Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
(He bera bakharrik, TB, Dv, Ur, Echn, SalabBN, Samper, Or, Ker, IBk bak(h)arrik, Ip, Hual bera, Ol berezian,
Leon ber-bera, IBe bakardadean). Hobeki adi ditezenzat, gaitezen bataz eta berzeaz bereziki minza. "De chacun
à part". Lç Ins F 2r. Dotrina eta Dotrinaren deklarazinoa ez elkharrekin, baiña beregainki eta bereziki bi
partetan ibeni behar zirela. Mat XXVI. Non gertha dadin enetzat eme iuiamendua / Bereziki eman behar
darotazun iustua. EZ Man I 60. Hain xehero, bat banaka, beregainki eta bereziki daki Iainkoak gauza guztien
berri, non gure buruko illeak ere kontatuak baitadutza. Ax 111 (V 74). Eta nola guri bereziki egiten zaizkigun
ontasunek atzartzenago baigaituzte, guziei oro bat egiten zaiztenek baino. SP Phil 204. Deitzen dütügü berheziki
Jinkoatan diren Hirur Personak. Bp II 62. Gauza guztiak xehero, bat-banazka, beregainki eta bereziki aditzera
emaiten tuelarikan. ES 192. O grazia eziñ esplikatuzkoa, fabore berezia, amudio neurri gabekoa Jainkoak
gizonari bereziki markatzen dioena! Ch IV 13, 3. Zihauren berheziki deüs ükheitetik bilaiz ahal zitian. Mst III
37, 3. Nuiz beste ororeki nahasteka, nuiz nihauri berheziki egin deitzadazün huntarzünak. Ib. 22, 1. Bere
diszipuluak ethorri zaizkon berezki. TB Mt 24, 3 (Lç apart, HeH bakhartasunean, Ip berberak, Ol berezian, IBk
bakarka). Hala-nola kurutzearen gainean Jesu-Kristoren odola haren gorphutzetik izan baitzen berezia, berdin
Mezan ere bereziki kontsekratzen da odola eta bereziki gorphutza. Arb Igand 99. Lenbizi bereziki edo banatua
agertuaz. Garit Usand 26. Aien artu-emanak Anaidiko liburuan bereziki eramateko. Eguzk RIEV 1927, 434.
Puntu hau berriz ukitu beharko dut bereziki eta luzaroago. MEIG VI 50.
3. Ex profeso. Joxebaren istoria jakinda, bereziki joan naiz Altzurain ikustera. Txill Let 146. Aretxen
[pakearen] billa joan bereziki, ta eskuratzeko itxurik ez. Basarri 165. Ongi agerian ageri zuan zeiñen argi ta
bereiziki eman izan zitzaion Rozinante izena. Berron Kijote 111.
- BEREZIKIAGO. Más particularmente, más especialmente. Orien egiteko ta naikunz guzia dela mutil-neskak
(eta jai-igandeetan berezkiago) elkar ekustea. Mb IArg I 61. Konfraristen izenak izkiribatuak izanen dire
errexistro batean, hil ondoan, berezikiago, othoitz egin dadin hekientzat. JesBih 465. Deitzen dugu ez xoilki Aita,
bainan bai gure Aita, zeren egiazki gizon guzien Aita komuna baita, eta berezikiago girixtino guzien Aita. Jaur
182. Diosesako apezak eta bereziki apez eskualdunak, eta berezikiago orotarik kartsuenak, hoberenak, gaizki
erabil arazi nahiz. HU Aurp 121.
Bereziki baino berezikiago lagundu zituen Amalezitak gainerat abiatu zitzaizkoten aldi batez. Zerb IxtS 37.
- BEREZIKIEN (berezkien Bera app., BeraLzM). "Especialísimamente, sobre todo" Bera app.
- BEREZIKIENIK. Sobre todo. Bezperak zer dire? Igandetako zeremonia premiatsuenetarik bat. Eta noiz
dire berezikienik kantatzen herri guziarentzat? Igandetan. Arb Igand 126.
berezikiro (Lar), berezkiro (H), bereizkiro, bereiskiro. 1. Especialmente, sobre todo. "Principalmente" Lar. "À
part, en particulier" H. v. bereziki. Zer otoitzak, orazioak eskatzen diozkatzu bereizkiro guzien artean Ama
Birjinari? CatBurg 24 (en el ms. original berezkiro). --Zer birtute graziarekin batean Sakramentuak ematen
dituzte? --Bereizkiro hiru, Teologalak deriztenak. Ib. 34. --Eta non dago gure Jainkoa? --Leku guzietan,
berezkiro Zeruan. Ib. 21. Au guziak bereiskiro amatu ta laudatu bear degu. Lar STomas 2. Zer orazio esaten
diozkatzu berezkiro Ama Birjiñari? Mb IArg I 26. Leku guztian, berezkiro Zeruan ta Altarako Sakramentu txito
Santuan. Cb CatV 31. Ignazioren zeruko prudenzia ta espiritu dibino au gauza askotan, baña pobrezan da
obedienzian berezkiro agertu zan. Cb SIgn 20. Bertute guziak, berezkiro lagun urkoarekiko karidadea, onerizkoa
eta ongi naia. Ub 206. Leku guzian, eta batezere edo berezkiro Zeruan ta Aldareko Sakramentu guztiz Santuan.
Gco I 403. Orregatik berezkiro laguntzen dio animari birtute oek iristen. AA I 409. Beste lan batzuek dira,
gorputzaren nekea berezkiro eskatzen duenak. AA II 51. Biak, baña berezkiro Konradok [...], humilltasunik
andienaz Jenobebari barkazioa eskatu zioten. Arr GB 117. Guziai, baña berezkiro Wolfio zarrari. Ib. 114.
2. (Lar, Añ, H). "Distintamente" Lar y Añ. "À part, en particulier" H. Eta edozein gizon eztala izengillea,
ezpada arako gauzen jatorria azaltzeko ta agertzeko bereiskiro gai dan izenari dagokana. "Peculiariter". Lar DT
L. Baña izango du gañera sentidu bakoitzak, berari berezkiro dagokan atsegiñ eta kontentua. AA III 584.
Eta, nere entzukietan ainbeste urteren buruan aditu etzan bere boza, enzun zan garbi eta berezkiro.
"Distintamente". Otag EE 1881b, 108. Eliz ortan dagon anima bakoitza [Yesukristoren argiak] nola argitzen dun
ere bai, berezkiro. Or QA 67.
- BEREZKIROKO. Especial. Gizon gazte zanetik S. Isidrok berezko grazia edo berezkiroko ofizioa zuen,
iturri zarrak berritzeko eta iturri berriak agertzeko. Cb Senar 94. Onek dio berezkiroko eitea ta kera berria,
bere-beregandiko ditunezkoa. Or BM 20.
- BEREZKIROZKO. Especial. v. berezi, BERARIAZKO, BEREGAINEKO. Aita Larramendiri berezkirozko
bear ziran argi andiak eman ziozkan, Gramatikak dituen bazter guziak ondo barrendu, eta bere Arte preziosoan
Euskaldunai agertzeko. Cb EBO 30. Berariazko ta berezkirozko Jaungoikoaren argi ta doai gabe. Ib. 49. Ama
Birjiñaren Konzepzio edo Sortze guziz garbiaren eguna da, ta gure Probinzian berezkirozko egun señalatua. Cb
Eg II 354.
berezikizun. v. bereizkizun.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
974