สมศ.7หนั.. - มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
สมศ.7หนั.. - มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
สมศ.7หนั.. - มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ค ำน ำ<br />
การวินิจฉัยเชื้อราก่อโรคทางห้องปฏิบัติการนี้<br />
ผู้จัดท<br />
าได้เล็งเห็นถึงความส าคัญอย่างยิ่ง<br />
ของการบริการด้านสุขภาพ และการเรียนการสอน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อใช้เป็นแนวทางใน<br />
การปฏิบัติงาน เพื่อให้เกิดความมั่นใจต่อผู้ปฏิบัติงานทางด้านเชื้อรา<br />
และเพื่อประกอบการเรียน<br />
การสอนวิชา ทน 307 ปฏิบัติการไวรัสวิทยาและกิณวิทยาทางการแพทย์ของนักศึกษา<br />
คณะสหเวชศาสตร์ <strong>มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์</strong> และวิชาการฝึกปฏิบัติงานในห้องปฏิบัติการ<br />
จุลชีววิทยาคลินิก (ทน 476) โดยเนื้อหาประกอบด้วยรายละเอียดทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ<br />
ผู้จัดท<br />
าขอขอบคุณ ผศ.ดร. เสกสรรค์ สโมสรสุข คุณมัตติกา ฟุ้งกระจาย<br />
คุณสมโภชน์ ประจันทร์<br />
และ เจ้าหน้าที่หน่วยจุลชีววิทยา<br />
โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ ที่มีส่วนร่วม<br />
ในการช่วยเหลือ ท าให้การจัดท าหนังสือเล่มนี้<br />
ส าเร็จลุล่วงไปด้วยดี ผู้จัดท<br />
าหวังเป็นอย่างยิ่งว่า<br />
หนังสือเล่มนี้<br />
จะเป็นประโยชน์ในการพัฒนาคุณภาพการปฏิบัติงานด้านเชื้อราและการเรียนการ<br />
สอนต่อไป<br />
ผู<br />
้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วรดา สโมสรสุข<br />
2555
สำรบัญ<br />
หน้า<br />
่ บทที 1 บทน าเกี่ยวกับเชื้อรา<br />
1<br />
การสร้างหน่วยสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ<br />
ของเชื้อรา<br />
2<br />
การแยกพิสูจน์ชนิดของเชื้อราภายใต้กล้องจุลทรรศน์<br />
3<br />
การสังเกตการเจริญและลักษณะโคโลนีของเชื้อรา<br />
9<br />
การท าลายเชื้อ<br />
10<br />
เทคนิคเบื้องต้นในการปฏิบัติงานตรวจวินิจฉัยเชื้อรา<br />
10<br />
การเพาะเชื้อราจากโคโลนี<br />
11<br />
่ บทที 2 การตรวจพิสูจน์เชื้อราจากสิ่งส่งตรวจ<br />
12<br />
การเก็บรักษาและส่งสิ่งส่งตรวจ<br />
13<br />
การเตรียมตัวอย่างส่งตรวจ 13<br />
โรคติดเชื้อราบริเวณผิวหนังส่วนนอก<br />
14<br />
น้ายาและสีย้อมเพื่อตรวจหาเชื้อรา<br />
16<br />
บทที่<br />
3 การตรวจพิสูจน์เชื้อราประเภท<br />
mold จากโคโลนี 22<br />
บทที่<br />
4 การเพาะเลี้ยงเชื้อราบนแผ่นสไลด์<br />
24<br />
่ บทที 5 การแยกพิสูจน์เชื้อราประเภทยีสต์<br />
34<br />
การย้อม โคโลนีของ yeast (direct mount)<br />
การตรวจเชื้อ<br />
Candida spp.<br />
34<br />
ด้วยวิธี Chromogenic Candida agar 36<br />
การศึกษาการสร้าง Germ tube 36<br />
การสร้าง Chlamydoconidia 37<br />
การตรวจหา capsule 38<br />
การทดสอบ Nitrate assimilation 38
่<br />
สำรบัญ<br />
หน้า<br />
บทที 5 การแยกพิสูจน์เชื้อราประเภทยีสต์<br />
(ต่อ)<br />
การทดสอบ Carbon assimilation 39<br />
การทดสอบ Sugar fermentation 39<br />
การทดสอบ Urease test 39<br />
บทที่<br />
6 การตรวจพิสูจน์ราสองรูป 43<br />
บทที่<br />
7 น้ายาและอาหารส<br />
าหรับเชื้อรา<br />
49<br />
บรรณานุกรม 59<br />
หมวดรูปสี 66<br />
ดรรชนีภาษาอังกฤษ 67
่ รูปที<br />
สำรบัญรูปภำพ<br />
หน้ำ<br />
1.1 แสดง non-septate hyphae และ septate hyphae 1<br />
1.2 แสดง Arthrospore, Chlamydospore และ Blastospore<br />
1.3 แสดง Macroconidia และ Microconidia<br />
4<br />
ของ Microsporum gypseum<br />
1.4 แสดง phialoconidia<br />
5<br />
ของ Aspergillus, Penicillium และ Phialophora 5<br />
1.5 แสดง Mucor spp. และ Rhizopus spp.<br />
1.6 แสดง zoospore ภายใน sporangium<br />
6<br />
และ zoospore ของ Pythium insidiosum 6<br />
1.7 แสดง Curvularia spp. 7<br />
1.8 แสดง Acremonium spp. 7<br />
1.9 แสดง Aspergillus spp, Penicillium spp. และ Phialophora spp. 8<br />
