n-ro 447, 2001 jul-dec en PDF-dosiero

Oficiala organo de Oomoto kaj Ôinrui Aizen-kai (UHA)
n-ro 447
2001
jul-dec
ISSN 0388-0672

el la redaktejo
Mi devas denove pardonpeti vin pro la prokrasto de ankaü çi
tiu numero.
Vi vidas nian novan spiritan gvidanton dekstre.
En çi numero vi trovas, ke Oomoto havas klaran rigardon ne
nur pri morto, sed ankaü pri naski©o. (vd. p.2)
Krome... eble indas informi kelkajn okazinta∆ojn en Oomoto.
Septembre eksi©is estraranoj de Oomoto kaj UHA, kaj novaj
estraranoj esits nomumitaj. Kunihiko ÍIMAMOTO estas la nova
prezidanto de Oomoto kaj UHA ekde la 8a de septembro 2001.
Sekvis ankaü kelkaj transposteni©oj. Masato DEGUÇI eksi©is de la
direktoro de internacia fako de Oomoto kaj samtempe de
çefdirektoro de EPA, kaj nomumi©is la estro de Dajdoü∆oü, la
kursejo pri Oomoto. Micuo JAMAZAKI heredis liajn postenojn.
Decembre çieleniris Munehiro OKUDA la eksprezidanto de Oomoto.
— Acußi NIÍINAGA ∑
Al anoj de religiaj kaj spiritaj komunumoj
Ni rezignis organizi de ni la planitan kunsidon de
reprezentantoj el religiaj kaj spiritaj komunumoj en la 10a
de oktobro 2003. Nun ni konsideras anstataüan eventon.
Enhavo
el el el el el la la la la la redaktejo redaktejo redaktejo redaktejo redaktejo
Anonco Anonco Anonco Anonco Anonco — Al anoj de religiaj kaj spiritaj komunumoj
Kurenai Kurenai Kurenai Kurenai Kurenai DEGUÇI DEGUÇI DEGUÇI DEGUÇI DEGUÇI la la la la la Kvina Kvina Kvina Kvina Kvina Spirita Spirita Spirita Spirita Spirita Gvidanto Gvidanto Gvidanto Gvidanto Gvidanto de de de de de Oomoto Oomoto Oomoto Oomoto Oomoto ....................................
....................................
.................................... ....................................
.................................... 1
Bioetiko Bioetiko Bioetiko Bioetiko Bioetiko — Çu ni povas akcepti la studon de l’homa ET-çelo? (1)
(Icuki DEGUÇI, tr. Íigeki MAEDA) ............................................................ 2
Instruo Instruo Instruo Instruo Instruo — Demandoj kaj Respondoj pri instruoj de Oomoto (Hiroßi SAITOO) ..... 9
UK-karavano
UK-karavano
UK-karavano UK-karavano
UK-karavano ......................................................................................................
......................................................................................................
...................................................................................................... ......................................................................................................
...................................................................................................... 14
Fakkunsidoj de Oomoto .............................................................................. 16
Japana Vespero en Erzurum ........................................................................ 18
Intervjuo Intervjuo Intervjuo Intervjuo Intervjuo — Lerni sufiçe pri sia religio nepre necesas por kompreni aliajn
(Leif NORDENSTORM intervjuita de Takaßi AGO) .................................... 15
Kunlaboranto
Kunlaboranto
Kunlaboranto Kunlaboranto
Kunlaboranto — “Diaj Vojsignoj” bona vojmontro por mi (SZABADI Tibor) .... 18
Kreado Kreado Kreado Kreado Kreado de de de de de Viv©ojo Viv©ojo Viv©ojo Viv©ojo Viv©ojo (21) (21) (21) (21) (21) (Hidemaru DEGUÇI, tr. Eizo ITOO)
La vojo de Vero kaj Kredo .......................................................................... 28
Fabelo “Haçibei kaj Rokusuke” .................................................................. 32
La kovrilo: La kaverno de monto Takakuma, de Micugi DEGUÇI
En la frua printempo antaü kelkaj jaroj, mi okaze ekhavis deziron, kaj
supreniris la monton Takakuma. Estis tre bele ke la kaverno brilis blue en
velk-folia koloro de pino kaj hela kolor-tono de ru©-tera montohaüto. Çar de
tempo al tempo venis adorvizitantoj, mi trovis tion stranga, mi tamen
komprenis poste ke la tago estis la 9-a de februaro laü luna kalendaro. (La
tago estas memortago de unusemajna asketismo çe la kaverno de Onisaburo
DEGUÇI, la kunfondinto de Oomoto. )
Oficiala organo
de Oomoto kaj Ôinrui Aizen-kai
(Universala Homama Asocio —
UHA) Internacia Fako de Oomoto,
Ten’on-kjoo, Kameoka-ßi,
Kioto-hu, 621-8686 Japanio
Abonprezo çe Oomoto: aere: 1200 enoj jare
surface: 1000 enoj jare
Poßt©irkonto: 01030-6-25637 “Oomoto Honbu”
Telefono: + 81 (771) 22-5561
Telefakso: + 81 (771) 25-0061
Interreto: esperanto@oomoto.or.jp
http://www.oomoto.or.jp/Esperanto/index-es.html
Aperas du fojojn jare Fondita en 1925
Numero 447, 2001 julio–decembro
Administranto: Micuo JAMAZAKI
Redaktoro: Acußi NIÍINAGA
Kunredaktoraro: Tacuo HUÌIMOTO
Íigeki MAEDA Hiroßi SAITOO
Hirotomi HAZAMA Haruki TAKANO
Masamiçi TANAKA Hiromi JANO
Jasunori KAÜAMURA Mikiko SOTA
Kacuja KIMURA Benedicto SILVA
Perantoj:
UEA
Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam
Nederlando rete: uea@inter.nl.net
Esperanto-Ligo por Norda Ameriko (ELNA)
PO Box 1129, El Cerrito, CA 94530, Usono
tel: +1 (510) 653-0998; fakso: +1 (510) 653-1468
rete: elna@esperanto-usa.org
Sveda Esperanto-Federacio:
c/o s-ino Lisbet ANDREASSON
Södra Rörum pl 455, SE-242 94 Hörby, Svedio
tel: (0415) 50152
Brazila Esperanto-Ligo (BEL)
Caixa Postal 03625, BR-70084-970 Brasília DF,
Brazilo.
tel: (061) 226-1298; fakso: (061) 226-4446
rete: bel@esperanto.org.br
Çe˙io: s-ro Vladislav HASALA
A. Dvo®áka 1, CZ-696 62 Stráznice, Çe˙io.
tel: +420 (631) 332-278 ; fakso: +420 (631) 332-507
rete: vlada_hasala@iol.cz
Hungario: s-ro SZABADI Tibor
Pf.: 66, H-8801 Nagykanizsa, Hungario
tel: +36 (93) 314 377 ; fakso: +36 (93) 314 377
rete: esptibor@egon.gyaloglo.hu
Irano: Irana Esperanto-Centro
P.O. Kesto 17765-184, Tehran - 17, Irano
tel kaj fakso: +98 (0211) 7437138
rete: esperanto.ir@esperanto.org
Danio: La Revuservo de DEA
c/o Frederik Eriksen, Finsensgade 10
DK-4800 Nykoebing F., Danio
tel: +45 40 53 25 06
rete: frederikeriksen@post.cybercity.dk
>> Dezirantoj pretaj esti perantoj, bv sin anonci
al ni (adreso çe la kolofono supre).

Kurenai
DEGUÇI
la Kvina
Spirita
Gvidanto
de Oomoto
La Kvina Gvidanto Kurenai DEGUÇI
naski©is la 15an de decembro en la jaro 1956
en Kameoka kiel la dua filino de gesinjoroj
Jasumi kaj Asako HIROSE.
Íia patrino sinjorino Asako HIROSE estas
la dua filino de la Tria Gvidanto Naohi
DEGUÇI kaj la Kungvidanto Hidemaru
DEGUÇI, kaj do fratino de la Kvara Gvidanto
Kijoko DEGUÇI.
Post la studo pri farmakologio çe
universitato Hokuriku, kiel farmaciisto ßi
laboris çe çinmedicina kuracejo k.a.
Íi kompetentas pri artoj de teceremonio,
noo kaj japana floraran©o, amatoras pri
kuirado, legado, kudrado kaj çevalrajdo.
La 22an de aprilo en la jaro 2001, la Kvara
Gvidanto Kijoko DEGUÇI adoptis ßin kaj
nomumis ßin la Heredanto de la Gvidanteco.
Kaj post nur 1 semajno, la 29an de aprilo
2001, pro la çieleniro de la Kvara Gvidanto
Kijoko DEGUÇI, ßi sukcedis la Kvina Spirita
Gvidanto de Oomoto.
Kvankam nepre ßoka estis la neatendita
çieleniro de la Kvara Gvidanto, ßi kondukis
nin kun firma volo kaj majesta sinteno.
El ßiaj vortoj, ekzemple en salutoj çe
grandaj festoj, ni povas kompreni, ke ßi firme
esperas la pacon sur la tuta Tero kaj la
savi©on de la tuta homaro, kiu çe la komenco
de nova jarcento frontas seriozan nodon ©is
nun neniam travivitan. Dume ßi stimulas
nin rekonscii la Dian volon çe la fondi©o de
Oomoto, kaj pre©i sincere sekvante la pre©on
de la Fondintoj, kiu estas la sama al tiu de ßi
kaj sinsekvaj Gvidantoj.
Íi jam antaüe lernis Esperanton, kaj
partoprenis en Esperantaj eventoj, ekzemple
UK73, UK74 kaj 80a Japana Esperanto-
Kongreso, en kies inaüguro ßi prezentis
Festparolon.
Okaze de la datreveno de sia naski©tago
2001, do la unua kiel tiu de la Spirita
Gvidanto de Oomoto, ßi rekomencis lerni
Esperanton diligente. Menciinde estas por
ni oomotanoj Esperantistaj, ke ßia naski©dato
la 15a de decembro estas sama al tiu de d-ro
L. L. Zamenhof!
∑
1 Oomoto 447

BIOETIKO
Çapitro Çapitro 1
1
Çi tiu artikolo estas verkita de sinjoro DEGUÇI Icuki, estro de la Doktrina
Komitato de Oomoto, sub la titolo “Çu vi povas akcepti la studon de la
homa ET-çelo?”, kaj publikigita en la japanlingva organo “Ohomoto”,
serie en numeroj okt. kaj nov. de la 12-a jaro de Hejsej, 2000.
Homaro antaü vojforko
Komence
Çar la nomo “ET-çelo” (embria trunka çelo)” estas
malfacila kaj nefamiliara, ankoraü multaj homoj ne scias,
kiamaniere ©i estas farata kaj kian funkcion ©i havas.
Koncerne ET-çelon, en nia lando Japanio, Vivetika
Komisiono, apartenanta al la Konsilio por Scienca Tekniko,
kiu estas konsulti©a organizo de la çefministro, fondis
Subkomitaton por Studo de Homa Embrio, en decembro, la
10-an jaron de Hejsej, 1998, kaj ekzamenis la studon pri
homa embrio. Kaj en la sekvanta jaro 1999, la 30-an de
novembro, la komisiono publikigis, kiel provizoran raporton,
la principon, t.e. rekoni la studon per homa embrio 1) kaj
kondiçe akcepti la studon por fari ET-çelon el la homa
fekunda ovo (unua embrio) kaj ©in utiligi. Çi tio multe altiris
la atenton de publiko.
Post tio, la 6-an de marto en çi tiu jaro (la 12-a jaro de
Hejsej, 2000), Subkomitato por Studo de Homa Embrio
formulis definitivan raporta∆on kun enhavo, preskaü sama kiel
tiu de la provizora raporto. La enhavo de çi tiu raporta∆o
estis konsentita çe Vivetika Komisiono, apartenanta al la
Konsilio por Scienca Tekniko; ricevinte çi tion, la Oficejo de
Scienco kaj Tekniko planas difini la gvidprincipon pri la
studo.
Estis çirkaü januaro de la jaro 2000 kiam la artikoloj pri
ET-çelo komencis tre ofte aperi en popularaj ∆urnaloj de nia
lando, sed, en Eüropo kaj Usono, jam de çirkaü la fino de la
jaro 1998 (la 10-a jaro de Hejsej), tre rapide vigli©as la diskuto
kaj studo pri çi tiu temo.
Koncerne la detalojn pri ET-çelo, mi poste skribos, kaj
tamen çi tie mi skribu la resumon de ET-çelo, koncerna al
homo (poste: la homa ET-çelo). Çi tiu çelo estas çelo, kian oni
tradukis Íigeki MAEDA
Oomoto 447
(1)
2
faras en tia procedo: unue oni kreskigas la homan fekundan
ovon ©is la stato de blastoderma veziko (poste mi tußos), kaj
el ©i elprenas internan çelon kaj çi tion plue kulturas per
speciala rimedo kaj igas diferenci©i. Kaj çi tiun çelon oni
nomas çiopova çelo. Ordinaraj çeloj nur plimulti©as por fari©i
histoj kaj organoj, al kiuj ©i apartenas, sed, la homan ETçelon,
laüdire, oni povas diferencigi en çiun histon — nervan,
haütan, muskolan, ostan ktp. — kaj laüvole elfari çiun
organon, kondiçe ke oni trovos iun bonan metodon por la
diferencigo.
Sekve, tio ke aperis tia çelo, el kiu oni povas fari histojn
aü organojn laüplaçe, devas esti granda lumo por la mondo
de greftkuracado, kiu suferas seriozan mankon de organoj;
oni do esperas, ke estonte la çelo alportos nesupozeble
grandan favoron ne nur al greftkuracado, sed ankaü al la
tuta medicina mondo.
Ekzemple, al homo kun kormalsano oni transmetos la
miokardian çelon, faritan el la homa ET-çelo, kaj al tiu kun
brulvundo oni transmetos la haütan çelon; koncerne
leükemion kaj Parkinson-malsanon, rigardatajn kiel
malfacilajn malsanojn, oni transmetos enfluigante normalan
çelon en la çelon kiu trovi©as en nenormala stato: estas ebleco
ke refunkcii©os la histo. Oni do diras, ke la kampo por
aplikado estas senlime vasta.
Sed, çar la homa ET-çelo estas çelo, kiun oni elfaras
detruante la fekundan ovon kiu estas komenco de homa vivo, çefe
en Eüropo kaj Usono oni serioze diskutas, çu la kreado de la
çelo estas etike permesebla, kiom ajn utila ©i estas.
1) embrio: la vorto “embrio”, uzata en tiu çi teksto, temas pri
la feto unuaperioda (dum du monatoj aü ok semajnoj ekde
la fekundi©o). Dum çi tiu periodo la embrio havas preskaü
çiujn necesajn organojn kaj ordigas la formon kiel homon.

