Attention! Your ePaper is waiting for publication!
By publishing your document, the content will be optimally indexed by Google via AI and sorted into the right category for over 500 million ePaper readers on YUMPU.
This will ensure high visibility and many readers!
![illustration](https://assets.yumpu.com/release/fHsJds8MRklNDj7/v5/img/account/document_privacy_modal/step1.png)
Your ePaper is now published and live on YUMPU!
You can find your publication here:
Share your interactive ePaper on all platforms and on your website with our embed function
![illustration](https://assets.yumpu.com/release/fHsJds8MRklNDj7/v5/img/account/document_privacy_modal/step2.png)
Diccionario Shiwilu
Diccionario Shiwilu
Diccionario Shiwilu
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
DRAFT DOCUMENT Este diccionario ha sido posible<br />
gracias al apoyo de la National Science Foundation (grant DEL<br />
0853281).<br />
ii
DRAFT DOCUMENT Este diccionario ha sido posible gracias al apoyo de la National Science Foundation (grant DEL 0853281). ii
a- v. > v. prefijo instrumental, ejecutar la acción con el pie pero sin patear. *aki'tapalli. -a1 v. hagamos algo. Sufijo que agregado al verbo indica modo imperativo, primera persona singular inclusiva (yo y tú). ¡Wa'anla a'waner'a chu'ken'ek! ¡Prendamos en la tierra la palmera siamba para pandillar (tú y yo)! ¡Yalli', enchu Penler pu'chukun'a! ¡Hermano, vamos a pescar al Ninayacu! ¡Wiwianá, da'iyer' kualek, nanpia kenmu'shasa'! ¡Viviana, acostúmbrate conmigo, vamos a vivir las docitas nomás! -a2 cop. Sufijo que agregado al verbo copulativo nuka'- indica sujeto de tercera persona singular. Arakayu samersa' pektawa'su' nuka'a. Arákayu era criador de peces exclusivamente. Sudawek i’na a’lektutek nuka’a. Mi esposo es profesor. a'- v. > v. hacer que algo o alguien haga algo. Prefijo que agregado al verbo indica causalidad. Wa'anler tatawek a'peklu'tullun. El gobernante me hizo llamar a mi padre. Kishu ukta a'du'lli penkek. Jesús A a sentó la olla en la candela. *a'adantapalli (*a'adantulli) vb. devolver algo a alguien. Kua a'adantulek Kullan sawillinen a'la'nku'su'. Yo le devolví a Julián el machete que le pedí prestado. a'adanter' vb. ¡devuélveselo! ¡A'adanter' sawellinen Kullan! ¡Devuélvele su machete a Julián! *a'adantulli *a'adantapalli *a'anu'tapalli, a'anutapalli (*a'anu'tulli, a'anutulli) vt. 1) tumbar, derribar, hacer caer algo o a alguien, dejar caer algo o a alguien. A'anu'tulli. Lo hizo caer. 2) abortar. Luyan ka'inpu' a'anutulli ku'aperwawa. Como no comió lo que se le antojaba, ella abortó un feto femenino. *a'anu'tulli, a'anutulli *a'anu'tapalli, a'anutapalli a'cha prt. partícula interrogativa enfática. ¿Denken a'cha? ¿Quién pues eres? ¿Ma'llin a'cha kenmá? ¿Cómo te llamas? cf: a'ta'. *a'chi'yek'apalli (*a'chi'yeklli) vt. liberar a alguien. Pidir a'chi'yekllun sipukla. Fidel me liberó del calabozo. val.: *chi'yek'apalli.
- Page 3: Diccionario Shiwilu i
- Page 7 and 8: 5 *a'dandektapalli a'du'ker' a'da'w
- Page 9 and 10: 7 a'imananter' a'kaserker' adanpile
- Page 11 and 12: 9 *a'lawinpalli *a'la'tapalli *a'la
- Page 13 and 14: 11 *a'llupitapilalli a'lerker' peks
- Page 15 and 16: 13 *a'pa'tapilalli a'merpi a'merpi1
- Page 17 and 18: 15 a'pasuduntapalli *a'pidatapalli
- Page 19 and 20: 17 -a'sekudek -a'sin de la cláusla
- Page 21 and 22: 19 a'tamanerker' a'ukkupalli en la
- Page 23 and 24: 21 *a'wer'apalli a'uranker' abeja.
- Page 25 and 26: 23 ada'sektunan adawa' -ada (-da) v
- Page 27 and 28: 25 adinutapalli Adudek *adinupalli
- Page 29 and 30: 27 *aki'tapalli *aku'palli pisotone
- Page 31 and 32: 29 akusur' ala'la ¡Enka'u ashu aku
- Page 33 and 34: 31 alei'teklun-shunka' ala'tek ala'
- Page 35 and 36: 33 amadi'pen allisek Alliku nprop.
- Page 37 and 38: 35 amitasellun -amudek chiminlapill
- Page 39 and 40: 37 anaweksa anakatek ahí vamos a s
- Page 41 and 42: 39 Ankunlandek anpulu' pideknenna'
- Page 43 and 44: 41 *apektapalli *aperapalli rompió
- Page 45 and 46: 43 apisadatutek aperku'tek *aperku'
- Page 47 and 48: 45 ashatu' Apu'tek percudido de mi
- Page 49 and 50: 47 -aterwa' asitek nadie le visita.
