El - Urremendi. Landa Garapen Elkartea
El - Urremendi. Landa Garapen Elkartea
El - Urremendi. Landa Garapen Elkartea
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
EDITORIALA<br />
Gu geu<br />
URREMENDI ALDIZKARI<br />
"BERDEA"<br />
Sarritan irakurleok <strong>Urremendi</strong> Aldizkaria, “Busturialdeko aldizkari berdetzat”<br />
hartzen dozue. Orain arte esapideak lehen orrialdeari egiten eutson<br />
erreferentzia. 23. zenbakitik aurrera, lehen orrialdearen atzealdean, seilu barri<br />
bi ikusiko zenduezan. <strong>Urremendi</strong> aldizkaria aitzindaria da, PEFC/14-38-00029<br />
eta “%100 BERRIZTAGARRIAK” zigiluak lortu dauazan Busturialdeko lehenengo<br />
argitalpena dalako.<br />
Ziurtagiri biek egiten dabe gure aldizkaria “berde”, ez bakarrik koloregaitik,<br />
inprimatzea eta erabiltzen diren materialak %100 jasangarriak diralako be bai.<br />
PEFC zigiluak erabiltzen dan paperaren egurraren eraldaketa prozesua, arbola<br />
mozten danetik, azken produkturaino (papera) jasangarria dala eta basoaren<br />
kudeaketa be modu jasangarrian burutu dala ziurtatzen dau.<br />
%100 BERRIZTAGARRIA zigiluak aldizkariaren inprimatze prozesuan energia<br />
berriztagarriak baino ez dirala erabiltzen ziurtatzen dau.<br />
Zeuri jakitera emon gura deutsueguzan ziurtagiri biak lorpen haundia eta<br />
barri ederra dira. <strong>Urremendi</strong>n geure ingurua baloratzen dogu, maite dogu,<br />
geure ondasunik onena dalako, ingurumena errespetatzeaz eta geure<br />
ekimenak garapen jasangarriagaz bat etortzeaz harro gagoz .<br />
URREMENDi 3
4 URREMENDi<br />
KOMIKIA
PIL PILEAN<br />
AURTON BE SAN LORENTZOAK BIZIRIK<br />
Iaz izandako partaidetzak animatuta, aurton ere jai batzordeak, Lugorrin jai girotsu batzuk eskaintzeko asmoa<br />
dauka. Auzoko jendeari laguntza eskatu zaio eta danak egon dira prest. Urtietan itzel pasetan izen dabiela, Santa<br />
Luzixen, eta berriro be hori lortzeko ahalegintxu bat ein bidela erantzuten dozkue.<br />
Ume, gazte eta ez hain gazteak direnetzako programa bat osotzeko ahaleginak egin dira. Abuztuak 8 zapatuan,<br />
minimotorrak, tortilla, mus txapelketa, eta azken orduan martxosoenentzat kontzertuak daude. Abuztuak 10<br />
astelehenean, txupina baino lehen, inguruak ezagutzeko mendiko martxa eta ostean San Lorentzo (Abuztuak<br />
10) eguneko tradizioari jarraituz, meza, dantzariak, idi-probak, bertsolariak eta euskal kantak. Azkenik, jaiei<br />
amaiera emateko San Lorentxo eguneko bazkari popularra, aurton erromeria eta guzti!<br />
Beraz, HERRITAR guztiak animatu nahi ditugu, etorri disfrutatzera.<br />
SAN LORENTZOTARARTE!!!!!!! JAI BATZORDEA.<br />
RESPETAR EL APARCAMIENTO DE DISCAPACITADOS<br />
los lectores opinan<br />
Que aparcar es misión imposible, es algo que todos sabemos. Todos hemos sentido la desesperación y rabia que<br />
da dar vueltas y vueltas por el pueblo para poder ir a casa después de un duro día de trabajo, y no encontrar<br />
sitio. Pero imaginémonos por un momento lo que sería si en cada pueblo sólo tuviésemos cinco aparcamientos.<br />
Sería insufrible. Pues esto es a lo que enfrentan, cada día, las personas minusválidas. Es bastante común ver<br />
coches aparcados en aparcamientos para discapacitados y me indigna la poca consideración de las personas,<br />
por no hablar de su hipocresía. Nos cansamos de pedir más aparcamientos para nuestros pueblos, pero a la hora<br />
de la verdad no respetamos el de los demás. Me gustaría que todos esos desalmados que no ven más allá de<br />
sus narices, por un día hicieran el esfuerzo de ponerse en el lugar de otro y si fuera posible, cambiasen sus<br />
hábitos. D.E.<br />
Bidali zeure idatzia helbide elektroniko hontara: urremendi@euskalnet.net<br />
Envianos tu carta a la siguiente dirección electrónica: urremendi@euskalnet.net<br />
URREMENDi 5
GAURKOTASUNA<br />
JOSU ERKOREKAK, EUSKAL TALDEAREN<br />
BOZERAMAILEAK KONGRESUAN, GEURE<br />
ARRANTZALEENGAITIK EGITEN DAU<br />
Josu Erkoreka, Euskal Taldearen bozeramailea kongresuan.<br />
<strong>Urremendi</strong>: Diputatuen Kongresuan Euskal<br />
Taldeak arrantza sektoreagaz aparteko<br />
sentsibilitatea erakutsi dau eta ekimen batzuk<br />
burutu dauz bere alde.<br />
Josu Erkoreka: Itsas arrantzaren araudia hain zuzen<br />
oraindik estatuaren eskumena da. Beraz, gure<br />
arrantzaleen lan bizimoduaz zer ikusia dauken gai<br />
asko Madrilen ebatzi behar dira. Gainera, bozeramaile<br />
izateaz gain, Bermeokoa, Euskadiko arrantza portu<br />
nagusienetakoa, naizela kontuan hartzen badogu,<br />
errez ulertu leike azken urteotan sektoreari emoten<br />
deutsogun arretea.<br />
U: Parlamentuko jarduna gure zein arrantza<br />
ontziterian oinarritu dozue?<br />
J. Erkoreka: Danatan. Bizkaiko eta Guipuzkoako<br />
kofradiekaz behar gogorra burutu dogu baxurako<br />
flotaren interesen alde; azken urteotan atzerakada<br />
haundia jaso dauan taldea da eta. Baina atunketari-<br />
6 URREMENDi<br />
Bermeotar lez, Josu Erkoreka diputatuak, Diputatuen<br />
Kongresuan Euskal Taldearen bozeramaileak, izaera<br />
arrantzalea erakusten dau. Foro honetan arrantza<br />
sektorearen eskubideak zehaztu dauz atunketariizozkailu<br />
haundinetatik sareginetara. Bere blogean<br />
onartzen dauan moduan: “Munduratzen betidanik<br />
jakin izan dogu euskaldunok eta zer esanik ez<br />
bermiotarrek”.<br />
izozkailu flotaren beharrizanez be arduratu gara.<br />
Arrantza munduko emakumeez be bai, historian zehar<br />
eurok izan dira arrantza munduan abandonatuenak<br />
bai profesional mailan bai gizarte-estalduran be.<br />
Ikusten dozuen moduan, danakaz egin dogu behar.<br />
U: Zatika joango gara. Zeintzuk dira baxurako<br />
flotaren erronkak?<br />
J. Erkoreka: Bat da nagusia eta besteak horren menpe<br />
doaz. Bizirik irautea. Itsasoaren baliabideak mugatuak<br />
dira eta gure arrantzaleek, betiko teknikak erabiltzen<br />
dabezanek, inguruan aparailu askoz ere bortitzagoak<br />
erabiltzen dabezanak daukez, pelagikoak esate<br />
baterako, arrantza arriskuan ipintzen dabenak<br />
gainera. Ezinbestekoa euren gehiegikeriek kalak<br />
agortutea ekiditea da. Eta horretarako, harrapatzeko<br />
modu eta kantitaten gaineko araudi zehatza ezarri<br />
behar da eta arauak betetzen diran garantizatzeko<br />
kontrol gogorra izan.
U: Zeintzuk dira arazoak?<br />
J.Erkoreka: Estatuak ez dauz kudeatzen bere<br />
eskumeak euskal flotei mesede egiteko moduan.<br />
Batzuetan emoten dau kalte egin gura deutsela<br />
Euskadiko arrantzaleei. Europan esate baterako, gure<br />
arrantzaleek normalean harrapatzen dabezan<br />
espezieen kuotak emoten deutsez. Eurek kontutan<br />
hartu barik jakina. Gure itsasoetan antxoagaz amaitu<br />
behar daben sare pelagikoekaz be toleranteegia da.<br />
Atlantikoan azaleko palangreaz tunidoak harrapatzea<br />
baimentzen dau, orain dala urte batzuk Kongresuak<br />
Gobernua estutzea lortu gendunean, atun gorria<br />
harrapatzea debekatzeko kurrikan edo amu biziagaz<br />
ez bazan. Honek danak etenbako hartuemona<br />
eskatzen dau sektoreagaz eta zelatan egotea.<br />
U: Atunketari-izozkailu flotaren gainean egin dozu<br />
berba. Sektore honen arazo nagusia Indikoan<br />
dabilen flotaren segurtasuna bermatzean datza.<br />
Zer egin izan da orain arte helburua lortzeko?<br />
J.Erkoreka: Pasatu dira urte batzuk Somaliako piratei<br />
aurre egiteko segurtasun-neurriak hartu behar zirala<br />
GAURKOTASUNA<br />
lehen aldiz planteatu gendunetik. Hasieran, inork ez<br />
gintuan aintzat hartzen. Euskal taldearen gehiegikeria<br />
zala pentsatzen eben. Baina guk bagenekien<br />
benetako arazoa zala, patroiek eta armadoreek euren<br />
ardurea adierazten euskuelako. Behin baino<br />
gehiagotan eskatu genduan baina gobernuak ez<br />
euskun kasurik egin eta ez eban ezer egin. Baina<br />
behin...<br />
U: Playa de Bakio ontzia harrapatu eben ezta?<br />
J. Erkoreka: Bai. Harrapaketak erakutsi eban gure<br />
abisuak ez zirela kapritxuzkoak. Arriskua egoala. Eta<br />
hurrengo orrialdera doa<br />
Como buen bermeotarra, el diputado Josu<br />
Erkoreka, hace buena gala de su carácter<br />
arrantzale en el Congreso de los Diputados<br />
como portavoz del Grupo Vasco. Ante este foro<br />
ha defendido sin pestañear los derechos de<br />
nuestro sector pesquero, desde los más grandes<br />
atuneros congeladores, hasta las neskatilas<br />
encargadas de coser sus redes.<br />
Josu Erkoreka bermeotarra da, eta bere izaera arrantzalea kongresuan isladatzen dau.<br />
URREMENDi 7
GAURKOTASUNA<br />
aurreko orrialdetik dator<br />
Josu Erkoreka, Madrileko Kongresuan.<br />
Espainiako estatuak ezin eban bertan behera utzi<br />
gaia bere arduren kanpo balego lez. Gobernuari gaia<br />
Europear Batasunera eroateko eskatu geuntson eta<br />
batasun kideekaz europear flotearen segurtasun<br />
neurri bateratuak adosteko.<br />
U: Egin eban?<br />
J. Erkoreka: Berandu eta seguridade haundi barik.<br />
Indar eta nagusitasun nahiko barik. Estatu Espainiarrak<br />
ez dauka indarrik Europear Batasunean. Ez da gai<br />
beste estatuak bere intereseko proiektua batera<br />
eroateko. Hasieran, zaintza-hegazkin bat agindu eban<br />
ingurua orraztu eta egon leitekezan piratak<br />
antzemateko. Funtzioa ontziak identifikatu eta<br />
alarma-ohiua bialtzea zan. Ez eukon eskumenik parte<br />
hartzeko. Harrapaketa kate haundi bat gertatu behar<br />
izan eban nazioarteko komunitatea sartzeko eta esku<br />
hartzeko, eta Atlanta operazioa martxan hasteko,<br />
gaur egun Afrikako adarra inguratzen daben itsasoen<br />
segurtasunaz arduratzen dana da.<br />
U: Estatuko Gobernuak hartutako neurriak<br />
nahikoak dira?<br />
J. Erkoreka: Gobernua nazioarteko misioi baten parte<br />
da eta agindu deutsen papera betetzen dau. Kontua<br />
da, misioi horren parte diran gerraontzi gehienak<br />
8 URREMENDi<br />
iparraldean dagozala eta beraz, piratak hegoalderantz<br />
joan dirala, geure arrantzontzi gehienak dagozan<br />
lekuetara hain zuzen. Segurtasuna ez da nahikoa.<br />
Momentu batzuetan lehen baino txarragoa. Beldur<br />
dira eta alerta guztiak biztuta egiten dabe behar.<br />
Gobernuari ingurura patruilari bat bialtzeko eskatzen<br />
deutse, Frantziak egin dauan moduan. Erasotzaileak<br />
atzera botateko modu bat izango litzateke. Baina<br />
Gobernuak ez dautse kasurik egiten. Kezkatuta gagoz.<br />
Gure arrantzaleek edozein momentutan beste<br />
atsekabe bat izan ahal dabe.<br />
U: Uste dozu segurtasun ezagaitik armadore<br />
batzuk inguruan jarduna bertan behera utziko<br />
dabela?<br />
J. Erkoreka: Kanpainak ez dira onak. Harrapaketak<br />
asko bajatu dira azken bi urteetan. Eta piraten presioak<br />
kalte egiten dau, arrantzaleek ezin dabelako espeziea<br />
harrapatu lasai. Ontzi batzuk alde dabe Indikotik.<br />
Baina beste batzuk Indikoan arrantzan egiteko baino<br />
ez ziran eraiki. Sektorearentzat gatxa da egoerea.<br />
Itogarria. Ontzien eguneko kostua garestia da eta<br />
joan etorrietan erregai asko kontsumitzen da.<br />
U: Azkenean, neskatilen, sareginen eta arrain<br />
paketatzeaileen egoera ekonomikoa hobetzeko<br />
onartu dan mozinoaren buru izan da Euskal<br />
Taldea Kongresuan. Zelan burutuko da ekimena?<br />
Emakume horreek noz hasiko dira mozionaren<br />
emaitzak igarten?<br />
J. Erkoreka: Mozinoa garrantzitsua izan zan, ze<br />
estrainekoz sartzen zan Gobernuaren agendan<br />
arrantza sektoreko emakumeen arazoa. Arlo<br />
“Han transcurrido ya varios años desde que<br />
planteamos en el Congreso por primera vez la<br />
necesidad de adoptar medidas de seguridad<br />
frente a los piratas de Somalia. Al principio, nadie<br />
nos tomaba en serio. Pensaban que era una<br />
excentricidad del Grupo Vasco. Pero nosotros<br />
sabíamos que era un problema real, porque los<br />
patrones y los armadores nos mostraban su<br />
preocupación por el asunto”.