Interalie, “unua embrio” çi tie temas pri tiu en la daüro de
du semajnoj (14 tagoj) post la fekundi©o.
Homara civilizo antaü vojforko
La 21-an jarcenton oni nomas epoko de vivo, epoko de
G(gena)-revolucio ktp.
Fakte, en la komenco de tiu çi jarcento (la 21-a) la
vivscienco rapide progresis kaj komencis montri sian
admirindan paßadon en diversaj partoj, kiel ekzemple,
klon(reprodukto)-tekniko, malçifro kaj analizo pri la tuta
kodo de homgeno, gena rekombino, gena terapio, regenera
medicino, reproduktiva medicino k.a. Koncerne çi tiujn çiujn,
apartenantajn al vivscienco, oni antaüsupozas, ke ili donos
revolucian influon al la homaro en la venonta jarcento, kune
kun IT-revolucio (revolucio de informteknologio): jen tiel
çirkaüparolate en la lasta tempo.
Sed, çar tiuj vivsciencaj fakoj progresis tiom rapide, kiom
superis la antaüsupozon de publiko, la tekniko antaüiris la
homan postulon kaj homoj ne povis sufiçe sin pretigi por
©in akcepti morale. Nome, pro la neatendita apero de
malpermesita frukto (deziro al vivo) multaj homoj trovi©as
en konfuzo.
La hodiaüa disvolvi©o de vivscienco okazas kvazaü en
sekreta çambro: rapidege progresas la studo sen vokto kaj
sen sufiça reguligo. Kaj la starigo de vivetiko, kiu devas
reguligi la vivsciencon por ke ©i ne transiru la limon de sia
rajto, çiam postrestas sen povi atingi taügan progreson. La
etikaj demandoj, nun ekzamenataj, kaj la respondoj por tio,
preskaü çiuj estas akcesoraj, akompanantaj teknikajn
periferiajn cirkonstancojn: oni ne turnas siajn okulojn al la
fundamenta etiko, kiu devas rilati al la esenco de vivo.
En tia stato amaskomunikiloj akcentas nur avanta©ojn,
kiujn eble montros vivscienco, kaj homoj ne ricevas sufiçajn
informojn. Tial la humaneco kaj deziro de homoj, kiuj blinde
sekvas tion, kaj ambicio de sciencistoj, komercismo de
aventuraj entreprenoj, arda ekonomia batalado internacia
k.a. fari©as trenfortoj kaj tiel la afero estas perforte
antaüenpußata. Male al tio, la firmigo de etiko, kio devas
esti plej esenca, estas ignorata.
Pro tio, nuntempe, la firmigo de la fundamenta vivetiko
peze superpendas super la publiko, kiel tre ur©a kaj grava
problemo, kiu decidos, al kiu vojo iros la estonta homa
civilizo, çu justa, çu maljusta.
En tia maltrankvilo kaj kaoso, en diversaj landoj de
Eüropo kaj Usono, okazas intensa diskuto pri la praveco de
la studo de la homa ET-çelo, inter religiuloj, kiuj opinias ke
la fekunda ovo (unua embrio) estas ©ermo de homa vivo kaj tial
oni devas ©in trakti multe pli atente, kaj sciencistoj, kiuj volas
senlime esplori serçante la eblecon.
Nuntempe, la studon por difekti la fekundan ovon
Germanio kaj Francio le©e malpermesas. Ankaü en Usono
la elspezo de la federa bu©eto jam longe restas malpermesita
pro la koneksa le©o pri la bu©eto de elspezo, sed jam ne
povante ignori la aktualan situacion de la studo, rapide
progresanta per la privata kapitalo, Konsulti©a Komisiono
de la Prezidento de Usono, en septembro pasintjare (1999),
proponis, “la registaro devas agnoski la elspezon de federa
kapitalo por la studo pri la uzo de la homa ET-çelo”. Do, en
aügusto de çi tiu jaro (2000) Usono ßan©is la direktivon: ©i
agnoskis la subvencion fare de federa bu©eto, lançis novan
gvidprincipon kaj nuligis la malpermeson pri la studo. En
tia tendenco de la mondo, ankaü en nia lando, marton de
2000, Vivetika Komisiono, apartenanta al la Konsilio de
Scienca Tekniko, kiu estas konsulti©a organizo de
Çefministro, permesis la studon. Nia lando estas la unua,
kiu akceptis la studon kiel ßtato.
Çapitro Çapitro 2
2
3 Oomoto 447
Çu permesate
— objektigi homan vivon?
Kio estas ET-çelo?
ET-çelo estas mallongigo de embria trunka çelo.
ET-çelo estis elfarita el musa ovo en 1981, kaj poste,
ankaü per aliaj mamuloj, nome, bizono, porko, ru©hara simio
k.s. Kaj, en septembro, 1998, doktoro James THOMSON en la
ßtata universitato Viskonsino, Usono, publikigis en la scienca
revuo “Science”, ke li sukcesis elpreni kaj kulturi la homan
ET-çelon. Danke al çi tiu publikigo, ET-çelo komencis altiri
la atenton de multaj homoj en la mondo.
Se skribi iom pli detale, la studo, kiun faris la grupo de
THOMSON, estis antaüenpußata ricevante la fekundajn ovojn
(unuajn embriojn) superfluajn, neuzitajn, kiam iu paro en
kuracado por fekundigo plenumis la envitran fekundi©on.
La grupo ilin uzis por la eksperimento.
Tiu çi fekunda ovo (unua embrio), post la fekundi©o,
komencas segmenti©on (la periodo de segmenti©o temas pri
tiu periodo, kiam fekunda ovo ripetas sian diseri©on sep- aü
ok-foje: ©i disi©as en plurajn çelojn unufoje) kaj travivas unu
post alia periodojn, kvar-çela, ok-çela ktp., kaj fine fari©as
morulo kun çeloj, kies çiu limo estas malklara, kaj, 5-6 tagojn
post tio, atingas tian staton, nomatan blastoderma veziko. Çi
tiu blastoderma veziko disi©as en du grupojn da çeloj,
internan (çelaro, kiu fari©os feto) kaj eksteran (çelaro, kiu fari©os
placento). Kaj en çi tiu tempo, ©i jam estas preta fiksi©i sur
utera mukozo.
Kiam la internaj çeloj (kiuj fari©os feto) de çi tiu
blastoderma veziko atingis la nombron de çirkaü 150 en
bula formo, la grupo THOMSON elprenis el la blastoderma
veziko nur la internan çel-bulon, çi tiun diserigis kaj
plimultigis sur telero, en kiu trovi©is speciala kulturlikva∆o.
Tiamaniere la grupo elfaris la homan ET-çelon.
Poste, çi tiu kulturita homa ET-çelo, kun la sama figuro,

Fekundi©o de spermatozoo kaj ovolo
Post 5-6 tagoj ©i trovi©as en la stato
"blastoderma veziko", kaj disi©as en
du pecojn: unu estas çelaro, kiu fari©as
placento, kaj alia estas çelaro (interna
çelaro), kiu fari©as feto.
La ovolo, fekundi©inta, fari©as embrio,
posedanta novan propran geninformon.
Komenci©as segmenti©o
Ripetante segmenti©on, ©i trovi©as
en la stato nomata "morulo".
El blastoderma veziko oni elprenas
internan çelaron kaj proliferigas per
speciala kulturlikva∆o.
ET-çelo
Oni diferencigas la internan çelaron en diversajn çelojn
kaj elfaras organojn kaj histojn por grefto, kaj utiligas
por kuracado de malsano.
multi©as kiel aro da çeloj (çela kolonio) kaj çi tiu kolonio
elfaras aliajn koloniojn sennombre. Ankoraü neniu scias,
kial çi tiu ET-çelo multi©as preskaü senlime kun sama figuro
kaj sen diferenci©o, aü kial ©i havas tiel specialan vivon, ke
oni nomas ©in eternigita çelo. Nome, ET-çelo, senmortigita,
havas tian forton, ke ©i proliferas senlime longe kiel
kancerçelo. Kaj, tamen, por kulturadi çi tiun ET-çelon sen
diferenci©o oni bezonas, laüdire, eç teknike grandan
klopodon kun cerbumo kaj atento.
Kiam oni injektis çi tiun homan ET-çelon en la muskolon
de muso, sur çi tiu aperis deformita kancera tumoro. Tiu çi
tumoro ne nur multi©is senlime, sed, kiam oni esploris en la
tumoro, en ©i ankaü formi©is diversaj histpecoj, ekzemple,
intesta epitelio, kartilago, osto, glatmuskolo, nova epitelio,
plata epitelio k.a. Nome, danke al la ekzisto de tiaj histpecoj,
oni povis pruvi, ke la homa ET-çelo havas la funkcion
diferenci©i en multajn histojn kaj organojn.
Punktoj avanta©aj kaj problemaj çe la studo de ET-çelo
Oni diras, ke la homa ET-çelo estas çelo, per kiu oni povas
fari çian homan korphiston laü kulturmaniero, konforma al koncerna
histospeco. Kaj oni kalkulas, ke, se tio i©os ebla, la organgrefto
i©os granda industrio kaj la greftterapio draste ßan©i©os.
Pro tio, la eltrovo de çi tiu ET-çelo povas esti biologie granda
afero, pli ol la naski©o de Dolly la klonßafo, ©is nun neniam
okazinta ekde la komenco de la homaro; kaj en la 21-a
jarcento, kiel la industrio traktanta homajn korpopartojn, ©i
Oomoto 447
4
donos al la socio grandan ßokon, pli ol tian, kian donis nuklea
armilo.
Sed, la studo de çi tiu homa ET-çelo entenas multajn
problemojn kune kun avanta©oj. Unue ni rigardu kelkajn,
konsideratajn kiel avanta©ojn.
Laü la denuna studo, la homa ET-çelo, kiel jam menciite,
ebligos eç la kulturon de specifaj çeloj por la grefto, uzeblaj
por la kuracado de Parkinson-malsano k.s., kiujn oni rigardas
malsanoj tre malfacile kuraceblaj, ebligos libere transplanti
histojn, nome, epidermojn k.a., ebligos la grefton de çiu
organo estonte, kaj, tiel, oni vidos en çiuj kuracoj por vundoj,
malsanoj k.a. epokfaran progreson (tamen, ankaü çikaze, aperas
imuna netoleremo, sama kiel çe la organgrefto).
Krome, la homa ET-çelo, laüdire, estas senkompare bona
materialo por la studo de çeloj kaj la studo de genoj, kiuj
decidas la çeldiferenci©on. La uzo de çi tiu homa ET-çelo,
ankoraü ne diferenci©inta, estas tre efika kaj utila por
analizlaboro pri la funkcio de homa geno post ©ia malçifro,
nun preskaü finita. Çi tiu homa ET-çelo estas forte postulata,
kiel prova∆o de eksperimento, de la fabrikantoj de kuraciloj,
kosmetika∆oj, man©a∆oj k.s. ekster la medicina kampo.
Kvankam çi tio estas ne tiom vaste konata, nuntempe la
for∆etataj homaj histoj estas utiligataj multkvante en la diversaj
kampoj, kiel prova∆oj de eksperimento aü materialoj de studo,
kiam oni ekzamenas efikon aü akcesoran efikon de
medikamentoj. Multaj el ili estas tiuj de abortigitaj fetoj kaj
ne malmultaj estas entreprenoj, kiuj faras tion sia komerco:
tiaj entreprenoj trovi©as en 3000 lokoj en Usono, nur enlande,
kaj trovi©as 30 landoj, al kiuj Usono eksportas histojn. Kaj,
laüdire, la komerco tiom kreskas, ke ©i fari©as merkato kun
komercsumo de pli ol tri duilionoj da enoj por jaro. Ankaü
en Japanio la abortigitaj fetoj (laüdire, ekzistas abortigitoj en la
nombro, preskaü sama kiel naskitoj, kaj la fetojn, malpli ol kvarmonatajn,
oni povas aran©i kiel rubon) kaj la homaj histoj,
enukleitaj çe operacio aü ekzameno, estas liverataj por la
prova∆o kaj studo, per neta kosto, post la fridigo, tamen
principe post la ricevo de la konsento de donanto.
Sed, efektive, ©is nun oni implice komercis per amaso
da tiuj homkorpaj histoj en la nomo de aran©pago aü
komisipago, kiel en majo de 2000 montri©is, ke eç la laboratorio
de la nacia psiknerva centro de Ministerio por Publika Bono,
sen la permeso de postlasita familio, uzis por la studo
cerbparton de infano, ekzekutive dissekcita. La 13-an de
majo en çi tiu jaro, Ministerio por Publika Bono, kiu rigardis
la situacion grava, decidis fondi, se eblas, eç çi-jare, la unuan
oficialan histbankon por kolekti kaj liveri la homkorpajn
histojn. Tiel, nuntempe, oni havas la situacion, ke ne sufiças
la provizo de çelaj histoj kaj organoj de abortigitaj fetoj; do,
ankaü çiflanke, la utiligo de la homa ET-çelo estas multe
atendata.
Kiel ni vidas, oni esperas, ke la homa ET-çelo montros

diversajn eblecojn, sed, efektive, la diferencigo kaj la elfaro
de diversaj çeloj kaj histoj dependas de la studo denuna.
Nuntempe, jam oni bone scias, ke la kompanio Geron, la
entrepreno de biologia teknologio en Usono, faris el la homa
ET-çelo miokardian çelon, sed, çe Internacia Biologia
Simpozio de la homa trunka çelo, okazinta la 23-an de junio
en 2000, en la gubernio Tokio, oni publikigis, ke la tri
studgrupoj, nome, de Aüstralio, Usono kaj Germanio,
sukcesis fari el la homa ET-çelo la çelojn de nervo, muskolo
k.a. por la unua fojo.
Aliflanke, çe Societo de endokrinologio en Japanio,
profesoroj de la universitato Oosaka publikigis, kiel unu
sukcesekzemplon de ET-çelo per muso (kio sukcesis çe muso,
sukcesos ankaü çe homo), ke en la proksima estonteco eble
sukcesos la ekspluato de çelo, kiu povos produkti la
insulinon, por transplanti al diabetulo.
Tiaj çeloj nerva kaj miokardia, faritaj el la homa ETçelo,
estas ankoraü nur tiuj por eksperimenteja nivelo;
nuntempe, ankoraü estas malfacile elfari la tutajn organojn:
çi tiu studo ankoraü trovi©as çe enirejo, kien ©i ∆us atingis.
Komerca∆igo de “homa vivo”
Se çio estus tia, kiel ni ©is nun rigardis, oni povus pensi,
ke la studo de la homa ET-çelo alportos al la estonteco de
homaro nesupozeble grandan favoron. Samtempe, tamen,
estas granda problemo, çu çi tiu studo estas etike permesebla.
Do, koncerne la studon, jene mi montru kelkajn el la punktoj,
pri kiuj nun oni diskutas.
Kiel la unuan ni montru tion, ke la studo de çi tiu homa
ET-çelo komenci©as de la detruo de fekunda ovo (unua
embrio), kiu estas ©ermo de homa vivo.
Kiel mi jam skribis, 5-6 tagojn da kreskado post la
fekundi©o, la fekunda ovo de homo fari©as blastoderma
veziko kaj, por fiksi©i en utero, disi©as en du partojn, nome,
unu estas çelaro, kiu fari©os placento (nutro-ektodermo) kaj alia
estas çelaro, kiu fari©os feto (interna çelaro). Nur çi tiun çelbulon,
kiu fari©os feto oni elprenas, diserigas, kulturas per speciala
rimedo; tiel elfaras la homan ET-çelon. Oni ne mortigas
fekundan ovon, sed oni komplete detruas ©ian funkcion, t.e.
arte diserigas tiom, ke ©i i©as neriparebla, kaj la diserigitajn
çelojn oni speciale kulturas. Kaj oni faras ilin objekto de
ekzameno kaj intencas uzi por pluraj celoj (sed ne por kreskigi
feton).
Kiel vi scias, la korpo de plenkreskulo konsistas el çirkaü
60 duilionoj da çeloj, sed ©i komenci©as de la disi©o de nur
unu fekunda ovo. Tio signifas, ke homo komenci©as de unu
fekunda ovo, kaj la geno de homa korpo estas tute sama kun
tiu komenca fekunda ovo. Ni do povas kompreni, kia sankta
ekzisto estas unu fekunda ovo, kiu estas origino de vivo. Oni
detruas la internon de fekunda ovo (unua embrio), kiu vigle
segmenti©as kiel homo, por fari la homan ET-çelon, kaj çi
tion oni traktas kiel simplan objekton, kaj eksperimentas
diversmaniere. La eksperimentoj estas tre variaj: same kiel
oni faras eksperimenton kun muso, oni ©in kaj mortigas kaj
trempas en kemian medikamenton kaj deformigas kaj
˙imerigas (miksas ©in kun malsamspeca besto). Tiel oni faras
eksperimenton kvazaü senfine. Çi tio estas ne nur detruo de
unuopa vivo, sed ankaü prilaboro de vivo kaj eksperimento
de homa korpo: konduto, tute nepermesabla, mi pensas.
Sed, hodiaü, sciencistoj, kiuj okupi©as je la afero, havas
en la korfundo tian ideon, ke la fekunda ovo (unua embrio)
ankoraü ne estas homa vivo, sed estas nura biologia vivo,
t.e. nenio krom ebleco kiel homo, kaj ili akceptas çi tiun studon,
opiniante, “ET-çelo ne havas karakteron. Ni ne povas ©in
rekoni kiel homon. En Usono oni jam komencis la studon
por fari organojn utiligante ET-çelon” (S-ro IMAHORI
Kazutomo, biokemiisto, honora profesoro de la universitato Tokio).
Kaj la usona registaro klarigas la logikon por ebligi la studon:
“Eç se oni remetas ET-çelon en uteron, ©i ne fari©as feto,
sekve oni ne povas diri, ke ET-çelo estas vivo. Tial la konduto
©in tußi ne spitas al etiko.” Çi tie ne menciante la fakton,
nome, detruon de fekunda ovo (unua embrio), oni perforte
enfermas etikan problemon laü la rezono, ke la elfarita ET-çelo
jam ne povas reveni al feto, kaj oni volas akcepti la studon
por antaüigi medicinan estontecon kaj ekonomian efikon. Çu
oni povas diri, ke tio estas vere prava konkludo?
Objektigo de fekunda ovo
La dua el la problemoj estas tio, ke por la elfaro de la
homa ET-çelo oni uzas superfluajn fekundajn ovojn çe envitra
fekundi©o (çi tie ni ne demandas, çu jes aü ne, pri envitra
fekundi©o), de iu paro, kiu ricevas kuracon por fekundigo.
Por sukcesigi la kuracon de fekundigo, oni bezonas
plurajn fekundajn ovojn. Sed, laüdire, efektive uzata estas
nur unu el ili: aliaj estas for∆etataj post la kuraco. Do, oni
pensas, ke se ili estas çiuokaze for∆etataj, oni senpage ricevu
la superfluajn fekundajn ovojn, petinte la konsenton de l’
kuracata paro, kaj utiligu por la studo de ET-çelo.
Tial, çe la uzo de fekunda ovo (homa embrio) oni estas
devigita observi jenajn kvin regulojn (gvidprincipo por la studo
de homa embrio). Oni devas 1) uzi nur homajn embriojn,
neuzitajn çe la kuracado por fekundigo, 2) uzi nur homajn
embriojn, senpage donitajn, 3) sufiçe klarigi la celon al
donanto kaj akiri lian aü ßian konsenton, 4) uzi nur la
glaciigitajn embriojn ne pli ol 10 tagajn post la fekundi©o, 5)
strikte protekti la privatajn informojn de donanto.
En ordinara kazo, la geedzoj, kiuj ricevas envitran
fekundi©on en la kuraco por fekundigo, devas toleri sufiçan
korpan doloron kaj preni sur sin grandan elspezon. Precipe,
kaze de virino, laüdire, la korpa ßar©o estas tre granda pro la
injekto de ovolad-elvoka medikamento aü ov-kolekto per
nadlo.
5 Oomoto 447