- Page 51 and 52: 49 Awa'lusa' Ukllinen awinan al cal
- Page 53 and 54: 51 chi'lluwer chai chacha'tulli cha
- Page 55 and 56:
53 chillilenñantapalli *chikerchap
- Page 57 and 58:
55 chimipinamek chimillin *chimidek
- Page 59 and 60:
57 *chinku'palli chinpi chinker' vt
- Page 61 and 62:
59 chiter', chipetchek chiter Manue
- Page 63 and 64:
61 da'apanunta'lli chunser' ilulenn
- Page 65 and 66:
63 *da'ler'apalli da'iyaker' da'ile
- Page 67 and 68:
65 *da'tapalli da'pin du'tamu da'pe
- Page 69 and 70:
67 da'wek'apalli Dadapudek hinca y
- Page 71 and 72:
69 damellada dakuta'tek *dakuta'pal
- Page 73 and 74:
71 *danker'apalli damula *damerapil
- Page 75 and 76:
73 dankuwansu' *dantapalli *dankuwa
- Page 77 and 78:
75 *dateknañi dek dateklli, nakusu
- Page 79 and 80:
77 dekketcher' *dek'apalli Cuando m
- Page 81 and 82:
79 *deklutapalli dekpa'ter' deklu't
- Page 83 and 84:
81 *deksamerapalli dektu'ter' deksa
- Page 85 and 86:
83 *denmapalli dellu'tek ensarta el
- Page 87 and 88:
85 *dinda'tapalli di'ser'cher' Arak
- Page 89 and 90:
87 dinpa-lu'tek, *dinsuwilapalli di
- Page 91 and 92:
89 *du'apalli dudinpu' du'sipa a'ñ
- Page 93 and 94:
91 dulerwekpi dunan dulerpitan will
- Page 95 and 96:
93 *dunwerapalli dunsadek dunpinker
- Page 97 and 98:
95 ekduluñi ek- ek- v. > v. prefij
- Page 99 and 100:
97 *ekkuanpalli ekketcher' caminos
- Page 101 and 102:
99 *ekpandanekpalli *eknanpipalli e
- Page 103 and 104:
101 *ektu'pincha'lli eksu'palli cho
- Page 105 and 106:
103 enchunker' -encha' *en'apilalli
- Page 107 and 108:
105 enmu'pinenpu'la'su' enkasu'cha
- Page 109 and 110:
107 enpu'ni enpi' a'llupi uklli gob
- Page 111 and 112:
109 -er'kek er'wi estudiantes (lit.
- Page 113 and 114:
111 -etchidek etchek erwatulli er'w
- Page 115 and 116:
113 gaspau =i'na gaspau s. cápsula
- Page 117 and 118:
115 i'shiwanker' Idu i'shitulli *i'
- Page 119 and 120:
117 *ikektapalli *ikerapalli los pa
- Page 121 and 122:
119 ikupila ikersu' ikermutu'palli
- Page 123 and 124:
121 *ilantapalli *illanpalli pennup
- Page 125 and 126:
123 ima'ka -ina' Panpadek ukuchin.
- Page 127 and 128:
125 inapu'suklan inchilala mandón.
- Page 129 and 130:
127 *indektapalli iñerdaper luwanc
- Page 131 and 132:
129 inkala' itekla inkaweran llinse
- Page 133 and 134:
131 inkunsekenchekladapalli *inlli'
- Page 135 and 136:
133 inner'ker' inluwater' *inluwata
- Page 137 and 138:
135 inpamu'lader' inpanker' se lav
- Page 139 and 140:
137 *inpikanpalli inpatamek musunen
- Page 141 and 142:
139 *inshapunpitapalli insekkita'su
- Page 143 and 144:
141 insullimakter' insinkuterker' *
- Page 145 and 146:
143 inwinshu'palli inteklliter' jug
- Page 147 and 148:
145 inyutuler' inyapi piwek, sanek
- Page 149 and 150:
147 ipui'pa ipek ipa'linchi adv. ah
- Page 151 and 152:
149 Ishpaña la'la' isha pican). Da
- Page 153 and 154:
151 iwa'ker' iyai'ñi papá que est
- Page 155 and 156:
153 ka'ancher' Jeberillo yektu'mu J
- Page 157 and 158:
155 kadula-da'wan kadu'la Wa'dantek
- Page 159 and 160:
157 kalantek kala'palli kala'lli ka
- Page 161 and 162:
159 *kaluwi'palli kalu'tapalli yekw
- Page 163 and 164:
161 kana'palli kañer' kana'ker' (k
- Page 165 and 166:
163 Kankelladek kankanter' Shiwiluk
- Page 167 and 168:
165 *kapen'apalli kaper'kun Alguien
- Page 169 and 170:
167 kaserwa'la kasek'apalli kase'll
- Page 171 and 172:
169 katana, *katu'pa'palli katanan
- Page 173 and 174:
171 *kek'apalli kawi senpankawa'; c
- Page 175 and 176:
173 kenmapu'a'su' -ken e indica suj
- Page 177 and 178:
175 ker'-ker'tapilalli ker' wa'anle
- Page 179 and 180:
177 *kerapalli ker'lli'la morenos.
- Page 181 and 182:
179 *kirka' lli'apalli kilen kikite
- Page 183 and 184:
181 kitektutek -ku' kitektu-ishek (
- Page 185 and 186:
183 ku'werlla'la' ku'ku'tek ku'dunw
- Page 187 and 188:
185 kuditek -kudek Shiwiluklan nuka
- Page 189 and 190:
187 kulusek kukupi mellun, pekwaser
- Page 191 and 192:
189 *kunsek'enchek'apilalli kuñilu
- Page 193 and 194:
191 kupin-mutupilusa' kupidek basta
- Page 195 and 196:
193 kutunwalek kusina' Kusi nprop.
- Page 197 and 198:
195 la'inekker' la- tekla, ikupila,
- Page 199 and 200:
197 la'pisha lachín La'pir, La'pir
- Page 201 and 202:
199 lalumekwawamekpu'a'su' *lalan-l
- Page 203 and 204:
201 Lanla' lanchimek Pitun de la ca
- Page 205 and 206:
203 *lansa'palli lantek ¡Baila con
- Page 207 and 208:
205 lapasenna latek familia de las
- Page 209 and 210:
207 lawektapalli lawa'pi lauktulli
- Page 211 and 212:
209 *lawinpalli *lek'apalli Lawetch
- Page 213 and 214:
211 lelluna, lellunan =ler comamos!
