strong>en</strong>er una duración <strong>de</strong> 60 minutos,<br />

como mínimo; o <strong>de</strong> una hora con 30 minutos,<br />

como máximo.<br />

3. Confer<strong>en</strong>cia – concierto<br />

Para <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong> Etnomusicología, Educación<br />

Musical y Composición:<br />

•<br />

Deberá t<strong>en</strong>er una duración <strong>de</strong> 60 minutos,<br />

como mínimo; o <strong>de</strong> una hora con 30 minutos,<br />

como máximo, <strong>en</strong> don<strong>de</strong> <strong>la</strong> exposición oral y<br />

<strong>la</strong> ejecución musical se pres<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>de</strong> manera<br />

ba<strong>la</strong>nceada. La ejecución musical <strong>de</strong>berá ser<br />

<strong>en</strong> vivo.<br />

MENCIÓN HONORÍFICA<br />

Asimismo, se ratifica el <strong>de</strong>recho a recibir m<strong>en</strong>-<br />

ción honorífica <strong>en</strong> el exam<strong>en</strong> profesional para<br />

aquellos alumnos que lo pres<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />

los dos años inmediatos posteriores al tiempo<br />

mínimo establecido para cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong><br />

los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera <strong>de</strong> <strong>la</strong> cual se trate.<br />

De conformidad con lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong> Le-<br />

gis<strong>la</strong>ción Universitaria, para hacerse acreedor<br />

a este estímulo, se t<strong>en</strong>drán <strong>en</strong> consi<strong>de</strong>ración<br />

los antece<strong>de</strong>ntes académicos <strong>de</strong>l estudiante,<br />

qui<strong>en</strong>, a<strong>de</strong>más, <strong>de</strong>berá contar con un prome-<br />

dio g<strong>en</strong>eral mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

ACUERDOS TRANSITORIOS<br />

1. Los proyectos <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción aprobados antes<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> emisión <strong>de</strong>l pres<strong>en</strong>te acuerdo, se con-<br />

si<strong>de</strong>rarán válidos hasta <strong>la</strong> fecha seña<strong>la</strong>da <strong>en</strong><br />

cada uno <strong>de</strong> los oficios <strong>de</strong> resolución.<br />

2. Se <strong>de</strong>rogan todas <strong>la</strong>s disposiciones que se<br />

opongan a <strong>la</strong>s cont<strong>en</strong>idas <strong>en</strong> el pres<strong>en</strong>te<br />

acuerdo.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 99


FACULTAD<br />

DE<br />

ODONTOLOGÍA<br />

proceDiMi<strong>en</strong>To De priMer ingreso AL opciones sisTeMA De TiTULAciÓn UniversiDAD <strong>en</strong> AbierTA... LA UnAM 101<br />

101


La Facultad <strong>de</strong> Odontología imparte <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>de</strong> Cirujano D<strong>en</strong>tista, y ti<strong>en</strong>e<br />

cinco opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. Para mayor información consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://www.odonto.unam.mx/lic<strong>en</strong>ciatura/titu<strong>la</strong>cion.html<br />

POR SEMINARIO DE TITULACIÓN<br />

Consiste <strong>en</strong> un Seminario <strong>de</strong> trece semanas, asis-<br />

ti<strong>en</strong>do <strong>de</strong> tres a cinco horas mínimas diarias, don-<br />

<strong>de</strong> se actualizan y refuerzan los conocimi<strong>en</strong>tos<br />

básicos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera, complem<strong>en</strong>tándose con un<br />

curso propedéutico obligatorio. Durante este pe-<br />

ríodo el alumno recibe tutoría por un profesor <strong>de</strong>l<br />

área elegida para que e<strong>la</strong>bore su trabajo <strong>de</strong> tesina.<br />

Una vez concluido y aprobado el curso <strong>de</strong>l área, el<br />

curso propedéutico y e<strong>la</strong>borada <strong>la</strong> tesina, aproba-<br />

rá el Seminario, el alumno podrá pres<strong>en</strong>tar el exa-<br />

m<strong>en</strong> profesional, éste ti<strong>en</strong>e como objetivo evaluar<br />

<strong>en</strong> conjunto los conocimi<strong>en</strong>tos y experi<strong>en</strong>cias que<br />

adquirió el sust<strong>en</strong>tante durante su carrera.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubierto el 100% <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera.<br />

Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social (vig<strong>en</strong>te<br />

2 años a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong> expedición).<br />

Notas:<br />

•<br />

•<br />

La apertura <strong>de</strong> cada área quedará sujeta a <strong>la</strong><br />

<strong>de</strong>manda <strong>de</strong> alumnos.<br />

La asignación <strong>de</strong>l área estará sujeta al re-<br />

g<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to interno <strong>de</strong>l Seminario, el nombre<br />

<strong>de</strong>l alumno aparecerá <strong>en</strong> el listado <strong>de</strong>l área<br />

autorizada.<br />

102 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

E<strong>la</strong>borar una Tesina, <strong>la</strong> cual es un trabajo indivi-<br />

dual <strong>de</strong> 35 cuartil<strong>la</strong>s, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>la</strong>s conferidas a<br />

<strong>la</strong>s fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> información, y registrar el nombre<br />

<strong>de</strong>l tema, el tutor, el asesor (<strong>en</strong> caso <strong>de</strong> t<strong>en</strong>erlo)<br />

y el jurado <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> profesional antes <strong>de</strong>l tér-<br />

mino <strong>de</strong>l seminario, con el Coordinador <strong>de</strong>l área.<br />

Para conocer el <strong>de</strong>sarrollo y el formato <strong>de</strong> este<br />

trabajo, pue<strong>de</strong>s consultar <strong>la</strong> página <strong>de</strong> Internet<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad, liga a Seminarios <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong><br />

(http://132.248.76.20/www_facultad/lic<strong>en</strong>ciatu-<br />

ra/seminario/frset-<strong>de</strong>sarrollo.htm)<br />

> MENCIÓN HONORÍFICA<br />

T<strong>en</strong>drán <strong>de</strong>recho aquellos alumnos que hayan<br />

obt<strong>en</strong>ido un promedio g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> a<strong>de</strong>-<br />

<strong>la</strong>nte y no haber pres<strong>en</strong>tado exám<strong>en</strong>es extraor-<br />

dinarios, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> haber aprobado con 10 el<br />

seminario y pres<strong>en</strong>tado un exam<strong>en</strong> profesional<br />

<strong>de</strong> excepcional calidad <strong>de</strong> acuerdo al Artículo 31<br />

<strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es.<br />

POR DIPLOMADO DE<br />

ACTUALIZACIÓN PROFESIONAL<br />

Para po<strong>de</strong>r titu<strong>la</strong>rse con esta modalidad <strong>de</strong>berá<br />

cursar y aprobar el diplomado. Para mayores in-<br />

formes, acudir a <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Educación<br />

Continua.


REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubierto el 100% <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura.<br />

Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social (vig<strong>en</strong>te<br />

2 años a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong> expedición).<br />

Las fechas <strong>de</strong> registro e inscripciones para titu-<br />

<strong>la</strong>ción serán publicadas oportunam<strong>en</strong>te <strong>en</strong>:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

La Coordinación <strong>de</strong> Educación Continua.<br />

La Coordinación <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> por Diploma-<br />

dos, y<br />

La Secretaría <strong>de</strong> Servicios Esco<strong>la</strong>res.<br />

POR ALTO PROMEDIO (TAP)<br />

Es una opción diseñada para alumnos que ha-<br />

bi<strong>en</strong>do concluido el tercer año <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera<br />

(66.74% <strong>de</strong> créditos) con r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to académi-<br />

co relevante (8.5 <strong>de</strong> promedio mínimo), estén<br />

interesados <strong>en</strong> realizar activida<strong>de</strong>s extracurricu-<br />

<strong>la</strong>res re<strong>la</strong>cionadas con <strong>la</strong> Doc<strong>en</strong>cia y/o <strong>la</strong> Inves-<br />

tigación.<br />

Los alumnos adscritos al TAP, <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rán<br />

sus activida<strong>de</strong>s bajo <strong>la</strong> tute<strong>la</strong> <strong>de</strong> un doc<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>signado por <strong>la</strong> Comisión responsable <strong>de</strong>l<br />

subprograma. Las materias que se ofrec<strong>en</strong><br />

como opciones <strong>de</strong>l TAP son:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Anatomía Humana,<br />

Bioquímica,<br />

Farmacología,<br />

Fisiología,<br />

Histología, Embriología y G<strong>en</strong>ética,<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Microbiología,<br />

Patología G<strong>en</strong>eral e Inmunología,<br />

Materiales D<strong>en</strong>tales,<br />

Patología Bucal,<br />

Odontología Prev<strong>en</strong>tiva y Salud Pública Bucal,<br />

Técnicas Quirúrgicas<br />

Oclusión.<br />

El alumno pue<strong>de</strong> elegir el área <strong>de</strong> su prefe-<br />

r<strong>en</strong>cia, y bajo <strong>la</strong> dirección <strong>de</strong>l tutor <strong>de</strong>signado,<br />

realizar activida<strong>de</strong>s re<strong>la</strong>cionadas con <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>-<br />

cia (e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didáctico, <strong>de</strong>sarrollo<br />

y exposición <strong>de</strong> temas programáticos, at<strong>en</strong>ción<br />

<strong>de</strong> alumnos con bajo r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to, e<strong>la</strong>boración<br />

<strong>de</strong> reactivos, etc.) con <strong>la</strong> investigación o ambas.<br />

Las activida<strong>de</strong>s realizadas durante dos años<br />

(cuarto y quinto <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera y <strong>en</strong> horario distin-<br />

to al asignado para sus estudios), serán acredi-<br />

tadas como servicio social.<br />

> REQUISITOS DE INGRESO<br />

•<br />

Haber concluido el tercer año (66.74% <strong>de</strong> cré-<br />

ditos).<br />

• Ser alumno regu<strong>la</strong>r con promedio mínimo<br />

•<br />

<strong>de</strong> 8.5<br />

Realizar los trámites <strong>de</strong> ingreso al programa.<br />

> REQUISITOS DE PERMANENCIA<br />

• Mant<strong>en</strong>er un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

•<br />

•<br />

Ser alumno regu<strong>la</strong>r al terminar cuarto año.<br />

Haber <strong>en</strong>tregado m<strong>en</strong>sualm<strong>en</strong>te un informe<br />

<strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s.<br />

•<br />

No t<strong>en</strong>er materias reprobadas.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 103


REQUISITOS DE EGRESO<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubiertos el 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

servicio social liberado (960 horas cubiertas<br />

con <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l programa).<br />

Totalidad <strong>de</strong> reportes m<strong>en</strong>suales a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l<br />

reporte final.<br />

Trabajo Terminal escrito.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

La Tesis es un docum<strong>en</strong>to que <strong>de</strong>be reflejar los<br />

resultados <strong>de</strong> un trabajo <strong>de</strong> investigación reali-<br />

zada por el alumno. Dicha investigación pue<strong>de</strong><br />

ser <strong>de</strong> cualquier tipo exceptuando <strong>la</strong> bibliográfi-<br />

ca. La int<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> esta modalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

es variada e incluye inducir <strong>en</strong> los alumnos el in-<br />

terés por el método ci<strong>en</strong>tífico, <strong>de</strong>smitificándolo<br />

y poniéndolo al alcance práctico <strong>de</strong> cualquiera<br />

<strong>de</strong> nuestros pasantes, <strong>en</strong> los que queda al final<br />

<strong>de</strong>l proceso <strong>la</strong> satisfacción <strong>de</strong> <strong>la</strong> autoría perso-<br />

nal, muy alejada <strong>de</strong> <strong>la</strong> copia o <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>gio.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er cubierto el 100% <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> ca-<br />

rrera.<br />

Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social (vig<strong>en</strong>te<br />

2 años a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong> expedición).<br />

Elegir un tutor <strong>de</strong>l área <strong>de</strong> su interés y <strong>en</strong> caso<br />

necesario, asesor (es).<br />

Elegido el tema, <strong>de</strong>berá e<strong>la</strong>borarse el proto-<br />

colo <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación, que <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>-<br />

tar <strong>en</strong> tres tantos <strong>en</strong>gargo<strong>la</strong>dos, para que sea<br />

104 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

evaluado por una Comisión <strong>de</strong>signada para<br />

tal efecto. Aprobado el protocolo, el tema es<br />

registrado a nombre <strong>de</strong>l alumno.<br />

Terminada <strong>la</strong> investigación, se <strong>de</strong>be realizar el<br />

borrador <strong>de</strong> tesis, que <strong>en</strong>tregará <strong>en</strong> tres tantos<br />

<strong>en</strong>gargo<strong>la</strong>dos y serán revisados por <strong>la</strong> misma<br />

comisión que evaluó el protocolo. Una vez<br />

aceptado el borrador, <strong>de</strong>bes imprimir seis tesis<br />

como mínimo y tres discos <strong>en</strong> formato “.pdf”.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Esta modalidad ti<strong>en</strong>e el propósito <strong>de</strong> reconocer<br />

a los alumnos que se han distinguido durante<br />

su formación por <strong>la</strong> excel<strong>en</strong>cia y compromiso<br />

profesional, e incluso pue<strong>de</strong> constituirse como<br />

una medida que motive <strong>la</strong> superación y el alto<br />

r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> los estudiantes. Lo cual indu-<br />

dablem<strong>en</strong>te favorecería el nivel académico <strong>de</strong><br />

nuestra pob<strong>la</strong>ción estudiantil.<br />

El alumno que cump<strong>la</strong> con los requisitos que<br />

impone esta opción ti<strong>en</strong>e acceso inmediato a <strong>la</strong><br />

actividad profesional legalizada, sin más obliga-<br />

ción que haber concluidos sus estudios.<br />

> REQUISITOS<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5.<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong><br />

su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>en</strong> el periodo previsto (5<br />

años).<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura.


•<br />

•<br />

No t<strong>en</strong>er ninguna falta <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n administrativo.<br />

servicio social liberado.<br />

El alumno que cump<strong>la</strong> con los requisitos<br />

anteriorm<strong>en</strong>te <strong>en</strong>unciados podrá realizar los<br />

trámites correspondi<strong>en</strong>tes para expedición <strong>de</strong><br />

Título Profesional <strong>en</strong> <strong>la</strong> Secretaría <strong>de</strong> Servicios<br />

Esco<strong>la</strong>res.<br />

El H. Consejo Técnico <strong>en</strong> su sesión <strong>de</strong>l 27<br />

<strong>de</strong> mayo <strong>de</strong> 2010, aprobó otorgar m<strong>en</strong>ción ho-<br />

norífica a los estudiantes que se titul<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> por Tesis, Seminario<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>, por Alto Promedio (TAP) y por Di-<br />

plomado con un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 105


ESCUELA<br />

NACIONAL DE<br />

TRABAJO SOCIAL<br />

proceDiMi<strong>en</strong>To De priMer ingreso AL opciones sisTeMA De TiTULAciÓn UniversiDAD <strong>en</strong> AbierTA... LA UnAM 107


La Escue<strong>la</strong> Nacional <strong>de</strong> Trabajo Social imparte <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>de</strong> Trabajo Social y<br />

ti<strong>en</strong>e 13 opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. Para más información consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://www.trabajosocial.unam.mx./dirs/Titu<strong>la</strong>/titu<strong>la</strong>in<strong>de</strong>x.htm<br />

MEDIANTE TALLER DE<br />

INVESTIGACIÓN<br />

Consiste <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r un proyecto <strong>de</strong> investi-<br />

gación inédito que brin<strong>de</strong> aportes al conocimi<strong>en</strong>-<br />

to teórico-metodológico <strong>de</strong> Trabajo Social. Por lo<br />

cual t<strong>en</strong>drá que cursar y acreditar el taller: “Me-<br />

todología <strong>de</strong> <strong>la</strong> Investigación social”, con el dise-<br />

ño <strong>de</strong> un proyecto <strong>de</strong> investigación. Registrar el<br />

proyecto <strong>de</strong> investigación para su aprobación.<br />

Desarrol<strong>la</strong>r el trabajo <strong>de</strong> investigación. Pres<strong>en</strong>tar<br />

el trabajo recepcional <strong>en</strong> un máximo <strong>de</strong> 6 meses,<br />

a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong>l proyecto. Al<br />

quedar concluida <strong>la</strong> investigación y asignado los<br />

jurados revisores, recabar los votos aprobatorios<br />

<strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo no mayor a un mes.<br />

Entregar el trabajo impreso, <strong>en</strong> un término<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles y pres<strong>en</strong>tar el exa-<br />

m<strong>en</strong> profesional, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo máximo <strong>de</strong> 15 días<br />

hábiles.<br />

POR SEMINARIO DE<br />

ACTUALIZACIÓN TEÓRICO-<br />

METODOLÓGICA EN TRABAJO<br />

SOCIAL (PRESENCIAL)<br />

Ti<strong>en</strong>e el propósito <strong>de</strong> actualizar a los egresados<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong>s nuevas t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias teóricas y metodológi-<br />

108 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

cas <strong>de</strong>l Trabajo Social, que les permita obt<strong>en</strong>er el<br />

título profesional, para lo cual t<strong>en</strong>drá que cursar<br />

y acreditar el: “Seminario <strong>de</strong> Actualización Teóri-<br />

co-Metodológico <strong>en</strong> Trabajo Social”, a<strong>de</strong>más:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Una vez concluido y aprobado el Seminario,<br />

registrar <strong>la</strong> propuesta <strong>de</strong>l trabajo recepcional,<br />

el cual consiste <strong>en</strong> un <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> cualquiera<br />

<strong>de</strong> los módulos <strong>de</strong>l Seminario.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el trabajo final <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo máximo<br />

<strong>de</strong> 4 meses, una vez aprobado el Seminario.<br />

Al quedar concluido el trabajo recepcional y<br />

asignado los jurados revisores, recabar los<br />

votos aprobatorios <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo no mayor a un<br />

mes.<br />

Entregar el trabajo impreso, <strong>en</strong> un término<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

POR SEMINARIO DE<br />

ACTUALIZACIÓN TEÓRICO-<br />

METODOLÓGICA EN TRABAJO<br />

SOCIAL (A DISTANCIA)<br />

Se trata <strong>de</strong> actualizar a los egresados <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

nuevas t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias teóricas y metodológicas<br />

<strong>de</strong>l Trabajo Social, que les permita obt<strong>en</strong>er el tí-<br />

tulo profesional, para lo cual t<strong>en</strong>drá que cursar y


acreditar el “Seminario <strong>de</strong> Actualización Teórico-<br />

Metodológico <strong>en</strong> Trabajo Social”.<br />

Una vez concluido y aprobado el Semina-<br />

rio, para t<strong>en</strong>er <strong>de</strong>recho a exam<strong>en</strong> profesional<br />

el alumno <strong>de</strong>berá los primeros 15 días hábiles<br />

registrar <strong>la</strong> propuesta <strong>de</strong>l trabajo recepcional, el<br />

cual consiste <strong>en</strong> un <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> cualquiera <strong>de</strong> los<br />

módulos <strong>de</strong>l Seminario. Con el Vo. Bo. <strong>de</strong> cual-<br />

quier profesor que haya impartido el Seminario.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el trabajo final <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo máxi-<br />

mo <strong>de</strong> 2 meses, una vez concluido y aprobado<br />

el Seminario.<br />

POR TALLER DE INTERVENCIÓN<br />

PROFESIONAL, VÍA DIPLOMADO<br />

Ti<strong>en</strong>e el propósito <strong>de</strong> proporcionar a los egresa-<br />

dos elem<strong>en</strong>tos teórico-prácticos actualizados<br />

sobre áreas específicas <strong>de</strong> interv<strong>en</strong>ción a fin <strong>de</strong><br />

constituir cuadros profesionales <strong>en</strong> diversos sec-<br />

tores social y <strong>la</strong>boral. Para lo cual t<strong>en</strong>drá que cur-<br />

sar y acreditar el curso propedéutico “Desarrollo<br />

<strong>de</strong> Habilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l P<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>to”, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cursar el Diplomado elegido.<br />

Acreditar íntegram<strong>en</strong>te un Diplomado.<br />

Una vez concluido y aprobado el Diplomado,<br />

registrar Ia propuesta <strong>de</strong>l trabajo recepcional,<br />

que consiste <strong>en</strong> un estudio monográfico so-<br />

bre el cont<strong>en</strong>ido c<strong>en</strong>tral <strong>de</strong>l Diplomado cur-<br />

sado. T<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do necesariam<strong>en</strong>te que contar<br />

con una propuesta <strong>de</strong> interv<strong>en</strong>ción o una pro-<br />

puesta <strong>de</strong> investigación <strong>de</strong>l trabajo final.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el trabajo final <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo máximo<br />

<strong>de</strong> 4 meses, una vez aprobado el Diplomado.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

AI quedar concluido el trabajo recepcional y<br />

asignado los jurados revisores, recabar los<br />

votos aprobatorios <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo no mayor a un<br />

mes.<br />

Entregar el trabajo impreso, <strong>en</strong> un término<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

Para optar por esta opción el alumno <strong>de</strong>berá cu-<br />

brir los sigui<strong>en</strong>tes aspectos:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cumplir con los requisitos <strong>de</strong> <strong>la</strong> convocato-<br />

ria emitida por el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> servicio<br />

social.<br />

Cursar y acreditar el taller “Metodología <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Sistematización <strong>de</strong>l servicio social”, con el<br />

guión <strong>de</strong> sistematización. Registrar el guión<br />

<strong>de</strong> sistematización para su aprobación.<br />

Desarrol<strong>la</strong>r el trabajo <strong>de</strong> sistematización.<br />

Entregar como trabajo recepcional un infor-<br />

me <strong>de</strong> sistematización, una vez concluido<br />

el servicio social <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo máximo <strong>de</strong> 4<br />

meses.<br />

AI quedar concluido el Informe <strong>de</strong> Sistemati-<br />

zación <strong>de</strong>l servicio social y asignado los jura-<br />

dos revisores, recabar los votos aprobatorios<br />

<strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo no mayor a un mes.<br />

Entregar el trabajo impreso, <strong>en</strong> un término<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo<br />

no mayor <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 109


POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

El Consejo Técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad seña<strong>la</strong> que<br />

esta opción <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong>be cubrir los si-<br />

gui<strong>en</strong>tes aspectos. A excepción <strong>de</strong> que el tiem-<br />

po <strong>de</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>la</strong>boral sea <strong>de</strong> dos años y no<br />

<strong>de</strong> tres.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>la</strong>boral que acredite mínimo 2<br />

años, <strong>en</strong> funciones y activida<strong>de</strong>s propias <strong>de</strong>l<br />

perfil profesional.<br />

Cursar y acreditar el taller “Metodología <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Sistematización <strong>de</strong> Ia Experi<strong>en</strong>cia Profe-<br />

sional”, con el guión <strong>de</strong> sistematización.<br />

Registrar el guión <strong>de</strong> sistematización para su<br />

aprobación.<br />

Desarrol<strong>la</strong>r el trabajo <strong>de</strong> sistematización.<br />

Entregar como trabajo recepcional un infor-<br />

me <strong>de</strong> sistematización <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo máximo<br />

<strong>de</strong> 4 meses.<br />

AI quedar concluido el Informe <strong>de</strong> Sistema-<br />

tización <strong>de</strong> <strong>la</strong> Experi<strong>en</strong>cia Profesional y asig-<br />

nado los jurados revisores, recabar los votos<br />

aprobatorios <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo no mayor a un mes.<br />

Entregar el trabajo impreso, <strong>en</strong> un término<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo<br />

no mayor a 15 días hábiles.<br />

MEDIANTE TESIS Y EXAMEN<br />

PROFESIONAL<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong> una tesis individual o grupal o<br />

una tesina individual, y su réplica oral, que<br />

110 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

<strong>de</strong>berá evaluarse <strong>de</strong> manera individual <strong>de</strong><br />

conformidad con los Artículos (*)21, 22 y 24<br />

<strong>de</strong>l reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to. El Consejo Técnico consi<strong>de</strong>ra<br />

oportuno que se sigan cubri<strong>en</strong>do los sigui<strong>en</strong>-<br />

tes aspectos:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Registrar el guión.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el trabajo <strong>en</strong> un máximo <strong>de</strong> 12 me-<br />

ses, una vez aprobado el guión respectivo.<br />

Al quedar concluido el trabajo y asignado los<br />

jurados revisores, recabar los votos aprobato-<br />

rios <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo no mayor a un mes.<br />

Entregar el trabajo impreso, <strong>en</strong> un término<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Para fines <strong>de</strong> esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción se sugie-<br />

re se realice como producto final una tesis, tesi-<br />

na o artículo académico. Para <strong>la</strong> tesis o tesina el<br />

alumno <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Incorporarse a un proyecto <strong>de</strong> Investigación<br />

registrado previam<strong>en</strong>te por profesores <strong>de</strong> ca-<br />

rrera ante <strong>la</strong> ENTS.<br />

Entregar a <strong>la</strong> SATYEP carta <strong>de</strong> aceptación por<br />

parte <strong>de</strong>l responsable <strong>de</strong>l proyecto académi-<br />

co. Especificando el nombre <strong>de</strong>l proyecto al<br />

que se incorpora.<br />

Estar por un semestre <strong>en</strong> el proyecto <strong>de</strong> In-<br />

vestigación con al m<strong>en</strong>os 20 horas <strong>de</strong> trabajo<br />

a <strong>la</strong> semana.<br />

Registrar el proyecto <strong>de</strong> Investigación ante <strong>la</strong><br />

SATYEP.