Krome, la donanto de fekunda ovo siaflanke havos
grandan malagrablon, rigardante, ke ilia fekunda ovo (embrio)
estas detruita kaj la çeloj, elprenitaj el la çelbulo, kiu fari©os
feto, estas uzataj por diversaj eksperimentoj (pri ˙imeraj bestoj
k.s.) kaj plue la çeloj fari©as komerca∆oj, celantaj profiton pro
la patentiga laboro fare de aventuraj entreprenoj.
Tiel, oni destinas por la studo la superfluajn embriojn,
neuzitajn çe la kuraco, pretekste ke la çeloj estas çiuokze
for∆etataj. Estas terure, ke la homoj, apartenantaj al la Vivetika
Komisiono kaj Subkomitato por Studo de Homa Embrio,
senkonfuze akceptas la pensmanieron: oni rajtas uzi fekundan
ovon (unuan embrion), kiu jam entenas homan vivon kaj
komencas la segmenti©on (disi©on kaj proliferadon). Çi tiun
fekundan ovon (unuan embrion), kiu jam trovi©as en procezo
de vivagado, oni devas ne for∆eti, sed oni devas ©entile
enterigi, sekvante la tradicion de nia lando, petante la
permeson al la vivo, jam lo©anta en ©i.
Se nuntempe jam trovi©as homoj, naskitaj per envitra
fekundi©o, ili certe havus mal©ojon, pensante ke la valoro
de ilia vivo ja povas esti sama kun ET-çelo. Estas ebleco, ke
çi tio etendi©os ©is la problemo de homrajto.
Kaj, la kontraüargumenton pri la studo de ET-çelo, de
la religiuloj en Usono kaj Eüropo, reprezentas tiu de Doktrina
Kongregacio de Vatikano: “La homo devas esti respektata
kiel homo, jam de la unua momento de la ekzisto” (encikliko
pri la komenco de vivo —1987). Interalie, koncerne tion ke
Usono reale komencis liberigi la studon de la homa ET-çelo,
la 24-an de aügusto de 2000, Vatikano deklaris, “Tio
interrompos la kreskadon kaj difektos la homan fekundan
ovon tiom serioze, ke oni povas ©in renovigi jam neniom. —
çi tio estas grava malhumana konduto, strikte malpermesita.”
(Papero de Vivakdemio de Kurio)
Tiel Vatikano severe kritikas la studon kaj utiligon de la
çeloj.
Plue, la 29-an de aügusto, la papo faris prelegon en la
internacia konferenco de la Societo de Organgrefto kaj
emfazis: “Eç se la celo mem estas bona, ni ne povas ©in
akcepti etike.”
Nekonata dan©ero
La tria problemo pri la studo de la homa ET-çelo kußas
en la fakto, ke ankoraü oni ne akiris socian konsenton pri la
utiligo de la homa fekunda ovo (unua embrio).
Estas granda problemo, çu oni rajtas detrui la fekundan
ovon (unuan embrion), kiu estas komenco de homa vivo, kaj
©in uzi plurcele kiel “a∆on”, eç se la homa ET-çelo estas
promesplena por la medicina estonteco.
Koncerne çi tiun demandon, la Oficejo de Scienco kaj
Teknologio en nia lando efektivigis la konscienc-enketon
cele al ©eneralaj civitanoj kaj, rezulte de tio, çirkaü 30
procentoj da homoj respondis, “Ìi estas ekzisto, kiun oni
Oomoto 447
6
devas absolute ne profani; oni rigardu ©in kiel homon, jam
de la momento de la fekundi©o”, kaj, inkluzive de tiuj, kiuj
rezervis sian respondon, pretekste ke ili ne povis ©in trovi,
plimulto ne konsentis la uzon.
Surbaze de çi tiu situacio oni skribas en la çefartikolo
de la ∆urnalo Asahi: “Çu oni rajtas agnoski la studon, motive
ke ©i estas utila, lasante nebula tion, de kiu stadio oni povas
trakti ©in kiel vivon? Koncerne çi tiun punkton, oni bezonas
lar©e aüskulti opiniojn ne nur en medicina kampo, sed ankaü
en la religia.” (la 19-an de feb., 2000) Sed, rilate al tio, la
aütoritatularo de nia lando eç unufoje ne petis oficialan
opinion al la religia mondo. Krome, en la kunsidoj de la
Vivetika Komisiono aü de la Subkomitato por Studo de Homa
Embrio partoprenas nur unu religiologo, sed oni elektas
neniun religiulon kiel komitatanon. La problemo, kiu rilatas
al homaj vivo kaj morto, devas esti fundamenta tezo de
religio, sekve, escepte de la opinioj el religia mondo, la vera
nacia konsento estos malfacile realigebla.
La kvara punkto el la problemoj estas, ke la studo de la
homa ET-çelo entenas nekonatan dan©eron.
Çar en la homa ET-çelo trovi©as senmorteco, povas esti
ke la çelo kanceri©as kaj detruas homan korpon, kaj kiel jam
menciite, estas dan©ero formi©i ia ˙imera besto kaj naski©i
novspeca vivanta∆o, miksita de homo kun besto, se oni
injektas la homan ET-çelon en unuan embrion de iu alia
besto.
Plue, eblas okazi ankaü jeno. Oni elprenas kernon el la
çelo de homa korpo, ©in transmetas en la ankoraü
nefekundi©intan ovon, el kiu oni elprenas la kernon, kaj
donas elektran impulson; tiam la geno elmontras çiopovecon
kaj progresigas la çeldiferenci©on, kaj tiel naski©as
klonembrio. Çi tiun klonembrion oni kreskigas ©is la
blastoderma veziko per la sama metodo, kiun oni aplikis al
la fekunda ovo, kaj elfaras ET-çelon; tiel oni povas kreskigi
la korpan histon, plej taügan al organgrefto, kun sama geno
kaj sen rifuzreakcio. Çi tio, unuavide, ßajnas bona, sed ankaü
çikaze, oni elfaras ET-çelon, detruante embrion kiu tenas en
si homan vivon kaj, tial, ankaü çi tiu maniero tute ne
malsamas ol tio ke oni faras la homan ET-çelon el fekunda
ovo (unua embrio). Do, ankaü çi tiu metodo estas nenio krom
detruo de vivo kaj ni priju©as ©in neakceptebla.
Cetere, ankoraü pli serioza estas dan©ero: formi©os
klonhomo, se oni transmetos çi tiun klonembrion en virinan
uteron kaj kulturas. Pro tio, la Subkomitato por Studo de
Homa Embrio en nia lando publikigis la volon nuntempe
provizore reguligi la studon de klonembrio, sed, çar
lastatempe Usono kaj multaj landoj en Eüropo emas akcepti
la studon de klonembrio, ne estas certe, ©is kiam Japanio
povos reguligi la studon.
Kaj, çar la ET-çelo de muso estas uzata por la studo
ßan©i genon, estas granda ebleco ke oni uzos ankaü la homan

ET-çelon por la studo ßan©i genon, same kiel çe muso.
Pro tiaj diversaj nekonataj dan©eroj nia lando lançis
principon por reguligi la elfaron kaj studon de la homa ETçelo
jene: 1) Ne ricevi la donon de homa embrio pli ol necese.
2) La studaj institucioj devas fondi sian ju©komisionon. 3)
Ricevi konsenton çe la ju©komisiono kaj çe la ßtata speciala
komitato. 4) Prezenti raporta∆on al la ßtato post la fino de la
elfaro kaj studo.
Sed, en la nuna tempo, oni tute ne povas antaüvidi, kiel
disvolvi©os la afero estonte, kiam oni efektivigos la studon
de ET-çeloj; ne nur tiel, sed ni trovas eç dan©erecon.
Çapitro Çapitro 3
3
Komenco de vivo
laü Diinstruo
Komenca periodo en la rigardo de la instruo
Kiel mi skribis ©is nun, en la studo de la homa ET-çelo
troveblas diversaj punktoj avanta©aj kaj problemaj, laü la
©enerala vidpunkto.
Do, koncerne çi tiujn gravajn punktojn, rilatantajn al
homaj vivo kaj morto, Oomoto bezonas pripensi, kian opinion
©i havu religie kaj vivetike. Kiam ni pripensas laü la
vidpunkto de Oomoto, çu io estas bona aü malbona, tre
granda bazo estas scii, kiam komenci©as homa vivo. Nome,
se klari©os çi tiu komenca periodo de vivo, al mi ßajnas, nature
facili©os ankaü la distingo, çu pravas aü ne pravas tio, ke oni
faros objekto de eksperimento la embrion de ne pli ol 14 tagoj post
fekundi©o.
Por tio, Oomoto devas esplori en sia doktrino la komencon
de vivo kaj akiri la konkludon, kiam ©i estas. Se ne, kiel
religia organizo, Oomoto ne povos ©uste respondi al diversaj
demandoj de la vivscienco, tre rapide progresanta.
Kiam antaüe Oomoto parolis pri la praveco de cerbomorto
kaj organgrefto, tio, kio fari©is bazo de tiu priparolo, estis iu
parto de la sankta skribo de Oomoto, kie trovi©is aserto pri
la momento de homa morto: “Kiam komplete çesis la korbato,
tiam spirito disi©as de la korpo.” Surbaze de çi tiu instruo
Oomoto povis respondi al la socio.
Sed, koncerne la çifojan momenton, t.e. komencon de homa
vivo, ni ne povas trovi la rektan esprimon en la sanktaj skriboj
de Oomoto. Tamen, en la sanktaj skriboj trovi©as multaj
instruoj pri homa naski©o kaj mi pensis, ke ni povos nature
elkonduki la konkludon, se ni ilin sinteze ju©os.
Kvankam jam ne necesas diri, la laboro pri la doktrino
konsistas ne nur el ordigo pri la enhava∆oj de la sanktaj
skriboj, sed ankaü el la tasko pristudi la aferojn nerekte
menciitajn en la sanktaj skriboj, kaj elkonduki ian konkludon.
Do, en la organizo Oomoto oni komencis ekzameni la
temon komenco de homa vivo, kaj tra la sinsekvaj kunsidoj de
la Doktrina Komitato de Oomoto, nome, la 34-a kaj la 35-a
(jun. kaj jul. 1999), la 47-a kaj la 53-a (nov. kaj maj. 1999) oni
povis vidi jenan konkludon.
Por la elkonduko de la konkludo, tio, kio okupis la plej
centran pozicion, estis jena instruo en Rakontoj el la Spirita
Mondo2) de Kunfondinto Deguçi Onisaburo.
“Kiam en la çielula regno çielulaj geedzoj havas
amrilaton kaj semas spiritsemon surteren, tiam surteraj
geviroj, kiuj havas profundan rilaton kun tiuj çieluloj,
eksentas inspiron kaj havas amrilaton kaj koncipas embrion.
La embrio ja estas enlo©i©inta spiritsemo, semita de
geçieluloj.” (la 19-a Volumo, Tama’no’ißizue 5)
Nome, la temo estas tio, kiam la spiritsemo estas
koncipita, kiel en la instruo, “la surteraj geviroj eksentas
inspiron kaj havas amrilaton kaj koncipas embrion.”
Rilate al la komenco de homa vivo, çi tion oni povas
vidi kiel biologie, tiel ankaü spirite, sed mi decidis studi en
ambaü flankoj spirita kaj korpa laü la instruoj de Oomoto.
En hodiaüa biologio ni povas limigi la komencon de la
vivo de homa korpo je la momento de fekundi©o; se diri plue,
tio povas esti en la procedo, t.e. gametoj (ovolo kaj spermatozoo)
unui©as en ovodukto kaj kreskas kaj i©as unu fekunda ovo (embrio).
Kaj, se ni rigardas pli precize, ni povas limigi la komencon al
la momento, kiam naski©as embrio, kun nova propra geno, tiel ke
spermatozoo penetras en la ovolon kaj, tri-ses horojn poste, la
kernaj membranoj de ovolo kaj spermatozoo ambaü solvi©as en
fekunda ovo. Nome, la embrio heredas de siaj gepatroj la
geninformon po duono, kaj çi tio estas propra individuo, ©is
nun neekzistanta sur la tero, kaj, oni povas diri, la naski©o
de tia propra embrio estas momento de la naski©o de korpa
vivo.
Se ni priparolas çi tiun komencon de homa vivo en la
spirita vidpunkto laü la instruoj de Oomoto, la spiritsemo,
infano de çielulaj geedzoj, enlo©i©as en la momento, kiam
okazas fekundi©o de spermatozoo kaj ovolo pro la amrilato
de surteraj geviroj, kaj naski©as propra embrio. Plue, la
homo estas kuni©o de spirito kaj korpo kaj, en la reala mondo,
çi tiuj spirito kaj korpo çiam trovi©as en la koneksa rilato,
t.e. en la unueco de spirito kaj korpo. Sekve, laü la instruo de
Oomoto, oni povas vidi, ke en la momento, kiam naski©as la
propra korpa vivo, enlo©i©as la propra spirita vivo (spiritsemo),
çar laü la instruo de Oomoto korpa vivo unuafoje komencas
funkcii danke al la ekzisto de spirita vivo.
Pro tio, en Oomoto, oni vidas, ke la komenco de homa
vivo okazas en la momento, kiam kernaj membranoj de ovolo
kaj spermatozoo en fekunda ovo solvi©as kaj fari©as embrio kun
propra genaro, kaj en çi tiu tempo la spirita infano (spiritsemo)
enlo©i©as en fekunda ovo.
Unua embrio estas persona ekzisto
La spiritsemo, kiu enlo©i©as en çi tiu fekunda ovo, ne
estas komplete kreskanta animo (spirito), sed, estas febla
spirita vivo. En la spirita mondo ©i estas spirita vivo, kiu
7 Oomoto 447

jam havas proprecon kiel “infano de çielulaj geedzoj”.
Laü la instruoj de Kunfondinto Deguçi Onisaburo, krom
la supre menciitaj, trovi©as aliaj kelkaj okazoj kiam homoj
naski©as en la reala mondo: ne nur infano de çielulaj geedzoj,
sed ankaü altklasaj dispiritoj, kiuj estas partospiritoj de Mastra
Dio, kaj alie çieluloj mem naski©as sur la tero, reduktante sin
kiel spiritsemon kaj kun la misio por la savo de la reala
mondo. En la okazo, kiam spiritsemo estas redukti©o de tia
sankta spirito, precipe ©ia spiriteco posedas fortan propran
personecon (Dikarakteron). Inter tiel naskitaj homoj ßajne
trovi©as historiaj religiaj sanktuloj.
Oomoto havas tian opinion, kian ©is nun mi priparolis;
dume, multaj studantoj opinias, ke kaze de la unuaperioda
embrio, t.e. stadio de fekunda ovo (unua embrio), ankoraü ©i
ne havas konscion kaj karakteron (personecon), tial oni ne
bezonas rekoni la valoron egalan je homo, kiu havas
karakteron.
Nome, multaj el la nunaj studantoj proponas eç
personologion por pravigi la artefaran abortigon, kiu povas
esti mortigo de embrio (aü feto), dirante, “Çar tiu, kiu ne
havas personecon (subjekto de vivrajto, ekzisto, kiu ne bezonas
la kondiçon [ke ©i devas havi memkonscion]) povas esti nur
objekto, sed ne persono”. Tiaj homoj pravigas la haltigon de
kuracado pri perturba novnaskito, eütanaziismon kaj la
çesigon de la kuracado pri cerbomorta paciento, surbaze de
la personologio (teorio: oni aplikas personecan koncepton
de la okcidenta moderna filozofio, al la argumento pri
vivetiko).
Ankaü preskaü çiuj membroj de la Vivetika Komisiono
kaj la Subkomitato por Studo de Homa Embrio, kiuj alprenas
la studon de la homa ET-çelo, akceptas laü la teorio la
proponon fari studobjekto la unuan embrion de ne pli ol 14
tagoj post la fekundi©o.
Çi tie mi volas mencii, kial la studantoj limigas la studon
al la homa embrio de malpli ol 14 tagoj. La fekunda ovo
(unua embrio) de pli ol 14 tagoj post fekundi©o, çirkaü la 15a,
ekhavas sur sia supra∆o kavlinion nomatan primitiva strio
kaj disi©as en tri blastodermojn (ektodermo, mezodermo kaj
endodermo); ektodermo aliformi©as al nervo, haüto k.a.,
mezodermo al muskolo, osto, genera çelo k.a., kaj endodermo
al digesta kanalo k.a. Tiel ©i komencas montri la tendencon
de personi©o kiel homa korpo.
Mi ripetu. En la fekunda ovo (unua embrio) trovi©as
febla spirita vivo (spiritsemo) kaj ankaü en çi tiu spiritsemo,
kvankam maldensa, ekzistas personeco (persona spiriteco =
intelekto, sento kaj volo laü Oomoto). Kun la korpa kreskado
de embrio ankaü spiritsemo laügrade kreskas kiel animo; la
personeco çe spiritsemo esence ne diferencas de tiu de
maturulo, kaj oni povas diri samon ankaü pri ©ia digneco.
Koncerne çi tion, Kunfondinto Deguçi Onisaburo jene
Oomoto 447
8
skribas en Rakontoj el la Spirita Mondo:
“(Homoj en la materia mondo post la morto) iras al la
çielula regno kun memoroj kaj voloj, çar spirito estas
senmorta. Sed, kiam ili reenkarni©as en la materia mondo,
ili ne povas elvoki la memorojn, çar iliaj korpoj fari©as
malgrandaj kaj malfortaj. Cetere, eç se ili tenas la memorojn,
tio ne nur malutilas por ili, sed ankaü fari©as diversaj
malhelpa∆oj por ilia homa vivo.” (la 18-a Volumo, Tamano’ißizue
4)
Legante çi tiun instruon, ni povas vidi, ke la homo
tenas antaümondan spiritecon jam de la stadio, t.e. kiam li
renaski©as en la materia mondo, alivorte, de la stadio de fekunda
ovo. Se ni pripensas çi tion, ni povas kompreni, ke la spiriteca
rango de fekunda ovo (unua embrio) aü feto ne estas tia, kia
ßan©i©as de “nulo” al “io” en la procedo de korpa kresko,
sed tia, kia jam ekzistas kaj daüras kiel certa esto ekde la
momento de fekundi©o konsekvence. Sekve, detrui unuan
embrion kiel objekton de eksperimento signifas nenion alian
ol la pereon de persono.
Laü tiaj instruoj de Oomoto, la studo de la homa ETçelo
signifas detrui unuan embrion, kiu entenas homajn vivon
kaj spiritecon, kaj uzi ©in por eksperimentoj. Sekve, la
transplanto de çeloj kaj organoj, kiujn oni faris per la kulturo
de la homa ET-çelo, estas sama kiel cerbomorto-organgrefto
kun imuna rifuzreakcio kaj difino, ke cerbomorto estas homa
individua morto, do, laü la instruo de Oomoto çi tion ni ne
povas akcepti.
Nome, tio ke çifoje nia lando akceptis la studon de la
homa ET-çelo estas sur la linio sama kiel la akcepto de
cerbomorto-organgrefto, al kiu Oomoto kontraüstaras. Çi
tio estas tamen grava afero kun dan©ero: detrui homan vivon,
malhelpi la evoluon de animo, akceli la tendencon malestimi
vivon, kaj ur©i la dezerti©on de homa koro.
Pro tio Oomoto publikigis la organizan opinion kontraü la
akcepto de la studo pri ET-çelo, la 12-an de junio en 2000 (vd. la
lastan pa©on), kaj adresis la opinidokumenton al la prezidanto
(çefministro) kaj anoj de la Oficejo de Scienco kaj Teknologio,
al la estro kaj anoj de la Vivetika Komisiono, al la estro kaj
anoj de la Subkomitato por Studo de Homa Embrio kaj al la
koncernaj ministerioj kaj oficejoj (por Publika Bono, pri
Agrokulturo kaj Akvoprodukto, pri Internaciaj Komercoj kaj
Industrioj).
(daürigota)
2) Rakontoj el la Spirita Mondo: Kiam sinjoro Deguçi Onisaburo
(1871~1948), Kunfondinto de Oomoto, faris unu-semajnan
spiritan asketismon (en feb. 1898) sur la monto Takakuma,
situanta en la urbo Kameoka, gubernio Kioto, lia naski©loko.
En la asketado li observis diversajn fenomenojn en la spirita
mondo kaj, de la 18-a de okt. en la 10-a jaro de Tajßoo, 1921,
li komencis dikti la fenomenojn en 81 volumoj (83 libroj),
jen estas la verko Rakontoj el la Spirita Mondo. Unu el du
bazaj sanktaj skriboj de Oomoto.