profesionalean zein gizartekoan. Gobernuak osasun<br />
ikerketak eta ikerketa estatistikoak burutzeko berbea<br />
emon eban eta eginda dagoz. Orain lege eta<br />
administrazio neurriak bete behar dira. Ez dakit ze<br />
asmo daukon Gobernuak honen gainean. Baina<br />
Euskal Taldeak indarra egiten jarraituko dau<br />
emakumeon egoerea hobetzen hasi arte.<br />
Arrantza sektorearen alde egiten dau Erkorekak Kongresuan,<br />
Euskal Taldeagaz.<br />
GAURKOTASUNA<br />
“Hemos trabajado intensamente con las cofradías<br />
de Bizkaia y Gipuzkoa para defender los intereses<br />
de la flota de bajura, y hemos atendido las<br />
necesidades de la flota atunero-congeladora.<br />
También nos hemos ocupado de las mujeres del<br />
mundo de la pesca, que históricamente han sido<br />
las grandes olvidadas del sector, tanto en el<br />
campo profesional como en el terreno de la<br />
cobertura social. Como veis, hemos trabajado<br />
con todos.”<br />
URREMENDi 9
10 URREMENDi<br />
INFORMAZINO ORRIA<br />
URREMENDIK BUSTURIALDEKO HERRIETAN GIZON ETA<br />
EMAKUMEEN ARTEKO LEHENENGO BERDINTASUN<br />
PLANA 2009-2012 IPINI DAU MARTXAN<br />
Con el objetivo de propiciar el logro de la igualdad de mujeres y hombres tanto en el<br />
ámbito público y privado y por tanto una sociedad más justa y libre, <strong>Urremendi</strong> ha<br />
elaborado el I.Plan para la Igualdad de Mujeres y Hombres en los pequeños municipios<br />
de Busturialdea 2009-2012. <strong>El</strong> plan, que se ha dividido en tres zonas, para acercarse<br />
más a las necesidades reales de los diferentes municipios, cuenta con un programa de<br />
intervención, en marcha desde 2009.<br />
Gizon eta Emakumeen arteko Berdintasunaren Euskal Legearen arabera, herri administrazinoa<br />
gizon eta emakumeen artean, gizarteko arlo guztietan aukera berdintasuna bultzatu eta<br />
bermatzera behartuta dago eta batez be, emakumeen autonomia bultzatzera. Busturialdeko<br />
udalerri txikiek euren plana martxan ipintzeko dauken zailtasuna ikusita, <strong>Urremendi</strong>k<br />
eskualdeko 18 udalerrientzako plan bateratua burutu dau, Gernika-Lumo eta Bermeorentzat<br />
izan ezik, honeek, bakotxak badauko berea eta.<br />
2007 urtean zehar egoeraren diagnosia burutu zan eta eskualdean esku-hartzea hiru arlotan<br />
banatu zan. 1goan Busturi, Foru, Mundaka eta Sukarrieta; 2.ean Ea, <strong>El</strong>antxobe, Gautegiz-<br />
Arteaga eta Ibarrangelu; eta 3.ean Ajangiz, Arratzu, Ereño, Errigoiti, Kortezubi, Mendata,<br />
Morga, Muxika eta Nabarniz.<br />
Egoera aztertuta, 2008an Busturialdeko Gizon eta Emakumeen Berdintasun 1go Plana burutu<br />
da datozen lau urteetarako. Planaren bitartez, diagnosian agertu ziran ezberdintasunak<br />
murrizteko, helburuak eta estrategiak ezarri dira. Esku-hartzeko zazpi alor hartu dira: Udalaren<br />
zerbitzu orokorrak, kultura eta kirola, hezkuntza, lan mundua, kanporatzea eta integrazioa,<br />
osasuna, urigintza, mugikortasuna eta ingurumena. Eurotan lau ardatz ezarri dira: genero<br />
transbersalitatea (mainstreaming) gizartearen arlo guztietan berdintasuna izatearaen filosofia,<br />
emakumeen enpoderamientoa, erabakiak hartzeko eta eragina izateko emakumeek dauken<br />
boterearen kontzientziatze prozesua da; hirugarren ardatza alkar aditzea edo<br />
korresponsabilitatea, hau da, arlo pribatuko ardura bateratua, konpartitua, etxeko behar eta<br />
edadekoen zaintzan, eta azkenik, ardatz estrategikoa, prebentzioa eta emakumeen aurkako<br />
biolentziaren aurkako borroka.<br />
Plana 2012 arte indarrean izango da. 2009an planteatuko ekimenetan Informazinoa eta<br />
Aholkularitza, Trebakuntza eta Sentsibilizazino kanpainak dagoz.
PUBLIERREPORTAIA URREMENDI<br />
IRITSI DA UDA! JAIAK, IRTEERAK ETA ONDO<br />
PASATZEKO GOGOA<br />
Iritsi da uda eta udarekin eguraldi ona; gazteentzat aisialdiaz gozatzeko garaia. Herri ezberdinetako ikastaroak<br />
amaitu eta udako jaiei erreleboa eman diete.<br />
Gautegiz-Arteagan perkusio ikastaroa ekainaren<br />
19an amaitu zen doinu afrikarren erritmora.<br />
Mundakan San Pedroak gazteen herri bazkari batekin eman zioten hasiera ekainaren 27an giro ederrean.<br />
Eta urtero bezala jaietan gazteen mugikortasuna<br />
lagundu nahi du Gazte Planak autobus zerbitzu<br />
bereziak jarriaz Gernikako Jaietan. Horretarako,<br />
gazteek abuztuaren 11 baino lehen deitu<br />
beharko dute 670 509 752 telefonora<br />
autobuserako txartelak erosi ahal izateko.<br />
Nabarnizko gazteak abentura asteburua bizi izan<br />
zuten Nafarroan ekainaren 20-21ean.<br />
URREMENDi 11<br />
BUSTURIALDEKO GAZTE PLANA
12 URREMENDi<br />
Bherriak<br />
ARRATZU OSASUNA SAHARAUIAR<br />
HERRIARENTZAT<br />
Arratzuko herriak Mahbes herri saharauiagaz<br />
anaiatzeko sinatze ekitaldia.<br />
GAURKOTASUNA<br />
Arratzuk Saharako gaixoak hartzeko Bizkaiko lehenengo osasun abegi zentroa egingo<br />
dau. Arratzuko Udalak saharauiar herriagaz sentikor, datorren udarako Monika Etxea<br />
eraikina egokituko dau osasun arreta behar daben errefuxiatuen kanpamenduetako<br />
saharauiak hartzeko, ume zein nagusi.<br />
Monika Etxea Loiolako erdigunean dago,<br />
Udaletxearen eta mediku kontsultaren<br />
aurrean, autobus geltokiaren ondoan.<br />
Arratzu aparteko kokapena da, landa<br />
ingurune naturala, primerako lekua<br />
saharauiarren osasun Abegi Zentroa<br />
kokatzeko. Arratzuko Udala arduratuko da<br />
udal eraikina egokitzeaz, azpiegiturak eta<br />
ekipamendua behar dauz. Inbertsinoa<br />
25.000 € izango da eta aurrikusitako<br />
gainerako gastu guztiak diru laguntzen<br />
bidez kudeatuko dira Saharauiar<br />
Errepublikako Euskal Ordezkaritzaren<br />
bitartez. Beharrak aurten hastea dago<br />
aurrikusita eta Abegi Zentroa datorren<br />
udarako martxan egongo da.<br />
Udan familia euskaldunek dauken guztia<br />
emoten dabe saharahuiar herriaren alde,<br />
umeak hartzeko “Oporrak bakean” delako<br />
kanpainan. Denboraldi horretan umeek<br />
osasun arreta eta behar dabezan zaintza<br />
guztiak izaten dabez. Urtean zehar,<br />
basamortuan bizimodu latza jasan behar<br />
dabe botikarik eta osasun zerbitzu barik.<br />
Arratzuko Abegi Zentro barrian gaixo<br />
saharauiarrei ostatu emon eta atendituko<br />
dira eta bertatik eroango dira eroan behar<br />
diran osasun zentroetara. Arratzuko Udala<br />
Saharako MAHBES herriagaz senidetuta<br />
dago eta bertako egoera sozial eta<br />
politikoagaz kontzientziatuta, gaixo<br />
saharauiarren bizi kalitatea hobetzen<br />
lagundu gura dau.<br />
Gainera, aurten lehenengoz, neskatxu<br />
saharauiar batek uda Arratzun pasatuko<br />
dau bertako familia baten. Arratzuko Udala<br />
egin da umearen bidaiaren gastuen<br />
kargu.<br />
Saharako errefuxiatuen kanpamenduetara hurbildu ziren Arratzuko Alkatea<br />
eta zinegotziek, hango egoerea hobeto ezagutzeko asmoz.
ERAIKIN ABERASGARRIA<br />
<strong>El</strong>antxobeko Udala udalerriko neska eta mutilen eskola zaharretan eraikin multifuntzionala<br />
egiteko proiektua amaitzen dabil. Udal apostu haundia da herritar guztiek espazio soziokulturala<br />
izateko. Aurten hasiko dira beharrak eta datorren urterako amaitzea itxaroten<br />
dabe.<br />
Talaia Kalean kokatuta dagoan udalerriko<br />
eskola zaharren eraikina izango da<br />
<strong>El</strong>antxobeko zentro multifuntzionalaren<br />
kokalekua. <strong>El</strong>antxobeko Udalak erabiltzen<br />
ez dan eraikin honetan herritar guztien<br />
aisialdirako eta hartuemon soziokulturalentzako<br />
lekua ipini gura dau.<br />
Eraikin barriak hiru solairu eukiko dauz,<br />
berezita. Beheko solairuan edo lehengoan,<br />
Gazte Lekua egongo da, herriko<br />
gazteentzako gunea. Udal artxiboarentzako<br />
lekua be itxiko da. Bigarren solairu guztian<br />
areto bakarra izango da herritarrek<br />
batzarrak, berbaldiak, tailerrak,<br />
eskubeharrak edo meriendak egiteko.<br />
Hirugarren solairuan, Kzgunea eta Udal<br />
Liburutegia gaur egungo lekutik, udal<br />
ludotekaren ondotik, bertara pasatuko dira<br />
eta.<br />
Igogailuan joan ahal izango da hiruretara,<br />
bigarren solairura zuzeneko sartuera be<br />
egongo da eraikinaren ezkerraldeko<br />
plazuelatik, herriko nagusiak batzen diran<br />
lekutik.<br />
Aurrekontuari beste gastu bat gehitu jako,<br />
eraikinaren zimentazinoa, pilotajea egin<br />
behar da eta. Gainera, saneamendua be<br />
barriztau behar da.<br />
800.000 €ko inbertsinoari aurre egiteko<br />
<strong>El</strong>antxobeko Udalak Eusko Jaurlaritzako<br />
Nekazaritza eta Arrantza Saileko dirulaguntzea<br />
lortu dau.<br />
<strong>El</strong>antxobeko neska-mutilen eskoletan Udalak eraikin multifunzionala egingo dau.<br />
Bherriak<br />
ELANTXOBE<br />
URREMENDi 13
ERRIGOITI<br />
14 URREMENDi<br />
Bherriak<br />
LA VILLA HAUNDITZEA;<br />
ESANDAKOA BETETA<br />
Errigoitiko Udalak 560.000 €tik gora inbertidu dauz la Villa plazaren proiektu osoan,<br />
aparkaleku barriak, Gaztelekua, mediku eta ATS kontsulta lekuz aldaketa eta sarbide barriak<br />
egiteko. Udal apostu haundia da, erdiguneko plazearen gizarte eta uri birsorkuntzan<br />
lagunduko dauana.<br />
Proiektuan burutu diran beharren artean,<br />
euste-hormea eraiki da plazea haunditzeko<br />
eta eskilaretatik beste sartuera barri bat<br />
egin jako BI-3213 errepidetik La Villara, ze<br />
lehen ez ebazan beharrezko akzesibilitate<br />
arauak betetzen. Gainera, Udala eta BFA<br />
autobus geltokia jarri ahal dan ikertzen<br />
dabiltza.<br />
Ekimen honegaz lekua irabazi dau plazeak,<br />
urbanizatu egin da dan-dana, herriko argi<br />
barriak ipini dira, baita berdeguneak,<br />
iturriak, 10 aparkaleku barri eta uri-altzariak<br />
be. Gainera, mediku eta erizaintza (ATS)<br />
kontsultea lekuz aldatu egin da eta<br />
beharrezko zerbitzu guztiak ipini jakoz;<br />
laster inaguratuko da.<br />
La Villaren birsorkuntzan, gazteentzako<br />
lokala eraikitzea be badago, Errigoitiko<br />
La Villa auzoaren ikuspegi barria.<br />
Udalak gazteei asisaldia herrian bertan<br />
igarotzeko aukerea emoten deutse.<br />
Gaztelekuaren proiektua espedientearen<br />
izapidetza fasean dago eta laster<br />
amaitzekotan dagoz.<br />
La Villa haunditzeko proiektu osoan burutu<br />
diran ekimen guztiek 560.000€tik gorako<br />
inbertsinoa izan dabe eta Errigoitiko Udalak<br />
ahalegin ekonomiko haundia egin behar<br />
izan dau. La Villa haunditzea aurreko<br />
legegintzaldiko Gobernu Taldearen<br />
gestinoaren emaitza da, hauteskundeetan<br />
esandakoa betez. “Behar honek ez dau<br />
oposizinoaren laguntasunik izan, beharrok<br />
garatu eta amaitzeko oinarrizko tresna dan<br />
udal aurrekontua aldiro-aldiro ez daulako<br />
onartu” azaltzen dau Iñaki Madariagak,<br />
alkateak.<br />
La Villa auzoko aksezibilitatea hobetu dau Udalak.
HERRIARENTZAKO<br />
BOTIKINA<br />
Morgako Udalak Maisuaren etxe zaharra konponduko dau herriko lehenengo farmazia<br />
bertan ipintzeko. Morgatarren bizi kalitatea hobetuko da ez dabelako beste herri batzuetara<br />
botikara joan beharrik izango.<br />
Morgako botikina Andra Mari auzoan<br />
egongo da udaletxearen eta medikuaren<br />
kontsultearen parean, gaur egun erabiltzen<br />
ez dan Maisuaren etxe zaharrean; barriztau<br />
egingo da oso-osorik. Farmaziak eraikinaren<br />
parte bat baino hartuko ez badau be, dana<br />
konponduko da.<br />
Eraikinaren teilatua konpondu, aurrealdea<br />
barriztau, barruak konpondu eta farmaziak<br />
behar dabezan altzari guztiak ipiniko dira.<br />
61.000 €ko aurrekontua dauko; Morgako<br />
Udalak Eusko Jaurlaritzaren 14.169€ko diru-<br />
laguntzea izan dau. Maisuaren Etxe zaharra<br />
Udal farmazia bihurtzeko beharrak emon<br />
barriak dira. Hile biko epea dauke eta<br />
datorren udazkenerako morgatarrek<br />
zerbitzu barri erabili ahal izango dabe.<br />
Botikea medikuaren kontsulta dagoan ordu<br />
eta egunetan egongo da zabalik:<br />
astelehenetan 11:30etatik 13:00tara,<br />
martitzenetan 9:00etatik 12:45tara<br />
eguenetan 8:30etatik 10:00tara eta<br />
barikuetan 11:15etatik 13:00tara.<br />
Andra Mari auzoan dagoen Maisuen etxean kokatuko da herriko botikina.<br />
Bherriak<br />
MORGA<br />
URREMENDi 15
16 URREMENDi<br />
Bherriak<br />
SUKARRIETA AGIRRE LEKUBE IBILTOKIA:<br />
IBILBIDE BARRIZTU ETA SEGURUA<br />
Sukarrietako Udalak 65.000 € inbertiduko dauz itsas ibiltokiko edo Agirre Lekube ibiltokiko<br />
barandilea konponduteko eta segurtasuna haunditzeko. Beharrak faseka burutuko dira<br />
inguru hau padurako parkeagaz batu arte.<br />
Sukarrietako Udalak udalerriko aisialdirako<br />
guneetarako sartu urtenak hobetzeko<br />
konpromisuagaz jarraitzen dau.<br />
Trenbideagaz paraleloa goiko aldean, Agirre<br />
Lekube ibiltokia, jenderik gehien pasetan<br />
dan lekuetako bat, izango da hurrengo<br />
barrizten. Kamino ondoko Zehar Bide<br />
behatokitik inguruko ikuspegi ederra da.<br />
Baina ibilbidea inguratzen dauan<br />
burdinezko barandilea itsasoko kresalak<br />
hondatuta eta gastatuta dago. Ibiltarien<br />
segurtasuna haundiagoa izateko,<br />
barandilea konpondu egingo dabe laster<br />
eta bere lekuan, altzairu herdolgaitzekoa<br />
ipiniko dabe. 200 metro barandila barri<br />
ipiniko dabez.<br />
Ibilbide honen hobekuntzea udalak aurretik<br />
burututako hobekuntzei gehitzen jake,<br />
Zehar bide oinezkoentzako ibilbideko<br />
barandilea barriztea eta <strong>El</strong>eizabide<br />
erdigunearen urbanizazinoa, besteak<br />
beste.<br />
Agirre Lekube ibiltokiaren barandilak barriztuko dauz Udalak.
