Núm. 102-107 - Fábrica Nacional de Moneda y Timbre
Núm. 102-107 - Fábrica Nacional de Moneda y Timbre
Núm. 102-107 - Fábrica Nacional de Moneda y Timbre
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
A~UONEDACION EN LA CORONA DE ARACON EN EL SIGLO SIV<br />
surgidas en la aplicación práctica <strong>de</strong> los privilegios en cuestión. Ambas disposiciones<br />
limitativas parecen bastante acertadas. En si el sistema <strong>de</strong> concesión <strong>de</strong> privilegios<br />
no parece mal orientado. Era una medida muy general que parece respon<strong>de</strong>r a<br />
necesida<strong>de</strong>s reales, sin ser en principio injusto. Pero era un sistema peligroso por<br />
estar expuesto a abusos, que al parecer se dieron en la realidad. Por eso juzgamos<br />
dignas <strong>de</strong> aprobación las medidas dictadas para contener los abusos sin suprimir<br />
los privilegios (1).<br />
El Rey, violando sus compromisos con instituciones <strong>de</strong> Cataluña, acuñó flo-<br />
rines en Tortosa (2). Pedro IV quiso acuñar en secreto, pero siendo <strong>de</strong>scubierto,<br />
para salvar al mone<strong>de</strong>ro, dijo que éste estaba ensayando por or<strong>de</strong>n real;<br />
estas acuñaciones tuvieron lugar en el castillo <strong>de</strong> Tortosa (3). Obskr\-ese que inclu-<br />
so siendo el Rey quien hace emisiones fraudulentas, se emplea un castillo para<br />
realizarlas. Es carácteristico <strong>de</strong> la mentalidad <strong>de</strong> este monarca que, sea que tuviera<br />
una gran ambición <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r o que tuviera un concepto muy elevado <strong>de</strong> lo que<br />
<strong>de</strong>be ser la autoridad real y <strong>de</strong> cuáles son sus prerrogativas, por encima <strong>de</strong> las<br />
<strong>de</strong>más autorida<strong>de</strong>s y <strong>de</strong> todo privilegio (4), no parece haber sentido gran<strong>de</strong>s escrú-<br />
pulos morales en violar sus propios compromisos, yendo a veces <strong>de</strong>masiado lejos<br />
al parecer en el <strong>de</strong>sprecio <strong>de</strong> su propia palabra. Reflejo característico <strong>de</strong> esta men-<br />
talidad parecen ser las acuñaciones tortosinas (5).<br />
En 1338 ((el mestre racional, Domingo <strong>de</strong> Claramunt, firma albará a Pere<br />
Vicens, mestre <strong>de</strong> la seca <strong>de</strong> Barcelona, <strong>de</strong> l'encunyacio per el1 feta <strong>de</strong> 50.000<br />
marcs; en moneda barcelonesa, <strong>de</strong>s <strong>de</strong>l dia 24 <strong>de</strong> Novembre <strong>de</strong>l any 1332 al 31<br />
<strong>de</strong> Maig <strong>de</strong>l any 1336 W.0<br />
Esto permitirá al lector darse una i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> la actividad <strong>de</strong> esta fábrica <strong>de</strong> moneda<br />
y <strong>de</strong>l papel que el maestre racional, por ser un funcionario real <strong>de</strong> carácter econó-<br />
mico, jugaba indirectamente en la acuñación como superior económico-adminis-<br />
trativo. En 1339 se prohibe afinar el vellón en Barcelona sin permiso <strong>de</strong>l maestro<br />
<strong>de</strong> ceca (7). Se conoce el bando en que se prohibe fundir y comprar vellón durante<br />
el batimiento <strong>de</strong> la nueva moneda, sin permiso <strong>de</strong>l maestro <strong>de</strong> ceca (8). Es posible<br />
que esto se or<strong>de</strong>nará para evitar posibles frau<strong>de</strong>s o negocios <strong>de</strong> tipo más o menos<br />
especulativo en <strong>de</strong>trimento más o menos directo <strong>de</strong> la moneda (91, pero <strong>de</strong> estas<br />
(1) Obsérvese que estamos asimismo ante un peso <strong>de</strong>l prece<strong>de</strong>nte (primitiva conservaci6n <strong>de</strong> los pri-<br />
vilegios otorgados por Sancho <strong>de</strong> 3lallorca). Ello obe<strong>de</strong>ce, sin duda, al peso <strong>de</strong> los intereses en conservar<br />
los beneficios <strong>de</strong>rivados <strong>de</strong> anteriores situaciones. Claro que, a la larga, tien<strong>de</strong>n a imponerse las exigencias<br />
<strong>de</strong> la nueva situaciún. De ahi que la evolución administrativa registre un cierto retraso respecto <strong>de</strong> la po-<br />
lltica, pues en ciertos aspectos, ésta condiciona aqublla.<br />
(2) Véase BOTET: ob. cif., tomo 11, pág. 128-129.<br />
(3) hlarsu: La ceca..., pág. 33.<br />
(4) Es posible que, <strong>de</strong> mancra mAs o menos consciente, concurrieran ambas i<strong>de</strong>as. Es muy humano<br />
ten<strong>de</strong>r a juzgar justo lo que nos agrada. Esta observación sobre su posible actitud sicológica es in<strong>de</strong>pendiente<br />
<strong>de</strong>l valor que, en si, pudieran tener las i<strong>de</strong>as <strong>de</strong>l Rey.<br />
(5) De todos modos no se le pue<strong>de</strong> censurar <strong>de</strong>masiado por sentir poco respeto por aquellas promesas<br />
que le fueron arrancadas por la violencia.<br />
(6) BOTET: ob. cit., tomo 11, pág. 117.<br />
(7) BOTET: ob. cit., tomo 11, pAg. 120.<br />
(8) RADA: ob. cit., phg. 43.<br />
(9) También pudo pesar el <strong>de</strong>seo <strong>de</strong> evitar alteraciones en el valor comercial <strong>de</strong> los metales preciosos,<br />
en perjuicio <strong>de</strong> las activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la mone<strong>de</strong>ria; pues, con sus <strong>de</strong>mandas <strong>de</strong> metal amonedable, podían<br />
pro;o& un alza <strong>de</strong>l precio <strong>de</strong>l metal.