Demandoj kaj Respondoj
pri instruoj de Oomoto
El legantoj de Sanktaj Skriboj de Oomoto ni ricevis kelkajn demandojn. Responde
al tio, ni faris tiun çi kolekton de demandoj kaj respondoj. Demandojn çi-specajn ni
çiam atendas de vi.
(Hiroßi SAITOO, Doktrina Instituto de Oomoto)
Pri Sanktaj Skriboj
1) 1) Kiu Kiu decidis decidis pri pri tio tio ke ke kelkaj kelkaj skriba∆oj skriba∆oj estas estas
estas
sanktaj sanktaj sanktaj sanktaj sanktaj kaj kaj kelkaj kelkaj estas estas instruaj? instruaj instruaj instruaj instruaj ? (Vidu (Vidu la
la
lastan lastan numeron numeron de de Oomoto, Oomoto Oomoto Oomoto Oomoto , n-ro n-ro 446, 446, p.18-
p.18-
19.) 19.) 19.) Çu Çu estas estas estas tiel tiel ke ke ke çiuj çiuj verkoj verkoj de de la
la
gvidantoj gvidantoj kaj kaj kungvidantoj kungvidantoj estas estas sanktaj sanktaj sanktaj sanktaj sanktaj aü
aü
instruaj? instruaj instruaj instruaj instruaj
Sanktaj Skriboj estas tiuj libroj, al kiuj
Spirita Gvidantino de Oomoto donis la
kvalifikon. Nur la Spirita Gvidantino rajtas
fari tion. Kaj, çiuj priskriboj, per kiuj
Fondintoj, sinsekvaj Spiritaj Gvidantinoj kaj
Kungvidantoj faris pliklaraj kaj plikompreneblaj
la enhavon de Sanktaj Skriboj , estas
kvalifikitaj kiel instruoj , kaj libron, kiu
kolektas la priskribojn, oni nomas instrua
libro .
Aldone, Fondintoj kaj sinsekvaj Spiritaj
Gvidantinoj kaj Kungvidantoj versas multajn
utaojn mallongajn (tankaojn) kaj longajn kaj
eç eldonas utaarojn. Oni ne kalkulas ilin kiel
instruajn librojn , çar çi tiuj utaaroj enhavas
ankaü utaojn, kiuj priskribas nur naturajn
aferojn; tamen inter utaoj enmetitaj en la
utaaroj, trovi©as ankaü tiaj aplikeblaj al la
kategorio instruo , kun la temo pri moralo
kaj historio de Oomoto.
Pri DIO, Dioj kaj dioj
2) 2) En En la la Sanktaj Sanktaj Sanktaj Sanktaj Sanktaj Skriboj Skriboj Skriboj Skriboj Skriboj "Diaj "Diaj Vojsignoj" Vojsignoj" kaj
kaj
"Diaj "Diaj Revelacioj" Revelacioj" oni oni plej plej plej grave grave traktis traktis jenajn
jenajn
Diojn:
Diojn:
DIO IO Ookunitokotaçi Ookunitokotaçi / / Amenominakanußi Amenominakanußi (A)
(A)
Dio Dio Ußitora Ußitora / / Kunitokotaçi Kunitokotaçi / / Izu Izu (B) (B)
(B)
Dio Dio Hicu∆isaru Hicu∆isaru Hicu∆isaru / / Tojokumonuno Tojokumonuno / / Susanoo Susanoo /
/
Mizu Mizu Mizu (C)
(C)
Çu Çu ni ni povas povas kompreni kompreni ke ke çiuj çiuj çiuj nomoj nomoj sur sur la
la
sama sama linio linio estas estas malsamaj malsamaj nomoj nomoj por por la
la
sama sama D DDIO
D IO aü Dio? Dio? Dio? Kaj, kien oni oni povas povas meti
Dion Dion Dion Dion Dion Miroku? Miroku Miroku Miroku Miroku
DIO Ookunitokotaçi kaj DIO Amenominakanußi
sur la linio (A) ja estas malsamaj
nomoj por la sama DIO.
Dio Ußitora kaj Dio Kunitokotaçi sur la
linio (B) estas ankaü malsamaj nomoj por la
sama Dio. Dio Ußitora estas nomo uzata
kiam Dio Kunitokotaçi pasigis la ermitan
vivon post la abdiko. Koncerne la Spiriton
(aü Dion) Izu , çi tiu nomo en multaj okazoj
temas pri Dio Kunitokotaçi en Sanktaj
Skriboj , sed çar la Spirito Izu estas ©enerala
nomo de çiuj Dioj kaj dioj, apartenantaj al la
sistemo (funkcio) de Izu, ne çiam pravas
konsideri, ke la nomo apartenas al Dio
Kunitokotaçi .
Dio Hicu∆isaru kaj Dio Tojokumonuno
sur la linio (C) estas malsamaj nomoj por la
sama Dio. Dio Hicu∆isaru estas nomo uzata
kiam Dio Tojokumonuno pasigis la ermitan
vivon post la abdiko. Dio Susanoo estas Dio,
aperinta kiel renaskito de Dio Tojokumonuno
. Koncerne la Spiriton (aü Dion)
9 Oomoto 447
INSTRUO

Mizu, çi tiu, samkiel la Spirito Izu , ne çiam
egalas al Susanoo aü Tojokumonuno , çar la
Spirito Mizu estas ©enerala nomo de çiuj
Dioj kaj dioj, apartenantaj al la sistemo
(funkcio) de Mizu.
Nu, pri Dio Miroku , çi tiun nomon oni
devas aparte trakti. Çi tiu nomo estas ofte
uzata kiel alia nomo de la Spirito Mizu , çar
Dio Miroku havas la funkcion de la savo,
same kiel la Spirito Mizu . Sed, la tri Dioj sur
la linioj (A) (B) (C) origine estas unukorpa
Dio (triunuo), pro kio en Sanktaj Skriboj de
Oomoto la nomo Dio Miroku estas uzata
por la Dioj sur la linioj (A) (B) (C).
Noto: la diferenco de nomo estas diferenco de funkcio; do,
eblas diri, ke kvankam temas pri unu sama Dio, malsamas
funkcioj, se malsamas nomoj.
3) 3) 3) En En Diaj Diaj Diaj Diaj Diaj Revelacioj, Revelacioj Revelacioj Revelacioj Revelacioj , pa©o pa©o 222 222 222 estas estas skribite
skribite
pri pri dioj dioj kiuj kiuj apartenas apartenas al al la la sistemoj sistemoj de de Izu Izu Izu Izu Izu
kaj kaj Mizu. Mizu Mizu Mizu Mizu . Pli Pli da da klarigo, klarigo, mi mi mi petas. petas.
petas.
Dia regno (Çiela regno ) estas dividita en
du partojn, nome, la çielula regno kaj la
an©ela regno ; en la çielula regno lo©as
"çieluloj" kaj en la an©ela lo©as "misiistojan©eloj".
La dioj, apartenantaj al la sistemo
de Izu, temas pri tiuj dioj, kiuj apartenas al
la çielula regno ; la dioj, apartenantaj al la
sistemo de Mizu, temas pri tiuj dioj, kiuj
apartenas al la an©ela regno . (Vd. )
4) 4) Krom Krom tiuj tiuj çi çi DDDDDIO IO IO IO IO kaj
kaj Dioj Dioj Dioj Dioj Dioj ekzistas ekzistas ankaü
ankaü
dioj. dioj dioj dioj dioj . Kiaj Kiaj estas estas tiuj tiuj çi çi dioj? dioj dioj dioj dioj ? Çu Çu spiritoj spiritoj aü
aü
an©eloj? an©eloj? Çu Çu vi vi povas povas mencii mencii la la nomojn nomojn de
de
kelkaj kelkaj kelkaj tiaj tiaj tiaj dioj?
dioj?
Koncerne Mastran Dion aü Kreinton, ni
unuecigas vortuzon per etmajuskloj DIO kaj
la duagradan manifesti©on de DIO ni skribas
Dio. Precipe, çi tiu grafismo Dio temas pri
tiuj Dioj, kiuj regas iun gravan parton de la
universo, t.e. çielo, tero, k.a.. Koncerne la
grafismon dioj , çi tiuj temas pri çiuj spiritoj
Dia regno (Çiela regno)
{
Oomoto 447
10
en Dia regno, escepte de DIO kaj Dioj. Kiam
oni skribas simple dioj , temas pri bonaj
spiritoj, apartenantaj al la regno de bonaj
dioj; kiam oni skribas malbonaj dioj , temas
pri malbonaj spiritoj, apartenantaj al la regno
de malbonaj dioj.
La nomoj de dioj, aplikeblaj al la grafismo
dioj , trovi©as senlime multe, do montri la
nomojn unu post alia estas neutile.
Noto: laü la instruo de Oomoto, la lo©antoj en la çielula regno
neniam eliras sian regnon, sed la lo©antoj en la an©ela regno
libere frekventas aliajn regnojn, nome, la çielulan, interan
kaj inferan, por misiadi (disvastigi) Dian veron al tieaj
lo©antoj, do ilin oni nomas an©eloj. Sed la koncepto de la
vorto an©elo en kristanismo iom malsamas kun tiu de
Oomoto, oni klopodas laüeble ne uzi por eviti
miskomprenon.
5) 5) Çu Çu çiuj çiuj dioj dioj apartenas apartenas al al unu unu el el el la la sistemoj
sistemoj
de de de Izu Izu Izu Izu Izu kaj
kaj Mizu, Mizu Mizu Mizu Mizu , aü aü çu çu ekzistas ekzistas dioj dioj kiuj kiuj
kiuj
estas estas sendependaj sendependaj de de la la la sistemoj?
sistemoj?
Plejparto da dioj nepre apartenas al unu
el la du sistemoj Izu kaj Mizu, sed, kvankam
malofte, trovi©as ankaü dioj, kiuj posedas
ambaü funkciojn de Izu kaj Mizu, kaj çi tiujn
oni nomas Dio Izunome . Çi tiu Izunome
temas pri aparte eminenta dio, kies dieco
estas tre progresinta, kaj agadas vizitante
ambaü regnojn, çielulan kaj an©elan.
(Ekzemple: Konohanasakuja'hime apartenas
al la çielula regno , kaj Susanoo apartenas al
la an©ela regno ; kaj tamen ambaü
manifesti©as kiel Izunome en çia mondo kaj
plenumas la savlaboron)
Dume, la homo estas dotita per unu
purspirito kaj kvaropo da spiritecoj
(funkcioj) kiel partospirito de Dio; kiam çi
tiu kvaropo da spiritecoj (aktivo, harmonio,
amo kaj sa©o) estas komplete evoluinta kaj
funkcianta, li fari©as Izunome . Çi tio estas
ideala figuro de la homo, laü la instruo de
Oomoto.
la çielula regno (lo©as “çieluloj”)
la an©ela regno (lo©as “misiistoj-an©eloj”)

Dia regno çiela (ekster la tera atmosfero) - Çiela Dio - Mastra Dio (DIO), Suna Dio, Luna Dio
(La supraj tri Dioj povas esti triunuo;
oni rigardas Ilin kiel unu saman Dion.)
Dia regno tera (en la tera atmosfero) - Tera Dio - ekz. Dio Kunitokotaçi
6) 6) Çu Çu oomotanoj oomotanoj pre©as pre©as nur nur al al D DDIO
D IO kaj kaj al
al
Dioj, Dioj, aü aü çu çu ankaü ankaü ankaü al al dioj?
dioj?
La kredantoj de Oomoto turnas sian
pre©on al çiuj bonaj dioj. Precipe la nomo
Oomoto'sume'oomikami , kiun la kredantoj
çiutage recitas en la pre©o, estas ©enerala
nomo de Mastra Dio (DIO), Dioj kiuj estas
rektaj partospiritoj de DIO, kaj aliaj diversaj
bonaj dioj.
Sed, çe la pre©ado, ni devas turni nian
peton nur al la origina DIO (DIO kaj Dioj
povas esti triunuo kaj oni rigardas Ilin kiel
unu saman Dion), sed ne al aliaj dioj. Çi tio
devenas de la distingo de diservoj, formala
kaj senformala. En Diaj Vojsignoj trovi©as
jena parto:
Formala diservo estas tio, kio kultas la
Diojn de la çielo kaj la tero kaj aliajn multajn
diojn; ©i estas la sankta afero esprimi al çiuj
dioj dankemon en laüdvortoj pri iliaj favoraj
vortoj, kaj ©i postulas apoteozejon,
pre©vortojn (Norito -n) kiuj gloras la diojn,
ofera∆ojn ktp.. Senformala diservo postulas
nek pre©ejon, nek apoteozejon, nek
pre©vortojn, kiuj gloras la diojn, nek
ofera∆ojn, çar ©i estas tio, kio pre©as al Dio,
la kreinto de la universo. Ìi estas la vojo
pre©i al Dio per sia animo pri la propra
deziro. Resume, la formala diservo estas la
vojo de kulto, kaj la senformala estas la vojo
de pre©o. ("Diaj Vojsignoj", n-ro 456)
7) 7) Çu Çu Çu prapatroj prapatroj estas estas estas dioj? dioj? Çu Çu oomotanoj
oomotanoj
pre©as pre©as al al prapatroj?
prapatroj?
Servi al prapatraj spiritoj per la festo kaj
adori ilin estas tre grava rolo por la kredantoj
de Oomoto. Inter prapatraj spiritoj trovi©as
ankaü tiuj, kiuj fari©is dioj (bonaj spiritoj en
Dia regno) post la morto kaj lo©as en Dia
regno (Çiela regno); ne çiuj i©as dioj, sed
trovi©as spiritoj, kiuj iras al intera regno kaj
eç infera, laü la stato de ties volo kaj penso
antaü la morto.
8) 8) En En Diaj Diaj Diaj Diaj Diaj Revelacioj Revelacioj Revelacioj Revelacioj Revelacioj n-ro n-ro 653 653 oni oni mencias mencias
mencias
ke ke ke estas estas Tri Tri Tri Tri Tri Çielaj Çielaj Çielaj Çielaj Çielaj Dioj. Dioj Dioj Dioj Dioj.
. Kiuj Kiuj estas estas tiuj?
tiuj?
Çiela Dio temas pri Dioj, kiuj restas en
Dia regno çiela . La Dia regno çiela , kie lo©as
çi tiuj Dioj, ne signifas la çielulan regnon ,
kie lo©as çieluloj, sed signifas Dian regnon
ekster la tera atmosfero. Dume, la Dia regno
tera , kie restas Tera Dio temas pri Dia regno
en la tera atmosfero. En Oomoto, la Çielaj
Dioj situas sur pli supera pozicio, ol la Teraj
Dioj (reprezentas Dio Kunitokotaçi), nome,
la Çielaj Dioj kaj la Teraj Dioj trovi©as en la
rilato: unuaj estas çefaj kaj lastaj estas
subalternaj.
La tri Dioj de Tri Çielaj Dioj temas pri
Suna Dio, Luna Dio kaj Mastra Dio (DIO),
kiu estras la lastajn du Diojn. (Vd. )
En Oomoto oni kultas Mastran Dion
(DIOn) kaj la Diojn de la çielo kaj la tero kaj
çi tiujn faras la objekto por pre©o. Kaj, en
Oomoto oni kredas, ke Fondintino DEGUÇI
Nao malsuprenvenis surteren kun la
karaktero de Tera Dio kaj Kunfondinto
DEGUÇI Onisaburo malsuprenvenis surteren
kun la karaktero de Çiela Dio .
9) 9) En En la la Sanktaj Sanktaj Sanktaj Sanktaj Sanktaj Skriboj Skriboj Skriboj Skriboj Skriboj trovi©as trovi©as kelkloke
kelkloke
kunmetita kunmetita kunmetita vorto vorto vorto ensanktejigi. ensanktejigi
ensanktejigi
ensanktejigi
ensanktejigi.
. Kion Kion Kion ©i ©i
©i
signifas?
signifas?
Ni uzas la vorton ensanktejigi en la
signifo: peti Dion eniri en la sanktejon
(apoteozejon) kaj kvieti©i en ©i por ke Li
11 Oomoto 447