Bermeoko Udalak bere laguntasun guztia emoten deutso<br />
udalerriko <strong>El</strong>eizalde ikastolak datorren maiatzaren 30ean<br />
antolatuko dauan Ibilaldiaren 32. edizinoari.<br />
Bizkaiko ikastolen aldeko ospakizun honek Bermeok<br />
euskaraz daukon sentsibilizazinoa indartuko dau, Bermeoko<br />
eragile guztien beharra batuko dalako geure hizkuntzaren<br />
alde. “Marigoran Kikunbera” izango da Bermeoko 2010<br />
Ibilaldiaren leloa, herri guztia euskararen alde bustiten dala esan gura dau. Ospakizunaren<br />
bost ardatzak edo sailak honakoak izango dira: itsasoa, ikastola, kultura, izartu eta euskera.<br />
Pasa dan bagilaren 19an emon jakon hasierea Ibilaldia 2010 ekimenari eta Bermeo ilusioz<br />
betea dago. Bermeoko Ibilaldiko materiale guztia (kamisetak, biserak, boltsak…) Batzokiaren<br />
beheko solairuan dago jada salgai.<br />
Eako Udalak epe laburrera aurrikusitako udal beharretarako<br />
herriko eraikuntza enpresak kontratatuko dauz, udalerrian<br />
enplegua sustatzeko.<br />
Gaur egungo egoera ekonomikoa dala eta, Udalak<br />
prozedura adostua zabaltzea erabagi dau udalerriko<br />
eraikitzaileek hartu dagiezan Aboitiz eta Kortazar plazea,<br />
Bodegoi ingurua eta Beletxegunea konpontzeko beharrak.<br />
Aukerarik onena aurkezten dauan enpresea izango da Aboitiz eta Kortazar plazako ura<br />
batzeko hobekuntza beharrak burutuko dauazana, uholderik ez egoteko. Proiektua 85.550<br />
€koa da eta ingurua eta Intzuetarako igoerea berzolatuko dira. Beste enpresa biak Bodegoi<br />
eta Beletxe ingurua egokitzeaz arduratuko dira. Egingo diran beharrak euriteetan ura<br />
eroateko tuboak ez zarratzeko izango dira. Bodegoi inguruko aurrekontua 33.500 €koa da<br />
eta Beletxekoa 12.460 €koa. Uda ostean hasiko dira behar guztiak. mmmmmmmmmm<br />
Ereñoko Udala aurrera daroa Ereñotik Atxosterako bidea<br />
konpontzeko proiektua, oinezkoentzat hobea eta segurua<br />
izan dagian.<br />
Udalak idazten diharduen proiektuan espaloia eta auzoen<br />
arteko oinezkoentzako bideak egitea dago. Beharren<br />
aurrekontua 500.000 €koa da eta BFAa egingo da kargu.<br />
Horretarako, Udalak aldundiagaz hitzarmena sinatu dau<br />
martxan ipinteko barrezkoak diren egitekoak burutzeko konpromesua hartzeko, proiektua<br />
idaztetik lur sailak emotera. Atxosterako bideak Ereñoko erdigunea zeharkatzen dau eta<br />
ibilgailu eta oinezko asko ibiltzen dira bertan. 450 metroko errepide honetan, saneamendu<br />
eta lurperatutako argindar eta telefonia sareak barriztatuko dira, baita oinezkoentzako<br />
espaloiak eta kaminoko asfaltoa fesatu eta barriztatu be. Beharrak amaituta, bidea udalarena<br />
izango da.<br />
Bherriak<br />
BERMEO<br />
EA<br />
EREÑO<br />
URREMENDi 17
18 URREMENDi<br />
FORUA<br />
IBARRANGELU<br />
KORTEZUBI<br />
Bherriak<br />
Foruko Udalak EMAgaz batera, (Estatuko Meteorologia<br />
Agentzia) Gaitoka auzoan Euskal Herriko Klimatologia<br />
Sarearen barruan dagoan Meteorologia Estazinoa kokatu<br />
dau.<br />
Urdaibaiko Biosfera Erreserbako Termoplubio estazino<br />
bakarra da eta berari esker, bertako bataz besteko<br />
klimatologia ezartzen lagunduko daben klimatologia<br />
serieak lortuko dira. Foruko Udalak Euskal Herriko Meteorologia Zentroagaz batera,<br />
Busturialdeko eskola ume, gazte eta nagusiei zuzendutako klimatologia trebakuntza<br />
ikastaroa garatuko dau. Gainera, Foruko Meteorologia estazinoko informazinoa, ingurukoa<br />
baino ez izatean, hondamen naturalek eragindako kalteen erreklamazioak aseguru-etxeetan<br />
aurkezteko lagungarria izango da. Ahal den eta gutxien kaltetuteko ingurua, egurrezko<br />
hesia ipini da eta zementorik ez da erabili eraikinean.<br />
Ibarrangeluko Udalak hirugarren urtez ipini dauz martxan<br />
udalerriko zein uda pasatzera datozen umentzako<br />
Udalekuak.<br />
Aurten parte hartze haundia dago, 67 neska-mutil dagoz<br />
eta tailer barritzaileak be bai, euskararen erabilera<br />
indartzeko eta umeen gizarteratzean laguntzeko. Garagarril<br />
osoan Ibarrangeluko udalekuetan izena emon daben ume<br />
guztiek hainbat jardueraz gozatuko dabe, aurten gainera jenero berdintasun eta<br />
multikulturalitate tailerrak be izango dabez. Gero, olgetan segiduko dabe Kultur-Etxean,<br />
frontoi barrian edo hondartzan batzen diren umeek, udalerriari bizia emoteko. 10 begirale<br />
eta arduradun bat dagoz udalekuan beharrean, herritarrak kontratatzea indartu da herrian<br />
behar egiteko aukerak izateko. Ibarrangeluko Udalak bai ekonomiari, bai azpiegiturei<br />
jagokenez, ahalegin haundia egin dau Udalekuak 2009n; izan be, 14.000 €ko aurrekontua<br />
dauke. BFAren diru-laguntzak eta gurasoen ekarpenak lagundu dau (40€ erroldatuek<br />
100 € bigarren bizilekua dabenek).<br />
Kortezubiko Udalak auzoetako eta baserri solteetako<br />
postontziak barriztuko dauz udalerriko posta zerbitzua<br />
errezteko.<br />
Tamainu ezberdinetako 22 postontzi ipintzea dago<br />
aurrikusita beharrizanen arabera. Posta zerbitzuak eskatzen<br />
dauana kontuan izanda erabagi da non eta zenbat postontzi<br />
ipini, izan be, baserri guneetan banatzeko bide ertzetan<br />
egotea eskatzen dau. Neurriagaz, posta zerbitzuak agintzen dauana beteko da udalerrian.<br />
Postontziak bide ertzetan egongo dira, baserrriz baserri joan beharrik ez eukitzeko. Postontzi<br />
bikoitz bi, hiru etxebizitzako bat, lau etxebizitzako komunitaterako bat, sei etxebizitzarako<br />
lau, 8 etxebizitzako komunitatetarako bi, 10 etxebizitzetarako bost eta 12 etxebizitzetarako<br />
zazpi postontzi. Aurrekontua 20.290 €koa da.
Mundakako Udalak amaitu dau erdiguneko Goiko Kalea<br />
gune sozialagoa izateko proiektuaren lehenengo fasea.<br />
Mendatako Udalak <strong>El</strong>izozteko eraikina berregin eta<br />
egokituko dau mediku kontsultea, erabilera soziokulturalerako<br />
aretoa eta gazteentzako lekua bertan<br />
ipintzeko.<br />
Udaletxe aurreko udal eraikina solairutan banatuko da,<br />
bakotxa bere sarrereagaz. Medikuarenera doazen nagusiei<br />
edo gaixoei sartun-urtena errezteko, Osasun Zentro barria,<br />
Erizaintza eta itxaron gela eder bat beheko solairuan kokatuko dira. Bigarren solairuan,<br />
erabilera sozio-kultural askotarako aretoa egongo da, hitzaldiak, aurkezpenak, ikastaroak…<br />
burutzeko, Mendatako bizitza sozio kulturala dinamizatzeko; bertarako sarrerea eleiza<br />
inguruan egongo da. Hirugarren solairua gazteentzat izango da. Aisialdirako jarduerak<br />
antolatu ahalko dabez. Inbertsinoa 115.000 € ingurukoa da eta urrirako beharrak amaituta<br />
egotea aurrikusten dabe.<br />
Horretarako, ibilgailuen trafikoa norabide batera mugatu<br />
da (Bermeo, Gernika-Lumo norabidea), espaloiak zabaldu<br />
dira oinezkoen onerako eta argiztapena hobetu egin da<br />
oinezkoen segurtasuna eta babesa bermatzeko.<br />
Egokitzapen beharrak Raimundo Abaroa eta Florentino<br />
Larrinaga zatian burutu dira, udalerriko joan etorri haundiko ingurua berau. Inbertsinoa<br />
600.000 €koa da, % 70 Udalak BFAko Hirigintza Sailagaz eta Eusko Jaurlaritzako Arrantza<br />
eta Nekazaritza Sailagaz kudeatu dauazan diru-laguntzen bidez ordainduko da. Datozen<br />
urteetan, Mundakako Udalak Goiko Kalearen beste zatiak konponduko dauz Laidatxuraino.<br />
Lehenengoa irailean burutuko da, Drogeriatik Mediku Kontsultara, 275.000 €ko<br />
aurrekontuagaz.<br />
Muxikako Udalak datorren irailean zabalduko dau udal<br />
liburutegi barria Zubietarrota eraikin multifuntzionalean,<br />
orain arteko kokapena Urretxindorra eskolan utzita. Gainera,<br />
laster jarriko dau martxan Zubietaerrotan be, biztanleen<br />
harretarako bulego bat.<br />
Liburutegia, eraikineko lehen solairuko instalazinoetan<br />
herritarrei egunero emongo deutse zerbitzua Kurtzero<br />
erdigunetik. Udal liburutegiak muxikarren irakur zaletasuna sustatzeaz gain, informazinoa<br />
ikusteko aukera emongo dau, eta ume zein gazteek ikasteko gunea be izango da. Bestalde,<br />
Zubietaerrota erakiniaren behe solairuan ezarriko den biztanleen harretarako bulegoko<br />
zerbitzuaren bidez, Biztanleen Errrolda, Katastroa edo Ibilgailuen Gaineko Zerga gaiak<br />
lantzeko beharrezkoak diren administrazio izapideak kudeatzea erraztuko da. Eskabideak<br />
eta zerbitzu barriaren funtzionamendua ikusita, funtzino gehiago izango da. Udalaren<br />
helburua Zubietarrota eraikin barrian udal zerbitzuak hobetzea da, herriko erdigunean<br />
kokapen aproposa dauko eta. Mediku kontsultea eta famazia be bertan ezarrita dagoz.<br />
Bherriak<br />
MENDATA<br />
MUNDAKA<br />
MUXIKA<br />
URREMENDi 19
MURUETA<br />
NABARNIZ<br />
Sprilur, S.A.<br />
Bizkaiko Foru Aldundia<br />
Busturialdeko Udaletxeak<br />
Ajangizko Udala<br />
Arratzuko Udala<br />
Bermeoko Udala<br />
Busturiako Udala<br />
Eako Udala<br />
<strong>El</strong>antxobeko Udala<br />
Ereñoko Udala<br />
Errigoitiko Udala<br />
Foruko Udala<br />
20 URREMENDi<br />
Bherriak<br />
Muruetako Udalak laster hasiko dauz “Muruetako Teileriako<br />
Labea konpondu, babestu eta martxan ipintzeko”<br />
proiektuaren beharrak; laster emotekoak dira eta.<br />
Teileria zaharra eta ingurua berreskuratzea da udalaren<br />
apostuetako bat, udalerriko ondare kulturala eta historikoa<br />
gordetzeko eta bisitatu ahal izateko. Teileriako Labea<br />
konpontzeko beharrok instalazioen seguridadea bermatu,<br />
hoffman labearen zati onak aseguratu eta kaltetutakoak berreskuratzean datzate. Holako<br />
labeek jarraian egosten dabe, prozesua eten barik, bereziki adreiluak, teilak, tuboak edota<br />
keramika. Beharren aurrekontua 238.171,20 €koa da. Udala Eusko Jaurlaritza eta Bizkaiko<br />
Foru Aldundiagaz dabil diru-laguntzea kudeatzen. Beharrak amaituteko epea hiru hilabetekoa<br />
da.<br />
Nabarnizeko Udalak makina multifuntzioduna erosi dau<br />
lur jausietan lurra batzeko, zein bideak garbitu edo<br />
konpontzeko, besteak beste.<br />
Makinak alokatzea asko kostatzen dala eta hartu da<br />
erabagia, makina propioagaz gastua konpensatu egiten<br />
dalako. Makina barriagaz bermatuta dago udalerriko leku<br />
guztien zaintza jarraitua, batez be, landa bideetan askotan<br />
izaten dabezelako kalteak edo lur jausiak euriteetan. Makina polibalenteak motor indartsua<br />
dauko eta teknologia aurreratua produktibitate altua izateko. Gainera, hainbat osagarri<br />
daukoz (garbitzeko alboko besoa, retro–indusmakina, portapaletea, hondarrerako goilara…)<br />
edozein lurretan erabiltzeko moduan. Nabarnizeko Udalak behar txikietarako, parke eta<br />
lorategien mantenimendurako, lur jausietarako edo materiala garraiotzeko erabiliko dau<br />
makina polibalentea.<br />
PROMOTOREAK<br />
Gautegiz Arteagako Udala<br />
Gernika-Lumoko Udala<br />
Ibarrangeluko Udala<br />
Kortezubiko Udala<br />
Mendatako Udala<br />
Morgako Udala<br />
Mundakako Udala<br />
Muruetako Udala<br />
Muxikako Udala<br />
Nabarnizko Udala<br />
Sukarrietako Udala Goiko Ibarra, 32 1º<br />
48.300 GERNIKA-LUMO<br />
Bizkaia<br />
Tel: 94 625 68 09<br />
Faxa: 94 625 50 12
AMALUR<br />
Lur Aberats<br />
Victor Txertudik eguneroko beharragaz aurrera atera dau bere kortezubiko ustiategia.<br />
VICTOR TXERTUDI,<br />
32 URTE SANTANAKO ESNE GOZOA EKOIZTEN<br />
Kortezubiko Santana esne granjea familia negozioa da, Victor Txertudik eta bere semeak izen bereko baserriaren<br />
inguruan sortu ebena. Granjeak gorantz egin da urteekaz, eguneroko ahaleginari esker, baina esne behiak<br />
daukezan beste askoren moduan, esne sektorearen krisia dala eta, prezioen dantzari aurre egin behar dautso.<br />
2000 litro esne egunean, Kortezubiko Santana<br />
granjearen ekoizpena esne zentralera edo zuzenean<br />
saltzen da “Antzinako kostumbrea segiduten dogu,<br />
baina %99 zentralera doa”. Bizkaian esne sektorearen<br />
egoerea txarra da, esne ekoizleek galtze haundiak<br />
daukez; esne industriak, ostera, ekoizpen kostuen<br />
azpitik inportatzen dau. Bizkaiko Foru Aldundiak krisia<br />
dala eta martxan ipinitako premiazko neurriekaz dirulaguntza<br />
izan arren, Victor Txertudik holan azalduten<br />
deusku egoerea: “orain dala lau urte baino 22 pezeta<br />
litroko merkeago saltzen gagoz. Urtean behiko 5000<br />
pta emoten deuskuez, behiko 22.000 pta galtzen<br />
gagozanean, bataz beste 10.000 litrogaz. Pentsua gora<br />
22 URREMENDi<br />
doa eta gureak gero eta gitxiago balio dau”.<br />
Abeltzainek abeltzain politika eskasari botatzen<br />
deutse errua. “ez da erreza arrazoiak topatzea. Baina<br />
asko Frantziako dumping politikengatik da, esnea<br />
ekoizpenaren azpitik saltzen dabe, eta Espainia Europar<br />
batasunean ez dalako inor. Frantzian garestiagoa da<br />
eta Espainian kuotatik gorakoak ezerezean saltzen dira,<br />
Gobernua ez da enteratzen” diño Txertudik.<br />
Santana granjan, gastuak murriztuteko eta beharra<br />
errentagarria izateko egunean esnea batu eta abereak<br />
zaintzeaz gain, abereei jaten emoteko pentsuagaz
Jonathan Txertudi,Victorren semea,<br />
behi ustiategiaren titularra da.<br />
Desde que regresara de América hace 32 años,<br />
Victor Txertudi, está plenamente dedicado a la<br />
granja de vacas lecheras, que atienden él y su<br />
hijo, en su explotación de Kortezubi, una de las<br />
pocas explotaciones lecheras que sobreviven<br />
en Busturialdea. La granja ha ido creciendo con<br />
los años, gracias al esfuerzo diario, con el que,<br />
al igual que otras ganaderías de leche, hace<br />
frente al delicado baile de precios de la crisis<br />
del sector lacteo.<br />
nahasten dan artoa eta bedarra bertan ekoizten dabe.<br />
“Goizean behiak erazten eta janaria preparetan ibiltzen<br />
gara, mezklak egiten doguz. Hemen lan asko egiten da,<br />
ugalketa be semeak egiten dau, eta sobran diren behiak<br />
saldu egiten dira” kontetan deusku Victorrek.<br />
Bizkaian ekoiztutako esnea goi mailako kalitatezko<br />
produktua da eta segurtasun eta trazabilitate berme<br />
guztiekaz EBko beste estatu batzuek beteten ez<br />
dabezanak nahiz eta esnea inportatu “Hemen<br />
betebeharrak asko dira esne kalitatea dala eta, egun<br />
AMALUR<br />
Lur Aberats<br />
birik behin hartzen da lagina, koipea neurtu, proteina<br />
kantitatea ikusi, euki behar ez dauan ura…” azalduten<br />
deusku Txertudik.<br />
Egoera ez da egonkorra, landa munduko jendearen<br />
adina gehitu behar jako eta esne behiak izateak<br />
eskatzen dauan dedikazinoa, horregaitik,<br />
baserritarrek uzteko joera hartu dabe. “Vox populi da<br />
egoera ezin dala jasan eta askok ustiategiak utzi egin<br />
dabezela. Ez doguz gastuak be ordaintzen egiten dogun<br />
