Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
berdamaskuri. "Verdevexiga, color de pintores" Lar. "(Hb), vert de vessie (?)" Lh.
berdamen (V-gip). Verdor. "Berdamena asi da, el verdor. Berdamena kendu, quitar el color verde a las
madejas" Iz ArOñ.
berdamendi. "Verdemontaña, color de pintores" Lar. "(Hb), vert de Hongrie" Lh.
berdamin, ferdamin (BN-baig ap. A; O-SP 227 SP, Dv, H). I (Sust.). 1. "Ferdamina, crasse verte qui sort
du fil ou du linge la première fois qu'on le met à la lessive" O-SP 227 (la misma definición en SP). "Première eau
qui a servi au lavage du linge neuf ou du fil" Dv. "1.º (BN-baig; Oih ms.), primera agua que ha servido en el
lavado de la ropa blanca nueva de hilo; 2.º suciedad verde que sale del lienzo" A.
2. "Berdamin (L-ain, R-uzt), jugo de berzas verdes" A.
II (Adj.). (L-ain), ferdamin (SP, Dv, H, A), perdamin (ph- H), berdumen (G-to). Ref.: A (berdumen); A
Apend (berdamin). (Adj.). (Hilo, tejido) crudo, sin blanquear. "Hari ferdamina, fil qui n'a pas été à la lessive" SP
s.v. haria. "Ferdamin, écru. Oihal ferdamina, toile écrue. Hari ferdamina, fil écru" Dv. "Fil écru, toile écrue" H.
"Ferdamin [...] crudo" A. "Ari berdamin, hilo crudo (L-ain)" A Apend.
berdan (Hb ap. Lh). Verbena. "Berdana, verbena" Izt C 42 (en una lista de plantas). v. berbena.
- BERDAN-BELAR. "(G), hierba medicinal contra diviesos" A.
berdandu (V-gip). "Berdandu, berdanketan, matasaak berdanketan, blanquear con lejía casera las madejas.
Idem, pasar en lejía las madejas por primera vez" Iz ArOñ. Cf. berdamin.
berdangilo. "(V), hoz, instrumento para cortar hierba" A.
1 berdantza (V-gip, G-to-bet, AN-gip-5vill ap. A; Añ (-nz-)). Anteanoche. "Anoche, (c.) bart; ante anoche,
(G) berdanza" Añ.
- BERDANTZA-ANTXITI. "(V-gip), tras anteanoche" A.
- BERDANTZA-BART (G-to; Añ; berdentza-bart AN-larr; berdantzart Lar (-nz-), Hb ap. Lh; berdantzarat Lar
(+ -nz-), H; berdantzat AN-gip, G-bet; Lar (+ -nz-), H). Ref.: A (berdantza, berdantzat); Asp Leiz2
(berdentzabart); Gte Erd 131. Anteanoche. "Trasnochada, de la noche inmediata, bart, de la antecedente,
berdanzart, berdanzarat", "antes de anoche, berdantzat, berdantzarat" Lar. "Anteanoche" Lar y Añ.
"Berdantzaara [?], berdantzart (Hb), jour, temps d'avant-hier, nuit précédente" Lh. "Berdantzat etorri nintzen
(AN-5vill)" Gte Erd 131.
- BERDANTZA-BART ANTZITI (berdantzat antziti G ap. A; berdantzat antxiti Lar, H). "Ante anteanoche"
Lar. "Tras anteanoche" A.
- BERDANTZA-GAU (G-to ap. A; berdonta-gau VocZeg 285). "Anteanoche, berdontza gaue" VocZeg 285.
Etim. Se trata probablemente de un derivado de barda 'anoche'.
2 berdantza (Lar, H, Hb ap. Lh (-ntz)), ferdantza (Lar, H, -ntz Lh). 1. "Verdor" Lar. "Ferdantza [...], couleur
verte" H. v. berdetasun.
2. (G-to, AN-larr). Ref.: A; EI 383. "Tiempo duro, verde" A. "Tiempo lluvioso" (AN-larr) EI 383. v. berdate.
3 berdantza (G-azp-bet; MItziar Txoriak 151). Ref.: A; Arzdi Aves 164. Escribano (pájaro). "Un pájaro
(Emberiza citrinella)" A. "(Emberiza citrinella, Emberiza cirlus)" Arzdi Aves 164.
berdantx (Hb ap. Lh). Pito verde (pájaro carpintero). "Pivert" Lh. v. okil.
- BARATZE-BERDANTZA. "Baratz-berdantz, (Emberiza hortulana), escribano hortelano" MItziar Txoriak
151.
- BERDANTZA TXORO. "Berdantz-txoro, (Emberiza cia), escribano montesino" MItziar Txoriak 152.
- GARI-BERDANTZA. "Gari-berdantz, (Emberiza calandra), triguero" MItziar Txoriak 150.
- SORO-BERDANTZA. "Soro-berdantz, (Emberiza cirlus), escribano soteño" MItziar Txoriak 151.
berdantzaki. v. bernazaki.
berdantzarat, berdantzart, berdantzat. v. BERDANTZA-BART (s.v. 1 berdantza).
berdar. "Verdal, berdarra" Lar. Cf. DAut: "Verdal. [...] se aplica a un género de ciruelas, que tienen el color
tirante a verde, aunque estén maduras".
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 885
mende.