Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
bereziko. "Específico" Lar.
berezimen. v. bereizmen.
berezimendu. Distinción. Orobat berezimendurik gabe hartu nahi dut ona eta gaitza, eztia eta khiratsa,
allegrianza eta tristezia. "Indifferenter". SP Imit III 17, 3.
berezin. v. berezi.
berezinde (Lar). "Artículo en los libros" Lar. "Cláusula de testamento" Lar. Zeñagatik itzegiten dan
Berastegiko ibaiaren berezinde edo artikuluan. Izt D 30.
"Departimiento, división", "partición" Lar. "(Hb), partage, séparation" Lh. v. bereizkuntza.
Distrito, división administrativa. --Gipuzkoako gudarikizunak nori dagozkiyo? --Gaztela edo Burgosi. --Eta
eginkizun itxastarrak nori? --Ferrolko berezindeari. IPrad EEs 1915, 101.
berezipen. v. bereizpen.
bereziro (Lar). 1. Principalmente, sobre todo. "Principalmente", "(en) especial, especialmente", "mayormente,
especialmente" Lar. v. bereziki. Amorioa obretan bereziro ezagutzen da. Antia JesBi 114.
2. "(De por) sí, bakarrik, bereziro, lat. separatim" Lar. "Departidamente, distintamente" Ib. "Menudamente" Ib.
v. berex. Zeren Jaunak dakian jaikin bear dan guztia, eta ikusten ditu bereziro denboren siñaliak. Ur Eccli
42, 19.
berezita (Lar, H), bereista (Lar). 1. "Estancia, en los versos, bereista" Lar. "Capítulo de libro, burua, berezita"
Ib. Korinthiener lehenian, berezita 15gerrenian, hilentzat behar ginandiala bilguratü dio. Egiat 178. Berezita
XV. Aita amen eginbidiaz. Ib. 119. Emazten lealtarzünak beren senharrer, gerthaldi hanitz dereikie eskentzen,
batez dügü berezita hau akabiren. Ib. 218.
2. bereista (Lar), bereizta (VocCB). "Escogimiento, auta, aukera, irakurtza, bereista" Lar. "Aukera (G),
elección. sin.: auta, autesa, autakuntza, bereizta" VocCB.
"Discreción, bereista, zogiera, zuhurtzia" Lar.
3. "Discreto, bereista, zogia, zurra, zuhurra" Lar.
berezitasun, bereiztasun, bereztasun (Dv), bereixtasun. Tr. Atestiguado por primera vez en Pouvreau, su
frecuencia crece en el s. XX. En DFrec hay 67 ejs. de berezitasun y 14 de bereiztasun.
Separación, división; diferencia. "Differentia, différence" Dv. v. bereizkuntza. Apartatze saindua bertzerik
berezten edo apartatzen eztuena ongitik gaizkia, ardietarik ahonzak, erletarik lixtorrak baizen, zein baita
premiazko bereztasuna eta apartatzea. SP Phil 297. Gaurtik aurrera elkarren artean ezta bereixtasunik izango
Zeruko Argia eta Gure Herria deitzen dan aldizkingi bikain orren artean. GH 1921, 199. Erki-Alkartuetan
(Estados Unidos) bakarrik baziran orain gutxi 288 siñiste bereziak dittuzten Aurkalari eleizak. Londres ta bere
auzotan badira 100 eta bereiztasun geiago. Inza Azalp 95. Bereixtasun ortatik nai ta naiez etortzen zaiote
Sakramentuetako ta Elizkizunetako berextasun izugarria. Ib. 96. Asabaen zabarkeria ta izkeraren bereiztasuna
bera etsai ditugula. Ldi IL 57. Yudu guziak izkuntza bat bera zuten; baña ala ere leku batetik bestera bazegon
zerbait berextasun itzegiteko eran. Ir YKBiz 479. Gizarteko bereiztasun nardagarriak ezpaitzitun aintzakotzat
artzen. Etxde JJ 271.
bereztasun (Hb ap. Lh, Dv), berextasun (H), berextarzun. Separación, apartamiento. "État de séparation" Dv.
"Berezean ou bereztasunean egotea maite du, il affectionne la solitude" Ib. s.v. berez. "Situation de quelque
chose qui est mis à part, isolement" H. Nornaidenek despedi lezan bere emaztia, emon dazaula
berextarzunaren kartilla. Hual Mt 5, 31 (Lç separazione, TB diborsa, Echn, IBe dibortzio, Samper berexgua,
Ker ezkontzauste). Gu ahalaz bertze jendetarikako berextasun garbi hartan ikusi beharrez. Zby RIEV 1908, 84.
Ez da beretasunik, ez bada berextasunik. Gureak gurez ibil ditzagun, ez bertzez. Herr 25-5-1960, 4.
+ bereztasun, berextasun, bereixtasun. Particularidad, peculiaridad, originalidad. Edukitzean persona
bakoitzak, besteak eztuen bereztasun, propiedade edo distingitzen duen gauza bat. Gco I 60. Nere ustez, Joxe-
Mariren eres-antzerki guzien artean orrek du bereztasun aundiena. Garit Usand 29. Aipagarria da bera
entzuteaz batean oartzen dan berezitasuna, bai eres-neurki ta bai bere zolitasunean ere. Ib. 60. Euskalerria,
beste erri guztien artean, garbi nabarmendua beti azaltzen zaigu. Berezitasun orren sustrai eta kimuak antziñantziñatik
datozkigu. JMB ELG 9. Berezitasun au, aldaketa batzuek gora-bera, geroztik ere ondo zaindu zuten.
Ib. 24. Ona emen enda onetako giza-ezurren berezitasun edo izakerak. Ib. 64. Gainera, ez du adierazten
agerketa zeinbaiten egintza eta bereztasunik. Mde Pr 346. Baina pintoreak trebeki jakin zuen neskatoaren
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
975