beharragaz. Jendeak ekologismoz egiten dau berba eta<br />
hurrengo orrialdera doa<br />
Kortezubi eta Gautegiz-Arteagako terreneoetan zabaltzen da Santana behi ustiategia, guztia 65ha, gutxi gora behera.<br />
URREMENDi 23
AMALUR<br />
Lur Aberats<br />
La situación económica del sector lácteo en<br />
Bizkaia se traduce en sustanciosas pérdidas<br />
para los ganaderos productores de leche,<br />
mientras que la industria láctea la importa a<br />
precios por debajo de los costes de producción.<br />
aurreko orrialdetik dator<br />
benetan behar ekologikoa egiten dauana, geu,<br />
baserrian behar egiten dogunok, hil egiten gaitue”<br />
aldarrikatzen dau.<br />
Soldanela mayor o Campanilla de mar<br />
Calystegia soldanella<br />
DUNETAKO KANPANILEA, INGURUAGAZ BAT<br />
Laga eta Laidako dunetan aurkitu leike espezie hau, leku hareetsuetan bizi da, haizea nagusi dan lekuetan.<br />
Calystegia soldanella bera lur gaine-gainean hazten<br />
da, beste espezie batzuk legez, haizeak dakarren<br />
hondarra jasan eta erdi lurperatuta.<br />
Gehienetan, leku babesbakoetan izaten da, dunetan<br />
edo hondartzetatik hurreko itsabazterretan. Maiatz<br />
eta urri bitartean loratzen da, bihotz itxurako hosto<br />
mamitsuak ditu, berde ilunak gainetik eta berde<br />
argiak azpialdetik eta hortxe batzen da gordeten<br />
dauan ur apurra.<br />
Lore eder haundiak, kanpai itxurakoak bereziak dira,<br />
banan-banan urteten dabe. Korolan bata besteari<br />
lotuta, bost petalo daukoz, errosazeoak (urdinune<br />
eta moreauneak be euki ahal dabez) euren ildo<br />
zuridunek barruan izarra osatzen dabe. <strong>Landa</strong>re<br />
hermafrodita da. <strong>Landa</strong>reari baita dunari berari be,<br />
egonkortasuna emoten deutsen sustraiak garatzen<br />
dauz lurpean, lurpeko sustrai sarea osatzen dabelako.<br />
24 URREMENDi<br />
Behien hazkuntza<br />
be egiten da<br />
Santanako uztiategian.<br />
Orain dala 32 urte Ameriketatik etorri zanetik, Victor<br />
Txertudik, esne behi granjan dihardu, Kortezubin<br />
dauko ustiategia, Busturialdean geratzen diren<br />
bakarretakoa. “Betidanik izan gara baserritarrak, geure<br />
granja apurka-apurka eginikoa da. Hasieratik hona<br />
asko aldatu da. Aitak euki ebazan 12 behiegaz hasi<br />
ginen eta orain 200 buru daukoguz” azalduten dau<br />
Victor Txertudik.<br />
Etorkizunean, Victor Txertudik, beste abeltzain askok<br />
moduan, familiako negozioagaz aurrera egitea gura<br />
dau, bere semeak jarraitu dagiala ustiapenean:<br />
“etorkizunean esne prezio duina jartzea gustauko litzakit<br />
eta behar dan moduko soldata ateratzea. Danok gura<br />
doguna da”.<br />
Calistegia Soldanella edo dunetako kanpanila.<br />
Kanpanila mota hau argitasunean hazten da, gerizpea<br />
jasan dauan arren; landerea dagoen lurra nahiko<br />
lehorra eta alkalinoa izaten da. Ez da topetan lur<br />
ongarrituetan.<br />
Haize haundi edo denboraleez gain, dunetako landare<br />
honentzako arriskurik nagusiena leku bera hartu nahi<br />
daben landare inbaditzaile exotikoak dira.
GERNIKA OFF-ROAD-EK<br />
AURRERA DARRAI<br />
PUBLIERREPORTAIA URREMENDI<br />
Gernika Off Road taldeak urte osoan lan egiten dau Busturialdean motorrarekiko afizinoa aupatuz, antolatzen<br />
dabeen froga eta txapelketekaz. Arratzuko Euskadi eta Espaniako Cross-Country-a, eta Nabarnizko Enduro froga,<br />
horren artean. Hurrengoa, Abuztuak 22 eta 23an izango da, Ereñoko III.motokrossa, hain zuzen.<br />
Moto lasterketa honek, Euskadiko txapelketarako<br />
baliogarria badan be, nazioarteko izaera izango<br />
dau. Euskadikoek izan ezik, Katalunia, Frantzia,<br />
Txekia, Suedia, edota Erresuma Batuatik etorritako<br />
pilotoek parte hartuko dabe bertan. Ereñoko<br />
Gabika auzoko kilometro t´erdiko zirkuito zarratu<br />
baten arituko dira pilotoak, txanda ezberdinetan.<br />
Zapatuan, abuztuak 22 a, Euskadiko txapelketaren<br />
umeak eta promesak lehiatuko dira, eta baita<br />
nazioarteko pilotoak. Gonbidatutako pilotoen<br />
artean Johan Marilier, Maxime Lesage, Joan Cros,<br />
Adrian Garrido, Carlos Campano edota Ramón<br />
Brucart, dagoz. Txapelketaren lehenengo jardunaldi<br />
horretan goizeko 12:00etan hasiko dira<br />
entrenamenduak, eta txandak 16:30etan eta<br />
18:30etan izango dira. Lehenengo txandan Alebininfantil<br />
kategoria (16:00-16:20), kadete-jubenil<br />
kategoria (16:25-16:45), eta nazioartekoak (17:00-<br />
17:35) arituko dira. Bigarren txandan orden<br />
bardinean irtengo dira pilotoak: Alebin-Jubenilak<br />
(17:40-18:00), Kadete-Jubenilak (18:05-18:25), eta<br />
nazioartekoak (18:30-19:05). Egun horretako sari<br />
banaketea arratsaldeko 19:15etan burutuko da<br />
Gabika auzoko zirkuituan.<br />
Domekan lasterketa goizez izango da, 10:00etan<br />
entrenamenduak, eta txandak 11:55etan eta<br />
13:30etan izango dira. Egun horretan Euskadiko<br />
txapelketaren klasikak eta Mx2 ta Mx1 kategoriak<br />
lehiatuko dira. Lehenengo txandan klasikoak aritu<br />
dira lehenengoak (11:55-12:15), atzetik Mx2 (12:20-<br />
12:50) eta Mx1 (12:55-13:25). Bigarren txanda<br />
ordena jarraituz izango da: Klasikoak (13:30-13:50),<br />
Mx2 kategoria (13:55-14:25), eta Mx1 kategoria<br />
(14:30-15:00). Sari banaketea 15:15etan izango da<br />
Gabikan.<br />
Eskualdeko partaidetzari dagokionez, Gernika Off<br />
Road taldeko zenbait pilotok be motor gaineko<br />
euron trebetasuna erakutsiko dabe. Horren artean,<br />
Xabier Lejarzegi Muxikarra (Txomin Aranari<br />
ordezkatuz), Jose Ojanguren eta Karmelo Egiarte<br />
beterano mailan, eta gazteen artean Oier Lavin,<br />
Ander Jaio, Unai Rementeria, Alex Olaeta, Mikel<br />
Kintana eta Koldo Ondarza.<br />
Aipatu behar Txomin eta Ander Aranak ezin izango<br />
dabela parte hartu. Biek, belauneko ligamentuetatik<br />
operatuta daude eta gutxienez Iraila edo Urriak<br />
arte ezin izango dabe motoa hartzen hasi.<br />
URREMENDi 25<br />
GERNIKA OFF ROAD
AMALUR<br />
Itsasgora<br />
Arrain Azokaren 15. edizinoaren inaugurazino ekitaldia.<br />
BERMEOKO ARRAIN AZOKA.<br />
HERRI ARRANTZALE BATEN NORTASUNAREN ERAKUSLE.<br />
Herriaren funtsa azoka bihurtuta, horixe da Arrain Azoka Bermeorako. Aurten burutu da bere 15. edizinoa eta<br />
Euskadin erreferentea da. “Bermeoko Azokiek eskeintzen dauena gaur egun inork ez dau eskeintzen” eta arrazoiak<br />
arrantza sektore guztiak parte hartzea eta herriaren konplizitatea dira.<br />
Arrantza sektorea izan da beti Bermeoko ekonomiaren<br />
ardatz. Eta berau erakustea izan da hasi zanetik<br />
Bermeoko Arrain Azokearen helburua. Bermeoren<br />
izaera arrantzalea eta arrantzagaz zer ikusia dauken<br />
alor guztiak erakustera emotea da filosofiaren oinarria<br />
eta holantxik bete da 15. edizinoa. Bermeok, sektoreak<br />
berak lez, bere zera galdu barik bizi izan dauz<br />
beharrizanak markatutako erritmo aldaketak.<br />
Tradizinoaren eta barrikuntzaren nahasketak egiten<br />
dau Bermeoko Arrain Azoka galdu ezineko topagune,<br />
hiru egunetan itsasoa lehorrean geratzen da.<br />
“Sektore honek hiru egunetan emoten dau dana, eta ez<br />
da erreza holako azoka bat montatea. Arrain Azoka<br />
Euskadi mailan erreferentea da. Hemen eskeintzen da<br />
aukera bakarra itsasoko mundua eta arrantzako<br />
mundua zer diran ezagutzeko. Jenteak ikuspegi zabal<br />
bat eukitzeko egitarau zabal bat eskeintzen da” azaltzen<br />
deusku Xabier Legarretak, Bermeoko alkateak.<br />
Maiatz azkenetan, Arrain Azoka egunetan, Bermeora<br />
datorrenak Itsasoa eta arrantza mundua zer diren,<br />
zelan egiten dan behar eta zer eskaintzen deuskuen<br />
ikusteko eta ezagutzeko hainbat aukera izango dauz.<br />
Geure arrantzaleek bizi daben egoerara hurreratzeko<br />
modua be bada, Bermeon ondo ezagutzen dabena.<br />
“Orain krisialdiagaz asko entzuten da hori berbea<br />
zoritxarrez, baina itsasoko eta arrantza sektoreak<br />
aspalditik daki zer dan krisia, eta holako azokak benetan<br />
bultzada emoten deutso sektoreari. Pentsetan dot hortik<br />
La esencia de un pueblo convertida en feria, eso es la Arrain Azoka para Bermeo. Un evento que ha<br />
celebrado este año su decimoquinta edición, y que llega a este punto consolidado como referente en<br />
Euskadi. “Bermeoko Azokiek eskeintzen dauena gaur egun inork ez dau eskeintzen”, y la clave está en<br />
la implicación de todo el sector pesquero, en la participación y complicidad de todo el pueblo.<br />
26 URREMENDi
La mezcla de tradición e<br />
innovación hacen de la Arrain<br />
Azoka de Bermeo un inmejorable<br />
punto de encuentro, tres días en<br />
los que la mar se queda en<br />
tierra.Las arraigadas conserveras<br />
locales, la escuela naútica, la<br />
investigación científica marina,<br />
congelados, viveristas, expertos en<br />
seguridad marítima, y un largo<br />
etcétera conviven durante la Arrain<br />
Azoka en la Lamera bermiotarra,<br />
que cada año elige a un elemento<br />
local como protagonista.<br />
egin behar dogula indar gehiago, arrantza politikak<br />
bultzakada handi bat behar dabe, arrantza<br />
diginifiketako” adierazten dau Xabier Legarretak.<br />
Bertoko kontserberak, nautika eskola, itsas ikerketa<br />
zientifikoa, izoztuak, arrain-haztegiak, itsas<br />
segurtasunean adituak eta hainbat eta hainbat…<br />
dagoz Bermeoko Lameran Arrain Azokan. Urtero gai<br />
bat aukeratzen da protagonista “Aurten Kontserberen<br />
urtea izan da, benetan kontserberak garrantzi handia<br />
euki dabe eta Bermeon azkenengo ehun urtetan.<br />
Herriko jende asko kontserberen parte izan da, langile<br />
edo arrantzale. Eta oraindik garrantzitsua da ze ondiño<br />
kontserbak egiten bizi gara” kontatu euskun Aintzi<br />
Laburuk Salica Kontserberearen arduradunak.<br />
Bisitari ugari hurbiltzen da Bermeora Arrain Azokaren hiru egunetan.<br />
Aurton Kontserberak izan dira Arrain Azokaren protagonistak,<br />
oso inportanteak dira herrirako.<br />
AMALUR<br />
Itsasgora<br />
hurrengo orrialdera doa<br />
Edizino bakotxaren arrakasta neurtzeko azokan parte<br />
hartu daben postuek zenbat saldu daben hartzen da<br />
kontutan, aurten 300.000€ izan dira 3 egunetan.<br />
“Azokan hegaluzea eta atuna saltzen da asko, baita<br />
aurreprestatutako platerak be, baina arrakasta gehien<br />
eukitzen dabenak, edo atentzio gehien hartzen dabenak<br />
produktu bereziak dira, erosteko hain errezak ez<br />
direnak.Urtean urtean datortzuz gauza berezien bila,<br />
despentza osoa egitera datozenak be badauz” dinoskue<br />
Salicako postukoek.<br />
Bermeoko Turismo Bulegoak koordinatzen dau<br />
azokaren antolakuntza, Bego Gangoitik, arduradunak,<br />
azken azokako emaitzek sortu daben poza<br />
nabarmentzan dau: “Alde batetik 15.edizinoa izakeran,<br />
gatxa izaten da interesa mantentzea, eta erantzun oso<br />
ona ikusi dogu, bai jendearen aldetik, bai<br />
komunikabideen aldetik, eta beste hainbat<br />
erakundeetatik. Beste alde batetik, erakusleen kopurua<br />
be mantendu egin da. Ta ezin dogu ahaztu, aurten krisi<br />
gogorra daukagula, eta krisi horrek ez dau larregi eragin<br />
feria. Hau guztia dela eta, inoizko pozen gagoz edizino<br />
honegaz. Edizino bereziena izan da ondorioak gozogozo<br />
hartu doguz eta”.<br />
Arrain Azokaren arrakastaren arrazoirik nagusiena<br />
herriaren parte hartzea da. Bermeok jai hartzen dau<br />
azoka ospatzeko. Udalerriko sokondo bakotxean<br />
nabaria da eta bisitaria liluratu egiten dau. “Azken<br />
URREMENDi 27
Detrás de los tres días de Arrain Azoka, hay un<br />
año entero de trabajo compartido por diferentes<br />
agentes e instituciones. <strong>El</strong> Ayuntamiento, las<br />
empresas conserveras, escuela naútica, ikastola,<br />
y un largo etcétera conforman el grupo de trabajo<br />
de la feria, cuya gestión recae en la Oficina de<br />
Turismo Local, que es la encargada de coordinar<br />
la organización de la feria.<br />
aurreko orrialdetik dator<br />
urteetan giroak gora egin dau, batez be zapatuan.<br />
Herriarentzako jai bihurtu da, herriko jai nagusietako<br />
bat, eta jendeak datorrenean giroa igarri egiten dau”;<br />
“ferixak eragina dauko herrian, tabernarien artien,<br />
jatetxeetan, alojamentuetan, dendetan…” kontetan<br />
euskuen azokan.<br />
Arrain Azokaren hiru egunen aurretik eragile eta<br />
erakundeen arteko urte oso bateko beharra dago.<br />
Udalak, kontserberek, nautika eskolak, ikastolak….<br />
osatzen dabe azokaren behar taldea eta kudeaketa<br />
Turismo Bulegoaren esku dago. Azokearen ikuspegi<br />
turistikoa be inportantea da “guk beti euki dogu hori<br />
ikuspuntua, errekurtso turistiko modura. Ta Arrain<br />
Azokan erabili diren zenbait gauza gero turismo<br />
Mejillón<br />
Mytilus edulis<br />
MUSKUILUA<br />
Kusku biko moluskua da, talde haundietan egoten<br />
da kostaldean. Biso izeneko egitura bategaz itsasten<br />
da harkaitzetan mareen arteko inguruan, bere<br />
bizilekuan. Portu barruko boiatan, pantanaletan eta<br />
ainguratan be izaten da. Bere maskorrak (kuskuak)<br />
harrek, itsas ezkurrek edo briozooek kolonizatzen<br />
dabez.<br />
Ur habean solte dagozan partikula organikoak<br />
iragazita elikatzen da, batez be, fitoplanktona, baina<br />
detritua be bai.<br />
Europear itsasaldean dago, hainbat habitat<br />
kolonizatzen dauz gazitasun, tenperatura, oxigeno<br />
eta lehortze gorabeherak jasaten dauazalako.<br />
Errez harrapatzen da eta sukalderako ona da, gizonak<br />
28 URREMENDi<br />
Bermeoko Arrain Azokan arrantza sektoreagaz<br />
zerikusia daukon guztia kalean dago.<br />
AMALUR<br />
Itsasgora<br />
eskaintza finkoa bilakatu dira herrirako. Adibidez, orain<br />
arte kontserberetara bisita gidatuak eskaini dira, eta<br />
orain ez badira egiten be, Ormaza interpretazino zentro<br />
bihurtzen bada, hori Arrain Azokatik etorritako ondorioa<br />
izango da.” azalduten dau Bego Gangoitik.<br />
15. edizinoa amaituta, Arrain Azokaren hurrengo<br />
erronketan dihardu beharrean arrantza sektorea<br />
indartzeko “Erronka asko daukoguz…baina<br />
arrantzaleari berari beste protagonismoa emoteko bide<br />
bat topa behar dogu, sektore estraktiboaren parte<br />
hartze zuzena lortu. Arrain Azokan parte hartzen daben<br />
kontserberak, arrantzaleek harrapatutako arraina<br />
erabiltzen dabe, eta azken baten, Bermio herri<br />
arrantzalea bada, arrantzaleak dauzelako da”.<br />
muskuilua orain dala milaka urtetatik hona jan dau.<br />
Gainera, errez ugaldu eta hazten da eta edozein leku<br />
edo azaletan itsasten danez, akuikulturan ekoizten<br />
dan espezierik nagusiena da.