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar el trabajo final con el visto bu<strong>en</strong>o<br />

<strong>de</strong>l director <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis o tesina para <strong>la</strong> asig-<br />

nación <strong>de</strong> los jurados revisores por parte <strong>de</strong><br />

Ia SATYE.<br />

Recabar los votos aprobatorios.<br />

Entregar el trabajo impreso.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional.<br />

En lo que se refiere al procedimi<strong>en</strong>to Tesina:<br />

esta <strong>de</strong>berá aportar un avance a Ia Investiga-<br />

ción <strong>de</strong>l profesor <strong>de</strong> carrera.<br />

Si el alumno elige Artículo Académico <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Incorporarse a un proyecto <strong>de</strong> Investigación<br />

registrado previam<strong>en</strong>te por profesores <strong>de</strong> ca-<br />

rrera ante <strong>la</strong> ENTS.<br />

Entregar a <strong>la</strong> SATYEP carta <strong>de</strong> aceptación por<br />

parte <strong>de</strong>l responsable <strong>de</strong>l proyecto académi-<br />

co. Especificando el nombre <strong>de</strong>l proyecto al<br />

que se incorpora.<br />

Incorporarse por un semestre al proyecto <strong>de</strong><br />

Investigación con al m<strong>en</strong>os 20 horas <strong>de</strong> tra-<br />

bajo a <strong>la</strong> semana.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el artículo académico concluido<br />

con el visto bu<strong>en</strong>o <strong>de</strong>l investigador.<br />

Pres<strong>en</strong>tar una réplica oral ante un comité <strong>de</strong>-<br />

signado por el Director <strong>de</strong> <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong>, integra-<br />

do por tres titu<strong>la</strong>res y dos supl<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>l área<br />

<strong>de</strong> investigación.<br />

En lo refer<strong>en</strong>te al procedimi<strong>en</strong>to Artículo,<br />

éste <strong>de</strong>berá estar arbitrado y publicado <strong>en</strong><br />

una revista <strong>de</strong> reconocimi<strong>en</strong>to y <strong>de</strong> <strong>la</strong> espe-<br />

cialidad que se trate.<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

Para fines <strong>de</strong> esta opción <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> se su-<br />

giere se realice como producto final una tesis<br />

o tesina. Por lo cual <strong>de</strong>berá cursar una asigna-<br />

tura extracurricu<strong>la</strong>r optativa <strong>de</strong> Seminario <strong>de</strong><br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>, que se curse <strong>de</strong> manera simultánea<br />

durante el nov<strong>en</strong>o semestre. De tal forma que<br />

se trate <strong>de</strong> cubrir <strong>la</strong> asignatura <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los<br />

tiempos curricu<strong>la</strong>res como lo marca Ia opción<br />

<strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>. (Para Ilevar a cabo esta opción, se<br />

sugiere contratar a un profesor que cubra 4 hrs.<br />

semana mes, o bi<strong>en</strong>, que sea impartida por un<br />

profesor <strong>de</strong> carrera, específicam<strong>en</strong>te durante el<br />

nov<strong>en</strong>o semestre).<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción consiste <strong>en</strong>:<br />

•<br />

•<br />

Formar un grupo académico el cual será <strong>de</strong>-<br />

signado por el Director <strong>de</strong> <strong>la</strong> ENTS. Se sugie-<br />

re que el grupo académico esté conformado<br />

por Trabajadores Sociales.<br />

El <strong>de</strong>partam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Enseñanza <strong>de</strong> <strong>la</strong> ENTS<br />

<strong>en</strong> coordinación con el grupo académico <strong>de</strong>-<br />

signado por el Director <strong>de</strong> <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong>, se <strong>en</strong>-<br />

cargarán <strong>de</strong> e<strong>la</strong>borar los reactivos <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong><br />

profesional, los cuales no <strong>de</strong>berán ser m<strong>en</strong>or<br />

a 200 ni mayor a 300 preguntas. Se sugiere<br />

integrar <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los reactivos tres ejercicios<br />

prácticos, con el fin <strong>de</strong> explorar Ia capacidad y<br />

criterio profesional.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 111


•<br />

•<br />

El grupo académico <strong>en</strong>cargado <strong>de</strong> aplicar y<br />

evaluar el exam<strong>en</strong> escrito <strong>de</strong>berá estar con-<br />

formado por el Jefe <strong>de</strong>l Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

Enseñanza, el Jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios<br />

Profesionales y Tres doc<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>signados por<br />

el Director <strong>de</strong> Ia Escue<strong>la</strong>.<br />

El grupo académico t<strong>en</strong>drá que emitir los re-<br />

sultados <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong> profesional ante <strong>la</strong> SA-<br />

TYEP, para su gestión correspondi<strong>en</strong>te.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS<br />

Y ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Para optar por esta opción el alumno <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Solicitar por escrito su expedición <strong>de</strong>l Título<br />

Profesional ante <strong>la</strong> SATYEP.<br />

Pres<strong>en</strong>tar certificado <strong>de</strong> estudios completo<br />

sin extraordinarios con un promedio míni-<br />

mo <strong>de</strong> 9.5 <strong>en</strong> original ante <strong>la</strong> SATYEP.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> original <strong>la</strong> carta única <strong>de</strong> libera-<br />

ción <strong>de</strong>l servicio social, ante <strong>la</strong> SATYEP.<br />

Para alumnos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 96 acredi-<br />

tar <strong>la</strong> traducción <strong>de</strong>l idioma inglés y <strong>de</strong> los dos<br />

paquetes <strong>de</strong> cómputo, seña<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios.<br />

La SATYEP se <strong>en</strong>cargara <strong>de</strong> <strong>la</strong>s gestiones con-<br />

duc<strong>en</strong>tes para <strong>la</strong> emisión <strong>de</strong>l título profesional.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

Para fines <strong>de</strong> esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción se su-<br />

giere se realice como producto final: Material<br />

112 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

didáctico <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> asignatura. Para lo cual el<br />

alumno <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Previo al inicio <strong>de</strong>l semestre solicitar su ins-<br />

cripción a esta modalidad.<br />

Incorporarse como adjunto <strong>de</strong> un profesor <strong>de</strong><br />

carrera o <strong>de</strong>finitivo <strong>de</strong> asignatura. (Podrá ele-<br />

gir <strong>la</strong> asignatura <strong>de</strong> su interés).<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> aceptación como adjunto<br />

<strong>de</strong>l profesor titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> <strong>la</strong> materia ante <strong>la</strong> Sec-<br />

ción <strong>de</strong> Tesis.<br />

Cumplir el 100% <strong>de</strong> asist<strong>en</strong>cia a <strong>la</strong>s c<strong>la</strong>ses<br />

como adjunto.<br />

Definir y pres<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> los primeros treinta<br />

días <strong>de</strong> c<strong>la</strong>se, el tipo <strong>de</strong> material didáctico a<br />

<strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r, el cual, t<strong>en</strong>drá que incluir <strong>la</strong> fir-<br />

ma <strong>de</strong>l titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura (qui<strong>en</strong> fungirá<br />

como director <strong>de</strong> trabajo).<br />

Concluido el semestre contará con dos me-<br />

ses para el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l material didáctico<br />

<strong>de</strong> Ia asignatura correspondi<strong>en</strong>te, el cual <strong>de</strong>-<br />

berá ser <strong>en</strong>tregado ante Ia Sección <strong>de</strong> Tesis y<br />

Exám<strong>en</strong>es Profesionales.<br />

Deberá <strong>en</strong>tregar al comité <strong>de</strong>signado por el<br />

Director <strong>de</strong> <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong>, el material didáctico<br />

para su evaluación.<br />

Si <strong>la</strong> evaluación es favorable, el alumno <strong>de</strong>-<br />

berá <strong>en</strong>tregar eI trabajo impreso, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo<br />

máximo <strong>de</strong> 15 días hábiles.<br />

Someterse a una réplica oral ante dicho comi-<br />

té, a fin <strong>de</strong> efectuar una exploración g<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong> sus conocimi<strong>en</strong>tos y su capacidad para<br />

aplicarlos.


MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

Para fines <strong>de</strong> esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción se su-<br />

giere se realice un exam<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> cono-<br />

cimi<strong>en</strong>tos que versara sobre <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s<br />

académicas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> especiali-<br />

zación. Para lo cual el alumno <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Realizar su inscripción <strong>de</strong> acuerdo a <strong>la</strong> convo-<br />

catoria emitida por <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong><br />

Posgrado.<br />

Cursar y acreditar con el 100% <strong>de</strong> créditos el<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> Especialidad o Maes-<br />

tría <strong>en</strong> el periodo esco<strong>la</strong>r regu<strong>la</strong>r con un pro-<br />

medio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional a través <strong>de</strong><br />

una prueba escrita que versará sobre <strong>la</strong>s ac-<br />

tivida<strong>de</strong>s académicas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> especialidad.<br />

POR PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Para el Apartado I: el alumno <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar certificado <strong>de</strong> estudios completo<br />

con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5 <strong>en</strong> original<br />

ante <strong>la</strong> SATYEP.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> original <strong>la</strong> carta única <strong>de</strong> libera-<br />

ción <strong>de</strong>l servicio social, ante <strong>la</strong> SATYEP. Para<br />

alumnos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 96 acreditar <strong>la</strong><br />

traducción <strong>de</strong>l idioma inglés y <strong>de</strong> los dos pa-<br />

quetes <strong>de</strong> cómputo, seña<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />

estudios.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar por escrito ante <strong>la</strong> SATYEP el nom-<br />

bre <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas <strong>en</strong> <strong>la</strong>s que <strong>de</strong>sea pro-<br />

fundizar sus conocimi<strong>en</strong>tos adicionales cuya<br />

equival<strong>en</strong>cia corresponda al 10% <strong>de</strong> créditos<br />

<strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios. Las asignaturas elegidas<br />

<strong>de</strong>berán pert<strong>en</strong>ecer sólo al semestre vig<strong>en</strong>te<br />

(1°, 3°, 5°, 7° y 9° ó 2°, 4°, 6° y 8°).<br />

Acreditar <strong>la</strong>s asignaturas elegidas con un pro-<br />

medio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

Solicitar por escrito su expedición <strong>de</strong>l Título<br />

Profesional ante <strong>la</strong> SATYEP.<br />

La SATYEP se <strong>en</strong>cargará <strong>de</strong> <strong>la</strong>s gestiones con-<br />

duc<strong>en</strong>tes para <strong>la</strong> emisión <strong>de</strong>l título profesional.<br />

Para el Apartado II: el alumno <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar original <strong>de</strong>l(os) diploma(s) cursado(s)<br />

<strong>en</strong> el C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Educación Continua <strong>de</strong> <strong>la</strong> ENTS,<br />

con un mínimo <strong>de</strong> 240 hrs.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> original <strong>la</strong> carta única <strong>de</strong> libera-<br />

ción <strong>de</strong>l servicio social, ante <strong>la</strong> SATYEP.<br />

Para alumnos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios 96 acredi-<br />

tar <strong>la</strong> traducción <strong>de</strong>l idioma inglés y <strong>de</strong> los dos<br />

paquetes <strong>de</strong> cómputo, seña<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios.<br />

Solicitar por escrito su expedición <strong>de</strong>l Título<br />

Profesional ante <strong>la</strong> SATYEP.<br />

La SATYEP se <strong>en</strong>cargara <strong>de</strong> <strong>la</strong>s gestiones<br />

conduc<strong>en</strong>tes para <strong>la</strong> emisión <strong>de</strong>l título pro-<br />

fesional<br />

Notas:<br />

En <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> que incluyan <strong>la</strong><br />

réplica oral, ésta podrá versar principalm<strong>en</strong>te<br />

sobre el cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis o sobre conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera, según lo <strong>de</strong>ter-<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 113


mine el Consejo Técnico o el Comité Académico<br />

correspondi<strong>en</strong>te. En estos casos se <strong>de</strong>berá fa-<br />

vorecer una exploración g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> los conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l estudiante, <strong>de</strong> su capacidad para<br />

aplicarlos y <strong>de</strong> su criterio profesional. Podrá<br />

realizarse <strong>en</strong> una o varias sesiones, según lo es-<br />

tablezca el Consejo Técnico o el Comité Acadé-<br />

mico correspondi<strong>en</strong>te.<br />

114 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

Los jurados para exám<strong>en</strong>es profesionales se<br />

integraran con tres sinodales titu<strong>la</strong>res y dos su-<br />

pl<strong>en</strong>tes.<br />

Los jurados <strong>de</strong> exám<strong>en</strong>es profesionales serán<br />

<strong>de</strong>signados por el director <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad o Es-<br />

cue<strong>la</strong> o por qui<strong>en</strong> <strong>de</strong>termine el comité académi-<br />

co <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>en</strong> campus universitarios<br />

foráneos, qui<strong>en</strong> nombrara, a<strong>de</strong>más, dos supl<strong>en</strong>-<br />

tes <strong>en</strong> cada caso.


FACULTAD<br />

DE MEDICINA<br />

VETERINARIA Y ZOOTECNIA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 115


La Facultad <strong>de</strong> Medicina Veterinaria y Zootecnia imparte <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>de</strong><br />

Medicina Veterinaria y Zootecnia y ti<strong>en</strong>e siete opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. Para<br />

mayor información consultar <strong>la</strong> página: http://esco<strong>la</strong>r.fmvz.unam.mx/<br />

MEDIANTE TESIS<br />

Y EXAMEN PROFESIONAL<br />

La tesis es una modalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción que con-<br />

siste <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un trabajo individual <strong>de</strong><br />

interés para el alumno, cuyo objetivo es profun-<br />

dizar <strong>en</strong> el diagnóstico, análisis o estudio <strong>de</strong>l<br />

mismo. Para lo cual el alumno t<strong>en</strong>drá que:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Elegir a 1 ó 2 asesores.<br />

Registrar el protocolo <strong>de</strong> tesis a partir <strong>de</strong>l no-<br />

v<strong>en</strong>o semestre <strong>en</strong> a<strong>de</strong><strong>la</strong>nte.<br />

La tesis podrá <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rse <strong>en</strong> cualquiera <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes modalida<strong>de</strong>s:<br />

a) Trabajo experim<strong>en</strong>tal<br />

b) Estudio <strong>de</strong> revisión<br />

La <strong>de</strong>signación <strong>de</strong>l jurado será <strong>de</strong> acuerdo al<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> para <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> FMVZ.<br />

Al finalizar <strong>la</strong> investigación, pres<strong>en</strong>tar el tra-<br />

bajo <strong>de</strong> tesis <strong>de</strong> acuerdo a <strong>la</strong>s características<br />

m<strong>en</strong>cionadas <strong>en</strong> el Instructivo <strong>de</strong> E<strong>la</strong>boración<br />

<strong>de</strong> Tesis <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>de</strong> <strong>la</strong> FMVZ.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> réplica oral, <strong>la</strong> cual versará sobre<br />

el trabajo <strong>de</strong> tesis.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse, haber obt<strong>en</strong>ido el 100% <strong>de</strong> cré-<br />

ditos, Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social y<br />

aprobar <strong>la</strong> réplica oral.<br />

116 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Opción disponible para los alumnos que se inte-<br />

gr<strong>en</strong> a un programa <strong>de</strong> “Iniciación a <strong>la</strong> Investiga-<br />

ción” con proyectos <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te registrados<br />

para tales fines y previam<strong>en</strong>te aprobados por el<br />

Consejo Técnico y el Comité Institucional para el<br />

Cuidado y Uso <strong>de</strong> los Animales Experim<strong>en</strong>tales<br />

(CICUAE), si así se requiere. Pasos a seguir:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

La Coordinación <strong>de</strong> <strong>la</strong> Investigación Ci<strong>en</strong>tífica<br />

(CIC), indicará al Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong><br />

los proyectos aprobados por el Consejo Téc-<br />

nico y CICUAE si así lo requier<strong>en</strong>, el perfil re-<br />

querido para los aspirantes y el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> trabajo<br />

<strong>de</strong> cada proyecto autorizado por <strong>la</strong>s m<strong>en</strong>cio-<br />

nadas instancias.<br />

El alumno se integrará a un proyecto <strong>de</strong><br />

“Iniciación a <strong>la</strong> Investigación”, a partir <strong>de</strong>l 6°<br />

semestre si<strong>en</strong>do alumno regu<strong>la</strong>r y con 231<br />

créditos por lo m<strong>en</strong>os cursados, <strong>la</strong> CIC infor-<br />

mará al Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>de</strong> que<br />

el alumno ha sido aceptado, así como el pro-<br />

yecto al cual se registró, tutor responsable y<br />

director <strong>de</strong>l proyecto.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá permanecer <strong>en</strong> este pro-<br />

yecto por lo m<strong>en</strong>os hasta cumplir con 250<br />

horas, participando activam<strong>en</strong>te y cumpli<strong>en</strong>-<br />

do con los informes y regu<strong>la</strong>ciones estable-<br />

cidas por el director <strong>de</strong>l proyecto. La CIC se


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

<strong>en</strong>cargará <strong>de</strong> observar el cumplimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

este requisito.<br />

El director <strong>de</strong>l proyecto t<strong>en</strong>drá <strong>la</strong> respon-<br />

sabilidad <strong>de</strong> asesorar al alumno durante su<br />

perman<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el proyecto y hasta concluir<br />

el trabajo, haci<strong>en</strong>do siempre hincapié que <strong>la</strong><br />

función <strong>de</strong>l asesor será brindar <strong>la</strong>s bases para<br />

formar investigadores capaces.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse, el alumno <strong>de</strong>berá publicar <strong>en</strong><br />

una revista arbitrada un artículo ci<strong>en</strong>tífico<br />

como resultado <strong>de</strong>l proyecto, don<strong>de</strong> apa-<br />

rezca éste como autor o coautor. El artículo<br />

aceptado por <strong>la</strong> revista, <strong>de</strong>berá ser registrado<br />

a partir <strong>de</strong>l 9° semestre ante el Departam<strong>en</strong>-<br />

to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>.<br />

La <strong>de</strong>signación <strong>de</strong>l jurado será <strong>de</strong> acuerdo al<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> para <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> FMVZ.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> réplica oral, <strong>la</strong> cual versará so-<br />

bre <strong>la</strong> participación <strong>en</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong>l artí-<br />

culo ci<strong>en</strong>tífico.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse, haber obt<strong>en</strong>ido el 100% <strong>de</strong> cré-<br />

ditos, Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social y<br />

aprobar <strong>la</strong> réplica oral.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> acreditación <strong>de</strong> un<br />

exam<strong>en</strong> escrito <strong>en</strong> el que se evaluarán los cono-<br />

cimi<strong>en</strong>tos adquiridos por el interesado durante<br />

<strong>la</strong> carrera, así como su capacidad y criterio pro-<br />

fesional para aplicarlos. Para lo cual <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er dos años como mínimo <strong>de</strong> haber con-<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

cluido el 100% <strong>de</strong> créditos (no aplica para<br />

alumnos afectados por el Artículo 22 <strong>de</strong>l Re-<br />

g<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Inscripciones).<br />

La guía <strong>de</strong> estudio <strong>en</strong> <strong>la</strong> que se basará el exa-<br />

m<strong>en</strong> será e<strong>la</strong>borada, revisada y autorizada por<br />

un comité <strong>de</strong>signado por el Consejo Técnico.<br />

El Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos se apli-<br />

cará dos veces al año y se dará a conocer a<br />

través <strong>de</strong> <strong>la</strong>s convocatorias publicadas por <strong>la</strong><br />

División <strong>de</strong> Estudios Profesionales.<br />

El registro será <strong>de</strong> acuerdo a <strong>la</strong>s fechas y re-<br />

quisitos estipu<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> <strong>la</strong> convocatoria.<br />

La <strong>de</strong>signación <strong>de</strong>l jurado será <strong>de</strong> acuerdo al<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> para <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> FMVZ.<br />

Se podrá pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> hasta un máxi-<br />

mo <strong>de</strong> tres ocasiones <strong>de</strong> no acreditarlo, podrá<br />

optar por otra modalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse, haber obt<strong>en</strong>ido 100% <strong>de</strong> cré-<br />

ditos, carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social y<br />

aprobar el exam<strong>en</strong>.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Esta opción podrán elegir<strong>la</strong> los alumnos que al<br />

término <strong>de</strong> sus estudios <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura hayan<br />

obt<strong>en</strong>ido un alto promedio, y t<strong>en</strong>drán que rea-<br />

lizar lo sigui<strong>en</strong>te:<br />

•<br />

•<br />

Registrarse al obt<strong>en</strong>er 100% <strong>de</strong> créditos con un<br />

promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5 o medal<strong>la</strong> Gabino<br />

Barreda.<br />

Concluir como alumno regu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> acuerdo al<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 117


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

No <strong>de</strong>berá t<strong>en</strong>er materias con calificación<br />

reprobatoria.<br />

Pres<strong>en</strong>tar su informe <strong>de</strong> servicio social como<br />

prueba escrita.<br />

La <strong>de</strong>signación <strong>de</strong>l jurado será <strong>de</strong> acuerdo al<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> para <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> FMVZ.<br />

Deberá pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> réplica oral, <strong>la</strong> cual versa-<br />

rá sobre el informe <strong>de</strong> servicio social.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse, haber obt<strong>en</strong>ido 100% <strong>de</strong> cré-<br />

ditos, carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social y<br />

aprobar <strong>la</strong> réplica oral.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> una práctica profe-<br />

sional supervisada <strong>en</strong> México o <strong>en</strong> el extranje-<br />

ro, con duración <strong>de</strong> <strong>en</strong>tre 16 y 20 semanas. Se<br />

realizará <strong>en</strong> <strong>la</strong> especie o disciplina <strong>de</strong> elección<br />

<strong>de</strong>l interesado, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> un programa que haya<br />

sido aprobado por <strong>la</strong> Comisión Revisora <strong>de</strong> los<br />

Programas <strong>de</strong> <strong>la</strong> Práctica Profesional Supervisa-<br />

da <strong>de</strong>signada por el Consejo Técnico. Y cumplir<br />

con lo sigui<strong>en</strong>te:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Registrarse al obt<strong>en</strong>er 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

El registro será dos veces al año, <strong>de</strong> acuerdo<br />

a <strong>la</strong> convocatoria publicada por <strong>la</strong> División <strong>de</strong><br />

Estudios Profesionales (DEP).<br />

Disponer <strong>de</strong> tiempo completo, no trabajar y<br />

no estar realizando el servicio social.<br />

Ingresar a una modalidad <strong>de</strong> trabajo profesional,<br />

supervisado y ava<strong>la</strong>do por <strong>la</strong> Comisión Revisora<br />

<strong>de</strong> los Programas <strong>de</strong> <strong>la</strong> Práctica Profesional Su-<br />

pervisada.<br />

118 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Ser aceptado por el coordinador <strong>de</strong> <strong>la</strong> moda-<br />

lidad elegida.<br />

Cumplir satisfactoriam<strong>en</strong>te los objetivos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

modalidad elegida.<br />

Al finalizar el trabajo profesional, se <strong>de</strong>berá<br />

pres<strong>en</strong>tar un informe final que constará <strong>de</strong><br />

dos partes: Descripción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s<br />

realizadas <strong>de</strong> acuerdo a los objetivos p<strong>la</strong>n-<br />

teados <strong>en</strong> el programa <strong>de</strong> <strong>la</strong> modalidad y <strong>la</strong><br />

evaluación <strong>de</strong> una unidad <strong>de</strong> producción o el<br />

<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un programa <strong>de</strong> manejo zoo-<br />

técnico o el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un caso clínico o un<br />

programa <strong>de</strong> medicina prev<strong>en</strong>tiva; lo anterior<br />

<strong>de</strong> acuerdo a <strong>la</strong> modalidad y se realizará basa-<br />

do <strong>en</strong> el Instructivo <strong>de</strong> E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> Infor-<br />

me Final <strong>de</strong> Trabajo Profesional.<br />

Cuando se realice el Trabajo Profesional <strong>en</strong><br />

el extranjero, el alumno <strong>de</strong>berá t<strong>en</strong>er un pro-<br />

medio mínimo <strong>de</strong> 8.5 y dominio <strong>de</strong>l idioma<br />

requerido <strong>en</strong> el programa.<br />

La <strong>de</strong>signación <strong>de</strong>l jurado será <strong>de</strong> acuerdo al<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> para <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> FMVZ.<br />

Deberá pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> réplica oral, <strong>la</strong> cual versa-<br />

rá sobre el informe final.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse, haber obt<strong>en</strong>ido 100% <strong>de</strong> cré-<br />

ditos, Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social y<br />

aprobar <strong>la</strong> réplica oral.<br />

POR INFORME DE SERVICIO SOCIAL<br />

EN ÁREA RURAL<br />

Podrán optar por esta opción, los interesados<br />

que realic<strong>en</strong> su servicio social <strong>en</strong> un Área Rural


<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los programas <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo comuni-<br />

tario registrados, previam<strong>en</strong>te aprobados por el<br />

Consejo Técnico o qui<strong>en</strong> él <strong>de</strong>signe y tomar <strong>en</strong><br />

cu<strong>en</strong>ta lo sigui<strong>en</strong>te:<br />

•<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er 100% <strong>de</strong> créditos al mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> regis-<br />

trar el servicio social.<br />

Al registrar el servicio social <strong>de</strong>berá solicitar<br />

esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

• Solicitar <strong>la</strong> guía <strong>de</strong> Informe <strong>de</strong> servicio social<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

<strong>en</strong> Área Rural.<br />

Elegir y registrar al mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> tramitar el<br />

servicio social 1 ó 2 asesores para realizar el<br />

Informe <strong>de</strong> servicio social <strong>en</strong> Área Rural.<br />

E<strong>la</strong>borar el Informe <strong>de</strong> servicio social <strong>en</strong> Área<br />

Rural <strong>de</strong> acuerdo a <strong>la</strong> guía <strong>en</strong>tregada.<br />

La <strong>de</strong>signación <strong>de</strong>l jurado será <strong>de</strong> acuerdo al<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> para <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> FMVZ.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> réplica oral, <strong>la</strong> cual versará sobre<br />

el Informe <strong>de</strong>l servicio social <strong>en</strong> Área Rural.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse, haber obt<strong>en</strong>ido 100% <strong>de</strong> cré-<br />

ditos, Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social y<br />

aprobar <strong>la</strong> réplica oral.<br />

POR PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Esta opción <strong>la</strong> podrán elegir los interesados<br />

que al término <strong>de</strong> sus estudios, <strong>de</strong>se<strong>en</strong> pro-<br />

fundizar sus conocimi<strong>en</strong>tos, cursando asig-<br />

naturas adicionales <strong>en</strong> alguna especie o área<br />

contemp<strong>la</strong>da <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios, o bi<strong>en</strong>,<br />

tomando un curso diseñado y aprobado por el<br />

Consejo Técnico para tal fin con una duración<br />

mínima <strong>de</strong> 240 horas. Y tomar <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta lo<br />

sigui<strong>en</strong>te:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber concluido el 100% <strong>de</strong> créditos con un<br />

promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

Registrar y acreditar 45 créditos <strong>en</strong> asignatu-<br />

ras adicionales al p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios que corres-<br />

pon<strong>de</strong>n al 10% <strong>de</strong>l mismo, esas asignaturas<br />

podrán ser <strong>de</strong> otras lic<strong>en</strong>ciaturas afines a <strong>la</strong><br />

carrera, autorizadas por el Consejo Técnico.<br />

No se podrán elegir asignaturas que t<strong>en</strong>gan ya<br />

alguna calificación aprobatoria <strong>en</strong> <strong>la</strong> historia aca-<br />

démica.<br />

Las asignaturas elegidas <strong>de</strong>berán ser inte-<br />

gradoras, es <strong>de</strong>cir, <strong>la</strong> temática <strong>de</strong> éstas pro-<br />

porcionará al interesado una p<strong>la</strong>taforma <strong>de</strong><br />

conocimi<strong>en</strong>tos teóricos, metodológicos e<br />

instrum<strong>en</strong>tales que le sirvan para el ejercicio<br />

libre <strong>de</strong> <strong>la</strong> profesión.<br />

Cursar <strong>la</strong>s asignaturas adicionales <strong>en</strong> un<br />

máximo <strong>de</strong> dos semestres.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse, haber obt<strong>en</strong>ido 100% <strong>de</strong> cré-<br />

ditos, carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social<br />

y obt<strong>en</strong>er <strong>en</strong> <strong>la</strong>s asignaturas adicionales un<br />

promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

Para aquellos que elijan tomar un curso, este<br />

<strong>de</strong>berá ser aprobado por el Consejo Técnico<br />

y <strong>de</strong>berá t<strong>en</strong>er una duración mínima <strong>de</strong> 240<br />

horas, para que a través <strong>de</strong> él se titul<strong>en</strong> egre-<br />

sados que <strong>de</strong>muestr<strong>en</strong> haber estado traba-<br />

jando a nivel técnico con un mínimo <strong>de</strong> 2 años<br />

<strong>en</strong> el área <strong>de</strong>l curso, y continuar <strong>la</strong>borando <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> misma área al mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> solicitud.<br />