- Page 215 and 216:
213 -llen -lli -llen2 v. sufijo que
- Page 217 and 218:
215 *lli'la'palli *lli'tapalli lli'
- Page 219 and 220:
217 llidamercher' llienpiter' llich
- Page 221 and 222:
219 *lliker'apalli llin Asu' lupa'
- Page 223 and 224:
221 *llinserapalli -llinerkudek pri
- Page 225 and 226:
223 llisantapalli llipu'ker' llipet
- Page 227 and 228:
225 *lliweitapalli -llundek ese pal
- Page 229 and 230:
227 lulen'akmu'su' lu'lu' kulupi wi
- Page 231 and 232:
229 lunanpichir' -lun mujer shiwilu
- Page 233 and 234:
231 *luperapalli =lupa' ¡Utukaker'
- Page 235 and 236:
233 *lutu'palli lutan lutalun s. su
- Page 237 and 238:
235 luwanter' luyapalli estar con a
- Page 239 and 240:
237 ma'ki'ncha ma' tulli'na ma' ta'
- Page 241 and 242:
239 ma'salatapalli ma'tusui'pa' *ma
- Page 243 and 244:
241 *madupitekpu'lli Malallina madu
- Page 245 and 246:
243 *mapa'tapalli mamala mama'walek
- Page 247 and 248:
245 mayurumu mapenker' perro es un
- Page 249 and 250:
247 menmi, menmin mer'pi se tumba.
- Page 251 and 252:
249 Mikir Ankisha -misan Mikir npro
- Page 253 and 254:
251 muda'-ulerwan mu'kala torcazas
- Page 255 and 256:
253 mukankanker' mudupilalli mudupe
- Page 257 and 258:
255 *musha'palli munkula muñinchit
- Page 259 and 260:
257 Mutupilala mutella muda' Jebero
- Page 261 and 262:
259 nakamu'palli nadán na'piter' v
- Page 263 and 264:
261 nala-danku nalasha tabla. ¡Nal
- Page 265 and 266:
263 nanek nana walek malek perro. 2
- Page 267 and 268:
265 nanpiker' nanerker' nanerker'!
- Page 269 and 270:
267 Nanpipi nantapipalli Wa'dan nan
- Page 271 and 272:
269 ñapilakuñi napi' esta lengua
- Page 273 and 274:
271 *nerchapilalli nawer'iter' yall
- Page 275 and 276:
273 nerpi'lanta'pilalli nerkantek
- Page 277 and 278:
275 ñinanlu' inyulateknen ñi'na
- Page 279 and 280:
277 ñinchillinta'su' ilulennanlusa
- Page 281 and 282:
279 *ñiper'apalli -nta' *ñipe'cha
- Page 283 and 284:
281 nu'anna' nu'su' venido. nu'anna
- Page 285 and 286:
283 nudektapalli nun Lupa'lenmeksik
- Page 287 and 288:
285 *nusha'tapalli *nuper'apalli Su
- Page 289 and 290:
287 *pa'kununta'lli pa'watapilalli
- Page 291 and 292:
289 *pada'chiñi'palli *padalu'pall
- Page 293 and 294:
291 palantan palli'pi tanku ¡Palan
- Page 295 and 296:
293 pankanerchinpu' *panerchapalli
- Page 297 and 298:
295 pantateklu' pankuerker' *pankue
- Page 299 and 300:
297 panwala-sha'ntek Papamapu'wa' c
- Page 301 and 302:
299 *pasanpalli papin papetcher' pa
- Page 303 and 304:
301 pata'tapalli Paskuapi' escuela.
- Page 305 and 306:
303 pawala'na, pawala'nan paterka p
- Page 307 and 308:
305 *pawer'chapalli pekchinker' pus
- Page 309 and 310:
307 *pekku'tapalli *pekdu'palli *pe
- Page 311 and 312:
309 *peklatapalli peklu'ter' Sennan
- Page 313 and 314:
311 *pekpu'palli peksanter' Pekpint
- Page 315 and 316:
313 pektanker' pektawer ekka'dek, p
- Page 317 and 318:
315 pektuna, pekwanpi pektunan es c
- Page 319 and 320:
317 penshillin pendalu' pen-dakila
- Page 321 and 322:
319 penwinercher' perchekpen nanpik
- Page 323 and 324:
321 -pi' pi cuerpo! nanpi, iñerpi,
- Page 325 and 326:
323 -pi'ner'kudek pi'mur'ker' pi'mu
- Page 327 and 328:
325 pi'tandula pi'pi'yunker' llinse
- Page 329 and 330:
327 *pichilli pidatek pichiker' (pi
- Page 331 and 332:
329 *piketchu'palli pidekker' *pide
- Page 333 and 334:
331 *pilli'tanpa'tapalli Pillisha p
- Page 335 and 336:
333 *pinaner'apilalli *pindek'apall
- Page 337 and 338:
335 piper-wana, piper-wanan pipekpi
- Page 339 and 340:
337 *pisaluwatapalli *pisa'palli pi
- Page 341 and 342:
339 *pitamanerapalli pishu nunlalak
- Page 343 and 344:
341 piwillilli' piterpi interrumpas
- Page 345 and 346:
343 *puk'apilalli Pullikariu puiñu
- Page 347 and 348:
345 pur'ker' punker' punkapi s. shi
- Page 349 and 350:
347 sa'la'kunpella Rubisha Reshu np
- Page 351 and 352:
349 saka'tunan sadin sader' sadaker
- Page 353 and 354:
351 Sanchaku sala' hablador. Kullas
- Page 355 and 356:
353 SantaRosa-duker Sankuan-duker s
- Page 357 and 358:
355 *sekdiperchapalli sawelli la3.
