15.05.2013 Views

Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru<br />

bergamaso. "Escudo, pieza de piedra que se coloca tras el fogón para contrarrestar el efecto del fuego" A in Mg<br />

PAb (ed. 1899), 90. v. bergamailu.<br />

bergamio. v. pergamino.<br />

bergamota. "Bergamota, pera que vino de Bérgamo en Italia" Lar.<br />

bergante (Añ (V)). Pícaro, bergante. "Malvado", "picarón", "tacaño", "vergante" Añ. Pikaro bergantiok,<br />

sei errialegaz paguba niri egin? Mg PAb 75. Mutil bergante arek ura euken zaragiyan. Kk Ab II 40. Errie onan<br />

engañau dozuenok, zer merezidu dozue, bergantiok alakuok? Ib. 40.<br />

bergantin. Bergantín. Katxemarin, bergantin edo barku batekin eraman ditzakete. ErleG 19. Burdeostik<br />

bergantinen bat edo bi etorri dirala aditu det. CartAnd 376. Joan zan Josetxo Bilbora, ta ontziratu zan "Ama<br />

Karmengo" izena eban bergantin eder baten. Echta Jos 202.<br />

bergantz. "(R), quincallero" A.<br />

bergara-belar, bergara-bedar (V-gip), berga-belar (G-azp).<br />

Trébol. "Nielka (Sal), berga-belar (G-azp), malporta (G-goi), trébol silvestre" A EY I 91. "Bergarabedar,<br />

trébol" Elexp Berg. "Informante batek bakarrik darabil hitz hau. Besteei ezezaguna zaie. Esan beharrekoa da<br />

Goierri aldeko zenbait tokitan izen honekin ezagutzen dutela sekulabelarra" Ib.<br />

bergara-mentu (V-gip). "Bergaramentua (=injerto de Bergara)" (nombre de una var. de castaño) AEF 1927,<br />

107. "Bergara-méntu/a, es la mejor clase de castaña (para comer cocida)" Iz ArOñ.<br />

bergarbitu (Lar), berkarbitu (Lar). "Relavar" y "repurgar" Lar.<br />

bergari. "Celui qui aune" SP. Cf. bergatu.<br />

bergari. v. bargari.<br />

bergario, pergario (BN-lab-arb ap. A). "Charlatanería. [...] Zer pergarioa derasan! (BN-arb), qué charla! litm.:<br />

qué charla habla!" A. Farisaua antzara pherratzerat igorririk bere pergario minthuekin. Charritton Gazte<br />

1958 (Junio), 2. Elhe tzar zer nahi erranka hasi dira bet-betan Ejipto eta Rusia [...], hots, bergario ederra<br />

daukatela batek bertzearen kontra. SoEg Herr 22-6-1961 (ap. DRA). Gainerako guziak pergario, elhemerran<br />

ezdeus batzu litezke. Etcheb Obrak 183 (ap. DRA). Zituelakotz Elizako Buruzagi harek emaiten bethi<br />

irakaspenak argi eta garbi [...], sekulan atheraldi pergario alferretarat lerratu gabe. Etcheb MGaric 161.<br />

Erranen duzue nahi duzuena, lerrokatu sekulako pergarioak, bainan jakin zazue sekulan eztuzuela gogoan<br />

atxikiko nik ahantzi dutan bezenbat. GAlm 1963, 58.<br />

Arenga. Errege soinekotan Herodes tronuan jarri zen, eta pergario bat egiten zioten. Dv Act 12, 21 (Lç<br />

harenga bat egin, He harangatu, Ol, Ker, IBk, IBe (h)itzaldi bat egin).<br />

- BERGARIO BAT. Un montón (de). Bai eta jatorki lehenak sinagogetan eta mahain-buruak bazkarietan;<br />

bainan gero alharguntsen etxeak jaten dauzkitzuete, alegia-eta bergario bat othoitz eginez! Leon Mc 12, 40 (Lç<br />

luzaki othoitz egin irudiz, Dv othoitz luzeen aitzakian, IBk otoitz-luze aitzakiatan). Ikusi baiginuen emazte gaixo<br />

bat bergario bat haurrekin, denak segidan bata bertzearen ondotik izanak. GAlm 1959, 48.<br />

bergatu (SP, Dv). 1. Medir con una verga. "Auner" SP y Dv.<br />

2. Desplegar las velas a lo largo de las vergas. Ondarribiako Uriaren Etxarmetan ikusten dira baga berdeak<br />

ontzi bergatuarekin Bale arpoitua azpian daukala. Izt C 208.<br />

bergatzaile. "Bergaria, bergatzaillea, celui qui aune" SP.<br />

bergaztatu. "Vergeteado, en el blasón" Lar.<br />

bergaztetu. v. birgaztetu.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

982

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!