Pres<strong>en</strong>tar los docum<strong>en</strong>tos comprobatorios<br />

<strong>de</strong> que cumplió con los requisitos <strong>de</strong>l curso<br />

tomado y que aprobó éste.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 119


•<br />

•<br />

La <strong>de</strong>signación <strong>de</strong>l jurado será <strong>de</strong> acuerdo al<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> para <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> FMVZ.<br />

Para titu<strong>la</strong>rse, pres<strong>en</strong>tar un informe final que<br />

constará <strong>de</strong> <strong>la</strong> evaluación <strong>de</strong> una unidad <strong>de</strong><br />

producción o el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un programa <strong>de</strong><br />

manejo zootécnico o el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un caso<br />

clínico o el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un programa <strong>de</strong> medi-<br />

cina prev<strong>en</strong>tiva, lo anterior <strong>de</strong> acuerdo al área<br />

<strong>de</strong>l curso tomado.<br />

120 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004


FACULTAD<br />

DE<br />

PSICOLOGÍA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 121


La Facultad <strong>de</strong> Psicología imparte <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Psicología y ti<strong>en</strong>e seis<br />

opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción aprobadas por su H. Consejo Técnico. Para mayor<br />

información consultar <strong>la</strong> página: http://www.psicol.unam.mx<br />

MEDIANTE TESIS INDIVIDUAL<br />

O DE GRUPO Y EXAMEN<br />

PROFESIONAL<br />

La tesis es el informe escrito <strong>de</strong> una inves-<br />

tigación empírica o docum<strong>en</strong>tal. Al ser apro-<br />

bada <strong>la</strong> tesis por los sinodales, el alumno<br />

<strong>de</strong>berá sust<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Pue<strong>de</strong> iniciar <strong>la</strong> tesis <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los últimos se-<br />

mestres <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Es conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te, pero no obligatorio, que el<br />

tema <strong>de</strong> tesis o tesina elegido pert<strong>en</strong>ezca al<br />

área que cursó.<br />

Si ya realizó el servicio social y <strong>la</strong> carta <strong>de</strong> li-<br />

beración <strong>de</strong>l mismo ti<strong>en</strong>e más <strong>de</strong> 10 años,<br />

<strong>de</strong>berás acudir al Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> servicio<br />

social y Bolsa <strong>de</strong> Trabajo, para actualizar<strong>la</strong>.<br />

Cuando <strong>la</strong> magnitud e importancia <strong>de</strong>l tópi-<br />

co seleccionado, o <strong>la</strong> concurr<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>en</strong>foques<br />

teóricos y/o metodológicos lo requier<strong>en</strong>, <strong>la</strong> te-<br />

sis pue<strong>de</strong> ser realizada por dos o tres personas<br />

máximo. Al ser aprobada <strong>la</strong> tesis por los sinoda-<br />

les, los alumnos <strong>de</strong>berán sust<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong><br />

profesional correspondi<strong>en</strong>te.<br />

122 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

MEDIANTE TESINA INDIVIDUAL<br />

Y EXAMEN GLOBAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

La tesina es <strong>la</strong> <strong>de</strong>scripción y análisis biblio-<br />

gráfico actualizado y exhaustivo <strong>de</strong> un hecho,<br />

f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>o o tópico específico, ubicado <strong>de</strong>ntro<br />

<strong>de</strong> un campo bi<strong>en</strong> <strong>de</strong>limitado <strong>de</strong> <strong>la</strong> disciplina<br />

psicológica. El análisis pue<strong>de</strong> incluir <strong>la</strong> reseña<br />

crítica <strong>de</strong> una línea <strong>de</strong> investigación o <strong>de</strong> los es-<br />

fuerzos or<strong>de</strong>nados que se han hecho por resol-<br />

ver o prev<strong>en</strong>ir problemas <strong>de</strong> relevancia social o<br />

teórica. Pue<strong>de</strong> pres<strong>en</strong>tar estudios <strong>de</strong>scriptivos<br />

o epi<strong>de</strong>miológicos para <strong>la</strong> fundam<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>l<br />

problema.<br />

Adicionalm<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesina<br />

el alumno <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> global<br />

<strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos sobre un temario aprobado<br />

por el H. Consejo Técnico.<br />

POR REPORTE LABORAL<br />

Y ACTUALIZACIÓN TEMÁTICA<br />

El reporte <strong>la</strong>boral es <strong>la</strong> exposición y análisis<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>la</strong>boral <strong>de</strong>l pasante, adqui-<br />

rida durante <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong> <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia psico-<br />

lógica y <strong>la</strong> evaluación <strong>de</strong> esa interv<strong>en</strong>ción,<br />

que se soporta conceptualm<strong>en</strong>te con los


conocimi<strong>en</strong>tos teóricos y metodológicos ad-<br />

quiridos <strong>en</strong> su formación profesional y que se<br />

<strong>en</strong>riquece con una breve revisión docum<strong>en</strong>tal<br />

específica.<br />

En caso <strong>de</strong> que el reporte <strong>la</strong>boral muestre<br />

que <strong>la</strong> actividad profesional que realiza el egresa-<br />

do, no alcanza los niveles <strong>de</strong> calidad esperados<br />

o ti<strong>en</strong>e un atraso <strong>en</strong> <strong>la</strong> información que maneja,<br />

será necesario acreditar <strong>la</strong> parte <strong>de</strong> actualización<br />

que exige esta modalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, para lo<br />

cual, se diseña un paquete <strong>de</strong> cursos <strong>de</strong> actuali-<br />

zación específica, por el equival<strong>en</strong>te <strong>de</strong> 160 horas<br />

(aproximadam<strong>en</strong>te 4 meses), para cada pasante,<br />

a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Educación Continua.<br />

POR INFORME DE PRÁCTICAS<br />

Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación fundam<strong>en</strong>tada,<br />

sistematizada y reflexiva <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s<br />

realizadas por los estudiantes durante su par-<br />

ticipación <strong>en</strong> el Programa <strong>de</strong> Formación <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

Práctica, p<strong>la</strong>smados <strong>en</strong> un informe escrito que<br />

<strong>de</strong>berá ser asesorado y retroalim<strong>en</strong>tado duran-<br />

te su proceso <strong>de</strong> e<strong>la</strong>boración por el Director <strong>de</strong>l<br />

Informe <strong>de</strong> Prácticas. Este Informe estará fun-<br />

dam<strong>en</strong>tado teórica y metodológicam<strong>en</strong>te bajo<br />

los lineami<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica profesional.<br />

> REQUISITOS<br />

En esta opción el alumno pue<strong>de</strong>s ir <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>n-<br />

do su informe al mismo tiempo que cursa el se-<br />

mestre y registra su servicio social, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong><br />

los requisitos g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong>be:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Ser estudiante <strong>de</strong>l 7º u 8º semestre <strong>de</strong> <strong>la</strong> li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Psicología <strong>de</strong>l Campus Ciudad<br />

Universitaria.<br />

No a<strong>de</strong>udar más <strong>de</strong> dos asignaturas <strong>de</strong> los<br />

semestres 1º al 6º y regu<strong>la</strong>rizarse al término<br />

<strong>de</strong>l 8º ó 9º semestre, según corresponda.<br />

Disponer <strong>de</strong> 15 horas a <strong>la</strong> semana durante el 7º<br />

y 8º semestres o el 8º y 9º para cursar forma-<br />

ción <strong>en</strong> <strong>la</strong> práctica y acreditar el servicio social.<br />

Estar inscrito <strong>en</strong> el número <strong>de</strong> asignaturas es-<br />

tablecidas por el área académica elegida.<br />

Disponer <strong>de</strong> 20 horas para asesoría por pro-<br />

yecto y trabajo in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te durante el 9º<br />

semestre, o período adicional, para concluir<br />

el docum<strong>en</strong>to recepcional.<br />

Firmar carta compromiso <strong>de</strong> tiempos <strong>de</strong> tra-<br />

bajo y asesoría para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción por Informe<br />

<strong>de</strong> Prácticas.<br />

Inscribirse al programa <strong>de</strong> servicio social vin-<br />

cu<strong>la</strong>do con el Programa <strong>de</strong> formación <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

práctica.<br />

Asistir al curso <strong>de</strong> inducción y cumplir con <strong>la</strong><br />

pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> reportes y <strong>de</strong>más activida-<br />

<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l Programa <strong>de</strong> servicio social y Bolsa<br />

<strong>de</strong> Trabajo.<br />

Asistir a los cursos, talleres y activida<strong>de</strong>s que<br />

el área académica organice para apoyar a los<br />

estudiantes <strong>en</strong> el proceso <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 123


POR INFORME PROFESIONAL<br />

DE SERVICIO SOCIAL (IPSS)<br />

Consiste <strong>en</strong> recuperar <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> qui<strong>en</strong><br />

lo sust<strong>en</strong>ta, a partir <strong>de</strong> un análisis sistemático y<br />

reflexivo <strong>de</strong> los resultados obt<strong>en</strong>idos <strong>en</strong> <strong>la</strong> inter-<br />

v<strong>en</strong>ción y/o <strong>en</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s realizadas duran-<br />

te <strong>la</strong> prestación <strong>de</strong>l servicio social, vincu<strong>la</strong>ndo<br />

los elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> formación teórico metodo-<br />

lógica recibida durante su trayectoria estudiantil<br />

con <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>das que le permi-<br />

tan hacer recom<strong>en</strong>daciones y/o suger<strong>en</strong>cias.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber realizado el servicio social y contar con<br />

<strong>la</strong> carta <strong>de</strong> liberación.<br />

Ser estudiante regu<strong>la</strong>r o egresado.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el proyecto <strong>de</strong>l IPSS.<br />

El IPSS se realizará <strong>de</strong> manera individual.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el IPSS y hacer una <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa oral <strong>de</strong>l<br />

mismo ante un jurado <strong>de</strong>signado por el Direc-<br />

tor <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

124 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

El tiempo máximo para optar por esta modali-<br />

dad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción es <strong>de</strong> un año y medio poste-<br />

rior a <strong>la</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

El informe <strong>de</strong>be ser un reporte individual<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s realizadas durante <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>-<br />

tación <strong>de</strong>l servicio social, con fundam<strong>en</strong>tación<br />

teórica-metodológica, análisis crítico y suger<strong>en</strong>-<br />

cias y/o recom<strong>en</strong>daciones.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

El Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos consta<br />

<strong>de</strong> 300 reactivos que exploran los conocimi<strong>en</strong>-<br />

tos <strong>de</strong>l tronco común y 50 más <strong>de</strong>l área <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

que elija titu<strong>la</strong>rse.<br />

Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción se realiza anualm<strong>en</strong>te<br />

y se publica a través <strong>de</strong> una convocatoria <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

que se especifican los requisitos, el día <strong>de</strong>l exa-<br />

m<strong>en</strong>, el precio y los trámites a realizar.


FACULTAD<br />

DE<br />

ESTUDIOS SUPERIORES<br />

CUAUTITLáN<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 125


La Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Cuautitlán imparte <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>de</strong>:<br />

• Administración<br />

• Bioquímica Diagnóstica<br />

• Contaduría<br />

• Diseño y Comunicación Visual<br />

• Farmacia<br />

• Informática<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Agríco<strong>la</strong><br />

• Ing<strong>en</strong>iería <strong>en</strong> Alim<strong>en</strong>tos<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Mecánica Eléctrica<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Química<br />

• Medicina Veterinaria y Zootecnia<br />

• Química<br />

• Química Farmacéutico Biológica<br />

• Química Industrial<br />

• Tecnología<br />

Cu<strong>en</strong>ta con 12 opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. Para mayor información consultar <strong>la</strong><br />

página: http://www.cuautit<strong>la</strong>n.unam.mx/alumnos/titu<strong>la</strong>cion.html<br />

MEDIANTE TESIS Y EXAMEN<br />

PROFESIONAL<br />

La tesis consiste <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo por escrito <strong>de</strong><br />

un tema <strong>de</strong> investigación experim<strong>en</strong>tal o docu-<br />

m<strong>en</strong>tal. El alumno selecciona a un asesor y tema<br />

<strong>de</strong> tesis que verse sobre un aspecto particu<strong>la</strong>r <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> carrera correspondi<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> el campo <strong>de</strong> acción<br />

<strong>de</strong>l pasante re<strong>la</strong>cionado con su área profesional.<br />

La Tesis podrá ser individual o colectiva, <strong>en</strong><br />

el caso <strong>de</strong> Tesis colectiva pue<strong>de</strong> ser inter o mul-<br />

tidisciplinaria.<br />

El alumno <strong>de</strong>be preparar un protocolo <strong>de</strong> te-<br />

126 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

sis basándose <strong>en</strong> el Instructivo para <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>ta-<br />

ción <strong>de</strong>l Protocolo <strong>de</strong> Tesis, que se pue<strong>de</strong> bajar<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> página <strong>de</strong> su coordinación.<br />

Si <strong>la</strong> Tesis <strong>la</strong> realizan más <strong>de</strong> tres pasantes <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> modalidad interdisciplinaria y más <strong>de</strong> cinco <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> multidisciplinaria, se <strong>de</strong>berá solicitar <strong>la</strong> autori-<br />

zación <strong>de</strong>l H. Consejo Técnico.<br />

Entregar el Protocolo <strong>de</strong> Tesis y los do-<br />

cum<strong>en</strong>tos solicitados <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong><br />

Carrera, para que sea turnado al Comité <strong>de</strong><br />

Aprobación <strong>de</strong> Protocolos <strong>de</strong> Tesis.<br />

En un p<strong>la</strong>zo no mayor a diez días hábiles,<br />

contados a partir <strong>de</strong> que el Comité recibe el pro-<br />

tocolo, <strong>de</strong>berá dar un dictam<strong>en</strong>.


Si el dictam<strong>en</strong> es favorable, registrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

Coordinación <strong>de</strong> Carrera con <strong>la</strong> forma HRU, <strong>de</strong>-<br />

bidam<strong>en</strong>te requisitado (ver requisitos para el re-<br />

gistro <strong>de</strong> Tesis), durante los sigui<strong>en</strong>tes diez días<br />

hábiles. En caso <strong>de</strong> que el Comité t<strong>en</strong>ga obser-<br />

vaciones, éstas <strong>de</strong>berán at<strong>en</strong><strong>de</strong>rse y volver a<br />

someter el Protocolo a evaluación.<br />

A partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong>l Protocolo <strong>de</strong><br />

Tesis, se cu<strong>en</strong>ta con un año para concluir el tra-<br />

bajo escrito.<br />

En caso <strong>de</strong> requerir más tiempo, se solici-<br />

tará a <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Carrera una prórroga<br />

por un segundo año. Si se requiere <strong>de</strong> un tercer<br />

año, <strong>de</strong>berá solicitarse directam<strong>en</strong>te al H. Con-<br />

sejo Técnico.<br />

Una vez concluido el trabajo escrito, pre-<br />

s<strong>en</strong>tarse con cinco copias <strong>de</strong>l mismo <strong>en</strong> <strong>la</strong> Co-<br />

ordinación <strong>de</strong> Carrera, original y copia <strong>de</strong>l oficio<br />

<strong>de</strong> terminación <strong>de</strong> prueba escrita (forma TPE)<br />

firmado por el asesor. En <strong>la</strong> coordinación se le<br />

hará saber el jurado* y los docum<strong>en</strong>tos que<br />

<strong>de</strong>be pres<strong>en</strong>tar para integrar su expedi<strong>en</strong>te.<br />

Una vez integrado el expedi<strong>en</strong>te pres<strong>en</strong>-<br />

tarse con sus cinco copias <strong>de</strong>l trabajo <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

oficinas <strong>de</strong>l Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Pro-<br />

fesionales para continuar con sus trámites <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Podrá elegir esta opción el alumno que se in-<br />

corpore como participante, al m<strong>en</strong>os por un<br />

semestre, a un proyecto <strong>de</strong> investigación regis-<br />

trado para tal fin <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Carrera.<br />

Seleccionar un proyecto <strong>de</strong> investigación re-<br />

gistrado para este fin <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Ca-<br />

rrera y <strong>en</strong>trevistarse con el responsable.<br />

En caso <strong>de</strong> que el trabajo t<strong>en</strong>ga como fin <strong>la</strong><br />

realización <strong>de</strong> Tesis, e<strong>la</strong>borar un Protocolo <strong>de</strong><br />

Tesis basándose <strong>en</strong> el Instructivo para <strong>la</strong> pre-<br />

s<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>l Protocolo <strong>de</strong> Tesis, y <strong>en</strong>tregarlo<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación para su evaluación. Seguir<br />

los pasos para <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción por Tesis y<br />

exam<strong>en</strong> profesional.<br />

Si el objetivo es <strong>la</strong> publicación <strong>de</strong> un artículo,<br />

éste <strong>de</strong>berá ser publicado <strong>en</strong> alguna revista na-<br />

cional o internacional incluida <strong>en</strong> los padrones<br />

<strong>de</strong> CONACYT para cada área <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to.<br />

La fecha <strong>de</strong> publicación <strong>de</strong>l artículo pue<strong>de</strong> ser<br />

anterior al término <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera<br />

correspondi<strong>en</strong>te.<br />

El sust<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>berá aparecer como autor o<br />

coautor <strong>de</strong>l artículo y solo podrá participar como<br />

autor un estudiante por artículo <strong>de</strong> investigación.<br />

El alumno cu<strong>en</strong>ta con diez días hábiles para rea-<br />

lizar el registro <strong>de</strong> su opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

Coordinación <strong>de</strong> Carrera, a partir <strong>de</strong>l inicio <strong>de</strong><br />

su trabajo o <strong>de</strong> <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong>l Protocolo <strong>de</strong><br />

Tesis.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>dicarse por al m<strong>en</strong>os un<br />

semestre al trabajo <strong>de</strong> investigación, contado<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong> registro <strong>de</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu-<br />

<strong>la</strong>ción.<br />

Una vez publicado el artículo o aceptado<br />

para su publicación, el sust<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>berá<br />

pres<strong>en</strong>tarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Carrera con<br />

cinco copias <strong>de</strong>l mismo para sel<strong>la</strong>r<strong>la</strong>s y original<br />

y copia <strong>de</strong>l oficio <strong>de</strong> terminación <strong>de</strong> <strong>la</strong> prueba<br />

escrita (forma TPE) firmado por el asesor. En<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 127


caso <strong>de</strong> no estar publicado pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> carta<br />

<strong>de</strong> aceptación. El Coordinador le hará saber el<br />

jurado* y qué docum<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>be pres<strong>en</strong>tar para<br />

integrar su expedi<strong>en</strong>te.<br />

Una vez integrado el expedi<strong>en</strong>te, acudir al De-<br />

partam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales para<br />

continuar con sus trámites <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

Emitida <strong>la</strong> convocatoria para el Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos, pres<strong>en</strong>tarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordina-<br />

ción <strong>de</strong> Carrera para integrar su expedi<strong>en</strong>te.<br />

Una vez integrado su expedi<strong>en</strong>te, pres<strong>en</strong>tar-<br />

lo <strong>en</strong> el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesio-<br />

nales para obt<strong>en</strong>er su registro. Con el registro<br />

<strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales, pres<strong>en</strong>tarse <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

Coordinación <strong>de</strong> Carrera para recibir <strong>la</strong> guía <strong>de</strong><br />

estudio.<br />

Pres<strong>en</strong>tarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> fecha, hora y lugar que se<br />

asigne para el Exam<strong>en</strong> con su registro otorgado<br />

por el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesiona-<br />

les, éste publicará <strong>la</strong>s listas <strong>de</strong> resultados <strong>en</strong> un<br />

p<strong>la</strong>zo no mayor a 20 días hábiles a <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>ta-<br />

ción <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong>. El resultado será inape<strong>la</strong>ble.<br />

En caso <strong>de</strong> aprobar, pres<strong>en</strong>tarse <strong>en</strong> el Departa-<br />

m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales para conti-<br />

nuar con sus trámites <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

El egresado t<strong>en</strong>drá <strong>de</strong>recho a un máximo <strong>de</strong><br />

dos oportunida<strong>de</strong>s para titu<strong>la</strong>rse mediante esta<br />

opción, pero <strong>de</strong>berá inscribirse <strong>en</strong> los p<strong>la</strong>zos<br />

establecidos cumpli<strong>en</strong>do los requisitos previa-<br />

m<strong>en</strong>te seña<strong>la</strong>dos.<br />

128 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS<br />

Y ALTO NIVEL ACADÉMICO (TCAN)<br />

Podrán elegir esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción el alumno<br />

que al concluir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />

estudios, <strong>en</strong> el periodo previsto <strong>en</strong> el mismo, haya<br />

obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5 y no t<strong>en</strong>ga<br />

calificación reprobatoria <strong>en</strong> ninguna asignatura.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá solicitar <strong>en</strong> <strong>la</strong> Adminis-<br />

tración Esco<strong>la</strong>r <strong>la</strong> revisión <strong>de</strong> estudios y <strong>la</strong> cer-<br />

tificación <strong>de</strong> que cumplió con los requisitos<br />

académicos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios correspondi<strong>en</strong>-<br />

te, así como con los requisitos establecidos para<br />

esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

El alumno solicitará al director <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facul-<br />

tad participar <strong>en</strong> esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción a<br />

través <strong>de</strong> <strong>la</strong> forma TCAN <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te requi-<br />

sitada, <strong>la</strong> cual <strong>en</strong>tregará <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación<br />

<strong>de</strong> Carrera.<br />

Una vez que recibe respuesta <strong>de</strong> su solici-<br />

tud, a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> Coordinación, <strong>de</strong>berá pre-<br />

s<strong>en</strong>tarse <strong>en</strong> el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

Profesionales para continuar con su trámite<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

Elegir un proyecto <strong>de</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material<br />

didáctico, <strong>de</strong> los registrados <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación<br />

<strong>de</strong> Carrera y <strong>en</strong>trevistarse con el responsable.<br />

E<strong>la</strong>borar un Protocolo <strong>de</strong> E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> Mate-<br />

rial didáctico (por ejemplo: manual, libro, paque-


te audiovisual, material utilizado <strong>en</strong> prácticas,<br />

etc.), basándose <strong>en</strong> el Instructivo para <strong>la</strong> pre-<br />

s<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>l Protocolo, <strong>en</strong>tregarlo <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coor-<br />

dinación para su evaluación.<br />

Una vez aprobado el Protocolo, el alumno<br />

cu<strong>en</strong>ta con diez días hábiles para registrarse <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Carrera.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá incorporarse por al m<strong>en</strong>os<br />

un semestre <strong>en</strong> un proyecto <strong>de</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong><br />

material didáctico <strong>en</strong> alguna asignatura <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> su carrera o <strong>de</strong> otro p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estu-<br />

dios <strong>de</strong> un área afín, contado <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong><br />

registro <strong>de</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

Al concluir el material didáctico, <strong>de</strong>berá<br />

pres<strong>en</strong>tar cinco copias <strong>de</strong>l mismo <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordi-<br />

nación <strong>de</strong> Carrera, junto con el oficio <strong>de</strong> termina-<br />

ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> prueba escrita firmado por el asesor.<br />

A<strong>de</strong>más pres<strong>en</strong>tar un docum<strong>en</strong>to, y cinco<br />

copias, que cont<strong>en</strong>ga:<br />

1. Una <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong>l material producido.<br />

2. La forma <strong>en</strong> que <strong>de</strong>berá ser utilizado <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

práctica doc<strong>en</strong>te.<br />

3. Una explicación <strong>de</strong> <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción con los temas<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> asignatura.<br />

4. El impacto que t<strong>en</strong>drá <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>señanza <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

asignatura.<br />

5. La crítica escrita <strong>de</strong>l programa <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

asignatura.<br />

El Coordinador le hará saber <strong>de</strong> los integrantes<br />

<strong>de</strong>l comité evaluador y qué docum<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>be<br />

pres<strong>en</strong>tar para integrar su expedi<strong>en</strong>te. Una vez<br />

integrado el expedi<strong>en</strong>te, acudir al Departam<strong>en</strong>-<br />

to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales para continuar<br />

con sus trámites <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> una<br />

memoria <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempeño profesional <strong>en</strong> el área<br />

<strong>de</strong> su formación profesional.<br />

Los interesados <strong>en</strong> esta opción <strong>de</strong>berán te-<br />

ner por lo m<strong>en</strong>os seis meses ininterrumpidos<br />

<strong>de</strong> experi<strong>en</strong>cia profesional <strong>en</strong> cualquier organi-<br />

zación pública o privada, o bi<strong>en</strong> <strong>en</strong> el ejercicio<br />

libre <strong>de</strong> su profesión.<br />

La actividad profesional <strong>de</strong>berá realizarse al<br />

término <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera o al haber cubierto al me-<br />

nos 80% <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá <strong>en</strong>tregar <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordina-<br />

ción <strong>de</strong> Carrera lo sigui<strong>en</strong>te:<br />

•<br />

Docum<strong>en</strong>to probatorio <strong>de</strong> su <strong>de</strong>sempeño pro-<br />

fesional, que ampare por lo m<strong>en</strong>os seis me-<br />

ses ininterrumpidos <strong>de</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>la</strong>boral,<br />

iniciada <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber cubierto un mínimo<br />

<strong>de</strong> 80% <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera. En caso <strong>de</strong><br />

que requiera usar información <strong>de</strong> <strong>la</strong> empresa<br />

<strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> memoria, pres<strong>en</strong>tar car-<br />

ta <strong>de</strong> autorización <strong>de</strong> los empleadores.<br />

El Asesor y el Coordinador <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera ve-<br />

rificarán los docum<strong>en</strong>tos probatorios, y <strong>en</strong> caso<br />

<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarlos sufici<strong>en</strong>tes, levantarán un Acta<br />

<strong>de</strong> Revisión <strong>de</strong> Docum<strong>en</strong>tos.<br />

A partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> firma <strong>de</strong>l Acta <strong>de</strong> Revisión <strong>de</strong><br />

Docum<strong>en</strong>tos, el alumno cu<strong>en</strong>ta con diez días<br />

hábiles para registrar su opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción con<br />

<strong>la</strong> forma HRU <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te requisitada.<br />

El informe <strong>de</strong>berá ser unidisciplinario e indi-<br />

vidual y cont<strong>en</strong>er prefer<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te lo sigui<strong>en</strong>te:<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 129


1. Título.<br />

2. Introducción<br />

3. Descripción <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sempeño profesional<br />

4. Análisis y discusión<br />

5. Recom<strong>en</strong>daciones<br />

6. Conclusiones<br />

Al concluir el trabajo escrito y contar con el vis-<br />

to bu<strong>en</strong>o <strong>de</strong>l asesor, pres<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación<br />

<strong>de</strong> Carrera, cinco copias junto con original y copia<br />

<strong>de</strong>l oficio <strong>de</strong> terminación <strong>de</strong>l informe profesional<br />

(forma TIP) firmado por el asesor. Don<strong>de</strong> se le asig-<br />

nará un Comité Evaluador <strong>de</strong>l informe <strong>de</strong> su activi-<br />

dad profesional y se le indicará qué docum<strong>en</strong>tos<br />

<strong>de</strong>be pres<strong>en</strong>tar para integrar su expedi<strong>en</strong>te.<br />

Una vez integrado el expedi<strong>en</strong>te, acudir al<br />

Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales para<br />

continuar con sus trámites <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que al<br />

concluir los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura obt<strong>en</strong>gan<br />

un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

Los interesados <strong>en</strong> esta opción <strong>de</strong>berán re-<br />

gistrarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Carrera median-<br />

te <strong>la</strong> solicitud <strong>de</strong> registro correspondi<strong>en</strong>te.<br />

El alumno podrá cursar <strong>la</strong>s asignaturas, una<br />

vez concluido el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> su p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios. La calificación mínima obt<strong>en</strong>ida <strong>en</strong><br />

el paquete <strong>de</strong> asignaturas para <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>-<br />

ción <strong>de</strong>berá ser <strong>de</strong> 9.0.<br />

130 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

Cuando <strong>la</strong>s asignaturas adicionales correspon-<br />

dan al mismo p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios, el alumno podrá<br />

elegir<strong>la</strong>s librem<strong>en</strong>te, respetando únicam<strong>en</strong>te <strong>la</strong> sa-<br />

turación <strong>de</strong> los grupos a los que <strong>de</strong>see inscribirse.<br />

Si <strong>la</strong>s asignaturas son <strong>de</strong> p<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> estudio<br />

<strong>de</strong> carreras afines impartidas <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, el<br />

alumno <strong>de</strong>berá contar con el visto bu<strong>en</strong>o <strong>de</strong>l<br />

Coordinador <strong>de</strong> dicha Carrera y <strong>de</strong> su Carrera.<br />

Al concluir los estudios <strong>de</strong> ampliación y pro-<br />

fundización <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos, el alumno se<br />

pres<strong>en</strong>tará <strong>en</strong> <strong>la</strong>s oficinas <strong>de</strong> Servicios Esco<strong>la</strong>-<br />

res para solicitar su revisión <strong>de</strong> estudios y <strong>en</strong> el<br />

Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales para<br />

obt<strong>en</strong>er su constancia <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> exam<strong>en</strong><br />

profesional y continuar su trámite <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR CURSOS<br />

El alumno <strong>de</strong>berá asistir y participar activam<strong>en</strong>-<br />

te a cursos <strong>de</strong> alto nivel diseñados para propósi-<br />

tos <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

El Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Educación Continua<br />

difun<strong>de</strong> los cursos para titu<strong>la</strong>ción a través <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

página electrónica <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad y <strong>de</strong> <strong>la</strong> Gaceta<br />

Comunidad. El alumno se pres<strong>en</strong>tará <strong>en</strong> <strong>la</strong> Co-<br />

ordinación <strong>de</strong> su Carrera el día seña<strong>la</strong>do para <strong>la</strong><br />

preinscripción al curso <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

En caso <strong>de</strong> que el alumno <strong>de</strong>see tomar cur-<br />

sos para titu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> una carrera distinta a <strong>la</strong><br />

suya, <strong>de</strong>berá solicitar <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong>l H. Con-<br />

sejo Técnico.<br />

Una vez confirmado su registro, el pasante<br />

<strong>en</strong>tregará <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Carrera <strong>la</strong> for-<br />

ma HRU <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te requisitada.


El Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Educación Continua ins-<br />

cribirá sólo a aquellos egresados cuyo nombre<br />

aparece <strong>en</strong> <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción que e<strong>la</strong>bora <strong>la</strong> Coordina-<br />

ción <strong>de</strong> Carrera, y una vez cumplidos los requisi-<br />

tos establecidos por Educación Continua.<br />

La evaluación <strong>en</strong> esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

consistirá <strong>en</strong> <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong> los requisitos <strong>de</strong><br />

acreditación <strong>de</strong> los cursos para titu<strong>la</strong>ción.<br />

Los requisitos para <strong>la</strong> acreditación <strong>de</strong> los cursos<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción son:<br />

1. T<strong>en</strong>er un mínimo <strong>de</strong> 80% <strong>de</strong> asist<strong>en</strong>cia.<br />

2. Aprobar cada uno <strong>de</strong> los módulos con una<br />

calificación mínima <strong>de</strong> 8.0.<br />

Concluido el curso, el alumno continuará<br />

su trámite <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

Exám<strong>en</strong>es Profesionales.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

En esta opción el alumno <strong>de</strong>berá e<strong>la</strong>borar una<br />

tesina sobre <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s realizadas <strong>en</strong> su<br />

programa <strong>de</strong> servicio social.<br />

Revisar <strong>en</strong> el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> servicio so-<br />

cial, los programas registrados como servicio<br />

social <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>.<br />

Registrar su opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción por servicio<br />

social <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Carrera.<br />

Asistir al Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> servicio social,<br />

don<strong>de</strong> se le <strong>en</strong>tregará el instructivo para inscri-<br />

birse a <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> servicio social <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>.<br />

Al concluir <strong>la</strong> tesina con el visto bu<strong>en</strong>o <strong>de</strong>l<br />

asesor y su trámite <strong>en</strong> el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> ser-<br />

vicio social, pres<strong>en</strong>tar cinco copias <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma,<br />

junto con el oficio <strong>de</strong> terminación <strong>de</strong> <strong>la</strong> prueba<br />

escrita <strong>en</strong> original y copia, firmado por el asesor,<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Carrera<br />

La Coordinación <strong>de</strong> Carrera sel<strong>la</strong>rá <strong>la</strong>s tesi-<br />

nas y asignará jurado <strong>de</strong> exam<strong>en</strong> e indicará qué<br />

docum<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>be pres<strong>en</strong>tar para integrar su<br />

expedi<strong>en</strong>te.<br />

Una vez integrado el expedi<strong>en</strong>te, acudir al<br />

Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es Profesionales para<br />

continuar sus trámites <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR MEDALLA GABINO BARREDA<br />

Podrán elegir esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción los alum-<br />

nos reconocidos con <strong>la</strong> Medal<strong>la</strong> Gabino Barreda,<br />

promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5 y no t<strong>en</strong>er califica-<br />

ción reprobatoria <strong>en</strong> ninguna asignatura.<br />

El alumno se pres<strong>en</strong>tará <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación<br />

<strong>de</strong> Carrera y <strong>en</strong>tregará <strong>la</strong> forma HRU <strong>de</strong>bida-<br />

m<strong>en</strong>te contestada.<br />

El alumno solicitará al director <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad<br />

participar <strong>en</strong> esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción a través<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> forma MGB <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te requisitada.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá <strong>en</strong>tregar una copia <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

forma MGB sel<strong>la</strong>da por <strong>la</strong> dirección <strong>en</strong> <strong>la</strong>s ofici-<br />

nas <strong>de</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> Carrera.<br />

Una vez que recibe respuesta <strong>de</strong> su solici-<br />

tud <strong>de</strong> <strong>la</strong> Dirección <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad, <strong>de</strong>berá pre-<br />

s<strong>en</strong>tarse <strong>en</strong> el Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es<br />

Profesionales para continuar con su trámite <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 131


MEDIANTE ESTUDIOS DE MAESTRÍA<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que ha-<br />

yan sido aceptados y estén inscritos <strong>en</strong> todas<br />

<strong>la</strong>s asignaturas o activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l primer semes-<br />

tre <strong>de</strong> un programa <strong>de</strong> Maestría <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Acreditar el proceso <strong>de</strong> evaluación acadé-<br />

mica correspondi<strong>en</strong>te al ingreso <strong>de</strong>l programa<br />

<strong>de</strong> Maestría y <strong>de</strong>dicar tiempo completo a los<br />

estudios <strong>de</strong> posgrado <strong>en</strong> los programas que lo<br />

requieran.<br />

Los alumnos aceptados, <strong>de</strong>berán acreditar<br />

<strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l primer semestre con un pro-<br />

medio mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

Con <strong>la</strong> constancia <strong>de</strong> calificaciones <strong>de</strong> pri-<br />

mer semestre, el pasante acudirá a <strong>la</strong> Coordi-<br />

132 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

nación <strong>de</strong> Carrera a registrarse con <strong>la</strong> forma<br />

HRU.<br />

Con <strong>la</strong> constancia <strong>de</strong> calificaciones <strong>de</strong> pri-<br />

mer semestre y el aval <strong>de</strong> <strong>la</strong> Secretaría <strong>de</strong> Es-<br />

tudios <strong>de</strong> Posgrado, asistir al Departam<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

Exám<strong>en</strong>es Profesionales para tramitar su cons-<br />

tancia <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> exam<strong>en</strong> profesional y<br />

continuar su trámite <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR SEMINARIO DE TITULACIÓN<br />

Por el mom<strong>en</strong>to, ninguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s carreras que<br />

ofrece <strong>la</strong> Facultad cu<strong>en</strong>ta con esta opción <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción.


FACULTAD<br />

DE<br />

ESTUDIOS<br />

SUPERIORES ACATLáN<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 133


En <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Acatlán se impart<strong>en</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>de</strong>:<br />

• Actuaría<br />

• Arquitectura<br />

• Ci<strong>en</strong>cias Políticas y Administración Pública<br />

• Comunicación<br />

• Derecho<br />

• Diseño Gráfico<br />

• Economía<br />

• Enseñanza <strong>de</strong> inglés<br />

• Enseñanza <strong>de</strong> alemán como l<strong>en</strong>gua extranjera<br />

• Enseñanza <strong>de</strong> español como l<strong>en</strong>gua extranjera<br />

• Enseñanza <strong>de</strong> francés como l<strong>en</strong>gua extranjera<br />

• Enseñanza <strong>de</strong> inglés como l<strong>en</strong>gua extranjera<br />

• Enseñanza <strong>de</strong> italiano como l<strong>en</strong>gua extranjera<br />

• Filosofía<br />

• Historia<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Civil<br />

• L<strong>en</strong>gua y Literaturas Hispánicas<br />

• Matemáticas Aplicadas y Computación<br />

• Pedagogía<br />

• Re<strong>la</strong>ciones Internacionales<br />

• Sociología<br />

Cu<strong>en</strong>ta con 13 opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción. La información sobre mecanismos<br />

administrativos se proporcionan <strong>en</strong> <strong>la</strong>s Jefaturas <strong>de</strong> cada Programa. Cualquier<br />

duda consultar <strong>la</strong> página: http://www.acat<strong>la</strong>n.unam.mx/lic<strong>en</strong>ciaturas/<br />

MEDIANTE TESIS Y EXAMEN<br />

PROFESIONAL<br />

Consiste <strong>en</strong> e<strong>la</strong>borar una investigación <strong>de</strong> tipo<br />

individual o colectiva <strong>de</strong> carácter propositivo o<br />

134 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

analítico-<strong>de</strong>mostrativo sust<strong>en</strong>tada teórica y me-<br />

todológicam<strong>en</strong>te con el objeto <strong>de</strong> llegar a una<br />

conclusión. Debe incluir:<br />

1. Título<br />

2. Índice<br />

3.<br />

Introducción (pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> problema <strong>de</strong>


investigación, su relevancia, objetivos e hipó-<br />

tesis según el caso, metodología y or<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> exposición)<br />

4. Desarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación con su respec-<br />

tivo capitu<strong>la</strong>do<br />

5. Conclusiones<br />

6. Fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> información<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el 100%<br />

<strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Notas:<br />

•<br />

•<br />

En esta opción se realiza trabajo escrito y ré-<br />

plica oral.<br />

Se requiere autorización <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Pro-<br />

grama sólo para tesis colectiva.<br />

MEDIANTE TESINA Y EXAMEN<br />

PROFESIONAL<br />

Consiste <strong>en</strong> e<strong>la</strong>borar una investigación indivi-<br />

dual sobre una problemática, tema, ejercicio <strong>de</strong><br />

aplicación o proyecto, vincu<strong>la</strong>do con su lic<strong>en</strong>cia-<br />

tura; <strong>de</strong>be incluir:<br />

1. Título<br />

2. Índice<br />

3. Introducción<br />

4. Desarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación<br />

5. Conclusiones<br />

6. Fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> información<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Cubrir con <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el<br />

100% <strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Nota:<br />

•<br />

En esta opción se realiza trabajo escrito y ré-<br />

plica oral.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Se trata <strong>de</strong> un conjunto <strong>de</strong> acciones que el egre-<br />

sado realizará, al m<strong>en</strong>os por un semestre, <strong>de</strong>ntro<br />

<strong>de</strong> un proyecto <strong>de</strong> investigación reconocido por <strong>la</strong><br />

institución (PAPIIT, PAPIME, MACROPROYECTO).<br />

El trabajo <strong>de</strong>rivado <strong>de</strong> esta actividad podrá consis-<br />

tir <strong>en</strong> una tesis, una tesina o un artículo académico<br />

publicado o aceptado para su publicación <strong>en</strong> una<br />

revista arbitrada o <strong>en</strong> libro dictaminado.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el 100%<br />

<strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Haber sido aceptado para participar como co-<br />

<strong>la</strong>borador <strong>en</strong> alguno <strong>de</strong> los proyectos institu-<br />

cionales <strong>de</strong> investigación.<br />

Nota:<br />

•<br />

Se realiza trabajo escrito y réplica oral para te-<br />

sis o tesina.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 135


POR SEMINARIO CURRICULAR<br />

Consiste <strong>en</strong> e<strong>la</strong>borar un trabajo individual que<br />

muestre <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> análisis, síntesis, críti-<br />

ca y/o solución <strong>de</strong> problemas re<strong>la</strong>cionados con<br />

su disciplina. La investigación, no necesaria-<br />

m<strong>en</strong>te exhaustiva, <strong>de</strong>berá abordar un tema con<br />

rigor metodológico, técnico o ci<strong>en</strong>tífico.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Aprobar <strong>la</strong>s asignaturas y t<strong>en</strong>er cubierta <strong>la</strong><br />

totalidad <strong>de</strong> lo créditos prece<strong>de</strong>ntes hasta el<br />

semestre <strong>en</strong> el que se ubica el seminario.<br />

Registrar <strong>en</strong> el programa correspondi<strong>en</strong>te, el<br />

trabajo <strong>de</strong> investigación aprobado por un pro-<br />

fesor especialista <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>-<br />

tos <strong>de</strong> que trate.<br />

Concluir el trabajo <strong>de</strong> investigación durante el<br />

periodo lectivo con el visto bu<strong>en</strong>o <strong>de</strong>l profe-<br />

sor titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>l seminario.<br />

Aprobar <strong>en</strong> ese periodo el faltante <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asig-<br />

naturas y obt<strong>en</strong>er el 100% <strong>de</strong> créditos así<br />

como los requisitos establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios para titu<strong>la</strong>ción.<br />

Nota:<br />

•<br />

En esta opción se realiza el trabajo escrito y<br />

réplica oral.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Consiste <strong>en</strong> una exploración g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> los co-<br />

136 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

nocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l estudiante, su capacidad para<br />

aplicarlos y <strong>de</strong> su criterio profesional.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el 100%<br />

<strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Haberse inscrito <strong>en</strong> esta modalidad <strong>de</strong>ntro<br />

<strong>de</strong>l p<strong>la</strong>zo establecido.<br />

Nota:<br />

•<br />

En esta opción se realiza trabajo escrito, no<br />

hay réplica oral, ni m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Obt<strong>en</strong>er el título profesional con base <strong>en</strong> un alto<br />

r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to académico <strong>de</strong>mostrado a través <strong>de</strong><br />

una trayectoria regu<strong>la</strong>r <strong>en</strong> los estudios <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>-<br />

ciatura y un alto promedio obt<strong>en</strong>ido.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>en</strong> el perio-<br />

do previsto. Obt<strong>en</strong>er un promedio mínimo<br />

<strong>de</strong> 9.5 <strong>de</strong> calificación.<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura. Pue<strong>de</strong> t<strong>en</strong>er a lo más 2<br />

NP y dos extraordinarios.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.


Nota:<br />

•<br />

En esta opción no se realiza trabajo, no hay<br />

réplica oral, ni m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> acreditación <strong>de</strong> asignaturas adi-<br />

cionales <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma lic<strong>en</strong>ciatura o <strong>de</strong> otra afín, o<br />

cursos o diplomados <strong>de</strong> educación continua im-<br />

partidos por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, aprobados para opción <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura correspondi<strong>en</strong>te. Esta<br />

modalidad implica <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes alternativas:<br />

1. La conclusión <strong>de</strong> <strong>la</strong>s asignaturas y los crédi-<br />

tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura con un promedio mí-<br />

nimo <strong>de</strong> 8.5 y <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong> un número<br />

adicional <strong>de</strong> asignaturas <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma lic<strong>en</strong>cia-<br />

tura o <strong>de</strong> otra afín impartidas por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>,<br />

equival<strong>en</strong>te cuando m<strong>en</strong>os al 10% <strong>de</strong> crédi-<br />

tos totales <strong>de</strong> su lic<strong>en</strong>ciatura con un prome-<br />

dio mínimo <strong>de</strong> 9. O bi<strong>en</strong>,<br />

2. La aprobación <strong>de</strong> cursos (60 horas como mí-<br />

nimo c/u) o diplomados (120 horas como mí-<br />

nimo c/u) <strong>de</strong> educación continua impartidos<br />

por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>. Éstos <strong>de</strong>berán sumar por lo<br />

m<strong>en</strong>os 240 horas.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el 100%<br />

<strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

•<br />

Aprobar <strong>la</strong>s asignaturas, cursos o diplomados<br />

<strong>de</strong> acuerdo con los créditos establecidos para<br />

cada una.<br />

Notas:<br />

•<br />

•<br />

En esta opción no se realiza trabajo escrito,<br />

no hay réplica oral, ni m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

Se requiere autorización <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong>l<br />

Programa.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO A LA<br />

DOCENCIA<br />

E<strong>la</strong>borar material didáctico y/o crítica propuesta<br />

al programa <strong>de</strong> alguna asignatura, p<strong>la</strong>neación<br />

<strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s académicas re<strong>la</strong>cionadas con el<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura o bachillerato,<br />

revisión y actualización <strong>de</strong> fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> informa-<br />

ción. Dichas activida<strong>de</strong>s se registrarán <strong>en</strong> un<br />

docum<strong>en</strong>to que integre los sigui<strong>en</strong>tes rubros:<br />

1. Título<br />

2. Índice<br />

3. Introducción<br />

4. Descripción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s estra<br />

tegias <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te funda-<br />

m<strong>en</strong>tadas<br />

5. Conclusiones<br />

6. Fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> información<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el 100%<br />

<strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 137


•<br />

Haber <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>do alguna actividad <strong>de</strong> apo-<br />

yo a <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> su lic<strong>en</strong>ciatura o área <strong>de</strong><br />

conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> forma comprobable durante<br />

al m<strong>en</strong>os un semestre <strong>en</strong> alguna institución<br />

<strong>de</strong> doc<strong>en</strong>cia reconocida por <strong>la</strong> SEP o por <strong>la</strong><br />

<strong>UNAM</strong>.<br />

Nota:<br />

•<br />

En esta opción se realiza trabajo escrito, no<br />

hay réplica oral, ni m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL Y<br />

EXAMEN PROFESIONAL<br />

Pres<strong>en</strong>tar un informe escrito que sea resul-<br />

tado <strong>de</strong> <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia profesional, <strong>en</strong> el cual<br />

<strong>de</strong>muestre el dominio <strong>de</strong> capacida<strong>de</strong>s y compe-<br />

t<strong>en</strong>cias <strong>en</strong> el campo <strong>la</strong>boral; así como <strong>la</strong> aptitud<br />

para reflexionar críticam<strong>en</strong>te y <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r una<br />

<strong>de</strong>terminada metodología <strong>de</strong> trabajo. El informe<br />

<strong>de</strong>be cont<strong>en</strong>er:<br />

1. Contextualización <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica profesional.<br />

2. Análisis crítico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s funciones <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>das.<br />

3.<br />

Descripción y evaluación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s<br />

realizadas.<br />

4. Conclusiones g<strong>en</strong>erales.<br />

5. Fu<strong>en</strong>tes consultadas.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el 100%<br />

<strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

138 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

T<strong>en</strong>er una experi<strong>en</strong>cia profesional comproba-<br />

ble por lo m<strong>en</strong>os <strong>de</strong> 6 meses.<br />

Nota:<br />

•<br />

En esta opción se realiza trabajo escrito y ré-<br />

plica oral.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

Consiste <strong>en</strong> que el egresado curse estudios <strong>de</strong><br />

especialización o <strong>de</strong> maestría impartidos por<br />

<strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, como vía para <strong>la</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l título<br />

profesional. En el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong> especialización es<br />

necesario el 100% <strong>de</strong> créditos. En el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

maestría se requiere <strong>la</strong> acreditación <strong>de</strong>l total <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s asignaturas correspondi<strong>en</strong>tes al primer año<br />

cursado con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el 100%<br />

<strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Cubrir los requisitos <strong>de</strong> ingreso requeridos<br />

por <strong>la</strong> especialidad o maestría.<br />

Notas:<br />

•<br />

•<br />

En esta opción no se realiza trabajo escrito,<br />

no hay réplica oral, ni m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

Se requiere autorización <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong>l<br />

Programa.


POR SERVICIO SOCIAL<br />

E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> un informe <strong>de</strong>l servicio social<br />

que consiste <strong>en</strong> el reporte <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s<br />

realizadas por el alumno, o el egresado, <strong>en</strong> un<br />

programa <strong>de</strong> servicio social comunitario o ins-<br />

titucional registrado <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad. El informe<br />

<strong>de</strong>berá p<strong>la</strong>ntear <strong>en</strong> sus conclusiones una pro-<br />

puesta <strong>de</strong> solución a <strong>la</strong> problemática abordada<br />

<strong>de</strong> acuerdo con <strong>la</strong> metodología <strong>de</strong> trabajo asu-<br />

mida. Deberá cont<strong>en</strong>er:<br />

1. Título.<br />

2. Datos g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong>l programa.<br />

3. Justificación <strong>de</strong> <strong>la</strong> elección <strong>de</strong>l programa.<br />

4. Contextualización <strong>de</strong> <strong>la</strong> problemática.<br />

5. Objetivos <strong>de</strong>l servicio social.<br />

6. Soporte teórico metodológico.<br />

7. Estrategias <strong>de</strong> solución a <strong>la</strong> problemática.<br />

8. Recursos y fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> información.<br />

9. Cronograma <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s.<br />

10. Descripción <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica <strong>de</strong>l servicio social.<br />

11. Reflexiones críticas <strong>de</strong>l servicio social rea-<br />

lizado.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>en</strong> su totalidad <strong>la</strong>s asignaturas y el<br />

100% <strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Nota:<br />

•<br />

En esta opción se realiza trabajo escrito, no hay<br />

réplica oral, ni m<strong>en</strong>ción honorífica. Se requiere<br />

<strong>de</strong> autorización <strong>de</strong>l Comité <strong>de</strong> Programa.<br />

POR SEMINARIO-TALLER<br />

EXTRACURRICULAR<br />

Los seminarios podrán ser uni, inter, o multidis-<br />

ciplinarios; t<strong>en</strong>drán una duración <strong>de</strong> 200 horas<br />

distribuidas <strong>en</strong> 5 módulos <strong>de</strong> 20 horas cada uno;<br />

estarán conformados por áreas <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>-<br />

to contemp<strong>la</strong>das <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios y serán<br />

impartidos por cinco profesores que fungirán<br />

como jurado <strong>en</strong> el exam<strong>en</strong> profesional. El traba-<br />

jo escrito <strong>de</strong>berá cont<strong>en</strong>er:<br />

1. Introducción g<strong>en</strong>eral.<br />

2. Cinco capítulos que correspon<strong>de</strong>rán a los tra-<br />

bajos <strong>de</strong> cada módulo <strong>de</strong>l seminario.<br />

3. Conclusiones g<strong>en</strong>erales.<br />

4. Fu<strong>en</strong>tes consultadas.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el 100%<br />

<strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Haberse inscrito <strong>en</strong> esta modalidad <strong>de</strong>ntro<br />

<strong>de</strong>l p<strong>la</strong>zo establecido.<br />

Nota:<br />

•<br />

En esta opción se realiza trabajo escrito y ré-<br />

plica oral.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 139


POR SEMINARIO-TALLER<br />

EXTRACURRICULAR DE DESARROLLO<br />

DE MODELOS ARQUITECTÓNICOS O<br />

URBANOS<br />

Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> acreditación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s etapas progra-<br />

madas para el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un mo<strong>de</strong>lo arquitec-<br />

tónico y/o urbano que integre el seminario-taller,<br />

así como <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> un trabajo escrito y<br />

gráfico. T<strong>en</strong>drá una duración <strong>de</strong> 240 horas, dis-<br />

tribuidas <strong>en</strong> seis semanas, con jornadas <strong>de</strong> 8<br />

horas diarias; estará formu<strong>la</strong>do por <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong><br />

conocimi<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> Li-<br />

c<strong>en</strong>ciaturas y será impartido por cinco profeso-<br />

res que participarán, <strong>de</strong> manera conjunta, <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

asesoría y evaluación <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo propuesto por<br />

los egresados, así como <strong>la</strong> revisión <strong>de</strong>l trabajo<br />

final. El trabajo, resultado <strong>de</strong>l seminario taller,<br />

<strong>de</strong>berá cont<strong>en</strong>er:<br />

1. Un fundam<strong>en</strong>to teórico-metodológico.<br />

2. La investigación y el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l trabajo<br />

que sust<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>la</strong> propuesta y <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración<br />

<strong>de</strong> p<strong>la</strong>nos y volumetría virtual o física.<br />

3. Las fu<strong>en</strong>tes consultadas.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Cubrir <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> asignaturas y el 100%<br />

<strong>de</strong> créditos.<br />

Cumplir con los requisitos para <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

establecidos <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> esta modalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>zo establecido.<br />

140 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

Notas:<br />

•<br />

•<br />

En esta opción se realiza trabajo escrito y ré-<br />

plica oral.<br />

Se requiere <strong>de</strong> autorización <strong>de</strong>l H. Consejo<br />

Técnico y <strong>de</strong>l Programa <strong>de</strong> Arquitectura.