- Page 359 and 360:
357 *sekkatu'palli sekkula mosquite
- Page 361 and 362:
359 *sekllintapalli sekpekker' prol
- Page 363 and 364:
361 sennan selliluku'pi ashin *inse
- Page 365 and 366:
363 serenpadek ser'kadek riendo se
- Page 367 and 368:
365 sha'lula serwin serwi'tek s. gu
- Page 369 and 370:
367 sha'pi'latunan sha'pen Sha'ntek
- Page 371 and 372:
369 sharara' sha'wi ka'lli dunpinke
- Page 373 and 374:
371 shiñitekla shi'shitek shi'shi'
- Page 375 and 376:
373 Shiwilu shumitek la'la' (inclus
- Page 377 and 378:
375 *si'yektapalli si'lenker' *si'l
- Page 379 and 380:
377 Siluku'dek silakundun época de
- Page 381 and 382:
379 simana' -sinku silututeklusa' (
- Page 383 and 384:
381 siwer'ker' Sirapina Kenma dei't
- Page 385 and 386:
383 su'tundek suda su'pula s. casca
- Page 387 and 388:
385 *sulerchapalli sudutek Pelando
- Page 389 and 390:
387 suñi'lu supai oso hormiguero g
- Page 391 and 392:
389 *ta'itapala'lli supu'pekka' Arm
- Page 393 and 394:
391 takatek'apalli ta'wanter' termi
- Page 395 and 396:
393 *tamutuk'apalli -tama' momentá
- Page 397 and 398:
395 tanan-wana, Tandulalunsha tanan
- Page 399 and 400:
397 tankuwawamekpu'a'su' tanpa'pi u
- Page 401 and 402:
399 tanser'apalli Tarapuku *tanpu't
- Page 403 and 404:
401 tawellater' *tata'lu'tek ipa' e
- Page 405 and 406:
403 tekdapi =tek -tek 1) v. > s. su
- Page 407 and 408:
405 tekke'ncher' tekkualu' *tekka'p
- Page 409 and 410:
407 *teksusupalli teklutanter' *tek
- Page 411 and 412:
409 tenter' -tu *tentapalli (*tentu
- Page 413 and 414:
411 *tuaper'apalli tu'tenker' camin
- Page 415 and 416:
413 tuluner'ker' tukun tukulu'lli i
- Page 417 and 418:
415 *tunsatapalli tunka tuner s. il
- Page 419 and 420:
417 *tuwekllipalli tupiter' *tupita
- Page 421 and 422:
419 u'dapitek u'cha'payapen nala he
- Page 423 and 424:
421 *u'saserapalli u'lanweklli *u'l
- Page 425 and 426:
423 uchekker' uchiner' *uchek'apall
- Page 427 and 428:
425 *ukek'apalli ukapa'su' inpapetc
- Page 429 and 430:
427 ukladekshillin uklli ukladek-na
- Page 431 and 432:
429 *uknalutapalli uklulu'ter' *ukl
- Page 433 and 434:
431 ukuchi, ukuchin Ulliku uku'lute
- Page 435 and 436:
433 unma' unker matamata inmensa y
- Page 437 and 438:
435 untuna uran pasar. Nu'amuntana
- Page 439 and 440:
437 *usetchek'apalli Ushta (de de a
- Page 441 and 442:
439 *utakerapalli utekdanter' utake
- Page 443 and 444:
441 *uwa'netchek'apalli *uwapalli u
- Page 445 and 446:
443 *wa'aperchapalli uwincher' Sant
- Page 447 and 448:
445 *wa'danpinpalli wa'ki'ker wa'da
- Page 449 and 450:
447 wa'natek-tekka'a'su' wa'na-ukta
- Page 451 and 452:
449 Waka'dek wadunker' *waduñi *wa
- Page 453 and 454:
451 Wanchiku walek grande que la ca
- Page 455 and 456:
453 wanketchektaspi wapu'mu'wa' wan
- Page 457 and 458:
455 wawamek wayusa' wawachilu'. En
- Page 459 and 460:
457 weilunker' weklli *weiapilalli.
- Page 461 and 462:
459 *werchu'palli wenka *wencha'lli
- Page 463 and 464:
461 wicha'pek wika'ker' chambira ma
- Page 465 and 466:
463 *wilaluntunta'pilalli wilek *wi
- Page 467 and 468:
465 winsekter' Wiñanchu el goberna
- Page 469 and 470:
467 Wirakucha winter' Panpadek di's
- Page 471 and 472:
469 wiwekker' witanker' wisunantapi
- Page 473 and 474:
471 ya'wina, ya'winan yalli'wa ya's
- Page 475 and 476:
473 yata'wanta'su' yulu'-danku sima
- Page 477 and 478:
475 *yunwalapalli yunekker' Tatawek
- Page 479 and 480:
477 yuspainek'etchun yuyu'wa ¡Grac
- Page 481 and 482:
479 yuyu'wa ¡aborrécele! luyuker'
- Page 483 and 484:
481 yuyu'wa a cada rato, constantem
- Page 485 and 486:
483 yuyu'wa abanícale a'ulunter' v
- Page 487 and 488:
485 yuyu'wa *ekke'chapalli) vt. abr
- Page 489 and 490:
487 yuyu'wa Lapir'chinpenñaniklan
- Page 491 and 492:
489 yuyu'wa palmera se fríe. clf:
- Page 493 and 494:
491 yuyu'wa nanpilli Panpadek ukuch
- Page 495 and 496:
493 yuyu'wa adentro =da' post. aden
- Page 497 and 498:
495 yuyu'wa ¡Inclínate hacia tu b
- Page 499 and 500:
497 yuyu'wa enfermedad y rejuvenece
- Page 501 and 502:
499 yuyu'wa encontró una manada de
- Page 503 and 504:
501 yuyu'wa Kua chinapalek sudawek
- Page 505 and 506:
503 yuyu'wa alcanzar nañipalli ( n
- Page 507 and 508:
505 yuyu'wa algodón de un árbol,
- Page 509 and 510:
507 yuyu'wa almidón de yuca almidu
- Page 511 and 512:
509 yuyu'wa amanécete ukllinanter'
- Page 513 and 514:
511 yuyu'wa mata al gusano suclla c
- Page 515 and 516:
513 yuyu'wa angochupo ñejilla sank
- Page 517 and 518:
515 yuyu'wa a'wer'lla da'wala'ladaw
- Page 519 and 520:
517 yuyu'wa Yawichi'lek. ¡Apaga el
- Page 521 and 522:
519 yuyu'wa preparan en patarashca
- Page 523 and 524:
521 yuyu'wa alguien o algo. Atilio
- Page 525 and 526:
523 yuyu'wa caspi, viento caspi, an
- Page 527 and 528:
525 yuyu'wa arbolito nalasha s. arb
- Page 529 and 530:
527 yuyu'wa armadillo o trampa con
- Page 531 and 532:
529 yuyu'wa mi carga se regó el co
- Page 533 and 534:
531 yuyu'wa enteras. Tulio a'ñapal
- Page 535 and 536:
533 yuyu'wa El hombre astuto se esc
- Page 537 and 538:
535 yuyu'wa atraviésalo dekwa'ter'
- Page 539 and 540:
537 yuyu'wa auxílialo siwer'ker' v
- Page 541 and 542:
539 yuyu'wa tuvo una visión del ro
- Page 543 and 544:
541 yuyu'wa baila lansa'ker' ( lans
- Page 545 and 546:
543 yuyu'wa baléate iinlanker' vi.