1.10 แสดงลักษณะ hyphae ต่าง ๆ 8<br />
1.11 แสดงการเตรียมพื้นที่ก่อนการปฏิบัติงาน<br />
10<br />
2.1 การย้อมสี Wright จากสิ่งส่งตรวจ<br />
เพื่อตรวจดูลักษณะของ<br />
Histoplasma capsulatum และ Penicillium marneffei 18<br />
2.2 การย้อมเชื้อราด้วยวิธี<br />
Grocott-Gomeri methenamine silver stain 18<br />
5.1 ตัวอย่างเชื้อที่ย้อมจากโคโลนีด้วย<br />
LPCB 35<br />
5.2 แสดงลักษณะการสร้าง germ tube ของเชื้อ<br />
Candida albicans<br />
5.3 แสดงลักษณะการสร้าง chlamydospores<br />
37<br />
ของเชื้อ<br />
Candida albicans 37<br />
5.4 แสดงผลการย้อม capsule เชื้อ<br />
Cryptococcus neoformans<br />
ด้วย india ink จะเห็น capsule เป็นวงใสล้อมรอบเซลล์<br />
6.1 แสดงผลการย้อม capsule เชื้อ<br />
Cryptococcus neoformans<br />
38<br />
ด้วย india ink จะเห็น capsule เป็นวงใสล้อมรอบเซลล์ 44
สำรบัญรูปภำพ<br />
รูปที่<br />
หน้ำ<br />
่<br />
่<br />
่<br />
6.2 เชื้อ<br />
Histoplasma capsulatum ถูกบ่มเพาะที 25 องศาเซลเซียส 45<br />
6.3 เชื้อ<br />
Histoplasma capsulatum ถูกบ่มเพาะที 37 องศาเซลเซียส<br />
6.4 Wright stain จาก แผลที่ผิวหนังของผู้ป่วย<br />
46<br />
ติดเชื้อ<br />
Penicillium marneffei 47<br />
6.5 เชื้อ<br />
Penicillium marneffei ถูกบ่มเพาะที 25 องศาเซลเซียส 47
่<br />
่<br />
่<br />
รูปสีที<br />
สำรบัญหมวดรูปสี<br />
หน้ำ<br />
1.1 แสดง non-septate hyphae และ septate hyphae 60<br />
1.2 แสดง Arthrospore, Chlamydospore และ Blastospore<br />
1.3 แสดง Macroconidia และ Microconidia<br />
60<br />
ของ Microsporum gypseum<br />
1.4 แสดง phialoconidia ของ Aspergillus, Penicillium<br />
60<br />
และ Phialophora 61<br />
1.5 แสดง Mucor spp. และ Rhizopus spp. 61<br />
1.6 แสดง zoospore ภายใน sporangium และ zoospore<br />
ของ Pythium insidiosum 61<br />
1.7 แสดง Curvularia spp. 62<br />
1.8 แสดง Acremonium spp. 62<br />
1.9 แสดง Aspergillus spp, Penicillium spp. และ Phialophora spp.<br />
2.1การย้อมสี Wright จากสิ่งส่งตรวจ<br />
เพื่อตรวจดูลักษณะ<br />
62<br />
ของ Histoplasma capsulatum และPenicillium marneffei 63<br />
2.2 การย้อมเชื้อราด้วยวิธี<br />
Grocott-Gomeri methenamine silver stain 63<br />
5.2 แสดงลักษณะการสร้าง germ tube ของเชื้อ<br />
Candida albicans 64<br />
5.3 แสดงลักษณะการสร้าง chlamydospores ของเชื้อCandida<br />
albicans<br />
5.4 แสดงผลการย้อม capsule เชื้อ<br />
Cryptococcus neoformans<br />
64<br />
ด้วย india ink จะเห็น capsule เป็นวงใสล้อมรอบเซลล์<br />
6.1 แสดงผลการย้อม capsule เชื้อ<br />
Cryptococcus neoformans<br />
64<br />
ด้วย india ink จะเห็น capsule เป็นวงใสล้อมรอบเซลล์ 65<br />
6.2 เชื้อ<br />
Histoplasma capsulatum ถูกบ่มเพาะที 25 องศาเซลซียส<br />
6.4 Wright stain จาก แผลที่ผิวหนังของผู้ป่วย<br />
65<br />
ติดเชื้อ<br />
Penicillium marneffei 66<br />
6.5 เชื้อ<br />
Penicillium marneffei ถูกบ่มเพาะที 25 องศาเซลซียส 66
่<br />
สำรบัญตำรำง<br />
ตำรำงที<br />
หน้ำ<br />
2.1 ตัวอย่างลักษณะของเชื้อราที่ตรวจพบจากสิ่งส่งตรวจโดยตรง<br />
20-21<br />
4.1 ตัวอย่างเชื้อที่ย้อมจากโคโลนีด้วย<br />
LPCB 27-33<br />
5.1 การจ าแนกลักษณะยีสต์ที่ตรวจพบเบื้องต้น<br />
34<br />
5.2 แสดงปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นบน<br />
chromogenic agar 36<br />
5.3 ความสามารถในการใช้น้าตาลและ<br />
ไนเตรท ในกลุ่ม<br />
Candida spp.<br />
5.4 ความสามารถในการใช้น้าตาลและ<br />
ไนเตรท<br />
40<br />
ในกลุ่ม<br />
yeast และ yeast-like organisms<br />
5.5 ความสามารถในการใช้น้าตาลและ<br />
ไนเตรท<br />
41<br />
ในกลุ่ม<br />
Cryptococcus spp. 42<br />
7.1 เชื้อที่เจริญหรือถูกยับยั้งได้บนอาหารที่มี<br />
cycloheximide 52
Change language