FACULTAD<br />

DE ESTUDIOS<br />

SUPERIORES IZTACALA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 141


En <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Iztaca<strong>la</strong> egresan alumnos <strong>en</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas<br />

<strong>de</strong>:<br />

• Biología<br />

• Cirujano D<strong>en</strong>tista<br />

• Enfermería<br />

• Médico Cirujano<br />

• Optometría<br />

• Psicología<br />

• Técnico <strong>en</strong> Enfermería<br />

Y ti<strong>en</strong>e <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción para cada una <strong>de</strong> sus carreras. Mayor<br />

información consultar <strong>la</strong> página: www.iztaca<strong>la</strong>.unam.mx/uac/<br />

BIOLOGÍA<br />

POR SEMINARIO DE TITULACIÓN<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Inscribirse al seminario que t<strong>en</strong>drá una dura-<br />

ción <strong>de</strong> 200 horas.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio<br />

social.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> idiomas expe-<br />

dida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> computación<br />

(p<strong>la</strong>n unificado).<br />

Haber egresado <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera <strong>en</strong> un mínimo<br />

<strong>de</strong> 3 años.<br />

Pres<strong>en</strong>tar réplica oral <strong>de</strong>l trabajo.<br />

142 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Haber realizado el servicio social <strong>de</strong>ntro<br />

<strong>de</strong> un programa que t<strong>en</strong>ga impacto <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

comunidad.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> idiomas expe-<br />

dida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> computación<br />

(p<strong>la</strong>n unificado).<br />

Pres<strong>en</strong>tar réplica oral <strong>de</strong>l trabajo.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS


REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio<br />

social.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Administración Esco<strong>la</strong>r, <strong>de</strong><br />

acuerdo a <strong>la</strong> convocatoria.<br />

POR DESEMPEÑO ESCOLAR<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>tes a su carrera durante el perío-<br />

do establecido <strong>en</strong> su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> idiomas expe-<br />

dida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> computación<br />

(p<strong>la</strong>n unificado).<br />

Pres<strong>en</strong>tar réplica oral <strong>de</strong>l trabajo.<br />

POR ARTÍCULO PUBLICADO<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

T<strong>en</strong>er un artículo ci<strong>en</strong>tífico publicado, ya sea<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

como autor o coautor <strong>en</strong> revista in<strong>de</strong>xada o<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> revista BIOCYT.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> idiomas expe-<br />

dida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> computación<br />

(p<strong>la</strong>n unificado).<br />

POR ACTIVIDAD PROFESIONAL<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> idiomas expe-<br />

dida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> computación<br />

(p<strong>la</strong>n unificado).<br />

Experi<strong>en</strong>cia profesional mínima <strong>de</strong> 3 años <strong>en</strong><br />

alguno <strong>de</strong> los campos <strong>de</strong> <strong>la</strong> biología.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

•<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 143


•<br />

•<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> idiomas expe-<br />

dida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> computación<br />

(p<strong>la</strong>n unificado).<br />

MEDIANTE TESINA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> jefatura <strong>de</strong> carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> idiomas expe-<br />

dida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> computación<br />

(p<strong>la</strong>n unificado).<br />

MENCIÓN HONORÍFICA<br />

• T<strong>en</strong>er promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>-<br />

•<br />

•<br />

ciatura.<br />

Realizar un trabajo <strong>de</strong> excepcional calidad.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> profesional oral <strong>de</strong> ex-<br />

cepcional calidad.<br />

Nota: <strong>en</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Co-<br />

nocimi<strong>en</strong>tos no existe <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> m<strong>en</strong>ción<br />

honorífica.<br />

144 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

CIRUJANO DENTISTA<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0.<br />

Realizar prácticas clínicas comunitarias con<br />

b<strong>en</strong>eficios tangibles <strong>en</strong> <strong>la</strong> salud <strong>de</strong> <strong>la</strong>s pob<strong>la</strong>-<br />

ciones don<strong>de</strong> se realice.<br />

Entregar una tesina sobre <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s rea-<br />

lizadas.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo <strong>de</strong> in-<br />

vestigación.<br />

Acreditar <strong>la</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idio-<br />

ma inglés (a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> g<strong>en</strong>eración 2006).<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Administración Esco<strong>la</strong>r, <strong>de</strong><br />

acuerdo a <strong>la</strong> convocatoria.


POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS<br />

Y ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>tes a su carrera durante el perio-<br />

do establecido <strong>en</strong> su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura.<br />

No haber pres<strong>en</strong>tado ningún exam<strong>en</strong> extraor-<br />

dinario.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Acreditar <strong>la</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idioma<br />

inglés (a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> g<strong>en</strong>eración 2006).<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

> REQUISITOS<br />

1) Semestre Adicional<br />

• T<strong>en</strong>er promedio <strong>de</strong> 8.5.<br />

•<br />

•<br />

Cursar y aprobar el número <strong>de</strong> asignaturas<br />

que ampar<strong>en</strong> al m<strong>en</strong>os 10% <strong>de</strong> los créditos<br />

totales <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

Pres<strong>en</strong>tar constancia <strong>de</strong> aprobación con un<br />

promedio g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> el total <strong>de</strong> ma-<br />

terias cursadas.<br />

2) Cursos y Diplomados<br />

•<br />

•<br />

Cursar y aprobar cursos o diplomados <strong>de</strong> edu-<br />

cación continua, re<strong>la</strong>cionados con <strong>la</strong> Odonto-<br />

logía, impartidos por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> y que aval<strong>en</strong><br />

un mínimo <strong>de</strong> 240 horas.<br />

Pres<strong>en</strong>tar constancia <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> los<br />

cursos o diplomados<br />

En ambos casos <strong>de</strong>berán:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Acreditar <strong>la</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idio-<br />

ma inglés (a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> g<strong>en</strong>eración 2006).<br />

MEDIANTE TESIS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el producto final <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad <strong>de</strong><br />

investigación.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo <strong>de</strong> in-<br />

vestigación.<br />

Acreditar <strong>la</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idio-<br />

ma inglés (a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> g<strong>en</strong>eración 2006).<br />

MENCIÓN HONORÍFICA<br />

• T<strong>en</strong>er promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

•<br />

Realizar un trabajo <strong>de</strong> excepcional calidad.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 145


•<br />

Pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> profesional oral <strong>de</strong> ex-<br />

cepcional calidad.<br />

Nota: <strong>en</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Co-<br />

nocimi<strong>en</strong>tos no existe m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

ENFERMERÍA<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Realizar el servicio social <strong>en</strong> zonas rurales <strong>de</strong><br />

alta y muy alta marginación.<br />

Entregar informe con un análisis estadístico<br />

<strong>de</strong> datos.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral sobre los cont<strong>en</strong>idos<br />

académicos.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Administración Esco<strong>la</strong>r, <strong>de</strong><br />

acuerdo a <strong>la</strong> convocatoria.<br />

146 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR PROMEDIO<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>tes a su carrera durante el perío-<br />

do establecido <strong>en</strong> su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura.<br />

No haber pres<strong>en</strong>tado ningún exam<strong>en</strong> extraor-<br />

dinario.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

POR PROGRAMA DE<br />

ESPECIALIZACIÓN<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Cursar y aprobar un programa <strong>de</strong> especializa-<br />

ción <strong>en</strong> <strong>en</strong>fermería ofertado por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Efectuar <strong>la</strong>s prácticas clínicas correspondi<strong>en</strong>tes.<br />

Concluir los créditos totales <strong>de</strong> <strong>la</strong> especializa-<br />

ción <strong>en</strong> dos semestres con un promedio míni-<br />

mo <strong>de</strong> 8.0 <strong>en</strong> el tiempo y forma establecidos.


POR ACTIVIDAD PROFESIONAL<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar docum<strong>en</strong>tación probatoria que<br />

acredite un mínimo <strong>de</strong> 3 años <strong>de</strong> experi<strong>en</strong>cia<br />

profesional <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud.<br />

Pres<strong>en</strong>tar informe <strong>de</strong> experi<strong>en</strong>cia profesional<br />

(mínimo <strong>de</strong> 30 cuartil<strong>la</strong>s y máximo <strong>de</strong> 60).<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

MEDIANTE TESINA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

•<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

MENCIÓN HONORÍFICA<br />

• T<strong>en</strong>er promedio mínimo <strong>de</strong> 9 <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

•<br />

•<br />

Realizar un trabajo <strong>de</strong> excepcional calidad.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> profesional oral <strong>de</strong> ex-<br />

cepcional calidad.<br />

Nota: <strong>en</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Co-<br />

nocimi<strong>en</strong>tos no existe m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

MÉDICO CIRUJANO<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Administración Esco<strong>la</strong>r, <strong>de</strong><br />

acuerdo a <strong>la</strong> convocatoria.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

Únicam<strong>en</strong>te para aspirantes a m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera con un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 147


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Acreditar <strong>la</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura <strong>de</strong>l idio-<br />

ma inglés (a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> g<strong>en</strong>eración 2005).<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

Realizar un trabajo <strong>de</strong> excepcional calidad.<br />

Pres<strong>en</strong>tar exam<strong>en</strong> profesional oral <strong>de</strong> excep-<br />

cional calidad.<br />

Nota: <strong>en</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Co-<br />

nocimi<strong>en</strong>tos no existe m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

OPTOMETRÍA<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0.<br />

Elegir un programa <strong>de</strong> servicio social comuni-<br />

tario registrado por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Entregar un tesina, que es un reporte <strong>de</strong>tal<strong>la</strong>-<br />

do sobre <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s realizadas.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral sobre su trabajo <strong>de</strong><br />

investigación.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

148 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Registrar <strong>la</strong> investigación realizada al comple-<br />

tar el 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el producto <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad <strong>de</strong> inves-<br />

tigación (tesis, tesina o artículo publicado).<br />

Para el caso <strong>de</strong> tesis o tesina, conlleva a una<br />

réplica oral ante una jurado <strong>de</strong> exam<strong>en</strong> pro-<br />

fesional.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Poner a disposición <strong>de</strong>l c<strong>la</strong>ustro el proyecto<br />

para ser aceptado.<br />

Registrar el proyecto aprobado por el c<strong>la</strong>ustro<br />

ante <strong>la</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Entregar <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera los resulta-<br />

dos obt<strong>en</strong>idos una vez concluido el proyecto.<br />

Entregar <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera carta <strong>de</strong> ce-<br />

sión a <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> autoría.<br />

Hacer <strong>la</strong> <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa <strong>de</strong>l trabajo académico ante<br />

un jurado <strong>de</strong> exam<strong>en</strong> profesional y ante un<br />

grupo <strong>de</strong> alumnos.


MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio<br />

social.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Administración Esco<strong>la</strong>r, <strong>de</strong><br />

acuerdo a <strong>la</strong> convocatoria.<br />

Pres<strong>en</strong>tar y aprobar exám<strong>en</strong>es teórico y<br />

práctico.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>tes a su carrera durante el perio-<br />

do establecido <strong>en</strong> su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura.<br />

No haber pres<strong>en</strong>tado ningún exam<strong>en</strong> extraor-<br />

dinario.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

> REQUISITOS<br />

1. Semestre Adicional<br />

• T<strong>en</strong>er promedio <strong>de</strong> 8.5.<br />

•<br />

•<br />

Cursar y aprobar el número <strong>de</strong> asignaturas<br />

que ampar<strong>en</strong> un mínimo <strong>de</strong> 35 créditos.<br />

Pres<strong>en</strong>tar constancia <strong>de</strong> aprobación con un<br />

promedio g<strong>en</strong>eral mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> el total<br />

<strong>de</strong> materias cursadas.<br />

2. Cursos y Diplomados<br />

• T<strong>en</strong>er un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

•<br />

•<br />

Cursar y aprobar cursos o diplomados <strong>de</strong> edu-<br />

cación continua, re<strong>la</strong>cionados con <strong>la</strong> Optome-<br />

tría, impartidos por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> y que aval<strong>en</strong> un<br />

mínimo <strong>de</strong> 240 horas.<br />

Pres<strong>en</strong>tar constancia <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> los<br />

cursos o diplomados<br />

En ambos casos <strong>de</strong>berán:<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio so-<br />

cial actualizada.<br />

POR ACTIVIDAD PROFESIONAL<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera con promedio mínimo <strong>de</strong> 8.0.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 149


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Registrar <strong>la</strong> inscripción ante Jefatura <strong>de</strong><br />

Carrera.<br />

Constancia oficial <strong>de</strong> trabajo con un mínimo<br />

<strong>de</strong> 3 años <strong>en</strong> activida<strong>de</strong>s profesionales re<strong>la</strong>-<br />

cionadas con <strong>la</strong> Optometría.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio so-<br />

cial actualizada.<br />

Realizar una réplica oral sobre los cont<strong>en</strong>idos<br />

académicos y su experi<strong>en</strong>cia profesional.<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrar <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera su inscrip-<br />

ción al seminario (160 horas) y proyecto <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis o tesina.<br />

Concluir el Seminario con un mínimo <strong>de</strong>l<br />

90% <strong>de</strong> asist<strong>en</strong>cia y aprobar todas <strong>la</strong>s eva-<br />

luaciones.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el producto: Tesis o tesina, ante <strong>la</strong><br />

Jefatura <strong>de</strong> Carrera<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong>l producto.<br />

MEDIANTE TESIS O TESINA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

150 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Registrar <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera el tema a <strong>de</strong>-<br />

sarrol<strong>la</strong>r.<br />

Pres<strong>en</strong>tar ante <strong>la</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera el pro-<br />

ducto obt<strong>en</strong>ido.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong>l producto.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS<br />

EN POSGRADO<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera con un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> carta <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong>l exam<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> colocación al posgrado.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el programa <strong>de</strong>l posgrado.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio so-<br />

cial actualizada.<br />

• Obt<strong>en</strong>er un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

•<br />

asignaturas <strong>de</strong>l posgrado y terminarlo <strong>en</strong> el<br />

tiempo establecido para ello.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong>l producto.<br />

MENCIÓN HONORÍFICA<br />

• T<strong>en</strong>er promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>-<br />

•<br />

•<br />

ciatura.<br />

Realizar un trabajo <strong>de</strong> excepcional calidad.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> profesional oral <strong>de</strong> ex-<br />

cepcional calidad.<br />

Nota: <strong>en</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Co-<br />

nocimi<strong>en</strong>tos no existe m<strong>en</strong>ción honorífica.


PSICOLOGÍA<br />

Sistema <strong>de</strong> Universidad Abierta y<br />

Educación a Distancia (SUAyED)<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar al m<strong>en</strong>os 3 constancias <strong>de</strong> asis-<br />

t<strong>en</strong>cia a Coloquios, Simposium o Encu<strong>en</strong>tros<br />

ci<strong>en</strong>tíficos nacionales o internacionales, o<br />

bi<strong>en</strong>, <strong>la</strong> constancia <strong>de</strong> haber pres<strong>en</strong>tado un<br />

trabajo o pon<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> modalidad oral, ya sea<br />

como autor principal o primer co<strong>la</strong>borador.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong>l producto.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar al m<strong>en</strong>os 3 constancias <strong>de</strong> asis-<br />

t<strong>en</strong>cia a Coloquios, Simposium o Encu<strong>en</strong>tros<br />

ci<strong>en</strong>tíficos nacionales o internacionales, o<br />

bi<strong>en</strong>, <strong>la</strong> constancia <strong>de</strong> haber pres<strong>en</strong>tado un<br />

trabajo o pon<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> modalidad oral, ya sea<br />

como autor principal o primer co<strong>la</strong>borador.<br />

•<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong>l producto.<br />

POR ACTIVIDAD PROFESIONAL<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar al m<strong>en</strong>os 3 constancias <strong>de</strong> asis-<br />

t<strong>en</strong>cia a Coloquios, Simposium o Encu<strong>en</strong>tros<br />

ci<strong>en</strong>tíficos nacionales o internacionales, o<br />

bi<strong>en</strong>, <strong>la</strong> constancia <strong>de</strong> haber pres<strong>en</strong>tado un<br />

trabajo o pon<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> modalidad oral, ya sea<br />

como autor principal o primer co<strong>la</strong>borador.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio<br />

social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong>l producto.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar al m<strong>en</strong>os 3 constancias <strong>de</strong> asis-<br />

t<strong>en</strong>cia a Coloquios, Simposium o Encu<strong>en</strong>tros<br />

ci<strong>en</strong>tíficos nacionales o internacionales, o<br />

bi<strong>en</strong>, <strong>la</strong> constancia <strong>de</strong> haber pres<strong>en</strong>tado un<br />

trabajo o pon<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> modalidad oral, ya sea<br />

como autor principal o primer co<strong>la</strong>borador.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social<br />

•<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong>l producto.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 151


•<br />

Reporte sobre <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s realizadas <strong>en</strong> to-<br />

das <strong>la</strong>s estancias <strong>de</strong> investigación y servicio.<br />

MENCIÓN HONORÍFICA<br />

• T<strong>en</strong>er promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>-<br />

•<br />

•<br />

ciatura.<br />

Realizar un trabajo <strong>de</strong> excepcional calidad.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> profesional oral <strong>de</strong> ex-<br />

cepcional calidad.<br />

PSICOLOGÍA<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar el producto <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad <strong>de</strong> inves-<br />

tigación (reporte <strong>de</strong> investigación o el artículo<br />

publicado o una carta <strong>de</strong> aceptación <strong>de</strong>l mismo<br />

<strong>de</strong> parte <strong>de</strong>l Comité editorial y el artículo).<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Para el caso <strong>de</strong>l reporte <strong>de</strong> investigación con-<br />

lleva una réplica oral ante el jurado <strong>de</strong> exam<strong>en</strong><br />

profesional, sobre los cont<strong>en</strong>idos académi-<br />

cos <strong>de</strong>l mismo; sí es un artículo no implica<br />

una réplica oral.<br />

152 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Integrarse a alguno <strong>de</strong> los difer<strong>en</strong>tes c<strong>la</strong>us-<br />

tros <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera <strong>de</strong> Psicología.<br />

Es necesario obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> pro-<br />

puesta <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l Asesor, <strong>de</strong>l<br />

Jefe <strong>de</strong> C<strong>la</strong>ustro y <strong>de</strong> <strong>la</strong> Jefatura <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera.<br />

E<strong>la</strong>borar el material didáctico utilizando <strong>la</strong>s<br />

herrami<strong>en</strong>tas más novedosas.<br />

Entregar <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera el material<br />

didáctico realizado.<br />

Entregar <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera carta <strong>de</strong> ce-<br />

sión a <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> autoría.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio<br />

social.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Administración Esco<strong>la</strong>r, <strong>de</strong><br />

acuerdo a <strong>la</strong> convocatoria.


POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber acreditado todas <strong>la</strong>s asignaturas co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>tes a su carrera durante el perio-<br />

do establecido <strong>en</strong> su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura.<br />

No haber pres<strong>en</strong>tado ningún exam<strong>en</strong> ex-<br />

traordinario.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio<br />

social.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

> REQUISITOS<br />

1) Semestre Adicional<br />

• T<strong>en</strong>er promedio <strong>de</strong> 8.5.<br />

•<br />

•<br />

Cursar y aprobar el número <strong>de</strong> asignaturas<br />

que ampar<strong>en</strong> al m<strong>en</strong>os 40 créditos <strong>de</strong> algu-<br />

na lic<strong>en</strong>ciatura re<strong>la</strong>cionada con <strong>la</strong> Psicología,<br />

impartidas por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Pres<strong>en</strong>tar constancia <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> cada<br />

materia con una calificación mínima <strong>de</strong> 8.0<br />

<strong>en</strong> cada asignatura y con un promedio g<strong>en</strong>e-<br />

ral <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> el total <strong>de</strong> materias cursadas.<br />

2) Cursos y Diplomados<br />

•<br />

•<br />

Cursar y aprobar cursos o diplomados <strong>de</strong><br />

educación continua, re<strong>la</strong>cionados con <strong>la</strong> Psi-<br />

cología, impartidos por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> y que aval<strong>en</strong><br />

un mínimo <strong>de</strong> 240 horas.<br />

Pres<strong>en</strong>tar constancia <strong>de</strong> aprobación <strong>de</strong> los<br />

cursos o diplomados<br />

En ambos casos <strong>de</strong>berán:<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

POR ACTIVIDAD PROFESIONAL<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Constancia <strong>de</strong> re<strong>la</strong>ción <strong>la</strong>boral.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral sobre los cont<strong>en</strong>idos<br />

académicos y su experi<strong>en</strong>cia profesional.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

•<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 153


•<br />

•<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

MEDIANTE TESINA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

MENCIÓN HONORÍFICA<br />

• T<strong>en</strong>er promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

•<br />

•<br />

Realizar un trabajo <strong>de</strong> excepcional calidad.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> profesional oral <strong>de</strong> ex-<br />

cepcional calidad.<br />

Nota: <strong>en</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Co-<br />

nocimi<strong>en</strong>tos no existe m<strong>en</strong>ción honorífica.<br />

TÉCNICO EN ENFERMERÍA<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

154 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

Inscribirse <strong>en</strong> <strong>la</strong> Administración Esco<strong>la</strong>r, <strong>de</strong><br />

acuerdo a <strong>la</strong> convocatoria.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico<br />

MEDIANTE TESINA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cubierto el 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

carrera.<br />

Registrarse <strong>en</strong> Jefatura <strong>de</strong> Carrera.<br />

Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Realizar una réplica oral <strong>de</strong> su trabajo académico.<br />

PARA OBTENER MENCIÓN HONORÍFICA<br />

• T<strong>en</strong>er promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>en</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

•<br />

•<br />

Realizar un trabajo <strong>de</strong> excepcional calidad.<br />

Pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> profesional oral <strong>de</strong> ex-<br />

cepcional calidad.<br />

Nota: <strong>en</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Co-<br />

nocimi<strong>en</strong>tos no existe m<strong>en</strong>ción honorífica.


FACULTAD<br />

DE ESTUDIOS<br />

SUPERIORES ARAGÓN<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 155


En <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Aragón se impart<strong>en</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>de</strong>:<br />

• Arquitectura<br />

• Comunicación y Periodismo<br />

• Diseño Industrial<br />

• Derecho<br />

• Economía<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Civil<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Eléctrica y Electrónica<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Industrial<br />

• Ing<strong>en</strong>iería <strong>en</strong> Computación<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Mecánica<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Mecánica Eléctrica<br />

• Pedagogía<br />

• P<strong>la</strong>nificación para el Desarrollo Agríco<strong>la</strong><br />

• Re<strong>la</strong>ciones Internacionales<br />

• Sociología<br />

Y proporciona <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción para cada una <strong>de</strong> sus<br />

lic<strong>en</strong>ciaturas. Para más información consultar <strong>la</strong> página:<br />

http://www.aragon.unam.mx/<strong>en</strong>s<strong>en</strong>anza/lic<strong>en</strong>ciaturas/<br />

ARQUITECTURA<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Tesis.<br />

Taller Seminario <strong>de</strong> Tesis.<br />

Alto Nivel Académico.<br />

Trabajo Profesional.<br />

Obra terminada.<br />

COMUNICACIÓN Y PERIODISMO<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Tesis<br />

Curso Taller <strong>en</strong>:<br />

»<br />

»<br />

»<br />

Producción Radiofónica.<br />

Producción Televisiva.<br />

Trabajo Periodístico.<br />

Informe <strong>de</strong> Desempeño Profesional.<br />

156 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

Trabajo Periodístico y Comunicacional, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

sigui<strong>en</strong>tes modalida<strong>de</strong>s:<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

Reportaje (escrito o para medios au-<br />

diovisuales).<br />

Entrevista <strong>de</strong> semb<strong>la</strong>nza.<br />

Crónica biográfica.<br />

Crónica histórica.<br />

Crónica urbana.<br />

Periodismo literario.<br />

Portafolio <strong>de</strong> fotografías.<br />

Fotorreportaje.<br />

Docum<strong>en</strong>tales (vi<strong>de</strong>ograbados).<br />

Cortometrajes (<strong>en</strong> film o vi<strong>de</strong>o).


•<br />

Actividad <strong>de</strong> Apoyo a <strong>la</strong> Doc<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>la</strong>s si-<br />

gui<strong>en</strong>tes modalida<strong>de</strong>s:<br />

1)<br />

2)<br />

3)<br />

Investigaciones sobre temas <strong>de</strong> una asig-<br />

natura específica.<br />

E<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> Material Didáctico:<br />

»<br />

»<br />

»<br />

Antologías com<strong>en</strong>tadas.<br />

Producción <strong>en</strong> audio y vi<strong>de</strong>o.<br />

Programa didáctico multimedia.<br />

Crítica y propuesta <strong>de</strong> temas re<strong>la</strong>cionados<br />

con <strong>la</strong> asignatura y/o <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s aca-<br />

démicas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios.<br />

DERECHO Y DERECHO SUA<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Tesis.<br />

Tesis y <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> un caso práctico.<br />

Tesis y Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> Colectiva.<br />

Def<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> un caso práctico ante un sínodo.<br />

Seminario <strong>de</strong> tesis o tesina.<br />

Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

Totalidad <strong>de</strong> créditos con alto nivel académico.<br />

Estudios <strong>de</strong> Posgrado<br />

Ampliación y profundización <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

DISEÑO INDUSTRIAL<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Tesis.<br />

E<strong>la</strong>boración y replica <strong>de</strong> proyecto final.<br />

Portafolios y Memoria <strong>de</strong>l Desempeño Pro-<br />

fesional.<br />

ECONOMÍA<br />

•<br />

Tesis.<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong>.<br />

Informe <strong>de</strong> Práctica Profesional.<br />

Informe <strong>de</strong> Investigación vincu<strong>la</strong>do al aparato<br />

productivo.<br />

Actividad <strong>de</strong> Investigación.<br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> por Seminario <strong>de</strong> Tesis o Tesina.<br />

Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

Totalidad <strong>de</strong> créditos y alto nivel académico.<br />

<strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> mediante Posgrado.<br />

Ampliación y profundización <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

Servicio Social.<br />

INGENIERÍA CIVIL<br />

INGENIERÍA INDUSTRIAL<br />

INGENIERÍA ELÉCTRICO<br />

ELECTRÓNICA<br />

INGENIERÍA EN COMPUTACIÓN<br />

INGENIERÍA MECáNICA<br />

INGENIERÍA MECáNICA ELÉCTRICA<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Tesis.<br />

Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

Desarrollo <strong>de</strong> un caso práctico.<br />

Estudios <strong>de</strong> Posgrado.<br />

Seminario y cursos <strong>de</strong> actualización y capaci-<br />

tación profesional.<br />

Informe <strong>de</strong>l ejercicio profesional.<br />

Memoria <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> servicio social.<br />

Alto nivel académico.<br />

PEDAGOGÍA<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Tesis.<br />

Tesina.<br />

Informe Satisfactorio <strong>de</strong> servicio social.<br />

•<br />

Memoria <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempeño profesional.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 157


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Actividad <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia ori<strong>en</strong>tada a<br />

<strong>la</strong> producción <strong>de</strong> materiales didácticos.<br />

Avance <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> posgrado <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Alto nivel académico.<br />

Seminario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> ori<strong>en</strong>tado al Desarro-<br />

llo Profesional.<br />

PLANIFICACIÓN PARA<br />

EL DESARROLLO AGROPECUARIO<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Tesis.<br />

Tesina.<br />

Informe <strong>de</strong> servicio social supervisado.<br />

Memoria <strong>de</strong> práctica profesional.<br />

Exam<strong>en</strong> Global <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos por área.<br />

RELACIONES INTERNACIONALES<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Tesina.<br />

Totalidad <strong>de</strong> Créditos y alto Nivel Académico.<br />

Estudios <strong>de</strong> Posgrado.<br />

Trabajo Profesional.<br />

Investigación.<br />

SOCIOLOGÍA<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Tesis.<br />

Tesina.<br />

Reporte <strong>de</strong> servicio social.<br />

Memoria <strong>de</strong>l Desempeño Profesional.<br />

Por promedio alto.<br />

Estudios <strong>de</strong> posgrado.<br />

158 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

En <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> Tesis para todas <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciatu-<br />

ras los requisitos y proceso son:<br />

a) Registro <strong>de</strong> Tesis. Pres<strong>en</strong>tar <strong>en</strong> <strong>la</strong> Jefatura<br />

<strong>de</strong> Carrera y/o seminario, el tema, proyecto <strong>de</strong>l<br />

capitu<strong>la</strong>do y nombre <strong>de</strong>l asesor, para <strong>la</strong> e<strong>la</strong>bora-<br />

ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis.<br />

Solicitar <strong>en</strong> <strong>la</strong> Secretaría Académica su Re-<br />

gistro <strong>de</strong> tesis, pres<strong>en</strong>tando:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Autorización <strong>de</strong> tema y capitu<strong>la</strong>do <strong>de</strong> tesis,<br />

suscrito por el asesor y el Jefe <strong>de</strong> Carrera<br />

(alumnos <strong>de</strong> Derecho <strong>en</strong> el Seminario res-<br />

pectivo).<br />

Constancia <strong>de</strong>l 100% <strong>de</strong> créditos (original)<br />

Historia académica o certificado <strong>de</strong> estudios.<br />

Carta <strong>de</strong> terminación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> idiomas (<strong>en</strong><br />

el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>de</strong>: Pedagogía y<br />

Ci<strong>en</strong>cias Políticas).<br />

Constancia <strong>de</strong> cursos <strong>de</strong> Cómputo y acredi-<br />

tación <strong>de</strong>l idioma inglés (<strong>en</strong> el caso <strong>de</strong> Econo-<br />

mía y Derecho P<strong>la</strong>n 22).<br />

Pres<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> constancia <strong>de</strong>l curso metodoló-<br />

gico para el caso <strong>de</strong> Derecho P<strong>la</strong>n 21.<br />

b) Tesis terminada. Una vez concluida, e<strong>la</strong>borar<br />

docum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> terminación, autorizada por el<br />

Asesor y el VoBo. <strong>de</strong>l Jefe <strong>de</strong> carrera y <strong>en</strong>trega<br />

copia <strong>en</strong> <strong>la</strong> Secretaría Académica.<br />

c) Pres<strong>en</strong>tar Exam<strong>en</strong> profesional.