- Page 547 and 548:
545 yuyu'wa barrer. Rakir witektull
- Page 549 and 550:
547 yuyu'wa bebida). Pideru sadinen
- Page 551 and 552:
549 yuyu'wa hamaca!; u'dekker' vt.
- Page 553 and 554:
551 yuyu'wa ukunpalli nalatanpak. L
- Page 555 and 556:
553 yuyu'wa setllekda'! nakusu' ula
- Page 557 and 558:
555 yuyu'wa Brasilkek. En Brasil ha
- Page 559 and 560:
557 yuyu'wa mediodía! buenas noche
- Page 561 and 562:
559 yuyu'wa anu'dektulli. ¡Da'dekt
- Page 563 and 564:
561 yuyu'wa caer al suelo *nupupall
- Page 565 and 566:
563 yuyu'wa le echa lechecaspi en s
- Page 567 and 568:
565 yuyu'wa calles. Shiwilu a'ñill
- Page 569 and 570:
567 yuyu'wa ¡Pa'mekter', ma'alli m
- Page 571 and 572:
569 yuyu'wa Llinansupi chitetllu'lu
- Page 573 and 574:
571 yuyu'wa filo, canto. Nun utek n
- Page 575 and 576:
573 yuyu'wa ¡Anzueleen, pues! ¿Qu
- Page 577 and 578:
575 yuyu'wa *i'shapalli. cargar un
- Page 579 and 580:
577 yuyu'wa wa'nalu'nsuk wa'an ima
- Page 581 and 582:
579 yuyu'wa du'wan inchilalak. Hay
- Page 583 and 584:
581 yuyu'wa caucho kauchunan (Spn.
- Page 585 and 586:
583 yuyu'wa cementerio para enterra
- Page 587 and 588:
585 yuyu'wa puerta. Unku'tulli chin
- Page 589 and 590:
587 yuyu'wa alei'teklun damellawan.
- Page 591 and 592:
589 yuyu'wa akusur'! ¡Cocina la yu
- Page 593 and 594:
591 yuyu'wa caspi, viento caspi, an
- Page 595 and 596:
593 yuyu'wa En la mañana maté un
- Page 597 and 598:
595 yuyu'wa Wilawek a'wektenkusu' k
- Page 599 and 600:
597 yuyu'wa hizo una canoa. Silukla
- Page 601 and 602:
599 yuyu'wa llamando, contesta! con
- Page 603 and 604:
601 yuyu'wa madrina era Valentina.
- Page 605 and 606:
603 yuyu'wa cortadera. Denpa nakusu
- Page 607 and 608:
605 yuyu'wa kutun yapipetchen. Tali
- Page 609 and 610:
607 yuyu'wa ekpantaa'mak! ¡Cava in
- Page 611 and 612:
609 yuyu'wa hacerse grande o grueso
- Page 613 and 614:
611 yuyu'wa Kullu' saka'tutek nuka'
- Page 615 and 616:
613 yuyu'wa lenmek'echun. El tenien
- Page 617 and 618:
615 yuyu'wa cara con su camisa. cuc
- Page 619 and 620:
617 yuyu'wa cuerpo negruzco. clf: p
- Page 621 and 622:
619 yuyu'wa cumala "kaserwa'la" kas
- Page 623 and 624:
621 yuyu'wa syn: lulentutek; cf: lu
- Page 625 and 626:
623 yuyu'wa Aweraman latek enpu'ni
- Page 627 and 628:
625 yuyu'wa nalaitekkek adeklek, nu
- Page 629 and 630:
627 yuyu'wa i'na dankuwansik inapu'
- Page 631 and 632:
629 yuyu'wa kua'ler ka'lli. Cuando
- Page 633 and 634:
631 yuyu'wa tanaklan.¡Kaper'ker',
- Page 635 and 636:
633 yuyu'wa *kaper'lli) vt. encontr
- Page 637 and 638:
635 yuyu'wa las 5 a.m.) "Dasu'lasha
- Page 639 and 640:
637 yuyu'wa decir algo a alguien *i
- Page 641 and 642:
639 yuyu'wa delgadita. Luwanchi'nek
- Page 643 and 644:
641 yuyu'wa perro! No es bravo. des
- Page 645 and 646:
643 yuyu'wa plátano de la isla! de
- Page 647 and 648:
645 yuyu'wa despertarse despertarse
- Page 649 and 650:
647 yuyu'wa vi. desvelarse, pasarse
- Page 651 and 652:
649 yuyu'wa Día del Padre Tatalusa
- Page 653 and 654:
651 yuyu'wa eklli ya'pilu'tulek men
- Page 655 and 656:
653 yuyu'wa de la mano", diseño tr
- Page 657 and 658:
655 yuyu'wa Pululer denmalli. Pablo
- Page 659 and 660:
657 yuyu'wa a'uklutan peklu'tapalli
- Page 661 and 662:
659 yuyu'wa Pallikenpi'na waten'a's
- Page 663 and 664:
661 yuyu'wa a'uklu'ka'a'su'. Leonil
- Page 665 and 666:
663 yuyu'wa lutunawa'nawek. ¡Inpek
- Page 667 and 668:
665 yuyu'wa agravarse. Kaluwi'nan n
- Page 669 and 670:
667 yuyu'wa a'ñilli alei'teklunshu
- Page 671 and 672:
