04.06.2013 Views

Diccionario Shiwilu

Diccionario Shiwilu

Diccionario Shiwilu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

yuyu'wa 672<br />

enderezar a alguien<br />

*llichektapalli 2 ( llichektulli)<br />

vt. enderezar a alguien,<br />

corregir a alguien.<br />

Kumariwek<br />

wa'danpinsik sudinenler<br />

llipu'tan llichektulli. Mi<br />

comadre era infiel y su esposo<br />

la golpeó y la enderezó.<br />

enderezar con la mano<br />

*llichek'apalli ( *llicheklli) vi.<br />

enderezar con la mano. Ipa'<br />

llicheklli. Ya enderezó.<br />

enderezarle el feto<br />

*ichek'itapalli vt. enderezarle<br />

el feto a una mujer para<br />

ayudarle a dar a luz<br />

fácilmente. Awellu Kalluler<br />

ichek'itulli. Nu'an musu'<br />

wadeklli, ñi<br />

insekluteni'ñi. Carolina le<br />

enderezó el feto a Aurora. Por<br />

eso dio a luz sin novedad, no<br />

sufrió.<br />

enderezarle el feto a una mujer<br />

para que dé bien a luz<br />

enderzar<br />

endúlzalo a'kaserker' vt.<br />

¡endúlzalo!<br />

¡Waka'mudidek<br />

a'kaserker'! ¡Endulza la<br />

leche de vaca!<br />

endulzar *a'kaserapalli (<br />

a'kaserlli; a'kasetlli;<br />

a'kase'lli) vt. endulzar.<br />

Waka'mudidek<br />

a'kaserak ulek. La leche<br />

de vaca se la endulza y se<br />

bebe.<br />

enero Wala'apu'-duker s. enero.<br />

Wala'apu'dukerkek<br />

dudinpu' la'la'<br />

yañinchita'su'<br />

adencha'lli <strong>Shiwilu</strong>k. En<br />

el mes de enero la lingüista ha<br />

regresado a Jeberos.<br />

enfermarse *kaluwi'palli (<br />

*kaluwi'lli) vi. estar enfermo,<br />

enfermarse. Kualer Imicha<br />

sakítulek, kaluwi'pa'su'<br />

malek. Yo trabajé por<br />

Emérita porque ella estaba<br />

enferma. Mashika<br />

kaluwi'palli. Marcelina está<br />

enferma. ¡Aner kenmama'<br />

iyutama' muinchi<br />

iker'a'su'.<br />

Kaluwi'chuma'! ¡No tomen<br />

demasiado trago. Se van a<br />

enfermar!<br />

enfermedad kaluwi' s.<br />

enfermedad. Saranpi<br />

kaluwi'ler pilli'tulli. Le ha<br />

dado el sarampión.<br />

Penkuwek taker'llina',<br />

kaluwi'nenler<br />

lliker'chudeklli. Mis patos<br />

se han consumido, la peste los<br />

terminó.<br />

enfermedad del vómito<br />

enmu'dek kaluwi' s.<br />

enfermedad del vómito. Nana<br />

wila enmu'dek<br />

kaluwi'ler pilli'tulli. A ese<br />

niño le ha dado la enfermedad<br />

del vómito.<br />

enfermizo kaluwi'tek 2 nom.<br />

persona que se enferma con<br />

frecuencia, enfermizo,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!