akceptu nian diservon formalan kaj
senformalan. Çi tiu vorto havas signifon,
similan je apoteozi aü kulti , sed, precize
dirite, iom malsamas la signifo; do, ni nun
uzas çi tiun kunmetitan vorton, proksiman
al la origina signifo.
En la templo de Oomoto kaj çe la altaro
en la privata domo de kredanto oni instalas
adorobjekton por çiutage dediçi la pre©on.
Çi tiu adorobjekto estas elfarita, tiel ke la
Spirita Gvidantino de Oomoto, pre©ante
antaü la altaro, tuçpenike skribas Dian
nomon sur la puraj lignopeco aü papero; çi
tiuj estas ßar©itaj per la spirito de Mastra
Dio. Koncerne la skribadon sur adorobjekto,
Dio permesas nur la Spiritan Gvidantinon
plenumi la taskon ekde la fondi©o de
Oomoto. Post la skribo de la Gvidantino, la
adorobjekto estas ceremonie instalita en la
sanktejon aü kapeleton (kaze de la domo de
kredanto) sur la altaro.
Sekve, instali la adorobjekton en la
sanktejon per solena rito estas ensanktejigi
la spiriton de Mastra Dio kaj kulti Dion. Çi
tio do havas tre gravan signifon por la
kredantoj de Oomoto.
10) 10) Kion Kion signifas signifas ke ke L.L. L.L. L.L. Zamenhof Zamenhof estas
estas
"dio" "dio" en en Oomoto? Oomoto? Çu Çu li li estas estas estas "dio" "dio" en en la
la
sama sama maniero maniero kiel kiel prapatroj prapatroj ©enerale, ©enerale, aü
aü
çu çu en en alia alia maniero?
maniero?
La kvalifiko de la vorto dio , donita al la
spirito de Zamenhof, ne havas la saman
signifon kun ordinaraj prapatraj spiritoj. La
laboro, plena je merito, de Zamenhof, kiu
multe klopodis por la realigo de sia nobla
idealo, t.e. la unuecigo de la homaro de la
mondo, neniel povis reali©i sen Dia gvido.
En çi tiu signifo, Oomoto vidas, ke la spirito
de Zamenhof eç nun daüre agadas kiel
misiisto de la an©ela regno ; do, lia spirito
estis apoteozita en la kapeleto Senrej-ßa
(sanktejo, kie estas apoteozitaj la spiritoj de
jam mortintaj Oomoto-misiistoj), kaj oni
sincere kultas lian spiriton kune kun aliaj
misiistoj.
Oomoto 447
12
Pri Miroku
11) 11) Kiel Kiel oni oni difinas difinas Miroku-n Miroku Miroku Miroku Miroku -n en en Oomoto?
Oomoto?
La vorto Miroku estas uzata en Oomoto
en malsama senco, ol tiu uzata en budaismo.
En Oomoto la vorto Miroku signifas "la plej
profundan kompaton kaj la plej grandan
amon"; do, "konstrui la mondon de Miroku "
signifas "konstrui la mondon, regatan je la
plej profunda kompato kaj la plej granda
amo". La kredantoj de Oomoto komprenas
la vorton Miroku kun tia konscio. Krome,
tia kompreno estas konsekvenca tra la
Sanktaj Skriboj kaj instruaj libroj de Oomoto.
12) 12) Laü Laü Laü artikoloj artikoloj artikoloj en en la la revuoj revuoj revuoj Oomoto Oomoto Oomoto Oomoto Oomoto kaj
kaj
Oomoto Oomoto Oomoto Oomoto Oomoto Internacia Internacia Internacia Internacia Internacia mi mi rimarkis rimarkis ke ke ©is ©is la la dua
dua
Oomoto-afero Oomoto-afero en en 1935 1935 Oomoto Oomoto Oomoto atendis atendis ke
ke
Onisaburo Onisaburo aperos aperos kiel kiel Dio Dio Dio Dio Dio Miroku, Miroku Miroku Miroku Miroku , kiu
kiu
enkondukos enkondukos pacon pacon kaj kaj unuigos unuigos la la mondon.
mondon.
Ekde Ekde la la reapero reapero de de revuo revuo Oomoto Oomoto en en 1950 1950
1950
©is ©is 1954 1954 1954 Onisaburo Onisaburo ankoraü ankoraü ankoraü havas havas havas tre
tre
gravan gravan rolon rolon en en la la revuo. revuo. Ekde Ekde Ekde 1954
1954
Onisaburo Onisaburo ne ne havas havas same same gravan gravan rolon. rolon.
rolon.
Aperas Aperas malpli malpli multe multe da da artikoloj artikoloj pri
pri
Onisaburo Onisaburo kaj kaj pli pli multe multe da da artikoloj artikoloj pri pri arto,
arto,
paco, paco, interreligia interreligia kunlaboro kunlaboro k.t.p.. k.t.p.. Kio Kio estas
estas
la la kialo kialo de de tiu tiu ßan©i©o?
ßan©i©o?
Kunfondinto DEGUÇI Onisaburo estas
çiam tre grava por oomotanoj samkiel
antaüe. La agado de Oomoto havas tian
karakteron, ke laü la ßan©i©o de Gvidantinoj
la centro de direktado de agadoj ßan©i©as,
kvankam ne ßan©i©as la esenca signifo, kiun
tenas la enhavo de la agadoj. Çi tio devenas
de nia kompreno, ke Oomoto estas religio
laü Dia plano , kaj la organizo, kiu havas la
mision plenumi, antaüante la mondon, la
agon, konforman al la socia tendenco en tiu
tempo, laü Dia indiko kiun ricevas la
Gvidantino, Dia kolono por koncerna tempo.
13) 13) Çu Çu estas estas korekte korekte ke ke post post la la la morto morto morto de
de
Onisaburo Onisaburo oni oni ne ne opinias opinias ke ke la la gvidantinoj gvidantinoj
gvidantinoj
post post li li (Sumiko, (Sumiko, Naohi, Naohi, Kijoko Kijoko kaj kaj Kurenai)
Kurenai)
persone persone aperos aperos kiel kiel Dio Dio Dio Dio Dio Miroku?
Miroku Miroku Miroku Miroku

En Oomoto çiuj kredantoj kredas tute
nature, ke Fondintoj kaj sinsekvaj Spiritaj
Gvidantinoj estas manifesti©oj de Dio
Miroku .(Pri Dio Miroku , vidu la demandon
2)
Fondintino DEGUÇI Nao montris al la
mondo la modelon de bono; Kunfondinto
DEGUÇI Onisaburo klarigis la instruon de
Miroku kaj montris, "kia devas esti la mondo
de Miroku ". Heredinte la sanktajn aferojn
de la Fondintoj, la Tria Gvidantino DEGUÇI
Naohi klarige montris, "kiel atingi la
mondon de Miroku " aü "kiel konstrui la
surteran çielulan regnon ", per la konkreta
maniero, nome, per çiutaga vivo kun religio
kaj arto.
En la nuna tempo, la kredantoj de
Oomoto neniom atendas la malsupreniron
de Dio Miroku . Oni havas komprenon, ke
jam la tuta plano pri Miroku estis klarigita
kaj la sankta kolono por tio çiam staras, do,
necesas nur klopodo por antaüenpußi la
konstruadon de la mondo de Miroku .
14) 14) Çu Çu estas estas korekte korekte ke ke en en marto marto marto 1927, 1927,
1927,
kiam kiam Onisaburo Onisaburo havis havis 56 56 jarojn jarojn jarojn kaj kaj 7
7
monatojn, monatojn, multaj multaj oomotanoj oomotanoj opiniis opiniis ke ke li
li
aperos aperos kiel kiel Dio Dio Dio Dio Dio Miroku? Miroku Miroku Miroku Miroku ? Çu Çu tio tio povas povas esti
esti
kialo kialo kial kial N NNIÍiMURA
N IÍiMURA Koogecu Koogecu Koogecu revenis revenis al al al Japanio
Japanio
dum dum tiu tiu jaro?
jaro?
En la 3-a de marto, 1927, Kunfondinto
DEGUÇI Onisaburo deklaris la aperon de Dio
Miroku sur la tero . Sed, siatempaj kredantoj
ne atendis tion; ili konsterni©is aüdante la
deklaron (en tankao). Tia estas fakto. Post
tio, tamen, la kredantoj daüre kredas, ke
Kunfondinto DEGUÇI Onisaburo estas
manifesti©o de Dio Miroku .
Dume, novembre, 1926, NIÍIMURA
Koogecu provizore revenis al Japanio, kaj
tamen çi tio ne havas rektan rilaton kun la
surtera apero de Dio Miroku de Kunfondinto
DEGUÇI Onisaburo. NIÍIMURA instalis en Parizo
la Eüropan Centron de la Universala
Homama Asocio (UHA), fondis la revuon
Oomoto Internacia (en januaro 1926), dungis
konstantan laboranton de la centra oficejo
kaj, aliflanke, unu post alia fondis la brançojn
de UHA en diversaj lokoj, nome, Svislando,
Francio, Italio, Çe˙oslovakio, Germanio,
Bulgario, Hungario, Pollando, Persio (Irano),
Hispanio k.a.. Do, fakto estas tia, ke li revenis
al Japanio por interkonsili©i, kiel
antaüenpußi la postan propagandan agadon
en Eüropo.
Ceteraj demandoj
15) 15) 15) Çu Çu Çu oni oni oni povas povas povas diri diri diri ke ke ke Izu Izu Izu Izu Izu kaj kaj kaj Mizu Mizu Mizu Mizu Mizu estas estas
estas
“yo” “yo” “yo” kaj kaj “in” “in” en en la la japana japana lingvo? lingvo?
lingvo?
Oni povas. Alie, oni povas diri, nome,
plus kaj minus , fajro kaj akvo , varmo kaj
lumo ktp..
Çi tiuj duopaj vortoj Izu kaj Mizu ne
estas religiecaj terminoj, propraj al Oomoto,
sed ili estas vortoj, kiuj montras la ©eneralan
le©on de la universo. Kvankam ni diras
universala le©o , çi tiu ne temas pri malvarma
le©o kiel astronomio aü fiziko, sed,
komprenu, ke ili estas manieroj, vivecaj kaj
freßaj, kiuj montras Dian karakteron, la
substancon de la universo.
16) 16) En En En eldona∆oj eldona∆oj de de Oomoto Oomoto oni oni uzas uzas la
la
vortojn vortojn "modelo" "modelo" kaj kaj "spegulo". "spegulo". Çu Çu Çu mi
mi
komprenas komprenas korekte korekte ke ke ambaü ambaü ambaü estas estas estas unu
unu
sama sama vorto vorto "kagami" "kagami" en en la la japana? japana?
japana?
Kvankam en Sanktaj Skriboj trovi©as la
lokoj, en kiuj la vortoj modelo kaj spegulo
estas uzataj en la signifo de la japana lingvo:
kagami , tehon , mohan ; tamen, ambaü vortoj
estas laücele aplikataj kun iom malsamaj
nuancoj. Nome, la vorto modelo havas la
pozitivan signifon, ke io, okazinta interne,
iras eksteren kaj reaperas pligrandi©ante,
dum la vorto spegulo havas la negativan
signifon, ke io, okazinta ekstere, venas kaj
speguli©as interne.
∑
En çi tiu respondaro, japana nomo aperas en ordo: "FAMILIA
Persona", çar en esperanta versio de Sanktaj Skriboj de Oomoto
oni uzas tiun nomordon.
13 Oomoto 447

UK-karavano
UK86 en
Zagrebo
Oomoto 447
14
Kulturo de dialogo Dialogo inter kulturoj

En la lastaj jaroj en UK partoprenis sufiçe
multaj el Oomoto. Plejparte en karavano
organizita de EPA (Esperanto-Propaganda
Asocio de Oomoto), kaj konsistas el
komencantoj kaj simpatiantoj de Esperanto.
Ni kredas, ke tio estas unu maniero diskonigi
Esperanton al ankoraüne-esperantistoj. Ja
çio havas kaj bonan kaj malbonan. Ne
sufiças nur Esperantaj programoj por
kontentigi karavananojn. Do, la karavano
ne restas en la kongreso dum la tuta periodo,
sed turismas tie kaj alie.
Tamen, ankaü pro la 86a UK, EPA organizis
karavanon. La karavano el 33 membroj
vizitis Zagrebon por UK kaj poste Erzurum
en Turkio por havi Japanan Vesperon.
Krome kelkaj oomotanoj individue partoprenis
en la UK ©is la solena fermo.
Vendrede la 20an de julio ni la 33 membroj
de la karavano kolekti©is çe la flughaveno
Kansajo, de kie ni flugis al Istanbulo en Turkio.
Vespere je la 7a ni alvenis Istanbulon, kie ni
tranoktis, kaj jam la sekvantan frumatenon ni
flugis al Zagrebo tra Zuriko.
Sabate je la 2a posttagmeze ni alvenis
flughavenon de Zagrebo, kaj veturis al la hotelo
Internacia, kiu situas meze de la du kongresejoj,
kaj pro tio lo©is ankaü multaj konataj
esperantistoj. Krome tie por la unua fojo ni povis
intervidi kun s-ro SZAVADI Tibor, la OKKprezidanto
de ∆usa 74-a Kongreso de SAT en
Nagykanizsa, kaj tradukinto de nia sankta libro
Diaj Vojsignoj en la hungaran el Esperanto.
Vespere je la 8a kaj duono, ni piediris al FER,
unu el la du kongresejoj, por antaüvidi la salonon
por la fakkunsido de
Oomoto. Kaj tie ni ©uis
la internacian etoson de
Interkona Vespero.
Dimançe la 22an de
julio, ni partoprenis en
la Solena Inaüguro.
Posttagmeze la karavano
turismis en la urbo
Zagrebo.
Lunde la 23an,
Salutas la Prezidanto de Respubliko Kroatio çe la Solena Inaüguro.
antaütagmeze ni okazigis fakkunsidon de
Oomoto, posttagmeze la karavano vizitis la
faman nacian parkon Plitvice.
Merkrede la 24an, post turismo en la urbo
Zagrebo, jam vespere la karavano alflugis al
Turkio. Kaj post voja©o en Turkio kaj Japana
Vespero en Erzurum, la karavano alflugis
flughavenon Kansajo sabate la 28an de julio.
∑
Masato DEGUÇI kaj Jasunori KAÜAMURA Intervidas kun SZAVADI Tibor.
La membroj de la karavano de EPA.
15 Oomoto 447

Prezentado per lumbildoj.
Prelegoj de Ecuo MIJOÍI (supre) kaj Masato DEGUÇI (malsupre).
Oomoto 447
Fakkunsidoj
Fakkunsido
16
Okazis la fakkunsido
de Oomoto unue
lunde la 23an.
Sekvis la 2a marde,
la 3a ∆aüde kaj la 4a
vendrede.
Kiel kutime, tamen
aldoni©is diferencoj
novaj iomete.
La La unua unua fakkunsido
fakkunsido
Japaneske kun 300 da partopreno
La 23an de Julio, en salono “Emilija
Lapenna”, ni havis la unuan fakkunsidon de
Oomoto en çi UK, de la 9a kaj duono ©is 11a kaj
duono antaütagmeze kun çirkaü 300 partoprenantoj.
Antaü la malfermo tembris ßakuhaço ludata
de Tamami MITO. Post la Malferma deklaro de
Kunihiko ÍIMAMOTO, salutis la prezidanto de la
fakkunsido Hiromi JANO. Unue ni çiuj kantis
"Dia Vila©o", unu el la Bonamaj kantoj de
Oomoto, gvidate de Jukio ÍIDA. Sekvis prelego
de Ecuo MIJOÍI "Sonoras Lingva Revolucio". Pri
interreligia agado de Oomoto lumbilde prezentis
Haru MIJAGAËA kaj Hiroßi TERAKADO. Dua
prelego estis "Arto estas patrino de Religio" de
Masato DEGUÇI. Skeçon "Bonzo Ikkju" prezentis
Teruko ÍIMADA. Pri Bonamaj kantoj kun iom
da ekzerco,klarigis Acußi NIÍINAGA. Respondis
demandojn de partoprenantoj Masato DEGUÇI
kaj Acußi NIÍINAGA. Post la ferma deklaro de
Hirohiko NAKAÔOÜ, regalis japanan pulvoran
teon Jo∆i INOUE kaj aliaj, kun teceremonia
prezento de Haru MIJAGAËA.
∑

Unue ni kantis Bonaman kanton "Dia Vila©o".
de Oomoto
En çi tiu UK krom la
kutima fakkunsido, t.e. la
unua, okazis malgrandaj :
en la 24a, la 26a kaj la 27a,
kiujn prizorgis Jasunori
KAËAMURA kun la helpoj
de Majumi DEGUÇI kaj
Humi SATOË.
En tiuj kunsidoj oni
rigardis videon “La 100-jara
historio de Oomoto kaj
Esperanto”, spertis Çinkonmeditadon,
kantis kelkajn
el Bonamaj kantoj kaj
babilis tute amike.
Skeçon "Bonzo Ikkju" prezentis sola Teruko ÍIMADA.
17 Oomoto 447
Ni ja scias, ke multaj amikoj
venas al la fakkunsido por
gustumi japanan pulvoran
teon kun japanaj kuketoj.