FACULTAD<br />

DE ESTUDIOS<br />

SUPERIORES ZARAGOZA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 159


La Facultad <strong>de</strong> Estudios Superiores Zaragoza imparte <strong>la</strong>s lic<strong>en</strong>ciaturas <strong>de</strong>:<br />

• Biología<br />

• Cirujano D<strong>en</strong>tista<br />

• Enfermería<br />

• Ing<strong>en</strong>iería Química<br />

• Médico Cirujano<br />

• Psicología<br />

• Química Farmacéutico Biológica<br />

Y proporciona <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción para cada una <strong>de</strong> sus<br />

lic<strong>en</strong>ciaturas. Para más información consultar el Manual <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> y el Instructivo<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> página: http://esco<strong>la</strong>res.zaragoza.unam.mx/titu<strong>la</strong>cion.htm<br />

BIOLOGÍA<br />

> REQUISITOS<br />

Para obt<strong>en</strong>er el título, el alumno <strong>de</strong>be aprobar<br />

el total <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios, cum-<br />

plir con el servicio social <strong>de</strong> acuerdo con <strong>la</strong> re-<br />

g<strong>la</strong>m<strong>en</strong>tación <strong>en</strong> vigor a <strong>la</strong> fecha <strong>de</strong> <strong>la</strong> solicitud<br />

que inicia el proceso <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, acreditar <strong>la</strong><br />

adquisición <strong>de</strong> dos idiomas extranjeros a nivel<br />

<strong>de</strong> compresión. El H. Consejo Técnico <strong>en</strong> se-<br />

sión ordinaria el 1 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 2004, acordó<br />

aprobar <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción:<br />

MEDIANTE TESIS TRADICIONAL<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá una tesis individual o grupal y su<br />

160 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

replica oral, que <strong>de</strong>berá evaluarse <strong>de</strong> manera<br />

individual. La evaluación se realizará <strong>de</strong> confor-<br />

midad a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong>s notas re<strong>la</strong>tivas al<br />

procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR SEMINARIO DE TESIS O TESINA<br />

Esta opción permitirá a los alumnos que por sus<br />

activida<strong>de</strong>s <strong>la</strong>borales o por el tiempo transcurri-<br />

do <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su egreso, obt<strong>en</strong>gan el título a través<br />

<strong>de</strong> dicha opción. El alumno cursará durante 16<br />

semanas el Seminario. La evaluación se rea-<br />

lizará mediante <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong>l trabajo final<br />

aprobado por el titu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>l Seminario y poste-<br />

riorm<strong>en</strong>te realizará el exam<strong>en</strong> profesional, <strong>de</strong><br />

conformidad con lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong>s notas<br />

re<strong>la</strong>tivas al procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción.


MEDIANTE EXAMEN GENERAL DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong> un exam<strong>en</strong> es-<br />

crito, que consistirá <strong>en</strong> una exploración g<strong>en</strong>eral<br />

<strong>de</strong> los conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l estudiante, <strong>de</strong> su ca-<br />

pacidad para aplicarlos y <strong>de</strong> su criterio profesio-<br />

nal. Podrá efectuarse <strong>en</strong> una o varias sesiones.<br />

La normatividad que regule esta opción será <strong>de</strong>-<br />

terminada por el Consejo Técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Facultad.<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que cum-<br />

p<strong>la</strong>n los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

I. Haber obt<strong>en</strong>ido el promedio mínimo <strong>de</strong><br />

calificación que haya <strong>de</strong>terminado el Con-<br />

sejo Técnico o Comité Académico que co-<br />

rresponda, el cual no será m<strong>en</strong>or <strong>de</strong> 9.5.<br />

II. Haber cubierto <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> créditos <strong>de</strong><br />

su p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>en</strong> el periodo previsto.<br />

III. No t<strong>en</strong>er calificaciones reprobatorias <strong>en</strong><br />

alguna asignatura.<br />

POR EXPERIENCIA PROFESIONAL<br />

Consiste <strong>en</strong> evaluar el <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> los egre-<br />

sados <strong>en</strong> el ejercicio <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica profesional,<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to<br />

<strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios vig<strong>en</strong>te. Esta opción podrá<br />

elegir<strong>la</strong> el alumno al término <strong>de</strong> sus estudios,<br />

siempre y cuando t<strong>en</strong>ga al m<strong>en</strong>os tres años<br />

<strong>de</strong> experi<strong>en</strong>cia continua <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> su<br />

profesión. Después <strong>de</strong> concluir el periodo co-<br />

rrespondi<strong>en</strong>te el alumno pres<strong>en</strong>tará un informe<br />

escrito que <strong>de</strong>muestre su dominio <strong>de</strong> capaci-<br />

da<strong>de</strong>s y compet<strong>en</strong>cia profesionales. El informe<br />

<strong>de</strong>berá estar aprobado y registrado para estos<br />

fines <strong>en</strong> su <strong>en</strong>tidad académica. La evaluación se<br />

realizará <strong>de</strong> conformidad con lo establecido <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong>s notas re<strong>la</strong>tivas al procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s op-<br />

ciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

Se pres<strong>en</strong>ta cuando <strong>la</strong> actividad y el informe <strong>en</strong><br />

alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios, son <strong>de</strong> gran calidad académica; el<br />

Comité Académico <strong>de</strong>terminará los casos <strong>en</strong><br />

los que el servicio social pueda consi<strong>de</strong>rarse<br />

como una opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, para ello el alum-<br />

no <strong>de</strong>berá:<br />

I. Entregar un informe escrito sobre <strong>la</strong>s acti-<br />

vida<strong>de</strong>s realizadas, y<br />

II. Ser evaluado satisfactoriam<strong>en</strong>te, conforme<br />

a lo a lo establecido <strong>en</strong> <strong>la</strong>s notas re<strong>la</strong>tivas.<br />

INGENIERÍA QUÍMICA<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Haber cubierto el 100 % <strong>de</strong> los créditos.<br />

•<br />

Cumplir con <strong>la</strong> prestación <strong>de</strong>l servicio social.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 161


OPCIONES DE TITULACIÓN<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Seminario <strong>de</strong> Tesis.<br />

Totalidad <strong>de</strong> créditos y alto nivel académico.<br />

Actividad <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia.<br />

Trabajo profesional.<br />

Estudios <strong>de</strong> posgrado.<br />

Ampliación y profundización <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>-<br />

tos.<br />

Informe <strong>de</strong> servicio social.<br />

Tesis conv<strong>en</strong>cional.<br />

QUÍMICA FARMACÉUTICO<br />

BIOLÓGICA<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Podrán elegir esta opción, los alumnos que<br />

cump<strong>la</strong>n con el total <strong>de</strong> créditos reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>tarios<br />

al término <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera <strong>de</strong> QFB con <strong>de</strong>sempe-<br />

ño académico satisfactorio (promedio <strong>de</strong> 9.5)<br />

y es aplicable a todos los alumnos a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

aprobación <strong>de</strong>l H. Consejo Técnico. Con esta op-<br />

ción, se pret<strong>en</strong><strong>de</strong> motivar al alumno para elevar<br />

su aprovechami<strong>en</strong>to académico.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Historial académico, con 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

• Promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5.<br />

•<br />

•<br />

Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social.<br />

Alumno regu<strong>la</strong>r (haber terminado <strong>la</strong> carrera<br />

162 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

•<br />

•<br />

<strong>en</strong> 10 semestres: 1 semestre propedéutico y<br />

9 semestres).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma Inglés<br />

(sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>eración 2005).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> un curso <strong>de</strong><br />

Computación (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>e-<br />

ración 2005).<br />

Requisitos solicitados por <strong>la</strong> Unidad <strong>de</strong> Admi-<br />

nistración Esco<strong>la</strong>r.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

Podrá elegir esta opción, el alumno que <strong>de</strong>termine<br />

realizar estudios <strong>de</strong> Especialización o Maestría, im-<br />

partidad <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>. Con esta opción se permitirá<br />

<strong>la</strong> profundización y/o actualización mediante estu-<br />

dios <strong>de</strong> posgrado, Especialización o Maestría, para<br />

lo cual, el alumno <strong>de</strong>berá ajustarse a los lineami<strong>en</strong>-<br />

tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> Especialización o Maestría.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Historial académico, con 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma Inglés<br />

(sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>eración 2005).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> un curso <strong>de</strong><br />

Computación (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>e-<br />

ración 2005).<br />

Sujetarse a los requisitos propuestos <strong>de</strong> in-<br />

greso y perman<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> Especialización o<br />

Maestría.<br />

•<br />

Historial <strong>de</strong> <strong>la</strong> Especialidad con el 100% <strong>de</strong>


créditos o Maestría con 50% <strong>de</strong> créditos o<br />

Doctorado con el 20% <strong>de</strong> créditos, con un<br />

promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Mediante esta modalidad, el alumno <strong>de</strong>berá<br />

profundizar su conocimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> áreas comple-<br />

m<strong>en</strong>tarias a <strong>la</strong> formación <strong>de</strong>l alumno que estén<br />

contemp<strong>la</strong>das <strong>en</strong> el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios vig<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Carrera <strong>de</strong> QFB, ya sea al cursar (1 semestre) una<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s ori<strong>en</strong>taciones que el alumno no haya elegi-<br />

do para terminar <strong>la</strong> carrera o al cursar alguno <strong>de</strong> los<br />

diplomados <strong>de</strong> <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> Paquetes <strong>de</strong> Educa-<br />

ción Continua, con los que cu<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> Carrera.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

Historial académico, con 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

• Contar con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5 al<br />

•<br />

•<br />

•<br />

término <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera.<br />

Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma Inglés<br />

(sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>eración 2005).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> un curso <strong>de</strong><br />

Computación (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>e-<br />

ración 2005).<br />

• Obt<strong>en</strong>er un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 al ter-<br />

minar <strong>de</strong> cursar <strong>la</strong> ori<strong>en</strong>tación o el diplomado<br />

elegido (el diplomado con una duración míni-<br />

ma <strong>de</strong> 240 horas).<br />

Nota: El alumno que <strong>en</strong> el diplomado no cubra<br />

el promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0 <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar<br />

los requisitos <strong>de</strong> <strong>la</strong> opción Paquete <strong>de</strong> Educa-<br />

ción Continua.<br />

ACTIVIDADES DE APOYO A LA<br />

DOCENCIA<br />

Consistirá <strong>en</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> manuales, dia-<br />

poramas, procedimi<strong>en</strong>tos normalizados <strong>de</strong><br />

operación, vi<strong>de</strong>os programas multimedia, anto-<br />

logías, etc., basándose <strong>en</strong> lo contemp<strong>la</strong>do <strong>en</strong> el<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera <strong>de</strong> QFB vig<strong>en</strong>te<br />

(2003). Así como <strong>de</strong> los p<strong>la</strong>nes <strong>de</strong> estudio vi-<br />

g<strong>en</strong>tes a nivel medio superior, con previa crítica<br />

al programa o p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios que apoyará di-<br />

cho material.<br />

Mediante esta opción se permitirá <strong>la</strong> revi-<br />

sión y actualización <strong>de</strong> P<strong>la</strong>nes y Programas <strong>de</strong><br />

Estudio <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera <strong>de</strong> QFB o <strong>de</strong>l nivel medio<br />

superior.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Historial académico, con 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social.<br />

Contar con director y asesor <strong>de</strong> tesis que<br />

cump<strong>la</strong>n los perfiles establecidos para direc-<br />

tor y asesor.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma Inglés<br />

(sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>eración 2005).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> un curso <strong>de</strong><br />

Computación (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>e-<br />

ración 2005).<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 163


MEDIANTE TESIS CONVENCIONAL<br />

Es el trabajo teórico-práctico (tesis) que realiza<br />

el alumno <strong>en</strong>caminado a <strong>la</strong> solución <strong>de</strong> un pro-<br />

blema o aspecto específico <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminada<br />

área <strong>de</strong>l conocimi<strong>en</strong>to, que se re<strong>la</strong>cione con el<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios vig<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera <strong>de</strong> QFB,<br />

mediante esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción el alumno<br />

incursiona <strong>en</strong> <strong>la</strong> práctica profesional, aplica los<br />

procedimi<strong>en</strong>tos adquirídos, p<strong>la</strong>ntea, investiga y<br />

soluciona problemas ci<strong>en</strong>tíficos y tecnológicos<br />

g<strong>en</strong>erando nuevos conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

Se podrá realizar individualm<strong>en</strong>te o por equi-<br />

po (máximo 2 alumnos).<br />

Pres<strong>en</strong>tar exam<strong>en</strong> profesional, conformado<br />

por exam<strong>en</strong> escrito (tesis) y exam<strong>en</strong> oral.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Historial académico, con 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

Carta <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong> servicio social.<br />

Contar con asesor y/o director <strong>de</strong> tesis (al<br />

m<strong>en</strong>os uno <strong>de</strong> ellos <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma inglés<br />

(sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>eración 2005).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> un curso <strong>de</strong><br />

Computación (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>e-<br />

ración 2005).<br />

164 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

(INFORME DE LA PRÁCTICA<br />

PROFESIONAL)<br />

Esta opción se ofrece a los egresados <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Carrera <strong>de</strong> QFB que se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran trabajando<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> su respectivo campo profesional y<br />

consist<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> un trabajo crí-<br />

tico, analítico y resolutivo <strong>de</strong> un problema real,<br />

con <strong>en</strong>foque original, <strong>de</strong>scartando lo rutinario<br />

y con conclusiones precisas, sobre su práctica<br />

profesional. El tema <strong>de</strong>l problema <strong>de</strong>berá po-<br />

seer relevancia y actualidad ci<strong>en</strong>tífica y/o tecno-<br />

lógica.<br />

Se <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar exam<strong>en</strong> escrito (tesis)<br />

y exam<strong>en</strong> oral. Deberá existir por escrito auto-<br />

rización por parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> empresa para que sean<br />

utilizados los resultados como parte <strong>de</strong> un infor-<br />

me profesional.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Historial académico, con 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

No importa promedio.<br />

Carta <strong>de</strong> Liberación <strong>de</strong> servicio social.<br />

Contar con asesor y/o director <strong>de</strong> tesis (al<br />

m<strong>en</strong>os uno <strong>de</strong> ellos <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma inglés<br />

(sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>eración 2005).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> un curso <strong>de</strong><br />

Computación (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>e-<br />

ración 2005).<br />

Contar con tres años como mínimo <strong>de</strong> ejer-<br />

cicio profesional y un año <strong>en</strong> <strong>la</strong> empresa <strong>en</strong> <strong>la</strong>


•<br />

•<br />

que se pres<strong>en</strong>to el problema y <strong>la</strong> solución.<br />

Pres<strong>en</strong>tar una carta <strong>de</strong> autorización por parte<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> empresa, para el uso <strong>de</strong> <strong>la</strong> información<br />

<strong>en</strong> el proyecto <strong>de</strong> tesis.<br />

Requisitos solicitados por <strong>la</strong> Unidad <strong>de</strong> Admi-<br />

nistración Esco<strong>la</strong>r.<br />

POR INFORME DE SERVICIO SOCIAL<br />

Se aplicará para programas <strong>de</strong> servicio social <strong>de</strong><br />

gran calidad <strong>en</strong> <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong> investigación, edu-<br />

cación y servicio que requieran <strong>de</strong> egresados<br />

capaces <strong>de</strong> resolver problemas específicos. El<br />

tema <strong>de</strong>l proyecto <strong>de</strong>berá versar sobre algún<br />

aspecto que no haya sido abordado <strong>en</strong> forma<br />

idéntica con anterioridad.<br />

El proyecto podrá ser individual o por equipo<br />

(2 alumnos máximo).<br />

Se pres<strong>en</strong>tará exam<strong>en</strong> escrito (tesis) y exa-<br />

m<strong>en</strong> oral.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Historial académico, con 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

No importa promedio.<br />

Contar con asesor y/o director <strong>de</strong> tesis (al<br />

m<strong>en</strong>os uno <strong>de</strong> ellos <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma in-<br />

glés (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>eración<br />

2005).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> un curso <strong>de</strong><br />

Computación (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>e-<br />

ración 2005).<br />

Contar con un proyecto <strong>de</strong> servicio social <strong>de</strong><br />

•<br />

•<br />

relevancia para ser consi<strong>de</strong>rado como opción<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

El proyecto <strong>de</strong>berá ser autorizado por el Co-<br />

mité Académico <strong>de</strong> Carrera, para ser consi-<br />

<strong>de</strong>rado como opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

Requisitos solicitados por <strong>la</strong> Unidad <strong>de</strong> Admi-<br />

nistración Esco<strong>la</strong>r.<br />

POR PAQUETES DE EDUCACIÓN<br />

CONTINUA<br />

Consiste <strong>en</strong> que el egresado asista a un paque-<br />

te <strong>de</strong> cursos (diplomado aprobado por el CAC<br />

<strong>de</strong> QFB) organizados por <strong>la</strong> institución, don<strong>de</strong> al<br />

concluir se <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un exam<strong>en</strong> escrito<br />

(tesina) y exam<strong>en</strong> oral.<br />

El trabajo e<strong>la</strong>borado a través <strong>de</strong> los cursos<br />

<strong>de</strong> Educación Continua consistirá <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sa-<br />

rrollo <strong>de</strong> un tema re<strong>la</strong>cionado con cualquiera <strong>de</strong><br />

los cursos paquete seleccionado, pres<strong>en</strong>tado<br />

<strong>de</strong> manera tal que el sust<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>muestre<br />

su capacidad para aplicar los conocimi<strong>en</strong>tos ad-<br />

quiridos. Este trabajo pue<strong>de</strong> incluir datos <strong>de</strong> una<br />

experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong>boratorio.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Historial académico, con 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

No importa promedio.<br />

Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social<br />

Contar con asesor <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma inglés<br />

(sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>eración 2005).<br />

•<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> un curso <strong>de</strong><br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 165


•<br />

•<br />

Computación (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>e-<br />

ración 2005).<br />

Cubrir <strong>en</strong> los cursos un mínimo <strong>de</strong> 160 horas<br />

y t<strong>en</strong>er un promedio g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> ocho.<br />

Requisitos solicitados por <strong>la</strong> Unidad <strong>de</strong> Admi-<br />

nistración Esco<strong>la</strong>r.<br />

POR INVESTIGACIÓN EDUCATIVA<br />

Si<strong>en</strong>do <strong>la</strong> práctica educativa un campo profesio-<br />

nal <strong>de</strong>l QFB, se p<strong>la</strong>ntea su <strong>de</strong>sarrollo <strong>en</strong> <strong>la</strong> revi-<br />

sión, reestructuración y/o actualización <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> Carrera <strong>de</strong> QFB, don<strong>de</strong> los<br />

cambios <strong>de</strong>b<strong>en</strong> darse continuam<strong>en</strong>te y reflejar-<br />

se <strong>en</strong> los cont<strong>en</strong>idos y activida<strong>de</strong>s que <strong>de</strong>b<strong>en</strong><br />

estar acor<strong>de</strong>s con el <strong>de</strong>sarrollo tecnológico <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> Industria Farmacéutica y los avances <strong>en</strong> los<br />

Laboratorios <strong>de</strong> Análisis Clínicos.<br />

Esta modalidad se <strong>de</strong>berá realizar individual-<br />

m<strong>en</strong>te, se realizará exam<strong>en</strong> escrito (tesis) y exa-<br />

m<strong>en</strong> oral.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Historial académico, con 100% <strong>de</strong> créditos.<br />

No importa promedio.<br />

Carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social<br />

Contar con asesor y/o director <strong>de</strong> tesis (al<br />

m<strong>en</strong>os uno <strong>de</strong> ellos <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma Inglés<br />

(sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>eración 2005).<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> un curso <strong>de</strong><br />

Computación (sólo aplica a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> G<strong>en</strong>e-<br />

ración 2005).<br />

166 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

ENFERMERÍA<br />

>OPCIONES DE TITULACIÓN<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Por Tesis o Tesina y exam<strong>en</strong> profesional.<br />

Por Actividad <strong>de</strong> Investigación<br />

Por Seminario <strong>de</strong> Tesis o Tesina<br />

Por Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos<br />

Por Totalidad <strong>de</strong> Créditos y Alto Nivel Académico.<br />

Por Actividad <strong>de</strong> Apoyo a <strong>la</strong> Doc<strong>en</strong>cia.<br />

Por Trabajo Profesional.<br />

Por Estudios <strong>de</strong> Posgrado.<br />

Por Ampliación y Profundización <strong>de</strong> Conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos.<br />

Por servicio social.<br />

MÉDICO CIRUJANO<br />

>OPCIONES DE TITULACIÓN<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Actividad <strong>de</strong> investigación.<br />

Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos.<br />

Totalidad <strong>de</strong> créditos y alto nivel académico.<br />

Tesis conv<strong>en</strong>cional.<br />

CIRUJANO DENTISTA<br />

>OPCIONES DE TITULACIÓN<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Actividad <strong>de</strong> investigación<br />

Seminario <strong>de</strong> Tesis<br />

Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos<br />

•<br />

Totalidad <strong>de</strong> créditos y alto nivel académico


•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Actividad <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia<br />

Estudios <strong>de</strong> posgrado<br />

Ampliación y profundización <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos<br />

Informe <strong>de</strong> servicio social<br />

Tesis conv<strong>en</strong>cional<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cumplido 100 % <strong>de</strong> créditos.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong>l idioma a nivel<br />

<strong>de</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> lectura, prefer<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te el<br />

inglés.<br />

Constancia <strong>de</strong> acreditación <strong>de</strong> computación,<br />

curso básico y un procesador <strong>de</strong> pa<strong>la</strong>bras.<br />

Haber cumplido el servicio social durante un<br />

año.<br />

PSICOLOGÍA<br />

La Secretaría Técnica es <strong>la</strong> instancia <strong>en</strong>cargada<br />

<strong>de</strong> dar seguimi<strong>en</strong>to al proceso <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

>OPCIONES DE TITULACIÓN<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Actividad <strong>de</strong> investigación<br />

Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos<br />

Totalidad <strong>de</strong> créditos y alto nivel académico<br />

Actividad <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia<br />

Trabajo profesional<br />

Estudios <strong>de</strong> Posgrado<br />

Ampliación y profundización <strong>de</strong> conoci-<br />

mi<strong>en</strong>tos<br />

•<br />

Tesis conv<strong>en</strong>cional<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 167


I N S T I T U T O<br />

DE<br />

BIOTECNOLOGÍA<br />

ForMAs De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 169


El Instituto <strong>de</strong> Biotecnología imparte <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias G<strong>en</strong>ómicas y<br />

dispone <strong>de</strong> cuatro opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción para que el alumno elija <strong>la</strong> que más<br />

conv<strong>en</strong>ga a sus intereses académicos. Más información consultar <strong>la</strong> página:<br />

www.lcg.unam.mx<br />

CIENCIAS GENÓMICAS<br />

POR TOTALIDAD DE CRÉDITOS Y<br />

ALTO NIVEL ACADÉMICO<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que reúnan<br />

los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

• Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> ca-<br />

•<br />

•<br />

lificaciones <strong>de</strong> 9.5.<br />

Haber cubierto <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong>l<br />

p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>en</strong> un periodo <strong>de</strong> 8 semestres.<br />

No haber obt<strong>en</strong>ido calificación reprobatoria<br />

<strong>en</strong> alguna asignatura.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

O TRABAJO PROFESIONAL<br />

Para elegir esta opción, el alumno <strong>de</strong>berá <strong>de</strong> ha-<br />

berse incorporado por dos semestres (durante el<br />

<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l área <strong>de</strong> conc<strong>en</strong>tración) a uno o va-<br />

rios proyecto(s) <strong>de</strong> investigación o trabajo profe-<br />

sional, bajo <strong>la</strong> dirección <strong>de</strong> uno o varios tutor(es).<br />

El alumno <strong>de</strong>berá <strong>en</strong>tregar un informe escri-<br />

to <strong>de</strong>l trabajo realizado <strong>en</strong> el área <strong>de</strong> conc<strong>en</strong>tra-<br />

ción, ava<strong>la</strong>do por su tutor.<br />

170 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

El informe escrito <strong>de</strong>berá reflejar el cumpli-<br />

mi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los objetivos <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>l área <strong>de</strong><br />

Conc<strong>en</strong>tración correspondi<strong>en</strong>te.<br />

Deberá <strong>de</strong> constar <strong>de</strong> una introducción al<br />

tema <strong>de</strong> trabajo, una exposición <strong>de</strong>l trabajo rea-<br />

lizado y una discusión <strong>de</strong> <strong>la</strong>s principales conclu-<br />

siones obt<strong>en</strong>idas y/o <strong>de</strong> <strong>la</strong>s limitaciones <strong>en</strong> el<br />

área <strong>de</strong> trabajo.<br />

La exposición <strong>de</strong>l trabajo realizado podrá ser<br />

sustituida por un artículo académico aceptado<br />

para su publicación <strong>en</strong> una revista arbitrada, <strong>en</strong><br />

don<strong>de</strong> el alumno haya participado como autor o<br />

coautor.<br />

En este caso, el informe escrito <strong>de</strong>berá con-<br />

t<strong>en</strong>er, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l artículo, una introducción y<br />

una discusión g<strong>en</strong>eral que reflej<strong>en</strong> <strong>la</strong> participa-<br />

ción <strong>de</strong>l alumno <strong>en</strong> <strong>la</strong> g<strong>en</strong>eración <strong>de</strong>l trabajo, así<br />

como <strong>la</strong> relevancia <strong>de</strong>l mismo.<br />

El exam<strong>en</strong> oral consistirá <strong>en</strong> <strong>la</strong> exposición<br />

<strong>de</strong>l informe correspondi<strong>en</strong>te ante un jurado<br />

integrado por tres sinodales, <strong>de</strong>signado para<br />

este efecto por el Comité Académico. En este<br />

exam<strong>en</strong>, el jurado explorará los conocimi<strong>en</strong>tos<br />

g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong>l estudiante <strong>en</strong> el área, su capaci-<br />

dad <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> los mismos y su criterio<br />

profesional.