669 yuyu'wa ninguna parte, ni dónd
- Page 673 and 674:
671 yuyu'wa el camino. val.: *kaper
- Page 675 and 676:
673 yuyu'wa enfermiza. Ma'sha luwan
- Page 677 and 678:
675 yuyu'wa está engordando. Kalal
- Page 679 and 680:
677 yuyu'wa enrollar *pankuerapalli
- Page 681 and 682:
679 yuyu'wa alguien. Kua itudeklek
- Page 683 and 684:
681 yuyu'wa vez a Moyobamba.; nu'pa
- Page 685 and 686:
683 yuyu'wa ¡Pablo, a tu hermanita
- Page 687 and 688:
685 yuyu'wa se rió de mí cuando f
- Page 689 and 690:
687 yuyu'wa escopeta. Aperllinerken
- Page 691 and 692:
689 yuyu'wa ker'wek menniwekekda' k
- Page 693 and 694:
691 yuyu'wa espumar *dinputapalli (
- Page 695 and 696:
693 yuyu'wa kaser'apalli. Nu'amu a'
- Page 697 and 698:
695 yuyu'wa Sintiendo que me viene
- Page 699 and 700:
697 yuyu'wa huangana en patarashca
- Page 701 and 702:
699 yuyu'wa van a traer. expira tek
- Page 703 and 704:
701 yuyu'wa sangrar (lechecaspi), e
- Page 705 and 706:
703 yuyu'wa vive en el puerto es co
- Page 707 and 708:
705 yuyu'wa Fernando Wiñanchu npro
- Page 709 and 710:
707 yuyu'wa flor de sancapilla dule
- Page 711 and 712:
709 yuyu'wa fósforo pen usu'na, pe
- Page 713 and 714:
711 yuyu'wa agua para obtener una s
- Page 715 and 716:
713 yuyu'wa ala'pi, lerenpi. fruto
- Page 717 and 718:
715 yuyu'wa rápido y gánale! gana
- Page 719 and 720:
717 yuyu'wa enmu'pinenpu'la'su'; sy
- Page 721 and 722:
719 yuyu'wa enka'linerku ka'lek. Un
- Page 723 and 724:
721 yuyu'wa pestañas de la piña (
- Page 725 and 726:
723 yuyu'wa "aitek". Dawella aitekl
- Page 727 and 728:
725 yuyu'wa mapa'tulek luyamu. He c
- Page 729 and 730:
727 yuyu'wa vivió Arákayu en la r
- Page 731 and 732:
729 yuyu'wa curandero le hizo dieta
- Page 733 and 734:
731 yuyu'wa hacer payasadas *intekd
- Page 735 and 736:
733 yuyu'wa hacerse grande o grueso
- Page 737 and 738:
735 yuyu'wa hagamos algo (sufijo) -
- Page 739 and 740:
737 yuyu'wa i'shillina' kalantek 19
- Page 741 and 742:
739 yuyu'wa a'la'ker'; val.: a'ler'
- Page 743 and 744:
741 yuyu'wa ipa' chimiñi. Pancho t
- Page 745 and 746:
743 yuyu'wa bebe cuando la víbora
- Page 747 and 748:
745 yuyu'wa nacional. ¡Tuluner'ker
- Page 749 and 750:
747 yuyu'wa pilli'tan wa'danteklusa
- Page 751 and 752:
749 yuyu'wa Ala'sa' amikui'ma napi'
- Page 753 and 754:
751 yuyu'wa hueso, su esqueleto nom
- Page 755 and 756:
753 yuyu'wa avispa huairanga en una
- Page 757 and 758:
755 yuyu'wa la huerta de Gloria.; w
- Page 759 and 760:
757 yuyu'wa dankumetlli sennan ikin
- Page 761 and 762:
759 yuyu'wa Inca Inka' s. inca. Ink
- Page 763 and 764:
761 yuyu'wa pilli'dektan lanpi'tull
- Page 765 and 766:
763 yuyu'wa pekchinkak, aku'dektak,
- Page 767 and 768:
765 yuyu'wa silanan Yurimawa' wisun
- Page 769 and 770:
767 yuyu'wa Shiwiluklan insichidañ
- Page 771 and 772:
769 yuyu'wa doliendo. Sawa deksulap
- Page 773 and 774:
771 yuyu'wa gallo teretaño se ha p
- Page 775 and 776:
773 yuyu'wa a terminar. jugar *inte
- Page 777 and 778:
775 yuyu'wa ladéalo, esquívalo la
- Page 779 and 780:
777 yuyu'wa lampa. ¡Kencher' pilu'
- Page 781 and 782:
779 yuyu'wa lava mojarra se llena.;
- Page 783 and 784:
781 yuyu'wa leche caspi. Es usado p
- Page 785 and 786:
783 yuyu'wa levantarse el humo *i't
- Page 787 and 788:
785 yuyu'wa Después con el trapo s
- Page 789 and 790:
787 yuyu'wa Wilawek inya'deknen pek
- Page 791 and 792:
789 yuyu'wa lo que soplan yupana lo
- Page 793 and 794:
791 yuyu'wa loro serenpankawa' (Shi
- Page 795 and 796:
793 yuyu'wa ¡Pa'ker' (kua) ñek!