Japana Vespero en Erzurum
Erzurum estas la plej granda urbo en orienta
Anatolio en Turkio, situas sur alta ebeno je 1950
metroj kaj funkciadas kiel grava nodo de trafiko
de longe en historio.
Laü la mencio de Onisaburo DEGUÇI en
Rakontoj el la Spirita Mondo, Erzurumo estis la
çefurbo de antikva Dia regno antaü kelk-cent
mil jaroj. Tion neniu povus rekoni, tamen la
Masato DEGUÇI, Hiromi JANO kaj Acußi NIÍINAGA vizitis la urbestron
s-ro Ebubekir Üsün GÜLAKAR en la urbodomo.
Oomoto 447
18
urbo havas sufiçe malnovan historion de antaü
6000 jaroj. En la urbo trovi©as multaj historiaj
resta∆oj, ekzemple Bizanca muro, Sel∆ukaj
konstrua∆oj ktp.
La 25an de julio la karavano alvenis en
Erzurumo. Çe la flughaveno nin atendis d-ro
Yavuz KONCA, profesoro de la universitato
Atatürk. Li multe klopodis por efektivigo de
"Japana Vespero" çe la universitato. Post aran©o
de "Japana Vespero" en la universitato, la
karavano turismis en la urbo. Dume Masato
DEGUÇI, Hiromi JANO kaj Acußi NIÍINAGA vizitis
la urbestron s-ro Ebubekir Üsün GÜLAKAR en la
urbodomo. Masato DEGUÇI transdonis al s-ro
GÜLAKAR la mesa©ojn de la urbestroj de Ajabe
kaj Kameoka. Por tion raporti estis dek-kelkaj
∆urnalistoj kaj kameristoj. Post interparolo kun
gravuloj de la urbo dum unu horo, ni estis
kondukita al Cifte Minareli Medresse, kiu estas
la plej fama el la Sel∆ukaj konstrua∆oj en la urbo,
kaj tie ni partoprenis en la inaüguro de
ekspozicio.

Salutas d-ro KONCA (maldekstre) kaj la urbestro s-ro GÜLAKAR (dekstre).
Post la vesperman©o, ni alveturis al la
universitato Atatürk. Iu membro de nia
karavano rimarkis akvon disverßita antaü la
enirejo. Tio ja estas japana kutimo, kiam oni
gastigas, kaj estis tutsame ankaü en Turkio.
La halo estis jam plena de kvin cento da
urbanoj kaj eminentuloj de çi tiu regiono.
Minutojn antaü la oka, silenti©is la halo
plenplena pro japaneska tembro de ßakuhaço
ludata de Tamami MITO. Komenci©is "Japana
Vespero". Post kantado de naciaj himnoj de
Turkio kaj Japanio, sinsekvis salutoj de la
urbestro, reprezentanto de nia karavano Kunihiko
ÍIMAMOTO kaj d-ro KONCA.
Antaü ol kultura∆aj prezentoj, ni celebris
diservon por paco
en oomota rito, al
kiu servis Masato
DEGUÇI kiel la çefcelebranto,Takehiko
ÍIMAMOTO,
Hiroaki KAÜADE
kaj Jukio ÍIDA kiel
celebrantoj, Akiko
Í IMAMOTO kaj
Joßiko JOÍIDA kiel
ludantoj de
jakumogoto. Tio
devis esti tute rara
afero en la urbo, kie
Islamo penetras eç
en çiujn erojn de
homa vivo.
Sekvis japanaj
kultura∆oj: unue
nodanco far Jasußi
T ERAKADO kun
akompana utajo de
Joü©i INOUE, japana
La universitato Atatürk, kie ni havis japana vesperon.
Tamami MITO ludis ßakuhaçon.
19 Oomoto 447
Ni celebris diservon por paco en oomota rito.

danco far Masako ARIMA, demonstro kaj gvido
pri japana paperfaldarto ktp. Kvankam la
prezentantoj estis ne profesiuloj, ßajne multe
interesi©is spektantaro el urbanoj, kiuj eble por
la unua fojo propraokule vidis tiujn japana∆ojn.
Çe la fino aldoni©is ankaü tradicia heroa
danco de tiu çi regiono far nur bravaj viroj.
Japana danco far Masako ARIMA.
Demonstro kaj gvido pri japana paperfaldarto sur podio.
Kolekti©is çirkaü kvin cento da urbanoj.
Oomoto 447
20
Nodanco far Jasußi TERAKADO kun akompano de Joü©i INOUE.
Demonstro kaj gvido pri japana paperfaldarto inter spektantoj.
Tradicia heroa danco de tiu çi regiono far nur bravaj viroj.

La 26an ni turismis en urbo Dogubayazit,
de kie ni ©uis la rigardon de Ararato la
monto fama pro legendo pri la arkeo de Noa.
Kaj eç la ruinon de la arkeo ni rigardis
proksime de vila©o Üzengili. Tio estis
interesa por ni oomotanoj, çar la diluvo
kaj arkeoj estas menciitaj ankaü en
Rakontoj el la Spirita Mondo. Vespere ni
alvenis la urbon Van, kie ni lo©is.
La 27an ni turisme vizitis insulon
Akdarar en lago Van la plej granda lago
en Turkio. Sur la insulo restas pre©ejo de
Sankta Kruco konstruita en la deka
jarcento, sur kies ßtonaj muroj ni vidis
scenojn el la Malnova Testameno pentritaj
aü reliefigitaj. Kaj ni fininte çion, ekflugis
de Van, tra Istanbulo, al Japanio.
∑
21 Oomoto 447
Montoj Ararato maldekstre kaj la
malgranda Ararato dekstre.
La ruino de la arkeo de Noa?
La pre©ejo de Sankta Kruco konstruita en la deka jarcento.

INTERVJUO
Lerni sufiçe pri sia religio
nepre necesas
por kompreni aliajn
Kio donas la sencon de Vivo?
Leif NORDENSTORM intervjuita de Takaßi AGOU
Septembre nin vizitis pastro de la Sveda Eklezio (kristana luterana) Leif
NORDENSTORM, kiu apud sia laboro verkas doktoran disertacion pri Oomoto. Li
estas esperantisto, leganto de revuo Oomoto kaj patro de kvin infanoj.
Lin intervjuis Takaßi AGOU, konata kiel Esperantisto,kaj nun la redaktoro de monataj
japanlingvaj tri organoj de Oomoto: Ohomoto, Aizen-en kaj Aizen-ßimbun.
— Kia estas via vivo de kiel pastro en via
urbo?
En mia urbo estas ok pastroj, kaj estas ses
eklezioj. Pastro laboras en kvin tagoj en çiu
semajno. La çefaj taskoj estas gvidi diservojn
çiudimançe, prizorgi baptojn, geedzi©ojn kaj
entombigojn, kaj instrui aü gejunulojn aü
meza©ulojn pri kristana kredo, kaj ankaü paroli
kun homoj kiuj volas paroli pri spiritaj aferoj,
tio estas la plej grava, kaj ankaü viziti çefe
maljunulojn en iliaj hejmoj, se ili ne povas veni
al pre©ejo. Sed mi nur partotempe laboras,
çar mi havas malgrandajn infanojn. En Svedio
oni rajtas elekti ankaü labori malpli ol ses
horojn en çiu tago, kaj oni ricevas malpli da
mono. Tamen mi preferas tion almenaü
ankoraü unu jaron.
— Kiel vi vidas nunan mondon, kiel pastro en
la urbo?
Estas ßan©i©o. Kaj ekzistas problemoj,
Oomoto 447
22
ekzemple problemoj inter homoj. Fakte estas
multaj eksedzi©oj en Svedio. Estas preskaü
kvindek procentoj de çiuj. Do infanoj estas
iun semajnofinon çe la patro iun semajnofinon
çe la patrino. Kaj la patro havas la novan
edzinon, kiuj havas siajn infanojn. Tio estas
nova situacio, kaj estas problemo.
— Çu homo tenas la viv©ojon: por kio ni vivas
kiel la homo?
Tio dependas de la homo. Ni kredas, ke
kompreneble Dio helpas la homon havi sencon
de la vivo. Iel estas pli bone ol antaüe, çar
antaü cent jaroj Svedio estis tre malriça lando,
pro tio estis grandaj problemoj. Nun Svedio
estas riça lando, malpli grandaj problemoj pri
çiutaga vivo, sed multaj homoj tamen suferas,
ke ili ne vidas la sencon de la vivo. Eble estas
plifacile vidi la sencon de la vivo, se oni estas
malriça. Pro tio mi kredas, ke kaj religio kaj
Esperanto estas gravaj. Esperanto ankaü donas
la sencon de la vivo.

Ían©i©o en la mondo, ßanco por
Esperanto
— Rilate al Esperanto. Vi havas kaj havis
gravajn rolojn en Esperanta movado, do unue
mi petas vin prezenti vian Esperantistan
karieron.
En la jaro 1974, mi trovis malnovan kursolibron
de Esperanto en mia urba biblioteko.
Mi çiam interesi©as pri neordinaraj aferoj. Mi
sciis neniun homon kiu parolis Esperanton.
Tial mi volis lerni ©in, çar ©i estis neordinara
afero. Kaj nur kelkajn jarojn poste mi renkontis
Esperantiston, kiam mi partoprenis en junulara
renkonti©o. Post tio kelkfoje mi vizitis
universalajn kongresojn, internaciajn junularajn
kongresojn kaj landajn. Dume ofte mi havis
eksterlandajn vizitantojn en mia urbo. Mi estis
vicprezidanto de Sveda Esperantista Junulara
Unui©o çirkaü du jaroj. En 80aj jaroj, mi
redaktis Kontakto-n dum ses jaroj. Sed antaü
iom pli ol dek jaroj mi edzi©is kaj mi havas
kvin infanojn. Do mi devis pli multe zorgi la
familion, kaj mi ne tre aktivis dum multaj jaroj
sed mi nun volas iom komenci. Ekde antaü
kelkaj monatoj, mi estas Anstaüanto en la
Estraro de Sveda Esperanto-Federacio.
— En kia situacio estas esperanta nuna
movado en Eüropo?
Estas ßan©i©o. Multaj kluboj stagnas. Estas
tre malfacile havi novajn klubanojn. Sed multaj
junuloj interesi©as pri Esperanto. Ili Esperanton
uzas per interreto. Ili ne volas fari©i
membroj de kluboj. Tio estas problemo de ne
nur Esperanto-movado, sed ankaü de çiuj
organiza∆oj. Do oni devas iel adapti©i al novaj
cirkonstancoj. Ekzemple en Svedio kreskas
nombroj de junuloj kiuj studas Esperanton en
lernejoj, en gimnazioj, kiuj estas lernejoj por
ekde dekkvin ©is dekok jaroj. En gimnazio
çiuj studas la svedan kaj la anglan. Kaj oni
rajtas studi iujn ajn kvin lingvojn se lernejanoj
elektas tiujn lingvojn. Ordinare aü la germana
aü la franca aü la hispana aü la rusa. Sed se
estas instruisto kaj se lernejanoj elektas
Esperanton, ili rajtas studi Esperanton. En
kelkaj lokoj estas instruistoj Esperantistoj. Nun
estas en nova tendenco en Svedio. Tio estas,
ke la angla estas tre populara, sed çiuj aliaj
lingvoj perdas lernejanojn. Ekzemple la
francan kaj la germanan malpli multe studas,
çar ili opinias, ke sufiças la angla. Kaj fakte tio
donas novan ßancon al Esperanto. Çar ili
opinias, ke Esperanto estas io tute alia ol aliaj
ordinaraj lingvoj. Tio estas interesa. En urbo
Helsinborg, plej multaj junuloj lernas Esperanton.
Kaj estas tie Esperanto-klubo nomata
“Aktiva”.
Kial ne pri Oomoto?
— Nu, tute alia demando. Kiel vi renkonti©is
kun Oomoto, çu pere de Esperanto?
Sufiçe frue, kiam mi havis dekkelk jarojn,
mi legis la revuon Oomoto.
— Çu vi memoras la jaron kiam vi komencis
legi la revuon?
Verßajne estis la jaro antaü kiam la revuo
fari©is kolora. Çar mi havas tri numerojn
nekolorajn, do ßajne 1979 aü 1980?
Nur per Esperanto mi sciis pri Oomoto.
Mi serçis la vorton Oomoto en enciklopedio,
sed estis nenio skribita. Por mi la instruoj de
Oomoto dum longa tempo ne restis konataj,
çar en la revuo oni sufiçe malmulte skribis pri
la instruoj en tiu tempo, kaj oni multe skribis
pri interreligia agado kaj pri la lernejo de
japanaj tradiciaj artoj.
— Kaj iom post iom vi enßovis vin en la agadon
kaj instruojn de Oomoto.
Estis pli komplika historio. Mi fari©is
pastro de Sveda Luterana Eklezio. Kaj dum la
studado oni studas diversajn fakojn, interalie
aliajn religiojn, kaj oni devas specialigi unu
fakon. Plejmulto elektas fakojn rilatajn al
Kristanismo. Sed mi elektis fakon de alia
23 Oomoto 447

eligio, kaj studis sufiçe multajn religiojn. Kaj
mia profesoro akceptis nur doktori©anton. Sed
mi komencis labori kiel pastro pro tio, ke çe ni
naski©is kvin infanoj. Tempo tiel daüris kaj
nur post multaj jaroj mi vere komencis skribi
disertacion. Mi pripensis pri diversaj temoj,
sed subite mi ekpensis, kial ne pri Oomoto.
Kaj mia profesoro opiniis, ke tio estas bona.
Estas sufiçe malmulte da disertacio pri Oomoto
en okcidentaj lingvoj. En la japana lingvo estas
kelkaj, sed malmultaj en okcidentaj lingvoj.
— Do vi kolektis multajn necesajn materialojn,
çu ne?
Mi povas diri, ke mi legis çiun numeron
de Oomoto kaj Oomoto Internacia krom kelkaj
revuoj de tridek unu ©is tridek tri. Sed
kompreneble mi ne povas skribi disertacion
©enerale, çar mi ne komprenas la japanan. Kaj
estas tro vasta afero skribi pri tuta religio, do
mi elektis iun parton. Mi elektis tiun, kiun
diras Oomoto per siaj presa∆oj en Esperanto,
pri la misio de Oomoto. Estas interesa laboro,
sed iom peza se oni havas familion.
Oomoto por kaj per Esperanto
— Kio estas via kompreno pri Oomoto?
Mia kompreno estas, ke Oomoto iel
klopodas unuigi diversajn religiojn. Oomoto
estas ßintoa, sed prenis trajtojn de aliaj religioj,
en Reikai-monogatari (Rakontoj el la spirita mondo)
oni povas vidi, ke Onisaburo priskribas pri
aliaj religioj. Mi kredas, ke Onisaburo mem
opiniis kaj volas plu doni la plej bonan de
diversaj religioj. Min precipe interesas la agado
de Oomoto por Esperanto, kaj agado per
Esperanto kaj ankaü nocio de Miroku, kiu estas
tre interesa, çar ne estas la sama de kiel
Budhismo. Ankaü interesa por mi estas
interreligia agado. Kaj instruoj pri Izu kaj
Mizu. Estas tiel multe da interesoj sed
malfacilaj.
— Pri la agado de Oomoto por kaj per
Oomoto 447
24
Esperanto, çu vi vidas diferencon antaü la dua
mondomilito kaj post la dua mondomilito?
Estas granda diferenco. La mondo ßan©i©is,
ke la rolo de la angla lingvo estas multe
pli forta nun. Oni en multaj landoj uzas la
anglan, sed oni ne rajtas forgesi, ke la plejmulto
de la homoj ne povas libere paroli la anglan.
Oni uzas ege multe da tempo instrui la anglan,
kaj la rezulto estas diversa. Por ni eüropanoj
estas pli facile lerni la anglan ol por japanoj.
Sed ankaü eüropanoj havas problemojn. Oni
ankaü ne devas forgesi, ke estas en la mondo
multaj tre malriçaj landoj kaj kelkaj riçaj landoj.
Se oni volas uzi la anglan kiel internacian
lingvon, tio donas avanta©on al tre riçaj landoj.
Do estas ne justa afero, sed tamen kiel
Esperantisto oni ne devas esti kontraü la angla
lingvo, çar tamen ©i estas bona interkomprenilo,
sed ne same bona kiel Esperanto. Eble
la angla lingvo estas pli uzebla ol Esperanto,
sed Esperanto estas pli justa kaj çe ©i estas pli
bona celo. Mi alte taksas la agadon de Oomoto
por kaj per Esperanto. Oomoto uzas kaj
instruas kaj propagandas Esperanton.
Estis sukceso kaj malsukceso
— Kaj kiel vi komprenas la agadon de Oomoto
antaü la dua mondomilito precipe en Eüropo?
Koogecu NIÍIMURA fondis la eüropan oficejon
de UHA kaj Oomoto en Parizo, kaj çirkaü ses
jaroj li eldonadis konstante la revuon. Tio estas
rimarkinda por ni oomotanoj Esperantistoj. Do
al via okulo kiel tio vidi©as?
Oni povas tre multe diri pri tio, çar mi
skribis dek pa©ojn pri tio en la disertacio. Oni
povas diri, ke Oomoto-oficejo en Parizo estis
granda sukceso rilate al Esperanto, çar tio donis
multajn kontaktojn inter oomotanoj kaj
eüropanoj. Sed estis malsukceso, kiam temas
pri tio, ke Onisaburo kaj NIÍIMURA certe volis,
ke homoj en Eüropo komprenu Oomoton. Sed
ßajnas, ke tre malmultaj komprenis pri kio
temas. Ili nur komprenis, ke estis io rilata al