POR ACTIVIDAD DE APOYO A LA<br />

DOCENCIA<br />

Consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didáctico<br />

<strong>en</strong> apoyo a <strong>la</strong> divulgación ci<strong>en</strong>tífica o a <strong>la</strong> impar-<br />

tición <strong>de</strong> asignaturas <strong>en</strong> ci<strong>en</strong>cias g<strong>en</strong>ómicas.<br />

Para <strong>la</strong> elección <strong>de</strong> esta opción, el Comité Aca-<br />

démico <strong>de</strong>berá aprobar el p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> trabajo, previo<br />

a su inicio. El Comité Académico <strong>de</strong>signará a un<br />

profesor que fungirá como tutor.<br />

El material escrito, gráfico y/o los programas<br />

<strong>de</strong> cómputo fruto <strong>de</strong> esta opción, <strong>de</strong>berán ser<br />

<strong>en</strong>tregados a un Comité ad hoc compuesto por<br />

tres sinodales nombrados por el Comité Acadé-<br />

mico. Este Comité evaluará al alumno sobre sus<br />

conocimi<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> el área y el valor <strong>de</strong>l material<br />

didáctico para <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> una asignatura y/o<br />

para <strong>la</strong> divulgación ci<strong>en</strong>tífica.<br />

MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

El alumno que elija esta opción <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Ingresar a un programa <strong>de</strong> maestría o docto-<br />

rado impartido por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> u otra institución<br />

nacional o extranjera. Para ser consi<strong>de</strong>rado<br />

como opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, el programa <strong>de</strong>be-<br />

rá contar con el aval <strong>de</strong>l Comité Académico.<br />

Cumplir con los requisitos <strong>de</strong> ingreso <strong>de</strong>l Pro-<br />

grama <strong>de</strong> Posgrado elegido para concluir <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Acreditar satisfactoriam<strong>en</strong>te <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s<br />

académicas correspondi<strong>en</strong>tes al primer se-<br />

mestre o al primer año <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios<br />

<strong>de</strong> posgrado.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 171


C E N T R O<br />

PENINSULAR<br />

EN HUMANIDADES<br />

Y CIENCIAS SOCIALES


El C<strong>en</strong>tro P<strong>en</strong>insu<strong>la</strong>r <strong>en</strong> Humanida<strong>de</strong>s y Ci<strong>en</strong>cias Sociales dispone <strong>de</strong> cuatro<br />

opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> su lic<strong>en</strong>ciatura: Desarrollo y Gestión Interculturales,<br />

aprobadas por el H. Consejo Universitario y publicadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> Gaceta <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>UNAM</strong> el 28 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 2004. Para mayor información consultar <strong>la</strong> página:<br />

www.cephcis.unam.mx<br />

DESARROLLO Y GESTIÓN<br />

INTERCULTURALES<br />

Para optar por el título se requiere sust<strong>en</strong>tar<br />

un exam<strong>en</strong> profesional que, <strong>de</strong> conformidad<br />

con el Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>UNAM</strong>, compr<strong>en</strong><strong>de</strong> una réplica oral y un trabajo<br />

escrito, <strong>de</strong> acuerdo con alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes<br />

modalida<strong>de</strong>s.<br />

MEDIANTE TESIS<br />

La tesis es un trabajo propio que, <strong>en</strong> sí mismo,<br />

constituye una unidad cuyo objetivo es <strong>de</strong>mos-<br />

trar que el alumno cu<strong>en</strong>ta con una formación<br />

a<strong>de</strong>cuada <strong>en</strong> <strong>la</strong> disciplina correspondi<strong>en</strong>te y<br />

posee <strong>la</strong> capacidad para organizar sistemática-<br />

m<strong>en</strong>te los conocimi<strong>en</strong>tos y expresarlos <strong>en</strong> for-<br />

ma correcta y coher<strong>en</strong>te.<br />

Por lo anterior, <strong>la</strong> tesis <strong>de</strong>be:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Desarrol<strong>la</strong>r el tema con una reflexión perso-<br />

nal.<br />

Incorporar y manejar información sufici<strong>en</strong>te y<br />

actualizada sobre el tema.<br />

Mostrar rigor <strong>en</strong> <strong>la</strong> argum<strong>en</strong>tación, estar es-<br />

174 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

•<br />

•<br />

crita con c<strong>la</strong>ridad, sin errores sintácticos ni<br />

faltas <strong>de</strong> ortografía.<br />

Cont<strong>en</strong>er aparato crítico, índice y bibliografía.<br />

La ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> <strong>la</strong> argum<strong>en</strong>tación<br />

que el tema requiera.<br />

MEDIANTE TESINA<br />

La tesina es un escrito propio <strong>de</strong> carácter mono-<br />

gráfico y heurístico, cuyo objetivo es <strong>de</strong>mostrar<br />

que el alumno cu<strong>en</strong>ta con una formación a<strong>de</strong>-<br />

cuada <strong>en</strong> <strong>la</strong> disciplina correspondi<strong>en</strong>te y posee<br />

<strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s para organizar los conocimi<strong>en</strong>-<br />

tos y expresarlos <strong>en</strong> forma correcta y coher<strong>en</strong>te.<br />

Por lo anterior, <strong>la</strong> tesina <strong>de</strong>be:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Incorporar y manejar información sufici<strong>en</strong>te y<br />

actualizada sobre el tema.<br />

Mostrar rigor <strong>en</strong> <strong>la</strong> argum<strong>en</strong>tación, estar es-<br />

crita con c<strong>la</strong>ridad, sin errores sintácticos ni<br />

faltas <strong>de</strong> ortografía.<br />

Cont<strong>en</strong>er aparato crítico, índice y bibliografía.<br />

La ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> <strong>la</strong> argum<strong>en</strong>tación<br />

que el tema requiera.


POR INFORME ACADÉMICO<br />

El informe académico es un trabajo propio que<br />

recoge <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> una actividad profe-<br />

sional, <strong>de</strong> una investigación que <strong>de</strong>rive <strong>en</strong> un<br />

artículo académico, <strong>de</strong> apoyo para <strong>la</strong> doc<strong>en</strong>cia<br />

mediante <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didáctico,<br />

<strong>de</strong> servicio social o <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> campo. El in-<br />

forme académico, <strong>en</strong> cualquiera <strong>de</strong> sus moda-<br />

lida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>be:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Describir <strong>la</strong> tarea sobre <strong>la</strong> cual versa el informe.<br />

Valorar <strong>de</strong> modo crítico <strong>la</strong> actividad reseñada.<br />

Estar escrito con c<strong>la</strong>ridad, sin errores sintácti-<br />

cos ni faltas <strong>de</strong> ortografía.<br />

Cont<strong>en</strong>er marco teórico, índice y bibliografía<br />

cuando el trabajo lo requiera.<br />

La ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> cada informe.<br />

INFORME ACADÉMICO POR ACTIVIDAD<br />

PROFESIONAL<br />

En los casos <strong>en</strong> que un egresado <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura t<strong>en</strong>ga una experi<strong>en</strong>cia profesional,<br />

al m<strong>en</strong>os <strong>de</strong> un año, afín a <strong>la</strong> carrera que estudió<br />

y c<strong>en</strong>trada <strong>en</strong> tareas concretas, podrá optar por<br />

pres<strong>en</strong>tar un informe académico por actividad<br />

profesional.<br />

INFORME ACADÉMICO POR ARTÍCULO ACADÉMICO<br />

El alumno que se incorpore al m<strong>en</strong>os por un<br />

año a un proyecto <strong>de</strong> investigación registrado<br />

podrá elegir esta opción. Su trabajo, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l<br />

proyecto, <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>rivar <strong>en</strong> un <strong>en</strong>sayo o artículo<br />

académico <strong>de</strong> su autoría, aceptado para su pu-<br />

blicación <strong>en</strong> una revista arbitrada, capítulo <strong>en</strong><br />

libro, etc.<br />

INFORME ACADÉMICO POR ELABORACIÓN<br />

COMENTADA DE MATERIAL DIDáCTICO PARA<br />

APOYAR LA DOCENCIA<br />

Esta modalidad consiste, <strong>en</strong> primer lugar, <strong>en</strong><br />

haber e<strong>la</strong>borado un material <strong>de</strong> apoyo para <strong>la</strong><br />

doc<strong>en</strong>cia, re<strong>la</strong>tivo a su carrera (libro <strong>de</strong> texto,<br />

antología, disco compacto, software, base <strong>de</strong><br />

datos, vi<strong>de</strong>o, etc.). El informe, que incluye este<br />

material, <strong>de</strong>be reflejar el conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l es-<br />

tudiante sobre su cont<strong>en</strong>ido, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>la</strong> ca-<br />

pacidad para usarlo, con un criterio profesional,<br />

como parte <strong>de</strong> un programa institucional.<br />

INFORME ACADÉMICO POR SERVICIO SOCIAL<br />

En el caso <strong>de</strong> que un alumno realice su servicio<br />

social conforme al reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to correspondi<strong>en</strong>te<br />

y re<strong>la</strong>cionado con su lic<strong>en</strong>ciatura, podrá optar<br />

por titu<strong>la</strong>rse con un informe académico por ser-<br />

vicio social. El p<strong>la</strong>zo <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> conclusión <strong>de</strong> éste<br />

y el registro <strong>de</strong>l informe no podrá exce<strong>de</strong>r <strong>de</strong> un<br />

año.<br />

INFORME ACADÉMICO POR TRABAJO DE CAMPO<br />

Los egresados <strong>de</strong> una carrera cuyo p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> es-<br />

tudios incluya prácticas <strong>de</strong> campo, aprobadas<br />

por su respectivo Comité Académico como<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 175


susceptibles <strong>de</strong> <strong>de</strong>rivar <strong>en</strong> informes académi-<br />

cos, podrán titu<strong>la</strong>rse mediante esta opción. El<br />

p<strong>la</strong>zo <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> conclusión <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica y el re-<br />

gistro <strong>de</strong>l informe no podrá exce<strong>de</strong>r <strong>de</strong> un año.<br />

POR DISEÑO DE UN PROGRAMA<br />

DE DESARROLLO INTERCULTURAL<br />

Este programa recoge <strong>la</strong>s experi<strong>en</strong>cias forma-<br />

tivas combinadas con el trabajo profesional, <strong>la</strong>s<br />

prácticas <strong>de</strong> campo, que <strong>de</strong>riv<strong>en</strong> <strong>en</strong> un progra-<br />

ma concreto aplicado a una comunidad, grupo o<br />

institución, <strong>en</strong> una problemática intercultural.<br />

Este programa <strong>de</strong>be:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Elegir una comunidad, grupo o institución.<br />

Recolectar y manejar información sufici<strong>en</strong>te<br />

y actualizada sobre una problemática inter-<br />

cultural.<br />

Argum<strong>en</strong>tar por escrito, con c<strong>la</strong>ridad y preci-<br />

sión, sin errores <strong>de</strong> ortografía ni <strong>de</strong> sintaxis.<br />

Cont<strong>en</strong>er una propuesta ejecutiva <strong>de</strong> resolu-<br />

ción <strong>de</strong> un problema intercultural para el caso<br />

elegido.<br />

La ext<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> <strong>la</strong> argum<strong>en</strong>tación<br />

que el tema requiera.<br />

Es importante <strong>de</strong>stacar que ninguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

anteriores es superior a otras y que se trata <strong>de</strong><br />

diversas modalida<strong>de</strong>s por <strong>la</strong>s que los egresados<br />

optan librem<strong>en</strong>te.<br />

176 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004


CENTRO<br />

DE<br />

FÍSICA APLICADA<br />

Y TECNOLOGÍA<br />

AVANZADA<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 177


El C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Física Aplicada y Tecnología Avanzada proporciona 12 opciones<br />

<strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción para su lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Tecnología. Para más información consultar<br />

<strong>la</strong> página: www.fata.unam.mx<br />

TECNOLOGÍA<br />

En todos <strong>la</strong>s opciones el estudiante <strong>de</strong>berá cu-<br />

brir los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

•<br />

•<br />

Cubrir todas <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estu-<br />

dios respectivo.<br />

Realizar su servicio social.<br />

MEDIANTE TESIS O TESINA Y<br />

EXAMEN PROFESIONAL<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá una tesis individual o grupal o una<br />

tesina individual, y su réplica oral, que <strong>de</strong>berá<br />

evaluarse <strong>de</strong> manera individual. La evaluación se<br />

realiza <strong>de</strong> conformidad con los Artículos 21, 22 y<br />

24 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exám<strong>en</strong>es. Para<br />

dicha evaluación se asignará un jurado <strong>de</strong> tres<br />

profesores sinodales y dos supl<strong>en</strong>tes.<br />

POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Podrá elegir esta opción, el alumno que se incor-<br />

pore al m<strong>en</strong>os por un semestre a un proyecto <strong>de</strong><br />

investigación registrado previam<strong>en</strong>te para tales<br />

fines <strong>en</strong> el CFATA o <strong>en</strong> <strong>la</strong> FESC. Deberá <strong>en</strong>tre-<br />

gar un trabajo escrito que podrá consistir <strong>en</strong> una<br />

tesis, <strong>en</strong> una tesina, <strong>en</strong> un artículo académico<br />

aceptado para su publicación <strong>en</strong> una revista ar-<br />

178 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

bitrada, o el registro <strong>de</strong> una pat<strong>en</strong>te o <strong>de</strong>recho<br />

<strong>de</strong> autor <strong>de</strong> acuerdo con <strong>la</strong>s características que<br />

el Comité Académico haya <strong>de</strong>terminado. En el<br />

caso <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis o <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesina, <strong>la</strong> réplica oral se<br />

realizará conforme se establece <strong>en</strong> los Artículos<br />

21, 22 y 24 <strong>de</strong>l Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Exáme-<br />

nes. En el caso <strong>de</strong> artículo académico o registro<br />

<strong>de</strong> pat<strong>en</strong>te o <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> autor, <strong>la</strong> evaluación se<br />

realizará conforme a lo dispuesto <strong>en</strong> el Artículo<br />

23 <strong>de</strong> dicho reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

Esta opción podrá elegir<strong>la</strong> el alumno que durante<br />

o al término <strong>de</strong> sus estudios se incorpore al me-<br />

nos por un semestre a una actividad profesional<br />

<strong>de</strong> manera ininterrumpida. Después <strong>de</strong> concluir<br />

el periodo correspondi<strong>en</strong>te, el alumno pres<strong>en</strong>ta-<br />

rá un informe escrito (memoria <strong>de</strong> <strong>de</strong>sempeño<br />

profesional) que <strong>de</strong>muestre su dominio <strong>de</strong> capa-<br />

cida<strong>de</strong>s y compet<strong>en</strong>cias profesionales, ava<strong>la</strong>do<br />

por escrito por un responsable que esté aproba-<br />

do y registrado para estos fines <strong>en</strong> el CFATA y <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> FESC. El Comité Académico <strong>de</strong>terminará <strong>la</strong><br />

forma específica <strong>de</strong> evaluación <strong>de</strong> esta opción.<br />

Con <strong>la</strong> finalidad <strong>de</strong> cumplir con esta opción <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción, el Comité Académico <strong>de</strong>terminará los<br />

mecanismos <strong>de</strong> movilidad estudiantil con <strong>la</strong>s di-<br />

fer<strong>en</strong>tes <strong>en</strong>tida<strong>de</strong>s participantes.


MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

El alumno que elija esta opción <strong>de</strong>berá:<br />

1. Ingresar a una especialización, maestría o<br />

doctorado impartido por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, cumpli<strong>en</strong>-<br />

do los requisitos correspondi<strong>en</strong>tes;<br />

2. Acreditar <strong>la</strong>s asignaturas o activida<strong>de</strong>s acadé-<br />

micas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong>l posgrado, <strong>de</strong><br />

acuerdo con los criterios y condiciones <strong>en</strong> ge-<br />

neral que el Comité Académico haya <strong>de</strong>finido<br />

para cada programa <strong>de</strong> posgrado.<br />

POR AMPLIACIÓN Y<br />

PROFUNDIZACIÓN<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

En esta opción, el alumno <strong>de</strong>berá haber conclui-<br />

do <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> su lic<strong>en</strong>ciatura<br />

y el Comité Académico <strong>de</strong>terminará <strong>la</strong>s caracte-<br />

rísticas académicas que <strong>de</strong>berán cubrirse para<br />

estar <strong>en</strong> posibilidad <strong>de</strong> elegir una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>-<br />

tes alternativas.<br />

1. Haber concluido los créditos con un prome-<br />

dio mínimo <strong>de</strong> 8.5 (ocho cinco) y aprobar un<br />

número adicional <strong>de</strong> asignaturas <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura o <strong>de</strong> otra afín impartida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>,<br />

equival<strong>en</strong>te a cuando m<strong>en</strong>os el 10% <strong>de</strong> créditos<br />

totales <strong>de</strong> su lic<strong>en</strong>ciatura, con un promedio mí-<br />

nimo <strong>de</strong> 9.0 (nueve). Dichas asignaturas se con-<br />

si<strong>de</strong>rarán como un semestre adicional, durante<br />

el cual el alumno obt<strong>en</strong>drá conocimi<strong>en</strong>tos y ca-<br />

pacida<strong>de</strong>s complem<strong>en</strong>tarias a su formación.<br />

2. Aprobar cursos o diplomados <strong>de</strong> Educación<br />

Continua impartidos por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, con una<br />

duración mínima <strong>de</strong> 240 horas, especifica-<br />

dos como opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> su lic<strong>en</strong>-<br />

ciatura.<br />

POR PROMEDIO<br />

Para titu<strong>la</strong>rse por promedio el alumno <strong>de</strong>be te-<br />

ner un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.5 (nueve cinco)<br />

sin haber reprobado ninguna asignatura <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

cual se haya inscrito.<br />

POR OBTENCIÓN DE LA MEDALLA<br />

GABINO BARREDA<br />

Para t<strong>en</strong>er <strong>de</strong>recho a esta opción, el alumno <strong>de</strong>-<br />

berá cumplir con los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

1. Haber obt<strong>en</strong>ido <strong>la</strong> Medal<strong>la</strong> Gabino Barreda.<br />

2. Haber obt<strong>en</strong>ido un promedio mínimo <strong>de</strong> ca-<br />

lificaciones <strong>de</strong> 9.5 y no haber obt<strong>en</strong>ido califi-<br />

cación reprobatoria <strong>en</strong> ninguna asignatura.<br />

3. Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio social.<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

EXTRAORDINARIO<br />

El Comité Académico <strong>de</strong>terminará los casos <strong>en</strong><br />

los que el servicio social extraordinario pueda<br />

consi<strong>de</strong>rarse una opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, para ello<br />

el alumno <strong>de</strong>berá:<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 179


1. Entregar una tesina sobre <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s rea-<br />

lizadas, y<br />

2. Ser evaluado satisfactoriam<strong>en</strong>te, conforme<br />

a lo dispuesto <strong>en</strong> el Artículo 23 <strong>de</strong> ese Re-<br />

g<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to.<br />

MEDIANTE EXAMEN GENERAL<br />

DE CONOCIMIENTOS<br />

Para esta modalidad, el Consejo Académico<br />

conformará un Comité <strong>en</strong>cargado <strong>de</strong> e<strong>la</strong>borar<br />

el Exam<strong>en</strong> G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Conocimi<strong>en</strong>tos para <strong>la</strong><br />

carrera, que servirá para valorar los conocimi<strong>en</strong>-<br />

tos g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong>l sust<strong>en</strong>tante, así como su ca-<br />

pacidad y criterio profesional para aplicar dichos<br />

conocimi<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> el campo profesional. Para<br />

t<strong>en</strong>er <strong>de</strong>recho a esta opción el alumno <strong>de</strong>berá<br />

cubrir los sigui<strong>en</strong>tes requisitos:<br />

1. Haber cubierto 100% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong> carrera.<br />

2. Pres<strong>en</strong>tar carta <strong>de</strong> liberación <strong>de</strong> servicio<br />

social.<br />

POR ACTIVIDAD DE APOYO<br />

A LA DOCENCIA<br />

Podrán elegir esta opción los alumnos que <strong>de</strong>-<br />

muestr<strong>en</strong> haber co<strong>la</strong>borado al m<strong>en</strong>os por un<br />

semestre <strong>en</strong> <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> material didác-<br />

tico como ayudantes <strong>de</strong> profesor <strong>en</strong> alguna<br />

asignatura <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> estudios <strong>de</strong> su carrera, o<br />

se incorpor<strong>en</strong> al m<strong>en</strong>os por un semestre a un<br />

proyecto registrado <strong>en</strong> <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Estudios<br />

180 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

Superiores Cuautitlán o <strong>en</strong> el C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Física<br />

Aplicada y Tecnología Avanzada y estar bajo <strong>la</strong><br />

responsabilidad <strong>de</strong> un profesor.<br />

POR CURSOS<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> asist<strong>en</strong>cia y partici-<br />

pación activa <strong>de</strong> los aspirantes a cursos <strong>de</strong> alto<br />

nivel, con <strong>la</strong> interv<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> profesores <strong>en</strong> un<br />

área académica específica, <strong>la</strong>s temáticas <strong>de</strong> los<br />

cursos promoverán, fundam<strong>en</strong>talm<strong>en</strong>te, <strong>la</strong> apli-<br />

cación <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> los alumnos <strong>en</strong> el<br />

campo específico <strong>de</strong> su profesión o <strong>en</strong> tópicos<br />

que consi<strong>de</strong>r<strong>en</strong> áreas emerg<strong>en</strong>tes e innova-<br />

ciones <strong>de</strong>l campo profesional. El o los temas a<br />

<strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r <strong>en</strong> cada curso serán autorizados por<br />

el Comité Académico y <strong>de</strong>berán guardar una es-<br />

tricta re<strong>la</strong>ción <strong>en</strong>tre sí.<br />

POR SEMINARIOS DE TITULACIÓN<br />

Esta opción consiste <strong>en</strong> una asignatura <strong>de</strong> Se-<br />

minario <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> que <strong>de</strong>berá ser cursada<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los tiempos curricu<strong>la</strong>res <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>-<br />

ciatura. Dicha asignatura formará parte <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios, no t<strong>en</strong>drá carácter obligatorio, ni<br />

carga crediticia, <strong>de</strong>berá t<strong>en</strong>er una duración <strong>de</strong> al<br />

m<strong>en</strong>os 240 horas <strong>en</strong> el periodo <strong>de</strong> un semestre<br />

académico y será integradora <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos<br />

que le permita al alumno reforzar su formación<br />

para el campo profesional.


ES IMPORTANTE TOMAR EN CUENTA:<br />

•<br />

•<br />

El resultado <strong>de</strong> cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s opciones <strong>de</strong><br />

titu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>berá otorgarse por escrito, expre-<br />

sándose mediante <strong>la</strong> calificación <strong>de</strong>: aproba-<br />

do por unanimidad o mayoría, o susp<strong>en</strong>dido.<br />

En caso <strong>de</strong> susp<strong>en</strong>sión, no se podrá conce-<br />

<strong>de</strong>r otra evaluación antes <strong>de</strong> seis meses.<br />

La lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Tecnología está integrada<br />

a <strong>la</strong>s nuevas alternativas <strong>de</strong> graduación per-<br />

miti<strong>en</strong>do su inserción <strong>en</strong> los esquemas <strong>de</strong>l<br />

posgrado <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>. Aquellos alumnos<br />

que <strong>de</strong>se<strong>en</strong> obt<strong>en</strong>er el título <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciado<br />

<strong>en</strong> Tecnología a los 4 años <strong>de</strong> estudios pre-<br />

s<strong>en</strong>tan una tesis profesional que refleje un<br />

proyecto <strong>de</strong> investigación pat<strong>en</strong>table. Para<br />

los estudiantes que <strong>de</strong>se<strong>en</strong> continuar su for-<br />

mación académica se p<strong>la</strong>ntea <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> un<br />

posgrado <strong>en</strong> Tecnología, <strong>en</strong> el cual, <strong>de</strong>spués<br />

<strong>de</strong> cursar <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l tronco común (3<br />

años) el alumno ingresa a <strong>la</strong> maestría toman-<br />

do asignaturas <strong>de</strong>l área terminal <strong>de</strong> su interés<br />

(2 años) y continúa con sus estudios <strong>de</strong> doc-<br />

torado (durante 3 años más).<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 181


CENTRO<br />

DE<br />

INVESTIGACIONES<br />

EN ECOSISTEMAS


El C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Investigaciones <strong>en</strong> Ecosistemas imparte <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias<br />

Ambi<strong>en</strong>tales, y <strong>de</strong> acuerdo a su Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to Interno aprobado por el Consejo<br />

Universitario el 25 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 2005, cu<strong>en</strong>ta con seis opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

Para más información consultar <strong>la</strong> página: www.oikos.unam.mx<br />

CIENCIAS AMBIENTALES<br />

Un Comité Académico t<strong>en</strong>drá <strong>la</strong> función <strong>de</strong> <strong>de</strong>fi-<br />

nir <strong>la</strong> Normatividad Académica específica <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

opciones <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Ve<strong>la</strong>r por <strong>la</strong> calidad académica <strong>de</strong> los difer<strong>en</strong>-<br />

tes procesos <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

Aprobar tutores y asesores, y <strong>de</strong>signar sino-<br />

dales <strong>de</strong> acuerdo a los requisitos <strong>de</strong> cada mo-<br />

dalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

Aprobar aquello que el reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>-<br />

ción requiera <strong>de</strong> acuerdo a cada modalidad.<br />

Definir los mecanismos para darle segui-<br />

mi<strong>en</strong>to a los estudiantes inscritos <strong>en</strong> alguna<br />

modalidad <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

Analizar y resolver excepciones.<br />

> REQUISITOS<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Haber cumplido con el servicio social.<br />

Haber obt<strong>en</strong>ido el 100% <strong>de</strong> los créditos y ha-<br />

ber aprobados todas <strong>la</strong>s asignaturas <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>n<br />

<strong>de</strong> estudios.<br />

Pres<strong>en</strong>tar una constancia que acredite su do-<br />

minio <strong>de</strong>l idioma inglés (leído, hab<strong>la</strong>do y es-<br />

crito), expedida por los c<strong>en</strong>tros <strong>de</strong> <strong>en</strong>señanza<br />

<strong>de</strong> l<strong>en</strong>guas extranjeras <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong> o por<br />

cualquier otro c<strong>en</strong>tro acreditado por el comi-<br />

té académico <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

184 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

DE LA APROBACIÓN DEL EXAMEN PROFESIONAL<br />

El exam<strong>en</strong> profesional será sust<strong>en</strong>tado por el<br />

egresado cuando <strong>la</strong> opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción esco-<br />

gida por el mismo esté concluida y revisada<br />

por el jurado correspondi<strong>en</strong>te, y consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

pres<strong>en</strong>tación y <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa oral <strong>de</strong>l trabajo realiza-<br />

do fr<strong>en</strong>te a un jurado calificador.<br />

Todas <strong>la</strong>s opciones son académicam<strong>en</strong>te<br />

equival<strong>en</strong>tes y el egresado podrá escoger <strong>la</strong> que<br />

más conv<strong>en</strong>ga a sus intereses.<br />

MEDIANTE TESIS O TESINA Y<br />

EXAMEN PROFESIONAL<br />

Caracterización<br />

Compr<strong>en</strong><strong>de</strong>rá una tesis o tesina individual, y su<br />

réplica oral, que <strong>de</strong>berá evaluarse <strong>de</strong> manera<br />

individual.<br />

Una tesis es una propuesta o disertación ori-<br />

ginal, escrita con c<strong>la</strong>ridad y rigurosam<strong>en</strong>te argu-<br />

m<strong>en</strong>tada, producto <strong>de</strong> una investigación.<br />

En el<strong>la</strong> se pres<strong>en</strong>tan los resultados obte-<br />

nidos con rigor metodológico sobre un tema<br />

<strong>en</strong> el área ecológica, social o tecnológica; o<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong> interacción <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>-<br />

tes disciplinas asociadas a <strong>la</strong>s ci<strong>en</strong>cias am-<br />

bi<strong>en</strong>tales.