- Page 797 and 798:
795 yuyu'wa ¡invítalo! ¡Kupidekl
- Page 799 and 800:
797 yuyu'wa llenarse *muerchapalli
- Page 801 and 802:
799 yuyu'wa finados imitaban al mon
- Page 803 and 804:
801 yuyu'wa madre del cerro mutupi
- Page 805 and 806:
803 yuyu'wa malaria shukshu s. mala
- Page 807 and 808:
805 yuyu'wa mañana eklli2 adv. ma
- Page 809 and 810:
807 yuyu'wa mango de un instrumento
- Page 811 and 812:
809 yuyu'wa marañón pawa s. mara
- Page 813 and 814:
811 yuyu'wa más tarde ma'isik adv.
- Page 815 and 816:
813 yuyu'wa wawa! ¡Mata el pollito
- Page 817 and 818:
815 yuyu'wa mentón), maxilar infer
- Page 819 and 820:
817 yuyu'wa abeja es buena para los
- Page 821 and 822:
819 yuyu'wa dekwer') vt. ¡mételo!
- Page 823 and 824:
821 yuyu'wa no se pegue (en el fond
- Page 825 and 826:
823 yuyu'wa hemos conversado hoy d
- Page 827 and 828:
825 yuyu'wa shaya'lusa' kalantek i'
- Page 829 and 830:
827 yuyu'wa mono choro sulu' s. mon
- Page 831 and 832:
829 yuyu'wa Nu'an tunpalli. Tu cami
- Page 833 and 834:
831 yuyu'wa hijastro.; nadi'nek s.
- Page 835 and 836:
833 yuyu'wa dadapupen. mujer celosa
- Page 837 and 838:
835 yuyu'wa muy bueno u'chimuinchi
- Page 839 and 840:
837 yuyu'wa yaman. Pedro nadó para
- Page 841 and 842:
839 yuyu'wa Ñejillayacu Kankellade
- Page 843 and 844:
841 yuyu'wa leklun. La abuelita le
- Page 845 and 846:
843 yuyu'wa den'i'ñi. Mi cuchillo
- Page 847 and 848:
845 yuyu'wa (nosotros, incluido el
- Page 849 and 850:
847 yuyu'wa luwantulek wa'nasinanlu
- Page 851 and 852:
849 yuyu'wa Shiwiluku'lusa' Muyunpa
- Page 853 and 854:
851 yuyu'wa sekkutu'tapalli pimuta'
- Page 855 and 856:
853 yuyu'wa sekdipetcher; sekdipe'c
- Page 857 and 858:
855 yuyu'wa "serku", shihui. Sulunt
- Page 859 and 860:
857 yuyu'wa país extranjero nerñi
- Page 861 and 862:
859 yuyu'wa El palillo da fruto anu
- Page 863 and 864:
861 yuyu'wa Cuando se cría torcaza
- Page 865 and 866:
863 yuyu'wa punga de altura para ce
- Page 867 and 868:
865 yuyu'wa especie de papaya peque
- Page 869 and 870:
867 yuyu'wa Kua intekpilu'tulek ñi
- Page 871 and 872:
869 yuyu'wa Kuaki'na u'chimu, ñi k
- Page 873 and 874:
871 yuyu'wa panpateklu' a'llupi. Ce
- Page 875 and 876:
873 yuyu'wa paujil isha s. paujil,
- Page 877 and 878:
875 yuyu'wa porque las hojas que ca
- Page 879 and 880:
877 yuyu'wa kananek tanak. Llipu'tu
- Page 881 and 882:
879 yuyu'wa dunwellina'. Los peque
- Page 883 and 884:
881 yuyu'wa El mío en cambio está
- Page 885 and 886:
883 yuyu'wa eso él me abandonó. p
- Page 887 and 888:
885 yuyu'wa pestañas no son rizada
- Page 889 and 890:
887 yuyu'wa enróllalo y haz cigarr
- Page 891 and 892:
889 yuyu'wa piedrita la'pisha ( lla
- Page 893 and 894:
891 yuyu'wa pincharse *da'wa'palli
- Page 895 and 896:
893 yuyu'wa Nanek tekla nadalli. Mi
- Page 897 and 898:
895 yuyu'wa queriendo vender sus gr
- Page 899 and 900:
897 yuyu'wa Siete Hermanas, conjunt
- Page 901 and 902:
899 yuyu'wa pon la yuca cruda en la
- Page 903 and 904:
901 yuyu'wa para cantar. ponerse en
- Page 905 and 906:
903 yuyu'wa nu'amu uklek. El gobern
- Page 907 and 908:
905 yuyu'wa aproximadamente. ¡Mant
- Page 909 and 910:
907 yuyu'wa el clavo se me prendió
- Page 911 and 912:
909 yuyu'wa hijo le ha prestado din
- Page 913 and 914:
911 yuyu'wa sa'ma; cf:. profundo, h
- Page 915 and 916:
913 yuyu'wa ñinanlu' i'na a'mercha
- Page 917 and 918:
915 yuyu'wa malo le puñeteó a su
- Page 919 and 920:
917 yuyu'wa que es bueno, lo que es
- Page 921 and 922:
919 yuyu'wa ektu'ntetchu Dadapudik.
- Page 923 and 924:
921 yuyu'wa di'ser'cher' ( di'se'ch
- Page 925 and 926:
923 yuyu'wa “¿Denkenmu'wa' ekdul
- Page 927 and 928:
925 yuyu'wa joven trajo un racimo d
- Page 929 and 930:
927 yuyu'wa esperando. cf: willuksu
- Page 931 and 932:
929 yuyu'wa Raúl Rauchu nprop. Ra
- Page 933 and 934:
931 yuyu'wa recoger líquido *inshe
- Page 935 and 936:
933 yuyu'wa ipulli. Mi abuelita me
- Page 937 and 938:
935 yuyu'wa me devolvió el golpe.