NUEVOS DESAFÍOS<br />
PARA EL DESARROLLO LITORAL<br />
PUBLIERREPORTAIA URREMENDI<br />
ITSASMENDIKOI analizó las debilidades e identificó las oportunidades de avance que se presentan a futuro en<br />
el sector primario en dos cursos organizados en el marco de los XXVIII Cursos de Verano de la UPV.<br />
ITSASMENDIKOI (IMK) ha estado muy<br />
presente durante este mes de julio en<br />
los XXVIII Cursos de Verano de la UPV con<br />
dos cursos sobre el desarrollo litoral y la<br />
vitivinicultura. La sociedad pública del<br />
Departamento de Medio Ambiente,<br />
Planificación Territorial, Agricultura y<br />
Pesca del Gobierno Vasco ha contado<br />
con el apoyo del servicio Europe Direct,<br />
que informa a los ciudadanos sobre<br />
aspectos de la UE en materia de<br />
agricultura, medio rural y litoral.<br />
IMK ha participado por novena vez en los cursos<br />
de verano de Donostia con las jornadas tituladas<br />
Innovación y creatividad, pilares de la diversificación<br />
del desarrollo litoral, celebradas los días 9 y 10 de<br />
julio, que se centraron en estudiar las políticas y<br />
programas de la UE relativos al sector marítimopesquero<br />
y al desarrollo rural. Las sesiones fueron<br />
dirigidas por destacados expertos a nivel<br />
autonómico, estatal e internacional.<br />
La sesión presidida por el director general del Área<br />
de Innovación Tecnológica de Innobasque,<br />
Guillermo Dorronsoro, versó sobre la necesidad de<br />
incorporar la innovación en cualquier iniciativa,<br />
en un mundo en constante crecimiento y evolución.<br />
<strong>El</strong> experto denunció la escasa inversión de la UE al<br />
I+D+i y aseveró que los líderes europeos no han<br />
sabido dirigir su estrategia de innovación.<br />
Aitor Kerejeta, alcalde de Hondarribia, expuso el<br />
ejemplo vasco: Udalarrantz, la Red Vasca de<br />
Beatriz Casares, Jon Azkue y Jone Fernandez Charla de Guillermo Dorronsor<br />
Municipios Pesqueros que trabaja por “innovar en<br />
el día a día de los ayuntamientos” que la integran.<br />
Otra ponencia destacada fue la de el director del<br />
Servicio de Ocio del distrito municipal de<br />
Bournemouth (Reino Unido), Roger Brown, quien<br />
presentó el proyecto de un arrecife artificial que<br />
generará olas que impulsarán la práctica del surf<br />
en la playa Boscombe.<br />
También asistieron a las jornadas representantes<br />
de otras autonomías españolas. Entre ellos, la<br />
coordinadora del Área de Socieconomía de la Pesca<br />
del Centro Tecnológico del Mar (CETMAR), Rosa<br />
Chapela, que expuso las iniciativas para “impulsar<br />
el desarrollo del litoral comunitario e incrementar los<br />
beneficios del sector pesquero” en Galicia.<br />
La necesidad de encontrar nuevos métodos de<br />
comercialización, nuevos productos, o para<br />
establecer un control de los recursos pesqueros,<br />
fueron algunas de las ideas apuntadas.<br />
URREMENDi 31<br />
ITSASMENDIKOI
GEURE ALTXORRAK<br />
LOS MONUMENTOS MEGALÍTICOS DE<br />
URDAIBAI: DÓLMENES, TÚMULOS Y MENHIR.<br />
<strong>El</strong> lector que ha ido siguiendo esta serie sobre el Patrimonio Cultural y la Historia de Urdaibai, ha podido echar<br />
en falta alguna referencia a los dólmenes de este ámbito. Si no hemos tratado este tema, ni por extensión la<br />
etapa Neolítica en el momento correspondiente, se debió a la necesidad de privacidad en relación a los trabajos<br />
que se estaban llevando a cabo en la estación megalítica de Sollube dentro del ámbito de Katilotxu.<br />
Concluidos éstos y una vez avanzados sus primeros<br />
resultados al público a través de la prensa, pasamos<br />
a tratar de forma general sobre el patrimonio<br />
megalítico de Urdaibai con la idea de potenciar su<br />
visita y conocimiento.<br />
En este entorno privilegiado se han catalogado diez<br />
monumentos megalíticos que corresponden con<br />
varios 5: dólmenes, 4 túmulos y 1 menhir. Las<br />
estructuras megalíticas, a excepción de los menhires,<br />
son monumentos funerarios de uso colectivo<br />
construidos y utilizados por los habitantes del periodo<br />
neolítico. Su datación se puede establecer en 5.500<br />
años a partir del presente, asociándose a las primeras<br />
comunidades ganaderas y agrícolas de Urdaibai. Por<br />
lo general se distribuyen en cotas altas, sobre los<br />
pastos, dentro del marco de vida de estas culturas,<br />
donde también estaban su poblados.<br />
Los megalitos de Urdaibai se localizan sobre el cordal<br />
del Sollube y en sus extensiones hacia el sur, a<br />
excepción del conocido como dolmen de Munjozuri<br />
(Ereño/Nabarniz), que se muestra en un collado, entre<br />
los montes Galarrai y Busterrigana a 544 metros de<br />
altura. <strong>El</strong> monumento de 12 metros de diámetro se<br />
encuentra muy alterado por las labores forestales,<br />
aunque conserva la cámara funeraria.<br />
Sobre la margen izquierda de la ría de Mundaka se<br />
sitúa el resto del conjunto megalítico, que aunque<br />
distribuido de manera desigual, se presentan todos<br />
emplazados en la Estación Megalítica de Sollube:<br />
Túmulo de Urkidi, ubicado en el monte Garbola<br />
(Bermeo) a 386 metros de altura. Muy desfigurado<br />
por labores de repoblación forestal, presenta un<br />
diámetro de 12 metros.<br />
32 URREMENDi<br />
Busturiako, Sorbituaga eta Arriatara baserrien artean<br />
kokatutako Añabustiko Iruinarria.<br />
Dolmen de Sollubeko Iturria, en un collado al norte<br />
de Sollube Txikerra (Bermeo), a 546 metros de altura.<br />
También desfigurado por labores de repoblación,<br />
presenta un diámetro de 13 metros.<br />
Dolmen de Añabusti, localizado en al suroeste del<br />
rellano del mismo nombre (Busturia), a 458 metros<br />
de altura. Alterado por la roturación forestal, hoy no<br />
se aprecia su morfología original de 10 metros de<br />
diámetro.
Sin duda el mayor conjunto megalítico corresponde<br />
al localizado en el entorno de Katilotxu donde<br />
podemos citar: dólmenes de Katilotxu I y V, los<br />
túmulos de Katilotxu II y VI; y el túmulo de Pakatene.<br />
Dolmen de Katilotxu I (Mundaka) se sitúa en la<br />
cumbre del mismo nombre a veinte metros al oeste<br />
de la misma, a una altitud de 336 metros. Se muestra<br />
como una estructura tumular con ligera depresión<br />
central de 14 metros de diámetro.<br />
Dolmen de Katilotxu V (Mundaka) se localiza a 4<br />
metros del anterior, presentando una morfología<br />
tubular de 12 metros de diámetro. Este monumento<br />
ha sido recientemente excavado y restaurado por el<br />
arqueólogo Juan Carlos López Quintana permitiendo<br />
documentar un nuevo tipo de manifestaciones<br />
artísticas en base de decoraciones incisas en las losas<br />
de la cámara funeraria.<br />
Túmulo de Katilotxu VI (Mundaka), en una loma al<br />
norte de la cima a 322 metros de altura al oeste de la<br />
pista que sube a katilotxu. Muestra un diámetro de<br />
12 metros sin indicios de la cámara.<br />
Túmulo de Katilotxu II (Sukarrieta) localizado a 500<br />
metros al sureste de Katilotxu I y a 326 metros de<br />
altura. Es una estructura tumular de 13 metros de<br />
diámetros sin indicios de depresión central. Intacto.<br />
GEURE ALTXORRAK<br />
Túmulo de Pakatene (Busturia-Sukarrieta) en el<br />
primer collado descendiendo de Katilotxu, a 306<br />
metros de altura, sirviendo como mojón los dos<br />
municipios a los que pertenece. Dañado tras las<br />
actuaciones forestales de 1989 y en la actualidad bajo<br />
un denso argomal. Presentaba una morfología circular<br />
de aproximadamente 10 metros de diámetro.<br />
Nos queda por último citar el controvertido<br />
monumento de Sorbituaga-Arriatara (Busturia) que<br />
clasificado como un menhir se puede contemplar<br />
en la ladera sur del monte Añetu, a 190 metros de<br />
altura entre los caseríos de los que toma la<br />
denominación. Se trata de un monolito de Arenisca<br />
de 2,12 metros de altura con una entalladuras laterales<br />
en su cabecera.<br />
Estos monumentos y por extensión sus entornos<br />
geográficos inmediatos (Estaciones Megalíticas),<br />
estudiados por Juan Carlos López Quintana y la<br />
Asociación Agiri, han sido recientemente declarados<br />
como Conjunto Monumental por lo cual están<br />
convenientemente protegidos por la ley (BOPV 46,<br />
de 6 de marzo de 2009).<br />
Este es el mejor momento, aprovechando el buen<br />
tiempo y las vacaciones de verano, para visitar y<br />
conocer estos curiosos monumentos funerarios<br />
neolíticos de Urdaibai. M.U.P<br />
Mundakako Katillotxuko dolmena.<br />
URREMENDi 33
ZER EGIN eta NORA JOAN<br />
34 URREMENDi<br />
Ibilbidea<br />
GR 98. IBILBIDEA.<br />
BIGARREN ETAPEA<br />
Busturialdeko ikuspegia Urrutxua-Arriandi errepidetik.<br />
Akorda<br />
Ibilbide honetan edertasun natural ikaragarrizko parajeetatik ibiliko gara, bizilagun gutxikoak, lasaiak, baso<br />
bakartiekaz, ezin hobea mendi-ibilbide ertain eta luzeen zaleentzat.<br />
Ereñon, <strong>El</strong>exalden hasiko dogu bigarren etapa hau,<br />
eleizaren bestaldeko zementozko pistatik bajatuko<br />
gara. Bidea segiduko dogu Buzterrigan gailurreriatik,<br />
baso mixtoan zehar, ondo kontserbatua eta ikuspegi<br />
ederrakaz. Nabarnizeko Zabaleta auzoan, gure<br />
ibilbidean beste bitan topatuko dogun errepidea<br />
zeharkatu eta bidezidorrean aurrera egingo dogu<br />
Erretiz eta Argi arro baserrietaraino.<br />
GR markei adi, Argi Arro baserrira heldutakoan,<br />
errepide ondoan, Arrolarako bidea hartuko dogu,<br />
bertatik itsasadarraren arroaren bistarik ederrenez<br />
gozatuko dogu. Arrola Bekoa baserria eta Erbitzaga<br />
gana dira gure hurrengo helmugak Kanponarako<br />
bidean. Gailurrera heldu aurretik ezkerreko bidea<br />
hartu eta Astorkiganara helduko gara. Ganbe bidetik<br />
aurrera joango gara Urrutxuaraino, han ezkerreko<br />
bideak Oizeko San Kristobal baselizara doan<br />
zementuzko bidetxura eroango gaitu. Iturri parean,<br />
eskumarantz hartuko dogu, hemen eta<br />
Astorkiganako galtzada zaharrera heldu arte,<br />
oraindino harlausak ikusi ahal doguzala, geure menpe<br />
izango dogu eskualde osoa, geure oinetan.<br />
Urrutxua-Arriandi errepiderantz bajatuz eta Astei<br />
Landetxea igarota, eskumarantz egingo dogu eta<br />
errepidean aurrera Zugaztietara heldu arte. Zeharkatu,<br />
baso bidetik joango gara Torreburubarri baserriaren<br />
ondotik Gernika Lumo-Bermeo errepideraino,<br />
etaparen amaierara heltzeko: Autzagane.<br />
Esta es una descripción turística de la ruta, para hacer el<br />
recorrido del G.R 98 recomendamos seguir las marcas, y<br />
llevar un mapa o material detallado de la misma.<br />
Recomendamos las publicaciones de la Federación Vizcaína<br />
de Montaña.<br />
Hauxe ibilbidearen deskribapen turistikoa da, G.R 98-a egiteko<br />
markak jarraitu eta bidearen mapa zein zehaztutako materiala<br />
eroaten. Bizkaiko Mendi Federazioaren publikazioak<br />
gomendatzen doguz.
