Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
urre-dirdai itzalia. TAg Uzt 66. Berorrelaxe ixurtzen du usairik gozoena, arkaitzondoko itzalean ezkutuka jaio
dan loretxo apalak. Ib. 114.
bereortan. v. BERE HORRETAN (b).
1 berera (V ap. A; A DBols). I (Adv.). Cómodamente, a sus anchas. "Descansadamente" A. "Cómodamente"
A DBols. Antton, akura zak beor ongi ezi bat, Ibarretik gorakoa Andre Medelek berera egin dezan. A Ardi
60. An irentsiko ziran txal, oilasko-oilanda, bildots ta arkume, izokin, kui, arrautza ta gainerako jakiz, gezurrik
esan gabe, bi urte luzetan etxea berera erabiliko degu. Ib. 77. Sakristauak dirade, beñipein geienak, / Berera
zelan ondo bixi dakienak. Enb 162.
II (Adj.). 1. "(V, BN), cómodo" A.
2. "Euri berera (V-m), lluvia abundante y benéfica [...]. Lur berera (Vc), tierra fértil. Etxe berera (V), casa
franca, abundante" A.
3. "Andra berera edo gizagiña (V-m), la mujer hacendosa que sabe entenderse bien con el marido" A.
III (Tras partitivo). Suficiente(s). Nekez artuko dozu / dirurik berera, / alper izango zara / Mari zapatera.
Azc PB 234. Eztauko Nazinoak / ontzirik berera / eroateko laster / semeak etxera? Ib. 318.
- BERERAKO. "(V), cómodo" A. Etzan, ez, egikizun bererakoa ta samurra goizalde artan lo egitea. A Ardi
124.
2 berera. "(V-ger), barato que se cobra por el uso de pelotas, bolos, etc." A.
berera. v. bereratu.
bereratasun. "(Vc), comodidad" A.
bereratu (AN-ulz ap. A Apend), berera. 1. "Volver en sí (AN-ulz)" A Apend. v. bereganatu (3). Artzaiak
arri-egin ziran, eta zerbait berera ziranean, elkarri esan zioten: Belenera goazen. Lard 367. Aingeru onen
ederra eta argia ezin eramanik, atzerontz jauzi ziran, ilda bezala; eta zerbait berera ziranean, osotoro izututa,
andik igesegin zuten. Ib. 466.
2. Hacer suyo, apropiarse (de). v. bereganatu. Obededonen zorion au Dabidek jakin zuenean, bereratzeko
asmoa artu zuen. Lard 188.
bereratzi. v. bederatzi.
bererbesta. "Genízaro, hijo de padres de diversa nación" Lar.
berere, bereren. v. bederen.
bererezitantza, bereistanza (Lar). "Apartamiento" Lar.
bererik.
- BERE BERERIK, BEREN BERERIK. "Beren bererik (V-och-arr-ple), adrede, ex profeso, de propósito,
exclusivamente" A. "Bilbora bere-bererik joanda, yendo a Bilbao ex profeso" Zam Man 22. "También se dice en
su lugar beren-bererik" Ib. 22.
bererik. v. bederik.
bereriko. "Aritxak zozpala bererikoa, de tal palo tal astilla; liter.: el árbol (produce astilla de su especie (V-m)"
A EY III 173.
bereriz. v. berariaz.
berherosi. v. berrerosi.
beres. v. berex.
beresi (Vc, G-to, AN-gip ap. A; Lar, Añ, Hb ap. Lh), berezi. 1. "Xaral" Lar. "Bosque" "jaro, jaral, xaral",
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
957