Leif Nordenstorm intervjuita
kunlaboroj de ßtatoj kaj paco ktp. Ekzemple,
kiam oni publikigis materialon el Reikaimonogatari
(Rakontoj el la spirita mondo), homoj
tute ne komprenis pri kio temas. Do estis kaj
sukceso kaj malsukceso. Tial estas interese,
sekvi la agadon kaj priskribi ©in. Kaj verßajne
ankaü NIÍIMURA kaj Onisaburo komprenis, ke
estas kaj sukceso kaj malsukceso, do pro tio
malfondis la oficejon.
Kun Esperanto interreligie
— Kaj post la dua mondomilito? Oomoto
rekomencis Esperanto-movadon.
Unue mi tre ©ojas, ke mi povas tiel libere
paroli kun vi. Estas tiom da ©ojo renkonti
homojn kaj simple konati©i kiel homo kun
homoj. Kaj mi vere esperas, ke Oomoto daüre
laboros per kaj por Esperanto. Estas ege grave.
Kaj kompreneble multaj oomotanoj estas
Bonan-Tagon-Esperantistoj, sed ankaü tio estas
bona. Estas pli bone ol nenio. Oni povas esti
Esperantisto por modelo. Ekzistas Bahaanoj
kiuj subtenas Esperanton, kaj Kristanoj ktp.
Sed ne ekzistas religio, kiu same kiel Oomoto,
intense subtenas Esperanton, kiel la tuta
religio., laü mia scio. Sufiçe unika afero. Kaj
ni estas dankemaj al Oomoto. Mi ßatus en mia
eklezio akcepti Esperanton, sed nur malmultaj
Esperantisto j estas en mia eklezio.
— Çu vi pensas, ke la religio kun Esperanto
havas specialan rolon por la futuro de homaro?
La futuro fari©os pli bona se Esperanto
estos akceptita. Nun post tiu terura atako de
teroristoj en Novjorko, mi kredas, ke eble estas
kreskanta miskompreno inter malriçaj kaj riçaj
landoj. Kaj oni devas utiligi çiujn eblecojn por
trapasi tiun kontraüstaron inter diversaj landoj.
Do Esperanto estas unu ebleco, alia ebleco estas
la interreligia agado de Oomoto. Kaj mi havas
iom da pensoj pri interreligia agado.
Kiel kun aliaj religioj
— Kiel vi taksas la interreligian agadon de
Oomoto?
Mi taksas ©in alte. Kaj mi povas rakonti
iom pri la sinteno de luteranoj de interreligia
agado. Tradicie luteranoj pensas en tri diversaj
manieroj. Kelkaj precipe antaüe pensis, ke çiuj
aliaj religioj estas kreitaj de diabloj, por ke
homoj miskomprenu. Tio estas la tradicia
pensomaniero. Aliaj pensis, ke ni tute ne
interesi©u pri aliaj religioj. Çar tio povas forigi
nian propran kredon. Estas tria grupo, kiu
opinias, ke çiu religio estas tute la sama afero.
Kaj ankaü tio estas malbona sinteno, çar tiuj
homoj ofte tre malmulte scias pri sia propra
religio, kaj tre malmulte pri aliaj religioj. Sed
iomete pri çiuj, do ili pensas ,ke estas la sama.
Mi fakte alte taksas la sintenon de Katolikaj
eklezioj, çar ili certe opinias, ke ili mem havas
la plej bonan kredon. Sed ili diras, ke çion, kio
estas bona kaj sankta en aliaj religioj, ili aprezas.
Tio estas bona balanco. Kompreneble oomotanoj
opinias, ke Oomoto estas la plej bona
religio. Kaj kompreneble kristanoj opinias, ke
Kristanismo estas la plej bona. Sed ekzistas
multaj komunaj. Estas tre grave, ke ni povas
25 Oomoto 447

esti amikoj, ke ni povas vidi kio estas komuna
kaj kio ne estas komuna. Estis tiom ege multe
da militoj en la mondo pro religio. Estas nia
honto, se ni ne sukcesas krei bonan sintenon
inter diversaj religioj. Sed mi opinias, tre grave
por tio estas, ke unue oni lernu pri sia propra
religio sufiçe multe. Se oni sufiçe bone studas
sian propran religion, oni estas pli sekura en si
mem, oni ne timas alian religion. Sed oni povas
vidi kio estas sama, kaj kio estas malsama ktp.
Sed bedaürinde estas tendenco, almenaü en
Eüropo, ke homoj scias malmulte pri religioj.
Kaj tiuj diras, ke çiuj estas samaj. Ili fakte
malmultajn scias. Ili ne estas sekuraj, ili ne
povas resti en sia kredo. Tio, kio estas bona
pri interreligia agado de Oomoto, estas, laü
mia kompreno, ke oni ne volas miksi diversajn
religiojn, sed volas, ke ili restu sed kunlaboru.
— Çu vi havas aliajn impresojn pri la interreligiaj
agadoj de Oomoto?
Ìi ßan©is la karakteron, antaü la dua
mondomilito estis çefe pri malgrandaj religioj,
sed nun estas pri çiuj. Mi opinias, ke estas
bone, ke ©i ekzistas, kaj estas bone, ke oni ne
celas miksi religiojn, sed respektas ke çiu havas
sian propran karakteron.
Ían©i©o ankaü antaü kelkaj jaroj
— Çu vi jam fiksis la titolon de via disertacio?
Jes verßajne. “Oomoto kaj Esperanto, nova
japana religio kaj misio en okcidento”, aü en
Eüropo.
— Çu vi jam pripensas konkludan parton de la
disertacio?
Nun mi pensas pri tio. Nun mi povas iom
diri. Kompreneble estas çiam ßan©i©o en
movado. En Oomoto estis grava ßan©i©o pro
la dua Oomoto-afero kaj pro la morto de
Onisaburo. Oomoto çiam laboris por kaj per
Esperanto, sed en diversaj manieroj. Antaü la
dua Oomoto-afero oni pli aktive laboris por
misii sian religion, post la dua mondomilito
Oomoto 447
26
dum multaj jaroj pli multe por informi pri
Oomoto kaj disvastigi japanajn tradiciajn artojn
kaj labori por paco, por mondofederacio ktp.
Sed mi kredas, ke okazis ßan©i©o ankaü antaü
kelkaj jaroj, kiam oni komencis pli aktive eldoni
skriba∆ojn en Esperanto. Por ke ili estu kiel
pontoj al aliaj lingvoj. Tio estas granda ßan©i©o.
— Mi demandas pri Diaj Vojsignoj kaj Diaj
Revelacioj, kiujn kredeble vi jam legis. Kio
estas via impreso pri ili?
Ne estas tute facile por eüropanoj kompreni,
do estas ege necese legi la enkondukon
kaj la priskribojn pri la instruo. Tiuj partoj
estas tre bonaj. Sen tiuj klarigoj estas malfacile
kompreni la tekstojn, kun la klarigoj estas
kompreneblaj.
— Kiu estas pli komprenebla el tiuj du libroj?
Nao kaj Onisaburo estis treege malsamaj.
En Diaj Revelacioj de Nao, estas forta protesto
kontraü maljusta∆oj. Kaj Onisaburo en Diaj
Vojsignoj priskribas spiritajn aferojn. Ili estas
tute malsamaj libroj.
Ebleco kaj ankaü risko
— Çu tiuj sanktaj skriba∆oj de Oomoto havas
meriton en Eüropo por pacigo aü por kreskigi
kulturon?
Estas kaj ebleco kaj risko. La ebleco estas,
ke eüropanoj ekscias pri Oomoto kaj havas
komprenon pri Oomoto kaj pri Japanio
©enerale, ke ni çiuj estas homoj kaj devas
kunlabori por la bono en la mondo. Sed la
risko estas, kiam la sanktaj skriba∆oj aperos en
diversaj lingvoj, multaj homoj studas nur
iomete de tre multaj kaj neniam funde studas
ion religian. Sed ne eblas eviti tiun riskon, çar
nun, kiam ekzistas interreto kaj ekzistas multaj
kontaktoj inter diversaj landoj, çie estas eblecoj
ricevi sanktajn skriba∆ojn de diversaj religioj.
Oni ne povas malebligi tiajn homojn. Sed oni
devas admoni ilin ne tiel multe okupi©i pri
aliaj religioj, ke oni konas nenion.
∑

“Diaj Vojsignoj”
bona vojmontro
por mi
SZABADI Tibor el Hungario
Diaj Vojsignoj estas tradukita de Szabadi Tibor
en la hungaran el Esperanto. Fragmentojn de lia
traduko vi povas legi çe nia TTT-pa©o:
[ http://www.oomoto.jp/magyar/ ].
En la jaro 1998, mi sukcesis persone
renkonti©i kun amiko Joel Brozovsky en
Martinus Centro en Klint kaj Kopenhago (Danio),
kie ankaü li venis studi la kosmologion de
Martinus. Tiam mi jam tradukis kelkajn el liaj
diversaj verkoj. Kaj ili estis sufiçe proksimaj al
la ideo de Oomoto. Kaj pli frue, antaü jaroj, mi
jam legis la revuon Oomoto kaj jam tiam (!) ©i
plaçis al mi. Tiam mi mem ankoraü ne profesie
okupi©is per tradukoj.
Amiko Joel donis inter miajn manojn iun
tiaman n-ron de Oomoto, kaj la en ©i aperintaj
artikoloj ege plaçis al mi, kaj tiam mi petis lin, ke
permesu por mi, ke mi traduku el ili kelkajn
artikolojn en la hungaran. Kaj li jesis. Kaj jen
vidu, mi en tiu iama n-ro legis pri la aperonta
(kaj poste aperinta) libro “Diaj Vojsignoj”. Mi
anoncis tion al li, kaj li bonkore sendis unu
ekzempleron de ©i. Kaj la libron traleginte mi
tiel konvinki©is (eble pro Dia sugesto...), ke mi
devos hungarigi tiun sanktan skribon por ke
ankaü la hungaroj povu ©in ekkoni. Kaj li
demandis en tiu temo iujn çe Oomoto, çu mi
faru aü ne la tradukon, kaj oni ne neis. Tiel mi
komencis la laboron. Kaj poste alvenis la tempo,
ke ni persone povis renkonti©i kun vi kelkaj en
Zagrebo.
Certe tio estus la plej bona afero, se la “Diaj
Vojsignoj” estus en libra formo por ke multaj
povu legi ©in, çar nur tute malmultaj uzas en
mia lando la reton, kie ©i nun estas legebla.
Kaj dumtempe, kiam mi laboris per tiu
traduko, mi demandis enlande konatulojn,
geamikojn, kion ili scias pri Oomoto? Ili nur
rigardis min; pri kio mi parolas? Do nepre
maturi©is en mi la penso, ke mi devas fini la
laboron kaj poste iam ankaü la hungaroj ekkonu
tiun religion. Ankoraü la sciantoj de religioj ne
konis Oomoton! Tamen nun estas la tempo, kiam
ili jam en la hungara ©in ekkonu.
La unua filozofia traduko de mi estis la
kosmologio de Martinus. Por pli profunde
studadi ©in, mi estis invitia al Danio por 3
semajnoj en 1997 kaj 2 semajnojn en 1998. Tiu
afero donis al mi grandan “pußon” sur tiun
terenon. Kaj poste sekvis la sankta libro de
Oomoto, diversaj spiritismaj libroj el Brazilo kaj
la doktrino de Allan Kardec. Do mi nun estas
profunde en la “religia” tereno. Krom ili mi
tradukis ankaü belliteraturon, poemojn,
infanlibrojn, historion kaj mi mem preparis la
unuan eüska-hungaran bazvortareton. Kaj nun
jam mi preskaü çion tradukas, kiu povas servi la
kulturon inter la popoloj pere de Esperanto!
Mi ege ©ojas, ke mi surpaßis tiun vojon! Estis
bona vojmontro por mi la “Diaj Vojsignoj”!
Krom tio mi legis multajn diversajn aliajn
hungarlingvajn filozofiajn kaj diversreligiajn
librojn, do la temo tute ne estis fremda de mi, eç
mi iom konis ilin. Kaj dank’ al Esperanto mi
sukcesis konati©i kun la supre menciitaj.
Esperanta movado kiel movado stagnas, ne
bone funkcias mondskale. Tion mi nun povas
diri, laü miaj plej lastaj spertoj. Kiel antaüen?
Facile! Oni pagu por la pagitaj laboristoj de
“Esperantio”, ke ili ankaü povu konkeri kun tiuj,
kiuj en sama temo ricevas salajron en la plej
diversaj lingvoj de la mondo. De kie venu la
mono, mi ne scias. Sed certe povos ©i veni el
multaj lokoj. Oni devus nur per ©i okupi©i. Ìi
jam ne estas mia afero. Eç ni bezonas profesiulojn
por labori en Esperantio, kaj ni devos ellevi©i el
la amatoreco, ke lernitaj fakuloj povu agadi sur
çiuj terenoj. Çar kontraüe, ni ne povos atingi
signifoplenajn rezultojn! Ni bezonas rezultojn,
al kiuj povus atenti la mondo.
Laü mia opinio, Oomoto multon faras por
tio, ke Esperanto estu uzata çe ©i, kaj pere de tiu
lingvo ©i volas konigi sin al la alilingvanoj.
∑
27 Oomoto 446
KUNLABORANTO

KREADO DE VIVÌOJO
daürigo de la sepa parto
la vojo de Vero kaj Kredo
Oomoto 447
21
Hidemaru DEGUÇI, tradukis Eizo ITOO
Çio Çio havas havas propran propran signifon
signifon
La Naturo estas giganta artverko kaj
çiutaga vivo estas ekspozicio de artaj pecoj.
Dio mem estas granda artisto. Oni ne
bezonas apartan monon nek specialan
libertempon por ©ui la arton. Eç en
okupiteco kaj en modesta vivo oni povas
gustumi la esencon de la arto. For tia arto,
kia postulas malfacilan rezonadon kaj
multan monon! Kiel bonguste trakti la
ordinarajn meblojn kaj çiutagajn necesa∆ojn,
kiel doni al ili belan harmonion inter si aü
kiel ©ui la belecon kaj graciecon de la naturo
kaj la homa vivo — jen estas la artismo.
Laü individuaj vidpunktoj la valoro de
iu afero estas taksebla tre diverse: io tre
favora al A povas esti tre ©ena al B, dum io
grava por C estas tute sensenca por D …
ktp. Sed laü ©enerala, tutampleksa
vidpunkto, çio, kio estas permesata ekzisti
en la mondo, havas respektive sian propran
valoron kaj kialon. La mußoj estas
senvalora∆oj, eç malutila∆oj por homoj, sed
laü vidpunkto de la tuta universo, oni
povas pensi, ke ili naski©as por anonci la
ekziston de malpura∆o aü kiel puno de la
homa malpurigo.
28
En la mondo ekzistas neniu objekto nek
afero, kiu ne havas sian propran valoron
aü signifon. La fakto, ke tie io estas naskita,
per si mem pruvas la nepran ekziston de
la neceso aü la signifo, kvankam alia afero
estas, çu ©i estas uzata kiel medikamento
aü veneno.
Ekzisto de la granda universo, ekzisto
de la plej eta viva∆o, eç vagado de nubo aü
fluo de akvo — çio havas sian signifon kaj
valoron. Jes, ankaü pluvo kaj ne©o,
kvankam la homoj arogante taksas ilin
bonaj aü ©enaj laü sia provizora situacio.
Nenio estas sen signifo. Çio ja estas
bona.
Estas necese, ke çiu esta∆o sin helpu,
respektante la sendependecon, sed neniu
povas vivi absolute sendepende. Ekzemple
unu arbo staras sin apogante al siaj propraj
radikoj. Sed tiuj radikoj vivas dank’ al la
tera∆o. Ne sufiças nur la tera∆o, necesas
ankaü akvo kaj sunradio. La akvo kaj la
sunradio venas de malproksime el la çielo.
La tera∆o estas subtenata de rokoj kaj la
grundo.
Tiel pensante plu kaj plu, oni konvink-