RUTA GR 98.<br />
SEGUNDA ETAPA<br />
ZER EGIN eta NORA JOAN<br />
Ruta<br />
(GR 98) 2. etapa.<br />
<strong>El</strong> tramo que vamos a andar en ésta etapa, es de una gran belleza natural; tranquilo, poco habitado y con<br />
recoletos rincones de bosque, es una travesía ideal para los amantes del senderismo de medio y largo recorrido.<br />
Iniciamos ésta segunda etapa en <strong>El</strong>exalde, Ereño,<br />
desde donde ascendemos por una pista de cemento<br />
que arranca del lado opuesto a la iglesia . Vamos a<br />
seguir éste camino, por el cresterío de Buzterrigan, a<br />
través de una zona de bosque mixto bien conservada<br />
y con hermosas vistas. En el barrio de Zabaleta, en<br />
Nabarniz, cruzamos la carretera, que nos iremos<br />
encontrando otras dos veces en nuestro camino, y<br />
seguimos el sendero hasta los caseríos Erretiz y Argi<br />
Arro.<br />
Siempre atentos a las marcas de GR, al llegar al caserío<br />
Argi Arro, junto a la carretera, tomamos la subida a<br />
Arrola, desde donde vamos dominando una de las<br />
mejores vistas de cuenca de la ría. <strong>El</strong> caserío Arrola<br />
Bekoa, y el alto de Erbitzaga, son los siguientes hitos<br />
en nuestro camino a Kanpona. Antes de llegar a ésta<br />
cumbre, y eligiendo siempre el sendero a la izquierda,<br />
salimos a la carretra en el alto de Astorkigana. Nuestra<br />
ruta continúa por la carretera de Ganbe, hacia<br />
Urrutxua, que dejaremos para seguir una pista a la<br />
izquierda, que nos lleva hasta la pequeña carretera<br />
de cemento que sube a la ermita de San Cristóbal,<br />
en el Oiz. A la altura de la fuente, nos desviamos a la<br />
derecha por un sendero. En éste tramo, y hasta llegar<br />
a la antigua calzada al alto de Astorkigana, en la que<br />
todavía se puede ver parte de su antiguo enlosado,<br />
tenemos toda la comarca a nuestros pies.<br />
Bajando ya a la carretera de Urrutxua-La Pilastra y<br />
pasado el agroturismo Astei, giramos por una pista<br />
a la derecha que seguimos hasta el barrio de<br />
Zugaztieta. Después de atravesarlo, cogemos un<br />
camino forestal a la izquierda, pasamos junto al caserío<br />
Torreburubarri y continuamos hasta la carretera de<br />
Gernika Lumo-Bermeo, para llegar al final de la etapa:<br />
el alto de Autzagane.<br />
URREMENDi 35
ZER EGIN eta NORA JOAN<br />
Gastronomía<br />
Miren Kortazar,<br />
Responsable del Restaurante Itxas Etxea.<br />
ITXAS-ETXEA,<br />
CALIDAD GASTRONÓMICA RECONOCIDA<br />
En el puerto del pintoresco enclave de <strong>El</strong>antxobe, junto al edificio de la cofradía, se encuentra el asador Itxas-<br />
Etxea, negocio regentado desde hace más de 17 años por Miren Kortazar, una experta cocinera que en este<br />
tiempo ha sabido ganarse el reconocimiento de sus clientes, tanto locales como foráneos.<br />
Desde sus balcones, Itxas-Etxea ofrece la vista del puerto en primer término y siguiendo<br />
la panorámica de la costa vasca en el horizonte incluso suele distinguirse Donostia<br />
los días de viento sur.<br />
En sus orígenes, el edificio en el que hoy se encuentra el asador era una escuela,<br />
construída a la vez que la cofradía y unas bodegas. En un principio era un bar de<br />
jubilados y cuando Miren Kortazar decidió tomar las riendas del negocio, comenzó<br />
a hacer algunos cambios. Hoy en día, diecisiete años más tarde, Itxas-Etxea está<br />
considerado como uno de los tres mejores restaurantes de Busturialdea, especializado<br />
en pescado a la plancha. Su nombre ha traspasado fronteras y recientemente ha<br />
recibido el reconocimiento de una revista de París por haber permanecido durante<br />
más de tres años en una lista de restaurantes votada por los clientes.<br />
De puertas para adentro, el local trabaja a la carta y su pequeño comedor los fines de<br />
semana se encuentra a rebosar de “gente recomendada por clientes que han venido<br />
antes, ingleses que vienen con la tarjeta del restaurante porque alguien se la ha dado,<br />
clientes de Estados Unidos, Madrid, Barcelona, aunque – concreta Miren Kortazar –<br />
36 URREMENDi
la mayor parte son de Euskalerria, como bermeanos,<br />
gente de Gernika, Sopelana, Getxo, Navarra … clientes<br />
que vuelven una y otra vez”. Buena parte de la clientela<br />
del Itxas-Etxea son personas que vienen a pasar el<br />
día en barco, algunos desde puntos como Donostia<br />
o San Juan de Luz.<br />
“Lo que quiera la cocinera”<br />
Como consecuencia de ese trato cercano entre Miren<br />
y sus clientes, una de las peculiaridades del local es<br />
que en Itxas-Etxea quien se acerca a comer muchas<br />
veces pide “lo que la cocinera quiera”, unos porque ya<br />
conocen el local y otros, aunque sea la primera vez<br />
que acuden, porque les han hablado y saben lo que<br />
van a comer.<br />
Y en medio de este ambiente que recuerda a los<br />
bistrot franceses, ¿qué es lo que se puede comer en<br />
Itxas-Etxea ? “La especialidad es el pescado a la plancha<br />
y algunos platos destacados como la ensalada<br />
templada de bacalao o las anchoas en salsa verde con<br />
txakolí y almejas, una creación mía – comenta Miren-<br />
Voy a Lekeitio y también tengo contactos, personas con<br />
barcos y pescadería que me abastecen a diario.<br />
Funcionamos con alimentos de temporada, tanto en<br />
pescado como en productos de la huerta, por eso ha<br />
habido años en los que algunos productos no se daban,<br />
como el besugo. De carne sólo tenemos solomillo y<br />
chuletón, que se presenta crudo en una piedra y luego<br />
el cliente se lo prepara a su gusto. Nuestra carta también<br />
Lubina a la plancha.<br />
ZER EGIN eta NORA JOAN<br />
Gastronomía<br />
Tarta de queso<br />
incluye marisco como las cigalas frescas, nécoras,<br />
quisquillones, langostas o bogavantes y también<br />
contamos con postres caseros”.<br />
Albariños y txakolí<br />
Para acompañar estos pescados a la plancha “tengo<br />
un hijo que es enólogo y me suele recomendar los vinos<br />
que se sacan en mesa. Contamos con un surtido amplio,<br />
pero lo que más se vende es albariño de las Rias Baixas<br />
como el Fillaboa, crianza de Ribera de Duero como<br />
Valtravieso y también mucho txakolí, un producto que<br />
intentamos darle la mayor salida posible porque es<br />
nuestro y lo tenemos en Muxika”.<br />
Todo lo que sale de la cocina corre a cargo de Miren.<br />
“Aquí estoy yo sola y además, yo compro, vendo, limpio<br />
y friego … Luego hay dos personas en la barra y otras<br />
dos en el comedor, en verano, aunque los fines de<br />
semana podemos llegar a estar hasta 8 personas en<br />
total”.<br />
Itxas-Etxea es un local con demanda, por eso se<br />
recomienda hacer reservas con antelación. “En verano<br />
a la gente le gusta cenar a la luz de las velas en los<br />
balcones que ofrecen unas maravillosas vistas sobre el<br />
puerto”. Por otro lado, en el exterior, el local tiene una<br />
pequeña terraza con una barra en la que también se<br />
puede degustar una carta de pintxos mientras se mira<br />
al mar.<br />
Restaurante Itxas-Etxea<br />
Portu Kalea, 2<br />
Teléfono: 94 627 6627<br />
URREMENDi 37
ZER EGIN eta NORA JOAN<br />
Gastronomía<br />
ENSALADA TETMPLADA DE BACALAO<br />
PREPARACIÓN<br />
Sobre una cama de tomate de Urdaibai pelado, se pone el bacalao templado y sobre éste el salmón<br />
ahumado. Todo ello se cubre con la cebolla, previamente caramelizada con aceite de oliva, vinagre de<br />
Módena y una pizca de sal.<br />
38 URREMENDi<br />
INGREDIENTES<br />
1 tomate de Urdaibai (pelado)<br />
Bacalao<br />
1 filete de salmón ahumado<br />
Cebolla<br />
Aceite de Oliva<br />
Vinagre de Módena<br />
Sal
RAFA BILBAO,<br />
EUSKO LABELDUN<br />
GERNIKAKO<br />
PIPERRAREN<br />
EKOIZLEA<br />
BUSTURIALDEAN<br />
Zelakoa da Gernikako piperraren sasoia,<br />
produktu kantitateri jagokonez eta kalitatea?<br />
Aurten kantitatearena arraroa izan da, udaberria<br />
iluna izan da eta. Egun lainotu asko egin dauz eta<br />
horrek landarea luzatu dau, baina ez dau fruitu<br />
askorik eman. Kalitate aldetik ondo dago.<br />
Zeintzuk dira Gernikako Piperraren<br />
ezaugarriak?<br />
Zapore ikaragarria dauko, gainera ez dauko azalik<br />
eta ez dau pikatzen. Frijitzean botaten dauan usaina<br />
kanpokoarena baino hobea da. Gernikako benetako<br />
piperra suabea da jatean, probatzen bada<br />
errepikatzen da. Horixe da apartekotasuna.<br />
Ezaugarri fisikoei jagokenez, Gernikako piperrak 7<br />
zm luze daukoz, estu eta luzangea da eta kolore<br />
berde berezia.<br />
Zelan daki kontsumitzaileak zein dan?<br />
Horrexetarako dago Labela, eta berak laguntzen<br />
dau kontsumitzailea dendara doanean zein<br />
aukeratu jakiten. Eusko Labeldun produktu guztiek<br />
dauke K, urrunetik irakurri ahal dana. Holan jendea<br />
kalitatezko produktua erostera animatzen da.<br />
Sasoiak be badauko zer ikusia ze lehenengo urteten<br />
dabenak dira eta batez be bereizgarri dira bere<br />
ezaugarri fisikoak.<br />
Krisiak badauko eraginik salmentan?<br />
Bueno… pentsetan dot baietz. Kontsumitzaileak<br />
Labeldun piperra erosten dauala jakin behar dau,<br />
garestitxuagoa izan arren, produktu fidagarria,<br />
egokia eta kalitate haundikoa erosten dauan<br />
PUBLIERREPORTAIA URREMENDI<br />
Rafa Bilbao, Gernikako piperraen ekoizlea<br />
bermea emoten deutsola. Erosi gura dana erosten<br />
gagozan bermea dago.<br />
Azken urteotan kanpotik ekarri da piper asko<br />
eta sarri hemengoa balitz lez saldu gura izan<br />
da, honen aurrean zer esango zeunskie<br />
kontsumitzaileei?<br />
Askotan salatu da eta kontsumitzaileei emon behar<br />
jakon mezua etiketei erreparatzea da. Ez jake<br />
mesederik egiten hemengo ekoizle eta<br />
kontsumitsaileei kanpoko piperra ekarrita,<br />
hemengoaren aldean ez baldintza ez ezaugarri<br />
berdinik ez daukana. Garrantzitsua da<br />
kontsumitzaileak K kalitate marka ezberdintzen<br />
jakitea, produktua zein den jakiteko seguridadea<br />
eta lasaitasuna emongo deutso hemen sortzen<br />
dogun kalitatezko piperra erostean.<br />
Euskaditik kanpo jaten da Gernikako piperrik?<br />
Bai, baina gehiago kontsumitu beharko litzake,<br />
behar haundia dago egiteko. Askoz gehiago saldu<br />
leiteke banaketa hobetuta.<br />
Si quieres ampliar la información<br />
sobre la captación de productores<br />
llama al siguiente teléfono:<br />
94 603 39 71<br />
URREMENDi 39<br />
KALITATEA FUNDAZIOA
MUNDUTIK ZEHAR Antonio Pou<br />
LA GRAN DECISIÓN<br />
Durante estos años hemos venido soñando individual y colectivamente con un mundo de ciencia ficción. La<br />
imagen que al parecer nos gusta cultivar es la de vivir flotando en una cápsula espacial, rodeados de objetos<br />
asombrosos y de robots encargados de hacernos llegar la comida a la boca, mientras nuestra única ocupación<br />
es pensar en cómo rellenar una vida de ocio.<br />
La fascinación por ese universo mental está guiando<br />
nuestros pasos y estamos intentando convertirlo en<br />
realidad, cosa que en sí misma no es mala ni novedosa<br />
porque siempre el humano ha tratado de plasmar<br />
sus sueños sobre este planeta; el problema es que<br />
ignore a la realidad misma. Muchas personas ya no<br />
saben distinguir qué es real y qué no lo es. Estamos<br />
intoxicados por un exceso de fantasía.<br />
Ahora el despertador de la crisis amenaza con<br />
sacarnos de nuestro letargo. Suena por todas partes,<br />
desde nuestra mesilla de noche a la de los banqueros,<br />
las administraciones y los gobiernos. A todos nos ha<br />
pillado desprevenidos. Posiblemente, en el fondo,<br />
todos sabíamos que algún día tendría que ocurrir,<br />