- Page 939 and 940:
937 yuyu'wa líquido para teñir. I
- Page 941 and 942:
939 yuyu'wa resfregar la ropa *su'k
- Page 943 and 944:
941 yuyu'wa ¡Wirnanta, Kusi Antuñ
- Page 945 and 946:
943 yuyu'wa Anguyacu, río Palmiche
- Page 947 and 948:
945 yuyu'wa a hacer ahora que no ti
- Page 949 and 950:
947 yuyu'wa rompiendo tu tinaja. cf
- Page 951 and 952:
949 yuyu'wa a'pasudunpalli. ropa vi
- Page 953 and 954:
951 yuyu'wa entender de algo, tener
- Page 955 and 956:
953 yuyu'wa diente a alguien, extra
- Page 957 and 958:
955 yuyu'wa itullina' ala'sa' ulerw
- Page 959 and 960:
957 yuyu'wa salirle plumas a un ave
- Page 961 and 962:
959 yuyu'wa ¡Cuando te sanes vamos
- Page 963 and 964:
961 yuyu'wa sapito sukellu' negro k
- Page 965 and 966:
963 yuyu'wa insu'wenñi. Después d
- Page 967 and 968:
965 yuyu'wa Sekpuchek, español que
- Page 969 and 970:
967 yuyu'wa semilla de frijol, gran
- Page 971 and 972:
969 yuyu'wa señorita para casarse.
- Page 973 and 974:
971 yuyu'wa wawa mulunshetchu. Tu b
- Page 975 and 976:
973 yuyu'wa náuseas. ser flaco *sh
- Page 977 and 978:
975 yuyu'wa kueri'ñi. La topa no e
- Page 979 and 980:
977 yuyu'wa *utchu'dek'apalli; *wet
- Page 981 and 982:
979 yuyu'wa shicana chinluwa s. shi
- Page 983 and 984:
981 yuyu'wa sí ajá interj. sí. -
- Page 985 and 986:
983 yuyu'wa *winsi(n)selli) ( *wins
- Page 987 and 988:
985 yuyu'wa sitaracu da'wan-lli'la
- Page 989 and 990:
987 yuyu'wa ka'lli amana'ler, ala's
- Page 991 and 992:
989 yuyu'wa hacer solera. syn: pasa
- Page 993 and 994:
991 yuyu'wa sopla la yupana siluter
- Page 995 and 996:
993 yuyu'wa lalansha'! ¡Súbete a
- Page 997 and 998:
995 yuyu'wa lunpanansekkudek asek.
- Page 999 and 1000:
997 yuyu'wa tercera persona singula
- Page 1001 and 1002:
999 yuyu'wa que agregado a un verbo
- Page 1003 and 1004:
1001 yuyu'wa persona singular. Kush
- Page 1005 and 1006:
1003 yuyu'wa de segunda persona plu
- Page 1007 and 1008:
1005 yuyu'wa surcar *penwinerapalli
- Page 1009 and 1010:
1007 yuyu'wa come con tacacho de yu
- Page 1011 and 1012:
1009 yuyu'wa nu'tulli. Nanek nanpil
- Page 1013 and 1014:
1011 yuyu'wa florece, la taricaya t
- Page 1015 and 1016:
1013 yuyu'wa *tekkuatapalli.; *tekk
- Page 1017 and 1018:
1015 yuyu'wa grandes donde se forma
- Page 1019 and 1020:
1017 yuyu'wa tener dolor de pecho *
- Page 1021 and 1022:
1019 yuyu'wa (animales) en el Supay
- Page 1023 and 1024:
1021 yuyu'wa *wei'inutapalli. vi. t
- Page 1025 and 1026:
1023 yuyu'wa dulerpitan willektapal
- Page 1027 and 1028:
1025 yuyu'wa val.: inllikerchapalli
- Page 1029 and 1030:
1027 yuyu'wa TIERRA lu'1 clf. tierr
- Page 1031 and 1032:
1029 yuyu'wa deksulaler welli. Cuan
- Page 1033 and 1034:
1031 yuyu'wa damer'ita nu'sik sinka
- Page 1035 and 1036:
1033 yuyu'wa me preguntó de todo.
- Page 1037 and 1038:
1035 yuyu'wa porque ninguna mujer l
- Page 1039 and 1040:
1037 yuyu'wa melllun, pekwaser, lli
- Page 1041 and 1042:
1039 yuyu'wa tráelo, anda y tráel
- Page 1043 and 1044:
1041 yuyu'wa trasladando su chicha.
- Page 1045 and 1046:
1043 yuyu'wa tronar chillilenchapal
- Page 1047 and 1048:
1045 yuyu'wa pita'kalli. Tu hijo em
- Page 1049 and 1050:
1047 yuyu'wa dekmayunen. Emilia est
- Page 1051 and 1052:
1049 yuyu'wa un poquito a'mercha 2
- Page 1053 and 1054:
1051 yuyu'wa Con eso se sana. uno a
- Page 1055 and 1056:
1053 yuyu'wa ta'wanterkek. La varic
- Page 1057 and 1058:
1055 yuyu'wa veces -lu' cuant. > ad
- Page 1059 and 1060:
1057 yuyu'wa ticuna saben hacer ven
- Page 1061 and 1062:
1059 yuyu'wa verano ishanweklli s.
- Page 1063 and 1064:
1061 yuyu'wa vete a recolectarlo ve
- Page 1065 and 1066:
1063 yuyu'wa estaba bañando una pi
- Page 1067 and 1068:
1065 yuyu'wa la'pi ñi'ñi. Simírk
- Page 1069 and 1070:
1067 yuyu'wa lamanlukla. La carne d
- Page 1071 and 1072:
1069 yuyu'wa hormigas le comieron l
- Page 1073 and 1074:
1071 yuyu'wa Kuenchipi'la pipetchul
- Page 1075 and 1076:
1073 yuyu'wa Rodolfo Lomas silutute
Inappropriate
Loading...
Inappropriate
You have already flagged this document.
Thank you, for helping us keep this platform clean.
The editors will have a look at it as soon as possible.
Mail this publication
Loading...
Embed
Loading...
Delete template?
Are you sure you want to delete your template?
DOWNLOAD ePAPER
This ePaper is currently not available for download.
You can find similar magazines on this topic below under ‘Recommendations’.