i©as ke unu arbo estas subtenata de la tuta
universo.
Same kun la homo. Çiu homo vivas
kaj kreskas dank’ al Dio kaj la spirita
mondo vertikale kaj dank’ al la medio kaj
la homa socio horizontale. Do granda eraro
estas, se homo konsideras sin dis de la socio
kaj pensas, ke li ekzistas sole por si mem.
Gejunuloj devas plene konsideri antaü
ol edzi©i. Se ili jam edzi©is, ili devas helpi
al si reciproke por daürigi la geedzecon
malgraü çia obstaklo. Ili devas sin gardi
kontraü perdi©o de reciproka simpatio post
edzi©o.
Aliflanke estas vero, ke malofte trovi©as
ideala geedzeco jam de la komenco, precipe
en la nuna mondo. Do estas tre necese
varti la reciprokan amon. Geedzoj, kiuj ne
estis tiel simpatiaj çe la komenco, tiom pli
devas kunklopodi por firmigi la harmonion
Penso Penso kaj kaj spirito
spirito
En antikva tempo estis malbona kutimo
nome envulto, ke oni sekrete iras al iu
izolita loko en meznokto por tie fari
simbolan malbenon kontraü malamata
persono, enbatante najlojn en la viza©on
de artefarita figuro kun la imago, ke ©i estu
tiu persono mem.
Estas homoj, kiuj tute ne kredas ke tia
ago kontraü artefarita figuro ekz. el pajlo,
povas doni ian influon al tiu efektiva
persono. Ili ne scias la forton de iaspeca
elektro, energio aü ondoj, kiuj naski©as el
la penso aü spirito kun kiuj oni faras la
malbenon. Kiam oni enbatas najlon en la
viza©on kun forta malamo, tiu penso
naskas intensajn ondojn kvazaü elektrajn,
kiuj nepre atingas la celitan personon kaj
donas al li malsanon aü ian malordon sen
kaj altigi la komprenon reciprokan.
Nuntempe unu el la plej popularaj
temoj sur la monataj gazetoj estas la
problemo de geedzoj. Per tio oni scias, ke
naüdek aü eç naüdek kvin procentoj de la
geedzaj paroj ne havas ideale intiman vivon
de la komenco ©is la fino.
Geedzeco facilanime efektivigita simple
pro allogo de la beleco de l’ viza©o aü de la
tento de seksdeziro, tre ofte fußas. Se
geedzoj, eç se ne komplete harmoniaj çe la
komenco, pacience penas por kune flegi
kaj varti la amon reciproke, nepre fine
elkonstrui©as la palaco de amo neniel
difektebla.
Geedzoj, kiuj jam en la antaüa vivo estis
en tre bona rilato, povas havi harmonian
vivon relative facile. Sed trovi©as ankaü
tiaj geedzoj, kiuj en la antaüa vivo estis tre
malamikaj. Dio aran©is, ke ili fari©u
geedzoj por reordigi la malbonan rilaton.
klara kaüzo.
Sed “Kia la ago, tia repago”. Tia malbeninto
nepre ricevas decan rekompencon
al si. Alia proverbo diras: “Fosu unu alian
tombon por si mem”.
Çiuokaze oni devas agnoski la mirindan
forton de la pensoj, kiuj radikale influas la
mondon çu fari©i senorda ˙aoso aü agrabla
lo©ejo por çiuj homoj.
Se en nia hejmo la pensoj de çiuj
membroj estas puraj, simpatiaj kaj sinceraj,
©i iel brilas kun agrablo kaj feliço.
Se kontraüe, ili havas pensojn malamajn,
malßatajn kaj malbonvolajn, tiuj
malagrablaj pensondoj reciproke sin pußas
kaj tie kreas iel senteblan atmosferon
abomenan. Ìuste la plej grava afero estas
krei atmosferon agrablan.
29 Oomoto 447

Io farita elkore tenas en si ian spiriton.
Ekzemple man©a∆o elkore preparita iel
vokas apetiton, dum franda∆o kuirita en
kverelo aü kun malagrabla sento ne estas
bongusta. Por kuiristo la plej grava sekreto
estas ne lia talento sed la temperamento
mem kun kiu li kuiras.
Oni diras ke eç vasabio aü zingibro
spegulas la temperamenton de la homo,
kiu ©in raspas. Ankaü fruktoj, kiel
persimonoj aü oran©oj, montri©as malbongustaj,
se ilin pritraktas homo kun
malagrabla sento sed male tre bongustaj,
se oni donas ilin kun sincera bonvolo.
La homa temperamento estas reala
objekto, sed neniel abstrakta∆o. Ìi enfluas
en çion, donas influon al io ajn, se ne rapide,
sed certe kaj firme.
En ia arta verko estas tenata la spirito
de la verkinto. Se iu ©in posedas kaj
konservas kun amo, lia ama spirito ©in
plenigas. La arta verko, tiel plenigita de
bonaj spiritoj, siavice tiras al si bonajn
spiritojn de la kosmo kaj ilin ensuças en
sin. Tiamaniere bona arta verko çiam pli
brilas kaj donas çiam pli serenan impreson
al la aprecantoj.
Çiu objekto estas farita el kaj per spirito
kaj formas sian econ laü la spirito tiel
apriore, kiel ankaü aposteriore.
Pensu ekzemple pri unu lita∆o, farita el
kotono kaj kotona ßtofo. Ìi formas sian
karakteron laü influoj de la spirito de la
lokoj de produktado de l' kotono kaj ßtofo,
de la laboristoj koncernaj kaj ankaü de la
uzanto. Precipe ©i ricevas plej fortan
influon de la spirito de la homo, kiu longe
kaj konstante ©in uzas. Kaj tial se tiu uzanto
estas dormemulo, ©i influas, ke iu, kiu
hazarde ©in uzas, ankaü dormu ©issate.
Tion saman oni povas diri rilate ion ajn
alian.
Ankaü inter homoj, aliaj spiritoj reci-
Oomoto 447
30
proke interkomuniki©as kaj okazas ke la
koro de A fari©as koro de B, kaj tiu de B
speguli©as en tiu de C.
Anstataü mi foje iu alia faras tion kion
mi volis, kaj inverse, laü interkomuniki©o
de la spiritoj.
Ekzemple kiam A volas fumi tabakon
sed ial ne povas, tiam B subite senkonscie
ekfumas.
Se unu persono estas en ekstazo de ©ojo,
çiuj çirkaü li fari©as ©ojaj; se li intense
mal©ojas, ankaü çiuj çirkaü li mal©ojas.
Proverbo diras: Koroj sin al si altiras,
kiuj samspiriton spiras. Se oni ekhavas
inferan penson en la koro, ©i altiras al si
diablan spiriton; se oni tenas serenan
sincerecon en la koro, al ©i per si mem
kolekti©as diecaj spiritoj. Se iu ofte ekhavas
inferan penson kaj konsekvence diabla
spirito ofte ©in vizitas aü longe en ©i restas,
li mem fine fari©as diablo. Memkompreneble
estas, ke homo, kia kontraüe çiam
tenas serenan sincerecon en la koro kaj
sekve en kiu çiam restas dia spirito, fine
fari©as dieca homo.
Esence la homa primara naturo originas
el la Spirito de la Universo kaj same bona
kaj pura kun çiu senescepte. Tial kia ajn
malbonulo, nur se li sincere pentas kaj
ßan©as ne nur la direkton de la koro, sed
ankaü la efektivajn kondutojn, nepre povas
baldaü eniri en la Dian regnon.
Kiam homo ekpensas malbonon, super
lia kapo aperas iuspeca nigra haladzo al
kiu altiri©as inferaj spiritoj. Kiam homo
estas plenigita de ©ojsentoj, el li disradias
iuspeca lumo, al kiu kolekti©as per si mem
diversaj bonaj spiritoj.
Çar la koro de infano estas pure primara
kaj preskaü tute liberigita de malbona
penso, ©i havas nenian fendon, tra kiu
Diablo povus enpenetri. Sed kiam la infano
iom post iom kreskas kaj laü la kreskado

havas diversajn dezirojn, ©ia koro komencas
perdi la purecon kaj iafoje ekhavas
malbonajn pensojn, kiuj donas pli kaj pli
multajn ßancojn por obsedo de diablaj
spiritoj.
Çu aperigi demonon aü budaon, tio nur
dependas de la korteni©o de homo. Esence
en la mondo ekzistas nek malamiko nek
amiko. Nur la koro ilin kreas. Se homo
çiam tenas en la koro malamon kontraü iu
persono, tiu penso nepre komuniki©as al li
tute egale çu li tion konscias aü ne, kaj
formi©as inter ili fatala kanalo, kiu dividas
ilin kiel malamikojn reciproke.
Mirinda ja estas la povo de la koro! Ni
La La vera vera vivo vivo en en kredo
kredo
Homo sen kredo ne povas pensi pri la
eterneco. Li pensas, ke homo mortas, eniras
en çerkon, putri©as kaj komplete nenii©as.
Nature al tia homo ne venas ideo “nun en
çi tiu mondo mi faru bonon volonte
tolerante malfacila∆ojn por la feliço en la
postmorta vivo.”
Se la homa vivo daüras nur kvindeksesdek
jarojn kaj çio fini©as, pro kio oni
bezonas labori spite la suferojn kaj dolorojn?
Kiam homo ekscias pri la ekzisto de
la spirita mondo, kie oni ankoraü devas
fari disciplinadon respektive necesan al si,
li povas pli volonte toleri la dolorojn de çi
tiu mondo. Estas ja tre necese, ke homoj
iom pli klare spertu kaj konvinki©u pri la
ekzisto de la postmorta vivo, jam dum la
surtera vivado.
Estas eraro, se oni asertas ke la religion
ne devas akompani mirakloj. Ju pli vere
vivanta la religio, des pli multaj mirakloj
aperas kun ©i. Estas eraro nur serçi
miraklojn, sed estas fakto, ke okazas
mirakloj çe vera religio. Ve al la nuntempa
do devas çiam en ni teni mildan, agrablan
koron kaj klopodi dissendi, per pensaj
ondoj, belegan kortußan orkestron al çiuj
homoj çirkaü ni kaj tiel kunlabori por
efektivi©o de kiel eble plej feliça vivo de la
homoj.
La homoj estas destinitaj nepre kunvivadi
kaj la ©ojo aü mal©ojo, doloro aü
plezuro naskitaj en nia koro tuj kaj certe
speguli©as en la koro de çiuj çirkaü ni. Ni
do neniam devas aüdaci “malami iun por
malami”. Jam de la antikva tempo homoj
amasigis la pensojn de reciproka malamo
kaj rankoro kaj tio kreis tian sufoke
malkomfortan mondon kiel la nuna.
religio, kiu havas nur teorion, sed al kiu
mankas vivanta kredo.
Por la religia kredo la unuavice grava
estas la sperto, sed neniel rezono. Se oni
povus akiri kredon per rezono, çiuj tiel
nomataj intelektuloj devus esti fervoraj
kredantoj, sed en la fakto neinstruituloj
relative pli entuziasmi©as en kredo.
Se homo sincere adoras kaj pre©as Dion,
li nepre akiras valoran sperton. Kaj per
amasi©o de spertoj li eniras en kredon jam
neniel skueblan. La sperton oni akiras ne
per aüskultado al prelegoj nek per legado
de libroj sed nur per propra vivado en
kredo. Se oni çiutage tenas la koron adori
Dion, tio povas esti nomata vivo en kredo.
La plejparto el la nuntempaj homoj estas
senbridaj egoistoj. Ne malmultaj vivas çe
demonoj, sed ni neniam devas fari©i
demonoj, sed nepre devas fari©i dioj. Se
oni restas sub la monto, ßparante la penon
suprengrimpi, oni neniam povas ©ui la
belan pejza©on supre. amikoj, ni kune
grimpu, kura©igante unu la alian.
(daürigota)
31 Oomoto 447

Fabelo Fabelo “Haçibei “Haçibei kaj kaj Rokusuke”
Rokusuke”
Hidemaru DEGUÇI, tradukis Eizo ITOO
Tiu çi fabelo estas enmetita çe la fino de çapitro “penso kaj spirito”
en la sepa parto “la vojo de vero kaj kredo” de Kreado de Viv©ojo.
En iu vila©o vivis du maljunuloj, çiu kun originala karaktero. Unu el ili nomi©is
Haçibei, malriça kamparano, kaj la alia estis riçulo, nomata Rokusuke. Haçibei, de
sia juneco, kutimis diri je çio: “Oh, dankon! Mi ©ojas!” Kontraste, Rokusuke
kutimis plendi eç je plej bagatela afero: “Fi, Diablo forprenu!”
Unu tagon Haçibei malsani©is pro troa laboro. La vila©anoj sinsekve vizitis lin
por kura©igi.
“S-ro Haçibei, mi aüdis, ke vi malsani©is. Çu vi fartas jam pli bone?”
Haçibei en bona humoro respondis.
“Multajn dankojn pro via afabla vizito. Verßajne mi laci©is pro iom tro peza
laboro. Sed mi estas certa ke mi tuj resani©os dank' al via vizito, kiu multe min
kura©igis. Oh, dankon! Mi ©ojas!”
Li estis ßatata temo de la interparoloj de vila©anoj.
Vila©ano A: “Haçibei estas tre agrabla homo, kiam ajn oni lin renkontu.”
Vila©ano B: “Certe oni povas trovi nur malofte tiel bonegan homon, kiel li. Mi
ja kore deziras lian plej baldaüan resani©on.”
Vila©ano C: “Oh, jes. Ni nun kune pre©u al Dio por lia tuja reakiro de bonsano.”
Unu vesperon bela princino vizitis Haçibei.
“Bonan vesperon, s-ro Haçibei. Permesu min flegi vin de nun.”
“Vi estas nekonata al mi, se mi ne eraras. Kiu vi estas, fraülino?”
“Mia nomo estas .”
“Oh, ©uste simila al mia kutima dira∆o!”
“Ne estas mirinde, çar ja estas vi, kiu min naskis.”
“Mi tute ne memoras, ke iam al mi naski©is filino, kia vi estas .”
“Vi eraras, sinjoro. Mi estas nenio alia ol via propra filino, kiu krei©is el la
kristali©o de via kutima dira∆o 'Oh dankon! Mi ©ojas!'”
La princino sen©ene eniris en la çambron kaj komencis ©entile prizorgi lin.
Çiufoje kiam ßi masa©is lian dorson, rimarkinde malalti©is lia febro kaj pliboni©is
lia apetito kaj tiel nur post du tri tagoj li komplete resani©is.
Je lia granda miro, la princino subite aliformi©is en ru©an gemon kaj ensaltis en
lian bußon. Apenaü li povis elspiri ekkrion, ©i trairis lian gor©on kaj fine haltis en
la ventro. De tiu momento Haçibei rejuni©is per okulfrapa rapideco kaj fari©is
Oomoto 447
32

viro, aspektanta çirkaü tridekjara, plenmatura kaj vigla. Çiuj vila©anoj estis mirigitaj.
Nun ni nin turnu al la avara riçulo, Rokusuke. Çe la komenco çiuj liaj aferoj
bonorde iris dank' al mono, sed lia dirkutimo “Fi! Diablo forprenu!” kaj la klaçoj
flanke de la vila©anoj baldaü kunfandi©is kaj el tio krei©is griza bulo. Unu nokton,
tiu çi bulo alflugis — de kie oni ne scias — ßvebis çe la plafono super la lito, kie
Rokusuke kußis. En çiu momento ©i serçis la ßancon enßovi©i en lian liton. Pokusuke
kriis: “Hej, monstro! Alproksimi©u, se vi kura©as! Sed mi tuj vin disrompos en mil
pecojn!”
Li eldiris brave, sed en la koro li estis tiel timigita, ke li eç ne povis dormi dum
la nokto.
La bulo alparolis: “Kara Rokusuke, ne tiel rifuzu min. Kvankam vi malßatas
min, mi mem sentas varman amon al vi, kiel al patro. Se vi tamen restas obstine
antipatia kontraü mi, mi ne eviteble fari©os amika al via filo.”
Lia sola filo, kiu estis eksterordinare sana kaj fortika subite malsani©is en tiu
tago kaj komencis ©emi kun malfacila spiro.
La tuta familio falis en tumulton. Iu rapidis repurigi la hejman altareton, kiu
estis lasita polvokovrita; alia kuris al malproksima urbo por peti multe kostan
kuraciston kaj faris çion eblan ne ßparante elspezojn. Çio çi tio tamen ne efikis kaj
la malsanulo fari©is kvazaü skeleto sub haüto.
Nun obstina Rokusuke tiel forte deprimi©is, ke li tute perdis apetiton kaj sincere
pentis pri sia ©isnuna vivmaniero. Al Dio li elkore petis pardonon kaj komencis
zorgi pri la vila©anoj kun bonvolo el la fundo de l' koro. Li malavare uzis por la
bono de la vila©o çiom da mono, kiom li perlaboris.
Iom post iom la vila©anoj çesis klaçi kaj kontraüe komencis laüdi.
“Vere rimarkinda estas la ßan©i©o de s-ro Rokusuke!”
“Jes, mi miras, ke homo povas sin ßan©i tiel draste!”
Baldaü krei©is, kiel oni ne scias, kvinkolora buleto, kiu ßvebis alte super la kapo
de Rokusuke.
Li kredis, ke ©i estas certe manifesti©o de Dio kaj fervore pre©is al li.
“Dio, mi sincere dankas Vin. Kaj mi petas Vian fervoran savon de mia filo, se
eblas. Mi volonte oferos mian vivon.”
Je tiu alvoko, la kvinkolora buleto facile alflugis super la filon, tute malforti©intan,
kaj eniris en lian naztruon kun la spiro.
La sekvantan tagon denove alflugis la sama buleto kaj iel ensolvi©is en la supon
por la malsanulo kaj tra la gor©o eniris en lian stomakon.
Similaj aferoj ripeti©is kaj fine la malsanulo, pri kiu eç la kuracisto perdis
esperon, iom post iom reakiris forton kaj fine komplete resani©is en kelkaj tagoj.
Tiel, Haçibei kaj Rokusuke ambaü ricevis adoron de la vila©anoj, kvazaü vivantaj
dioj. Ili fari©is bonaj amikoj, kaj çiam antaü çio adoris Dion kaj kune amis la
vila©anojn, kiuj prosperis siavice helpante al si reciproke.
∑
33 Oomoto 447

Aütuna bunto : Japanio estas favorata per natura belo de çiu sezono. Al tio multe kontribuas
arboj. Fine de aütuno arboj kostumas sin per diverskoloraj folioj. Baldaü ili
demetos la kostumon en vintran figuron jam kun ©ermoj por venonta printempo.