40 URREMENDi<br />
pero deseábamos fervientemente que fuese más<br />
adelante, que les tocase a los siguientes, no a nosotros,<br />
no a los soñadores de la fantasía. MMMMMMMMM<br />
También sabíamos que este sueño debería estar<br />
siendo soportado por el sacrificio de millones de<br />
otros seres humanos en algún lugar del mundo, esos<br />
que nos proporcionan la comida y los recursos a bajo<br />
precio. Soñad, soñad también vosotros, les decíamos,<br />
que ya habrá otros más abajo en la cadena que se<br />
encargarán de daros de comer. Pero el mundo,<br />
globalizado, es finito y esos otros eran ellos mismos.<br />
Bajo el planteamiento actual el destino de la<br />
humanidad parece ser convertirnos todos en<br />
urbanitas. Ese sueño ignora que dependemos de la
comida que se genera en el medio rural, del aire y<br />
del agua que los bosques y plantas depuran para<br />
todos nosotros. MMMMMMMMMMMMMMMMMM<br />
Las Reservas de Biosfera se pensaron como lugares<br />
en los que sus habitantes viviesen despiertos, se<br />
diseñasen alternativas y se llevaran a la práctica, para<br />
que algún día pudiesen ser extendidas a todo el<br />
planeta. Para ello se contaba con ir en la línea del<br />
diseño que la Naturaleza nos ofrece, diseño ensayado<br />
con éxito a lo largo de millones de años. Pero la<br />
epidemia del sueño llega a todas partes y<br />
frecuentemente se cae en un conservacionismo<br />
inmovilista o en acciones inútiles. mmmmmmm<br />
La palabra “crisis” viene del griego “crisis”, que quiere<br />
decir decisión, elección, juicio. Es decir, una crisis,<br />
pese al espanto que provoca esa palabra, no es en sí<br />
misma nada malo. Lo único que expresa es que<br />
debemos cambiar la dirección de avance.<br />
Habitualmente esa dirección viene marcada desde<br />
las administraciones e impuesta sobre el territorio.<br />
Dado que, por lo que se ve, también ellas sueñan,<br />
MUNDUTIK ZEHAR<br />
quizá sería conveniente que, en las Reservas de<br />
Biosfera, esa dirección la propusiesen los propios<br />
habitantes locales. mmmmmmmmmmmmmm<br />
Basándose en el conocimiento que tiene de la realidad<br />
del territorio y de sus posibilidades, pensando en el<br />
mundo del mañana y no en un retorno al del pasado,<br />
el mundo rural es el que tiene hoy la clave de señalar<br />
al urbano qué es posible y qué no lo es. Ese<br />
conocimiento debe ser el semillero donde la energía<br />
económica generada por el mundo urbano pueda<br />
experimentar nuevas alternativas y estudiar su<br />
viabilidad. mmmmmmmm<br />
<strong>El</strong> mundo de un futuro no lejano tendrá que aprender<br />
a borrar la diferencia actual entre los mundos rural y<br />
urbano, para crear algo diferente que sea sostenible.<br />
Para ello necesitamos probar y equivocarnos, navegar<br />
por nuestras propias decisiones, resolver las crisis que<br />
generan; no vaya a ser que los problemas crezcan, se<br />
desmadren y un día nos tengamos que enfrentar a<br />
La Gran Decisión.<br />
URREMENDi 41
PERTSONAIA<br />
Ube eskultorea<br />
UBE, OREKAN BILA ARTEAN<br />
Ube eskultorea bere tailerrean, bere artelanen sorleku.<br />
Barruak eskatzen deutsona adieraztea da Ube artistearen lanaren eragilea. Bere burua egin dau eskultore honek,<br />
materiale nobleak izaera sutsu eta sentikorraz moldeatzen dauzazana. Harriak, egurrak edo burdinak bat egiten<br />
dabe bere beharrean, Jose Angel Urberuagak nazioarteko galeria bikainenetan edo herri zein urietako kaleetan<br />
erakusten dauz.<br />
“Ube”k txiki txikitatik ekiela zer gura eban onartuten<br />
dau “umetan beti itauntzen eusten zer gura neban izan<br />
eta nik Picasso esaten neban. Niretzat izen hori ezagunezaguna<br />
zan, erakartzen ninduan guztiaren ordezkaria”<br />
Beranduago, zestalari zala, beste kultura batzuk<br />
ezagutu ebazan eta barruko kezkeari erantzunak<br />
topatu eutsozan. Mexiko izan zan artearen meka bat<br />
beretzako. Kantxak eta museoak eta artista ospetsuen<br />
ikastaroak bateratzen ebazan. “Ni aparteko pelotaria<br />
izan naz, nire denbora librean museoak ikusi edo uriak<br />
bisitaten nebazan, batez be, zestaren greba garaian, ze<br />
42 URREMENDi<br />
denbora gehiago izakeran, idazten, margozten,<br />
marrazten... eta arteagaz emoten neban denborea.<br />
Mexikon dramagintza, zine gidoilaritza eta ahal neban<br />
guztiaren gaineko ikastaroak burutu nebazan<br />
irakaslerik onenakaz” gomutaten da “Ube”. Euskadira<br />
bueltatu zanean, artista izateko erabagia hartua eukon<br />
eta bere etorkizun artistikoa ikusten eban. Bere<br />
lehenengo erakusketatan nabarmenena “Dolmen,<br />
arquitectura y luz” deitutakoa da Gernika-Lumoko<br />
Euskal Herria Museoan. Bertan lehenengo<br />
arkitekturatik, dolmenetik, gaur egungo
arkitekturainoko errepasoa egin eban. Bere kezka<br />
horrexengaitik hain zuzen hartu eban parte Oiz<br />
mendian jarri eben Iturzurigana dolmena ipintzen.<br />
Autodidakta izanda, hasieran euskal kultureagaz zer<br />
ikusia eukon guztian ipini eban interesa, Oteiza eta<br />
Txillida erreferente ebazala.“Bilaketa hori beharrezkoa<br />
da, aurrekoekaz, iraganaz erlazionatu gura izate hori.<br />
Inguruagaz batasuna, lokarria izan behar da, nor bere<br />
inguruaren idiosinkrasiagaz”, azalduten dau.<br />
Busturialdeagaz daukon hartuemon bera “batez be<br />
sentimenduen bidez”. Jose Angel Urberuaga Gernikan<br />
jaio zan, baina jatorria Foru, Lumo eta Lea Artibaiko<br />
Munitibarren artean dago. Foru eta Munitibarreri<br />
hain zuzen, utzi barri deutse bere obraren zati bat.<br />
Ubek holanik deskribatzen deusku Forun, Torrebarritik<br />
ongietorria emoten deuskun eskulturea: “bertikalean<br />
hazten dan piezea da, bere barruko indarrak askatzen<br />
dauazana. Barruko indar horixe da bere historia.<br />
Barruak importa deust, ikusten ez danak”.<br />
Munitibarreko Bengola parkea, Bizkaiko burdinolen<br />
azken kate-maila, Bengola burdinola da bere kanpoko<br />
azken lanetako bat. Gune irekia sortu dau, musika<br />
eszenatokia, zen-lorategia eta parkea eta burdinolea<br />
batzen dauazan zubia. Corten altzairuz eraikita dago<br />
eta lekuaren iragana, burdineagaz zer ikusia eukona,<br />
eta artista moduan dauan hizkuntzea batzen dauz.<br />
“Metala burdinoleagaz lotu gura izan dot, gaur eguna<br />
eta iragana, eta bide batez, errekearen ertz bat<br />
besteagaz lotu, baina barruko espazioagaz jokoan”.<br />
Artista lez bere bilakaerea geldiezina izan da, eta<br />
nazioarteko azoka edo galerietan egin dauz<br />
PERTSONAIA<br />
Ube eskultorea<br />
Piccaso artistaren omenaldirako<br />
Ubek egindako eskultura erakargarria.<br />
Jose Angel Urberuaga, “Ube” es un escultor<br />
hecho a sí mismo, que moldea al son de su<br />
temperamental pero especialmente sensible<br />
percepción los materiales más nobles. La piedra,<br />
la madera o el hierro se funden en su trabajo,<br />
que pasea tanto por prestigiosas galerías<br />
internacionales, como por las calles y vías<br />
urbanas de pueblos y ciudades.<br />
hurrengo orrialdera doa<br />
URREMENDi 43
PERTSONAIA<br />
Ube eskultorea<br />
aurreko orrialdetik dator<br />
erakusketak, Alemanian, Nueva Yorken edo Madrilen.<br />
Picassoren jaiotzearen 25.urteurrenean, pintore<br />
malagaldarren omenez burutu zan erakusketan parte<br />
hartu eban, bertan Martin Chirinok, Luis Feitok, Luis<br />
Eduardo Autek edo margolaria dan Rolling Stones<br />
taldeko kitarra joleak, Roonie Woodek hartu eben<br />
parte. Eskabide bereziak be egin dautsez eta<br />
pertsonaia ospetsuak ezagutu ahal izan dauz.<br />
Horreetako bat “Save the Children” sari<br />
entzutetsuaren diseinua izan da, besteak beste, Jose<br />
Saramagok, Jane Fondak, edo Jordaniako Noor<br />
erreginak jaso dabena. Gainera, Julio Medem zine<br />
zuzendariak “Ube”ren obrea erabili dau “Caótica Ana”,<br />
bere azken pelikulan.<br />
44 URREMENDi<br />
“Ube” mantiene una relación especial “sobre<br />
todo a través de los sentimientos”, con<br />
Busturialdea. Jose Angel Urberuaga nació en<br />
Gernika, pero sus orígenes están a caballo entre<br />
Forua, Lumo y Munitibar, de la vecina Lea<br />
Artibai. Es precisamente en Forua y Munitibar<br />
donde recientemente ha legado parte de su<br />
obra.<br />
Munitibarreko Bengola burdinolaren inguruan<br />
diseinatutako gunean Ubek egindako altzairuzko zubia.
Jose Angel Urberuaga “Ube”k bere bilakaera<br />
artistikoak, bere heldutasunak, bere esentzian ez<br />
daukola eraginik onartuten dau, lehengo moduan<br />
dagoala “bueltaka dabilen erradiodun gurpilaren<br />
modukoa da eta kanpotik ezberdin ikusten dana. Argi<br />
dago nire lanak bilakaerea izan dauala, baina materiale<br />
berdinak erabiltzen ditut, erretorika berdina eta<br />
kontzeptu berdina. Nire eskultureak mezu berdina<br />
adierazten dau, baina modu ezberdinean obra<br />
bakotxean”<br />
Norbere buruagaz orekea topatzea, barruagaz<br />
etenbako alkarrizketea, inguruagaz lokarria ez galtzea,<br />
horixe da Ube artistearen ardatzaren zati bat. “Mezua<br />
uztea interesatzen jat. Neure obreagaz berba egin gura<br />
dot, batez be, neure buruagaz. Gero jakina, artea<br />
horrexetarako dago, zabaltzeko.”<br />
Foruko Torre Barri inguruan Uberen "Forua" izeneko<br />
eskulturaren inaugurazino egune. Argazkian, Mª Angeles Gorospe,<br />
Foruko Udalaren Ongizate Zinegotzia, Jose Luis Bilbao, Bizkaiko<br />
Aldun Nagusia, "Ube", Edurne Urkiza, Igor Duñabeitia, Foruko<br />
Alkatea, eta Julian Jantzi, aurkezlea.<br />
PERTSONAIA<br />
Ube eskultorea<br />
URREMENDi 45
GEURE KIROLAK<br />
Euskadi BTT txapelketa<br />
EUSKADIKO BTT TXAPELKETEAK GOI MAILAKO<br />
IKUSKIZUNA ESKAINI EBAN MENDATAN<br />
Eskualdeko basobide, bidezidor, zelai eta bide<br />
bihurgunetsuetatik burutu dan 75 kilometro eta 2500<br />
metro aldeko zirkuitu madarikatuan, Euskadiko<br />
txapeldunak Unai Yus ziklokrossista adituak eroan<br />
dau tituloa. Arabarrak Mendatan burututako proban<br />
desegin dau bere sorginkeria, 25 urte tituloaren atzetik<br />
ibili da eta. Neskeen artean, Olatz Odriozola izan zan<br />
garaile. Eurekaz batera, Euskadiko Txapelketako beste<br />
54 parte hartzailek be, ibilbideko zailtasunei aurre<br />
egin eta euren trebetasuna erakutsi eben bizikleta<br />
gainean. Proba bera baina lasaiagoa burutu eben<br />
“Atxarre Xtreme-Memorial Zabalia” martxako beste<br />
84 bikerrek. Maratoi ez lehiakor honek bere hirugarren<br />
urtean Euskadiko txapelketearen egun eta ibilbide<br />
bera izan dau.<br />
Euskadiko Btt Txapelketa eta eskualdean bizikletaz<br />
burutzen den probarik gogorrena paraleloan<br />
antolatzea erronka haundia izan zan. Busturialdeko<br />
BTT Zentroa, <strong>Urremendi</strong> <strong>Landa</strong> <strong>Garapen</strong>erako<br />
Alkartea, Mendatako Udala eta Iluntzar Mendi Kirol<br />
46 URREMENDi<br />
Euskaiko BTT<br />
Txapelketearen irteera<br />
Mendatan.<br />
<strong>El</strong>iteko bikerrak zirkuitu gogorrean neurtzen dira eta horixe izan da aurtengo erronkea Euskadiko BTT<br />
Txapelketaren antolatzaileentzat, gainera, “Atxarre Xtreme- Memorial Zabalia” martxagaz batera burutu da.<br />
Txapelketea benetako kirol ikuskizuna izan zan, goi mailako txapelketetako moduko ibilbidean.<br />
<strong>El</strong>kartea batera ibili ziren antolaketa beharretan.<br />
Ibilbidea arreta haundiz diseinatu da, partaideek kirol<br />
zailtasuna eta paisai edertasuna batera euki dagiezan,<br />
harritu daitezan. Ia 140 parte hartzaileek urten eben,<br />
batzuk Euskadiko Btt txapelketarako eta besteak,<br />
Euskadiko BTT Txapelketeagaz batera, Atxarre-Xtreme martxa<br />
burutu zan. Bertan, emakumeen parte hartze nabarmena izan zen.