El tutor <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma <strong>de</strong>be proponer el tema,<br />

<strong>de</strong> común acuerdo con el pasante y dirigir su<br />

<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> forma tal que haga factible su<br />

conclusión <strong>en</strong> un tiempo máximo <strong>de</strong> 12 meses,<br />

incluida <strong>la</strong> <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa oral <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesis. Éste <strong>de</strong>be<br />

reflejar su conocimi<strong>en</strong>to sobre el tema, su ca-<br />

pacidad <strong>de</strong> comunicar los argum<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> pro-<br />

puesta y sus habilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> análisis y síntesis.<br />

Objetivos<br />

La tesis es uno <strong>de</strong> los medios por el cual el as-<br />

pirante culmina su proceso <strong>de</strong> formación. Sus<br />

objetivos fundam<strong>en</strong>tales son:<br />

a) Emplear los conocimi<strong>en</strong>tos y experi<strong>en</strong>cia ad-<br />

quiridos durante <strong>la</strong> carrera.<br />

b) Desarrol<strong>la</strong>r un proyecto <strong>de</strong> trabajo que le per-<br />

mita implem<strong>en</strong>tar metodológica y concep-<br />

tualm<strong>en</strong>te su propuesta.<br />

c) A<strong>de</strong>ntrarse <strong>en</strong> una <strong>de</strong>terminada línea <strong>de</strong> in-<br />

vestigación.<br />

Evaluación<br />

La tesis <strong>de</strong>be estar ubicada <strong>en</strong> el ámbito <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales y disciplinas afines, lo<br />

cual incluye tanto su diversidad <strong>de</strong> objetos <strong>de</strong><br />

estudio, propósitos, y métodos. Dep<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do<br />

<strong>de</strong> cuál sea el aspecto tratado conforme a lo<br />

anterior, se recomi<strong>en</strong>da que el escrito <strong>de</strong> tesis<br />

cont<strong>en</strong>ga los sigui<strong>en</strong>tes rubros:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Título<br />

Resum<strong>en</strong><br />

Introducción (marco histórico, conceptual o<br />

contextual)<br />

Objetivo<br />

Justificación<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Supuestos o hipótesis (<strong>en</strong> su caso)<br />

Métodos<br />

Resultados y discusión<br />

Conclusiones<br />

Literatura citada<br />

Anexos (<strong>en</strong> su caso)<br />

Sobre el tutor <strong>de</strong>l aspirante<br />

El tutor <strong>de</strong>be ser un profesionista titu<strong>la</strong>do, con<br />

experi<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el tema <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción,<br />

con el fin <strong>de</strong> propiciar una a<strong>de</strong>cuada formación<br />

<strong>de</strong>l aspirante. Debe a<strong>de</strong>más estar activo <strong>en</strong> el<br />

tema <strong>de</strong> su especialidad.<br />

El tutor ti<strong>en</strong>e <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes responsabilida<strong>de</strong>s:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Proponer, <strong>en</strong> común acuerdo con el aspiran-<br />

te, el tema <strong>de</strong> tesis.<br />

Proporcionar <strong>la</strong>s facilida<strong>de</strong>s indisp<strong>en</strong>sables<br />

para llevar a cabo el proyecto.<br />

Vigi<strong>la</strong>r el <strong>de</strong>sempeño académico <strong>de</strong>l aspiran-<br />

te durante el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l proyecto.<br />

Revisar <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong>l manuscrito <strong>de</strong> tesis y<br />

sugerir correcciones al mismo antes <strong>de</strong> que<br />

sea <strong>en</strong>tregado al resto <strong>de</strong> los sinodales.<br />

Se permit<strong>en</strong> <strong>la</strong>s codirecciones <strong>de</strong> tesis <strong>en</strong><br />

casos especiales que t<strong>en</strong>drán que estar ple-<br />

nam<strong>en</strong>te justificadas por los tutores que <strong>la</strong>s<br />

propongan <strong>de</strong> acuerdo con el tipo <strong>de</strong> investiga-<br />

ción, análisis, y/o especialización. Estas <strong>de</strong>b<strong>en</strong><br />

ser aprobadas por el Comité Académico <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 185


POR ACTIVIDAD DE INVESTIGACIÓN<br />

Caracterización<br />

Esta opción promueve <strong>la</strong> titu<strong>la</strong>ción a través <strong>de</strong><br />

una actividad académica <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> investiga-<br />

ción. Podrán ser consi<strong>de</strong>radas como activida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> Apoyo a <strong>la</strong> Investigación aquél<strong>la</strong>s dirigidas<br />

hacia <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> productos originales<br />

<strong>de</strong>rivados <strong>de</strong> <strong>la</strong> Actividad Ci<strong>en</strong>tífica y don<strong>de</strong> el<br />

alumno haya participado. Estos pue<strong>de</strong>n ser artí-<br />

culos, reportes, software, mapas, <strong>en</strong>tre otros.<br />

Para elegir esta opción, el alumno <strong>de</strong>berá perma-<br />

necer al m<strong>en</strong>os un semestre <strong>en</strong> un proyecto <strong>de</strong><br />

investigación registrado para tales fines <strong>en</strong> <strong>la</strong> Co-<br />

ordinación <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>-<br />

tales y aprobado por el Comité Académico. El<br />

alumno <strong>de</strong>berá titu<strong>la</strong>rse durante los sigui<strong>en</strong>tes 6<br />

meses <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber concluido <strong>la</strong> actividad.<br />

El alumno <strong>de</strong>berá <strong>en</strong>tregar un reporte escrito <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s realizadas así como un trabajo es-<br />

crito que podrá ser aceptado para su publicación<br />

<strong>en</strong> una revista arbitrada <strong>de</strong> acuerdo con <strong>la</strong>s carac-<br />

terísticas que el Comité Académico <strong>de</strong>termine.<br />

Objetivos<br />

La actividad <strong>de</strong> apoyo a <strong>la</strong> investigación t<strong>en</strong>drá<br />

por objetivo que el egresado adquiera experi<strong>en</strong>-<br />

cia <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un proyecto <strong>de</strong> investiga-<br />

ción. Para esto, se incorporará por un semestre<br />

<strong>de</strong>dicándole al m<strong>en</strong>os 20 horas a <strong>la</strong> semana a<br />

un proyecto <strong>de</strong> investigación, que podrá ser<br />

continuación <strong>de</strong> una estancia <strong>de</strong> investigación<br />

realizada durante el Programa <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales.<br />

186 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

> REQUISITOS PARTICULARES<br />

Podrán optar por esta modalidad aquellos aspi-<br />

rantes que:<br />

•<br />

•<br />

Hayan cubierto los requisitos g<strong>en</strong>erales.<br />

Han y/o van a participar <strong>en</strong> una actividad <strong>de</strong><br />

investigación institucional.<br />

Podrán pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional:<br />

•<br />

Aquellos egresados que pres<strong>en</strong>t<strong>en</strong> un Infor-<br />

me <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad realizada, que podrá ser<br />

acompañado por los productos <strong>de</strong> investiga-<br />

ción g<strong>en</strong>erados. El Informe <strong>de</strong>berá reportar<br />

resultados o innovaciones ci<strong>en</strong>tíficas y/o téc-<br />

nicas al proyecto <strong>de</strong> investigación.<br />

Evaluación<br />

El Informe, ava<strong>la</strong>do por el tutor, <strong>de</strong>berá constar<br />

<strong>de</strong> una introducción que ponga <strong>en</strong> contexto <strong>la</strong><br />

actividad realizada <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l proyecto. A<strong>de</strong>más,<br />

<strong>de</strong>berá cont<strong>en</strong>er una <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida-<br />

<strong>de</strong>s realizadas y los resultados obt<strong>en</strong>idos. En el<br />

caso <strong>de</strong> un proyecto colectivo, cada alumno será<br />

examinado <strong>de</strong> manera individual sobre su contri-<br />

bución específica y <strong>de</strong> ser posible, por el mismo<br />

jurado. El aspirante <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>mostrar compr<strong>en</strong>-<br />

sión <strong>de</strong>l trabajo realizado, conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales y su capacidad <strong>de</strong> comuni-<br />

car, argum<strong>en</strong>tar e integrar.<br />

Se aceptarán como informes <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />

investigación los sigui<strong>en</strong>tes formatos:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Artículo ci<strong>en</strong>tífico<br />

P<strong>la</strong>n <strong>de</strong> manejo<br />

Dec<strong>la</strong>ratoria <strong>de</strong> impacto ambi<strong>en</strong>tal<br />

•<br />

P<strong>la</strong>n <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nami<strong>en</strong>to territorial


•<br />

•<br />

•<br />

Software<br />

Mapas<br />

Docum<strong>en</strong>tal<br />

Todos estos formatos <strong>de</strong>b<strong>en</strong> <strong>de</strong> ser acompaña-<br />

dos por una sección <strong>de</strong> introducción y conclu-<br />

siones. El formato <strong>de</strong> Docum<strong>en</strong>tal requiere que<br />

se pres<strong>en</strong>te <strong>de</strong> forma escrita el proyecto <strong>de</strong> in-<br />

vestigación <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>do, el guión <strong>de</strong>l docum<strong>en</strong>-<br />

tal y el docum<strong>en</strong>tal mismo. El uso <strong>de</strong> formatos<br />

no consi<strong>de</strong>rados <strong>en</strong> este docum<strong>en</strong>to será eva-<br />

luado por el Comité Académico <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatu-<br />

ra <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales.<br />

Sobre el tutor<br />

El tutor <strong>de</strong>be ser un profesionista titu<strong>la</strong>do, con<br />

experi<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el tema <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción,<br />

con el fin <strong>de</strong> propiciar una a<strong>de</strong>cuada formación<br />

<strong>de</strong>l aspirante. Debe a<strong>de</strong>más estar activo <strong>en</strong> el<br />

tema <strong>de</strong> su especialidad.<br />

El tutor ti<strong>en</strong>e <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes responsabilida<strong>de</strong>s:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Proponer, <strong>en</strong> común acuerdo con el aspiran-<br />

te, el tema <strong>de</strong> investigación.<br />

Proporcionar <strong>la</strong>s facilida<strong>de</strong>s indisp<strong>en</strong>sables<br />

para llevar a cabo el proyecto.<br />

Vigi<strong>la</strong>r el <strong>de</strong>sempeño académico <strong>de</strong>l aspiran-<br />

te durante el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l proyecto.<br />

Revisar <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong>l informe final y sugerir<br />

correcciones al mismo antes <strong>de</strong> que sea <strong>en</strong>-<br />

tregado al resto <strong>de</strong> los sinodales.<br />

Nota ac<strong>la</strong>ratoria: Se permit<strong>en</strong> <strong>la</strong>s codirecciones<br />

<strong>de</strong> tesis <strong>en</strong> casos especiales que t<strong>en</strong>drán que<br />

estar pl<strong>en</strong>am<strong>en</strong>te justificadas por los tutores<br />

que <strong>la</strong>s propongan <strong>de</strong> acuerdo con el tipo <strong>de</strong><br />

investigación, análisis, y/o especialización.<br />

POR TRABAJO PROFESIONAL<br />

Caracterización<br />

Esta opción podrá ser elegida por el estudian-<br />

te que durante o al término <strong>de</strong> sus estudios se<br />

incorpore al m<strong>en</strong>os por dos semestres a una<br />

actividad profesional. Después <strong>de</strong> concluir el<br />

período correspondi<strong>en</strong>te, el alumno pres<strong>en</strong>tará<br />

un informe escrito que <strong>de</strong>muestre su dominio<br />

<strong>de</strong> capacida<strong>de</strong>s y compet<strong>en</strong>cias profesionales,<br />

ava<strong>la</strong>do por escrito por un responsable que esté<br />

aprobado y registrado <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales y por el Co-<br />

mité Académico.<br />

Esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción se concibe como una<br />

forma <strong>de</strong> reconocer el trabajo profesional que<br />

ha realizado el aspirante. Éste podrá haber reali-<br />

zado trabajo profesional, sujeto <strong>de</strong> ser evaluado<br />

para esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción, <strong>en</strong> cualquiera <strong>de</strong><br />

los sigui<strong>en</strong>tes tipos <strong>de</strong> instituciones, <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>n-<br />

cias o empresas:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Gubernam<strong>en</strong>tales (Comisiones, Secretarías<br />

<strong>de</strong> Estado, Paraestatales).<br />

Organizaciones no gubernam<strong>en</strong>tales.<br />

Asociaciones civiles.<br />

Compañías privadas, empresas.<br />

Consultorías.<br />

Universida<strong>de</strong>s (activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> doc<strong>en</strong>cia, in-<br />

vestigación o difusión).<br />

Escue<strong>la</strong>s secundarias o preparatorias (activi-<br />

da<strong>de</strong>s <strong>de</strong> doc<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el nivel medio y medio-<br />

superior).<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 187


Las opciones no incluidas <strong>en</strong> <strong>la</strong> lista anterior <strong>de</strong>-<br />

berán ser evaluadas por el Comité Académico<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales. El<br />

informe escrito que <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar el egre-<br />

sado sobre <strong>la</strong> actividad profesional, <strong>de</strong>berá co-<br />

rrespon<strong>de</strong>r a 20 horas a <strong>la</strong> semana por un <strong>la</strong>pso<br />

mínimo <strong>de</strong> 12 meses o su equival<strong>en</strong>te<br />

El aspirante e<strong>la</strong>borará el Informe <strong>de</strong> acuerdo<br />

con los lineami<strong>en</strong>tos establecidos <strong>en</strong> este re-<br />

g<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to y lo <strong>en</strong>tregará <strong>en</strong> <strong>la</strong>s fechas estableci-<br />

das, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo máximo <strong>de</strong> seis meses a partir<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> aprobación.<br />

Objetivos<br />

El objetivo fundam<strong>en</strong>tal <strong>de</strong> esta forma <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>-<br />

ción, es evaluar <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>la</strong>boral y el ejer-<br />

cicio profesional <strong>de</strong>l aspirante y validar<strong>la</strong>s como<br />

elem<strong>en</strong>tos sufici<strong>en</strong>tes para otorgarle el título<br />

profesional. Las activida<strong>de</strong>s que podrán consi-<br />

<strong>de</strong>rarse como elem<strong>en</strong>tos a evaluar <strong>de</strong>berán re-<br />

flejar experi<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el ejercicio <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Ci<strong>en</strong>cias<br />

Ambi<strong>en</strong>tales.<br />

> REQUISITOS PARTICULARES<br />

Podrán optar por esta modalidad aquellos aspi-<br />

rantes que:<br />

•<br />

•<br />

Hayan cubierto los requisitos g<strong>en</strong>erales.<br />

En todos los casos, se <strong>de</strong>be asegurar que una<br />

autoridad compet<strong>en</strong>te avale el trabajo realiza-<br />

do por el interesado.<br />

Podrán pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional:<br />

»<br />

Los aspirantes que pres<strong>en</strong>t<strong>en</strong> un informe es-<br />

crito <strong>de</strong> su actividad profesional el cual <strong>de</strong>berá<br />

188 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

»<br />

ser ava<strong>la</strong>do por alguna autoridad compet<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> institución, <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia o empresa <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> que esté, o haya estado trabajando.<br />

La forma y tiempo <strong>de</strong> <strong>la</strong> réplica oral serán <strong>de</strong>-<br />

finidos por cada jurado, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo no mayor<br />

<strong>de</strong> 15 días a partir <strong>de</strong> haberse pres<strong>en</strong>tado el<br />

informe final.<br />

Evaluación<br />

El aspirante <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar un Informe escrito<br />

<strong>de</strong> su actividad profesional. En este Informe se<br />

pres<strong>en</strong>tará una <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad reali-<br />

zada y <strong>de</strong>berá incluir <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes secciones:<br />

•<br />

•<br />

Título<br />

Perfil <strong>de</strong> <strong>la</strong> institución, <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia o empre-<br />

sa don<strong>de</strong> se está llevando a cabo <strong>la</strong> actividad<br />

profesional a evaluar (antece<strong>de</strong>ntes, razón <strong>de</strong><br />

ser, objetivos, funciones, estructura g<strong>en</strong>eral).<br />

Cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong>l informe. El informe pue<strong>de</strong> ser <strong>de</strong><br />

estructura variable y <strong>de</strong>be incluir <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes<br />

secciones:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Introducción.<br />

Descripción <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad realizada.<br />

Evaluación crítica.<br />

Es recom<strong>en</strong>dable que <strong>en</strong> esta última sección<br />

el aspirante realice un análisis crítico <strong>de</strong> <strong>la</strong> acti-<br />

vidad realizada, haci<strong>en</strong>do propuestas para su<br />

mejorami<strong>en</strong>to, así como una reflexión sobre <strong>la</strong><br />

experi<strong>en</strong>cia adquirida durante <strong>la</strong> <strong>la</strong>bor profesio-<br />

nal reportada.


MEDIANTE ESTUDIOS DE<br />

POSGRADO<br />

Caracterización<br />

Esta opción podrá ser elegida por estudiantes<br />

que durante su último año <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura llev<strong>en</strong><br />

a cabo el proceso <strong>de</strong> inscripción a un posgrado<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, sean aceptados <strong>en</strong> el mismo, y<br />

hayan concluido <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales. Los<br />

estudiantes que opt<strong>en</strong> por esta forma <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>-<br />

ción <strong>de</strong>b<strong>en</strong> t<strong>en</strong>er interés <strong>en</strong> su formación como<br />

maestros o doctores <strong>en</strong> alguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s áreas aso-<br />

ciadas a <strong>la</strong>s ci<strong>en</strong>cias ambi<strong>en</strong>tales.<br />

Objetivos<br />

Esta modalidad pret<strong>en</strong><strong>de</strong> promover <strong>en</strong>tre los<br />

egresados <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Am-<br />

bi<strong>en</strong>tales <strong>la</strong> continuación <strong>de</strong> sus estudios <strong>en</strong> un<br />

programa <strong>de</strong> posgrado.<br />

> REQUISITOS PARTICULARES<br />

Podrán optar por esta modalidad aquellos aspi-<br />

rantes que:<br />

•<br />

•<br />

Hayan cubierto los requisitos g<strong>en</strong>erales.<br />

Hayan sido aceptados <strong>en</strong> algún posgrado im-<br />

partido por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>.<br />

Evaluación<br />

Para po<strong>de</strong>r obt<strong>en</strong>er el título <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciado <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>-<br />

cias Ambi<strong>en</strong>tales, el alumno <strong>de</strong>berá haber aproba-<br />

do los créditos correspondi<strong>en</strong>tes a un semestre.<br />

Al finalizar éste, el alumno pres<strong>en</strong>tará copia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

actas semestrales que acredit<strong>en</strong> <strong>la</strong> aprobación <strong>de</strong><br />

cursos y créditos <strong>de</strong> investigación. El cumplimi<strong>en</strong>-<br />

to satisfactorio <strong>de</strong> los requisitos establecidos <strong>en</strong><br />

cada uno <strong>de</strong> los programa <strong>de</strong> posgrado le permiti-<br />

rá <strong>la</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l título <strong>de</strong> lic<strong>en</strong>ciatura.<br />

Sobre el jurado<br />

En esta opción no existe exam<strong>en</strong> profesional.<br />

POR AMPLIACIÓN DE<br />

CONOCIMIENTOS<br />

Caracterización<br />

En esta opción, el alumno <strong>de</strong>berá haber conclui-<br />

do <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

<strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales. El Comité Académico<br />

<strong>de</strong>terminará <strong>la</strong>s características académicas que<br />

el estudiante <strong>de</strong>berá cubrir para elegir una <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes alternativas:<br />

•<br />

•<br />

Haber concluido los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura<br />

con un promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5 y aprobar<br />

un número adicional <strong>de</strong> asignaturas <strong>de</strong> otra li-<br />

c<strong>en</strong>ciatura afín impartida por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>, equiva-<br />

l<strong>en</strong>te a un mínimo <strong>de</strong>l 10% <strong>de</strong> créditos totales<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales (36<br />

créditos), con un promedio mínimo <strong>de</strong> 9.0.<br />

Dichas asignaturas se consi<strong>de</strong>rarán como uno<br />

o dos semestres adicionales, durante los cua-<br />

les el alumno obt<strong>en</strong>drá conocimi<strong>en</strong>tos y capa-<br />

cida<strong>de</strong>s complem<strong>en</strong>tarias a su formación.<br />

Aprobar cursos <strong>de</strong> posgrado o diplomados <strong>de</strong><br />

Educación Continua impartidos por <strong>la</strong> <strong>UNAM</strong>,<br />

con una duración mínima <strong>de</strong> 240 horas. Los<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 189


cursos y diplomados <strong>de</strong>berán estar registra-<br />

dos <strong>en</strong> <strong>la</strong> Coordinación <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong><br />

Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales y aprobadas por el Co-<br />

mité Académico.<br />

Objetivos<br />

Esta modalidad pret<strong>en</strong><strong>de</strong> promover <strong>en</strong>tre los<br />

egresados <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Am-<br />

bi<strong>en</strong>tales <strong>la</strong> continuación <strong>de</strong> sus estudios <strong>en</strong><br />

áreas <strong>de</strong> su interés particu<strong>la</strong>r que les permitan<br />

especializarse.<br />

> REQUISITOS PARTICULARES<br />

Podrán optar por esta modalidad aquellos aspi-<br />

rantes que:<br />

•<br />

Hayan cubierto los requisitos g<strong>en</strong>erales.<br />

• T<strong>en</strong>gan promedio mínimo <strong>de</strong> 8.5.<br />

Evaluación<br />

Para po<strong>de</strong>r obt<strong>en</strong>er el título <strong>de</strong> Lic<strong>en</strong>ciado <strong>en</strong><br />

Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales, el alumno <strong>de</strong>berá haber<br />

aprobado los créditos correspondi<strong>en</strong>tes (míni-<br />

mo <strong>de</strong> 10% <strong>de</strong> los créditos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong><br />

Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales) con un promedio míni-<br />

mo <strong>de</strong> 9.0. El cumplimi<strong>en</strong>to satisfactorio <strong>de</strong> los<br />

requisitos le permitirá <strong>la</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l título.<br />

Sobre el jurado<br />

En esta opción no existe exam<strong>en</strong> profesional.<br />

190 cUADernos básicos De ADMinisTrAciÓn escoLAr 004<br />

POR SERVICIO SOCIAL<br />

Caracterización<br />

El alumno que opte por esta opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción<br />

<strong>de</strong>berá haber concluido <strong>la</strong> totalidad <strong>de</strong> los crédi-<br />

tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales,<br />

y haber cumplido <strong>de</strong> forma satisfactoria con los<br />

requisitos para <strong>la</strong> liberación <strong>de</strong>l servicio social,<br />

<strong>de</strong> acuerdo con el Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> servicio so-<br />

cial <strong>de</strong> <strong>la</strong> lic<strong>en</strong>ciatura <strong>en</strong> Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales.<br />

El Comité Académico <strong>de</strong>terminará los casos <strong>en</strong><br />

los que el servicio social pueda consi<strong>de</strong>rarse<br />

como opción <strong>de</strong> titu<strong>la</strong>ción.<br />

> REQUISITOS PARTICULARES<br />

Podrán optar por esta modalidad aquellos aspi-<br />

rantes que:<br />

•<br />

Hayan cubierto los requisitos g<strong>en</strong>erales.<br />

• El alumno <strong>de</strong>berá t<strong>en</strong>er un promedio míni-<br />

mo <strong>de</strong> 8.0.<br />

Evaluación<br />

El alumno <strong>de</strong>berá:<br />

•<br />

Entregar un informe sobre <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s<br />

realizadas, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> pres<strong>en</strong>tar una tesina,<br />

<strong>la</strong> cual t<strong>en</strong>drá <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes características:<br />

el tema <strong>de</strong> <strong>la</strong> tesina <strong>de</strong>berá estar ubicada <strong>en</strong><br />

el ámbito <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Ci<strong>en</strong>cias Ambi<strong>en</strong>tales y dis-<br />

ciplinas afines, lo cual pue<strong>de</strong> incluir tanto su<br />

diversidad <strong>de</strong> objetos <strong>de</strong> estudio, propósitos<br />

y métodos, como aspectos interdisciplinarios<br />

y tecnológicos. Dep<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> cuál sea el<br />

aspecto tratado conforme a lo anterior, se re-


»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

»<br />

comi<strong>en</strong>da que <strong>la</strong> tesina cont<strong>en</strong>ga los sigui<strong>en</strong>-<br />

tes rubros:<br />

Título<br />

Resum<strong>en</strong><br />

Introducción (marco histórico, conceptual o<br />

contextual)<br />

Objetivo<br />

Justificación<br />

Supuestos o hipótesis (<strong>en</strong> su caso)<br />

Métodos<br />

Resultados y discusión<br />

Conclusiones<br />

Literatura citada<br />

Anexos (<strong>en</strong> su caso)<br />

Sobre el tutor <strong>de</strong>l aspirante<br />

El tutor <strong>de</strong>be ser un profesionista titu<strong>la</strong>do, con<br />

experi<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el tema <strong>de</strong>l trabajo, con el fin <strong>de</strong><br />

propiciar una a<strong>de</strong>cuada formación <strong>de</strong>l aspiran-<br />

te. Debe a<strong>de</strong>más estar activo <strong>en</strong> el tema <strong>de</strong> su<br />

especialidad.<br />

•<br />

»<br />

»<br />

Podrán pres<strong>en</strong>tar el exam<strong>en</strong> profesional:<br />

El alumno que haya cubierto satisfactoria-<br />

m<strong>en</strong>te los requisitos anteriores.<br />

La forma y tiempo <strong>de</strong> <strong>la</strong> réplica oral serán <strong>de</strong>-<br />

finidos por cada jurado, <strong>en</strong> un p<strong>la</strong>zo no mayor<br />

<strong>de</strong> 15 días a partir <strong>de</strong> haberse pres<strong>en</strong>tado el<br />

informe.<br />

opciones De TiTULAciÓn <strong>en</strong> LA UnAM 191


<strong>Opciones</strong> <strong>de</strong> <strong>Titu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> unam<br />

se terminó <strong>de</strong> imprimir<br />

<strong>en</strong> febrero <strong>de</strong> 2011.<br />

El cuidado <strong>de</strong> <strong>la</strong> edición estuvo a cargo<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Administración<br />

Esco<strong>la</strong>r (DGAE).<br />

Impresión 600 ejemp<strong>la</strong>res.


004<br />

CUADERNOS<br />

BáSICOS DE<br />

ADMINISTRACIÓN<br />

ESCOLAR

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!