“Atxarre-Xtreme” martxarako eta izugarrizko<br />
zirkuitoagaz gozatu eben. Busturialdeko Mendata,<br />
Ajangiz, Arratzu, Ereño, Gernika-Lumo, Gautegiz-<br />
Arteaga, Ibarrangelu, Kortezubi, eta Nabarnizetik<br />
igaro ziren.<br />
1000m-2500mko aldea eukon bideak eta proba<br />
gogorra zan, baina mendi bizikletaz Busturialdeko<br />
paraje ederretan ibiltzeko aukerea emoten eban.<br />
Urteerea proba bien arteko punto neuralgikoan emon<br />
zan, Mendatan, Busturialdeko BTT harrera Zentroan<br />
bertan. Aldats behera txirrindulariak Gernika-<br />
Lumorantz joan ziren, handik Kortezubira. Omako<br />
basoa izan zan bikerrek topatu eben leku<br />
liluragarrietako bat gero artadian behera<br />
Nabarnizerantz joateko. Gailurrera heldu barik, Arrola<br />
mendigaina pasatu eben, bertan geure ondarearen<br />
altxorrik haundienetakoa daukogu: Arrolako Kastroa.<br />
Handik Arratzuko Loiola auzora bajatu ziren, handik<br />
Marmiz auzora eta azkenik, Mendatara itzuli ziren<br />
lehenengo zirkuitoa amaitzeko.<br />
“Atxarre-Xtreme” martxaren partaideek hemen geratu<br />
ala ez erabagi ahal izan eben, baina Euskadiko BTT<br />
Txapelketakoek bigarren buelta bat euken ondino.<br />
Oraingoan, Montalban Dorretik Iluntzar inguroko<br />
mendietara joan ziren. Zirkuituko paisaiarik ederrenak<br />
ikusi ebezan bertan. Goi mailako mendien paisaia<br />
hain zuzen, barriro be Mendatara joan eta ibilbidea<br />
amaitzeko.<br />
Euskadiko BTT Txapelketearen podiuma. Unai Yus, Euskadiko<br />
Txapelduna izan da, bigarren postuan Alexander Ordeñana,<br />
eta hirugarren postuan Xabier Setién.<br />
GEURE KIROLAK<br />
Euskadi BTT txapelketa<br />
Ibilbidea ikusgarria zan, igoera eta jeitsiera<br />
gogorrakaz, partaideek ondo baloratu dabe eta<br />
gehienak pozik geratu dira eurek pentsetan ebena<br />
izan da eta. Gatxa izan da ibilbidea seinalizatzea,<br />
diseinua korapilatsua zalako eta izan zan nahasketaren<br />
bat parte hartzaileen artean. Gorabeherak eta jausiak<br />
kenduta, probaren zailtasuna eta dinamismoak,<br />
paisaia naturalek erakutsi dabe gure bideek,<br />
bidezidorrek eta pista naruralek ibilbide ezin hobea<br />
eskaintzen dabela, Euskadiko Txapelketak behar<br />
dauan modukoa.<br />
URREMENDi 47
IRAGARKIAK Envíanos tus anuncios a:<br />
correo ordinario: <strong>Urremendi</strong> <strong>Landa</strong> <strong>Garapen</strong> Alkartea.<br />
Domingo Alegria Enparantza, Z/G. 48300 Gernika-Lumo (Bizkaia)<br />
teléfonos: 94 625 06 06/ 688 61 66 22/ 657 79 08 36<br />
correo electrónico: urremendi@euskalnet.net<br />
* se ruega un máximo de 10 palabras<br />
SE VENDE PISO EN FORUA<br />
VISTAS A URDAIBAI. 96M 2 3HAB. 2 BAÑOS,<br />
COCINA Y SALÓN. A/C, CALEFACCIÓN, GAS<br />
NATURAL. AMUEBLADO. CAMAROTE DE<br />
30M 2 Y GARAJE.<br />
TLF:617737888<br />
BUSCO PISO EN BUSTURIALDEA.<br />
PARA ALQUILAR TODO EL AÑO.<br />
TLF:605 124 114<br />
SE OFRECE MUJER EUSKALDUN<br />
PARA ATENCIÓN Y CUIDADO DE PERSONAS<br />
MAYORES, EN DOMICILIO, HOSPITALES O<br />
RESIDENCIA. POR HORAS, DÍA Y NOCHE.<br />
MUCHA EXPERIENCIA Y TRATO AGRADABLE.<br />
TAMBIÉN PARA TAREAS DOMÉSTICAS.<br />
ZONA DE BUSTURIALDEA O MUNGIA.<br />
TLF: 627 292 814<br />
SE ALQUILA<br />
PISO EN GERNIKA. AMUEBLADO<br />
Y CALEFACCIÓN. (EUSKALDUNES).<br />
TLF: 615 766 534<br />
SE OFRECE SUPER NANNY<br />
CON REFERENCIAS PARA CUIDAR NIÑOS<br />
MAÑANA, TARDE Y NOCHE.<br />
TLF: 946 257 315<br />
SE VENDE TRAILER CON TRABAJO<br />
EN CARGA GENERAL<br />
EN PUERTO<br />
TLF: 607815896<br />
SE VENDE COCINA NUEVA ELÉCTRICA<br />
DE 4 PLACAS CON HORNO MARCA FAGOR.<br />
PRECIO ECONÓMICO.<br />
TLF: 656739240<br />
SE VENDE PISO EN BERMEO<br />
80M 2 , 3HAB, BALCON CERRADO,<br />
CAMAROTE CALEFACCIÓN, VISTAS AL MAR.<br />
198.000€ NEGOCIABLES.<br />
TLF:625 759 277<br />
HARTA DE PLANCHAR!!<br />
YO PUEDO AYUDARTE.<br />
SOY RÁPIDA Y COBRO ECONÓMICO.<br />
TLF: 648 641 665<br />
SE OFRECE TRABAJADOR<br />
PARA PODA EN ALTURA Y TALA<br />
EN LUGARES DE DIFÍCIL ACCESO.<br />
TLF: 667 907 630<br />
SE OFRECE<br />
AUXILIAR DE GERIATRÍA TITULADO PARA<br />
FINES DE SEMANA Y POR HORAS.<br />
TLF: 634 452 802. MARIA<br />
SE OFRECE PARA PASEAR MASCOTAS<br />
O LLEVARLAS AL VETERINARIO.<br />
TLF: 946 257 315<br />
SE OFRECE<br />
PARA LIMPIEZA GENERAL, ORDENACIÓN<br />
DE CAMAROTE, PERSIANAS-VENTANAS<br />
O DESPUES DE UNA OBRA.<br />
TLF:648641665<br />
CLASES DE INGLÉS<br />
LICENCIADA DA CLASES<br />
PARTICULARES.GERNIKA. ECONÓMICO.<br />
TODOS LOS NIVELES. PREPARACIÓN DE<br />
EXÁMENES, REFUERZO, ETC.<br />
TELÉFONO: 679450133<br />
URGENTE<br />
CHICA SERIA, RESPONSABLE<br />
Y CON TRABAJO, LE URGE PERSONA<br />
PARA COMPARTIR PISO O ALQUILER.<br />
PREFERENTEMENTE BERMEO-BUSTURIALDEA.<br />
TLF: 686 165 298<br />
SE OFRECE<br />
GRUPO CORAL PARA CANTAR EN BODAS.<br />
TLF: 679 450 133<br />
COMPRO ARMARIOS DE COCINA<br />
USADOS O NUEVOS CUALQUIER ESTILO.<br />
TLF: 658 724 475/ 946 257 736<br />
SE VENDE POR REGALO.<br />
BICICLETA DE MARCHAS. BUENA.100€.<br />
TLF: 634 452 802<br />
SE VENDEN LLANTAS “NOMO”<br />
CASI NUEVAS. PRECIO A CONVENIR.<br />
TLF: 634 452 802<br />
SE VENDE PISO<br />
EN BERMEO (TXIBITXAGA).REFORMADO.<br />
100 M². VISTAS.ASCENSOR.<br />
CALEFACCION. 3HAB.,2BAÑOS,COCINA<br />
EQUIP.SALON Y TRASTERO.<br />
TLF:699525489<br />
SALGAI<br />
GAIXOENTZAKO GRUA ELEKTRIKOA<br />
ETA OHEA. EGOERA ONEAN.<br />
TLF: 688 644 782<br />
SE VENDE PISO EN PEDERNALES,<br />
3 HAB. 1 BAÑO, C/GAS,<br />
PARA ENTRAR A VIVIR.<br />
CERCA PLAYA. PRECIO 28M.<br />
TLF: 646774826 (TARDES)<br />
SE VENDE NEVERA<br />
IDEAL PARA ZUMOS, LATAS, ... (74x90x41.)<br />
UTILIDAD EN BARES, TXOKOS, ... ETC.<br />
TLF: 606 20 74 60 - aital@hotmail.com<br />
SE VENDE PISO EN GERNIKA(RENTERIA)<br />
3HAB, SALA, COCINA, BAÑO,<br />
DESPENSA Y CAMAROTE. 31.000.000 pts.<br />
TLF:615 766 534<br />
SE COMPRA TERRENO RURAL<br />
EN BIZKAIA.<br />
(ICIAR)<br />
TLF: 650 329 966<br />
TERRENOAK ESKAINTZEN DIRA<br />
BERMEON 4.Ha.<br />
(Mª ASUN)<br />
TLF:639529621<br />
SE ALQUILA LOCAL COMERICIAL<br />
EN UN LUGAR MUY CÉNTRICO<br />
DE BERMEO DE 50 M 2<br />
MOV: 696 300 596<br />
SE OFRECE<br />
MASAJISTA DIPLOMADA PARA TRABAJAR<br />
EN CENTROS DE MASAJE O ESTÉTICA.<br />
TLF: 685 617 964<br />
SE VENDE TERRENO EDIFICABLE 2000m 2<br />
PARA UNIFAMILIAR. BARRIO MAGUNAS, A<br />
20min. DE DE GERNIKA Y 15min. DE DURANGO<br />
TLF:649 291 786<br />
SE OFRECEN<br />
SERVICIOS EN GESTIÓN, MANTENIMIENTO,<br />
PLANTACIONES, PODA, TALA DE ÁRBOLES.<br />
TLF: 667 907 630<br />
marpodas@yahoo.es<br />
SE VENDE PISO EN GERNIKA<br />
3 HAB, ASCENSOR, CAMAROTE,<br />
CALEFACCIÓN GAS NATURAL.<br />
PRECIO A CONVENIR.<br />
TLF: 675 709 121<br />
CLASES DE INGLÉS (LDO) EN GERNIKA.<br />
TODOS LOS NIVELES,<br />
PREPARACIÓN DE EXÁMENES,<br />
EOI, FCE, REFUERZO, CONVERSACIÓN, ETC.<br />
TLF: 944653851/680228233<br />
BUSCO TERRENO<br />
EN ALQUILER DE LARGA DURACIÓN,<br />
PARA PLANTACIÓN DE KIWI.<br />
MÍNIMO 5 HAS. POSIBILIDAD DE CAPTACIÓN<br />
DE AGUA PARA RIEGO AGRÍCOLA.<br />
TLF: 630 06 83 84 (Lander) o<br />
94 625 76 09 (<strong>Urremendi</strong>)<br />
URREMENDi 49
SE OFRECE CHICA DE 37 AÑOS<br />
PARA HOSTELERÍA, LIMPIEZA, SERVICIOS<br />
DOMÉSTICOS, CUIDAR NIÑOS…<br />
(CON MUCHOS INFORMES)<br />
TLF: 677853431<br />
SE VENDE PISO EN BERMEO<br />
POR 151.000 €, 4 HAB, SALA,<br />
BALCÓN 70 M2, EN EL PARQUE<br />
"LAMERA", CÉNTRICO.<br />
TLF. 658730639<br />
EMAIL: jhdmma@hotmail.com<br />
SE VENDE TXOKO<br />
DE 52M 2 EN BILBAO. PRECIO: 60.000€<br />
TLF. 658730639<br />
EMAIL: jhdmma@hotmail.com<br />
CURSOS CAD 2D Y 3D (GERNIKA)<br />
AUTOCAD 2 Y 3D, MECHANICAL DESKTOP<br />
3D, ARCHITECTURAL DESKTOP 3D, SOLID<br />
EDGE 3D, UNIGRAPHICS 3D.<br />
TLF: 665 71 18 67<br />
E-MAIL: scandina@euskalnet.net<br />
SE VENDE TERRENO<br />
EDIFICABLE 3500 M 2 PARA UNIFAMILIAR. A<br />
10 MIN. DE GERNIKA. VISTAS INMEJORABLES.<br />
TLF: 659 639 666<br />
KLASE PARTIKULARRAK<br />
ESPERIENTZIADUN IRAKASLEAK KLASE<br />
PARTIKULARRAK ESKAINTZEN DITU. LEHEN<br />
HEZKUNTZA ZEIN DBH-RAKO. GERNIKAN.<br />
TLF: 656 772 012<br />
SE OFRECE<br />
CANGURO A DOMICILIO RESPONSABLE CON<br />
MUCHA EXPERINCIA PARA FINES DE SEMANA,<br />
NOCHES. POR HORAS.<br />
TLF: 634 452 802. MARIA<br />
SE OFRECE SEÑORA DE GERNIKA<br />
PARA TRABAJOS POR HORAS CUIDAR<br />
NIÑOS O LIMPIEZA DE LUNES A VIERNES<br />
TLF:628 330 054<br />
SE VENDE PARCELA DE GARAJE<br />
DE NUEVA CONSTRUCCIÓN EN AMOREBIETA<br />
C/ SAN PEDRO, 31<br />
TLF:646 888 045 / 690 143 456<br />
SE COMPRAN JABALÍS<br />
MACHOS GRANDES.<br />
SE VENDEN HEMBRAS PEQUEÑAS.<br />
TLF: 678727572<br />
SE OFRECE SEÑORA PARA CUIDAR<br />
ANCIANOS POR LAS NOCHES O AYUDANTE<br />
DE COCINA LOS FINES DE SEMANA.<br />
CON REFERENCIAS Y COCHE.<br />
TLF: 615 766 534<br />
SALGAI PISUA BERMEON.<br />
62M 2 BERRITUA. SUKALDEA BERRIA<br />
JANTOKIAREKIN BAT EGINDA. KOMUN 2.<br />
BALKOIA. BISTA ONAK. 204.500€.<br />
TLF: 663 739 282<br />
50 URREMENDi<br />
SE VENDE PISO EN BERMEO<br />
110.000€. (NEGOCIABLE) 3 HAB, SALA,<br />
COCINA, BAÑO, TRASTERO.<br />
PARAJE Y VISTAS EXCEPCIONALES.<br />
TLF:946 251 961/ 616 801 049<br />
SE VENDE PISO NUEVO EN ERRIGOITI<br />
3 HAB. 2 BAÑOS,DESPENSA, C/C,GARAJE,<br />
TRASTERO. POSIBILIDAD DE DUPLEX. ´<br />
COCINA EQUIPADA.BUEN PRECIO.<br />
TLF: 652 707 405<br />
SE OFRECE CHICO PARA TRABAJAR<br />
EN GERNIKA BERMEO O ALREDEDORES<br />
DE PEON O REPARTIR PROPAGANDA.<br />
TLF: 655620087<br />
JOSEAITOR@KZGUNEA.NET<br />
SE VENDE TERRENO<br />
EDIFICABLE EN NABARNIZ (2.500 M2).<br />
TLF: 616 348 894<br />
SE OFRECE “SOY UN JOVEN<br />
DE 17 AÑOS QUE BUSCA TRABAJO.<br />
VIVO EN GERNIKA-LUMO, HABLO EUSKERA,<br />
Y TENGO EXPERIENCIA COMO<br />
PEÓN DE OBRA Y COMO BARMAN”<br />
TLF: 688 611 203”<br />
SE OFRECE<br />
CHICA RESPONSIBLE PARA PLANCHAR.<br />
RAPIDEZ. POR HORAS.<br />
TLF: 635 689 589<br />
LOCAL EGOKITUA SALGAI GERNIKAN.<br />
62M 2 .TXOKO/ESTUDIORAKO EGOKIA.<br />
COMUNA DUTXAREKIN. HIRIGUNEAN.<br />
106.000€.<br />
TLF: 663 739 282<br />
SALGAI<br />
AUTOARENTZAKO UME AULKIA. 100€.<br />
TLF: 656 707 125<br />
SALGAI GASOLIORAKO DEPOSITO BI<br />
BURDINEKOA, 400L: 150€. 100L: 50€.<br />
TLF: 656 707 125<br />
ETXEA ALOKATZEN DA<br />
GERNIKATIK 5MINtara. 4GELA, 2 KOMUN,<br />
EZKATZ BARRIA ETA TERRAZADUNA.<br />
TLF: 653 748 751<br />
SALGAI HYUNDAI TUCSON.<br />
CRDI. DIESEL. 140 CV. 6VEL. 70.000KM.<br />
6,5L/KM. GRIS PLATA. NARRUA. A/C. ABS. TCS.<br />
AIRBAG. OSO SEGURUA. 19.500€.<br />
TLF:656 707 125<br />
SE ALQUILA LONJA<br />
90M 2 .PARCIALMENTE REFORMADA.<br />
PLAZA SAN JUAN IBARRA.GERNIKA-LUMO.<br />
TLF:946 254 656<br />
SE VENDE MOTO BMW<br />
SCARVER AZUL. AÑO 2004. IMPECABLE.<br />
TLF: 678 955 878<br />
SE VENDE PISO EN GERNIKA<br />
2ªMANO. AMUEBLADO. 82M 2 ÚTILES. COCINA,<br />
SALA, 3HAB, BAÑO, PREINSTALACIÓN<br />
GAS, FIBRA ÓPTICA, ASCENSOR.<br />
CAMAROTE 35M 2 . 192.000€. 025<br />
TLF:663 025 661/616 061 444<br />
SE REALIZAN LIMPIEZAS<br />
DE GARAJES CON MÁQUINA BARREDORA<br />
Y FREGADORA. PRECIOS ECONÓMICOS.<br />
TLF: 635 730 222<br />
ESKAINTZEN DA ETXEKO GARBIKETAK<br />
EGITEKO ANDREA, ARRATSALDEETAN.<br />
TLF: 609 971 406<br />
SE COMPRA O SE ALQUILA<br />
TERRENO RÚSTICO PARA CRIA DE GANADO.<br />
EN BUSTURIALDEA.MINIMO 2Has.<br />
TLF: 656 41 25 12<br />
SE PREPARAN CAZUELAS<br />
SE HACEN CENAS A DOMICILIO, TXOKOS.<br />
FINES DE SEMANA. ZONA DE BUSTURIALDEA.<br />
TLF: 615 766 534<br />
SE VENDE<br />
BMW 325TD DIESEL.115CV.240.000KM NEGRO<br />
METALIZADO. BUEN ESTADO PRECIO: 3000€<br />
MOVIL: 676785066<br />
SE OFRECEN CLASES DE ALEMAN.<br />
PROFESOR NATIVO Y EXPERIMENTADO.<br />
PREPARACIÓN DE EXÁMENES.<br />
TLF: 635 743 297 (KLAUS)<br />
ESKAINTZEN DA BIKOTE BAT MUSIKA<br />
JOTZEKO. BODETAN, ELEIZKIZUNETAN<br />
ETA ZEREMONIETAN.<br />
BIOLA ETA TEKLATUA.<br />
TLF: 629 864 143<br />
VENDO HORNO CON VAPORIZADOR.<br />
UTILIDAD PARA RESTAURANTES Y TXOKOS.<br />
PRECIO ECONÓMICO.<br />
TFNO: 953 722 217<br />
SE VENDEN 2 TERRENOS EN BERMEO<br />
NO EDIFICABLES. PARCELA LLANA 770M 2<br />
ZONA ARITXATXU; PARCELA IRREGULAR<br />
2210M 2 ZONA ARENE. VISTAS AL MAR.<br />
PRECIO NEGOCIABLE. TLF: 635 207 982<br />
maiteibon@euskalnet.net<br />
SE VENDE PISO EN MUNITIBAR.<br />
REHABILITADO 65 M 2 . 2 HAB, COCINA,<br />
BAÑO COMPLETO Y SALÓN COMEDOR<br />
AMPLIO. GARAJE 25M2. PRECIO. 186.000€.<br />
TLF: 635 602 011<br />
SE OFRECE SEÑORA<br />
PARA TRABAJOS DE LIMPIEZA DE PISOS Y<br />
TXOKOS ZONA EA,IBARRANGELU Y ARTEAGA<br />
TLF: 628 33 00 54<br />
SE VENDE GARAJE EN GERNIKA<br />
C/ MESTIKABASO, Nº 38<br />
TLF: 677 900 393
Change language